Dit specerij heet kruidnagel omdat het de vorm heeft van een spijker. Een ander woord voor spijker is nagel.

Transcriptie

1 Kruidnagel Dit specerij heet kruidnagel omdat het de vorm heeft van een spijker. Een ander woord voor spijker is nagel. Kruidnagels zijn de gedroogde, nog gesloten bloemknoppen van de kruidnagelboom De kruidnagelboom komt uit de Molukken. De nog dichte bloemknoppen worden voorzichtig geplukt. De bloemknoppen worden op grasmatten of betonvloeren gelegd om in de buitenlucht te drogen. Het duurt maar een paar dagen voordat de kruidnagels droog zijn. Kruidnagels hebben een sterke, zoete, pikante en doordringende geur en smaak.

2 Gember Gember heeft een scherpe smaak. Gember is de wortelstok van de gemberplant. Gember kan gedroogd en vers gebruikt worden. Gedroogde gember is sterker van smaak dan verse gember. Gember komt uit India. De wortelstok wordt afgesneden van de gemberplant. De gember wordt gedroogd en vermalen tot poeder. Verse gember kan je ook in de winkel kopen.

3 Kardemom Het zaad van de groene kardemom wordt als specerij gebruikt. De plant is familie van de gemberplant. Kardemom heeft een zoete, scherpe geur. Kardemom komt uit Azië.

4 Kaneel In het Latijns betekent kaneel: stokje. Kaneel is de binnenbast van de kaneelboom. Kaneel smaakt zoet en wat branderig. Kaneel komt uit Sri Lanka. De kaneelboom wordt gesnoeid. Uit de takken wordt de binnenbast gehaald. Dat wordt gedroogd. Dan rolt de binnenbast op. De rolletjes krijgen door het drogen een bruine kleur.

5 Witte peper Witte peper zijn de korrels in de onrijpe bessen van de peperplant. Witte peper komt uit India. Witte peperbessen worden eerst geweekt in water. Daardoor gaan ze gisten. De bessen barsten open. De korrel komt tevoorschijn. Die korrels moeten goed gewassen worden. Dit zijn de witte peperkorrels. Behalve witte peper zijn er ook zwarte en groene peperkorrels. Peper heeft een scherpe smaak.

6 Nootmuskaat Nootmuskaat zijn de pitten van de muskaatboom. Aan de muskaatboom groeien vruchten. In die vruchten zit een pit. Om de pit zit een heel hard schilletje. De pit met het harde schilletje is een noot. De noten van de muskaatboom worden gedroogd. Het schilletje barst open. Het schilletje wordt foelie genoemd. De pit wordt nootmuskaat genoemd. Na het drogen wordt er kalk over de nootmuskaat gestrooid. De kalk beschermt de nootmuskaat tegen insecten. Nootmuskaat smaakt erg sterk.

7 Korianderzaad Korianderzaad is het zaad van de korianderplant. De zaden worden gedroogd. De zaden kunnen heel gebruikt worden. De zaden kunnen gemalen gebruikt worden. Koriander smaakt een beetje naar citroen. Teveel koriander maakt het eten vies.

8 Anijszaad Anijszaad zijn de zaden van de anijsplant. Anijszaad ruikt zoetig. Anijszaad komt uit India. Anijszaad wordt ook in gekleurde muisjes gebruikt.

9 Vandaag wil ik jullie wat vertellen over kruidnootjes. Met sinterklaas worden er veel kruidnootjes gegeten. Maar wat zit er nu eigenlijk allemaal in zo n kruidnootje? Als je het woord kruidnootje hoort, zul je denken dat er vast kruiden in zitten. Toch zitten er geen kruiden in, maar specerijen. Kruiden zijn bladeren en stengels van groene planten, denk maar aan basilicum. Specerijen zijn vaak gedroogde bloemknoppen, wortels, peulen en andere plantendelen. Bijvoorbeeld de gedroogde zaadjes van een peperplant. En die delen van de plant ruiken of smaken ook heel sterk. Er zitten veel verschillende specerijen in een kruidnootje. Alle specerijen die in het kruidnootje zitten, worden bij elkaar koekkruiden genoemd. Hier op de ingrediëntenlijst kan ik zien welke kruiden dit zijn. Bijvoorbeeld kaneel. Kaneel In het Latijns betekent kaneel: stokje. Kaneel is de binnenbast van de kaneelboom. Kaneel smaakt zoet en wat branderig. De kaneelboom wordt gesnoeid. Uit de takken wordt de binnenbast gehaald. Dat wordt gedroogd. Dan rolt de binnenbast op. De rolletjes krijgen door het drogen een bruine kleur. Ruik maar. Kruidnagel Dit specerij heet kruidnagel omdat het de vorm heeft van een spijker. Een ander woord voor spijker is nagel. Kruidnagels zijn de gedroogde, nog gesloten bloemknoppen van de kruidnagelboom De kruidnagelboom komt uit de Molukken. De nog dichte bloemknoppen worden voorzichtig geplukt. De bloemknoppen worden op grasmatten of betonvloeren gelegd om in de buitenlucht te drogen. Het duurt maar een paar dagen voordat de kruidnagels droog zijn. Kruidnagels hebben een sterke, zoete, pikante en doordringende geur en smaak. Net had ik het over peper. Ook in de kruidnoot zit peper. Witte peper. Witte peper zijn de korrels in de onrijpe bessen van de peperplant. Het heeft een scherpe smaak. Proef maar Nootmuskaat. Nootmuskaat zijn de pitten van de muskaatboom. Aan de muskaatboom groeien vruchten. In die vruchten zit een pit. Om de pit zit een heel hard schilletje. De pit met het harde schilletje is een noot. De noten van

10 de muskaatboom worden gedroogd. Het schilletje barst open. Het schilletje wordt foelie genoemd. De pit wordt nootmuskaat genoemd. Na het drogen wordt er kalk over de nootmuskaat gestrooid. De kalk beschermt de nootmuskaat tegen insecten. Nootmuskaat smaakt en ruikt erg sterk. Ruik maar. Maar waar komen specerijen eigenlijk vandaan? Specerijen zijn planten of stukjes van een plant die heel sterk ruiken of smaken. Specerijen groeien op plekken waar het tropisch warm is. Tropisch warm betekent dat het er heel warm en heel vochtig(nat) is. Bijvoorbeeld in Indonesië. (op wereldbol laten zien) Vroeger waren specerijen heel duur. Dit kwam omdat ze van heel ver moesten komen. Kijk maar. Met een boot werden de specerijen opgehaald. Zo n boottocht kon heel lang duren. Tijdens de reis moesten de specerijen goed bewaard blijven. Ze kunnen makkelijk verkleuren en smaak/geur verliezen. Daarom werden ze in glazen potjes bewaard.

11 Kaneel Kardemom Korianderzaad Kruidnagel Nootmuskaat Anijszaad Witte peper Gember Nakijkkaart Specerijen 1= Kaneel 5= Nootmuskaat 2= Kardemom 6= Anijszaad 3= Korianderzaad 7= Witte peper 4= Kruidnagel 8= Gember

12 Dit specerij heet kruidnagel omdat het de vorm heeft van een spijker. Een ander woord voor spijker is nagel. Kruidnagels zijn de gedroogde, nog gesloten bloemknoppen van de kruidnagelboom De kruidnagelboom komt uit de Molukken. De nog dichte bloemknoppen worden voorzichtig geplukt. De bloemknoppen worden op grasmatten of betonvloeren gelegd om in de buitenlucht te drogen. Het duurt maar een paar dagen voordat de kruidnagels droog zijn. Kruidnagels hebben een sterke, zoete, pikante en doordringende geur en smaak.

13 Gember heeft een scherpe smaak. Gember is de wortelstok van de gemberplant. Gember kan gedroogd en vers gebruikt worden. Gedroogde gember is sterker van smaak dan verse gember. Gember komt uit India. De wortelstok wordt afgesneden van de gemberplant. De gember wordt gedroogd en vermalen tot poeder. Verse gember kan je ook in de winkel kopen.

14 Het zaad van de groene kardemom wordt als specerij gebruikt. De plant is familie van de gemberplant. Kardemom heeft een zoete, scherpe geur. Kardemom komt uit Azië.

15 In het Latijns betekent kaneel: stokje. Kaneel is de binnenbast van de kaneelboom. Kaneel smaakt zoet en wat branderig. Kaneel komt uit Sri Lanka. De kaneelboom wordt gesnoeid. Uit de takken wordt de binnenbast gehaald. Dat wordt gedroogd. Dan rolt de binnenbast op. De rolletjes krijgen door het drogen een bruine kleur.

16 Witte peper zijn de korrels in de onrijpe bessen van de peperplant. Witte peper komt uit India. Witte peperbessen worden eerst geweekt in water. Daardoor gaan ze gisten. De bessen barsten open. De korrel komt tevoorschijn. Die korrels moeten goed gewassen worden. Dit zijn de witte peperkorrels. Behalve witte peper zijn er ook zwarte en groene peperkorrels. Peper heeft een scherpe smaak.

17 Nootmuskaat zijn de pitten van de muskaatboom. Aan de muskaatboom groeien vruchten. In die vruchten zit een pit. Om de pit zit een heel hard schilletje. De pit met het harde schilletje is een noot. De noten van de muskaatboom worden gedroogd. Het schilletje barst open. Het schilletje wordt foelie genoemd. De pit wordt nootmuskaat genoemd. Na het drogen wordt er kalk over de nootmuskaat gestrooid. De kalk beschermt de nootmuskaat tegen insecten. Nootmuskaat smaakt erg sterk.

18 Korianderzaad is het zaad van de korianderplant. De zaden worden gedroogd. De zaden kunnen heel gebruikt worden. De zaden kunnen gemalen gebruikt worden. Koriander smaakt een beetje naar citroen. Teveel koriander maakt het eten vies.

19 Anijszaad zijn de zaden van de anijsplant. Anijszaad ruikt zoetig. Anijszaad komt uit India. Anijszaad wordt ook in gekleurde muisjes gebruikt.

20 Spreekwoorden met specerijen Hij krijgt een gepeperde preek- Hij wordt streng aangesproken Peperduur (heel erg duur) Dat ruikt naar peper (dat is erg duur) Peper- en zoutkleurig haar (zwart en wit door elkaar, of donker met grijze haren erdoor) Peper gaan halen (naar Indië gaan) Iemand naar het peperland zenden (iemand ver van huis sturen) Dat is andere peper (dat is moeilijk) Om gerst en kaneelwater lopen. Steeds doorverwezen worden Hij is boven zijn kaneelwater. - Hij is dronken. Wordt eikenschors bij het pond gewogen, men weegt kaneel bij 't lood. Hoe schaarser het artikel, hoe zorgvuldiger ermee wordt omgegaan. Dat is nog uit de kaneeltijd. - Dat is heel oud (uit de tijd van de V.O.C.) Spreekwoorden met specerijen Opdracht 1 Maak een tekening bij een spreekwoord.

21 Spreekwoorden met specerijen Opdracht 2 Kun jij zelf een spreekwoord verzinnen wat met een specerij te maken heeft? Schrijf het op en maak er een tekening bij Specerijen bij elkaar Opdracht 1 Hoe duur zijn de zakjes bij elkaar? Kardemom+Kaneel Anijszaad + Korianderzaad Witte peper + Gember Kruidnagel + Nootmuskaat Schrijf de sommen in je rekenschriftje

22 Specerijen bij elkaar Opdracht 2 Hoe duur zijn de zakjes bij elkaar? Verzin zelf sommen Schrijf ze in je rekenschriftje Verhaal schrijven Opdracht 1 Schrijf een verhaal over hoe je kruidnootjes moet maken