FINANCIËLE PRIKKELS EN MOTIVATIE
|
|
- Joannes Brander
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Management accounting control Gedragsbeïnvloeding van managers en medewerkers FINANCIËLE PRIKKELS EN MOTIVATIE Hoe kan het gedrag van managers en medewerkers zo worden beïnvloed dat zij zich maximaal inspannen om de bedrijfsstrategie te realiseren? Dat is een kwestie van motivatie. Maar hoe werkt dat en welke rol spelen financiële prikkels of beloningen daarbij? vraagt de auteur zich af. Welke prestatiemaatstaven moeten worden toegepast en welke gedragseffecten zijn daarvan te verwachten? En hoe kunnen controlproblemen worden tegengegaan? DOOR MENNO L. HOEKSEMA Management control is gedragsbeïnvloeding van managers en medewerkers. En wel zodanig, dat de kans dat zij de vastgestelde strategie realiseren zo groot mogelijk is. Hiertoe moet een managementcontrolsysteem functioneren. Dit bestaat uit verschillende typen controlinstrumenten (controls). Deze beïnvloeden op verschillende manieren het gedrag van managers en medewerkers. Aansturing op resultaten (results controls = indirecte gedragsbeïnvloeding) neemt hierbij een belangrijke plaats in. In het managementcontrolsysteem van vrijwel ieder bedrijf komen in financiële termen gedefinieerde resultaten voor. Voor ondernemingen is dit onmisbaar als eerste en belangrijke indicator van succes en continuïteit. Ook maakt de geldnoemer de resultaten van alle activiteiten, hoe heterogeen ook, vergelijkbaar. De toepasbaarheid strekt zich uit tot not-for-profit- en non-profitorganisaties. Bij dit artikel hoort de online cursus Managementprestaties: financiële prikkels en motivatie Met deze cursus kunt u punten behalen in het kader van uw permanente educatie (PE). Ter kennismaking kunt u de cursus Best in finance gratis volgen en uw eerste studiepunten behalen. Kijk voor meer informatie en een overzicht van alle cursussen op Managers moeten waarde creëren Aansturing door middel van financiële resultaten vormt dus een belangrijk element van vrijwel ieder managementcontrolsysteem. Dit betekent normstelling door middel van het budget, meten van de realisatie door middel van het accounting informatiesysteem en belonen van verantwoordelijke managers voor gerealiseerde resultaten. Traditioneel werd streven naar winst of zelfs naar maximale winst gezien als doel van de onderneming. Geleidelijk is de focus verschoven naar het creëren van waarde. De bedrijfswaarde van een onderneming is de earning capacity; het vermogen voor haar eigenaren een stroom inkomen te genereren. Managers moeten dan ook worden beloond voor waardecreatie. In dit artikel staat het derde element van het managementcontrolsysteem centraal. Dit is het beloningssysteem, ook wel incentivesysteem genoemd. Hierbij gaat het om de effectiviteit. De centrale vraag is: hoe moeten managers worden beloond om hen maximaal te motiveren voor het creëren van waarde? 40 APRIL 2013
2 Motivatie De relatie tussen prestatie en tegenprestatie vormt een essentieel onderdeel van ieder managementcontrolsysteem. Hier vindt indirecte gedragsbeïnvloeding feitelijk plaats. Het sleutelbegrip is motivatie: de wens bij de persoon (medewerker) zelf het gewenste gedrag te vertonen. Managers en medewerkers zijn steeds meer intrinsiek gemotiveerd Intrinsieke motivatie komt van binnenuit: plezier in het werk, vakmatige respectievelijk professionele waarden en normen, geloof in de realiseerbaarheid van taken of doelstellingen. Extrinsieke motivatie komt van buitenaf: aantrekkelijkheid van de in het vooruitzicht gestelde beloning en de verwachting dat deze zal volgen bij realisatie van taken of doelstellingen. Ieder managementcontrolsysteem is een mix van de verschillende soorten controls. Indirecte gedragsbeïnvloeding door (financial) results controls doet een beroep op de extrinsieke motivatie van de betrokken managers en medewerkers. Daarentegen doet eigen gedragsbeïnvloeding door personnel en cultural controls een beroep op de intrinsieke motivatie. Het aandeel van dienstverlening in onze economie in haar vele vormen neemt toe. Daarmee gaat een stijgend gehalte Extra s in basisartikel in d-base: ~ ontwerpen van prestatieafhankelijke beloningssystemen; ~ prestatieafhankelijke beloningen en de ontwikkelingen rondom management control en managementcontrolsystemen; ~ evaluatiecriteria voor de effectiviteit van beloningsvormen; ~ toepassing op geldelijke beloningen; ~ belonen, straffen en cultuur; ~ bedrijfswaarde en maatschappelijke waarde; ~ bedrijfswaarde en marktwaarde; ~ de crisis als waardeconflict; ~ topmanagement: verantwoordelijkheden en prestaties; ~ marktmaatstaven (nadere uitwerking); ~ accountingmaatstaven (nadere uitwerking); ~ tegengaan van kortetermijngerichtheid van managers (myopia): zes mogelijke benaderingen (nadere uitwerking). aan professionaliteit gepaard. Dit brengt met zich mee dat managers en medewerkers steeds meer intrinsiek gemotiveerd zijn. Hierdoor zal het belang van (financial) results controls afnemen, al zal het aanzienlijk blijven. Ook is op grond van onderzoekresultaten benadrukt dat financial results controls en geldelijke beloningen het meest effectief zijn bij routineuze werkzaamheden en situaties waar extrinsiek gemotiveerd zijn volstaat. Voor werkzaamheden en situaties die bijzondere inspanning en creativiteit vereisen is het echter nodig intrinsiek gemotiveerd te zijn. Een topprestatie wordt alleen intrinsiek gemotiveerd geleverd. In een professionele of innovatieve omgeving is de effectiviteit van (financial) results controls en prestatieafhankelijke geldelijke beloningen beperkt. Een topprestatie wordt alleen intrinsiek gemotiveerd geleverd Doel: creëren van waarde Boekhoudkundige resultaten zijn onverminderd belangrijk als onderdeel van de externe verantwoordingsinformatie (financial accounting). Maar hun gebruik als maatstaf voor prestaties van managers en als basis voor hun beloning veroorzaakt ernstige problemen. Daardoor is het creëren van waarde steeds meer naar voren gekomen als doel van de onderneming, en daarmee als maatstaf voor de prestaties en beloning van managers. Het begrip waarde kan vele concrete betekenissen hebben, bijvoorbeeld: aandeelhouder-/eigenaren-/bedrijfswaarde, maatschappelijke waarde, marktwaarde, balanswaarde. De waarde van een onderneming is het vermogen voor haar eigenaren gedurende de voorzienbare toekomst een stroom inkomen te genereren. De earning capacity, de verdiencapaciteit. Wij kunnen hier spreken van de theoretische waarde. Bij ondernemingen, zeker als deze aan de effectenbeurs zijn genoteerd, spreekt men ook van aandeelhouderswaarde. Dit veroorzaakt veel misverstanden. De waarde van een onderneming is een toekomstgerichte maatstaf. Over de toekomst kunnen wij slechts verwachtingen hebben. Naarmate een onderneming over betere marktkennis en APRIL
3 meer ervaring met markten en producten beschikt en een voor haar planninghorizon beter doordachte en uitgewerkte strategie heeft ontwikkeld, is de kans dat zij haar gestelde doelen zal realiseren groter. Als men haar strategie en doelstellingen vertaalt in cashflowprognoses, in netto cashflow en in de contante waarde daarvan, dan kan men haar earning capacity en daarmee haar waarde schatten door deze contante waarde te vermenigvuldigen met de geschatte realisatiekans. Men kan de waarde vaststellen op twee opeenvolgende tijdstippen. Het verschil tussen deze twee bedragen is dan de waarde die gedurende het tijdvak daartussen, bijvoorbeeld het jaar 2012 is gecreëerd of vernietigd. Deze waardecreatie heet in de Engelstalige literatuur economic income, te onderscheiden van accounting income, de boekhoudkundige winst. In de praktijk is het niet eenvoudig en daarmee kostbaar economic income te meten Belonen van managers Managers moeten worden beloond voor waardecreatie. Hiermee worden incentives (prikkels) gegeven voor strategierealisatie. Er moeten dus prestatie- en beloningsmaatstaven worden ontwikkeld die zo veel mogelijk congruent zijn met het genereren van economic income. In de praktijk is dit moeilijk omdat het van economic income afleiden van prestatie- en beloningsmaatstaven, zowel ontwikkelen als implementeren, gecompliceerd en kostbaar is. Illustratief hiervoor is het (grote) aantal ontwikkelings- en implementatietrajecten van de balanced scorecard dat als niet-geslaagd moet worden beschouwd. Waardebegrip en de toekomst Er is waardetoename of waardecreatie door verwachte toename van inkomsten, eerder in de tijd vallende inkomsten, verwachte afname van uitgaven, later in de tijd vallende uitgaven, verwachte inkomstenstromen op de langere duur, verwachte uitgavenstromen op de kortere duur en door hogere realisatiekans van de strategie. In de tegengestelde situaties is er waardeafname of waardevernietiging. Dit alles in de voorzienbare toekomst. Deze duiden wij aan als de planninghorizon. Streven de managers de toekomst na, dan is de kans dat de verwachtingen werkelijkheid worden groter dan wanneer de toekomst hen overkomt. Als zij er verantwoordelijk voor zijn, is de kans het grootst, hoewel zeker ook niet 100 procent. In dit geval zal de realisatiekans van de strategie het grootst zijn en daarmee de waarde van de onderneming. Deze waarde is dus sterk afhankelijk van commitment en competentie van het verantwoordelijk management. Marktmaatstaven zijn niet geschikt voor het beoordelen van de prestaties van (top)managers Prestatiemaatstaven voor managers Economic income is de ideale maatstaf voor het meten van de prestaties van managers. Op deze maatstaf zou hun beloning moeten zijn gebaseerd. In de praktijk is het niet eenvoudig en daarmee kostbaar economic income te meten. In de meeste gevallen ligt het daarom meer voor de hand de prestaties van managers te meten en hun beloningen vast te stellen met behulp van indirecte prestatiemaatstaven. Er bestaan twee typen indirecte prestatiemaatstaven: marktmaatstaven en accountingmaatstaven. Marktmaatstaven geven de ontwikkeling van de marktwaarde van de onderneming weer. Zij zijn de ontwikkeling van de beurskoers of van de winst respectievelijk het rendement per aandeel. Werken met marktmaatstaven impliceert: de prestaties van managers meten in termen van de ontwikkeling van de marktwaarde van de onderneming en hen daarvoor belonen. Maar wat is de relatie tussen de ontwikkeling van de marktwaarde en die van de (theoretische) bedrijfswaarde? Sommigen huldigen het standpunt dat, als de openbare kapitaalmarkt maar van voldoende omvang is, zoals de NYSE, de koersontwikkeling die van de theoretische bedrijfswaarde representeert. Bezwaar tegen het hanteren van marktmaatstaven zou dan nog zijn dat zij alleen beschikbaar zijn voor aan de effectenbeurs genoteerde ondernemingen. En verder dat zij alleen beïnvloedbaar zijn op topniveau, voor zover daarvan al sprake is. Ernstiger is dat de openbare kapitaalmarkt niet voldoet aan de condities voor de perfecte markt. Verder wordt de koersontwikkeling van aandelen in hoge mate bepaald door gedrag van marktpartijen dat slechts ten dele of zelfs in het geheel niet is gerelateerd aan de ontwikkeling van de earning capacity van beursgenoteerde ondernemingen. Bij speculanten gaat het om het financieel resultaat van het op de beurs opereren als zodanig. En ook bij veel institutionele beleggers zoals levensverzekeraars en pensioenfondsen is dit het geval. De relatie tussen de ontwikkeling van de marktwaarde en die van de (theoretische) bedrijfswaarde is veelal geheel afwezig. 42 APRIL 2013
4 Met toepassing van marktmaatstaven voor hun beloning wordt het gedrag van managers ook onderhevig aan de krachten die ter (openbare kapitaal)markt werken. Zij krijgen belang bij de koersontwikkeling als zodanig. Effecten op de marktwaarde van de onderneming op korte termijn worden dan steeds belangrijker voor hun beslissingsgedrag, meer dan Gebruik van accountingmaatstaven geeft signalen die strijdig zijn met het doel van waardecreatie effecten op waardecreatie op de langere termijn. Op dit laatste hebben veel managers slechts beperkt zicht. Marktmaatstaven zijn dus niet geschikt voor het beoordelen van de prestaties van (top)managers en voor het vaststellen van hun honorering. Accountingmaatstaven voor beoordeling en honorering van de prestaties van managers zijn afgeleid van accounting profit; de boekhoudkundige winst. Accountingmaatstaven zijn er in twee vormen: saldoachtig (residual terms), zoals winst uit bedrijfsvoering, EBIT, enzovoort, en verhoudingsgetallen (in ratio terms), zoals ROI. Accountingmaatstaven voldoen aan de criteria precisie, objectiviteit, tijdigheid en begrijpelijkheid. En ook aan het criterium controllability. Op ieder niveau binnen de onderneming kan men de boekhoudkundige winst beïnvloeden en is het gewoonlijk de bedoeling dat men dat doet. Maar accountingmaatstaven zijn geen indicatoren van waardecreatie, al worden zij daarvoor in de praktijk wel aangezien. Zij veroorzaken ernstige controlproblemen en wel: ~ suboptimalisatie (mismatch, vooral bij investeringsbeslissingen, tussen divisiebelang, belang van de divisiemanager en concernbelang); ~ risico misleidende informatie over de prestaties van investeringscentra (bij indicatoren zoals return on investment, vooral door de noemer van de breuk, met name de waarde van oudere activa); ~ extreme kortetermijngerichtheid van managers (myopia). Gebruik van accountingmaatstaven geeft signalen die strijdig zijn met het doel van waardecreatie. Zij veroorzaken en stimuleren een sterke kortetermijngerichtheid. APRIL
5 Toch kunnen we niet zonder de accountingmaatstaven. Vanwege hun analysemogelijkheden, berekenbaarheid, vergelijkbaarheid en hun grote algemene bekendheid. En vanwege de onbruikbaarheid van marktmaatstaven. We moeten dus de controlproblemen bestrijden die het gebruik van accountingmaatstaven oplevert. Hiervoor bestaat niet één algemeen toepasbare benadering of methode. Er is een zestal mogelijkheden; benaderingen die afhankelijk van specifieke bedrijfssituaties toepasbaar zijn. ~ Combinatie van verschillende maatstaven in de planning en control. Naast de accountingmaatstaven het ontwikkelen van een set waardedrivers. De bekendste is de balanced scorecard. Vanuit vier perspectieven bevat deze prestatie-indicatoren die via kritische succesfactoren verbonden zijn met strategierealisatie. ~ Direct meten van waardecreatie. Op verschillende tijdstippen, bijvoorbeeld steeds per 1 januari, op basis van de bekende strategie en middellangetermijnplannen bepalen van de prognose van de netto cashflow en de contante waarde daarvan. Economic income tussen twee tijdstippen is hiermee bepaald. ~ Afzonderlijke verantwoordelijkheden voor de langere termijn, in het bijzonder voor investeringen (investeringsplannen en investeringsbudgetten). ~ Verbetering van de accountingmaatstaven zelf: meer congruentie tussen boekhoudkundige winst (accounting income) en economische winst (economic income). ~ Verlengen van de periode waarover wordt gemeten (measurement horizon). ~ Vermindering van de druk tot winstrealisatie op korte termijn. Samenvatting Management control is gedragsbeïnvloeding van managers en medewerkers, zodanig dat de kans dat zij de gestelde doelen realiseren zo groot mogelijk is. Aansturing van managers en medewerkers door middel van financiële resultaten vormt een belangrijk element van het managementcontrolsysteem van vrijwel elk bedrijf of elke organisatie. Gedurende de laatste decennia is het creëren van waarde steeds meer centraal komen te staan als doel van ondernemingen. Dit is het vermogen om voor de eigenaren gedurende de voorzienbare toekomst een stroom inkomen te genereren. De earning capacity, de verdiencapaciteit, kan geacht worden voor haar eigenaren de waarde van een onderneming te vertegenwoordigen. We kunnen hier spreken van de theoretische waarde. Bij ondernemingen, zeker als deze aan de effectenbeurs zijn genoteerd, hanteert men hiervoor vaak het begrip aandeelhouderswaarde, wat veel misverstanden veroorzaakt. De (theoretische) waarde, de earning capacity van een onderneming is gelijk aan de contante waarde van de op goede gronden gebaseerde prognose (of doelstelling) van de netto cashflow gedurende de planninghorizon van de gevoerde strategie, vermenigvuldigd met de geschatte realisatiekans. Deze waarde is dus een getal, een bedrag in geld op een bepaald tijdstip. Bepaalt men deze waarde op twee tijdstippen, dan is het verschil het economic income, de economische winst, die gelijk is aan de in de periode tussen de twee tijdstippen gecreëerde waarde, of vernietigde waarde in geval van een negatieve uitkomst. Deze economische winst moet worden onderscheiden van accounting income, de boekhoudkundige winst, die wordt bepaald volgens de geldende boekhoud- en verslaggevingsregels. Het creëren van waarde is steeds meer centraal komen te staan als doel van ondernemingen Waardecreatie is de eerste functie die een onderneming moet vervullen als voorwaarde voor haar continuïteit en daarmee voor het vervullen van haar overige (maatschappelijke) functies, zoals het creëren van werkgelegenheid. Een onderneming moet het een doen (creëren van waarde voor haar eigenaren) om het ander niet te hoeven laten (creëren van maatschappelijke waarde). Bij overheidsorganisaties, en not-for-profit, ligt dit verband precies andersom. Managers moeten worden beoordeeld op en beloond voor het creëren van waarde. In de praktijk is dit gemakkelijker gezegd dan gedaan. Direct bepalen van economic income is dikwijls niet eenvoudig en relatief kostbaar. Men is dus aangewezen op indirecte prestatie- en beloningsmaatstaven. Marktmaatstaven blijken feitelijk onbruikbaar. Accountingmaatstaven zijn zeer wijd verbreid in gebruik. Oorzaken hiervan zijn onder andere de hoge graad van bekendheid, berekenbaarheid/voorspelbaarheid en beïnvloedbaarheid door managers en medewerkers op vrijwel alle niveaus. Aan het gebruik van accountingmaatstaven voor beoordeling en beloning van de prestaties van managers valt dan ook voorlopig niet te ontkomen, maar er moet wel dringend iets worden gedaan aan de ernstige controlproblemen die deze maatstaven veroorzaken. De belangrijkste hiervan is kortetermijngerichtheid van managers (myopia). Literatuur ~ M.L. Hoeksema (2005) Planning Control Revisited. Methoden en concepten in de dagelijkse praktijk, Kluwer. ~ Kenneth A. Merchant en Wim A. Van der Stede (2007) Management Control Systems. Performance Measurement, Evaluation and Incentives, 2nd edn., Harlow. Drs. Menno L. Hoeksema is partner bij Maatschap Iris Adviesgroep, Praktijk voor Strategie, Control en Managementontwikkeling. 44 APRIL 2013
Managementprestaties: Financiële prikkels en motivatie (2 PE-uren)
Managementprestaties: Financiële prikkels en motivatie (2 PE-uren) Drs. Menno L. Hoeksema 1. Beloningsvormen en hun effectiviteit 1 1.1. Beloningsvormen en hun functies 1 1.2. Ontwerpen van prestatie-afhankelijke
Nadere informatieCAPITAL BUDGETING. De strategie vormt het hart van de bedrijfsbesturing. Het. Waardegestuurd management
Management accounting control Waardegestuurd management CAPITAL BUDGETING Planning en budgettering van investeringen vormen de kern van de tactische planning van ondernemingen op de middellange termijn.
Nadere informatieCHECKLIST VOOR PLANNING & CONTROL
FINANCE CONTROL & Management accounting & control Not for profit-instellingen CHECKLIST VOOR PLANNING & CONTROL Een van de grootste problemen van planning & control vormt het kennen van de causale relaties
Nadere informatieCONTINGENTIES VAN PLANNING EN BUDGETTERING
Management accounting control Budget als besturingsinstrument CONTINGENTIES VAN PLANNING EN BUDGETTERING Het functioneren van budgetten bij planning control is omgeven met veel misverstanden. Wat zijn
Nadere informatieDOELFORMULERING, FASERING EN CONTROL
Naar maximale doelrealisatie FINANCE Management accounting control PE Educatie DOELFORMULERING, FASERING EN Realiseerbare doelen zijn beheersbaar. Beheersbaarheid eist meetbaarheid. Voor continue doelen
Nadere informatieBalanced Scorecard. Een introductie. Algemene informatie voor medewerkers van: SYSQA B.V.
Balanced Scorecard Een introductie Algemene informatie voor medewerkers van: SYSQA B.V. Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 9 Inhoudsopgave 1 INLEIDING... 3 1.1 ALGEMEEN... 3 1.2 VERSIEBEHEER... 3 2 DE
Nadere informatieGEBRUIK VAN VERANTWOORDELIJKHEIDS- CENTRA
Management control: GEBRUIK VAN VERANTWOORDELIJKHEIDS- CENTRA RECENTE ONTWIKKELINGEN IN ONDERZOEK 34 Jake Foster: beeld Verantwoordelijkheidscentra vormen binnen veel organisaties een essentieel onderdeel
Nadere informatieManagementcontrol Examennummer: 93329 Datum: 8 februari 2014 Tijd: 13:00 uur - 14:30 uur
Managementcontrol Examennummer: 93329 Datum: 8 februari 2014 Tijd: 13:00 uur - 14:30 uur Dit examen bestaat uit 5 pagina s. De opbouw van het examen is als volgt: - 3 cases met elk 5 open vragen (maximaal
Nadere informatieOntwerp en implementatie van een controlsysteem
MANAGEMENT ACCOUNTING EN CONTROL Value-based management control (2) Dr. Paul C.M. Claes is universitair docent Accounting, Vrije Universiteit Amsterdam (pclaes@feweb.vu.nl) Ontwerp en implementatie van
Nadere informatiePrestatiebeloning werkt nauwelijks, maar prestatieafstemming
Prestatiebeloning werkt nauwelijks, maar prestatieafstemming werkt wel André de Waal Prestatiebeloning wordt steeds populairder bij organisaties. Echter, deze soort van beloning werkt in veel gevallen
Nadere informatieValue-based Management Control Systemen: Een analyse van ontwerp en gebruik
NEDERLANDSE SAMENVATTING Paul C.M. Claes Value-based Management Control Systemen: Een analyse van ontwerp en gebruik In dit proefschrift staat de volgende vraag centraal: Hoe implementeren Nederlandse
Nadere informatiePerformance management:
Performance management: PRESTATIEMANAGEMENT OP BASIS VAN WAARDECREATIE 32 Regien Paassen: beeld In een periode waarin de financiële sector op zijn grondvesten schudt, bestaat de angst dat ook andere sectoren
Nadere informatieVoorwoord 5. Deel 1 De beheerscontrolestructuur 35
Inhoud Voorwoord 5 1 Beheerscontrole: definities en concepten 13 1 Definitie en doel van beheerscontrole 13 2 Missie, doelstellingen, strategieën, politieken en geloofswaarden 14 2.1 Definities 14 2.2
Nadere informatieMANAGEMENT CONTROL EN ETHIEK
Corporate governance Naar een groter zelfsturend vermogen MANAGEMENT CONTROL EN ETHIEK In een bedrijf of organisatie vindt een voortdurende belangenafweging plaats. Soms staat het belang van het bedrijf,
Nadere informatie2 volgens het boekje
10 balanced scorecard 2 volgens het boekje Hoeveel beleidsplannen leven alleen op de directieverdieping, of komen na voltooiing in een stoffige bureaula terecht? Hoeveel strategische verkenningen verzanden
Nadere informatieCO2-voetafdruk van beleggingen
CO2-voetafdruk van beleggingen Beleggen en de uitstoot van broeikasgassen 1 WAAROM MEET ACTIAM DE CO 2 -UITSTOOT VAN HAAR BELEGGINGEN? Klimaatverandering is één van de grootste uitdagingen van de komende
Nadere informatieOefenopgaven contextuele competenties deel 2, level C en D
Oefenopgaven contextuele competenties deel 2, level en e antwoorden van onderstaande oefenopgaven zijn op de laatste bladzijde van dit document te vinden. ito ertification V rnhem OPG Oefenopg context
Nadere informatieremuneratie rapport 2012 remuneratie rapport 2012
remuneratie rapport 2012 remuneratie rapport 2012 2 inhoudsopgave 3 4 Introductie 6 Beloningsbeleid Raad van Bestuur 9 Uitvoering beloningsbeleid 2012 10 Beloningsbeleid Raad van Commissarissen 4 Introductie
Nadere informatieSPD Bedrijfsadministratie. Correctiemodel MANAGEMENTCONTROL VRIJDAG 24 JUNI UUR
SPD Bedrijfsadministratie Correctiemodel MANAGEMENTCONTROL VRIJDAG 24 JUNI 2016 14.15-17.15 UUR SPD Bedrijfsadministratie Managementcontrol Vrijdag 24 juni 2016 B / 6 2016 NGO-ENS B / 6 Wall City: Antwoorden
Nadere informatieHoofdstuk 3: Arbitrage en financiële besluitvorming
Hoofdstuk 3: Arbitrage en financiële besluitvorming Elke beslissing heeft consequenties voor de toekomst en deze consequenties kunnen voordelig of nadelig zijn. Als de extra kosten de voordelen overschrijden,
Nadere informatieDe ontwikkeling van performance measurement: van financieel naar niet-financieel
De ontwikkeling van performance measurement: van financieel naar niet-financieel Naam auteur: Maikel Lust Collegekaartnummer: 10001560 Datum: 1 juli 2013 Opleiding: Economie en Bedrijfskunde Faculteit:
Nadere informatieONTWERP, GEBRUIK EN EFFECTEN VAN VALUE- BASED MANAGEMENT RECENTE ONTWIKKELINGEN IN ONDERZOEK
Management accounting & control: ONTWERP, GEBRUIK EN EFFECTEN VAN VALUE- BASED MANAGEMENT RECENTE ONTWIKKELINGEN IN ONDERZOEK Value-Based Management (VBM) systemen hebben betrekking op geïntegreerde interne
Nadere informatieRisk Control Strategy
Structured products January 2016 Kempen & Co N.V. (Kempen & Co) is een Nederlandse merchant bank met activiteiten op het gebied van vermogensbeheer, effectenbemiddeling en corporate finance. Kempen & Co
Nadere informatieHoe cashflow te interpreteren. Volgens de lesgever <> begin liquiditeit einde liquiditeit hoewel alle reporting modellen wel zo
Hoe cashflow te interpreteren. Volgens de lesgever begin liquiditeit einde liquiditeit hoewel alle reporting modellen wel zo zijn opgemaakt (ook onder IFRS) IAS 7 maakt gebruik van cashstroom tabellen,
Nadere informatieKwaliteitszorg met behulp van het INK-model.
Kwaliteitszorg met behulp van het INK-model. 1. Wat is het INK-model? Het INK-model is afgeleid van de European Foundation for Quality Management (EFQM). Het EFQM stelt zich ten doel Europese bedrijven
Nadere informatieBasisbeginselen bedrijfseconomie INKIJKEXEMPLAAR
Basisbeginselen bedrijfseconomie Basisbeginselen bedrijfseconomie Maarten van Hasselt Concept uitgeefgroep Meer informatie over deze en andere uitgaven kunt u verkrijgen bij: Concept uitgeefgroep Postbus
Nadere informatieHRM SCORECARD. PRESENTATIE/WORKSHOP WATCH-Consultancy in samenwerking met REEF/deelt kennis Woensdag 17 november 2010
HRM-scorecard HRM SCORECARD PRESENTATIE/WORKSHOP WATCH-Consultancy in samenwerking met REEF/deelt kennis Woensdag 17 november 2010 Een korte introductie Wat doet WATCH-Consultancy op het gebied van HRM-Consultancy?
Nadere informatieHoofdstuk 2: Introductie van financiële overzichtsanalyse
Hoofdstuk 2: Introductie van financiële overzichtsanalyse Hoe kunnen beleggers genoeg leren over een organisatie voordat ze besluiten of ze daarin moeten beleggen of niet. Een belangrijke informatiebron
Nadere informatieLeiderschap in planning & control
Leiderschap in planning & control A3 netwerkbijeenkomst, 20 januari 2015 Henk Doeleman Leiderschap in planning & control? Minder papier Meer participatief en versterkte betrokkenheid Versterking van de
Nadere informatieBROCHURE Cursus Prestatiemanagement. Prestatiemanagement (BSC) Sales Force Consulting
BROCHURE Cursus Prestatiemanagement Prestatiemanagement (BSC) Sales Force Consulting inleiding Bedrijven die prestatiemanagement hebben doorgevoerd, presteren aanzienlijk beter dan organisaties die geen
Nadere informatieAlternatieve financiële prestatie-indicatoren. Toezicht Kwaliteit Accountantscontrole & Verslaggeving
Alternatieve financiële prestatie-indicatoren Toezicht Kwaliteit Accountantscontrole & Verslaggeving April 2014 Inhoudsopgave 1 Conclusie en samenvatting 4 2 Doelstellingen, onderzoeksopzet en definiëring
Nadere informatieMANAGEMENT CONTROL: GEEN DOEL OP ZICH
Finance ControlPE Snel aan te passen beheersingssysteem het effectiefst MANAGEMENT : GEEN DOEL OP ZICH 'In most companies, focusing on improving management control systems will provide higher payoffs than
Nadere informatieVoor vandaag. Balanced Scorecard & EFQM. 2de Netwerk Kwaliteit Brussel 22-apr-2004. Aan de hand van het 4x4 model. De 3 facetten.
Balanced Scorecard & EFQM 2de Netwerk Kwaliteit Brussel 22-apr-2004 Voor vandaag! Grondslagen van Balanced Scorecard Aan de hand van het 4x4 model! Het EFQM model in vogelvlucht De 3 facetten! De LAT-relatie
Nadere informatieHoe verkoop ik mijn onderneming: het verkoopproces. Whitepaper van de Jong & Laan corporate finance. Bel 038-7779807 of kijk op www.jonglaan.
Hoe verkoop ik mijn onderneming: het verkoopproces Whitepaper van de Jong & Laan corporate finance Inhoudsopgave Inleiding 3 Verkooptraject 4 Waardebepaling 5 Over de Jong & Laan corporate finance 6 1.
Nadere informatiePerformance Management: Nieuwe Stijl
Van prestatiedoelen naar intrinsieke motivatie Performance Management: Nieuwe Stijl HR Live 2017 En wie zijn wij? Roxane Vercauteren Performance management gaat niet over je salaris maar over je ontwikkeling!
Nadere informatieCO2-voetafdruk van beleggingen
CO2-voetafdruk van beleggingen Beleggen en de uitstoot van broeikasgassen 1 WAAROM MEET ACTIAM DE CO 2 -UITSTOOT VAN HAAR BELEGGINGEN? Klimaatverandering is één van de grootste uitdagingen van de komende
Nadere informatieSyllabus. Leerdoelen voor de European Business Competence* Licence, EBC*L Niveau A
Syllabus en voor de European Business Competence* Licence, EBC*L Niveau A Modules: Bedrijfsdoelstellingen & kengetallen Financiële administratie Kosten & prijzen Bedrijfsvorm & wetgeving EBC*L International,
Nadere informatieOver de interpretatie van schattingen van het private en het sociale rendement van R&D
CPB Memorandum Hoofdafdelingen : Institutionele Analyse en Bedrijfstakken Afdelingen : Kenniseconomie en Bedrijfstakkencoördinatie Samenstellers : Maarten Cornet, Erik Canton en Alex Hoen Nummer : 27 Datum
Nadere informatieBusinesscase: titel. Businesscase. Titel. Auteur: Versie: Datum: Pagina 1 van 5
Businesscase Titel Pagina 1 van 5 Versie historie Versie Auteur Datum Omschrijving Akkoord Naam Rol Voor akkoord: Eigenaar businesscase Pagina 2 van 5 Management samenvatting Beschrijf de managementsamenvatting
Nadere informatieChecklist Compliance Aanbevelingen Bestuurdersbeloningen Eumedion. www.haygroup.com
Checklist Compliance Aanbevelingen Bestuurdersbeloningen Eumedion www.haygroup.com Inleiding In aanvulling op de bestaande wet- en regelgeving en de Code Tabaksblat zijn in oktober 2006 door Eumedion,
Nadere informatieThemaboek IBL2 Beleidsadviseur 5
Project Balanced Scorecard Vakcode 56012 Verantwoordelijke dhr. H. Kevelham ECTS 6 Kwartiel 1.3 en 1.4 Competenties IBL1, IBL2, IBL3, IBL7 Prestatie-indicatoren 1.1, 1.2, 1.3, 1.4, 1.5, 2.1, 2.2, 2.3,
Nadere informatieCO2-voetafdruk van beleggingen
CO2-voetafdruk van beleggingen Waarom meet ACTIAM de CO 2 -voetafdruk van haar beleggingen? Klimaatverandering is één van de grootste uitdagingen van de komende decennia. Daarom steunt ACTIAM het klimaatakkoord
Nadere informatieMVO-Control Panel. Instrumenten voor integraal MVO-management. Intern MVO-management. Verbetering van motivatie, performance en integriteit
MVO-Control Panel Instrumenten voor integraal MVO-management Intern MVO-management Verbetering van motivatie, performance en integriteit Inhoudsopgave Inleiding...3 1 Regels, codes en integrale verantwoordelijkheid...4
Nadere informatiePrestatiemeting en Bijsturing QuickScan
Prestatiemeting en Bijsturing QuickScan Inhoudsopgave Inleiding 3 WHY 6 HOW 7 WHAT 9 Beoordeling en bijsturing 11 Verklarende woordenlijst 14 2 Inleiding Deze QuickScan prestatiemeting en -bijsturing is
Nadere informatie6. Project management
6. Project management Studentenversie Inleiding 1. Het proces van project management 2. Risico management "Project management gaat over het stellen van duidelijke doelen en het managen van tijd, materiaal,
Nadere informatieHet stuurmodel voor een opdrachtgever
Het stuurmodel voor een opdrachtgever Ir. Derk K. Kremer 1. Inleiding In één van mijn eerdere artikelen heb ik al aangegeven dat de rol van opdrachtgever op zich geen moeilijke rol is. Voor een ervaren
Nadere informatieInvestors in People. Willem E.A.J. Scheepers MBA
Investors in People. Willem E.A.J. Scheepers MBA LINCOLN STEFFENS I have seen the future and it works IiP = Meer dan Opleiden! (veel meer.) Recent Onderzoek Informeel Leren ( Research voor Onderwijs &
Nadere informatieEquitisation and Stock-Market Development
Samenvatting In deze dissertatie worden twee belangrijke vraagstukken met betrekking tot het proces van economische hervorming in Vietnam behandeld, te weten de Vietnamese variant van privatisering (equitisation)
Nadere informatieFinancieel Management
3de bach TEW Financieel Management samenvatting : hoorcolleges aangevuld uit boek Q www.quickprinter.be uickprinter Koningstraat 13 2000 Antwerpen 162 6,00 Online samenvattingen kopen via www.quickprintershop.be
Nadere informatieDe weg naar sociaal ondernemen
De weg naar sociaal ondernemen Interview met Karen Maas en Carly Relou door Ard Jan Biemond en Laura Zwiers, werkzaam bij het Erasmus Institute for Business Economics Gepubliceerd op: 29-06-2019. 2019,
Nadere informatieOndanks de in 2014 massaal geuite ambitie en wens tot verandering van werkgever is maar een klein deel in 2015 overgestapt
Ondanks de in 2014 massaal geuite ambitie en wens tot verandering van werkgever is maar een klein deel in 2015 overgestapt In 2014 bleek 82% van de professionals open te staan voor een carrièrestap in
Nadere informatieM200616. De winstpotentie van personeelsbeleid in het MKB
M200616 De winstpotentie van personeelsbeleid in het MKB dr. J.M.P. de Kok drs. J.M.J. Telussa Zoetermeer, december 2006 Prestatieverhogend HRM-systeem MKB-bedrijven met een zogeheten 'prestatieverhogend
Nadere informatiePrivate Equity presteert beter op werkkapitaalbeheer dan beursgenoteerde bedrijven
www.pwc.nl Private Equity presteert beter op werkkapitaalbeheer dan beursgenoteerde bedrijven Sterke focus van PE op werkkapitaaloptimalisatie loont Augustus 2017 1. PE scoort beter op werkkapitaalbeheer
Nadere informatieHOE LAAT IK MEDEWERKERS
MANAGEMENT Een zelfstandige medewerker is een tevreden medewerker HOE LAAT IK MEDEWERKERS ZELFSTANDIG FUNCTIONEREN? De ene mens is de andere niet. Sommigen zijn blij met een chef die aan hen geducht leiding
Nadere informatieEconomische waarde voor de waardering van de onderneming
Economische waarde voor de waardering van de onderneming Kort geleden werd het volgende artikel gepubliceerd: Waardebepaling rammelt aan alle kanten. Een Registeraccountant had in het kader van een geschillenwaardering
Nadere informatieBij deze opgave horen de informatiebronnen 1 tot en met 4. De belastingen blijven in deze opgave buiten beschouwing.
Opgave 2 Bij deze opgave horen de informatiebronnen 1 tot en met 4. De belastingen blijven in deze opgave buiten beschouwing. Marbro nv is een Nederlands bedrijf dat wereldwijd actief is in drie verschillende
Nadere informatieVERDIEPING FINANCIAL RISK - UITLEG EN BEREKENING FINANCIËLE RATIO S
VERDIEPING FINANCIAL RISK - UITLEG EN BEREKENING FINANCIËLE RATIO S 1 Risico Beoordelingsmodel WSW Risico Management Model WSW baseert zijn risicobeoordeling op het bedrijfsmodel van een corporatie WSW
Nadere informatieInkoop en Finance: voorbij het contract
Inkoop en Finance: voorbij het contract Prof. dr. F.H.M. Verbeeten MBA Utrecht University School of Economics/ Vrije Universiteit Amsterdam EMFC/ARCA Agenda Vertaling van bedrijfsstrategie naar functionele
Nadere informatieGLOBAL ANALYZER HANDLEIDING
HANDLEIDING GLOBAL ANALYZER RAPPORTS 1 Het Identificatie blok 1 Het Diagnose blok 1 Het Conclusies blok 1 Het bedrijfsprofiel 2 De verschillende Onderdelen 2 DE WAARDERING 2 Koop laag, verkoop hoog! 2
Nadere informatieThermometer. Selectie 1: (Deelnemers in selectie: 3) Geslacht Vrouw. Ensize Marketing Ensize Marketing
Thermometer Selectie 1: (Deelnemers in selectie: 3) Geslacht Vrouw 5 van 5 hebben de analyse afgerond (100 %) Datum analyse: 7-3-2018 Datum van afdrukken: 8-3-2018 - - - Inhoudsopgave 3 Inleiding 4 Overzicht
Nadere informatieBeheerscontrole Leidraad voor het doelgericht management van organisaties Werner Bruggeman Regine Slagmulder
Beheerscontrole Leidraad voor het doelgericht management van organisaties Werner Bruggeman Regine Slagmulder Inhoud Voorwoord 5 Hoofdstuk 1 Beheerscontrole: definities en concepten 15 1. Definitie en doel
Nadere informatieREMUNERATIE RAPPORT 2011 REMUNERATIE RAPPORT 2011
REMUNERATIE RAPPORT 2011 REMUNERATIE RAPPORT 2011 2 INHOUDSOPGAVE 3 4 INTRODUCTIE 6 BELONINGSBELEID RAAD VAN BESTUUR 9 UITVOERING BELONINGSBELEID 2011 10 BELONINGSBELEID RAAD VAN COMMISSARISSEN 4 INTRODUCTIE
Nadere informatieStrategische review 2013-2017. 14 mei 2013
Strategische review 2013-2017 14 mei 2013 Samenvatting Duidelijke keuze voor positionering als gespecialiseerde, onafhankelijke wealth manager Ons doel is behoud en opbouw van vermogen voor klanten Wij
Nadere informatieToezichtvisie Raad van Commissarissen en bestuur. Veluwonen
Toezichtvisie Raad van Commissarissen en bestuur Veluwonen Versie 2017-01 - januari 2017 Als we iets van de afgelopen jaren hebben geleerd is het wel dat goed besturen niet gaat zonder goed toezicht. Dat
Nadere informatieVariabel beloningsbeleid Identified Staff Kempen & Co
Variabel beloningsbeleid Identified Staff u 2014 heeft een zorgvuldig, beheerst en duurzaam beloningsbeleid, dat vanzelfsprekend voldoet aan de geldende wettelijke vereisten. Belangrijke doelen van dit
Nadere informatieDe Balanced Scorecard
De Balanced Scorecard School of Economics/MER Drs. Jeroen V.A. Jansen Haarlem 10 november 2010 Wie is Jeroen Jansen? Erasmus Universiteit Rotterdam (1998) 13 jaar organisatieadviseur bij (oa) KPMG Consulting
Nadere informatieLeiderschap gericht op zelforganisatie & performance
Leiderschap gericht op zelforganisatie & performance LEERGANG RGO MANAGER VOOR EFFECTIEF EN EFFICIËNT LEIDERSCHAP 1 van 6 Wat is de leergang RGO Manager? Wil je doelgerichter leren managen? Wil je meer
Nadere informatieCreëer een stevig ontwikkelingsplatform
Creëer een stevig ontwikkelingsplatform workshop format Dit document is onderdeel van een set ondersteunend materiaal dat ter download wordt aangeboden aan kopers van Strategie Helden door Jeroen De Flander
Nadere informatieEuropean Sick Leave Index Klant
European Sick Leave Index Wij danken u voor de deelname aan het onderzoek European Sick Leave Index. Dit initiatief is ontwikkeld om te beantwoorden aan een groeiende vraag naar inzichten in het effect
Nadere informatieSamenvatting Beloningsbeleid Arcona Capital Fund Management B.V.
Samenvatting Beloningsbeleid Arcona Capital Fund Management B.V. 3 april 2018 Inleiding en reikwijdte van het beleid Arcona Capital Fund Management B.V. heeft een beloningsbeleid opgesteld aan de hand
Nadere informatieFinanciële analyse 2.0
In deze brochure vind je alles over de cursus Financiële analyse 2.0 Bekijk, interpreteer en presenteer cijfers op kwalitatieve wijze Cursus Bekijk de financiële cijfers en kengetallen vanuit organisatiestrategie,
Nadere informatieDE JUISTE BELONINGSMIX. Relatie met prestatie. Tijdshorizon KORTE TERMIJN (KT) LANGE TERMIJN (LT) Variabel Inkomen (kt) Totaal Vast Inkomen
DE JUISTE BELONINGSMIX Hay Group heeft recentelijk onderzocht hoe het beloningsbeleid van organisaties aan het veranderen is. Uit het onderzoek The Changing Face of Reward blijkt dat bedrijven zich met
Nadere informatie8.4 Remuneratierapport
8.4 Remuneratierapport In dit remuneratierapport legt de Raad van Commissarissen verantwoording af over het beloningsbeleid binnen Ballast Nedam. De Raad van Commissarissen heeft in 2013 een remuneratiecommissie
Nadere informatieCOMPENSATIEBELEID Pensioenfonds Zorg & Welzijn (PFZW)
COMPENSATIEBELEID Pensioenfonds Zorg & Welzijn (PFZW) 28 november 2014 1.0 Inleiding Het is de rol van Pensioenfonds Zorg en Welzijn (PFZW) om de aan ons toevertrouwde pensioenpremies te beleggen en absolute
Nadere informatieSamenvatting (in Dutch)
Summary Samenvatting (in Dutch) Motivatie is een veelgebruikte term, ook in het dagelijks leven. Iedereen heeft een bepaald beeld bij het concept motivatie, maar vaak loopt de perceptie hiervan uiteen.
Nadere informatieBEURSRATIO S BEURSRATIO S. marktwaardering van het aandeel is het aandeel duur? goedkoop? koopwaardig?
KDT Financiele analyse P.1 1 BEURSRATIO S KDT Financiele analyse P.1 BEURSRATIO S marktwaardering van het aandeel is het aandeel duur? goedkoop? koopwaardig? wie stelt belang in deze ratio s? - institutionele
Nadere informatieHoofdstuk 9: Waarderen van aandelen
Hoofdstuk 9: Waarderen van aandelen Om een aandeel te waarderen, moeten we de verwachte cash flows kennen die een investeerder zal ontvangen, en de geschikte kosten van het kapitaal waarmee deze cash flows
Nadere informatieRapportage. Trendonderzoek Interne Communicatie 2013 Resultaten online enquête
Rapportage Trendonderzoek Interne Communicatie 2013 Resultaten online enquête Suzanne Janssen Universiteit Twente Bas van Glabbeek Involve Joyce Ribbers Universiteit Twente Achtergrond van het onderzoek
Nadere informatieDe impact van HR op de business. Jaap Paauwe, Job Hoogendoorn en HR compliance
De impact van HR op de business Jaap Paauwe, Job Hoogendoorn en HR compliance Inhoudsopgave Heeft HR impact op de business? (interview met Jaap Paauwe) Certificering HR is must (interview met Job Hoogendoorn)
Nadere informatieALGEMENE BEDRIJFSPRINCIPES VAN ARCADIS
Pagina 1 van 5 fã~öáåé=íüé=êéëìäí ALGEMENE BEDRIJFSPRINCIPES VAN ARCADIS 1 Inleiding Bij ARCADIS hebben we onze missie als volgt gedefinieerd: Onze diensten zijn gericht op verbetering van de kwaliteit
Nadere informatieSPD Bedrijfsadministratie. Correctiemodel MANAGEMENTCONTROL VRIJDAG 24 JUNI UUR
SPD Bedrijfsadministratie Correctiemodel MANAGEMENTCONTROL VRIJDAG 24 JUNI 2016 14.15-17.15 UUR SPD Bedrijfsadministratie Managementcontrol Vrijdag 24 juni 2016 B / 7 2016 NGO-ENS B / 7 Wall City: Antwoorden
Nadere informatieBest practices voor een waardevolle implementatie
NEDERLANDSE ERVARINGEN MET VALUE MANAGEMENT Best practices voor een waardevolle implementatie Door Rob Lanen, en Diane Vonk Bedrijven die de verschillende elementen van Value Management op een coherente
Nadere informatieBEURSRATIO S. marktwaardering van het aandeel. - institutionele beleggers - private belegger
KDT Financiele analyse P06.01 1 BEURSRATIO S KDT Financiele analyse P06.01 2 BEURSRATIO S marktwaardering van het aandeel is het aandeel duur? goedkoop? koopwaardig? wie stelt belang in deze ratio s? -
Nadere informatieIn deze brochure vind je alles over de cursus. KPI s die wel werken. Integraal Performance Management van strategie tot werkvloer
In deze brochure vind je alles over de cursus KPI s die wel werken Integraal Performance Management van strategie tot werkvloer Cursus Stimuleer gewenst gedrag in de organisatie voor betere bedrijfsresultaten:
Nadere informatieMEERKEUZEVRAGEN DEEL 3
MEERKEUZEVRAGEN DEEL 3 Noot: Op elke vraag is slechts één antwoord het (meest) juiste. U vindt de juiste antwoorden in de pdf met antwoorden op https://www.hguitgeverij.nl/financieel-management-downloads.html
Nadere informatieReactie van de Nederlandse Monitoring Commissie Corporate Governance Code op:
Reactie van de Nederlandse Monitoring Commissie Corporate Governance Code op: 1. het voorstel van de Europese Commissie tot aanpassing van de Richtlijn van het Europees Parlement en de Raad tot wijziging
Nadere informatieSamenvatting M&O hoofdstuk
Samenvatting M&O hoofdstuk 10+ 11 Samenvatting door een scholier 1168 woorden 16 maart 2017 7 3 keer beoordeeld Vak Methode M&O In balans Hoofdstuk 10 vermogensmarkt 10.1 vrager van vermogen Vragers van
Nadere informatieInvestors in People Werken met De Standaard
Investors in People Werken met De Standaard plannen uitvoeren beoordelen Praktische toelichting op de principes, indicatoren en bewijzen van de IiP-Standaard Juni 2005 1-14 Opbouw van de Standaard De principes
Nadere informatieEFFECTEN VAN HET COMBINEREN VAN STRATEGIEËN EN VAN MANAGEMENTCONCEPTEN RECENTE ONTWIKKELINGEN IN ONDERZOEK
Management accounting & control: EFFECTEN VAN HET COMBINEREN VAN STRATEGIEËN EN VAN MANAGEMENTCONCEPTEN RECENTE ONTWIKKELINGEN IN ONDERZOEK 32 MCA: juni 214, nummer 3 Onderzoekers hebben de laatste jaren
Nadere informatieHPC-O. Human Performance Contextscan Organisatierapportage <Naam onderwijsinstelling> Datum: Opdrachtgever: Auteur:
HPC-O 1 HPC-O Human Performance Contextscan Organisatierapportage Datum: Opdrachtgever: Auteur: 24 april 2008 drs M.G. Wildschut HPC-O
Nadere informatieRapportage beoordelen en incidenteel belonen 2012
Rapportage beoordelen en incidenteel belonen 2012 Oktober 2013 Samenvatting Provinciebreed wordt er in 2012 met 91% van de medewerkers een planningsgesprek gevoerd, met 81% een voortgangsgesprek en met
Nadere informatieSituationeel leidinggeven
Situationeel leidinggeven Inleiding Situationeel leidinggeven wil zeggen dat leidinggeven dat de manager zijn/haar stijl moet aanpassen aan de eisen van de situatie. Inschattingsvermogen en flexibiliteit
Nadere informatieMaatschappelijk Verantwoord Ondernemen
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 2014 Van verbruik naar gebruik Pagina 1 van 6 Inleiding: Voor u ligt het MVO beleid van Hef & Hijs Nederland. Maatschappelijk Verantwoord en Duurzaam Ondernemen is
Nadere informatieJuli 2012. Update cijfers extreme groeiers in Vlaanderen
Juli 2012 Update cijfers extreme groeiers in Vlaanderen Evolutie extreme groeiers periode 2004 2007 1 Vanuit een beleidsstandpunt is het verkrijgen en verankeren van meer en meer succesvolle groeiondernemingen
Nadere informatieLange-termijn waardecreatie
Lange-termijn waardecreatie Hoe kunnen Institutionele Beleggers bijdragen? Utrecht, 14 november 2018 Jaap van Dam Principal Director Investment Strategy 1 Wat staat u te wachten? Focus op beleggingsbeleid,
Nadere informatieEuropean Sick Leave Index Voorbeeldklant
European Sick Leave Index Voorbeeldklant Wij danken u voor de deelname aan het onderzoek European Sick Leave Index. Dit initiatief is ontwikkeld om te beantwoorden aan een groeiende vraag naar inzichten
Nadere informatieInhoud. Voorwoord 7. Dankbetuiging 11. Hoofdstuk 1 Inleiding 13. Hoofdstuk 2 Ontwikkeling van de strategie 51
Inhoud Voorwoord 7 Dankbetuiging 11 Hoofdstuk 1 Inleiding 13 Hoofdstuk 2 Ontwikkeling van de strategie 51 Hoofdstuk 3 Planning van de strategie 89 Bijlage hoofdstuk 3 Strategiekaarten 121 Hoofdstuk 4 Hoofdstuk
Nadere informatieBij deze opgave horen de informatiebronnen 1 tot en met 6. In deze opgave blijven de belastingen buiten beschouwing.
Opgave 2 Bij deze opgave horen de informatiebronnen 1 tot en met 6. In deze opgave blijven de belastingen buiten beschouwing. VastNed Retail nv is een Nederlands vastgoedbeleggingsfonds dat met gelden
Nadere informatieGELOOFWAARDIGHEID is de sleutel tot succesvolle interne communicatie. April 2012. Concrete tips voor effectieve interne communicatie
GELOOFWAARDIGHEID is de sleutel tot succesvolle interne communicatie April 2012 Concrete tips voor effectieve interne communicatie Amsterdam, augustus 2012 Geloofwaardige interne communicatie Deze white
Nadere informatie