Stadsontwikkeling. Spelregels Beeldkwaliteit. Winklerlaan e.o. Juni Spelregels beeldkwaliteit, Winklerlaan e.o.

Transcriptie

1 Stadsontwikkeling Spelregels Beeldkwaliteit Winklerlaan e.o. Juni 2014 Spelregels beeldkwaliteit, Winklerlaan e.o.,juni

2

3 Spelregels Beeldkwaliteit Winklerlaan e.o. Juni 2014

4 Stadsontwikkeling Colofon Projectgroep Tanja Lazaridis, SO/ S&M Claar Talsma, SO/ S&M Opdrachtgever: Ruud Hilhorst Grafische realisatie SO/ S&M Versiedatum december 2012 Reproductiedatum december Spelregels beeldkwaliteit, Winklerlaan e.o., juni 2014

5 Inhoudsopgave Colofon 4 1 Inleiding Inleiding Begrenzing plangebied Opzet rapport 6 2 Analyse Inleiding Tuindorp en de Nieuwe Hollandse Waterlinie Eykmanlaan en Tuindorp-Oost Tussengebied Conclusie 12 3 Spelregels Inleiding Samenhangend bouwblok Architectuur Eenheid Overgang openbaar-prive Openbare ruimte en parkeren 16 Spelregels beeldkwaliteit, Winklerlaan e.o.,juni

6 Stadsontwikkeling 1 Inleiding 1.1 Inleiding Het Gerrit Rietveld College in de wijk Noordoost krijgt een nieuw schoolgebouw. Dit nieuwe gebouw wordt geplaatst op de sportvelden aan de noordkant van de school. Op de plek waar nu de school staat worden woningen (en enkele voorzieningen) gebouwd. Deze ontwikkeling is vastgelegd in een SPvE. 1.3 Opzet rapport Na deze inleiding wordt in hoofdstuk twee ingegaan op de analyse van de omgeving. De conclusies uit de analyse worden gebruikt om de spelregels op te stellen. In hoofdstuk 3 staan de spelregels. Voor de school is een definief bouwplan gereed, gemaakt door architectenbureau Atelier PRO. Het gebouw zal straks gaan bestaan uit maximaal vier lagen. Het hoogste deel van het pand komt aan de Eykmanlaan. De nieuwbouw van de school start naar verwachting begin 2013, de oplevering staat gepland medio De bouw van de woningen kan pas starten nadat de nieuwe school in gebruik is genomen. Voor de woningbouw is reeds een bestemmingplan en een inrichtingsplan (Funstioneel ontwerp/ipve) gemaakt. Het bestemmingsplan is zeer ruim van opzet en maakt veel verschillende bouwvormen mogelijk. De uitwerking van de woningen zal in opdracht van Mitros gebeuren. Hierbij staan nog verschillende wijzen van ontwikkeling open. Dit kan in de vorm van particulier opdrachtgeverschap (p.o.) en door middel van één of meerdere ontwikkelende partij(en). Om te zorgen dat bij de ontwikkeling de samenhang blijft gewaarborgd is dit beeldkwaliteitsplan opgesteld. De spelregels zijn er op gericht om de nieuwe bebouwing goed in te passen in de omgeving. Er is dan ook eerst geanalyseerd wat de kenemrken zijn van de bebouwing in de buurt. Deze kenmerken zijn daarna vertaald naar de locatie zelf. Getracht is de regels te beperken tot de essentie, zodat veel vrijheid over blijft voor mogelijke invullingen. 1.2 Begrenzing plangebied De locatie ligt in de wijk Noordoost en wordt begrenst door de Eykmanlaan, Winklerlaan, Professor Jordanlaan en aan de noordzijde de nieuwe locatie van het Gerrit Rietveld College. Ligging Plangebied 6 - Spelregels beeldkwaliteit, Winklerlaan e.o., juni 2014

7 Spelregels beeldkwaliteit, Winklerlaan e.o.,juni

8 Stadsontwikkeling 2 Analyse 1.1 Inleiding De locatie ligt op een plek waar verschillende structuren bij elkaar komen. In dit hoofdstuk worden deze geanalyseerd, zodat deze kunnen worden gebruikt om te komen tot spelregels voor de beeldkwaliteit voor de locatie. Hieronder worden de verschillende structuren beschreven en de belangrijkste kenmerken in beeld gebracht. Hierbij is onder andere gebruik gemaakt van de Welstandnota Utrecht (De schoonheid van Utrecht) en de Studie Naoorlogse Woonwijken die voor Tuindorp-Oost is gemaakt. Aan het eind worden conclusies getrokken over de positie van de locatie. Bij welke buurt hoort de locatie en aan welke structuren moet worden aangesloten. 1.2 Tuindorp en de Nieuwe Hollandse Waterlinie Aan de westzijde van de locatie ligt de buurt Tuindorp die bestaat uit lange blokken die gebouwd zijn in de oorspronkelijke richting van het landschap. De buurt is gerealiseerd in de jaren dertig en bestaat voornamelijk uit rijtjes woningen met voortuinen. Dwars door deze structuur van woonblokken loopt het watersysteem van het Zwarte Water en het innundatiekanaal langs de Professor Jordanlaan. Deze watergangen maken onderdeel uit van de Nieuwe Hollandse Waterlinie, een militair landschap dat bestaat uit een stelsel van forten, kanalen en vlakten die onder water gezet konden worden. Het innundatiekanaal vormde daarin op deze plek een scheidslijn doordat het de hood weerstandlinie is. Oostelijk van het kanaal kon het gebied onder water worden gezet, zodat het gebied ten westen kon worden beschermd tegen de vijand. Deze scheidslijn is terug te zien in de bebouwing doordat pas in een latere periode aan de oostzijde gebouwd is. 1.3 Eykmanlaan en Tuindorp-Oost Aan de oostzijde grenst de locatie aan de Eykmanlaan en Tuindorp-Oost. Deze wijk is gebouwd in de jaren zestig. De buurt is opgebouwd als een modern tuindorp met een combinatie van laagbouw, middelhoogbouw en hoogbouw. Tussen de bebouwing zijn grote groen ruimtes zoals bijvoorbeeld het Kouwerplantsoen. De Eykmanlaan slingerd door de bebouwing heen. De weg wordt gekenmerkt door groene bermen, ventwegen en de bebouwing die de blik in elke bocht opvangt. 8 - Spelregels beeldkwaliteit, Winklerlaan e.o., juni 2014

9 Kenmerken Tuindorp en NHW: Karakter: klassiek tuindorp. Functie: grondgebonden wonen, beperkte functiemenging. Volume: kleinschalig, ensemble, bouwblok. Bouwhoogte: overwegend twee lagen. Kapvorm: alle woningen hebben een kap. Plastiek: verbijzondering hoeken, symmetrie. Ritme en schaal: woning als onderdeel van een rijtje, alleen langs Professor Jordanlaan individuele woningen. Ontsluiting: individuele entrees aan de straat. Openbare ruimte: woonstraten (met voortuinen), kanalen (met bomenrijen) vormen verbijzondering. Materiaal: baksteen, dakpannen, hout Kleur: rode/bruine baksteen, oranje en grijze dakpannen, witte kozijnen en details. Spelregels beeldkwaliteit, Winklerlaan e.o.,juni

10 Stadsontwikkeling Kenmerken Eykmanlaan en Tuindorp-Oost: Karakter: modern tuindorp. Functie: appartementen en grondgebonden wonen, (grootschalige) voorzieningen. Volume: ensemble van verschillende volumes. Bouwhoogte: langs Eykmanlaan hoogbouw en middelhoogbouw (ca. vier lagen). Kapvorm: langs Eykmanlaan platte daken. Plastiek: seriematig, horizontale en verticale belijning, verschil tussen plint en bovenbouw. Ritme en schaal: woning als onderdeel van een geheel. Ontsluiting: individuele entrees bij rijtjes, centrale entrees bij appartementen en voorzieningen. Openbare ruimte: weg en bebouwing vormen een samenspel, weg heeft groenkarakter met veelal ventwegen. Materiaal: baksteen, beton. Kleur: baksteen in verschillende kleuren, witte kozijnen, gekleurde details Spelregels beeldkwaliteit, Winklerlaan e.o., juni 2014

11 Kenmerken Tussengebied: Karakter: tussengebied. Functie: grondgebonden wonen en onderwijs. Volume: ensemble, bouwblok. Bouwhoogte: drie en vier lagen. Kapvorm: platte daken. Plastiek: ritme in de gevel. Ritme en schaal: woning maakt onderdeel uit van een ensemble/bouwblok, school is één bouwblok. Ontsluiting: woningen individuele entrees aan de straat, voorziening centrale entree. Openbare ruimte: Eykmanlaan en kanaal vormen grote openbare ruimtes, daartussen woonstraten. Materiaal: baksteen, beton, plaatmateriaal. Kleur: grijze en bruine baksteen, woningen witte kozijnen en details, gele accenten. Spelregels beeldkwaliteit, Winklerlaan e.o.,juni

12 Stadsontwikkeling 1.4 Tussengebied Het gebied tussen het innundatiekanaal en de Eykmanlaan was oorspronkelijk in zijn geheel in gebruik door scholen. In de loop der tijd zijn al deze scholen vervangen voor nieuwbouw. Hierdoor heeft dit gebied een heel eigen karakter gekregen en kan worden gekenmerkt als een tussengebied. De bebouwing bestaat uit blokken die tussen de Eykmanlaan en het innundatiekanaal liggen. Aan de zuidzijde van de locatie zijn dit woonblokken met een doorgaande wand langs de Eykmanlaan en rijtjes haaks op het innundatiekanaal. Aan de noordzijde van de locatie is dit het nieuw te bouwen schoolgebouw dat ook het karakter krijgt van een bouwblok. De locatie maakt onderdeel uit van deze reeks. 1.5 Conclusie De locatie ligt tussen twee belangrijke structuren, de Eykmanlaan en het innundatiekanaal. Beide structuren hebben hun eigen karakter. De Eykmanlaan wordt gekemerkt door het ruime profiel met veel groen en een slingerend verloop. De bebouwing langs de Eykmanlaan is heel verschillend en bestaat uit grootschalige bebouwing op zichtlocaties en begeleidende wanden van middelhoogbouw. Het innundatiekanaal wordt gekenmerkt door zijn lange waterlijn met bomen en kleinschalige bebouwing. Aan de westzijde van het kanaal is dit individuele bebouwing aan de oostzijde is de kleinschaligheid op een andere manier gerealiseerd (in de vorm van de koppen van rijtjes). De locatie maakt onderdeel uit van het tussengebied tussen bovengenoemde structuren. Dat tussengebied bestaat uit een reeks bouwblokken. Elk bouwblok vormt een duidelijk samenhangend geheel, maar bestaat uit verschillende onderdelen. Ondanks dat ieder bouwblok zijn eigen karakter heeft zijn er ook veel gezamenlijke eigenschappen, zoals onder andere bouwhoogte, dakvorm, materiaal gebruik en architectuur Spelregels beeldkwaliteit, Winklerlaan e.o., juni 2014

13 Locatie als onderdeel van tussengebied Tuindorp Het Zwarte Water Innundatiekanaal Eykmanlaan Tuindorp-Oost Spelregels beeldkwaliteit, Winklerlaan e.o.,juni

14 Stadsontwikkeling 3 Spelregels 3.1 Inleiding Uit de analyse blijkt dat de locatie onderdeel uitmaakt van het tussengebied tussen Eykmanlaan en innundatiekanaal (Professor Jordanlaan). Dit tussengebied wordt gekemerkt door een reeks van samenhangende bouwblokken. Voor de nieuwbouw op de locatie zal dus gestreefd moeten naar het realiseren van een bouwblok dat zich voegt in deze structuur. Aangezien dit bouwblok aan twee zeer verschillende structuren grenst en onderdeel uitmaakt van een reeks blokken zullen kenmerken hiervan ook terug moeten komen in het te maken bouwblok. Op die manier ontstaat een toevoeging aan de buurt die naadloos past in de bestaande omgeving. Op dit moment is het nog niet duidelijk hoe dit nieuwe bouwblok zal worden ontwikkeld, dit kan worden gedaan door één partij of meerdere ontwikkelaars, maar ook in de vorm van particulier opdrachtgeverschap. Om toch tot een samenhangend bouwblok te komen zijn een aantal spelregels nodig. 3.2 Samenhangend bouwblok De volgende spelregels zijn opgesteld om een samenhangend bouwblok te realiseren dat past in de reeks bouwblokken langs de Eykmanlaan. Deze spelregels sluiten aan op de eerder vastgelede stedenbouwkundige randvoorwaarden uit het SPvE en het bestemmingsplan. Bebouwing en entree in de rooilijn. De randen zoveel mogelijk bebouwen, dus geen grote gaten in de wanden voor zijstraten, parkeerplaatsen of zijtuinen. Langs de Eykmanlaan één doorgaande straatwand realiseren (alleen de woonstraat kan hier een onderbreking vormen). Het samenhangende bouwblok kan worden doorsneden door een woonstraat. De locatie van de woonstraat tussen de woonblokken is verschuifbaar. Langs de Eykmanlaan minimaal 3 lagen (ca. 9 meter), maximaal 15 meter. Overige bebouwing maximaal 12 meter. Langs de Eykmanlaan platte daken. Overige bebouwing bij voorkeur platte daken. 3.3 Architectuur Het bouwblok maakt onderdeel van de reeks van bouwblokken langs de Eykmanlaan. De architectuur van het nieuwe bouwblok moet dan ook aansluiten/passen bij de overige bebouwing in deze reeks. Het is niet wenselijk om bij de architectuur van Tuindorp aan te sluiten. Hierbij dient vooral op de volgende zaken te worden aangesloten. Materiaalgebruik: baksteen. Kleur: bruin, grijs en wit details. Plastiek: ritmiek in de gevel. 3.4 Eenheid Een samenhangend bouwblok realiseren en tegelijkertijd streven naar diversiteit vraagt om manieren om de eenheid te waarborgen. Dit is ook nodig als (een deel van) de woingen in de vorm van particulier opdrachtgeverschap wordt gerealiseerd. De volgende spelregels zijn opgesteld om deze eenheid te waarborgen: Eén (hoofd)architect voor het bouwblok. Bij particulier opdrachtgeverschap zou de hoofdarchitect als supervisor kunnen werken voor de vrije kavels. Deze supervisor zou ook kavelpaspoorten (met eventuele extra beeldkwaliteiteisen) kunnen opstellen. Eén materialisering voor het bouwblok. Eén vormgevingsprincipe/stijl voor het bouwblok. 3.5 Overgang openbaar-prive De vorm van een bouwblok vormt een duidelijk onderscheid tussen openbaar en prive. Aan de binnenkant zijn de priveruimtes en de buitenzijde grenst aan de openbare ruimte. Voor de plekken waar het bouwblok grenst aan de openbare ruimte gelden een aantal spelregels. Op plekken waar achtertuinen grenzen aan de openbare ruimte dienen deze structureel te worden afgeschermd, bij voorkeur in de vorm van een tuinmuur of een begroeid hekwerk. Nutsvoorzieningen dienen te worden geïntegreerd in het bouwblok, zodat deze niet in de openbare ruimte hoeven te worden geplaatst Spelregels beeldkwaliteit, Winklerlaan e.o., juni 2014

15 Samenhang ondanks diversiteit in typologie Samenhang en individuele uitstraling Woonblok met halfverdiept parkeren Overgang openbaar prive Spelregels beeldkwaliteit, Winklerlaan e.o.,juni

16 Stadsontwikkeling Er dient aandacht te worden besteed aan de overgang tussen openbaar en prive aan de voorzijde van woningen/voorzieningen. Bij voorkeur wordt een voorruimte voor de bebouwing gemaakt die uitnodigd om de stoep te gebruiken. Geen voortuinen langs de Eykmanlaan. Vanwege de ruimte die bestaande bomen nodig hebben dienen langs de Winklerlaan voortuinen te worden gerealiseerd (minimale diepte 4 meter). Langs de overige straten (grenzend aan de school en het plantsoen en de eventuele woonstraat in het midden) kunnen voortuinen worden gerealiseerd. 3.6 Openbare ruimte en parkeren Voor het gebied is een Functioneel ontwerp (IPvE) voor de openbare ruimte gemaakt. Hierin wordt uitgegaan van de volgende zaken. In het openbaar gebied worden 119 parkeerplaatsen gerealiseerd ten behoeve van de nieuwe school en de woningen. Deze parkeerplaatsen liggen langs de Eykmanlaan, de Winlerlaan en de watergang aan de zijde van de Professor Jordanlaan. De overige benodigde parkeerplaatsen dienen in een parkeervoorziening (gebouwd of ongebouwd) op eigen terrein te worden gerealiseerd. Deze parkeervoorziening ligt uit het zicht van de openbare ruimte en is niet gesitueerd in de plint grenzend aan de openbare ruimte (tenzij een levendige plint wordt gemaakt). Zie hiernaast een aantal mogelijkheden. De entree van de parkeervoorziening kan worden gerealiseerd aan de Eykmanlaan (of in ieder gavel zeer dicht daar bij). De straten grenzend aan de school en het plantsoen worden uitgevoerd als woonpaden, deze zijn toegankelijk voor voetgangers, fietsers, hulpdiensten en laden/lossen. Langs deze straten zijn geen parkeerplaatsen. In het ontwerp voor de openbare ruimte is aangegeven welke bomen worden gehandhaafd. Voorbeelden van parkeeroplossingen 16 - Spelregels beeldkwaliteit, Winklerlaan e.o., juni 2014

17 Beeldkwaliteitkaart Bouwhoogte 3 of 4 lagen Bouwhoogte max. 4 lagen Voortuin verplicht Bouwen in de rooilijn Woonstraat en rooilijn mogelijk Doorgaande straatwand Entree parkeervoorziening Overige bebouwing Water Bermen en plantsoen Bomen Spelregels beeldkwaliteit, Winklerlaan e.o.,juni

18 Stadsontwikkeling Bezoekadres Ravellaan 1, 3533 JE Utrecht Postadres Postbus 8406, 3503 RK Utrecht Telefoon Fax ??? Mail