IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1

Transcriptie

1 IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1 Onderwerp Nummer voorstel Datum voorstel Contactpersoon Contactpersoon Contactperscon Telefoon Programmanummer en naam : instellen raadswerkgroep regionalisering : Afdeling : griffie : 23 september 2013 : C.J.M. Terstappen : k.terstappen@bergenopzoom.nl : : 1. Bestuur Voorstel: 1. Over te gaan tot het instellen van de werkgroep regionalisering. 2. In te stemmen met de opdracht van de werkgroep: a. Het opstellen van een aanbeveling gericht op het zetten van bakens en het richting te geven aan toekomstige (vanaf maart 2014) inbedding van de regionale samenwerking binnen het werkveld van de gemeenteraad vanuit de kadersteilende, controlerende en volksvertegenwoordigende functie van de gemeenteraad. Daartoe is een goede afstemming tussen raad en college noodzakelijk. b. Het verrichten van voorbereidende werkzaamheden ten behoeve van de politieke meningsvorming en besluitvorming die op de gebruikelijke wijze dient plaats vindt in de reguliere raadscommissie en de raad (na de verkiezingen in maart 2014). En tevens het voorbereiden van eventuele externe werkbezoeken die nog deze raadsperiode gepland zijn/worden, gericht op regionale samenwerking. c. De werkzaamheden dienen zicht te richten zich op: o Het formuleren en uitwerken van de doelstelling van de onderzoeksvraag (bijvoorbeeld een breed gedragen visie op regionalisering) met een aantal deelvragen. Te denken val aan: Welke elementen spelen een rol bij regionale samenwerking (geografische ligging, inhoudelijke raakvlakken, natuurlijke partners) o Wie zijn onze (prioritaire) samenwerkingspartners en hoe (acüef) gaan we die benaderen? Het onderzoeken en inzicht geven in eventuele gevolgen en consequenties. Te denken valt aan: verdieping van de kennis en het verkrijgen van inzicht in voor- en nadelen van mogelijke samenwerkingsvarianten en de bijbehorende schaal vanuit vereiste schaalgrootte; inzicht waarover en wanneer de raad tot kadersteilende uitspraken moet komen en inzicht in consequenties voor de controlerende en volksvertegenwoordigende functie van de raad; inzicht in mogelijke uitvoeringsvarianten; d. Te rapporteren vóór 1 maart 2014 en een aanbeveling aan de raad aan te bieden, ter bespreking en eventuele effectuering ná maart e. Voor de werkzaamheden onder c laat de werkgroep zich ondersteunen door het college en de ambtelijke organisatie. Daarbij blijven de onderscheiden bevoegdheden en verantwoordelijkheden van raad en college en de onderscheiden taakverdeling van raad en college van toepassing (nota boedelscheiding). De werkgroep nodigt desgewenst externe deskundigen uit voor het krijgen van nadere informatie. 3. Over te gaan tot de bemensing van de werkgroep

2 Type voorstel: 119 KadersteIlend 119 Controlerend 0' Rest Zijn in het voorstel één of meer van de volgende aspecten van toepassing? Zijn doelen en/of effecten beschreven Financiële consequenties 0' Ja Nee Inspraakverordening van toepassing 0' Communicatieparagraaf: Er is een werkbijeekomst geweest voor raadsleden. In de werkconferentie en aanvullend in de commissie burger en bestuur van mei 2013 en het presidium van 3 juni is verzocht om tot het instellen van een raadswerkgroep te komen. Samenvatting: De gemeenteraad stelt een raadswerkgroep samen, met als opdracht bakens uit te zetten en richting te geven aan toekomstige (maart 2014) inbedding van de regionale samenwerking binnen het werkveld van de gemeenteraad vanuit de kadersteilende, controlerende en volksvertegenwoordigende functie van de gemeenteraad. Bijlagen: (geef aan of een bijlage is bijgevoegd of ter inzage is gelegd; benoem en nummer deze bijlagen) i i L.. I ,, I... i

3 Datum raadsvergadering : 24 oktober 2013 Nummer Onderwerp : : instellen raadswerkgroep regionalisering Aan de gemeenteraad, Voorstel 1. Over te gaan tot het instellen van de werkgroep regionalisering. 2. In te stemmen met de opdracht van de werkgroep: a. Het opstellen van een aanbeveling gericht op het zetten van bakens en het richting te geven aan toekomstige (vanaf maart 2014) inbedding van de regionale samenwerking binnen het werkveld van de gemeenteraad vanuit de kadersteilende, controlerende en volksvertegenwoordigende functie van de gemeenteraad. Daartoe is een goede afstemming tussen raad en college noodzakelijk. b. Het verrichten van voorbereidende werkzaamheden ten behoeve van de politieke meningsvorming en besluitvorming die op de gebruikelijke wijze dient plaats vindt in de reguliere raadscommissie en de raad (na de verkiezingen in maart 2014). En tevens het voorbereiden van eventuele externe werkbezoeken die nog deze raadsperiode gepland zijn/worden, gericht op regionale samenwerking. c. De werkzaamheden dienen zicht te richten zich op: o Het formuleren en uitwerken van de doelstelling van de onderzoeksvraag (bijvoorbeeld een breed gedragen visie op regionalisering) met een aantal deelvragen. Te denken val aan: Welke elementen spelen een rol bij regionale samenwerking (geografische ligging, inhoudelijke raakvlakken, natuurlijke partners) Wie zijn onze (prioritaire) samenwerkingspartners en hoe (actief) gaan we die benaderen? o Het onderzoeken en inzicht geven in eventuele gevolgen en consequenties. Te denken valt aan: verdieping van de kennis en het verkrijgen van inzicht in voor- en nadelen van mogelijke samenwerkingsvarianten en de bijbehorende schaal vanuit vereiste schaalgrootte; inzicht waarover en wanneer de raad tot kadersteilende uitspraken moet komen en inzicht in eonsequenties voor de controlerende en volksvertegenwoordigende functie van de raad; inzicht in mogelijke uitvoeringsvarianten; d. Te rapporteren vóór 1 maart 2014 en een aanbeveling aan de raad aan te bieden, ter bespreking en eventuele effectuering ná maart e. Voor de werkzaamheden onder c laat de werkgroep zich ondersteunen door het college en de ambtelijke organisatie. Daarbij blijven de onderscheiden bevoegdheden en verantwoordelijkheden van raad en college en de onderscheiden taakverdeling van raad en college van toepassing (nota boedelscheiding). De werkgroep nodigt desgewenst externe deskundigen uit voor het krijgen van nadere informatie. 3. Over te gaan tot de bemensing van de werkgroep.

4 Inleiding Op 13 mei 2013 heeft in de Arenafoyer van de Maagd een bijeenkomst plaatsgevonden van raad en college naar aanleiding van de conceptrapportage rapportage van de commissie" Veerkrachtig Bestuur in West-Brabant' in samenhang met de discussies over 'de gemeente' en 'landsdelen'. Tijdens de bijeenkomst zijn vanuit de raads- en collegeleden verschillende ideeën geuit, gedachten gewisseld en richtingen uitgesproken. Inhoudelijk zijn de aspecten van de samenwerking in de Brabantse Wal, met Roosendaal en binnen de Regio West-Brabant aan de orde geweest. Verder is gesproken over hoe Bergen op Zoom zich dient op te stellen tegenover samenwerkingspartners en welk voordeel de samenwerking de gemeente kan opleveren. Conclusie van de avond was dat er breed gedragen steun is om in gezamenlijkheid het vraagstuk regionalisering verder te bespreken. Er zijn geen inhoudelijke conclusies getrokken, maar er blijkt wel behoefte om het punt regionalisering verder op de agenda te zetten. Ook ten behoeve van inbedding naar de toekomst. Ook op15 mei jl, is in de dialoogconferentie over het rapport Krachtig Bestuur, in regionaal verband constructief over regionale samenwerking gesproken. Raadsleden van Bergen op Zoom waren hier ook bij aanwezig en hebben hun inbreng gehad. In de commissie Burger en Bestuur van 23 mei jl. is n.a.v. de bijeenkomsten op 13 en 15 mei 2013 een concreet procesvoorstel gedaan om een vervolg te geven aan het regionaliseringvraagstuk. Dit procesvoorstel is nader besproken in het presidium van 3 juni Beoogd maatschappelijk effect/doelstelling De gemeente Bergen op Zoom staat aan de vooravond om haar positie te bepalen in de samenwerking met omliggende gemeenten en andere (overheids)partners. Het rapport Krachtig Bestuur in Brabant geeft daar alle aanleiding toe en ook minister Plasterk heeft notities laten verschijnen over gemeentelijke samenwerking en herindeling. Het is goed om als raad eigenstandig een helder standpunt in te nemen en daar vervolgens naar te handelen. Er speelt veel betreffende dit onderwerp. In de bijlage is een overzicht opgenomen (niet uitputtend) van relevante documenten. Onder meer een aantal moties dat is ingediend, brieven die zijn verschenen en rapportages. Uitwerking voorstel Het presidium heeft aangegeven dat er een raadsvoorstel dient te worden voorbereid gericht om te komen tot een raadswerkgroep Regionalisering. Opdracht voor de raadswerkgroep is om bakens te zetten en richting te geven aan toekomstige (maart 2014) inbedding van de regionale samenwerking binnen het werkveld van de gemeenteraad vanuit de kadersteilende, controlerende en volksvertegenwoordigende functie van de gemeenteraad. De in te stellen raadswerkgroep dient ook betrokken te worden bij de voorbereiding van het werkbezoek aan de Dordrecht (15 november 2013). 2

5 Werkwijze werkgroep Gelet op de besluitvorming in het presidium stel ik u de volgende aanpak voor: A. In oktober 2013 wordt de werkgroep uit de raad ingesteld, bestaande uit maximaal 1 raadslid per fractie, De raad wijst een voorzitter aan, De voorzitter is tevens lid van de werkgroep, De namen van de kandidaten die door de fracties worden aangedragen voor benoeming in de werkgroep, worden u op de dag van de raadsvergadering aangereikt. B, De opdracht aan de werkgroep als volgt te definiëren: 1, Een aanbeveling op te stellen gericht op het zetten van bakens en het richting te geven aan toekomstige (vanaf maart 2014) inbedding van de regionale samenwerking binnen het werkveld van de gemeenteraad vanuit de kadersteilende, controlerende en volksvertegenwoordigende functie van de gemeenteraad, Daartoe is een goede afstemming tussen raad en college een vereiste, 2, De werkgroep verricht daartoe voorbereidende werkzaamheden ten behoeve van de politieke meningsvorming en besluitvorming die op de gebruikelijke wijze dient plaats vindt in de reguliere raadscommissie en de raad (na de verkiezingen in maart 2014), Tevens krijgt de werkgroep de opdracht om eventuele externe werkbezoeken die nog deze raadsperiode gepland zijn/worden, gericht op regionale samenwerking, voor te bereiden, 3, De werkzaamheden van de werkgroep richten zich op: o Het formuleren en uitwerken van de doelstelling van de onderzoeksvraag (bijvoorbeeld een breed gedragen visie op regionalisering) met een aantal deelvragen, Te denken val aan: Welke elementen spelen een rol bij regionale samenwerking (geografische ligging, inhoudelijke raakvlakken, natuurlijke partners) Wie zijn onze (prioritaire) samenwerkingspartners? Hoe (actief) gaan we die benaderen? o Het onderzoeken en inzicht geven in eventuele gevolgen en eonsequenties. Te denken valt aan: verdieping van de kennis inzicht in voor- en nadelen van mogelijke samenwerkingsvarianten en de bijbehorende schaal vanuit vereiste schaalgrootte; inzicht waarover en wanneer de raad tot kadersteilende uitspraken moet komen; inzicht in mogelijke uitvoeringsvarianten; inzicht consequenties voor de controlerende en volksvertegenwoordigende functie van de raad, 4, Voor de werkzaamheden ad 3 laat de werkgroep zich ondersteunen door het college en de ambtelijke organisatie. Daarbij blijven de onderscheiden bevoegdheden en verantwoordelijkheden van raad en college en de onderscheiden taakverdeling van raad en college van toepassing (nota boedelscheiding), De werkgroep nodigt desgewenst externe deskundigen uit voor het krijgen van nadere interrnatie. 5, De werkgroep krijgt de opdracht om vóór 1 maart 2014 een aanbeveling aan de raad aan te bieden, ter bespreking en eventuele effectuering ná maart 2014, 3

6 ~ ~ ( ) Gemeente Achtergrondinformatie/samenhang regionale samenwerking Rapportage Veerkrachtig Bestuur in Brabant Op 14 juni 2013 is het eindrapport "Veerkrachtig Bestuur in Brabant" van de adviescommissie Krachtig Bestuur in Brabant (commissie Huijbregts) verschenen over bestuurskracht in de provincie. Belangrijke signalen uit rapportage gericht op West-Brabant en Bergen op Zoom in het bijzonder zijn: De ontwikkelingen in de Zuldwest-Delta tussen de mainports Rotterdam en Antwerpen zijn cruciaal voor de Agenda van Brabant. De Noord-Zuidlijn wordt steeds belangrijker. Vooral de relaties met Zuid-Holland, Dordrecht (de Drechtsteden) en Rotterdam (havenbednjt) zijn van belang. De samenwerkende regio's in Deltri-verband bestrijken een gebied met een fors economisch belang voor Nederland en Brabant. Maar ook de Vlaams-Nederlandse Delta, bijeenkomsten met Antwerpen en lobby's in Brussel zijn zaken die het benoemen waard zijn. Het strategisch partnerschap van Breda (en de regio West-Brabant) met Rotterdam en de Drechtsteden heeft een grote importantie. De strategische agenda moet doorwerking krijgen in krachtige uitvoeringsprogramma's Noord-Zuid en Oost-West, met afspraken per subregio over de bijdragen. De adviescommissie beveelt aan om vooralsnog toe te werken naar vijf krachtige clusters van gemeenten waarvan een grotere stad of stedelijke kern steeds deel uitmaakt als centrumgemeente, zoals: Woensdrecht, Bergen op Zoom, Steenbergen. (NB: Tholen is voor Bergen op Zoom tevens een belangrijke partner.) Voor het tweede schaalniveau gaat het op de lange termijn uiteindelijk veel meer om twee subregionale samenwerkingsverbanden rondom het stedelijke gebied van enerzijds Breda, Oosterhout en Etten-Leur (voorheen de BOEL-samenwerking) en anderzijds Bergen op Zoom en Roosendaal. (NB: In de ontwikkeling naar uiteindelijk twee sterke subregio's, vindt de adviescommissie het passend dat de relatie tussen Roosendaal en Bergen op Zoom opnieuwaandacht krijgt, zodat het wenkend perspectief van een intensieve samenwerking tussen die gemeenten opnieuw op de agenda komt). Er dient ook een helder governancemodel te worden uitgewerkt, met subregio's en goede afspraken over taken en bevoegdheden, ook van de centrumgemeente. Herindeling komt van onderop. Dat principe is leidend en blijft vooralsnog leidend. Aan de andere kant vindt de commissie dat herindeling niet in alle gevallen een onuitgesproken oplossingsrichting moet blijven. Positionering Bergen op loom (west West Brabant)in de delta. Bergen op Zoom ligt op een kruispunt van twee belangrijke assen binnen het (inter)nationale krachtenveld in de Vlaams Nederlandse Delta: De noord zuid as; tussen de zuidvleugel van de Randstad (Rotterdam / Dordrecht) en de Vlaamse stedenband Antwerpen/Gent; De oost west as; tussen Brabantstad en Zeeland. RotterdamI Rijnmond \liaanderen 4

7 Binnen de regio West Brabant -de samenwerking van 18 gemeenten in West Brabant én Tholen- ligt Bergen op Zoom op de Brabntse Wal, 'daar waar Brabant Zeeland kusf. Binnen de samenwerking is Bergen op Zoom een belangrijke speler en heeft de gemeente, als een van de grotere deelnemers in de samenwerking, een natuurlijke verantwoordelijkheid. Optrekken met Roosendaal (en de direct omliggende gemeenten) maakt de positie ten opzichte van Breda sterker en is ook evident binnen de Vlaams Nederlandse Delta-samenwerking. Bergen op Zoom heeft verder een 'centrumpositie' binnen de Brabantse Wal gemeenten en Tholen. "~ f \ '-...,_...,,/.., --\ I.._~---J"-- '\l'~"~~~ \_-- ~/Î Verschillende perspectieven Samenwerking kan vanuit verschillende perspectieven benaderd worden: "inhoudelijk", "strategisch / beleidsmatig", "uitvoering en bedrijfsvoering" en "bestuur en lobby". Inhoudelijk: De inhoud is leidend en houdt zich niet aan geografische lijnen of gebieden. Strategie/ beleid: beleid wordt afgestemd met direct omliggende gemeenten Uitvoering en bedrijfsvoering: Operationele taken worden (uiteindelijk) in een zo'n breed mogelijk verband uitgevoerd binnen de regio West-Brabant. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen de back- en front office. Het rapport Krachtig Bestuur in West-Brabant zegt hierover: Er is - waar het gaat om publieke dienstverlening - eerder sprake van gelijktijdige ontwikkelingen, waarbij kleinschaligheid in de frontoffice gelijk opgaat met grootschaligheid van de backoffice (grote organisaties die dienstverlening op maat leveren) Bestuur en lobby: In ons lobbyplan trekken het college momenteel op met Roosendaal en de regio West Brabant en de provincie Conclusie Naar aanleiding van de achtergrondinformatie/samenhang regionale samenwerking kan de conclusie getrokken worden dat er voldoende handvatten zijn om als raad bakens te zetten en richting te geven aan toekomstige inbedding van de regionale samenwerking binnen het werkveld van de gemeenteraad vanuit de kadersteilende, controlerende en volksvertegenwoordigende functie van de gemeenteraad. 5

8 Financieel Kosten zullen vooral zitten in het faciliteren van de werkgroep, Deze kosten zullen binnen de begroting worden opgevangen (werkbudget van de raad), Een ontwerpbesluit treft u hierbij ter vaststelling aan, De namen van de kandidaten die door de fracties zijn aangedragen voor benoeming in de werkgroep, worden u op de dag van de raadsvergadering aangereikt. De voorzitter van de gemeenteraad van Bergen op Zoom, 6

9 BIJLAGE Achterliggende en eventueel in de discussie te betrekken documenten (niet uitputtend): In onderstaand overzicht (niet uitputtend) zijn verschillende relevante documenten die van belang zijn voor de discussie over de positionering. Bij de behandeling van de begroting op d.d. 6 en 13 november 2012 is een tweetal moties aanvaard inzake het verzoek aan het college om te komen met een notitie waarin een strategie wordt voorgesteld voor de regionale samenwerking in relatie tot schaalvergroting, bijvoorbeeld op het gebied van decentralisaties (RM ) en inzake het (tijdig) aanwijzen van speerpunten en deze te verwerken tot Europese en landelijke subsidieaanvragen. Tevens betreft het een motie gericht op het onderzoeken van mogelijkheden, en zo nodig aanpassen van prioriteiten gericht op het verkrijgen van cofinanciering (RM ) In november vorig jaar heeft de toenmalige fractie Akkaya per brief aandacht gevraagd voor de kabinetsvoornemens rondom plus gemeenten en het verkleinen van het aantal provincies. In de gemeenteraadsvergadering van 19 december 2012 heeft de gemeenteraad een motie aangenomen waarin de samenwerking in de Netwerkstad nogmaals werd onderstreept. De raad heeft op 7 maart 2013 een brief ontvangen van het college inzake voortgang regionale samenwerking Op 8 maart 2013 heeft het college aan de raadsleden Bergen op Zoom de position paper lobbyagenda en subsidietrajecten verzonden. De fractie BSD heeft per brief van 14 maart verzocht om een discussiebijeenkomst tussen raad en college met als onderwerp de bestuurlijke inbedding van de gemeente Bergen op Zoom in de mogelijk te vormen landsdeelstructuur. Het rapport Veerkrachtig Bestuur in West Brabant is door het college verzonden aan de raad d.d. 20 maart. Een reactie van het college op het rapport is aan de raad gestuurd op 28 maart. In de raadsvergadering van 28 maart heeft Fractie GBWP een motie ingediend gericht op het verder intensiveren van de samenwerking met de gemeenteraden van Steenbergen en Woensdrecht. Op basis van de beraadslagingen is geconcludeerd dat de motie wordt ingebracht bij de bespreking van de uitkomsten rapport Veerkrachtig bestuur door raad en college. Per brief van 15 april heeft de raadsledenwerkgroep Netwerkstad gereageerd op de rapportage Veerkrachtig Bestuur. Op 8 mei heeft de raadsledenwerkgroep Netwerkstad door middel van een brief aandacht gevraagd voor een eenduidige informatiebehoefte waar het de samenwerking in Netwerkstad-verband aangaat. Diverse brieven rondom bestuurlijke samenwerking, herindelingen en plus gemeenten van BZK (Minister Plasterk). In de raadsvergadering van 19 september 2013 is RMD besproken, inzake het versturen van een gezamenlijke reactie vanuit de gemeenteraden en colleges van Bergen op Zoom en Roosendaal inzake een reactie brief aan Gedeputeerde Staten (GS) betreffende bevindingen van GS op het eindrapport van de adviescommissie Krachtig Bestuur in Brabant. 7

10 De raad van de gemeente Bergen op Zoom; gezien het voorstel van de voorzitter van de gemeenteraad 23 september 2013, nr. RVB ; BESLUIT: 1. Over te gaan tot het instellen van de werkgroep regionalisering. 2. In te stemmen met de opdracht van de werkgroep: a. Het opstellen van een aanbeveling gericht op het zetten van bakens en het richting te geven aan toekomstige (vanaf maart 2014) inbedding van de regionale samenwerking binnen het werkveld van de gemeenteraad vanuit de kadersteilende, controlerende en volksvertegenwoordigende functie van de gemeenteraad. Daartoe is een goede afstemming tussen raad en college noodzakelijk. b. Het verrichten van voorbereidende werkzaamheden ten behoeve van de politieke meningsvorming en besluitvorming die op de gebruikelijke wijze dient plaats vindt in de reguliere raadscommissie en de raad (na de verkiezingen in maart 2014). En tevens het voorbereiden van eventuele externe werkbezoeken die nog deze raadsperlede gepland zijn/worden, gericht op regionale samenwerking. c. De werkzaamheden dienen zicht te richten zich op: o Het formuleren en uitwerken van de doelstelling van de onderzoeksvraag (bijvoorbeeld een breed gedragen visie op regionalisering) met een aantal deelvragen. Te denken val aan: Welke elementen spelen een rol bij regionale samenwerking (geografische ligging, inhoudelijke raakvlakken, natuurlijke partners) Wie zijn onze (prioritaire) samenwerkingspartners en hoe (actief) gaan we die benaderen? o Het onderzoeken en inzicht geven in eventuele gevolgen en consequenties. Te denken valt aan: verdieping van de kennis en het verkrijgen van inzicht in voor- en nadelen van mogelijke samenwerkingsvarianten en de bijbehorende schaal vanuit vereiste schaalgrootte; inzicht waarover en wanneer de raad tot kadersteilende uitspraken moet komen en inzicht in eonsequenties voor de controlerende en volksvertegenwoordigende functie van de raad; inzicht in mogelijke uitvoeringsvarianten; d. Te rapporteren vóór 1 maart 2014 en een aanbeveling aan de raad aan te bieden, ter bespreking en eventuele effectuering ná maart e. Voor de werkzaamheden onder c laat de werkgroep zich ondersteunen door het college en de ambtelijke organisatie. Daarbij blijven de onderscheiden bevoegdheden en verantwoordelijkheden van raad en college en de onderscheiden taakverdeling van raad en college van toepassing (nota boedelscheiding). De werkgroep nodigt desgewenst externe deskundigen uit voor het krijgen van nadere informatie. 3. Over te gaan tot de bemensing van de werkgroep. Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van De griffier, De voorzitter, C.J.M. Terstappen 8