TJERK WORDT EEN BERK

Transcriptie

1 TJERK WORDT EEN BERK EDUCATIE: VOORBEREIDEN EN REFLECTEREN Jolan Van de Waeter onderwijzend in cultuuronderwijs Het educatiemateriaal behorende bij de voorstelling, Tjerk wordt een Berk is ontworpen door de makers van Reuring Theater en Jolan Van de Waeter. De educatie bestaat uit een voorbereiding op de voorstelling en hoe u, middels reflectievragen, de voorstelling kunt nabespreken in de klas.

2 LESBBRIEF TJERK WORDT EEN BERK Beste leerkracht, Binnenkort gaat u met uw leerlingen de voorstelling Tjerk wordt een berk bezoeken. Voorafgaand aan de voorstelling kunt u middels de Prezi de leerlingen voorbereiden op het thema en de personages uit de voorstelling. Naast het voorbereiden en het bezoeken van de voorstelling is het belangrijk om met de leerlingen terug te kijken en te praten over de voorstelling. Om u daarbij op weg te helpen hebben wij een aantal vragen geformuleerd om aan de leerlingen voor te leggen. Aanleiding Tjerk wordt een berk De makers van de voorstelling, Reuring Theater, raakten in gesprek over het waarom en de functie van het hokjes denken, wat ieder mens in meer of mindere mate doet. Tjerk staat als personage symbool om het hokjes denken omver te trekken. De makers hebben gekozen om natuur en de mens samen te laten vallen in de personage Tjerk. De achterliggende gedachte bij de voorstelling Tjerk wordt een berk is: waarom willen mensen ergens bij horen? Deze lesbrief is verdeeld in drie onderdelen: 1. De voorbereiding op de voorstelling 2. De rol van het publiek tijdens de voorstelling 3. Reflecteren op de voorstelling Wij wensen u en de leerlingen heel veel plezier. Indien u nog vragen en of opmerkingen heeft, hoor ik graag van u. Namens Reuring Theater, Jolan Van de Waeter onderwijzend in cultuuronderwijs mail@jolanvandewaeter.nl

3 1. VOORBEREIDING OP DE VOORSTELLING Inleiding De Prezi met opdrachten dient ervoor dat kinderen van tevoren zelf al nadenken over het thema en hoe ze dat thema in hun eigen leven tegenkomen. Door de voorbereiding kunnen de leerlingen nog meer plezier en herkenning uit de voorstelling halen. In de voorstelling zien de kinderen hoe de kunstenaar het thema heeft uitgewerkt. U kunt de Prezi starten via de volgende link: Handleiding Prezi Wanneer u de Prezi met uw leerlingen in de klas bespreekt kunt u onderstaande informatie erbij houden om de dia s met de leerlingen door te nemen. Eerst leest u de tekst zoals het in de Prezi wordt gepresenteerd, vervolgens de uitleg per dia. 1. Start Prezi met alle dia s in beeld. Als u bij het muzikale voorproefje komt start de muziek. 2. Tjerk is een jongen en een berk. Tjerk groeit op bij zijn vader, de boswachter, in het bos. Zijn vader heeft een belangrijke regel: Tjerk mag nooit het dorp in. Dit is een korte samenvatting waar de voorstelling over gaat. Op de dia ziet u een hand van takken. U kunt de kinderen bevragen wat zij zien. 3. De burgemeester is bang voor de natuur. Speciaal voor bomen. Hij probeert zijn dorpelingen te beschermen door al het groen in zijn dorp te verbieden. Waarom zou iemand bang kunnen zijn voor bomen? Deze vraag doet een beroep op de inleving en fantasie van de kinderen. De kinderen kunnen tijd nodig hebben om een antwoord te formuleren. Iedereen kent angst. Waar ben jij bang voor? En waarom? 4. De boswachter verfoeit het dorp en mensen. De natuur is zijn grootse rijkdom. De boswachter wil een nieuwe boom creëren. Uit het experiment ontstaat Tjerk. De boswachter brengt Tjerk groot en geeft al zijn kennis door aan Tjerk. Welke kennis denk jij dat Tjerk nodig heeft om volwassen te worden? Het is de bedoeling om de kinderen te laten fantaseren wat Tjerk nodig heeft, maar ook om de koppeling te maken wat zij zelf allemaal nodig denken te hebben om volwassen te worden. 5. Tjerk is geen boom en ook geen jongen: hij is een boomjongen. Hij is nieuwsgierig en onderzoekend en verliefd op een meisje uit het dorp. Hij besluit haar op te zoeken. Kan Tjerk op een mens en ook op een boom verliefd worden? U kunt de kinderen op weg helpen door de vraag in te leiden middels een tussenvraag: Wie houdt er van zijn hond, kat, konijn? Kan je ook verliefd zijn op je huisdier? Kan een meisje op een meisje verliefd worden? Op deze manier ontdekken kinderen hoeveel vormen van verliefdheid er kunnen zijn. 6. De burgemeester verjaagt Tjerk uit zijn dorp. De boswachter stuurt Tjerk weg, omdat hij in het dorp is geweest. Hij hoort nu bij niemand en heeft geen thuis meer.

4 De burgemeester is bang voor de natuur en de boswachter is bang voor de mensen. Zijn mensen geen natuur dan? Van oudsher heerste de gedachte dat de natuur onder het rentmeesterschap van de mens valt. Tegenwoordig staat de natuur niet onder de mens, maar wordt ze als een zelfstandig onderdeel van de aarde gezien. Stel je voor dat je in een ruimteschip boven de aarde zweeft en er is geen onderscheid meer tussen menselijke gedaantes en het groen van de natuur. Is de mens dan natuur? 7. Een muzikaal voorproefje: Welke beelden zie jij als je deze muziek hoort? U kunt de kinderen vragen welke beelden zij voor zich zien. U kunt ook met uw kinderen de impuls die de muziek geeft om te bewegen onderzoeken. In de voorstelling wordt op deze muziek een ritueel verbeeld door middel van dans. Na afloop van de voorstelling gaan de acteurs met de kinderen op deze muziek dansen. 2. DE ROL VAN HET PUBLIEK Tussen het publiek en de spelers is altijd een wisselwerking. Dat betekent dat geen enkele voorstelling gelijk is. Als er onder het publiek bijvoorbeeld meer onrust is, gaan de spelers daarop anticiperen door te vertragen in het spel of zachter te praten. Is het publiek van het begin tot het einde gefocust op de voorstelling, dan zal het spel zich intensiveren en komt het ten goede van de voorstelling. In de voorstelling Tjerk wordt een berk heeft het publiek een belangrijke rol. De leerlingen worden tijdens de voorstelling gevraagd om in beweging te komen, om mee te doen. In deze voorstelling ben je dus niet alleen aan het kijken, maar doe je ook daadwerkelijk mee.

5 3. REFLECTIE OP DE VOORSTELLING Inleiding Reflectie op de voorstelling dient ervoor om de ervaring die de kinderen hebben ondergaan tijdens de voorstelling te delen met elkaar. Ze leren een mening te uiten en om hierover met elkaar in gesprek te gaan. Uiteindelijk ontdekken kinderen dat, ondanks dat iedereen dezelfde activiteit heeft ondergaan, ieder een eigen ervaring en mening heeft over de activiteit en dat deze meningen allemaal naast elkaar mogen bestaan. Reflectievragen De reflectievragen zijn onderverdeeld in drie onderdelen, namelijk waarneming, gevoel en verbinding met ieders persoonlijke leven. Vragen naar waarnemingen Inventariseren wat de kinderen hebben waargenomen aan muziek, beeld, emotie, taal, spanning, humor e.d. Wie spelen (personages) er allemaal in de voorstelling mee? Welke relaties hebben de personages onderling met elkaar? Waar speelden de scènes zich af? Wat was het probleem van Tjerk in de voorstelling? Hoe is Tjerk ontstaan? Blijft Tjerk nu eeuwig als boom op het dorpsplein staan? Vragen over gevoel De antwoorden die de leerlingen geven zeggen iets over de voorstelling, maar zeggen vooral veel over de leerlingen. Wat zou jij thuis vertellen over wat jij hebt gezien bij de voorstelling? Op welke manier zou jij reclame maken voor de voorstelling? Je mag kiezen uit juist gaan en waarom dan wel en juist niet gaan en waarom dan niet. Hoe zou jij Tjerk als personage beschrijven? Het moment dat Tjerk gemaakt wordt, is dat gek, leuk, mooi, blij, etc.? Licht je antwoord toe. Tjerk staat helemaal alleen; de burgemeester en ook de boswachter wijst Tjerk af. Was dat verdrietig, normaal, bijzonder,? Licht je antwoord toe. Vragen naar verbinding, naar persoonlijke interpretatie De kinderen uitnodigen om een verband te leggen tussen het thema uit de voorstelling en hun eigen leven. Voorbeeldvragen zouden kunnen zijn: Wat zou jij hebben gedaan? Met wie zou jij willen ruilen uit de voorstelling? De verboden vriendschap tussen Tjerk en het meisje. Wat zou jij hebben gedaan als jij Tjerk zou zijn? Tjerk wordt afgewezen door de boswachter en de burgemeester. Was jij ook het dorp ingegaan of was jij in het bos blijven staan? Tjerk is anders dan de rest; wat maakt Tjerk voor jou een bijzondere personage? Veel plezier met deze vragen en opdrachten! Heeft u behoefte aan doe-opdrachten en verdieping, bekijk dan ook het document lessuggesties.