Privaat-gestuurde gebiedsontwikkeling. Dr. ir. Erwin Heurkens De Slinger, Congres Nieuwe Omgevingswet, Utrecht, 21 juni 2017

Transcriptie

1 Privaat-gestuurde gebiedsontwikkeling Dr. ir. Erwin Heurkens De Slinger, Congres Nieuwe Omgevingswet, Utrecht, 21 juni

2 Content Privaat-gestuurde gebiedsontwikkeling Voorbeelden buitenland Voorbeeld Utrecht Publiek-private rolverdeling Conclusies 2

3 International vergelijkend onderzoek Squires & Heurkens (2015) Squires, Heurkens & Peiser (2018) Heurkens (2012) 3

4 Governance shifts Publiek ` Publiek 1. Power shift: Van publieke naar private & particuliere partijen Privaat Stedelijke Governance < 2000 Toelatingsplanologie aanbod Maatschappij machtsverschuiving machtsevenwicht Privaat Stedelijke Governance Ontwikkelingsplanologie aanbod Maatschappij aanbod aanbod 2. Markt shift: Van aanbod- naar vraaggedreven ontwikkeling Publiek 3. Planning shift: Van ontwikkelingsnaar coalitie-planologie Privaat Stedelijke Governance 2010 > Uitnodigingsplanologie vraag machtsverschuiving machtsverschuiving Maatschappij Heurkens (2012) 4

5 Privaat-gestuurde gebiedsontwikkeling Integrale ontwikkelingsstrategie Ontwikkelaargestuurde gebiedsontwikkeling Beleggergestuurde gebiedsontwikkeling Korte termijn betrokkenheid Lange termijn betrokkenheid Particuliergestuurde gebiedsontwikkeling Bedrijfgestuurde gebiedsontwikkeling Incrementele ontwikkelingsstrategie Heurkens (2018) 5

6 Ontwikkelaar-gestuurde gebiedsontwikkeling 6 Bristol Harbourside (Crest Nicholson)

7 Bristol Harbourside Lessen 1. Wervende coalitie/partnership: KvK, grondeigenaren, overheid financieel en maatschappelijk draagvlak (vooraf) 2. Slimme financiering: maatschappelijk (lotterij) fonds private match-funding (Crest) 7

8 Belegger-gestuurde gebiedsontwikkeling 8 Liverpool One (Grosvenor)

9 Liverpool One Lessen 1. Beleggende ontwikkelpartner: integrale ontwikkelvisie financiële lange termijn betrokkenheid (vastgoed) 2. Privaat beheer openbare ruimte: erfpachtconstructie beheerorganisatie kwaliteit focus: vastgoedwaarde 9

10 Bedrijf-gestuurde gebiedsontwikkeling 10 Seattle South Lake Union (Vulcan Real Estate)

11 Seattle South Lake Union Lessen 1. Vulcan filantropisch bedrijf: maatschappelijk verantwoord ondernemen (CSR) eigen identiteit gebied, geen franchise winkels 2. Slimme regulering/financiering: incentive zoning & ontwikkelbijdrage bebouwingshoogte/-dichtheid > private investering plots 11

12 Particulier-gestuurde gebiedsontwikkeling 12 New York High Line (Friends of the High Line)

13 Highline New York Lessen 1. Maatschappelijk initiatief: ondernemer en bewoner stichting Friends of the Highline 2. Beheer & herontwikkeling: crowdfunding als financiering publieke/educatieve programmering gemeentelijk toezicht / toetsing 13

14 A12 Zone Utrecht (Initiatiefgroep A12-Zone) 14

15 A12-Zone Utrecht Kenmerken 1. Publieke sturing/samenwerking: Stuurgroep A12-Zone Verstedelijkingsperspectief 2. Privaat initiatief/samenwerking: Initiatiefgroep A12-zone KvK, financiers, bouwers etc. 3. Publiek-private samenwerking: Handelingsperspectief Coalitievorming (vooraf) Samenwerking (uitvoering) 15

16 Publiek-private verhoudingen Neoklassieke economie Inzicht in invloed van overheid interventies (beleid/instrumenten) op uitkomsten in vrije markt omgeving. Institutionele economie Inzicht in invloed van markt processen, context, en sociale relaties op uitkomsten in hybride markt omgeving. O M M O 16

17 Rollen publieke partijen 17

18 Rollen private partijen Leiding/richting geven 1. Initiëren: initiatieven eigen omgeving 2. Realiseren: projecten uitvoeren 3. Duurzaam investeren: lange termijn betrokkenheid duurzame visie & ontwikkeling 4. Coalities bouwen/onderhouden: draagvlak, PPPP 18

19 Necessary Revolution Duurzame gebiedsontwikkeling Voorbij nakomen regels: integrale strategie + kernwaarde! 19

20 Private coalities (privaat-private samenwerking) Integrale ontwikkelingsstrategie Ontwikkelaargestuurde gebiedsontwikkeling Beleggergestuurde gebiedsontwikkeling Korte termijn betrokkenheid Lange termijn betrokkenheid Particuliergestuurde gebiedsontwikkeling Bedrijfgestuurde gebiedsontwikkeling Incrementele ontwikkelingsstrategie Heurkens (2018) 20

21 Conclusies Politiek-maatschappelijkeconomische trend Overheden faciliteren privaatmaatschappelijk initiatief Bedrijven meer en duurzaam verantwoordelijk en betrokken Samenwerking wordt diverser, o.a. privaat-private coalities 21

22 Dank voor uw aandacht 22