Conceptverslag Richtlijnadviescommissie (RAC) 26 april 2010

Transcriptie

1 Conceptverslag Richtlijnadviescommissie (RAC) 26 april 2010 Aanwezig: Betty Bakker (voorzitter, V&VN), Margot Fleuren (TNO), Mascha Kamphuis (TNO), Frank van Leerdam (IGZ), Jacqueline de Vries (ActiZ), Kitty Rosenbrand (CBO), Carry Wensing (AJN), Remy HiraSing (RIVM/wetenschappelijke commissie), Elise Buiting (AJN), Saskia van den Toorn (ZonMw), Sabine Neppelenbroek (GGD Nederland), Petra de Groot, Trudy Dunnink en Marga Beckers (secretariaat, RIVM/Centrum Jeugdgezondheid) Aanwezig op uitnodiging: Ton Rövekamp en Marcel Hilgersom (TNO) om agendapunt 2 toe te lichten, Caren Lanting (TNO) om agendapunt 7 toe te lichten, Annemiek van Woudenberg en Netty van Os (De Jeugdzaak) om agendapunt 13 toe te lichten en ter observatie Afwezig met bericht: Yvonne van Straten (NVDA), Miranda Teerling (V&VN), Wim Hoddenbagh (VNG) Opening en vaststelling van de agenda Besloten wordt de nagezonden brief van GGD Nederland over de richtlijn Overdracht te behandelen bij punt 5d. Opgemerkt wordt dat de brief van de VNG over de richtlijn Overdracht, te bespreken bij punt 5a, niet bij de stukken zat. Opgemerkt wordt dat op het voorblad behorende bij punt 11 een foutief nummer vermeld staat. Afgesproken wordt dat het secretariaat en de voorzitter van de RAC de VNG aanspreken op haar beperkte participatie in de RAC. 2. E-learning Ton Rövekamp en Marcel Hilgersom presenteren enkele eerste resultaten van onderzoek naar implementatie van JGZ-richtlijnen via e-learning dat TNO heeft uitgevoerd, i.s.m. PlusPort. In het kader van het onderzoek zijn twee e-learningmodules ontwikkeld: Hartafwijkingen en Kleine lengte. Daarnaast is een JGZ-Leerportaal ontwikkeld waarin deze zijn opgenomen. Het JGZ-Leerportaal is bereikbaar via internet. Om gebruik te kunnen maken van een e- learningmodule dient de gebruiker te beschikken over een inlogcode. De RAC-leden hebben een inlogcode toegestuurd gekregen waarmee zij het leerportaal (i.i.g. tot eind mei) kunnen uitproberen. De modules kunnen op maat worden aangeboden, d.w.z. aangepast aan het profiel van de gebruiker. Bij het inloggen dirigeert het JGZ-Leerportaal de gebruiker naar die onderdelen in de module die passen bij zijn/haar profiel. Op die manier zijn de e- learningmodules zowel specifiek voor een jeugdarts als een jeugdverpleegkundige beschikbaar. De onderdelen van een module kunnen in verschillende volgorden doorlopen worden. Modules kunnen verschillende ingrediënten bevatten, zoals mogelijkheden voor uitwisseling en discussie, achtergrondinformatie, downloads, tekst, filmpjes, geluid, spelletjes, multiple choice en open vragen etc. Dit kan per module bepaald worden. Via het leerportaal kunnen de gebruikers een toets uitvoeren. De beheerder van het portaal kan de vorderingen van de cursist volgen en resultaten van de toets inzien. De RAC-leden vinden het wenselijk dat medewerkers daarvan op de hoogte worden gebracht. Opgemerkt wordt dat informatie over vorderingen en resultaten in het algemeen kan dienen als input voor evaluatie en verbetering van de modules. Voor e-learning kan accreditatie worden aangevraagd. E-learning en traditionele scholing zijn met elkaar vergeleken voor de richtlijn Aangeboren hartafwijkingen. Er werden geen significante verschillen gevonden tussen de interventie- en controlegroep op de uitkomstvariabelen kennis, eigen-effectiviteitsverwachtingen en intentie te werken met de richtlijn. De voordelen van e-learning zijn dat een cursist de cursus overal en op een door hemzelf/haarzelf gekozen moment, op zijn/haar eigen manier kan volgen. De redenen van de deelnemers om een voorkeur te hebben voor klassikaal of een combinatie van klassikaal en e-learning zijn het uitwisselen, het voeren van discussie en het leren met en van anderen. Je zou dit deels kunnen opheffen middels het creëren van een community in het leerportaal. Het onderzoek wordt op 7 mei afgerond met een eindrapportage. Daarin zal 1

2 dieper op de uitkomsten worden ingegaan. Betty Bakker zegt benieuwd te zijn naar de generaliseerbaarheid van het onderzoek. De RAC-leden geven aan het wenselijk te vinden dat er voor elke JGZ-richtlijn een e-learningmodule wordt ontwikkeld, tenzij er redenen zijn om dat niet te doen. Voor de ontwikkeling van een e-learningmodule heb je inhoudelijke kennis nodig. Het is daarom wenselijk dat de richtlijnontwikkelaar een verantwoordelijkheid heeft in het leveren van inhoudelijke input daarvoor. Het secretariaat stelt voor ZonMw te vragen dit als onderdeel van het ontwikkelingsprogramma mee te nemen, ook met het oog op de uniformiteit. Concreet zou dit betekenen dat van de richtlijnontwikkelaar een bepaalde bijdrage in de ontwikkeling van de e-learningmodule wordt gevraagd. De vraag is echter hoe de ontwikkeling moet worden gefinancierd. Jacqueline de Vries spreekt de verwachting uit dat sommige leden van ActiZ er moeite mee zouden hebben wanneer er maar één aanbieder is. TNO merkt op dat nieuwe e-learningsmodules zouden kunnen worden opgenomen in het JGZ-Leerportaal. Duidelijk zal moeten worden of, en zo ja, hoe het beheer na afloop van het ZonMw-project voortgezet moet worden. Aan het in de lucht houden van het portaal zijn kosten verbonden. De aanwezigen spreken hun voorkeur uit voor het kosteloos aanbieden aan JGZ-organisaties van de e-learningsmodules, tezamen met de richtlijn en een powerpoint, via het Centrum Jeugdgezondheid. Besloten wordt de vragen aan de RAC over het beleggen van de ontwikkeling, het beheer en onderhoud en de financiering daarvan te agenderen op het volgende overleg. Het Centrum Jeugdgezondheid bespreekt dit punt voor met ZonMw en TNO. Remy HiraSing oppert de idee van het volgen van een vastgesteld aantal e-learningsmodules als herregistratie-eis. 3. Verslag van de bijeenkomst van de RAC, d.d 8 maart 2010 Pagina 1 N.a.v. punt 2: Mascha Kamphuis zegt benieuwd te zijn hoe het met Handboek Richtlijnontwikkeling staat. Besloten wordt hierop in te gaan bij agendapunt 12. Pagina 2 N.a.v. punt 3: Actiz en GGD Nederland hebben deze week overleg over deelname van een JGZ-manager aan de RAC. Pagina 3 N.a.v. punt 4, kindermishandeling: Margot Fleuren wil benadrukken dat het een structureel knelpunt is dat er geen geld voor implementatie is en dat dit bij het ministerie neergelegd moet worden. N.a.v. punt 5, groeidiagrammen: Op 10 juni presenteert TNO met VUmc en LUMC de resultaten van de Vijfde Landelijke Groeistudie en de nieuwe groeidiagrammen. Het secretariaat meldt dat met TNO is overeengekomen dat TNO het boekje in eigen beheer uitbrengt en tegen kostprijs gaat aanbieden en de groeidiagrammen in de toekomst op te nemen in een richtlijn. Mascha Kamphuis meldt dat alle deelnemers van het symposium een gratis boekje ontvangen. Het secretariaat onderzoekt met Remy HiraSing of er mogelijkheden zijn de verspreiding van het boekje via het RIVM/Centrum Jeugdgezondheid te laten lopen. Punt 6: Karin Lanting moet zijn Caren Lanting Pagina 4 N.a.v. punt 7: Frank van Leerdam zegt het niet eens te zijn met de genoemde argumenten en het genomen besluit t.a.v. de ontwikkeling van practice-based richtlijnen. Volgens Frank zijn er activiteiten waarvan op voorhand al duidelijk is dat die niet kunnen worden gebaseerd op evidence. Het is onwenselijk dat wanneer niet het hele ontwikkel- en implementatietraject wordt doorlopen het dan ook volledig buiten de RAC om gaat. Opgemerkt wordt dat het in die gevallen niet om 2

3 een richtlijn gaat. Andere producten worden via het RIVM/Centrum Jeugdgezondheid opgesteld. Pagina 5 Punt 8: Primaire preventie moet zijn secundaire preventie. Met inachtneming van bovenstaande opmerkingen wordt het verslag vastgesteld. 4. Actiepuntenlijst van de bijeenkomst van de Richtlijnadviescommissie, d.d. op 8 maart 2010 A1, A2, A4, A5, A13, A14, A15, A16: afgehandeld. A3: moet nog gebeuren. A6, A11: agenderen in juni. A7, A8, A10, A12: staan geagendeerd. A9: er is overleg geweest met TNO (zie punt 3). B1, B2, B7, B8: lopen. B3, B5, B6, B9 punt 1, B11: staan geagendeerd. B4: is gedaan. Er is geen kennissynthese hechting uitgezet. Voorgesteld wordt dit indien daar behoefte aan is mee te nemen in de call B9 punt 2: agenderen in juni. B10: ActiZ en GGD Nederland hebben deze week overleg over deelname van een JGZmanager aan de RAC (zie punt 3). 5. Ingekomen en verzonden stukken Ingekomen: a. Brief VNG over richtlijn overdracht gegevens kraamzorg en verloskunde naar de JGZ b. Mail V&VN over richtlijnen c. Brief van ActiZ over de richtlijn visus d. Brief ActiZ over richtlijn overdracht gegevens kraamzorg en verloskunde naar de JGZ 5a: Deze brief is niet als bijlage meegezonden. De VNG is akkoord met de randvoorwaarden voor implementatie. De richtlijn voldoet aan haar voorwaarde dat wordt aangesloten bij de BDS en de Verwijsindex. De VNG verwacht dat er een voor gemeenten kostenneutrale invulling aan gegeven kan worden. Voordat verder wordt gegaan verzoekt het secretariaat de leden voortaan binnen de gestelde reactietermijn te reageren, hun inhoudelijke reactie tijdens de commentaarfase te geven en zich tijdens de goedkeuringsprocedure te beperken tot formele afhandeling. 5b: De mail van de V&VN over richtlijnen wordt ter kennisgeving aangenomen. 5c: De uitkomsten van professor Simonsz van de Erasmus Universiteit kunnen nog 3à 4 jaar op zich laten wachten en zullen daarmee naar alle waarschijnlijk niet tot een tussentijdse aanpassing van de richtlijn leiden. De uitvoering van het VOV-onderzoek is voorbehouden aan hiervoor middels de VOV-cursus speciaal opgeleide artsen en nurse practitioners. ActiZ heeft de richtlijn geaccordeerd onder voorbehoud dat de JGZ-organisaties de beleidsvrijheid hebben om zelf te beslissen welke professional welk contactmoment uitvoert. Er blijkt onduidelijkheid te bestaan bij ActiZ over het aantal consulten waarin het visusonderzoek uitgevoerd dient te worden. Volgens de richtlijn is dit minder vaak dan ActiZ daaruit had opgemaakt. Afgesproken wordt dit te verhelderen en de formulering van de uitvoerende professional aan te passen. Mascha Kamphuis neemt hierover contact op met ActiZ. 5d: Volgens de formele procedure dienen alleen de beroepsgroepen op inhoud akkoord te geven en beoordelen de koepelorganisaties met name de randvoorwaarden voor implementatie. De reacties van de koepels bevatten echter inhoudelijke op- en aanmerkingen op de concept-richtlijn. De vraag wordt gesteld wat hiermee te doen en of dit als consequentie heeft dat de richtlijn nog niet kan worden vastgesteld. Besloten wordt de richtlijn vast te stellen. De door de koepels gemaakte opmerkingen zullen zoveel mogelijk worden verwerkt. Het secretariaat neemt hierover contact op met ActiZ en GGD Nederland. 3

4 6. Mededelingen a. Stand van zaken toekomst Centrum Jeugdgezondheid en gevolgen voor de RAC: Er zijn geen nieuwe ontwikkelingen. De aangestelde kwartiermaker voert gesprekken met verschillende mensen binnen de jeugdgezondheidszorg. De uitkomsten daarvan dienen als input voor een door hem te schrijven werkplan voor het nieuwe centrum. Eind mei wordt dit voorgelegd aan het bestuur. Bij de overgang van personeel wordt meegelift op de brede RIVM-aanpak van de taakstelling In dit kader wordt een sociaal plan geschreven. De gevormde stichting is op dit moment nog een lege stichting. Formele taakoverheveling en de overheveling van personeel heeft nog niet plaatsgevonden. Tot die tijd blijft de naam Centrum Jeugdgezondheid gevoerd worden. b. en d. worden voor kennisgeving aangenomen. c. Het secretariaat meldt dat de richtlijn Kleine lengte is verspreid en stelt voor de implementatie van de richtlijn te agenderen op het eerstvolgende overleg. 7. Concept-richtlijn Astma Caren Lanting is aanwezig om toelichting te geven. De richtlijn is in juli 2009 besproken in de RAC, maar nog niet voor commentaar op de websites geplaatst. De tekst is dusdanig aangepast dat het wenselijk werd geacht het concept eerst nog een keer terug te laten komen in de RAC. Caren geeft aan dat dit veel tijd heeft gekost, maar dat inhoudelijk een behoorlijke stap vooruit is gezet. Uitstel is aangevraagd met driekwart jaar, echter ZonMw moet het project dit jaar afsluiten en vindt dit te lang. Gekoerst wordt nu op uitstel tot half december. Gezien het krappe tijdpad zal op korte termijn gestart moeten worden met de proefimplementatie. Om dit te kunnen realiseren moet nu al gestart worden met de werving daarvoor, dus nog voordat de commentaarronde is afgerond. Saskia van den Toorn gaat daarmee akkoord. De aanwezigen stellen een aantal tekstuele wijzigingen/aanvullingen voor. Besloten wordt na verwerking daarvan de concept-richtlijn voor commentaar op de websites te plaatsen. Mascha Kamphuis meldt dat voor de proefimplementatie individueel geworven zal worden. Gestreefd wordt naar 50 tot 80 personen. Het secretariaat stelt voor een oproep in de nieuwsbrief van het Centrum Jeugdgezondheid op te nemen (nieuwsbrief van mei). Saskia van den Toorn benadrukt dat het van belang is in de proefimplementatie voldoende aandacht te hebben voor de randvoorwaarden voor implementatie. 8. Call 2011 richtlijnen Omdat wordt ingezet op een vervolgprogramma heeft de RAC besloten door te gaan met het proces van selecteren en prioriteren van richtlijnen. In dit kader wordt de leden een voorstelbrief voorgelegd met de vraag daarmee akkoord te gaan. De brief is gericht aan de hoofden/managers JGZ. De ervaring leert dat managers het lastig vinden goed aan te geven waar prioriteiten voor richtlijnontwikkeling liggen. Bovendien gaat het om de mening van de professional. Om die reden wordt in de brief gevraagd intern af te stemmen. De leden geven aan weinig respons te verwachten en stellen een bredere uitzet van de oproep voor. Sabine Neppelenbroek geeft aan de vraag neer te willen leggen bij de vakgroep hoofden JGZ. Wil je de mening van de professional horen dan is het beter deze direct aan te spreken, i.i.g. via de beroepsgroepen. Jacqueline de Vries merkt op dat veel JGZ-organisaties het als een knelpunt ervaren dat er zoveel richtlijnen op hen afkomen en vraagt zich af of het niet beter zou zijn de focus eerst op het verbeteren van de implementatie van reeds bestaande richtlijnen te leggen. Saskia van den Toorn zegt dat het ZonMwprogramma richtlijnen wordt geëvalueerd. Eén van de uitkomsten daarvan zou kunnen zijn dat in een volgend programma meer geld voor implementatie wenselijk is. Voorgesteld wordt de oproep tijdens ledenbijeenkomsten van de beroepsgroepen en koepels en bij postinitiële opleidingen uit te zetten. Besloten wordt de oproep via zoveel mogelijk kanalen uit te zetten. Het gaat erom problemen waarmee de professionals in de dagelijkse praktijk te maken hebben boven tafel te krijgen. De hoofden/managers vormen daarbij in eerste instantie de ingang. Sabine Neppelenbroek zegt dat managers ook professionals met bepaalde taken zijn en vindt het belangrijk dat deze ook geconsulteerd worden. Kitty Rosenbrand merkt op dat er steeds 4

5 meer aandacht is voor beleid en organisatie van zorg. Managers spelen daar een belangrijke rol in en moeten volgens haar betrokken worden als het gaat om randvoorwaardelijke aspecten, logistiek en samenwerking etc. Besloten wordt de brief zodanig aan te passen dat deze kan dienen als een algemene oproep die breed uitgezet kan worden, met een reactietermijn tot 1 juli. Afgesproken wordt een nieuw concept rond te sturen. De oproep kan kort daarop worden uitgezet. 9. Nut en noodzaak van implementatieonderzoek De RAC-leden hebben geen vragen ter verheldering van de inhoud en uitvoering van de opdracht van het RIVM aan TNO. Betty Bakker merkt vanuit de V&VN op dat JGZ-organisaties niet altijd beschikken over een kwaliteitsfunctionaris. 10. Stand van zaken richtlijn Secundaire Preventie van Kindermishandeling en implementatieplan Het implementatieplan is aangepast. Het nieuwe plan leidt tot minder kosten dan het oorspronkelijke implementatieplan. Het secretariaat meldt dat op 18 mei een overleg gepland staat met het ministerie en het RIVM, de koepels en de voorzitter van de RAC waarin gekeken zal worden hoe uit de patstelling gekomen kan worden. Mascha Kamphuis uit haar onvrede over de schijn die gewekt wordt dat de onuitvoerbaarheid van de richtlijn te maken heeft met de richtlijn zelf. Het probleem zit m niet in de richtlijn, maar het gebrek aan middelen voor de uitvoering ervan. Margot Fleuren zegt het als positief op te vatten dat het ministerie zich bewust lijkt te worden van een probleem waar al langer tegenaan wordt gelopen. Sabine Neppelenbroek zegt dat GGD Nederland er voorstander van is met het uitbrengen van de richtlijn te wachten, i.i.g. tot na het overleg met het ministerie. Dit omdat GGD Nederland niet wil dat het veld met de problemen wordt opgezadeld. Voordat tot verspreiding wordt overgegaan moet voor JGZ-organisaties ten minste duidelijk zijn wat zij kunnen verwachten wat betreft randvoorwaarden en wat de inspectie er verder mee doet. Elise Buiting vindt het schadelijk van het uitbrengen van de richtlijn af te zien. Het uitbrengen en verspreiden van de richtlijn en het handhaven daarop door de inspectie zal het bestaande probleem nog beter blootleggen. Frank van Leerdam is het met Elise eens. Volgens hem is het onderwerp maatschappelijk gezien te belangrijk om daarvan af te zien. Strenge handhaving is niet mogelijk, maar inspectie op het gebruik kan wel verhelderen wat opgelost moet worden. Hij is er voorstander van de richtlijn uit te brengen en op korte termijn een nieuwe richtlijn te ontwikkelen. Het veld wacht al heel lang op deze richtlijn. Besloten wordt het uitbrengen van de richtlijn niet af te laten hangen van de uitkomsten van het overleg met het ministerie. Vastgehouden wordt daarom aan het in het vorige overleg genomen besluit de richtlijn inhoudelijk vast te stellen en uit te brengen. Daarmee wordt gemotiveerd afgeweken van de bestaande RAC-procedure. Besloten wordt de inhoud van de begeleidende brief die bij de verspreiding met de richtlijn wordt meegestuurd af te stemmen op de uitkomsten van het overleg met het ministerie. Remy HiraSing wijst op de kans voor de jeugdgezondheidszorg met de komende verkiezingen de thema s groei en kindermishandeling en haar rol daarin op de politieke agenda te zetten. Remy vraagt zich af of je als RAC niet sterker staat door met de drie voorzitters van de beroepsverenigingen bij het overleg met het ministerie aanwezig te zijn. De inhoud staat niet ter discussie. Afgesproken wordt dat de voorzitters van de beroepsgroepen voorafgaande aan het overleg met het ministerie met elkaar afstemmen. Besloten wordt het implementatieplan te door te schuiven naar het eerstvolgende overleg. 11. Scoliosescreening Besloten wordt dit agendapunt door te schuiven naar het eerstvolgende overleg. 5

6 12. Activiteiten Regieraad en relatie met taken en werkwijze RAC Besloten wordt dit agendapunt door te schuiven naar het eerstvolgende overleg. 13. Interviewvragen evaluatie RAC In een eerder overleg zijn de offertes besproken van een drietal bureaus voor het verrichten van de evaluatie. De Jeugdzaak is de opdracht gegund. De aanwezigen wordt gevraagd te reageren op de voorgelegde evaluatievragen. Margot Fleuren zegt dat de vragen vooral gaan over de ontwikkeling van richtlijnen en zou graag zien dat er meer vragen over implementatie gaan. Op pagina 5 onder punt 8 staan personen van organisaties die vrijwel nooit aanwezig zijn in de RAC. Dit geldt voor de VNG en het ministerie. Voorgesteld wordt hen apart te interviewen. De aanwezigen vinden de vraag voor de Regieraad, onder punt 4, over de rol die de Regieraad voor zichzelf ziet in de JGZ, buiten de opdracht vallen. Voorgesteld wordt niet de Regieraad, maar de leden te vragen naar hun ideeën daarover. Op pagina 4 wordt gesproken over de cyclus van Everdingen. De betreffende cyclus is echter niet door hem maar door het CBO ontwikkeld. 14. Rondvraag en sluiting Betty Bakker bedankt de aanwezigen voor hun komst en sluit het overleg. 6