LESSUGGESTIES TJERK WORDT EEN BERK
|
|
- Henriette Peters
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 LESSUGGESTIES TJERK WORDT EEN BERK VERHALEN, DEBATTEREN EN SPELEN Jolan Van de Waeter onderwijzend in cultuuronderwijs De rijkdom van kunst. Met een voorbeeld uit de hedendaagse kunst over de mens en natuur, ter inspiratie, nadenken over de vraag; wat is natuur? Vanuit mythologie en sagen een eigen verhaal maken. Tot slot uitsluiten en democratie middels spel en een debat opdracht. Onderwerpen die zijn verwerkt in de voorstelling Tjerk wordt een Berk, gegoten in lessuggesties.
2 Er was eens een boom, nou ja, een boom, eigenlijk een jongen. Er was eens een jongen nou ja, een jongen, eigenlijk een jongen met takkenhanden, een takkenjongen. Gespeeld door een meisje. Enfin, Tjerk is zijn naam. Tjerk is anders. En dat kan natuurlijk niet! Een voorstelling over: Uitsluiten en durven zijn wie je bent. Over grenzen sluiten en open gooien. Angst voor het onbekende.
3 EXTRA EDUCATIE TJERK WORDT EEN BERK Beste Leerkracht, Red Theatre, een poging om hemzelf en 22 anderen te laten verdwijnen in de rode stoelen van een theater in Beijing. Liu Bolin De voorstelling Tjerk wordt een Berk hebben we op twee thema s uitgediept, namelijk; Mens en natuur en Democratie en burgerschap. Het materiaal wat hierbij aangereikt wordt kunt u naar eigen inzicht inzetten of gebruiken als inspiratiebron. Het eerste deel gaat over Mens en natuur. We stellen een filosofische vraag en we geven een doe-opdracht namelijk: een verhaal maken. Een voorstelling maken is een verhaal uitbeelden. Hoe ontstaat een verhaal? Hoe zijn sagen en mythologische verhalen ontstaan? De leerlingen gaan een eigen verhaal maken met natuur als inspiratiebron. De sagen en mythologische verhalen worden als voorbeeld aangehaald ter inspiratie, maar ook het besef dat het maken en vertellen van verhalen eeuwen oud is. Het tweede deel is gebaseerd op Democratie en burgerschap. In de voorstelling laat de burgemeester zich leiden door zijn eigen angst. Hij wil geen enkele boom of plant in zijn dorp. Een ondemocratisch besluit. De kinderen gaan middels twee opdrachten ervaren wat democratie en uitsluiten betekent. Ter inspiratie halen we twee kunstenaars aan die zich bezig hebben gehouden met natuurverschijnselen en de verhouding tussen de mens en de natuur namelijk; Liu Bolin: Een hedendaagse kunstenaar (Chinese kunstenaar). Hij laat de mens samenvloeien met levenloos materiaal. Als u op onderstaand link klikt dan ziet op de site NRC hoe hij te werk gaat. August Malmström: Een Zweedse kunstenaar, hij heeft middels een schilderij de nevel in de natuur weergegeven. Voor meer informatie: info/august_malmstr%c3%b6m U kunt onderstaande opdrachten in willekeurige volgorde inzetten. Wij wensen u veel plezier toe bij het spelen, debatteren, creëren en verbeelden. Indien u nog vragen en of opmerkingen heeft, hoor ik graag van u. Namens Reuring Theater, Dancing Fairies 1866, August Malmström Jolan Van de Waeter onderwijzend in cultuuronderwijs mail@jolanvandewaeter.nl
4 1. MENS EN NATUUR Inleiding In de voorstelling zelf speelt het thema natuur en de mens een centrale rol, die verbeeld wordt door het personage Tjerk. In de huidige tijd is er een merkbare verandering in de verhouding tussen mens en natuur. Voorheen beschouwde de mens zich als heerser over de natuur. Tegenwoordig ziet men steeds meer dat de mens en natuur gelijkwaardig zijn. Liu Bolin, Forest, 2013 Filosofische vraag Wat is natuur? Mag de mens de baas spelen over de natuur? Liu Bolin is een Chinese kunstenaar. Zijn boodschap: De mens en de wereld vormen een onafscheidelijk geheel. Alleen cultuur is in staat om van de wereld een geïntegreerd geheel te maken. Verhalen maken/verhalen vertellen Informatie: SAGEN: De natuur kan dienen als inspiratiebron voor de sage: Een voorbeeld hiervan is: De witte wieven Sagen: van het Middelnederlandse woord sage of zage, afgeleid van zeggen, wat men zegt. Door middel van de sage wordt getracht een verschijnsel of gebeurtenis op narratieve wijze te verklaren. MYTHOLOGIE De natuur als inspiratiebron voor mythologie. Een mythologie is een verhaal, een denkbeeld over cultuur waarin belangrijke vragen aan bod komen zoals de oorsprong van de mens, de wereld en natuurverschijnselen. Om invloed uit te oefenen op natuurelementen hebben de mensen op een bepaald ogenblik deze natuurelementen tot personen gemaakt; eerst tot geesten, later tot goden. Door deze personificatie werd het mogelijk, zo geloofde men, de natuurkrachten gunstig te stemmen op dezelfde wijze als medemensen gunstig gestemd kunnen worden. De berk speelt een belangrijke rol in de Noorse vertellingen. Zij beschouwden de berk als Heilig. De geest van de berk was een rijpe vrouw die af en toe vanuit de wortels verscheen. Dit is een berk OPDRACHT
5 Opdracht Hoe maak jij een verhaal? Fantaseer over de natuur: wat zie jij als jij kijkt naar een boom, paddenstoel, bloem, stuk hout e.d? Maak een verhaal met behulp van een vragenstructuur: Wanneer speelt dit verhaal? (tijdstip) Waar speelt het verhaal zich af? (landschap, plek, omgeving) Wat voor onderdak/woning/nest/hol is er in het landschap? Wie woont of wonen daar? (hoofdpersonen, personen, dieren, wezens) Welk dilemma/probleem/uitdaging heeft diegene nu? Welk mens/ dier/wezen biedt hulp aan? Welk obstakel doet zich nog meer voor? Wat voor een oplossing wordt gezocht en gevonden? Waarom is deze effectief? Wat is de uiteindelijke toekomst? Ga in tweetallen of alleen zoeken naar antwoorden op bovenstaande vragen. De vragen kunnen vereenvoudigd of uitgelegd worden door de leerkracht. Als de vragen zijn beantwoord ga je kijken of je de antwoorden met elkaar kunt verbinden tot een verhaal. De volgende stap is dat jij het verhaal gaat vertellen.
6 2. DEMOCRATIE EN BURGERSCHAP Debatteren / discussieren / speechen De burgemeester staat aan het hoofd van een bestuur. Zij/hij zorgt ervoor dat in een dorp of stad alles goed wordt georganiseerd voor alle inwoners. De burgemeester houdt in de voorstelling een speech. Hij wil zijn volk beschermen. Jij als inwoner van de stad mag hier ook in meebeslissen. Maar hoe je dat? Opdracht De leerkracht schrijft een stelling op het bord, bijvoorbeeld: De burgemeester uit de voorstelling is een slecht mens Tjerk had nooit naar het dorp moeten gaan Opgroeien in de stad is beter dan op het platteland Dorpen en buurten moeten de komst van nieuwe bewoners weigeren Twee jongens kunnen geen verkering hebben De leerkracht verdeelt de klas in 2 groepen. De ene helft is voor de stelling, de andere tegen. Deze twee groepen worden weer onderverdeeld in teams niet groter dan 5 leerlingen. Het is belangrijk dat de leerlingen niet zelf kiezen tussen voor of tegen, maar uitgedaagd worden om wellicht een stelling te verdedigen waar ze het niet mee eens zijn en andersom. Elk team kiest een spreker en overlegt met elkaar welke argumenten ze naar voren willen brengen. Per groep spreekt één persoon namens elk team. Team 1 (voorstander) begint. In maximaal 1 minuut mogen zij uitleggen waarom ze voor de stelling zijn en wat hun argumenten zijn. Vervolgens heeft team 2 (tegenstander) ook één minuut om de stelling aan te vallen. Team 3 en 4 herhalen deze constructie. Hierna volgt de reactiefase waaraan alle debaters meedoen. Zes minuten lang mag er worden gediscussieerd over de stelling. Een leerling mag pas spreken als hij/ zij het woord krijgt van de debatleider (leerkracht). Tijdens deze fase mag er veel worden gereageerd op elkaars argumenten. De leerkracht geeft een korte samenvatting van het debat en gaat door naar de volgende stelling. OPDRACHT
7 De nieuweling Integreren. We horen het woord heel vaak. Maar wat doe je als je niet mee mag doen? Ga jij je verzetten, protesteren, demonstreren, weglopen? Opdracht Rolverdeling: A: Burgemeester B: Persoon die het dorp in wil Casus: De burgemeester is in zijn dorp. Er komt een nieuweling naar zijn dorp toe. De burgemeester weigert de nieuweling binnen te laten. Wat gaat B hiermee doen? Gaat hij terug of gaat hij de strijd aan? De scènes worden klassikaal aan elkaar gepresenteerd. Wat te doen bij een oneven aantal? Maak een drietal en laat persoon C het hulpje van de burgemeester spelen.
TJERK WORDT EEN BERK
TJERK WORDT EEN BERK EDUCATIE: VOORBEREIDEN EN REFLECTEREN Jolan Van de Waeter onderwijzend in cultuuronderwijs 2017 2018 Het educatiemateriaal behorende bij de voorstelling, Tjerk wordt een Berk is ontworpen
Nadere informatievoorstanders tegenstander niet
Het debat begint met de openingsspeeches van de twee aanvoerders (eerst de voorstanders). De aanvoerder legt de drie belangrijkste argumenten van zijn team uit. De aanvoerder mag aantekeningen gebruiken
Nadere informatieLES: Wie van de drie? 2
LES: Wie van de drie? 2 DOEL getallen herkennen uit de tafels van 2 t/m 9; oefenen van de tafels; bewust worden van de patronen in bepaalde tafels (bijv. tafels van even getallen hebben allemaal even uitkomsten,
Nadere informatieGroep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis (dubbele les) Groep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis voorbereiding. Leerkrachtinformatie
Leerkrachtinformatie (dubbele les) Lesduur: 2 x 50 minuten (klassikaal) Introductie van de activiteit 1. Deze klassikale les bestaat uit twee delen: Voorbereiding Uitvoering voorbereiding Lesduur: 50 minuten
Nadere informatieTijd: 8:30. Klas: 3HVc 9:10. Beginsituatie Leerlingen hebben week hiervoor toets seksualiteit gehad (zie paper 1)
Lesplan les 1 Seksualiteit: Grenzen en Wensen Tijd: 8:30 Klas: 3HVc Aantal lln: 15 Introductie van de lessenserie: grenzen en wensen Beginsituatie Leerlingen hebben week hiervoor toets seksualiteit gehad
Nadere informatieSooo! Sooo! viral! viral! toch? toch? In 7 stappen debatteren in de klas over media
Sooo! Sooo! Die post Die post over onze over onze leraar gaat leraar gaat viral! viral! Dan moet Dan moet het wel het wel waar zijn, waar zijn, toch? toch? In 7 stappen debatteren in de klas over media
Nadere informatieHandleiding voor docenten op het voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs
Handleiding voor docenten op het voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs In 6 stappen debatteren in de klas over media Deze handleiding helpt naar een actief, gestructureerd en inhoudelijk
Nadere informatieKinderboekenweekprogramma. Wie ben jij & wie ben ik? Docentenhandleiding
Kinderboekenweekprogramma Docentenhandleiding Wie Groep ben jij & 6 wie t/m ben ik? 8 1 Utrecht, 2016 Beste docent, Wat leuk dat u met uw groep binnenkort naar Museum Catharijneconvent komt om deel te
Nadere informatieHANDLEIDING Leerkracht
Lesbrief Onderwerp: verkiezingen maart 2017 HANDLEIDING Leerkracht Tijd Doelgroep Doelen 60 minuten VO Uw leerlingen leren: - Wat verkiezingen inhouden. - Wat een democratie is. - Wat stemmen is. Introductie
Nadere informatieDEMOCRATIE OF DICTATUUR?
JUNI 2015 - POLITIEK IN PRAKTIJK #4 WAT HEB JE NODIG (Kleuren)prints van de leestekst en werkbladen A en B. Elke leerling een pen of potlood. DE WERKVORM IN HET KORT Aan de hand van twee korte verhaaltjes
Nadere informatieWie ben jij & wie ben ik? Docentenhandleiding Groep 6 t/m 8
Docentenhandleiding Groep 6 t/m 8 1 Utrecht, 2017 Beste docent(e), Wat leuk dat u met uw groep binnenkort naar Museum Catharijneconvent komt om deel te nemen aan het programma Dit programma speelt zich
Nadere informatieDrents Museum. Wat als de stoel van meneer Rietveld kon praten? Groep 3 Thema-overzicht
Drents Museum Wat als de stoel van meneer Rietveld kon praten? Groep 3 Thema-overzicht Thema-overzicht Drents Museum Groep 3 Essentie van het thema Beeldcultuur kan omschreven worden als een maatschappelijke
Nadere informatieIk geloof dus ik ben?
Ik geloof dus ik ben? Naar: Bord vol kinderrechten Oh my god (UNICEF België) Leeftijd: 6 tot 9 jaar Duur: 2x 50 min. Doelen De kinderen weten dat er verschillende soorten geloof in de wereld zijn De kinderen
Nadere informatieMeldpunt Discriminatie Gooi en Vechtstreek
GASTLESSEN 2016-2017 Meldpunt Discriminatie Gooi en Vechtstreek Het afgelopen schooljaar is het Meldpunt Discriminatie Gooi en Vechtstreek met veel plezier en succes gestart met het geven van gastlessen
Nadere informatieWaarom komt er een leerlingenraad (LR)? Wat is een leerlingenraad? Wat doet de leerlingenraad? Waarover kan een leerlingenraad beslissen?
Waarom komt er een leerlingenraad (LR)? Wat is een leerlingenraad? Wat doet de leerlingenraad? Waarover kan een leerlingenraad beslissen? Welke onderwerpen zijn er zoal? Hoe komt de leerlingenraad aan
Nadere informatieMet je klas naar singer laren
Met je klas naar singer laren Wat is Singer laren? Museum Villa De wilde zwanen Theater Beeldentuin Waarom heet het singer laren? Vroeger woonde het echtpaar Anna en William Singer hier. Zij kwamen meer
Nadere informatieToernooihandleiding. Madurodam Basisschool Debattoernooi
Toernooihandleiding Madurodam Basisschool Debattoernooi Het Madurodam Basisschool Debattoernooi Het Madurodam Basisschool Debattoernooi is een landelijk evenement voor de groepen 7 & 8, waaraan elk jaar
Nadere informatieDOCENTENHANDLEIDING: Certificaat A Duurzaamheid. Techniek en Technologie. NIVEAU: 1 t/m 4
DOCENTENHANDLEIDING: Certificaat A Duurzaamheid DOMEIN: LEERWEG: Techniek en Technologie BOL en BBL NIVEAU: 1 t/m 4 Versie: 13-02-2013 Voorwoord Bij elke opleiding binnen het domein Techniek en Technologie
Nadere informatieMet hulp: ophelderen van onduidelijkheden
1. Kijk naar de titel, de tussenkopjes en de afbeelding bij de tekst. Waar gaat de tekst over? 2. Bespreek met de klas: wie heeft er thuis een hond? Waar komen deze honden vandaan? Let op: je maakt Opdracht
Nadere informatieBLINK WERELD GEINTEGREERD OVERZICHT VAN DE THEMA S WERKEN IN COMBINATIEGROEPEN 3 4/5 6/7/8
BLINK WERELD GEINTEGREERD OVERZICHT VAN DE THEMA S WERKEN IN COMBINATIEGROEPEN 3 4/5 6/7/8 Wanneer je werkt in vaste combinatiegroepen 3, 4/5 en 6/7/8 kun je met de pakketten 3/4, 5/6 en 7/8 verschillende
Nadere informatieMEDIALOGICA De lange arm van China
MEDIALOGICA De lange arm van China DOCENTENHANDLEIDING Leeftijd: 13-15 jaar, 16-18 jaar Geschikt voor: vmbo, havo en vwo (onderbouw en bovenbouw) Vakgebied en kerndoelen: Deze les vindt aansluiting bij
Nadere informatieToernooihandleiding. VMBO Debattoernooi
Toernooihandleiding VMBO Debattoernooi Het VMBO Debattoernooi Het VMBO Debattoernooi is het jongste, maar ook het snelst groeiende debattoernooi dat de Stichting Nederlands Debatinstituut organiseert (sinds
Nadere informatieAAMU: Insider/Outsider. The art of Gordon Bennett
W E R K M A P Art & ArguMENT is een artistiek debatproject van het AAMU, museum voor hedendaagse Aboriginal kunst en IDEA, International Debate Education Association. Een van de kenmerken van hedendaagse
Nadere informatie? Hier heb ik een vraag bij.?? Dit snap ik niet.! Dit valt me op! N Dit is nieuw voor me.
1. Kijk naar de titel en de tussenkopjes van de tekst. Kijk ook naar het plaatje. Waar gaat de tekst over? 2. Tijdens deze les let je extra op moeilijke woorden in de tekst. Kies of je opdracht 1 met hulp
Nadere informatieAccent op materiaal. Titel les/thema Vingerpopjes Graad: 3 Aan al deze doelen wordt gewerkt, toch duidt u best aan welke u in de verf wil zetten.
Accent op materiaal onderdeel: poppenspel Titel les/thema Vingerpopjes Graad: 3 Aan al deze doelen wordt gewerkt, toch duidt u best aan welke u in de verf wil zetten. Leerplandoelnummer Leerplandoel uitgeschreven
Nadere informatieDrents Museum. Wat als de stoel van meneer Rietveld kon praten? Groep 3 Les 1 Pratende dingen
Drents Museum Wat als de stoel van meneer Rietveld kon praten? Groep 3 Les 1 Pratende dingen Les 1 Pratende dingen Samenvatting van de les Deze les is de eerste van vier lessen over beeldcultuur. Tijdens
Nadere informatieLEERLINGENRAAD MEESTER KREMERSCHOOL
LEERLINGENRAAD MEESTER KREMERSCHOOL INHOUD 1. Wat is een leerlingenraad? a. Visie b. Doel c. Gespreksonderwerpen 2. Wie zitten erin? a. Lidmaatschap/samenstelling b. Verkiezingen c. Criteria 3. Vergaderingen
Nadere informatiegemeente Tiel ontvangen op:
gemeente Tiel ontvangen op: 05-06-2018 **ID18.04370 ID18.04370 Van: Ans Borninkhof [mailto:burgerschapsvormingadvies@gmail.com] Verzonden: dinsdag 5 juni 2018 20:36 Aan: Smb TL Gemeente
Nadere informatieLES: Vallende sommen. BENODIGDHEDEN Per leerling werkblad "Groter of kleiner" (zie p. 5) potlood en gum AFBEELDING SPELLETJE
LES: Vallende sommen DOEL oefenen van het snel berekenen of schatten van de uitkomst van keersommen; bewust worden dat keersommen met grotere getallen een groter getal als uitkomst hebben; bewust worden
Nadere informatieDocentenhandleiding. Museumles groep 7&8 Skyline Scheveningen. Panorama Mesdag
Docentenhandleiding Museumles groep 7&8 Skyline Scheveningen Panorama Mesdag Pagina 1. Inleiding 3 2. Beschrijving museumles 4 3. Aansluiting bij het onderwijs 5 4. Voorbereiding & Lessuggesties 6 4.1
Nadere informatieGoed onderwijs Goede zorg Goed wonen
Junior Verkiezingsprogramma 2018 Utrechtse Heuvelrug Goed onderwijs Goede zorg Goed wonen D66 krijgt het voor elkaar Inhoud 1. Kansen voor iedereen 3 2. Een gezonde en groene toekomst 3 3. Wonen, leven
Nadere informatieLesbrief bij de voorstelling PING
Lesbrief bij de voorstelling PING U heeft met uw groep gekeken naar de theatervoorstelling PING, gemaakt en gepeeld door Esther de Koning. Deze lesbrief bestaat uit een nagesprek, toneelopdrachten en een
Nadere informatieIntroduceren thema Het menselijk lichaam. Thema: Het (menselijk) lichaam. centraal: 1. Maak een vergelijking tussen het menselijk lichaam en het
Natuur & Techniek Het (menselijk) lichaam Omschrijving van de opdracht: Wat doe je als leerkracht? Introductie Thema: Het (menselijk) lichaam Introduceren thema Het menselijk lichaam In deze lessen staan
Nadere informatieLESBRIEF. Bosch in Bed
LESBRIEF Bosch in Bed 1 Inleiding De schilder Jheronimus Bosch maakte schilderijen met allerlei vreemde personages, gebeurtenissen, hij schiep een bizarre droomwereld. Tussen wakker worden en dromen fantaseren
Nadere informatieSeksueel grensoverschrijdend gedrag
Kriebels in je buik Seksueel grensoverschrijdend gedrag 1 Seksueel grensoverschrijdend gedrag Groep 8 90 min Begrippen Seksuele grensoverschrijding, seksueel misbruik, vertrouwenspersoon, veilig thuis
Nadere informatieDE L CKER. Het project is een samenwerking tussen Human, NPO 3Lab en NPO3Extra.
VLUCHTELING IN NEDERLAND DOCENTENHANDLEIDING DE L CKER Leeftijd: 13-15 jaar, 16-18 jaar Geschikt voor: vmbo, havo en vwo vanaf de eerste klas. Vakgebied en kerndoelen: Deze les vindt aansluiting bij vakken
Nadere informatieHandleiding Werkvormen Overtuigend presenteren
Handleiding Werkvormen Overtuigend presenteren Inhoud 1. Inleiding 2. Zeg geen Uhm 3. De emotionele bus 4. Boos op een mandarijntje 5. Levend memory Lichaamstaal 1. Inleiding In een debat is het geven
Nadere informatieDebat: afschaffing referendum
Debat: afschaffing Inleiding Sinds 2015 kan in Nederland een raadgevend georganiseerd worden. Dat gebeurt als mensen minstens 300.000 handtekeningen weten te verzamelen voor een over een wet die net is
Nadere informatieToernooihandleiding MBO Debattoernooi
Het MBO Debattoernooi wordt sinds 2007 georganiseerd door de Stichting Nederlands Debat Instituut en is een landelijk evenement waaraan jaarlijks rond de dertig mbo-klassen deelnemen. Hieronder staat praktische
Nadere informatieLES: Waslijn. BENODIGDHEDEN Per leerling werkblad Stapjes maken (zie p. 5) potlood en gum AFBEELDING SPELLETJE
LES: Waslijn DOEL oefenen van tellen in stappen; bewust worden van het patroon in de getallen van de tafel van 5 (alle getallen eindigen op 5 of 0), de tafel van 10 (alle getallen eindigen op 0), en de
Nadere informatieDuur van de les Introductie (video en gesprek) 15 minuten Kern (gesprek over bronnen) 15 minuten Afsluiting (werkblad en themabepaling) 30 minuten
Les3 Cultureel burgerschap Organisatie Dit heeft u nodig: Digibord (hyperlink Nieuwsmediaportal) Landelijke en regionale dagbladen via de Nieuwsservice Pennen NieuwsMakers Toolkit Werkblad Cultureel burgerschap
Nadere informatieAAN DE SLAG MET DICTATUUR
AAN DE SLAG MET DICTATUUR JULI 2014 AAN DE SLAG MET #2 WAT HEB JE NODIG? Werkblad A, B, C en D. Schaar Pen en papier DE WERKVORM IN HET KORT LEERDOEL Aan de hand van twee korte verhaaltjes leren de leerlingen
Nadere informatieKleding met een boodschap
Kleding met een boodschap Kleding met een boodschap Een opdracht voor groep 8 gericht op kritisch denken Door kritisch naar een show van Louis Vuitton te kijken en hardop te denken ontdekken de leerlingen
Nadere informatieLESBRIEF LES 2 DE THT-LES SAMENVATTING LES 2 BENODIGDHEDEN DUUR LESDOELEN WERKVORMEN LINK ZAAKVAKKENINHOUD VOORBEREIDING
SAMENVATTING In deze les wordt het onderwerp uitgediept en komen de leerlingen meer te weten over de verschillende redenen van verspilling. Eén reden van wordt uitgediept, namelijk de manier waarop de
Nadere informatieFianne Konings en Marjo Berendsen over Culturele instellingen en een doorlopende leerlijn cultuuronderwijs door Jacolien de Nooij
Fianne Konings en Marjo Berendsen over Culturele instellingen en een doorlopende leerlijn cultuuronderwijs door Jacolien de Nooij De publicatie van Fianne Konings, Culturele instellingen en een doorlopende
Nadere informatie1 e Pinksterdag 2017 Feest van de Geest. Lezing: Handelingen 2 : 1 13
1 e Pinksterdag 2017 Feest van de Geest Lezing: Handelingen 2 : 1 13 Pinksteren het is een feest van onbegrijpelijke gebeurtenissen. Geheimen waar we geen grip op kunnen krijgen. Dingen die we niet goed
Nadere informatieDE L CKER SOPHIE: ORALE BEVREDIGING
DE L CKER SOPHIE: ORALE BEVREDIGING DOCENTENHANDLEIDING Leeftijd: 13-15 jaar, 16-18 jaar Geschikt voor: vmbo, havo en vwo vanaf klas 2 Vakgebied en kerndoelen: Deze les vindt aansluiting bij vakken Maatschappijleer,
Nadere informatieHe t Madurodam Basisschool Debattoernooi
Het Madurodam Basisschool Debattoernooi is een landelijk evenement voor de groepen 7 & 8, waaraan elk jaar ongeveer dertig basisschoolklassen deelnemen. Debatteren binnen het basisonderwijs is namelijk
Nadere informatieEducatief materiaal bij de voorstelling Buurman en Buurvrouw, groep 3 en 4
bas Educatief materiaal bij de voorstelling Buurman en Buurvrouw, groep 3 en 4 In deze lesbrief staan een aantal ideeën die u na de voorstelling met de kinderen kunt doen. U krijgt deze lesbrief voorafgaand
Nadere informatieAccent op verhaal. Aan al deze doelen wordt gewerkt, toch duidt u best aan welke u in de verf wil zetten.
onderdeel: dialoog Titel les/thema Toneel spelen Graad: 1 Accent op verhaal Aan al deze doelen wordt gewerkt, toch duidt u best aan welke u in de verf wil zetten. Leerplandoelnummer Leerplandoel uitgeschreven
Nadere informatieChina. Met Fan Kuan op stap. 3 lessen rond kunst in China. Vakgebied: Beeldende Vorming. Lesduur: 60 minuten per les
China Met Fan Kuan op stap 3 lessen rond kunst in China Vakgebied: Beeldende Vorming Lesduur: 60 minuten per les China Pagina 1 - Met Fan Kuan op stap - Colofon Met Fan Kuan op stap Les voor groep 7/8
Nadere informatieVoorbereidend gesprek Vragen die de leerkracht kan stellen: Introductielessen Primair Onderwijs. 1.1- Introductieles 1: Schetsen voor het schoolplein
Introductielessen Primair Onderwijs 1.1- Introductieles 1: Schetsen voor het schoolplein - De leerlingen worden met kunst geconfronteerd - De leerlingen ontdekken dat kunst niet altijd in een museum staat
Nadere informatieBLIJF IN DE HERE! Liturgie:
BLIJF IN DE HERE! 1 Joh. 2:28 / gehouden op 31-05-2009 (openbare geloofsbelijdenis) p.1 Liturgie: Votum en groet Zingen: Gezang 147:1.3.4 Gebed Openbare geloofsbelijdenis Zingen: Gezang 10:1 Voorbede Schriftlezing:
Nadere informatieToernooihandleiding VMBO Debattoernooi 2019
2 Het VMBO Debattoernooi is een landelijk debattoernooi speciaal voor vmbo-leerlingen. Elk jaar doen er meer dan veertig debatteams uit heel Nederland mee aan het toernooi. Door regelmatig debatten te
Nadere informatieVoorafgaand aan de voorstelling worden de kinderen voorbereid op het bezoek aan het theater en krijgen ze een korte inleiding.
LESBRIEF VOOR DE VOORSTELLING Voorafgaand aan de voorstelling worden de kinderen voorbereid op het bezoek aan het theater en krijgen ze een korte inleiding. De inleiding op de voorstelling gebeurt middels
Nadere informatie2 havo. Handleiding niveau B
Handleiding niveau B 1. a. De reden is: Beelden raken meer dan teksten. b. Signaalwoord: want 2. Deze dingen somt ze op: Ze is vegetariër. Haar ouders en broertje zijn vegetariër. Ze eten biologisch. Ze
Nadere informatieInhoudsopgave BIJLAGEN
BIJLAGEN Leerlijn Theater Thema Identiteit Groep 7 en 8 Mei 2017 Inhoudsopgave BIJLAGEN 1. Introductie van het project - (Voorbeeld)brief van de theaterdirecteur - Reflectievragen 2. Oriëntatie 2.1. Het
Nadere informatieMasterclassprogramma Klas 2 periode
Masterclassprogramma Klas 2 periode 3 2018-2019 Beste leerlingen, Onlangs zijn jullie geïnformeerd over periode 3 van het masterclassprogramma. Hier kun je nog eens rustig nalezen waar de masterclasses
Nadere informatie6. Meningsvorming. doel Kritisch denken voorbereiding op een gesprek over verschillende oplossingen/meningen/enzovoort.
6.1 Plakker parade doel Kritisch denken voorbereiding op een gesprek over verschillende oplossingen/meningen/enzovoort. wanneer begin, kern of einde les(senserie) groepssamenstelling klassikaal duur 10-20
Nadere informatieNieuwsbrief 3 De Vreedzame School
Nieuwsbrief 3 De Vreedzame School Blok 3 Blok 3: We hebben oor voor elkaar Blok 3: Algemeen: In dit blok stimuleren we de kinderen om oor voor elkaar te hebben. De lessen gaan over communicatie, over praten
Nadere informatieLes 1. Inleiding. Les 2. Debat
lesbrief docent Inleiding In een serie van twee lessen worden leerlingen klaargestoomd voor een einddebat in het AAMU, museum voor hedendaagse Aboriginal kunst, in samenwerking met IDEA, International
Nadere informatieDiscussiëren Kun Je Leren:
Chantal Deken Discussiëren Kun Je Leren: discussielessen voor groep 3 t/m 8; sluit aan bij referentieniveaus Mondelinge taal; versterkt 21 e -eeuwvaardigheden als communiceren en samenwerken; compleet
Nadere informatieWorkshop Tweede Kamerverkiezingen
Workshop Tweede Kamerverkiezingen Korte omschrijving workshop In deze workshop leren de deelnemers wat de Tweede Kamer doet, hoe ze moeten stemmen en op welke partijen ze kunnen stemmen. De workshop bestaat
Nadere informatieDemocratie kun je leren!
Democratie kun je leren! Binnen Veldhoven Midden willen we graag dat leerlingen democratie aan den lijve ervaren. Ons doel is om bij leerlingen een democratische houding, democratisch gedrag en vaardigheden
Nadere informatieStart met een klassikale introductie. Laat de leerlingen vervolgens bij alle opdrachten samenwerken in twee- of drietallen.
Handleiding niveau D De beroemde ijsbeer Knut is overleden. Verschillende scholen hebben aangegeven hierover een tekst te willen. De invalshoek van deze tekst is in hoeverre het een goede ontwikkeling
Nadere informatieLESBRIEF LES 1 DE VOEDSELKETENLES SAMENVATTING LES 1 VOORBEREIDING BENODIGDHEDEN DUUR LESDOELEN LINK ZAAKVAKKENINHOUD. Wat is voedselverspilling?
SAMENVATTING In deze les wordt het begrip voedselverspilling geïntroduceerd. De leerlingen maken kennis met een voedselketen en ontdekken welke partijen daarbij betrokken zijn (de schakels in de voedselketen:
Nadere informatieTOESPRAAK. Dodenherdenking Hoeksche Waard
TOESPRAAK Dodenherdenking Hoeksche Waard College van burgemeester en wethouders en raadsleden 4 mei 2019 Dames en heren, jongens en meisjes, Elk jaar, op de avond van 4 mei, herdenken wij onze oorlogsslachtoffers.
Nadere informatieDit examen bestaat uit 19 vragen, een samenvatting en twee schrijfopdrachten. Voor dit examen zijn maximaal 49 punten te behalen.
Examen VMBO-KB 2005 tijdvak 2 dinsdag 21 juni 13.30-15.30 uur NEDERLANDS LEESVAARDIGHEID-SCHRIJFVAARDIGHEID CSE KB Bij dit examen horen een uitwerkbijlage en een tekstboekje. Beantwoord alle vragen en
Nadere informatieKONINKLIJKE MUSEA VOOR SCHONE KUNSTEN
Je bewondert een ruim aanbod van de westerse kunstgeschiedenis, van de 15 e eeuw tot nu. De cursisten gaan aan de slag met portretten. Ze beschrijven in groepjes het uiterlijk van een portret, doen een
Nadere informatieDé Nederlandse DebatCup 2015 Nederlands Kampioenschap Sneldebatteren. Zaterdag 16 mei BAM-huis / Amsterdam. Toernooireglement
Dé Nederlandse DebatCup 2015 Nederlands Kampioenschap Sneldebatteren Zaterdag 16 mei BAM-huis / Amsterdam Toernooireglement versie 1.0 28 maart 2015 1. Dé Nederlandse DebatCup is een open toernooi. Dit
Nadere informatieDe tentoonstelling «Bernard van Orley. Brussel en de renaissance» loopt tot 26 mei Aantal deelnemers Maximum 15 Duur 1:30
Maak kennis met de 16de-eeuwse Brusselse meester Bernard van Orley. Hij schilderde voor het hof van de Habsburgers, maar ontwierp ook wandtapijten en glasramen. De cursisten verkennen de expo samen met
Nadere informatieLeeftijd: 9-12 Thema: God, heilige Geest, identiteit, Normen en waarden, Pinksteren Tijdsduur: 60+ min.
Vrucht van de Geest Leeftijd: 9-12 Thema: God, heilige Geest, identiteit, Normen en waarden, Pinksteren Tijdsduur: 60+ min. Deze bijeenkomst gaat over de uitwerking van de Geest in mensen. Doelen van deze
Nadere informatieKop. Romp. Lesbrief Seksualiteit Leerjaar 1-Profiel1,2,3
Lesbrief Seksualiteit Leerjaar 1-Profiel1,2,3 Tijd: 50 minuten Voorbereiding: op www.meerdanliefde.nl is veel informatie te vinden in redelijk eenvoudige taal. Ook in het App Note Mouse draaiboek staan
Nadere informatieLesbrief bij de voorstelling Mijn vriend en ik van Soulshine Connection
Lesbrief bij de voorstelling Mijn vriend en ik van Soulshine Connection 1 Beste docent, Binnenkort gaat u samen met uw klas naar de voorstelling Mijn vriend en ik van Soulshine Connection. Deze lesbrief
Nadere informatieAlgoritmes in het dagelijks leven:
U UNPLUGGED Algoritmes in het dagelijks leven: Papieren vliegtuigjes Lestijd: 20 minuten Deze basisles omvat alleen oefeningen. Er kunnen inleidende en afrondende suggesties worden gebruikt om dieper op
Nadere informatieOnze PlusProjecten voor gemotiveerd onderwijs
Onze PlusProjecten voor gemotiveerd onderwijs 1 中国语言和文化 Chinese taal en cultuur 5 Arduino Programmeren met computers Cambridge Course Internationaal erkend diploma 2 ICT Linux en internet ontdekken 6 3
Nadere informatieEen voorstelling voor groep 5 en 6 van het primair onderwijs door Het Houten Huis
Een voorstelling voor groep 5 en 6 van het primair onderwijs door Het Houten Huis Beste leerkracht, Binnenkort gaat u met uw groep naar de voorstelling Beet! van Het Houten Huis. Met de opdrachten in deze
Nadere informatieDocentenhandleiding Les4Life
Docentenhandleiding Les4Life Doel: o De leerlingen voorbereiden op de komst van Dance4Life en een gastspreker uit Indonesië. Leerlingen krijgen informatie over het projectland Indonesië. Duur: o 25 minuten
Nadere informatieIK ZIE, IK ZIE... BENNER
IK ZIE, IK ZIE... BENNER onderwijsprogramma primair onderwijs groep 5 t/m 8 INLEIDING Gerrit Benner vond de gewone wereld lang niet altijd even leuk, dus die schilderde hij ook niet. Maar achter die gewone
Nadere informatieHandleiding voorbereidende les bij Democracity. Basisonderwijs. Versie 22 mei Handleiding voorbereidende les bij Democracity
Basisonderwijs Versie 22 mei 2018 INHOUD Inleiding... 2 Tijdsverloop... 2 Quiz: Waar gaat de gemeente over?... 3 Filmpje Hoe werkt de gemeenteraad?... 6 Wie is de baas in de gemeente?... 7 Van probleem
Nadere informatieHandleiding. Geschikte tijd uitvoering jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec
Handleiding Naam opdracht De horizon in je eigen omgeving Geschikte tijd uitvoering jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec zeer geschikt ongeschikt Benodigde materialen Pen en papier Opdrachtbladen
Nadere informatieLES 2 THEMA S UIT DE FILM GODS LAM EN PANTOMIME
LES 2 THEMA S UIT DE FILM GODS LAM EN PANTOMIME Algemene opzet van de les Doelen: - Kinderen kunnen gedachten, gevoelens en houdingen bij thema s uit de film Gods Lam uitdrukken in dramavorm. - Kinderen
Nadere informatieMaak betekenisvolle onderwerpen bespreekbaar Individuele docententraining DAG 3 PPOZO Marije Fris trainer & masterclassdocent St.
Maak betekenisvolle onderwerpen bespreekbaar Individuele docententraining DAG 3 PPOZO Marije Fris trainer & masterclassdocent St. DKJL Met de deur in huis.. Schrijf zoveel mogelijk thema s op die jij geschikt
Nadere informatieKijkwijzer 1: Utrechtse Domtoren in Italiaans landschap van kunstenaar Paul Klemann Zeefdruk, 2000, collectie Kunstuitleen Utrecht
Kijkwijzer 1: Utrechtse Domtoren in Italiaans landschap van kunstenaar Paul Klemann Zeefdruk, 2000, collectie Kunstuitleen Utrecht. Paul Klemann noemt zijn kunstwerken droomtekeningen. Wat zou hij hiermee
Nadere informatieMedia & Creativiteit
Media & Creativiteit Opbouw van het kwartaal Vandaag: Opbouw kwartaal, uitleg workshop-opdracht, teams maken, instructie workshops Week 2: Gastcollege De Dialoog Week 3 tot en met 8: Workshops Week 9:
Nadere informatieBedrijf en effecten - 3 Talenten en beroepen
Klas in bedrijf www.klasinbedrijf.be Werkbladen Techniek in de klas Reëel bedrijfsbezoek Bedrijf en effecten - 3 Talenten en beroepen Peter Hantson 2013 2015 Dit materiaal is auteursrechtelijk beschermd.
Nadere informatieHet ge-heim van de smid is dit. Ie-der huis-je heeft zijn kruis-je
Het ge-heim van de smid is dit of Ie-der huis-je heeft zijn kruis-je Een les voor de bovenbouw over de doorloopbaarheid van grafen Samenvatting van de voorbereiding 1. We tekenen op het bord het huisje.
Nadere informatieGELOVEN IN DE WERELD LESBRIEF VOORTGEZET ONDERWIJS TOT ZIENS IN 0NS MUSEUM! GELOVEN IN DE WERELD PAG > 1
PAG > 1 GELOVEN IN DE WERELD VOORTGEZET ONDERWIJS LESBRIEF WAAR GELOOF JIJ IN? Overal in de wereld geloven mensen. Ze geloven in goden, natuurkrachten, voorouders of geloven juist dat dit allemaal niet
Nadere informatieHAVO 4 presenteren + debat + betoog periode
HAVO 4 presenteren + debat + betoog periode 3 2018-2019 In deze periode kies je in groepjes een onderwerp, houd je een presentatie, debatteer je tegen andere groepen en schrijf je een betoog over je eigen
Nadere informatieBron foto s: Pixabay
Vragen bij de dominoafbeelding: o Van wat zie je een deel afgebeeld staan? o Bij welke boom zou je graag wonen? o Krijg je een goed beeld van de boom als je maar een stukje ziet? Bekijk de volledige afbeelding:
Nadere informatieKEUZEMENU. De Vloer Op Jr. in de klas. Captijn, Captijn (2016)
KEUZEMENU De Vloer Op Jr. in de klas Captijn (2016) Captijn, INHOUD OVERZICHT... 3 INLEIDING... 4 OPDRACHTEN... 4 OPDRACHT 1... 4 Klassengesprek... 4 OPDRACHT 2... 5 Interview... 5 OPDRACHT 3... 5 Tekening...
Nadere informatieFreeze & Go-debat Nederlands Debat Instituut
Lesboekje Freeze & Go-debat Nederlands Debat Instituut Het Nederlands Debat Instituut wil een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van de debatcultuur in Nederland. Dit in de overtuiging dat het debat
Nadere informatieIntroductie. Onzichtbaar op internet. GEMAAKT DOOR: Redactie i-respect. ONDERWERP: Communiceren. DOEL: Spelen met identiteit
Onzichtbaar op internet introductie GEMAAKT DOOR: Redactie i-respect ONDERWERP: Communiceren DOEL: Spelen met identiteit DOELGROEP: 13-14 jaar, onderbouw voortgezet onderwijs KORTE BESCHRIJVING: Deze les
Nadere informatieWinkelen in het bos?
Winkelen in het bos? Natuur, tweede graad Doelstellingen Kinderen ervaren dat het bos uit verschillende delen en bewoners bestaat. Kinderen ontdekken verbanden tussen alle delen en bewoners van het bos.
Nadere informatieLesbrief. Mongens en Jeisjes
Lesbrief Mongens en Jeisjes Blauw of roze, vanaf de geboorte wordt het onderscheid tussen jongens en meisjes benadrukt. Maar wat als de baby zelf geen kleur bekent? Zes dansers, drie mannen en drie vrouwen,
Nadere informatieLesbrief Alles goed? Alles goed is een voorstelling van Timo van den Heuvel De Spraakversterker. Voor meer informatie:
Lesbrief Alles goed? Alles goed is een voorstelling van Timo van den Heuvel De Spraakversterker. Voor meer informatie: www.despraakversterker.nl Beste Lezer, Voor u ligt een lesbrief rond het programma
Nadere informatieSHAKESPEARE VOOR BEGINNERS LESBRIEF HOFPLEIN EDUCATIE
SHAKESPEARE VOOR BEGINNERS LESBRIEF HOFPLEIN EDUCATIE 'DE VOORSTELLINGEN VAN HOFPLEIN ROTTERDAM WORDEN GESPEELD MÉT JONGEREN, VÓÓR JONGEREN.' HOFPLEIN ROTTERDAM Hofplein Rotterdam richt zich op theater
Nadere informatieColofon. Annemiek Timmerman, Rianne de Reu. Producent: Reuring Theater. Boekingen: STT Produkties info@sttprodukties.
Lesbrief Marie B. 1 Colofon Idee/concept: Regie: Spel: Foto s: Trailer: Rianne de Reu Bernice Horst Annemiek Timmerman, Rianne de Reu Jan Amse Jeffrey Tomberg Producent: Reuring Theater Boekingen: STT
Nadere informatieVLIEG OP! Laura van Hal & STIP Producties
4+ VLIEG OP! Laura van Hal & STIP Producties GRENZELOZE LESBRIEF Deze lesbrief is bedoeld als ondersteuning van de voorstelling VLIEG OP!. Er zijn opdrachten die voorafgaand aan de voorstelling gedaan
Nadere informatie