Verslag Richtlijnadviescommissie (RAC) 7 maart 2011

Transcriptie

1 Verslag Richtlijnadviescommissie (RAC) 7 maart 2011 Aanwezig: Betty Bakker (voorzitter, V&VN), Jolanda Rutten (V&VN), Catelijne Wierenga (AJN), Yvonne van Straten (NVDA), Margot Fleuren (TNO), Mascha Kamphuis (TNO), Frank van Leerdam (IGZ), Jacqueline de Vries (ActiZ), Sabine Neppelenbroek (GGD Nederland), Kitty Rosenbrand (CBO), Marga Beckers (secretariaat, Centrum Jeugdgezondheid), Trudy Dunnink (secretariaat, Centrum Jeugdgezondheid). Afwezig: Carry Wensing (AJN), Remy HiraSing (NCJ/wetenschappelijke commissie), Vicky Verschoor (ZonMw), Gertrude van Driesten (VNG), Petra de Groot (secretariaat, NCJ). D 6 april Opening en vaststelling van de agenda De Handreiking Zindelijkheid is nagestuurd, staat niet op de agenda. Besloten wordt dit te bespreken bij agendapunt 4d. 2. a Verslag van de bijeenkomst van de RAC, gehouden op 15 november 2010 Punt 2, pagina 2: Lydia Groot moet zijn Lidy van der Goot. N.a.v. punt 6, pagina 2: heeft het NCJ al contact gehad met Ton Rövekamp? Het is aan het NCJ om daar iets mee te doen. Komt terug in de brief van de RAC aan het NCJ. Punt 9, pagina 4 Margot Fleuren heet in kader van haar opdracht van het RIVM/Centrum Jeugdgezondheid wijzigen in: Margot Fleuren heeft geïnspireerd door haar gesprekken met managers en staffunctionarissen. Met inachtneming van bovenstaande opmerkingen wordt het verslag vastgesteld. 2. b Verslag van het gesprek, gehouden op 24 januari (bijlage) Mascha is er niet bij geweest. Zij zal haar aandachtspunten doorgeven aan het secretariaat. Pagina1: 3 e regel onderaan beter verwijderen uit de zin. Pagina 2: Het BTP als verplicht kader niet voldoende toekomst gericht. Schept verwarring, zin wordt geschrapt. Bij de volgende zin wordt er is behoeft aan veranderd in Bij de meesten is behoefte aan. Pagina 2, n.a.v. Hiervoor zijn extra financiële middelen nodig. : wordt gevraagd of dat zo is, het is immers een taak van de staf. Opgemerkt wordt dat er wel extra tijd nodig is om die taak uit te voeren. Bovendien moet in een organisatie de structuur daarvoor goed worden neergezet. Ook participeren in een landelijk netwerk kost de organisatie tijd en geld. Bij het implementatieplan voor de richtlijnen Zindelijkheid en Astma wordt al aandacht besteed aan het overdragen van implementatiekennis. Geconstateerd wordt dat er financiële middelen nodig zijn voor de implementatiestructuur. Pagina 3, bij laatste zin 1 e alinea: erbij zeten dat dit punt namens de VNG is genoemd. Pagina 3: Gepleit wordt voor het bestaan van evidence te verkrijgen. het bestaan van kan uit de zin. Het gaat om een snellere procedure voor zaken waarvoor nog geen evidence is. Kitty Rosenbrand merkt op dat het vergelijken landelijke protocollen lastig kan zijn. Pagina 4: halverwege de pagina ZonMW veranderen in ZonMw. Pagina 5: daarvoor zouden indicatoren ontwikkeld moeten worden Dat gebeurt nu al. Zin wijzigen in: De inductoren die worden ontwikkeld moeten hierop aansluiten. Met inachtneming van bovenstaande opmerkingen wordt het verslag vastgesteld. 3. Actiepuntenlijst van de bijeenkomst van de RAC, gehouden op N.a.v. A7: er is geen flexibiliteit w.b. financiën voor de verschillende richtlijnen mogelijk. Het beschikbare bedrag is per richtlijn gelabeld. De RAC geeft aan dat jammer te vinden. Voor implementatie is 65000,- per richtlijn beschikbaar. Bij de richtlijnen Zindelijkheid en Astma is het implementatietraject gecombineerd. In dat geval is schuiven met implementatie gelden wel mogelijk. ZonMw moet het implementatieplan nog wel goedkeuren. A9 is afgehandeld, verslag proefimplementatie is door TNO aangeleverd en door het secretariaat naar de RAC gestuurd. B1 is afgehandeld: de VNG is bereid deel te nemen aan de RAC en zal afhankelijk van de agenda eerder uit de vergadering vertrekken. B3 is afgehandeld, TNO heeft recent inhoudelijk gereageerd op het implementatieplan dat door het secretariaat van de RAC is opgesteld. 1

2 N.a.v. punt B4: het addendum bij de richtlijn Kleine Lengte is nog niet actief verspreid. Het NCJ bekijkt dat op dit moment. Het komt in ieder geval digitaal beschikbaar. 4. Ingekomen/verzonden stukken en mededelingen a. Stand van zaken NCJ t.a.v. regie op de richtlijncyclus en gevolgen voor de RAC Marga Beckers licht toe dat mede op basis van de raadpleging van het veld door het NCJ het werkplan is geschreven. Deze wordt eind van de maand vastgesteld. Er zijn drie clusters, waaronder het cluster Kennis. Marga Beckers coördineert dit cluster. Regie op Richtlijnen is een taak van het NCJ en valt onder het cluster Kennis. Trudy Dunnink wordt projectleider van dit project en secretaris van de RAC. Zij is bezig met een notitie waarin per onderdeel van het richtlijnenproces wordt beschreven op welke wijze de regie op de richtlijncyclus vorm kan krijgen, welke verantwoordelijkheden de betrokken partijen hebben en hoe de financiën kunnen worden geregeld. De uitkomsten en aanbevelingen uit de evaluatie van de RAC, van ZonMw en het rapport van TNO ( Essentiele activiteiten en infrastructuur voor de landelijke invoering en monitoring van het gebruik van de JGZ-richtlijnen ) en van Het Gesprek worden daarin meegenomen. Jolanda Rutten vraagt zich n.a.v. het bericht van het NJi over richtlijnontwikkeling af of er afstemming is met het NJi die de beroepsgroepen in de jeugdzorg ondersteunt bij de richtlijnontwikkeling. Het NJi wil geen deelname aan elkaars RAC omdat dat te veel tijd kost. Afgesproken is dat twee keer per jaar afstemming tussen voorzitters en secretarissen plaats vindt. De AJN en de V&VN zijn wel uitgenodigd bij de knelpuntanalyse van de jeugdzorg richtlijnen echtscheiding en pesten. Mascha Kamphuis stelt voor dat zij vooraf contact opnemen met TNO voor de laatste stand van zaken omdat TNO de JGZ-richtlijn pesten ontwikkelt. b. Overzicht voortgang richtlijnen Wordt ter kennisgeving aangenomen. c. Overige mededelingen van RAC-leden? Jacqueline de Vries meldt dat zij naar een train de trainer bijeenkomst voor implementatie van het standpunt VGV is geweest. Daar zat ook E-learning in, wat erg goed was. Bij elke richtlijn zou een module E-learning beschikbaar moeten zijn. Margot Fleuren meldt dat TNO bezig is met meetinstrument waarmee de determinanten die bij invoering van elke vernieuwing van belang zijn, kunnen worden gemeten. Dit instrument is gebaseerd op de resultaten van 12 jaar onderzoek. d. Ingekomen stukken: Brief ActiZ (reactie op brief verzoek goedkeuring richtlijn Astma) Brief GGD Nederland (reactie op brief verzoek goedkeuring richtlijn Astma) Brief GGD Nederland (reactie op brief verzoek goedkeuring richtlijn Zindelijkheid). Beide richtlijnen zijn goedgekeurd door beroepsverenigingen, maar niet door koepels. Jacqueline de Vries zegt dat gemeenten alleen verplicht zijn het U-BTP uit te voeren. In richtlijnen zit veel maatwerk. Dat maakt het voor professionals erg lastig. In een richtlijn zou aangegeven moeten worden wat maatwerk is. Frank van Leerdam merkt op dat activiteiten uit U-BTP vaak als maatwerk worden gezien, omdat het niet duidelijk in de richtlijn staat dat het tot het U-BTP behoort. Als de evidence aangeeft dat een activiteit moet, dan moet ook zo aangegeven worden in de richtlijn, ook al zit het in het maatwerk. Landelijk moet dan de keuze gemaakt worden of er financiering voor komt. Het BTP is ruim, in de zin van niet heel concreet. Daardoor kun je aanbevelingen in een richtlijn vaak wel zo vertalen dat ze onder het U-BTP vallen. Eigenlijk zou er elke 5 jaar een uitwerking moeten komen van wat wij vinden wat er onder U-BTP valt. Volgens Sabine Neppelenbroek hebben managers argumenten nodig richting gemeenten, waarom een activiteit door de JGZ uitgevoerd moet worden. Het zou fijn zijn als dit in de richtlijn is aangegeven. Je kunt niet alleen opsporen en verder niets doen, aangegeven moet worden wat dan de alternatieven zijn, in het geval dat de JGZ het niet mag doen van de 2

3 gemeente. De RAC is het erover eens dat de inhoud van een richtlijn niet ter discussie mag staan vanwege de randvoorwaarden en/of uitvoeringsproblemen. Een richtlijn is een gouden standaard. De vraag is wat er voor ActiZ en GGD Nederland nodig is om de beide richtlijnen toch goed te keuren. ActiZ heeft de richtlijn Zindelijkheid goedgekeurd. Wat betreft de richtlijn Astma, wil Actiz deze alleen goedkeuren wanneer de formulering m.b.t. Rookvrij opgroeien wordt aangepast, zoals aangegeven in de brief. GGD Nederland vindt dat zij een richtlijn alleen kan goedkeuren als duidelijk is wat de consequenties zijn voor JGZ-organisaties. Daarom wil GGD Nederland het implementatieplan zien. In de toekomst zou dit moeten worden meegestuurd bij het verzoek voor goedkeuring. GGD Nederland wil ook aangeven dat er meer aandacht moet komen voor implementatie. Afspaken: Mascha Kamphuis mailt het implementatieplan z.s.m. naar de RAC. Het NCJ laat via een mail aan ActiZ en GGD Nederland weten wat n.a.v. de brieven en hetgeen in de RAC is besproken naar de ontwikkelaars van de betreffende richtlijnen wordt gecommuniceerd. ActiZ en GGD Nederland zullen daarop reageren. Naar aanleiding van deze discussie vraagt Margot Fleuren welke rol de koepels willen hebben. De koepels willen eerder betrokken worden bij implementatieplan. Brief NCJ over verspreiding JGZ-richtlijnen Betty Bakker geeft aan het jammer te vinden dat het NCJ de richtlijnen voorlopig niet gedrukt verspreidt. Alle medewerkers moeten minimaal een kaart in de tas hebben, dat bevordert het gebruik. Marga Beckers legt uit dat het NCJ heeft geluisterd naar het veld, dat commentaar heeft op de hoeveelheid richtlijnen. Daarnaast zijn er evaluaties geweest. Daarom acht het NCJ pas op de plaats en heroriëntatie zinnig. Dat betekent niet dat er in de toekomst geen richtlijnen meer worden verspreid. Uit de proefimplementaties blijkt echter dat het veld graag een boekje in handen wil hebben, dus niet alleen digitaal. Bij het implementatieplan voor de richtlijnen astma en zindelijkheid wordt ervan uitgegaan dat iedereen de richtlijnen heeft. Margot Fleuren vindt alleen digitaal verspreiden daarom een slecht plan. Bovendien bleek bij de richtlijn gehoor dat aandacht voor verspreiding bijdroeg aan bekendheid van de richtlijn. Het zou goed zijn snel te starten het monitoren van het gebruik richtlijnen. Dat geeft input of digitale verspreiding voldoende is. Sabine Neppelenbroek wil graag dat de planning van de implementatie op tijd bekend is. Op het moment dat een richtlijn (digitaal) beschikbaar komt moeten organisaties er iets mee. Hun eigen planning moet daarop aansluiten. Het implementatieplan voor Astma en Zindelijkheid dat vorige week is ingediend bij ZonMw past in de structuur zoals voorgesteld in het TNO rapport over implementatie. Conclusie van de RAC is dat een jaarplanning, inclusief bijscholingen in implementatieplannen van groot belang is. Verspreiding en implementatie moet aansluiten en dit moet het NCJ afstemmen. Verder is het wenselijk dat de vergaderdata van de RAC aansluiten bij de vergaderdata van ZonMw zodat het proces niet vertraagt. Afspraken: Punt alleen digitale verspreiding meenemen in brief van de RAC aan het NCJ. Implementatie agenderen voor de volgende vergadering. 5. Terugkoppeling gesprek 17 februari RAC en beleidsadviseurs JGZ van gemeenten Gertrude van Driesten heeft per mail laten weten dat het een nuttige en plezierige bijeenkomst is geweest. Ze is bezig de uitkomsten van het gesprek uit te werken en zal de RAC daar de volgende bijeenkomst over informeren. Betty Bakker vond het een nuttige bijeenkomst. Duidelijk is geworden dat gemeenten zich niet inhoudelijk willen bemoeien met richtlijnen. Gemeenten ervaren de richtlijn Contactmomenten als een knelpunt. Marga Beckers geeft aan dat het NCJ gaat bekijken hoe deze richtlijn, die eigenlijk geen richtlijn is, herzien kan worden. 3

4 6. Concept brief RAC aan NCJ Doel van dit agendapunt is besluitvormend (afgesproken is dat m.i.v. de volgende RAC bijenkomst bij elk agendapunt aangegeven of het besluitvormend of informerend, of meningsvormend is. De volgend opmerkingen worden gemaakt: Iets meer standpunt inname van RAC bij de genoemde onderwerpen. Ook opnemen dat het wenselijk is dat richtlijnkaarten wel gedrukt worden. De punten Communicatie en E-learning kunnen onder Evaluatie RAC. Er moet in de brief duidelijk aangegeven worden wat de RAC van het NCJ wil. o Helderheid over rollen en verantwoordelijkheden van alle partijen; o RAC wil graag worden ondersteund door het NCJ; o Bij elke richtlijn moet een e-learning module worden ontwikkeld. In de 2 e regel: relevante partijen noemen In de 3 e regel: de JAS noemen, en dat de RAC de opvolger is. Aan het einde aangeven dat de RAC van gedachten wil wisselen over het hoe de zaken die in de brief staan gerealiseerd kunnen worden. Afspraak: het secretariaat stuurt binnen twee weken per mail een nieuwe versie, waar de RAC participanten binnen een week op zullen reageren. Dit moet voor de NCJ bestuursvergadering, indien mogelijk bovenstaande planning hier op afstemmen. Alternatief is alleen overleg met voorzitter. 7. Uitloop richtlijnontwikkelingstrajecten De genoemde interne factoren zijn aan de richtlijnontwikkelaars om op te lossen. Bij de externe factoren ook het proces bij ZonMw noemen. N.a.v. punt 1: in de RAC evaluatie is aangegeven dat de inhoudelijke discussie voornamelijk in de werkgroep moet plaatsvinden en dit niet moet worden overgedaan in de RAC. N.a.v. punt 3: richtlijnontwikkelaars moeten duidelijk aangeven, bijvoorbeeld in een kort A4tje, wat wordt verwacht van werkgroep leden, dit kan per richtlijn verschillend zijn. Als er weinig evidence is, wordt meer gevraagd van de werkgroep leden. Het zou een eis moeten zijn vanuit ZonMw dat RL ontwikkelaars aangeven wat wordt verwacht van werkgroepleden. Het CBO schrijft in de uitnodigingsbrief aan organisaties wat van werkgroepleden verwacht wordt inclusief het aantal uren en het tarief. Er zou een sollicitatieprocedure moeten komen, waarbij gekeken kan worden naar benodigde competenties. Dat doet NICE (Engeland) ook. Schrijven van teksten voor de richtlijn door werkgroepleden blijkt bijvoorbeeld niet altijd goed te werken. Een sollicitatie procedure is er niet in Nederland, het wordt overgelaten aan de organisaties die gevraagd worden een werkgroeplid te leveren. Het stellen van eisen en voorwaarden aan werkgroepleden is goed maar mag input vanuit de praktijk niet in de weg staan. Focus is dat je praktijkmensen om hun praktijkkennis vraagt. Het CBO gaf vroeger, samen met Cochrane, gratis cursussen aan werkgroep eden. De cursus Is nu niet gratis meer, maar kost bijna 500,-. TNO legt in de 1 e werkgroep bijeenkomst de EBRO systematiek uit. Ander punt is dat vacatiegelden per richtlijn verschillen. Dat zou voor alle richtlijnen gelijk moeten zijn. ZonMw eist wel dat er vacatiegeld wordt betaald aan werkgroepleden, maar geeft niet de hoogte van het bedrag aan. Wenselijk zou zijn als er meer structuur zou zijn m.b.t. de vacatiegelden. Afspraak: het NCJ zal aan ZonMw voorleggen of van richtlijnontwikkelaars kan worden geëist, dat zij aangeven wat van werkgroep leden verwacht wordt (inzet, uren) en wat zij aan vacatiegeld krijgen, evt. aan de hand van een vast stramien. Catelijne Wierenga merkt op dat ook in de jaarplanning zou moeten staan wanneer er van organisaties wordt verwacht een werkgroeplid te leveren. Volgen Kitty Rosenbrand zal dat niet mee vallen. De accordering van ZonMw is vaak laat, zodat je als richtlijnontwikkelaar na de gunning meteen moet beginnen. Het zou prettig zijn als er paar weken tussen zit. Ander punt is de vraag wat de taak van de RAC is bij een multidisciplinaire richtlijn. Deze valt onder het KKCZ programma, dus heeft de RAC er formeel niets mee van doen. Mascha 4

5 Kamphuis geeft aan dat bij de multidisciplinaire richtlijn excessief huilen goedkeuring van de RAC zal worden gevraagd. Geopperd wordt dit rechtstreeks aan de beroepsverenigingen en de koepels te vragen. Afgesproken wordt dit punt te bespreken bij het agendapunt implementatie bij de volgende RAC bijeenkomst. Het NCJ zal bij ZonMw navragen hoe de verspreiding en implementatie van de multidisciplinaire richtlijnen is geregeld. 8. Te verwachten randvoorwaardelijke implicaties van richtlijnen Afgesproken wordt dit punt mee te nemen bij het agendapunt implementatie bij de volgende RAC bijeenkomst. Het NCJ zal van te voren aan de ontwikkelaars vragen het schema in te vullen. 9. Regieraad Er wordt opgemerkt dat er veel stukken bij dit agenda punt zitten. Deze stukken zijn bedoeld als achtergrondinformatie. De vragen staan op het voorblad en die moeten we bespreken. Het is niet de bedoeling te reageren op de stukken van de regieraad. Het gaat om de vraag wat we als RAC willen en kunnen met de Regieraad en wat er nu gebeurt. Bij de top 100 is RIVM/Centrum Jeugdgezondheid gevraagd mee te denken, net als de AJN. Mascha Kamphuis is naar een bijeenkomst van het project Richtlijn voor Richtlijnen geweest. Betty Bakker en Marga Beckers hebben een gesprek gehad met de Regieraad. Er is vanuit de Regieraad geen verbinding gezocht. Er komt een congres over implementeren in opdracht van de Regieraad. Doel van de Regieraad is verbeteren van de richtlijncyclus, maar het is wel erg curatief gericht. Susan Potting heeft per mail laten weten dat er ook preventieve onderwerpen in top 100 moeten komen en dat wanneer dat naar mening RAC te weinig gedaan is, zij dat graag hoort. De nieuwe top 100 is nog niet klaar, de preventieve onderwerpen moeten er nog in. De Regieraad interpreteert preventie vanuit klinisch perspectief, het betreft dan secundaire preventie. In het werkplan van de Regieraad staat een top 100, maar dat is waarschijnlijk nog de oude top 100. Er loopt een inventarisatie om aan te geven welke onderwerpen moeten worden geprioriteerd. Er zou meer contact moeten zijn tussen de RAC en de Regieraad. Het is van belang dat de RAC in beeld is bij de Regieraad. Susan Potting heeft in haar mail aangegeven dat het JGZ veld zelf haar prioriteiten kan bepalen, mits de onderwerpen uit de top 100/25 die voor de JGZ van belang zijn aandacht krijgen en dat de Regieraad geen zaken gaat aansturen die al goed zijn opgepakt. Afspraak: opnieuw contact leggen met de Regieraad en bespreken wat de overlap tussen de RAC en de Regieraad is, waar de verantwoordelijkheden zitten, wat we van elkaar kunnen verwachten en aan elkaar kunnen hebben. De RAC is niet ondergeschikt aan de Regieraad, maar in de praktijk komt dat anders over. Tevens een aantal zaken navragen bij secretaris van de Regieraad Stand van zaken en of er nog input vanuit de RAC of NCJ wat betreft het preventieve deel gegeven kan worden. Welke versie van het werkplan meest recent is, het boekje of de versie op de website en hoe de tekst over JGZ er in terecht is gekomen. Waarom de AJN wel betrokken wordt en de V&VN niet? Dit punt zal ook besproken worden in beroepsgroepenoverleg volgende week. Vervolgens zal het NCJ overleggen met de voorzitter van de RAC hoe e.e.a. aan te pakken. Als mededeling zal t.z.t. de stand van zaken voor de RAC op een A4tje worden gezet. De bij dit punt genoemde opmerking van Elise Buiting over het gevolg van de toenemende eisen van ZonMw w.b. multidisciplinariteit wordt besloten mee te nemen bij het bespreekpunt met ZonMw hoe om te gaan met multidisciplinaire richtlijnen (zie de laatste alinea onder agendapunt 7) 5

6 10. Rondvraag en sluiting De voorzitter bedankt Marga Beckers voor haar inzet als secretaris van de RAC en de steun die zij de voorzitter heeft gegeven. De voorzitter geeft aan dat de status van de stukken m.b.t. de implementatie van de richtlijn zindelijkheid zijn nagestuurd ter informatie. De uitkomsten van de proefimplementatie zijn meegenomen in het implementatieplan. De handreiking kan worden meegestuurd naar de organisaties. Yvonne van Straten meldt zich af voor de RAC bijeenkomst van 18 april. 6