Trends en ontwikkelingen in centrumgebieden

Transcriptie

1 Trends en ontwikkelingen in centrumgebieden Startbijeenkomst Platform Centrummanagement Henk J. Gianotten Mechelen, 23 november 2012

2 Citaat Toen ik, van België naar Nederland kwam wonen vielen me allerlei verschillen op. Het eerste waar ik katterig van werd was het feit dat ik allerlei winkels zag wiens waren niet geprijsd waren. Bij Plus zag ik vlees in de aanbieding. Bovenaan stond per kilo: 6,60 doorgeschrapt. Daaronder: Nu, 3,60 en in veel kleinere letters daaronder: per 500 gram.

3 Citaat Toen ik, van België naar Nederland kwam wonen vielen me allerlei verschillen op. Het eerste waar ik katterig van werd was het feit dat ik allerlei winkels zag wiens waren niet geprijsd waren. Bij Plus zag ik vlees in de aanbieding. Bovenaan stond per kilo: 6,60 doorgeschrapt. Daaronder: Nu, 3,60 en in veel kleinere letters daaronder: per 500 gram.

4 Weinig drogisten in België! Beleid overheid: Geen vrije verkoop van zelfzorgmiddelen

5 .maar wel veel café s Nederland (16,5 miljoen inw.) cafés vs. België (10,7 miljoen inw) cafés. NL 0,47 cafe s per inwoners B: 1,34 cafe s per inwoners Bron: Locatus Explorer

6 Grote verschil Nederland en België Het aanbod in de periferie In Nederland naoorlogs jarenlang een hiërarchische planningsmodel PDV (perifere detailhandelsvestiging)/gdv (grootschalige detailhandelsvestiging)beleid heeft gewerkt (ABC + grootschalige winkels..) In Belgie: van alles en nog wat in de periferie (van electro en speelgoed tot kleding, schoenen, supers.)

7 Winkelstructuur Nederland en België Waals plus Brussels gewest Centraal Ondersteunend Verspreid Grootschalig/perifeer/baanwinkel Totaal Nederland % Dagelijks wvo % Niet dagelijks wvo 73 82

8 De roep om regie!

9

10 Programma 1. Enkele belangrijke trends Demografie Internetwinkelen Economie en crisis 2. Trends en stedelijke ontwikkeling 3. Wat vragen consumenten van binnensteden? 4. De stad: een vrijetijdsmachine? 5. Voor wie doen we het?

11 Demografie

12 Aantal huishoudens Nederland België 2,9 mln 7,3 mln 8,2 mln 2,6 mln Beide landen + 12% tot 2030

13 Aantal 65-plussers Nederland België 2,6 mln 0,7 mln 4,1 mln 1,2 mln 1,1 mln 1,6 mln

14 Aandeel 65-plussers Nederland België Vlaanderen

15 Leeftijd kostwinner Totale bestedingen in Effecten op bestedingen (2011 in %) Tot 45 jaar jaar ouder dan 65 jaar Totaal Voeding 15,0 15,6 15,5 15,4 Woning 31,9 34,9 42,2 35,4 Kleding 7,1 5,7 4,6 6,0 Schoenen 1,9 1,6 1,2 1,6 Medicijnen etc 2,3 2,7 3,3 2,7 Lichamelijke verzorging 2,1 2,1 2,1 2,1 Meubels etc 2,9 3,7 3,3 3,4 Sport, vakantie 8,2 8,4 6,8 8,0

16 Grote verschillen per regio: aantal inwoners Nederland Vlaanderen KRIMP

17 Conjunctuur en crisis

18 Verwachte groei BNP tot 2015

19 Index BBP 280 Komend decennium nauwelijks groei Gemiddelde jaarlijkse economische groei Raming groei bbp maart : + 1,20 % ,75 % ,25 % 2,5 Global economy ,0 1,5 Transatlantic market Strong Europe 1,0 Regional communities Jaar

20 Gemiddelde economische groei ½ % per jaar Toename welvaart over 40 jaar: Bij 2½% groei/jaar 250 Bij 1% groei/jaar 130

21 Invloed economie op bestedingen Bron: OC&C 2008

22 De ontwikkeling van internet

23 Nederland is e-shop-gevoeliger dan België

24 Internetwinkelen (1) DH totaal Food Huis/tuin Mode Media Bruin/witgoed 5% ½

25 % omzetverdeling internetaankopen (in 2011) Overig

26 Webwinkelen in de EU (2011)

27 Webwinkelen: Nederland en België Euro per transactie Nederland 115 (in 2009: 139) België 85 Euro, per inwoner, per jaar Nederland 550 België 256

28 Webwinkelen in België en Nederland Dit is 51% van de ecommerce omzet % Waar koopt men: België N land Webshops eigen land Webshops EU-landen Webshops world wide 5 8

29

30

31 Twee bewegingen De stenen detailhandel moet ook de internetwereld in De webshops moeten ook naar de fysieke wereld

32

33 Cor Molenaar over internetshoppen Financieel Dagblad, oktober 2008 Rationeel winkelen kan vele malen beter op het internet. Consumenten zijn vandaag de dag veel slimmer dan vroeger, ze zijn heel goed geïnformeerd. De winkelfunctie gaat daarom ook drastisch veranderen. Als winkeliers daar niet in meegaan, roepen zij de ellende zelf over zich af, Het wordt dus echt aanpassen of sterven.

34 Gevolgen voor locaties UK: marktaandelen Marktomvang (index) Binnenstad/kwa Aanloopstraten/rest 21 5 Malls Perifeer 18 18

35 Ontwikkeling leegstand (% van de panden) 6,3% Bron: Locatus, november 2012

36

37 Gevolgen voor detailhandel Cross channel: het inzetten van meerdere kanalen naast elkaar De (stenen) winkelfunctie verandert: De winkelervaring moet exiting, entertaining and emotionally engaging zijn

38 Veranderende winkelfunctie Service wordt een belangrijke meerwaarde voor klanten die veel aandacht verdienen Meer vraag naar soft skills van medewerkers: klantvriendelijkheid en gastheerschap Meer vraag naar kennis van nieuwe technologie: Basisvaardigheden (omgaan met tablets.. Omgaan met systemen als CM, CRM. Zelfmanagement met smart phone (roosters, aanbiedingen Medewerkers worden kanaalregisseur, snel kunnen schakelen, kunnensnel productinfo vinden op hun tablet (want, de klant is goed geinformeerd..) Veel samenwerking tussen fabrikanten, gemeenten, ontwikkelaars en retailers om succesvolle winkels te maken Wijk- en buurtwinkels: dagelijks, voor wat je direct nodig hebt Binnenstad: social shopping, cultuur, recreatie en fun Binnenstad: meer kleinschalig aanbod, hier ga je naartoe omdat het leuk is Rand van de stad: winkels met advies, begeleiding en social buying

39 Saturn Oosterdokseiland (2 mei 2012)

40 Wat kan daarvan het gevolg zijn? 4 scenario s

41 Scenario-analyse Je kunt op verschillende manieren tegen de toekomst aankijken!

42 Scenario-analyse Welke trends en ontwikkelingen zijn bepalend voor de toekomst van de detailhandel en hoe kunnen we hier rekening mee houden?

43 4 scenario s

44

45

46 4 scenario s

47 Metropool New York 8,5 miljoen inwoners Gevarieerd: Fashion Finance Cultuur Gevarieerde bevolking Gevarieerd aanbod Meerpolige centra

48 New York Wat maakt de fascinatie? Volgens Anton Zijderveld is ambivalentie het kenmerk van een spannende, levendige en bruisende stad. In New York/Manhatten vindt je allerlei nationaliteiten, low camp en Broadway, fijnzinnige cultuur en barbaarse toestanden, rust en levendigheid, schoonheid en leijkheid, een ogenschijnlijk chaotische van kleuren en geluiden, gebeurtenissen, feiten, culturen en subculturen, het grootste warenhuis ter wereld, ketens maar heel veel kleine winkels

49 Onderdelen beleid New York Voortdurend werken aan de kracht van New York Loft conversion: commercieel vastgoed (fabrieken, pakhuizen ) herontwikkelen tot appartementen/studio s Voortdurend stimuleren dat New York het fashion center van de wereld blijft

50

51 Hoe blijft New York de fashion hoofdstad van de wereld?

52 Gevolg: aanbodvariatie Gevarieerd aanbod van winkels, kunst, cultuur, horeca Inwoners: hoge en lage inkomens Voor veelverdieners speciaalzaken in Soho, Greenwich, Meatpackers District.. Veel ondernemerschap, creativiteit. Heel veel kleine (ook etnische) winkels in Manhattan Voor elk wat wils (economisch draagvlak)

53

54 Doelgroep-gerichte gebiedsontwikkeling De French Concession Xintiandi in Sjanghai een flagship van 130 miljoen euro gericht op hogere inkomensgroepen, zakenlui en toeristen een combinatie van commerciële functies en culturele dynamiek m2 waarvan m2 high end winkels, kleine designers, arts en crafts, restaurants en bars en verder woningen, kantoren en een museum (het Shukimen Museum) geopend in 2001 en nu een top-toeristenbestemming: 10 miljoen bezoekers/jaar: 70% eigen bevolking en 30% toeristen/zakenlui

55 Tot slot: wat maakt sterke (binnen)steden?

56 Grote verschillen Koopkrachttoevloeiing niet-dagelijks van de binnenstad (in %) Groningen 59 Utrecht 50 Eindhoven 45 Rotterdam 36 Den Haag 27 Almere 9 M2 wvo per inwoner food non-food totaal Groningen 0,37 1,99 2,38 Eindhoven 0,34 1,71 2,05 Utrecht 0,30 1,49 1,79 Tilburg 0,29 1,45 1,74 Den Haag 0,34 1,22 1,56 Almere 0,27 1,23 1,50 Rotterdam 0,33 1,30 1,63 Amsterdam 0,31 1,02 1,33

57 Zutphen Groningen Bergen op Zoom Den Bosch Breda Roermond Arnhem

58 Aalst Brugge Veurne Hasselt Sint Truiden Turnhout

59 Wat zijn sterke steden? (zie: Jane Jacobs, Richard Florida, Elizabeth Currid, Larry Beasley, Davis Imbroscio, Edward Glasear, Peter Hall, Anton Zijderveld e.v.a.) Zijn maatschappelijk en ruimtelijke verdichte steden Zien creativiteit, kunst en cultuur als productiefactoren: Vergroten de aantrekkelijkheid van de stad als vestigingsplaats Vergroten de aantrekkelijkheid van de stad voor bezoekers Verenigen een brede verscheidenheid van functies (multifunctionaliteit): winkels, woningen, technologie, musea, galeries, leisure, kunst en cultuur, culinair aanbod, evenementen, onderwijsinstellingen etc. etc. Beschikken over publiekstrekkers, iconen, flagships Hebben een aantrekkelijk verblijfsklimaat: de sense of the place Zijn gastvrij, huiselijk, open, toegankelijk, leesbaar en comfortabel Zijn innovatief en ondernemend, verrassend en stimulerend

60 Wat vragen consumenten van binnensteden? Dat zij functioneel in orde zijn: 1. Kwalitatief sterk winkelaanbod 2. Uniciteit: verrassende winkels 3. Aanvullende voorzieningen (horeca, leisure ) 4. Goede sfeer, ambiance, publieke ruimten (veilig, schoon, netjes) 5. Toegankelijk (bereikbaarheid, signing, parkeren) Concurrentiefactoren Randvoorwaarden Plezierige belevingswaarde: de sense of the place moet goed zijn: Comfort of the known: je voelt je er thuis Exitement of the new: je wordt geënthousiasmeerd Randvoorwaarden

61 e stores play a vital role in our brand. The aim is to create an attractive d inspiring environment in which customers feel at home and can find what they are looking for in the assortment easily. &M must always surprise with something new and must always look fresh and appealing. (Jaarverslag H&M)

62 Hoog Tevredenheid OPTIMUM LEKKER STIMULERING: Variatie winkels Enthousiasme personeel Vernieuwing van het aanbod Kleuren, geuren, en geluiden Spanning en afwisseling Informatie/signage Innovatie Routing/lay out en segmentatie centrum laag VERVEELD GESTRESSED WEINIG STIMULERING VEEL

63 Het evenwicht van de sense of the place Wanneer voel je je thuis? De binnenstad als huiskamer of als City Lounge Als je je er veilig voelt Als het aanbod is afgestemd op je behoeften Als er herkenningspunten zijn (b.v. winkelketens) Als er mensen rondlopen die tot je eigen social class behoren (menging) Als je welkom bent Als er rustpunten zijn Wanneer wordt je gestimuleerd? De binnenstad als surprise Als je verrast wordt Als er unieke winkels zijn Als er onverwachte dingen gebeuren Als je gestimuleerd wordt (geuren, kleuren, geluiden. Als je op ideeën wordt gebracht Als je nieuwe mensen ontmoet Als er afwisseling is (evenementen, acties.)

64 In Nederland: veel meer aandacht geweest voor de kwaliteit van de binnenstad Prachtige binnenstadsreparaties, toevoegingen, verbeteringen, uitbreidingen etc: Breda, Bergen op Zoom, Maastricht, Den Haag, Arnhem, Spijkenisse, Dronten, Etten Leur, Valkenswaard, Tilburg, Heerlen, Hoofddorp ) Meer (nog niet voldoende) toevoeging van horeca Verbetering parkeergelegenheid (Etten Leur), bereikbaarheid (Den Haag) Meer aandacht voor zelfstandig ondernemerschap Hier en daar toevoeging van leisure in de binnenstad (Spuimarkt Den Haag: casino, fitness, zwembad ) Meer (nog niet voldoende) aandacht voor openbare ruimten (b.v. pleinen, b.v. Arnhem Muzes Kwartier) of cultuurwaarden: (Haagse Passage) en film en theater: Tilburg Pieter Vreedeplein) Toevoeging van aantrekkelijk wonen bij/boven de winkels: Maastricht, Heerlen, Tilburg e.v.a.)

65 Naar sterke binnensteden Uitstekende randvoorwaarden: Schoon, veilig Openbare ruimte Rustpunten Levendigheid Huiskamergevoel (City Lounge) Doelgroepgerichte doorontwikkeling Verdichting, woningen Publiekstrekkers Multifunctionaliteit Doelgroepgericht aanbod Kleinschalig naast grootschalig aanbod Anticipeer op drastische veranderingen in winkelfunctie Onder invloed van internetontwikkeling Om de trend naar saaie grootschaligheid te doorbreken en winkelen als vrije tijdbesteding leuk te houden

66

67 Hoe zien steden er over 5 jaar uit? Ik wens u veel succes!