Domus Dordrecht. En de leefbaarheid en veiligheid vóór de opening

Transcriptie

1 Domus Dordrecht En de leefbaarheid en veiligheid vóór de opening In de zomer van 2012 opent de Domus Dordrecht aan de Amnesty Internationalweg, ten zuiden van de Randweg Dordrecht, haar deuren. De gemeente Dordrecht wil dat omwonenden nu en straks prettig in de buurt wonen en heeft het Onderzoekcentrum Drechtsteden (OCD) gevraagd de leefsituatie voor en na de opening van de Domus in beeld te brengen. In deze factsheet doen we verslag van de nulmeting. Door het onderzoek in het voorjaar van 2013 te herhalen, wordt het mogelijk om ontwikkelingen in de leefbaarheid en veiligheid aan te geven. Inhoud: 1. Conclusies 2. Leefbaarheid 3. Veiligheid 4. Buurtproblemen 5. Algemene verwachtingen 6. De komst van de Domus Wat is de Domus Dordrecht? De Domus is een beschermde en permanente woonvorm voor maximaal 24 langdurig dakloze verslaafden. In de Domus is 24 uur per dag begeleiding en toezicht aanwezig. Hierdoor wonen de bewoners in een stabiele en veilige woonomgeving, wat moet helpen bij het herstel van hun menswaardigheid. Op hun kamer kunnen bewoners drugs gebruiken. Dealen in of om de Domus wordt in geen geval toegestaan. Het uitgangspunt van de gemeente is dat de overlast en onveiligheidsgevoelens rond de Domus niet mogen toenemen door de komst van de Domus. Dit wordt ook realistisch geacht. Het idee is dat drugsverslaafden met een dak boven hun hoofd meer stabiliteit krijgen in hun leven. Vanwege alle aandacht voor de buurt is de verwachting dat de leefbaarheid in de buurt minimaal gelijk blijft. 1 We hebben het onderzoek uitgevoerd door een vragenlijst uit te zetten onder een deel van de omwonenden. Om te zien of eventuele effecten van de Domus op de leefbaarheid, veiligheid en overlast in de buurt zullen afnemen met het toenemen van de afstand tot de Domus, hebben we het beheergebied van de gemeente alvast opgedeeld in drie onderzoeksgebieden (in figuur 1 aangegeven met blauwe lijnen): 1. locatie Karel Lotsyweg; 2. Albert Schweitzerplaats, Sterrenburg 1-Oost en noordelijk deel Sterrenburg 1- West (boven de waterloop); 3. zuidelijk deel Sterrenburg 1-West (onder de waterloop). Daarnaast hebben we een focusgroepsgesprek gehouden met de beheergroep en hebben we de incidentenregistratie van de politie geanalyseerd. De beheergroep bestaat uit omwonenden, vertegenwoordigers van instellingen en bedrijven die betrokken zijn bij de Domus (met het Leger des Heils als beheerder/exploitant), de politie en medewerkers van de gemeente. De beheergroep maakt een omgevingsplan voor het beheren van de openbare ruimte en ziet toe op de naleving ervan. Voor het onderzoek benaderden we 750 personen die wonen rondom de toekomstige Domus met de vraag of ze een vragenlijst wilden invullen. In totaal kregen we 315 ingevulde vragenlijsten terug, een respons van 42% Figuur 1 Ligging van de Domus (aangegeven met rode cirkel) en het beheergebied Lans, A.L.M. van der, R.D.J. Scheelbeek & M.G. Weide (2005). Realisatie- en exploitatiemogelijkheden hostelvoorziening Dordrecht. SGB (nu Onderzoekcentrum Drechtsteden)

2 In deze factsheet presenteren we de huidige stand van zaken. Hoe wordt de leefbaarheid rondom de toekomstige Domus beoordeeld? Hoe veilig voelt men zich? Wat zijn de meest voorkomende buurtproblemen? En welke verwachtingen heeft men in het algemeen en specifiek rondom de komst van de Domus? 2 We beginnen echter met de conclusies. 1 Conclusies Dordrecht is niet de eerste stad met een hostel. Onder andere Rotterdam, Amsterdam en Utrecht hebben er al goede ervaringen mee opgedaan. De huidige leefbaarheid en veiligheid in het gebied rond de toekomstige Domus is niet heel anders dan gemiddeld in Dordrecht. Vrijwel iedereen woont (zeer) prettig in de eigen buurt. Bewoners gaan op een prettige manier met elkaar om en men blijft graag in de buurt wonen. Eén op de vijf omwonenden voelt zich wel eens onveilig, slechts 1% geeft aan dat dit vaak het geval is. Er zijn maar weinig plekken rond de toekomstige Domus die als onveilig worden ervaren. Ook de ervaren problemen in de buurt komen ongeveer even vaak voor als in Dordrecht. Het meest voorkomende buurtprobleem is rommel op straat, gevolgd door hondenpoep op straat en geluidsoverlast door verkeer. Dit laatste probleem komt in het gebied rond de toekomstige Domus wat vaker voor dan gemiddeld in Dordrecht. Een viertal buurtproblemen, waaronder dronken mensen op straat en overlast van daken thuislozen, doen zich daarentegen wat minder vaak voor. Uit de incidentenanalyse blijkt ook dat de buurt gemiddeld scoort: het aantal meldingen per inwoner is in 2011 min of meer vergelijkbaar met dat voor heel Dordrecht. Anders dan met de huidige leefsituatie in het gebied, staat het met de verwachtingen die men heeft. Geconfronteerd met de komst van de Domus, denkt de helft van de omwonenden dat de buurt achteruit zal gaan, vooral op het gebied van veiligheid en overlast. Winkeliers in het winkelcentrum zijn bang voor een afname van de klandizie. In deze nulmeting hebben we weinig verschillen gevonden tussen de drie deelgebieden. Uit de herhalingsmeting zal moeten blijken of er een effect is van de Domus en zo ja, of dit effect anders is voor de drie gebieden. 2 Leefbaarheid Vrijwel alle omwonenden (95%) zeggen (zeer) prettig te wonen in hun buurt. Slechts 1% vindt de eigen buurt een zeer onprettige buurt om in te wonen (figuur 2). Hiermee is het gebied rond de Domus goed te vergelijken met het Dordtse gemiddelde. Ook de omwonenden in het focusgroepsgesprek geven allen aan al jaren met veel plezier in hun buurt te wonen en weinig tot geen last te hebben van problemen. Dit geldt ook voor bedrijven en instellingen. Ook het winkelcentrum wordt door consumenten als prettig ervaren, ondanks dat er wel wat hangjongeren zijn en agressiviteit op het parkeerdek. Alleen de politie plaatst een kanttekening: aan de ene kant is er de bouw van de Domus dat nog niet helemaal af is en aan de andere kant is er het gebouw naast het winkelcentrum dat nog niet afgebroken is. Iets wat nog niet af is, is niet heel. En iets wat nog niet is afgebroken is, is ook niet heel. De meeste omwonenden wonen met veel plezier in hun buurt. Gemiddeld scoort de eigen buurt een 7,4. Gemiddeld geven omwonenden een 7,4 voor de leefbaarheid in hun buurt (versus een 7,2 in heel Dordrecht, tabel 1). Het aandeel omwonenden dat de leefbaarheid als onvoldoende beoordeelt (vijf of lager) is laag en bedraagt 6%. Figuur 2 Wonen in de eigen buurt beheergebied 20% 75% 4% Dordrecht 23% 69% 7% 0% 20% 40% 60% 80% 100% zeer prettig prettig onprettig zeer onprettig Toelichting: exclusief weet niet/geen mening 2 Alleen wanneer er significante verschillen zijn tussen de drie deelgebieden rapporteren we deze in de factsheet.

3 Tabel 1 Algemeen oordeel leefbaarheid in de buurt gemiddeld rapportcijfer % onvoldoende ( 5) beheergebied 7,4 6% Dordrecht 7,2 Toelichting: rapportcijfers 1 tot en met 10 Sociale samenhang Om de sociale samenhang in het gebied rond de Domus in kaart te brengen, hebben we een schaalscore berekend. Hiervoor geldt: hoe hoger de score, hoe hoger de mate van sociale samenhang in de buurt. De schaalscore is gebaseerd op een viertal stellingen (zie kader). Schaalscore sociale samenhang: De mensen in deze buurt kennen elkaar nauwelijks. De mensen gaan in deze buurt prettig met elkaar om. Ik woon in een gezellige buurt waar veel saamhorigheid is. Ik voel me thuis bij de mensen die in deze buurt wonen. Figuur 3 laat zien dat de sociale samenhang in de buurt rond de Domus op het Dordtse gemiddelde ligt. Dat de sociale samenhang prima is, bleek ook in het focusgroepsgesprek. Er heerst een gezellige sfeer en de sociale contacten zijn goed. Er is een goede balans tussen sociale contacten en rust. Wel wordt opgemerkt dat mensen steeds meer langs elkaar heen leven. Maar dat is een tijdverschijnsel en niet iets specifieks van de buurt. Ook ziet men een verschil tussen koop- en huurwoningen. Bij huurwoningen is er volgens de beheergroep sprake van meer sociale achteruitgang. Figuur 3 Schaalscore sociale samenhang beheergebied 5,7 Dordrecht 5, Toelichting: hoe hoger de score, hoe hoger de mate van sociale samenhang in de buurt Ten slotte hebben we de omwonenden acht stellingen voorgelegd over de buurt waarin zij wonen. Ook hier zien we dat de meeste bewoners positief zijn. Zo geeft de meerderheid aan dat mensen graag in hun buurt blijven wonen (75%), mensen in de buurt op een prettige manier met elkaar omgaan (69%) en mensen het in de buurt getroffen hebben (64%, figuur 4). Met de stellingen als het maar enigszins mogelijk is, ga ik verhuizen en het is vervelend om in deze buurt te wonen zijn (bijna) acht op de tien omwonenden het oneens. Wat meer verdeeld zijn de meningen over het feit of men zich thuis voelt bij de mensen in de buurt, over de saamhorigheid in de buurt en over de mate waarin mensen elkaar in de buurt kennen. Eén derde geeft aan dat de mensen in hun buurt elkaar nauwelijks kennen, terwijl eveneens een derde het oneens is met deze stelling. Figuur 4 Stellingen over de buurt mensen blijven in deze buurt graag wonen 75% 15% 10% Als we in deze factsheet spreken over omwonenden gaat het om de omwonenden in het steekproefonderzoek. Wanneer het de omwonenden in de beheergroep betreft, staat dit duidelijk erbij vermeld. mensen gaan in deze buurt op een prettige manier met elkaar om als je in deze buurt woont, heb je het goed getroffen ik voel me thuis bij de mensen in deze buurt ik woon in een gezellige buurt waar veel saamhorigheid is 69% 64% 53% 36% 41% 24% 7% 25% 11% 34% 13% 23% het is vervelend om in deze buurt te wonen 6% 14% 80% als het maar enigszins mogelijk is, ga ik verhuizen 10% 13% 77% mensen kennen elkaar nauwelijks in deze buurt 34% 32% 34% Toelichting: exclusief weet niet/geen mening 0% 20% 40% 60% 80% 100% (zeer) mee eens neutraal (zeer) mee oneens

4 De bewoners in de directe nabijheid van de toekomstige Domus (deelgebied 1) zijn het vaker (zeer) oneens met de stelling dat mensen graag in hun buurt blijven wonen (23%) en ook geeft men vaker aan zich niet (echt) thuis te voelen bij de mensen in de buurt (24%). Voor de overige stellingen zijn er geen verschillen. 3 Veiligheid Naast de leefbaarheid van een buurt zegt het gevoel van onveiligheid van mensen veel over hoe men de buurt ervaart en beleeft. Voor het gebied rond de Domus geldt dat het aandeel omwonenden dat zich wel eens onveilig voelt in de eigen buurt gelijk is aan het Dordtse gemiddelde (22%, figuur 5). Ook wat betreft de mate waarin men zich onveilig voelt, zien we in tabel 2 geen verschil met Dordrecht. Slechts 1% van de omwonenden voelt zich vaak onveilig in de eigen buurt, terwijl dit voor Dordrecht op 3% ligt. Dat de veiligheidsbeleving rond de toekomstige Domus goed is, bleek ook in het focusgroepsgesprek. Niet alleen de aanwezige omwonenden zeiden zich veilig te voelen, ook de medewerkers van de verschillende bedrijven en instellingen in het gebied rond de Domus voelen zich zelden tot nooit onveilig. Figuur 5 Voelt u zich wel eens onveilig in de eigen buurt? beheergebied Dordrecht ja 7% 23% 5% 22% nee weet niet / geen mening 70% 73% Tabel 2 Mate waarin men zich onveilig voelt in de eigen buurt (%) vaak soms zelden nooit beheergebied Dordrecht Toelichting: buiten de eigen woning, inclusief weet niet/geen mening Aan de omwonenden die zich wel eens onveilig voelen in hun buurt hebben we de vraag gesteld waar zij zich precies onveilig voelen en wat hiervan de oorzaak is. Een aantal plekken/straten wordt wat vaker genoemd: de Planetenlaan (11x), Eisingahof (8x), winkelcentrum Sterrenburg (7x) en de Kapteynweg (5x). Hangjongeren, criminaliteit, drugsoverlast en de aanwezigheid van vreemde, ongure types maakt dat de meeste mensen zich onveilig voelen. Een verlaten gevoel en slechte verlichting worden ook regelmatig genoemd. Waar mogelijk vergelijken we de uitkomsten van het beheergebied met het cijfer voor Dordrecht. Voor het Dordtse cijfer baseren we ons op de Integrale Veiligheidsmonitor die in het najaar van 2011 is afgenomen. Ondanks dat de aanwezigen bij het focusgroepsgesprek zich zelf nooit onveilig hebben gevoeld, begrijpen ze wel dat er mensen zijn die zich wel onveilig voelen in de buurt. Een plek die onveilig aanvoelt, is ook volgens hen winkelcentrum Sterrenburg. Door hangjongeren voelen bezoekers van het winkelcentrum zich wel eens onveilig. Het hoeft niet echt onveilig te zijn, maar dit ervaren mensen zo wel. Zeker tegen sluitingstijd. De bevoorrading van de Jumbo aan de expeditiestraat maakt geen veilige indruk en dit geldt ook bij de Chinees/gebakskraam. In principe zijn er in de directe omgeving van de Domus geen specifieke plekken die uitnodigen tot hangen. Er is wel eens een melding binnengekomen over ongure types bij de parkeergarage. We hebben een paar keer gekeken, maar nooit iets gezien. Er is niets gebeurd, er was alleen een gevoel van onveiligheid. Het is blijkbaar geen aantrekkelijke plek om te hangen. Plekken die wel wat onveilig aandoen volgens een omwonende in de beheergroep zijn speelveldjes bij de scholen en het speeltuintje in het Overkamppark.

5 4 Buurtproblemen Welke buurtproblemen doen zich momenteel zoal voor rond de toekomstige Domus? We hebben de omwonenden 16 verschillende buurtproblemen voorgelegd en gevraagd in welke mate deze problemen zich voordoen. In tabel 3 staan de percentages omwonenden weergegeven die aangeven een probleem vaak in de buurt te ervaren. Voor een vergelijking hebben we ook de Dordtse percentages opgenomen. Geluidsoverlast door verkeer komt in het beheergebied vaker voor dan gemiddeld in Dordrecht. Minder vaak komen voor: hondenpoep dronken mensen mensen die worden lastig gevallen dak- en thuislozen In grote lijnen komen rond de toekomstige Domus dezelfde buurtproblemen voor als gemiddeld in Dordrecht. Het meest voorkomende probleem is rommel op straat (35%), gevolgd door hondenpoep op straat (28%) en geluidsoverlast door verkeer (25%). Dit laatste probleem komt in het gebied rond de toekomstige Domus wat vaker voor dan gemiddeld in Dordrecht. Een viertal buurtproblemen doen zich daarentegen wat minder vaak voor: hondenpoep op straat (28% versus 34% in heel Dordrecht), dronken mensen op straat (2% versus 11%), mensen die op straat lastig gevallen worden (1% versus 4%) en overlast van dak- en thuislozen (1% versus 5%). In het focusgroepsgesprek gaven de aanwezige omwonenden aan met name last te hebben van parkeeroverlast en hondenpoep. In principe is er voldoende parkeergelegenheid voor bewoners, maar bezoekers van het ziekenhuis en de sportboulevard parkeren veel liever gratis in de wijk. Verder ervaren ze wel eens overlast van hangjongeren. Het gaat met name om scooters die rondscheuren en het geluidsniveau. Last van drugsgebruik of agressiviteit hebben we nauwelijks. Daarnaast hebben we wel eens last van uitgaande jongeren die vanuit het centrum naar Stadspolders en Sterrenburg gaan. Vernieling van auto s en kliko s die omver worden gegooid bijvoorbeeld. In het winkelcentrum heeft men ook last van zwerfvuil en graffiti. Zijn er in het gebied echt specifieke plekken waar drugs gedeald wordt? Volgens de omwonenden in de beheergroep wel. Het parkeerdek van het winkelcentrum is een plek waar soms gedeald wordt en men heeft het idee dat er wel eens in het Eisingahof gedeald wordt. Maar daar gaat het waarschijnlijk om een bezorgplek want na een paar minuten is men al weer weg. Tabel 3 Mate waarin buurtproblemen zich voordoen (% vaak) beheergebied verloedering Dordrecht rommel op straat hondenpoep op straat vernieling telefooncellen/bushokjes bekladding van muren / gebouwen 9 13 sociale overlast overlast van groepen jongeren dronken mensen op straat 2 11 drugsoverlast 6 9 mensen die op straat worden lastig gevallen 1 4 andere buurtproblemen geluidsoverlast door verkeer andere vormen van geluidsoverlast beschadiging/vernieling aan auto, diefstal vanaf auto fietsendiefstal 7 8 inbraak in woningen 4 5 diefstal uit auto s 3 5 overlast van dak- en thuislozen 1 5 straatroof 0 1 Toelichting: inclusief weet niet/geen mening De omwonenden in de directe omgeving van de toekomstige Domus hebben vaker last van buurtproblemen dan de andere twee deelgebieden. De bewoners van deelgebied 1 geven vaker aan last te hebben van rommel op straat (55%), overlast van groepen jongeren (20%), fietsendiefstal (16%), drugsoverlast (14%) en dronken mensen op straat (12%). De aanwezigheid van verschillende (grootschalige) voorzieningen, zoals het ziekenhuis en de sportboulevard, kan dat deels verklaren. We hebben de bewoners ook gevraagd welk probleem in hun buurt met voorrang moet worden aangepakt. Wat is het belangrijkste probleem? De top-5 ziet er als volgt uit: 1. parkeeroverlast (25x genoemd); 2. rommel op straat en andere vormen van geluidsoverlast (23x);

6 3. hondenpoep op straat (19x); 4. overlast van groepen jongeren en verkeersoverlast (15x) 5. geluidsoverlast door verkeer (14x). Incidentenanalyse Naast subjectieve gegevens hebben we ook de politie gevraagd naar het aantal meldingen in het gebied rond de Domus. Het gaat dan om meldingen en aangiften over diefstal, bedreiging, mishandeling, brandstichting, vernieling, overlast, drugshandel en aantasting van de openbare orde. In 2011 deed een Dordtenaar gemiddeld 0,14 aangiften, in het gebied rondom de toekomstig Domus lag dit aantal op 0,16. Dit iets hogere aantal wordt vooral verklaard door de ligging van het Districtskantoor van de Politie Zuid-Holland Zuid in de buurt Albert Schweizerplaats. Overtredingen die elders in de stad worden gepleegd, worden soms op het Districtkantoor geregistreerd. Buurten als Sterrenburg 1-Oost en Sterrenburg 1-West scoren respectievelijk beter (0,10) en slechter (0,18) dan het Dordtse gemiddelde. Kijken we specifiek naar typen overlast die kunnen samenhangen met de aanwezigheid van drugsverslaafden, dan scoort het beheergebied in 2011 gemiddeld. Meldingen van drugs- en drankoverlast komen wat minder vaak voor dan in geheel Dordrecht (0,16% van de omwonenden doet zo n melding versus 0,29% van alle Dordtenaren), drugshandel komt gemiddeld voor (0,32% versus 0,29%) en overlast algemeen komt iets vaker voor (2,51% versus 2,24%). 5 Algemene verwachtingen De huidige leefbaarheid en veiligheid in het gebied rond de toekomstige Domus is niet heel anders dan gemiddeld in Dordrecht en ook met de ervaren buurtproblemen valt het mee. Maar hoe kijken omwonenden naar de toekomst? Hoe denken zij dat de buurt waarin zij wonen zich zal ontwikkelen? In figuur 6 zien we dat de omwonenden die denken dat hun buurt achteruit zal gaan duidelijk de overhand hebben. 3 De helft van de omwonenden is deze mening toegedaan versus 7% die juist positief is ingesteld en verwacht dat de buurt vooruit zal gaan. Drie op de tien omwonenden denken dat hun buurt ongeveer gelijk zal blijven. Waarom denkt men dat de buurt vooruit of achteruit zal gaan? De meeste bewoners die een achteruitgang verwachten, geven als reden dat er steeds meer verloop is in de buurt, er ook steeds meer andersoortige mensen in hun buurt komen wonen en het gevoel van saamhorigheid minder is (37x genoemd). Andere redenen die vaak worden genoemd, zijn: het algehele onderhoud aan woningen en de woonomgeving wordt steeds slechter (23x) en parkeerproblemen (12x). Ook de komst van de Domus wordt door 12 bewoners genoemd. De incidentenanalyse voerden we uit op basis van de meldingen die bij de politie zijn binnengekomen. We plaatsen de meldingen in perspectief door het aantal meldingen per inwoner te berekenen voor de vier CBS buurten rondom de toekomstig Domus en voor Dordrecht als geheel. De bewoners die denken dat hun buurt vooruit zal gaan, geven aan prettig te wonen in de buurt en dat buurtbewoners juist op een goede manier met elkaar omgaan (6x). Vijf mensen noemen het goede onderhoud aan woningen en voorzieningen als reden. Figuur 6 Algemene verwachting over de buurt zal vooruit gaan zal achteruit gaan zal gelijk blijven weet niet/geen mening 28% 12% 7% 53% 3 We hebben deze vraag gesteld voordat we in de vragenlijst in gingen op de Domus, zodat men bij het beantwoorden van de vragen niet gestuurd zou worden.

7 Overigens zien we hier wel duidelijke verschillen tussen de deelgebieden. De omwonenden in de directe nabijheid van de toekomstige Domus zijn het meest optimistisch: een kwart van hen denkt dat de buurt vooruit zal gaan. In deelgebied 3 is men ook minder negatief ingesteld en denkt slechts 19% dat de buurt achteruit zal gaan. Dit in tegenstelling tot deelgebied 2 waar slechts 3% een vooruitgang verwacht. De grote mate van pessimisme over de toekomst vertaalt zich echter niet in een grote mate van verhuisgeneigdheid. Zes op de tien omwonenden blijven gewoon zitten waar ze zitten. Eén op de tien omwonenden zegt zeker te gaan verhuizen en twee op de tien misschien. 4 Alle overige omwonenden hebben geen mening of weten het niet. De minst grote verhuisgeneigdheid zien we in deelgebied 3, waar negen op de tien bewoners aangeven niet van plan zijn te verhuizen. Wat zijn zoal redenen om te verhuizen van de omwonenden die dit zeker/misschien van plan zijn? Verreweg de meest genoemde reden is dat de woning niet meer voldoet (45%), op afstand gevolgd door het feit dat de buurt waarin men woont niet meer bevalt (21%, figuur 7). Bij de optie anders worden verschillende antwoorden genoemd, waaronder het gevoel van onveiligheid en emigreren. De komst van de Domus wordt slechts door één persoon genoemd. Figuur 7 Redenen om te verhuizen de woning voldoet niet meer 45% de buurt bevalt niet meer werk/studie gezinsuitbreiding/uit huis gaan van kinderen anders 21% 15% 12% 14% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Toelichting: % van omwonenden die aangeven zeker of misschien te verhuizen 6 De komst van de Domus Nu we de huidige stand van zaken in beeld hebben gebracht wat betreft de leefbaarheid, veiligheid, buurtproblemen en algemene verwachtingen is het de vraag wat de invloed van de Domus op dit alles zal zijn. Daarom gaan we in deze paragraaf naast de bekendheid van de Domus ook in op de verwachtingen die omwonenden hebben. Hoe denkt men dat de buurt zich zal ontwikkelen specifiek door de komst van de Domus? Acht op de tien omwonenden zijn bekend met de komst van de Domus. De meeste omwonenden verwachten een achteruitgang van de buurt door de Domus, met name wat betreft de veiligheid en overlast. Bekendheid De grote meerderheid van de omwonenden (82%) is bekend met de komst van de Domus aan de Amnesty Internationalweg. Op diverse manieren heeft de gemeente Dordrecht ruchtbaarheid gegeven aan de Domus. Zo zijn er krantenartikelen verschenen en ook heeft de gemeente nieuwsbrieven verspreid onder omwonenden. Acht op de tien bewoners hebben deze nieuwsbrieven ontvangen, bijna zeven op de tien (66%) hebben de nieuwsbrieven ook daadwerkelijk gelezen. We hebben de omwonenden ook gevraagd of zij weten waarvoor de Domus precies bedoeld is. Bijna negen op de tien (88%) zeggen dit te weten. Wat meer mensen dus dan het aandeel dat bekend is met de komst van de Domus. Overigens zien we dat jong volwassenen in de leeftijd van 18 t/m 34 jaar over het algemeen wat minder bekend zijn met de Domus (53%) en ook minder vaak weten waarvoor de Domus bedoeld is (73%). We zien geen verschillen tussen de drie deelgebieden. Verwachtingen rondom de Domus Eerder zagen we al dat de meeste omwonenden ervan uit gaan dat de buurt waarin zij wonen achteruit zal gaan, waarbij 12 mensen de Domus als reden noemen. We hebben de omwonenden echter ook specifiek naar de Domus gevraagd. Wat verwachten zij dat het effect is van de Domus op de buurt? Ook hier zien we dat de meeste omwonenden een achteruitgang verwachten, met name wat betreft de veiligheid (45%) en overlast 4 We zien hierbij geen verschil tussen omwonenden die denken dat de buurt vooruit zal gaan en degenen die verwachten dat de buurt achteruit zal gaan.

8 (40%) in de buurt. Voor de leefbaarheid in de buurt geldt dat een gelijk aandeel denkt dat dit gelijk zal blijven als achteruit zal gaan (35%). Over de toekomstige saamhorigheid in de buurt is men het meest positief: 43% denkt dat het gevoel van saamhorigheid in de buurt gelijk zal blijven versus 17% dat verwacht dat het gevoel zal afnemen. Overigens is het aandeel omwonenden dat het niet weet of geen mening heeft vrij groot. Tabel 4 Verwachtingen over de Domus (%) toename gelijk afname wn/gm leefbaarheid veiligheid overlast saamhorigheid Waarom denken de meeste omwonenden dat door de komst van de Domus hun buurt achteruit zal gaan? Voor veel mensen geeft de Domus een onveilig gevoel. Ze moeten hun buurt gaan delen met de bewoners van de Domus met alle gevolgen van dien. Men verwacht meer drugsoverlast, dronkenschap, inbraken en overlast van rondhangende mensen (met name in het winkelcentrum en in de flats). De Domus trekt verkeerde mensen aan en daar heeft men elders ook slechte ervaringen mee. De omwonenden die wel positief zijn, gaan ervan uit dat extra begeleiding en toezicht in de Domus en in de wijk juist een positieve bijdrage zullen leveren aan de buurt. Zij vinden vaak ook dat het een plicht van de maatschappij is om verslaafde mensen op te vangen. Een groot aantal buurtbewoners geeft ten slotte aan dat ze nog geen ervaringen hebben met de Domus en de tijd dus zal moeten uitwijzen hoe de buurt zich zal ontwikkelen. Vandaar dat het percentage antwoorden weet niet/geen mening vrij groot is. In het focusgroepsgesprek bleek dat winkeliers de angst hebben dat de bewoners van de Domus in het najaar (wanneer de dagen weer korter en kouder worden) het winkelcentrum opzoeken voor de warmte. Dit zou minder winkeliers en minder bezoekers betekenen omdat ze zich niet meer prettig voelen. Zelf is de eigenaar van het winkelcentrum juist positief over de toekomst. Een goed voorbeeld is Utrecht, waar we ook eigenaar van het winkelcentrum zijn. Er is daar juist meer toezicht en politie gekomen, waardoor de buurt zeker niet achteruit is gegaan. De politie geeft aan meer overlast te verwachten van onbekende en anonieme mensen in de wijk, zoals bezoekers van de sportboulevard en het ziekenhuis. Terwijl de bewoners van de Domus hier misschien wel de schuld van zullen krijgen, aangezien zij in het begin ook onbekend en anoniem zijn. drs. S.A.W. van Oostrom-van der Meijden, dr. B.J.M. van der Aa juni 2012 Postbus AP Dordrecht (078) ocd@drechtsteden.nl Wel gaf men in het focusgroepsgesprek aan te begrijpen dat mensen denken dat de buurt achteruit zal gaan, zeker met de komst van de Domus in het achterhoofd. Mensen zullen eerst schrikken, maar er vast aan wennen en het als normaal gaan vinden. Men zal eerst negatief zijn, maar na er veel over nagedacht te hebben zal dat negatieve gevoel wel wegebben. Wij stonden er zelf anderhalf jaar geleden ook heel anders in. Een andere omwonende geeft aan: Het woord drugsverslaafden wekt bij iedereen een reactie op. Het geeft meteen een stempel. Echter, niet alleen de Domus kan een eventuele achteruitgang teweegbrengen. Ook door de goedkope huurwoningen wordt de sociale samenhang in de buurt steeds minder. En dan is er nog het gebouw naast het winkelcentrum wat zorgt voor verloedering. Over het gevoel van saamhorigheid geeft men ten slotte aan: misschien zorgt één gemeenschappelijke vijand wel voor meer saamhorigheid. Aan de andere kant, mensen zitten gewoon in een negatieve tendens. Dus ze zullen waarschijnlijk ook hierover negatief denken. Mensen zijn afwachtend en denken toch vooral: eerst zien en dan geloven. Onderzoek onder omwonenden Voor het onderzoek hebben we een steekproef getrokken van 750 omwonenden van 18 jaar en ouder. Zij hebben begin maart een brief van de gemeente Dordrecht gekregen met het verzoek aan het onderzoek deel te nemen door op internet de vragenlijst in te vullen. Om de mening van zoveel mogelijk omwonenden te horen hebben we twee maal een herinneringsbrief gestuurd, met de tweede keer een schriftelijke vragenlijst bijgevoegd. In totaal hebben 315 van de 750 omwonenden meegedaan. Een respons van 42%, een mooie score. We hebben de data herwogen naar leeftijd en deelgebied, zodat de uitkomsten representatief zijn voor alle omwonenden in het onderzoeksgebied.