Herontwikkeling Akkrum Sinnebuorren

Transcriptie

1 Deelproject Herontwikkeling Akkrum Sinnebuorren Stedenbouwkundig plan (ontwerp) Team stedenbouw Versie 01 juli 2014

2 Deelproject Herontwikkeling Akkrum Sinnebuorren Stedenbouwkundig plan (ontwerp) Inhoud 1. Inleiding 2. Inventarisatie en analyse bestaande situatie 3. Uitgangspunten 4. Concept 5. Stedenbouwkundig plan 6. Fasering 7. Vervolg Bijlage 1: Delfts Rood Bijlage 2: Stedenbouwkundig plan op A3 formaat 2

3 1. Inleiding Aan de zuidwestzijde van Akkrum, in het buurtje tussen de Trigreppel en de Ulbe Twijnstrawei, zal de komende jaren grootschalige herstructurering plaatsvinden. De Sinnebuorren is het hart van dit buurtje. Stapsgewijs zullen ruim 100 woningen worden gesloopt en vervangen door een kleine 100 nieuwe woningen. Daarbij wordt ook het openbaar gebied aangepakt. In veel straten wordt de riolering vervangen en de straat heringericht. Het deel van de huurwoningen dat reeds eerdere is gerenoveerd, blijft bestaan. Het project Sinnebuorren wordt ontwikkeld in samenwerking tussen woningcorporatie Elkien en de Gemeente Heerenveen. Dit document bevat een toelichting op de achtergronden van het ontwerp-stedenbouwkundig plan, zoals dit in het voorjaar van 2014 wordt gepresenteerd. Bestaande situatie 3

4 Achtergrond De voormalige gemeente Boarnsterhim heeft reeds geruime tijd gewerkt aan plannen voor het project Sinnebuorren. Er is veel getekend en gesproken. Regelmatig zijn bewoners betrokken bij de planvorming. De economische crisis van de afgelopen jaren en, als gevolg daarvan, de perikelen op de woningmarkt, hebben echter ook gevolgen voor de ontwikkeling van Sinnebuorren. Eind 2013 is daarom een nieuwe start met het project gemaakt. Hierbij zijn de financiële randvoorwaarden en het woningbouwprogramma aangepast aan het realisme van de huidige tijd. Per 1 januari 2014 maakt Akkrum deel uit van de gemeente Heerenveen. Begin 2014 is daarom gestart met het opstellen van een (nieuw) stedenbouwkundig plan. De ambitie, om van Sinnebuorren een mooie, frisse buurt, met een prettig woonklimaat te maken, staat nog steeds voorop, echter wel binnen de kaders sober en doelmatig, en duurzaam. Projectgebied Sinnebuorren (oranje). In rood is aangegeven welke woningen worden gesloopt. De gerenoveerde woningen zijn geel. Tweedeling van het project: Randweg en Sinnebuorren De herontwikkeling van het buurtje rond de Sinnebuorren hangt samen met de realisatie van de zogenaamde Randweg. Door aanleg van een nieuwe brug over de Polsleat ontstaat een nieuwe route voor doorgaand verkeer door Akkrum. Momenteel is de route via de Buorren, door het (historisch) centrum van Akkrum, de enige route voor doorgaand verkeer. Doel van de randweg is het ontlasten van deze route van met name doorgaand vrachtverkeer en landbouwverkeer. 4

5 De achtergronden en uitgangspunten van de Randweg, zijn onderwerp van het deelproject Randweg. Dit deelproject is gericht op vaststellen van de uitgangspunten voor de nieuwe Randweg, inclusief de nieuwe brug over de Polsleat. De Randweg wordt in principe aangelegd op het tracé van de huidige Ulbe Twijnstrawei. Hiermee past de Randweg binnen de kaders van het geldende bestemmingsplan AkkrumNes. Deelproject Randweg (rood) en deelproject Sinnebuorren (oranje) Voor de sloop en nieuwbouw van de huurwoningen van Elkien, moet een nieuw bestemmingsplan worden opgesteld. Het deelproject Sinnebuorren is daarom gericht op ruimtelijke planvorming en een nieuwe planologische regeling. De uitgangspunten voor de Randweg vormen input voor het deelproject Sinnebuorren. Het project Randweg is met name aan de Ulbe Twijnstrawei, mede bepalend voor de herontwikkeling van de woningen en openbare ruimte langs deze weg, als onderdeel van het project Sinnebuorren. Omdat Randweg en Sinnebuorren ieder een eigen besluitvormingtraject doorlopen, zijn ze onderscheiden als twee deelprojecten. Beide deelprojecten vormen samen het totale project Akkrum Randweg Sinnebuorren. Voor Sinnebuorren zal het voorliggende stedenbouwkundig plan na vaststelling worden gebruikt als input voor een op te stellen bestemmingsplan en beeldkwaliteitsplan. Voor de Randweg geeft het stedenbouwkundig plan inzicht in het beoogde tracé en de relatie met de herontwikkeling van Sinnebuorren. De verdere discussie over de randweg zal vooral gaan over de detaillering, techniek en financiën. 5

6 2. Inventarisatie en analyse bestaande situatie Voor de het maken van een goed stedenbouwkundig ontwerp is het van belang om een duidelijk beeld van de bestaande situatie van het projectgebied te hebben. Wat zijn de aandachtspunten die uit de situatie zelf naar voren komen? Wat is de kwaliteit en de karakteristiek van de locatie nu? Hoe kun je daar bij de herontwikkeling op aansluiten of hoe kun je dit eventueel versterken? Deze informatie wordt gebruikt om het stedenbouwkundig ontwerp voor de herontwikkeling, als een nieuw puzzelstuk, op een logische wijze in een bestaande omgeving te passen. Omgeving Het gebied rondom de Sinnebuorren ligt aan de zuidkant van het dorp Akkrum. Het projectgebied wordt aan de noordzijde begrensd door het meanderende historisch waterloopje de Trigreppel. Via twee ophaalbruggen over de Trigreppel, kom je zo, als wandelaar of fietser, in het centrum. Tussen de Trigreppel en het centrum aan de Buorren en t Heechein, liggen de monumentale gebouwen van de Kerk en Welgelegen op zichtafstand. De Ulbe Twijnstrawei vormt aan de zuidzijde van het projectgebied een strakke scheiding tussen dorp en landschap. Hier is een weids uitzicht over de weilanden en het water van de Polsleat. Een open plekje tussen de weilanden en de Ulbe Twijnstrawei wordt door kinderen gebruikt als speelplek. Tussen de weilanden en de Polsleat ligt een klein bedrijventerrein. Een van de bedrijven is gericht op de Ulbe Twijnstrawei en grenst daarmee direct aan het projectgebied. Grenzend aan de zuidwest zijde van het gebied liggen een aantal sportvoorzieningen van het dorp en een recreatiegebied (jachthaven), inclusief een camping. De context van het projectgebied. 6

7 Weidse uitzicht over weilanden en de Polsleat. Schaatsbaan aan de UlbeTwijnstrawei. Doorsteek naar centrum. Welgelegen Aangrenzend bedrijf aan de zuidzijde. De sfeervolle Trigreppel met uitzicht op de kerk aan de noordzijde. 7

8 Historische ontwikkeling ca ca ca ca De Trigreppel is van oudsher een meanderende verbinding tussen de Meinesleat en de Polsleat. In het gebied tussen De Boarn en de Trigreppel is Akkrum ontstaan. Lang is de bebouwing van het dorp tussen deze twee oost-west waterlopen gebleven. Pas aan het begin van de vorige eeuw kwam er op de zuidoever van de Trigreppel bebouwing. Langzaam breidde de bebouwing zich uit langs deze oever en aan weerszijden van kleinschalige boerenpaden naar het achterland: het Boerepaed en de Finkebuorren. Het karakter van de bebouwing in die tijd was kleinschalig en individueel. Halverwege de vorige eeuw werden in Akkrum de eerste twee planmatige uitbreidingenn gebouwd. Het ene project verrees aan de Lange Miente en het andere project achter de bebouwing van de Trigreppel. Juist dit tweede project was kenmerkend, doordat voor het eerst aan twee zijden van een nieuwe straatt werd gebouwd, in een opvallende samenhangende stijl. De straat werd de Sinnebuorren genoemd. De stedenbouw en architectuur van deze uitbreiding vertoonde veel kenmerken van de in die tijd in academischee kring populaire tuindorpstijl. Door deze opzet, kleinschaligheid en architectuur werd hier een karakteristiek buurtje gecreëerd. Pas sinds het begin deze eeuw werd de hier toegepaste karakteristiek als Delfts Rood aangeduid. Aansluiting van de Delfts Rode kopwoningen op de historische bebouwing. Karakteristiekk bouwblok. 8

9 Sinnebuorren bouwjaar 1949 Bijzonder karakteristiek is de goede aansluiting van de kopwoningen van dit buurtje op de historische bebouwingsstructuur aan de Trigreppel en het Boerepaed. In een paar decennia daarna werd het gebied verder volgebouwd met seriematige rijwoningen aan de zuid- en oostzijde en vrijstaande bebouwing aan de westzijde van het projectgebied. Cultuurhistorische structuur 9

10 Verkeer Bestaande verkeerstructuur Het projectgebied kent verschillende typen wegen. De Ulbe Twijnstrawei en de Rakswal zijn brede straten zonder obstakels, aan de randen van het gebied. Hier is sprake van langsparkeren aan één zijde over de hele lengte. De voetpaden zijn smal, veelal van oorsprong door een smalle groenstrook van de rijbaan gescheiden. De aanvankelijke groenstrook aan de Ulbe Twijnstrawei is vervangen door bestrating ten behoeve van het langsparkeren. De Ulbe Twijnstrawei eindigt nu bij de Polsleat. Hier zullen in de toekomst met een nieuwe brug de beide zijden van de Ulbe Twijnstrawei met elkaar worden verbonden. De Ulbe Twijnstrawei wordt daarmee een onderdeel van de verbindendee Randweg: een alternatieve route voor het doorgaande autoverkeer door Akkrum, als alternatief voor de route via de Buorren door het centrum. Breed en enigszins wisselend profiel van de Ulbe Twijnstrawei. Rakswal: brede rijbaan, smal voetpad 10

11 De overige wegen in het projectgebied zijn een stuk smaller. Daarom is hier meestal sprake van eenrichtingsverkeer met eenzijdig langsparkeren. De Finkebuorren en de Trigreppel zijn te smal om naast de rijbaan ruimte voor parkeren of voetpaden te hebben. Parkeren vindt hier voornamelijk op eigen erf plaats of elders in de buurt. De Trigreppel vormt een belangrijke langzaamverkeersverbinding met het centrum. Deze wordt veelal door fietsers gebruikt, onderweg van of naar de sportterreinen. Een goede en veilige kruising van deze fietsroute met de Ulbe Twijnstrawei, ter plaatste van de entree naar de sportvelden, wordt gemist. Parkeren in smalle weg, voortuin en groene oever. De smalle Finkebuorren. Bebouwing De bebouwing in het projectgebied is divers. Maar er zijn wel duidelijk samenhangende eenheden te herkennen. Aan de west-kop van de Sinnebuorren, langs de Trigreppel en de Finkebuorren, staat voornamelijk individuele een-laagse woonbebouwing met wisselende kapvorm. Aan de Sinnebuorren is het Delfts Rode buurtje gebouwd in acht blokjes van twee en twee rijen van vijf woningen, allemaal in één laag met langskap. Deze Delfts Rode woningen zullen allemaal gesloopt worden wegens slechte bouwtechnisch en woontechnische staat. Met name aan de zuid- en oostzijde van het gebied heeft de bebouwing een iets grotere schaal. De hier aanwezige vijftiger / zestiger jaren rijenwoningen, bestaan uit twee lagen met langskap. Aan de zuidoostzijde staan -uit dezelfde periode- vijf blokjes twee onder een kap woningen, van twee lagen met dwarskap. Deze vijf blokjes zullen net als zeven van de blokken rijwoningen gesloopt worden. Een deel van de blokken rijwoningen heeft inmiddels een grote renovatie ondergaan. Aan de oostzijde van het gebied staan vijf blokken met seniorenwoningen. Drie van deze blokken zijn in twee lagen opgebouwd met langskap en galerij-ontsluiting aan de achterzijde. Daarnaast staan nog twee éénlaagse, plat afgedekte blokken, met ontsluiting aan de achterzijde. Deze seniorenwoningen zullen in de laatste fase van de herstructurering ook gesloopt worden. Te slopen bebouwing Herkenbare bebouwingseenheden 11

12 Trigreppel: kleinschaligheid. Gerenoveerd blok rijwoningen Te slopen 2 onder 1 kap woningen. Schaal en kapvorm (geel: 1 laag met kap, beige: 1 laag plat, oranje 2 lagen met kap) Op bovenstaand kaartje is de diversiteit aan bebouwing goed afleesbaar. Wat opvalt is het verloop van individualiteit en de kleine schaal aan de noordzijde, naar de seriematige wat grotere schaal aan de zuidzijde. De bebouwing aan de noordzijde kent een duidelijke aansluiting bij de historische bebouwing van het centrum. De bebouwing aan de zuidzijde vormt een heldere beëindiging van de bebouwde kom, als overgang naar het open landschap. De schaal en architectuur van het Delfts Rode buurtje aan de Sinnebuorren heeft een sterk eigen karakter en valt qua schaal precies tussen de noordelijke en zuidelijke bebouwing in het projectgebied. Meer naar het oosten van de Sinnebuorren is door de vijftiger/zestiger jaren rijbebouwing van twee lagen, een minder heldere overgang gecreëerd. Mede daardoor, maar ook door de ligging van de bedrijven aan de Polsleatwei, valt het gebied qua bebouwingsstructuur enigszins uiteen. 12

13 Groen De kwaliteit van het groen in de omgeving en in het projectgebied zelf is wisselend. Bijzonder is het sfeervolle, groene en openbare karakter van de oevers aan de noord- en oostzijde. De weide aan de noordzijde van de Trigreppel samen met de tuin van Stichting Welgelegen en het erf rondom de kerk, vormen karakteristieke groene ruimten dicht bij het centrum. De seniorenwoningen aan de oostzijde, staan als bebouwingseenheid op een gazon tussen de Rakswal en de Polsleat. Verscholen tussen deze bebouwing ligt een zij-arm van de Polsleat. Aan de met riet begroeide oevers hiervan, liggen een paar gammele steigers. Een sfeervolle plek, maar het onderhoud van de laatste jaren laat zichtbaar te wensen over. Groenstructuur (licht groen : weiland) Aan de zuidzijde ligt een heel andere waardevolle groene kwaliteit. Hier ligt het open landschap met weilanden ten behoeve van naburige veebedrijven. Het recreatiegebied en de sportvelden worden uit het zicht onttrokken door houtwallen. Het weiland grenzend aan de sportvelden doet, als de natuur meewerkt, in de winter dienst als ijsbaan. In het hart van het projectgebied ligt een groen veld, ter plaatse van een gesloopte school. Aan twee kanten wordt dit veld begrensd door een bomenrij. Als structuur zijn ze waardevol. De kwaliteit van de individuele bomen laat echter, mede door gebrek aan onderhoud, te wensen over. 13

14 Groene oever en achterliggende weide. Verborgen plekje zijarm Polsleat. Groen veld t.p.v. gesloopte school. In de Sinnebuorren en de Rakswal zijn bij aanleg bomen geplaatst aan één zijde van de straat. De maat (soort) van de bomen en de ondergrondse ruimte die ze tot hun beschikking hebben, corresponderen echter niet met elkaar. Daardoor zijn de bomen in de loop der jaren steeds slechter geworden qua opbouw en stabiliteit. Daarnaast zie je in beide straten dat de tegels in de voetpaden worden opgedrukt door de naar ruimte zoekende boomwortels. Op een aantal plaatsen lopen de boomwortels zichtbaar helemaal door onder de voortuinen tot aan de gevels van de woningen. Een aantal van deze bomen hebben onlangs al het loodje gelegd. Van oorsprong zijn er in de Sinnebuorren hagen gepland om de tuinen, als heldere afscheiding tussen openbaar en privé terrein. Het beeld van de hagen in de straat versterkte het tuindorpachtige karakter. In de loop der tijd zijn de meeste hagen geminimaliseerd of geheel verdwenen. Op een enkele plaats, zoals op de T-splitsing Trigreppel Sinnebuorren, is de karakteristieke werking van de hagen nog steeds beleefbaar. Hagen rond de tuinen. Weinig ruimte: slechte kwaliteit bomen. Opdruk tegels door wortels bomen. 14

15 3. Uitgangspunten Algemeen Algemeen uitgangspunt is om een sober en doelmatig plan te maken. Nieuw uitgegraven water met bruggetjes e.d., zoals in eerdere plannen, is vervallen. Het plan moet duurzaam zijn, niet alleen in materiaalgebruik. Rekening moet worden gehouden met beheer en onderhoud, zodat het gebied ook in de loop der jaren zijn kwaliteit behoudt. Het zoeken is naar functionele oplossingen, die wel recht doen aan karakteristiek van de buurt. Programma woningen Woningbouwcorporatie Elkien heeft het volgende nieuwbouwprogramma aangegeven: Gestapelde bouw - appartementen: - Koopsector 4 - Huursector 18 Grondgebonden woningen: - Koopsector 19 - Huursector 57 Uitgangspunt 80% huur en 20% koop (minimaal) Het totale programma bevat dus minimaal 98 wooneenheden. Parkeernormen Voor het plan wordt van de volgende parkeernormen uitgegaan: - Goedkope woningen: 1,3 parkeerplaatsen per woning - Middeldure huur en koop: 1,6 parkeerplaatsen per woning - Dure woningen: 1,7 parkeerplaatsen per woning Deze parkeernorm is inclusief bewoners- en bezoekers parkeren. Randweg Vanuit het deelproject Randweg worden vooralsnog de volgende uitgangspunten voor de Randweg gehanteerd: Aanleg op bestaande tracé Ulbe Twijnstrawei Snelheid 30 km/h Materiaalgebruik: asfalt met kruisingen in klinkers (evt. licht verhoogd); Breedte 5,5 6 meter Berm / bomenrij aan woningzijde als buffer Vaste brug over de Polsleat Bomen Gezien de beperkte kwaliteit van de bestaande bomen wordt behoud niet als uitgangspunt meegenomen. Door de herinrichting van de openbare ruimte, sloop en bouwwerkzaamheden van de woningen, zullen de bomen zoveel te voorduren krijgen dat behoud meestal geen optie is. Uitgangspunt is om alleen bomen van voldoende kwaliteit en leefomstandigheden te laten staan. Daar waar nieuwe bomen gepland worden, zullen ze bij aanvang genoeg groeiruimte en boomgrond mee moeten krijgen. 15

16 Wegenstructuur In het plan wordt zo veel mogelijk gebruikt gemaakt met de bestaande wegenstructuur. Zo kan bij herinrichting gebruikt gemaakt worden van de bestaande fundering van de wegen. De meeste kabels en leidingen voor bijvoorbeeld gas, water en elektriciteit liggen onder de bestaande wegenstructuur. Het verplaatsen van kabels en leidingen is een kostbare aangelegenheid. Ook dit pleit voor gebruik van de bestaande wegtracés. Bestaande kabels en leidingen onder de grond. Kwaliteiten (te behouden / versterken) - Ligging tussen centrum en open landschap - Openbare en groene karakter oever Trigreppel - Weidse uitzicht over weiland en Polsleat - Groen plek in het hart van de buurt - Historische structuuropbouw met oplopende schaal naar het zuid-oosten - Hart van de buurt met eigen karakter in tuindorpachtige stijl Verbeterpunten - Breedte van de weg die past bij de functie van de weg - Duidelijk aangegeven plek voor parkeren. - Eenduidige parkeeroplossing - Voetpaden van voldoende breedte - Bomen in bredere groenvakken - Grotere afstand woningen en tuin tot de Ulbe Twijnstrawei i.v.m. functie randweg - Veilige oversteek Ulbe Twijnstrawei voor fietsverkeer t.p.v. de entree van de sportvelden - Versterken beleefbaarheid reeds aanwezige kwaliteiten zoals de zij-arm Polsleat - Speelplek in hart van de buurt - Nette afscheidingen openbaar - privé terrein. 16

17 4. Concept Sfeer concept. De leefbaarheid van een gebied wordt versterkt door herkenbaarheid en verscheidenheid in de beleving van het gebied. Door bestaande kwaliteiten in het gebied te versterken in het stedenbouwkundig plan, zal de nieuwe situatie een natuurlijke binding krijgen met het gebied. Het concept voor de herontwikkeling van het gebied bevat vier herkenbare sferen. Griene wâl De groene oever met kleinschalige bebouwing aan de Trigreppel wordt doorgezet richting de Polsleat. De beleving van de historische structuur en waterwegen staat voorop. Túndoarp Een vertaling van het tuindorpachtige karakter naar deze tijd. Een stedenbouwkundig ensemble met bouwvolumes van wisselende en relatief kleine eenheden. Hier is een sterk samenhangend architectonisch beeld in een ontspannen en groene setting. De beleving van een karakteristiek kleinschalig buurtje staat voorop. Wrydske râne Een heldere bebouwingsrand van het dorp, als overgang naar het open landschap. De beleving van het weidse uitzicht staat voorop. Kaai Verbindende schakel tussen de verschillende sferen. Accentueren als de entree van dit gebied, en op grotere schaal, als entree van Akkrum. Als poortwachter vormt de kop van de kade een beëindiging van het open, brede water van de Polsleat. 17

18 5. Stedenbouwkundig plan De uitgangspunten zijn vertaald in het stedenbouwkundig plan voor het projectgebied. De verdeling in sferen (het concept) is daarbij de basis geweest en gekoppeld aan de drie straten de Trigreppel, Sinnebuorren en Randweg. De kop nabij de toekomstige brug vormt letterlijk een schakel tussen deze drie sferen. Voor de kop is een aparte modellenstudie gedaan. Dit gebied zal pas als laatste getransformeerd worden. In de vertaling richting het bestemmingsplan wordt, gezien de tijdsspanne van uitvoering, rekening gehouden met een mogelijke wijziging van het programma voor dit deel van het plangebied. Stedenbouwkundig plan. Zie ook bijlage stedenbouwkundig plan met verkavelingsplan A3 blad. Bebouwing Het stedenbouwkundig plan is opgebouwd uit drie bebouwingstypen. A Woningen in één bouwlaag met steile kap (Sinnebuorren) Deze woningen komen in verschillende blokmaten voor, van vrijstaand tot blokken van maximaal 4 woningen. De kopwoningen grenzend aan het openbaar gebied, zoals bij de verbreding in de Sinnebuorren, het Dwerspaed en het Boerepaed, hebben hun entree in de kopgevel, gericht op deze straten. De vrijstaande woningen hebben een dwarskap, de overige blokken hebben een langskap. De blokken zijn gevarieerd in lengte en verspringen ten opzichte van elkaar. De A-typen vormen in maat, positie en uitstraling een moderne vertaling van het Delfts Rood. Hier worden de overgangen privé en openbaar op zorgvuldige wijze meegenomen. Zo worden bij de voortuinen hagen geplant. De zijtuinen, grenzend aan het openbaar gebied worden afgescheiden door -met de woningen mee ontworpen- tuinmuren. 18

19 B woningen in twee lagen met langskap (Ulbe Twijnstrawei en Rakswal) Deze woningen komen voor als rijwoningen van vier tot zes woningen in een rij. Ze hebben een redelijk smalle beukmaat. Een uitzondering is het blok op de hoek van de Sinnebuorren en de Rakswal. Dit is een blok met maximaal twee brede woningen. Het vormt een overgang tussen de A-typen aan de Sinnebuorren en de B-typen aan de Ulbe Twijnstrawei en de Rakswal. De kopwoningen aan het Dwerspaed, het Boerepaed en de Rakswal hebben hun entree in de kopgevel en zijn op deze straten gericht. Aan de Ulbe Twijnstrawei staan de blokken in de zelfde rooilijn het bestaande blok rijwoningen op de hoek met het Boerepaed. C gestapelde bouw van drie tot 4 lagen (tussen de Rakswal en de Polsleat) Twee blokken met elk 8 tot 16 appartementen staan als autonome volumes in het groen. Door de interne ontsluiting krijgen zij een alzijdige oriëntatie. Het zuidelijke (eventueel wat grotere) blok staat als brugwachter in de zelfde lijn als de B-type woningen aan Ulbe Twijnstrawei. Het staat in de zichtlijn vanaf het zuiden over de Polsleat. Het andere blok staat gedraaid en volgt de meanderende groene oever. Dit blok staat in de zichtlijn vanaf het centrum over de Rakswal. Type A: Sinnebuorren type C: tussen Rakswal en Polsleat Type B Ulbe Twijnstrawei Type B Rakswal 19

20 Oriëntatie entrees Kappenplan 20

21 Modellenstudie kop Voor de kop van het projectgebied is een aparte modellenstudie gedaan. Hierbij is onderzocht wat, met inachtneming van het programma en concept, de mogelijkheden zijn voor de ontwikkeling van deze plek. De transformatie van deze plek wordt in laatste fase uitgevoerd. Vooralsnog wordt in het stedenbouwkundig plan uitgegaan van twee compacte woongebouwen op een open groene ruimte (model kop 3). Het kan zijn dat gedurende de looptijd van de uitvoering de inzichten over programma en ruimte wijzigen en overgestapt wordt naar één van de andere modellen. Model kop 1 Model kop 2 Model kop 3 Model kop 4 21

22 Verkeer en parkeren De verkeerscirculatie gaat uit van eenrichtingsverkeer binnen in het projectgebied, vergelijkbaar met de bestaande situatie. Hierdoor kunnen de staten in dit gebied smal blijven, waardoor het verkeer de beleving van de woonbuurt niet gaat overheersen. De randen, de Ulbe Twijnstrawei en de Rakswal houden wel tweerichtingenverkeer. Voorgesteld wordt om de Sinnebuorren een nieuwe aansluiting voor langzaamverkeer op de Ulbe Twijnstrawei te geven. Hier kan een veilige oversteek voor fietsers en voetgangers van en naar de sportvelden en de jachthaven gecreëerd worden. Vanaf de westzijde van het Dwerspaed wordt de Sinnebuorren een doodlopende weg. Het Dwerspaed wordt hierdoor, vanaf het noorden, de eerste ontsluiting voor gemotoriseerd verkeer van het gebied Sinnebuorren. verkeerscirculatie Het parkeren krijgt in het gebied zoveel mogelijk een duidelijke plek. Het uitgangspunt is om, waar dit kan, de parkeerbehoefte met eenzijdig langsparkeren op te lossen. Hierdoor blijft het parkeren zoveel mogelijk ondergeschikt in de beleving van de straten. Alleen het Dwerspaed is ingericht als straat met tweezijdig langsparkeren, om zo in totaal voldoende parkeerplekken te creëren. Waar mogelijk kan aan de Ulbe Twijnstawei, tussen de nieuwe bouwblokken, geparkeerd worden op eigen terrein. De beide woongebouwen krijgen hun eigen compact ingerichte parkeerterrein. Zodanig dat het parkeren de open ruimte op de kop van het gebied niet gaat overheersen. 22

23 Parkeerschema Principe aangepast profiel Ulbe Twijnstrawei Principe aangepast profiel Sinnebuorren 23

24 Groen Naast de Ulbe Twijnstrawei wordt een brede groenstrook gemaakt als buffer tussen de randweg en de nieuwe woningen. Het voetpad, dat aan de voortuinen grenst, wordt hiermee los gemaakt van de weg die als randweg een intensievere verkeersfunctie krijgt. De weg zal aan één (of eventueel beide) zijde(n) begeleid worden door een bomenrij. In het westelijk deel van de Sinnebuorren wordt het profiel van de openbare ruimte zodanig aangepast, dat hier voldoende ruimte wordt gecreëerd voor nieuwe bomen in plantvakken. De langsparkeervakken in de straat worden ingekaderd door kleine plantvakken. Hagen rond de voortuinen maken het groene tuindorpachtige karakter in deze straat compleet. In het hart van de buurt, aan het Boerepaed, ligt een groen veld, omkaderd door een bestaande bomenrij. Het groene veld zal worden ingericht als een ontmoetingsplek voor de buurt. Een deel het veld kan worden ingericht als speelplek voor de jonge buurtgenoten. Aan de Rakswal worden de smalle boomvakken vervangen door plantvakken voor lagere begroeiing. Aan de overzijde, op de kop van de buurt, worden ter begeleiding van deze straat, nieuwe bomen in het groen geplant. Tussen de Rakswal en de Polsleat wordt de compacte bebouwing op een grote groene open plek gesitueerd. Door de openheid en de ligging aan de oever van de Polsleat (en de zij-arm hiervan), ontstaat een aantrekkelijke plek met een sterke waterbeleving. Nieuw groenstructuur 24

25 Impressies Herinrichting Sinnebuorren: smalle rijbaan, plantvakken en hagen, bomen waar mogelijk Herinrichting Ulbe Twijnstrawei: brede stoep voor nieuwe woningen, breed plantvak, randweg op afstand 25

26 6. Fasering Onderstaand een beeld van de beoogde fasering van de woningbouw door Elkien. Fasering Indicatieve planning en fasering Sinnebuorren Akkrum met verkoop aantal aantal fase sociaal plan Sloop sloop nieuw verkoop Start bouw oplevering N1 n.v.t. n.v.t apr N2 1-aug feb apr N3 1-aug aug sep N4 1-aug aug sep N5 1-aug aug sep N6 1-aug aug sep Fase N1 en N2 zijn samengevoegd 26

27 7. Vervolg Het stedenbouwkundig plan zal worden vertaald in een bestemmingsplan en een beeldkwaliteitsplan. De gemeenteraad neemt hier een besluit over. Deze beide plannen zijn de basis voor de vergunningverlening en beoordelingskader voor de bouwplannen van Elkien. Tevens vormen ze de basis voor de uitwerking van de inrichtingsplannen voor de openbare ruimte. Bijgaande kaart geeft de ongeveer grens aan van het op te stellen bestemmingsplan. Bestemmingsplan gebied indicatief 27

28 Bijlage 1. Delfts Rood Een artikel dat architectuurhistoricus Peter Karstkarel over Delfts Rood in 2007 publiceerde en de relatie met de voorgenomen sloop van het Delfts Rode buurtje aan de Sinnebuorren in Akkrum, gaf de aanleiding voor een breed onderzoek naar Delfts Rood in Friesland. Stichting De Nieuwe Kijk presenteerde in 2011 het onderzoek met bijbehorende publicatie Delfts Rood in Friesland, ontwerponderzoek naar de wederopbouw in de traditionalistische stijl. Hierbij werd nadrukkelijk aandacht gevraagd voor de cultuurhistorische waarde van dit type architectuur en stedenbouw bij herontwikkeling. In de jaren 30 van de vorige eeuw heerste er de Nederlandse architectuur en stedenbouw een behoudende stijl, waarbij inspiratie werd gevonden in de traditie van de plattelandsarchitectuur. In Delft werd deze stijl onderwezen door Granpré Molière. Deze architect en architectuurtheoreticus maakte naam met tuindorpachtige volkswijken. Doordat een aantal van zijn aanhangers het onderwijs op de belangrijkste bouwkundige opleiding van Friesland, aan de MTS in Leeuwarden, verzorgden, werd deze stijl ook hier in het Noorden populair. Tussen 1947 en 1952 werd de volkshuisvesting in Friesland uitsluitend uitgevoerd in de Delftse traditionalistische stijl. Delfts Rood is een eenvoudige versie van het traditionalisme van de Delftse School; eenvoudig omdat er snel en relatief goedkoop volkswoningen moesten worden gesticht, rood, omdat deze woningen in de noordelijke provincies veelal gebouwd werden met rode Groninger perssteen en daken met oranjerode pannen. Deze zeer sober uitgevoerde woningen, soms met bijzondere details, bepalen in veel Friese dorpen het aanzicht van wijk of buurt. De woningen zijn over het algemeen te jong om op de monumentenlijst te worden geplaatst en te oud om te voldoen aan de huidige eisen van woonkwaliteit. Daarbij komt dat ze gebouwd zijn in een tijd waar door gebrek aan financiële middelen en bouwmaterialen ook de bouwtechnische staat vaak sober is. Met als gevolg dat de woningen ook op dat aspect vaak aan het einde van hun levensduur zijn. Delfts Rode projecten in Friesland zijn groen, doordat ze de openbare ruimte en bebouwing als een geheel werden ontworpen vanuit de tuindorpgedachte. Op veel plaatsen herkennen we extra aandacht voor het verloop van de straat en het groen, door verbredingen, versmallingen of extra groene ruimtes. Belangrijke verbijzonderingen zijn de verspringende rooilijnen en knikken of buigingen in de stratenpatronen. Het groen in de Delfts Rode buurtjes is veelal straatgroen met bomen in grasstroken en hagen rond de tuinen als duidelijke scheiding tussen privé en openbaar. De Sinnebuorren is een straat met opmerkelijke ruimtelijke plaatsing van dertig woningen aan de toenmalige zuidelijke rand van het dorp. Ze zijn ontworpen door architect Baart en gebouwd in Met name de ensemblewaarde van dit buurtje wordt cultuurhistorisch heel waardevol gezien. Volgens het onderzoek naar Delfts Rood geldt dit buurtje als een van de drie toppers van deze stijl in Friesland. (bron Stichting De Nieuwe Kijk) 28

29 Waardering Sinnebuorren in onderzoek Delfts Rood in Friesland 29

30 Bijlage 2. Stedenbouwkundig plan (A3) 30

31