Doelgericht handelen: Een positieve draai geven aan gedrag. Gepresenteerd door Marscha van Belzen i.s.m. Judith Verkooijen & Anita Blonk

Transcriptie

1 Doelgericht handelen: Een positieve draai geven aan gedrag Gepresenteerd door Marscha van Belzen i.s.m. Judith Verkooijen & Anita Blonk

2 Aanleiding voor dit onderzoek Het aantal leerlingen in het speciaal onderwijs is de afgelopen twaalf jaar verdubbeld tot , blijkt uit het Centraal Bureau voor de Statistiek (2008). Dit zorgt voor grote problemen. In het speciaal onderwijs beoordeelt de inspectie de helft van de scholen als risicovol en 5 procent als zeer zwak. De scholen in deze sector stellen te weinig een ontwikkelings perspectief voor leerlingen op, volgen de ontwikkeling onvoldoende planmatig en bieden onvoldoende zorg als de ontwikkeling stagneert (Inspectie van het Onderwijs, 2007).

3 De opbouw van de training Doelgericht handelen = doelformulering + voorspellend handelen (training)

4 De opbouw van de training Bijeenkomst 1: globale opzet en casuskeuze Bijeenkomst 2: turven en concrete actie Bijeenkomst 3: evaluatie en nieuwe actie Bijeenkomst 4: video opname, evaluatie en nieuwe actie Bijeenkomst 5: doelgerichte acties en effecten Bijeenkomst 6: video opname, evaluatie en nieuwe actie Bijeenkomst 7: evaluatie De training bestaat dus uit 7 bijeenkomsten, gemiddeld duurde een bijeenkomst ongeveer 40 minuten. CJ1

5 Dia 4 CJ1 ng Corné;

6 Voor de training begint.. De leerkracht pakt voor de training één globaal gedragsdoel uit het HP van een van de leerlingen. Met dit doel werkt de leerkracht zeven weken lang.

7 Doelformulering Goede doelformulering is Een voorwaarde om tot doelgericht handelen te komen. Wat de criteria zijn om een doel als goed te bestempelen is echter nog niet geheel duidelijk.. Wanneer is er volgens u sprake van een juist geformuleerd doel?

8 Het analyseformulier Tijdens de eerste bijeenkomst wordt samen met de leerkracht het analyseformulier ingevuld. Het probleemgedrag wordt in kaart gebracht. Daarnaast wordt het tussendoel geformuleerd waarmee de leerkracht aan de slag wil gaan deze training. Kunt u met de beschikbare gegevens een S.M.A.R.T.- tussendoel formuleren? (Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdsgebonden)

9 Doelformulering in de praktijk Uit het onderzoek blijkt dat leerkrachten de doelen mondeling vaak S.M.A.R.T.-formuleren. Zodra zij de doelen schriftelijk moeten vastleggen, voldoen vele doelen echter niet meer aan de S.M.A.R.T.-criteria. Hoe zouden we dit verschil kunnen verklaren?

10 Voorspellend handelen 1) Wat is volgens u voorspellend handelen? 2) Wat voor nut heeft het voorspellend handelen?

11 Registratieformulier De leerkracht een krijgt een werkmap mee waarin een aantal registratieformulieren zijn gebundeld. Elke keer als de leerkracht een doelgerichte actie heeft ingezet, wordt dit genoteerd op het formulier. De leerkracht wordt gedwongen te reflecteren op hetgeen hij/zij gedaan heeft. (aantal doelgerichte acties is afhankelijk van de situatie)

12 Registratieformulier Wat valt u op wanneer de twee registratieformulieren met elkaar worden vergeleken?

13 Doelrealisering Overdenking: Wanneer is een doel behaald?

14 Resultaten Leerkrachten kunnen na de training de doelen SMART (Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch & Tijdsgebonden) formuleren, waardoor ze beter in staat zijn om concrete acties in te zetten om tot doelrealisatie te komen. Daarnaast hebben de leerkrachten het idee dat zij na de training meer invloed kunnen uitoefenen op het gedrag van de leerling. Ze kunnen de reacties van de leerlingen beter voorspellen. Leerkrachten geven aan dat de training hen bewust heeft gemaakt van hetgeen wat zij daadwerkelijk doen om het probleemgedrag aan te pakken. Evalueren over het eigen handelen doet men in de praktijk niet of nauwelijks. Op deze manier wordt je gedwongen te reflecteren op de acties die je hebt ingezet en de reacties van de leerling daarop. Is dit een stapje richting het subdoel of moet ik het doel aanpassen?

15 Conclusie Deze training biedt de leerkrachten nieuwe inzichten, waardoor: - de leerkracht in staat is om doelen goed te formuleren (aan de hand van SMART criteria) - de leerkracht zich meer bewust is van de invloed die hij/zij kan uitoefenen op het gedrag van de leerling. Met als gevolg dat men snel tot doelrealisatie komt.