21 januari De kunst van het alleen zijn: over eenzaamheid en verveling heen

Transcriptie

1

2 21 januari 2016 De kunst van het alleen zijn: over eenzaamheid en verveling heen

3 Deze workshop Het perspectief van twee ervaringsdeskundigen en hoe zij omgaan met hun tijd (alleen) Een filosofisch en psychologisch perspectief op eenzaamheid alleen zijn verveling De praktijk Discussie / vragen

4 Ervaringsdeskundigen aan het woord Het verhaal van Jacqueline Het verhaal van Eric Anneleen Giedts 21/01/2016

5 Over eenzaamheid Eenzaamheid = onaangename gevoel dat zich voordoet wanneer een persoonsnetwerk op een bepaalde belangrijke manier als onvoldoende / deficiënt wordt ervaren Eenzaamheid sociale isolatie Sociale en emotionele eenzaamheid Verklaringen voor eenzaamheid Dykstra (2009). Older adult loneliness: myths and realities. Eur J Ageing, 2009 (6),

6 Over eenzaamheid Stereotypes doorbroken Eenzaamheid is een probleem specifiek voor ouderen Eenzaamheid is toegenomen in de laatste decennia Wat is daar nu echt van aan? Dykstra (2009). Older adult loneliness: myths and realities. Eur J Ageing, 2009 (6),

7 Over eenzaamheid Oud en eenzaam? Bevestiging in longitudinaal onderzoek: meer eenzaamheid enkel bij de oude ouderen! Dykstra (2009). Older adult loneliness: myths and realities. Eur J Ageing, 2009 (6),

8 Over eenzaamheid Meer eenzaamheid dan vroeger? NEEN Geen toename van gerapporteerde eenzaamheid Geen verandering of zelfs afname! => Hoezo? Dykstra (2009). Older adult loneliness: myths and realities. Eur J Ageing, 2009 (6),

9 Eenzaamheid alleen zijn Anneleen Giedts 21/01/2016

10 Eenzaamheid alleen zijn Anneleen Giedts 21/01/2016

11 Eenzaamheid alleen zijn Alleen zijn eenzaam zijn Filosoof Anja Michielse: - Beide niet proberen te vermijden - Alleen zijn brengt zelfinzicht, laat je steviger in je schoenen staan. - Eenzaamheid is schadelijk als het fundamenteel in je leven aanwezig is en je groei belemmert. Alleen zijn is moeilijk! Om je eigen leven zin te geven heb je anderen nodig (verbondenheid als drijvende kracht) Jung: Alleen iemand die werkelijk en zonder bitter te worden in staat is om alleen te zijn trekt andere mensen aan (autonomie als noodzakelijkheid) Anneleen Giedts 21/01/2016

12 Over verveling Anneleen Giedts 21/01/2016

13 Over verveling Boredom proneness: de tendens om verveling te ervaren in een brede range van situaties Niet alleen eigenschap of trek Ook een toestand waarbij iemand frequent verveling ervaart Positief gecorreleerd in onderzoek met depressie, angst, kwaadheid en agressie, gokken, drugs en alcoholgebruik En ook met minder goede relaties, lagere job- en levenstevredenheid Elpidorou, 2014.The bright side of boredom. Frontiers in psychology, vol. 5.

14 Over verveling Verveling Aversief gevoel Kan situationeel zijn Maar kan ook afhangen van onze stemming, verlangen, houding zodat ook zeer betekenisvolle en uitdagende situaties als vervelend kunnen ervaren worden Elpidorou, 2014.The bright side of boredom. Frontiers in psychology, vol. 5.

15 Over verveling Verveling Aversieve toestand gekenmerkt door gevoelens van ontevredenheid, onrust en fatigue /mentale vermoeidheid Naast het affectieve nog andere experiëntiele aspecten: Gedachten: gebrek aan betekenis of zin Verlangen: om iets van meer betekenis te doen Focussen van aandacht verstoord Vertraging van de tijd Elpidorou, 2014.The bright side of boredom. Frontiers in psychology, vol. 5.

16 Over verveling Literaire en filosofische werken zijn uiterst negatief Over hoe verveling schadelijk, negatief is en remmend op onze intellectuele, sociale en morele groei Is verveling echt zo negatief? Recent empirisch werk Verveling als een belangrijk gevoel Informatief over de huidige situatie én over onze doelen, interesses en ons welzijn Motivator Dus reguleert ons gedrag en brengt ons in contact met dat wat wij waardevol vinden! Elpidorou, 2014.The bright side of boredom. Frontiers in psychology, vol. 5.

17 Anneleen Giedts 21/01/2016

18 Belangrijke kaders in ons denken Zelfdeterminatietheorie: Autonomie verbondenheid competentie ACT Hoe kan ik terug contact maken met mijn waarden? Welke acties kan ik ondernemen om daar terug dichterbij te komen? Verveling als signaal dat we niet bezig zijn met wat we waardevol vinden Verveling als motivator om andere doelen te stellen/ tot andere acties over te gaan Anneleen Giedts 21/01/2016

19 Tijd invullen Een pleidooi voor solotijd: - alleen- tijd is niet automatisch goede tijd - Zelf iets voor doen, zelf verantwoordelijkheid nemen - Alleen-zijn vorm geven op manier die goed voor jou is - Lezen, muziek luisteren, creatief zijn, wandelen, of nietsdoen Anselm Grun De kunst van het alleen zijn. Ten Have.

20 Tijd invullen Cruciaal: - Structuur: vaste routines helpen - Autonomie: - Zelf de eigen tijd kunnen structureren en invullen - Eigen gekozen activiteiten aansluitend bij waardenkader / interesses - Verbondenheid: - Voldoende sociale activiteiten - Belang van verwachtingen - Competentie: - Inzet van talenten / vaardigheden / sterktes Anneleen Giedts 21/01/2016

21 Tijd invullen Anneleen Giedts 21/01/2016

22 De praktijk: op onze afdeling Ergotherapeute besteedt veel aandacht aan vrijetijdsinvulling: Interesses opsporen Mensen opnieuw fijne activiteiten laten beleven Individueel: werken rond vrijetijdsinvulling: - Cursussen, hobby s, ontmoetingscentra - Vrijwilligerswerk Psycho s: Bilan: doelstellingen per levensdomein met focus op wie is van belang voor mij, tot welk netwerk behoor ik, hoe breng ik mijn vrije tijd door? Anneleen Giedts 21/01/2016

23 De praktijk: op onze afdeling Psycho s: Algemeen: gezamenlijke zoektocht naar (hervinden van): Waarden Doelen Verbindingen Bilan Geleidelijke activering Wie ben ik? Genogram Sociogram Anneleen Giedts 21/01/2016

24 Conclusie Eenzaamheid verveling alleen-zijn Ze mogen er allemaal zijn én zijn zelfs nuttig omdat ze ons tot groei brengen Structuur en planning ABC Ook in kader van verveling belangrijke principes om na te streven => Fysieke gezondheid kan weliswaar een belangrijke hindernis vormen! Anneleen Giedts 21/01/2016

25 Vragen? Bemerkingen? Anneleen Giedts 21/01/2016

26