Evalueren van Cultuuronderwijs

Transcriptie

1 Datum Evalueren van Cultuuronderwijs Onderzoeksconferentie Cultuureducatie en Cultuurparticipatie Tilburg, 25 november 2013 Anne Sasbrink j.a.sasbrink@rug.nl

2 Datum Wat is het onderwerp van evaluatie? Kwaliteiten of kenmerken van: 1. Onderwijsinhoud: Onderwijsontwerp (projectplan, lesplan, etc.) Uitvoering van het project of de les(-senserie) 2. Resultaten van cultuuronderwijs Evaluatie beschrijft: - Bijdrage aan ontwikkeling cultureel bewustzijn? - Bijdrage aan ontwikkeling culturele basisvaardigheden? - Bijdrage aan ontwikkeling mediale vaardigheden?

3 Datum Stap 1: onderwijsinhoud Evaluatie kenmerken onderwijsinhoud en uitvoering: Lesmateriaal Lesobservaties (volledige schooldag én lessen cultuuronderwijs) Interviews met leerkrachten over doelstellingen, ontwerpproces en uitvoering cultuuronderwijs

4 Datum Kenmerken onderwijsinhoud: Hoe draagt een onderwijsprogramma bij aan: Ontwikkeling cultureel bewustzijn? Ontwikkeling één of meer culturele basisvaardigheden? Ontwikkeling mediale vaardigheden? Bijvoorbeeld door: - Gerichte inhoudelijke vraag aan leerlingen - Voorbeelden / meebeleven - Oefenen van vaardigheden

5 Datum Verband tussen lesinhoud en resultaat? Nauwkeurige analyse onderwijsinhoud Observatie volledige schooldag

6 Datum Voorbeeld

7 Voorbeeld van moment uit lesobservatie (groep 2) Wanneer is er sprake van cultuuronderwijs? Over welk aspect van cultuur gaat het? Productief/receptief? Welke vraag of opdracht staat centraal? (en hoe draagt dat bij aan vergroting cultureel bewustzijn?) Omvang? Welke culturele basisvaardigheid wordt geoefend, welke is dominant? Hoe wordt deze gebruikt? Welke media worden gebruikt? Datum Tijdens het voorlezen. Juf leest het verhaal voor Trompet voor Olifant Onderwerp: burenruzie Kinderen identificeren zich met de figuren uit het verhaal, dit verhaal maakt deel uit van hun gedeelde cultureel bewustzijn. Receptief - Elke keer als juf krokodil zegt in je handen klappen - kunnen jullie een trompet nadoen? - Op wie lijkt de krokodil op het plaatje? - Wat betekent het als er staat elkaar het leven zuur maken? - Wat zou jij doen als je Olifant was en je had de hele tijd last van je buurman? - Denk je dat Olifant en Krokodil blij zijn nu ze samen muziek maken? minuten. Voorlezen staat vrijwel dagelijks op het programma Waarnemen: kijken naar de plaatjes, luisteren naar de juf. Verbeelden: inleven in Krokodil en Olifant, nadoen van de trompet Boek met plaatjes, taal (vertellen door de juf), lichaam (voor nadoen en luisteren

8 Datum Stap 2: resultaten Evaluatie resultaten d.m.v. Panelbijeenkomsten Hoe hebben leerlingen uitdrukking gegeven aan hun cultureel bewustzijn? Welke vaardigheden hebben leerlingen ingezet en hoe hebben ze dat gedaan? Aan de hand van: - Door leerlingen gemaakte producten - (opname van) toelichting door leerlingen op hun werk Instrument: gespreksleidraad, gebaseerd op inhoud lesprogramma en aandachtspunten CIS

9 Voorbeeld: herinneringskoffer Datum Matige mediale vaardigheden, maar er wordt wel een verhaal verteld Hoe waardeer je het als er door een vieze kwast iets moois ontstaat?

10 Mediale vaardigheden worden beoordeeld: - zijn afbeeldingen netjes uitgeknipt, wordt het hele vlak gebruikt, is er netjes getimmerd en geverfd, etc. Datum leerkrachten vinden inhoud te persoonlijk om te kunnen beoordelen.

11 Datum Bevindingen Conclusies mbt ontwikkelde methode: + Een momentopname van cultuuronderwijs levert een gestructureerd beeld op van de inhoud en opzet van het onderwijs, op basis waarvan verwachtingen bij dat onderwijs geformuleerd kunnen worden. + Wanneer cultureel bewustzijn, culturele vaardigheden en mediale vaardigheden worden aangesproken in het onderwijs, is dit te herkennen in producten van dit onderwijs. Het ontwikkelde instrument helpt bij het beschrijven van de mate van ontwikkeling van deze drie aspecten.

12 Datum Methodologische kanttekeningen: - Beschrijvende methode, gericht op inhoud en mogelijke resultaten van onderwijs - Methode biedt slechts een momentopname - Gebruik van het ontwikkelde instrument veronderstelt kennis van en overeenstemming over de gekozen benadering van cultuuronderwijs (CiS)

13 Datum CIS biedt een basis voor een gestructureerde analyse en beschrijving van de kwaliteiten, kenmerken en resultaten van cultuuronderwijs. Mits er in termen van CIS daadwerkelijk sprake is van cultuuronderwijs. Toepassing van de evaluatiemethode is voor leerkrachten vaak aanleiding na te denken over: Verhouding tussen maken en meemaken in de lessen Verdeling onderwijstijd tussen (1) onderwerp, (2) verbeelden of een andere basisvaardigheid, en (3) mediale vaardigheden.

14 Datum Discussie / vervolg Evaluatie blijft vaak steken bij stap 1: onderwijsinhoud. CIS biedt een kader van waaruit cultuuronderwijs ontworpen en uitgevoerd kan worden. Vervolgens kan monitoren, evalueren en beoordelen van de resultaten van dit onderwijs op basis van ditzelfde kader gebeuren. Evaluatieonderzoek zou zich misschien eerst moeten richten op de ontwikkeling die docenten doormaken, en pas in een later stadium op de leerling.