Privaat kapitaal in de zorg: vragen, dilemma s en inschattingen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Privaat kapitaal in de zorg: vragen, dilemma s en inschattingen"

Transcriptie

1 HEALTHCARE Privaat kapitaal in de zorg: vragen, dilemma s en inschattingen ZKN Jaarcongres 2011 Rotterdam 7 juni 2011 ADVISORY

2 Privaat kapitaal in de zorg Wat wilt u eerst? Het goede nieuws? Of het slechte nieuws? 1

3 Privaat kapitaal in de zorg 1.De vraag of er meer ruimte komt voor privaat kapitaal in de zorg is een onzinnige, het gaat er om hoe, waar en wanneer! 2.Het zal niet zonder horten of stoten gaan want er spelen een aantal problemen waar ook u niet omheen zult kunnen 2

4 Waar hebben we het niet over? Introductie van privaat kapitaal en private ziekenhuizen? Alle zorg buiten het basispakket wordt privaat geleverd Alle ziekenhuizen in Nederland zijn al privaat Al het kapitaal is al privaat: banken, verzekeraars etc. Ook persoonlijke risicodragende financiering kennen we al: IJsselmeer en Slotervaart Introductie van het winstmotief in de zorg? Bestaat al op tal van plaatsen M.n. bij toeleveranciers en uitbestedingen Ook de huidige ziekenhuizen moeten al een positief resultaat boeken Introductie van de winstuitkering? Financiers komen ook nu al aan hun trekken 3

5 Waar gaat het dan wel over? 1. Kern van de zorgen: publiek-private fricties Winstmotief versus publieke belangen (kwaliteit, betaalbaarheid, beschikbaarheid) Angst voor tweedeling 2. Winst/resultaat komt buiten de zorg terecht Ligt anders bij verzekeraars en pensioenfondsen 3. Risicodragend kapitaal & rendementseisen Vergelijk enquete Berenschot 4

6 Waarom meer kapitaal en ondernemerschap in de zorg? 1. Grenzen aan de publieke bekostiging Verhouding aanvullend/vrijwillig/privaat : basis/verplicht/publiek zal stijgen Doelmatigheidsdruk binnen basispakket stijgt>>claim van private financiers dat zij doelmatiger leveren zal moeilijker te weerstaan worden 2. Patiënt 3.0 = kwaltiteitsbehoefte + ongeduld + behoefte aan keuzevrijheid + eigen mening + geld Ontevredenheid met publieke aanbod zal private druk voeden 3. Competentietekort in publieke domein 4. Buffers nodig om bancaire financiering te krijgen 5. Aantrekkelijke investering 5

7 Ontw ikkeling kosten Ontwikkeling zorgkosten en inkomensgroei Ontw ikkeling zorgkosten op 100 puntsschaal Ontw ikkeling zorgkosten Inkomens groei 6

8 Waarom meer kapitaal en ondernemerschap in de zorg? 1. Grenzen aan de publieke bekostiging Verhouding aanvullend/vrijwillig/privaat : basis/verplicht/publiek zal stijgen Doelmatigheidsdruk binnen basispakket stijgt>>claim van private financiers dat zij doelmatiger leveren zal moeilijker te weerstaan worden 2. Patiënt 3.0 = kwaltiteitsbehoefte + ongeduld + behoefte aan keuzevrijheid + eigen mening + geld Ontevredenheid met publieke aanbod zal private druk voeden 3. Competentietekort in publieke domein 4. Buffers nodig om bancaire financiering te krijgen 5. Aantrekkelijke investering 7

9 Wat zijn de gevolgen? Meer private klinieken en ZBC s Meer gemengde ziekenhuizen / klinieken Gemengd: verdiensten uit verzekerde en onverzekerde zorg Met name UMC s? Meer buitenlandse ketens Meer start-ups en overnames binnen het publieke systeem T.g.v. dreigende faillissementen T.g.v. niet aangeboorde vraag T.g.v. niet gerealiseerde doelmatigheidswinst Vormen van ketenintegratie 8

10 Hoe moeten we dat waarderen? Opwaartse druk op klantgerichtheid Opwaartse druk op efficiëntie Neerwaartse druk op prijs Opwaartse druk op volume Opwaartse druk op transparantie en meetbaarheid Er is veel materiaal dat de stelling ondersteunt dat privaat gefinancierde en gerunde zorg beter scoort op kwaliteit en prijs dan traditioneel gefinancierde zorg maar: Vergelijking zeer gevoelig voor specifieke land context Gevolgen voor macro kosten zelden in beeld 9

11 Grote kansen maar ook flinke issues 1. Spanning tussen effect op prijs en effect op kosten Politiek zal zich altijd met de kosten van de (via verplichte premieheffing gefinancierde) zorg blijven bemoeien Wel of geen marktwerking doet daar niets aan af 2. Arbeidsmarkt en zuigkracht-effecten Kannibalisering? 3. Opkomst gemengde klinieken Concurrentie effect Impact op afwegingen 4. Ketenintegratie Spanning van prijs/kwaliteit met keuzevrijheid 5. Krenten uit de pap Welkome katalysator? 10

Ondernemerschap in de zorg. mr. drs. T.W. (Theo) Langejan Voorzitter Raad van Bestuur

Ondernemerschap in de zorg. mr. drs. T.W. (Theo) Langejan Voorzitter Raad van Bestuur Ondernemerschap in de zorg mr. drs. T.W. (Theo) Langejan Voorzitter Raad van Bestuur Ondernemen in de zorg: geven en nemen Wat is er nodig? 1. Nederlandse zorgstelsel is unieke combinatie publiek en privaat

Nadere informatie

Toekomstperspectief Zorgmarkt. Piet Eichholtz

Toekomstperspectief Zorgmarkt. Piet Eichholtz Toekomstperspectief Zorgmarkt Piet Eichholtz Amsterdam, 6 februari 2013 Bancair krediet blijft mogelijk, alleen met goed businessplan en sterke financiële uitgangspositie Lot Rode Kruis Ziekenhuis in handen

Nadere informatie

Gezond Gedrag Is (G)een Keuze. Conferentie duurzame inzetbaarheid in de zorg

Gezond Gedrag Is (G)een Keuze. Conferentie duurzame inzetbaarheid in de zorg Gezond Gedrag Is (G)een Keuze Conferentie duurzame inzetbaarheid in de zorg Workshop Het zorgstelsel Conferentie Gezond gedrag is (g)een keuze WGV Zorg en Welzijn, Menzis, Zilveren Kruis, Colijn & Partners

Nadere informatie

Toenemende zorgvraag versus bezuinigingen Bieden private investeerders soelaas?

Toenemende zorgvraag versus bezuinigingen Bieden private investeerders soelaas? Toenemende zorgvraag versus bezuinigingen Bieden private investeerders soelaas? Onderzoeksvragen Hoe scoort gezondheidszorg in een maatschappelijke issue-ranking? Waaraan dankt de zorg zijn bijzondere

Nadere informatie

Financieren in de zorgmarkt

Financieren in de zorgmarkt Presentatie Arie van Oord Business Manager Wonen, Zorg & Onderwijs Platform Economie & Ruimte op 8 juli 2015 BouwCampus: Van der Burghweg 1 te Delft Agenda Kredietportefeuille BNG Bank Bancaire kredietverstrekking

Nadere informatie

Bancaire financiering in de zorg, risicovolle belegging of kansrijke propositie? Chris Zegers Regiodirecteur & Directeur Healthcare

Bancaire financiering in de zorg, risicovolle belegging of kansrijke propositie? Chris Zegers Regiodirecteur & Directeur Healthcare Bancaire financiering in de zorg, risicovolle belegging of kansrijke propositie? Chris Zegers Regiodirecteur & Directeur Healthcare Rotterdam, 12 februari 2016 Nieuwe Zorg, een verhaal vanuit de bank!

Nadere informatie

1 Over de grenzen van de risicoverevening

1 Over de grenzen van de risicoverevening 1 Over de grenzen van de risicoverevening 1.1 APE, 15 februari 2016 Inleiding In dit paper betrekken we de stelling dat het primaire doel van risicoverevening het waarborgen van solidariteit is. Doelmatige

Nadere informatie

Ons stelsel: een tussenstand

Ons stelsel: een tussenstand Ons stelsel: een tussenstand Avéro Achmea Zorgseminar Amerongen, 20 juni 2012 Wouter Bos Voorzitter KPMG Gezondheidszorg Partner, KPMG Plexus Ons stelsel: een tussenstand Kenmerken Uitdagingen Sleutelvragen

Nadere informatie

De Rijksbegroting voor dokters

De Rijksbegroting voor dokters Medisch Contact Live 11 december 2013 De Rijksbegroting voor dokters Marco Varkevisser Universitair hoofddocent Economie en Beleid van de Gezondheidszorg Erasmus Universiteit Rotterdam Contact: varkevisser@bmg.eur.nl

Nadere informatie

Nij Smellinghe loopt vooruit

Nij Smellinghe loopt vooruit Management Opdracht VvAA MBA Management Opdracht: Het optimaliseren van de afdeling orthopedie van het Nij Smellinghe Ziekenhuis vanuit het oogpunt van organisatie, service en kostenreductie door introductie

Nadere informatie

Ministerie van VWS T.a.v. Minister de heer H.M. de Jonge Postbus EJ DEN HAAG. Naarden, 8 april 2019 Ref.

Ministerie van VWS T.a.v. Minister de heer H.M. de Jonge Postbus EJ DEN HAAG. Naarden, 8 april 2019 Ref. Ministerie van VWS T.a.v. Minister de heer H.M. de Jonge Postbus 20350 2500 EJ DEN HAAG Naarden, 8 april 2019 Ref.: AR/bdj/902-0408 Betreft: Winstuitkering door zorgaanbieders Hooggeachte heer De Jonge,

Nadere informatie

TIAS-MBE Summer Academy 28 augustus 2014

TIAS-MBE Summer Academy 28 augustus 2014 TIAS-MBE Summer Academy 28 augustus 2014 ZORGONDERNEMERSCHAP ALS THERAPIE van medisch paternalisme naar consumentisme van Patiënt naar Klant prof. dr. L.H.L. Winter Zorgondernemerschap in vier etappes

Nadere informatie

Overvloed en onbehagen in de corporatiesector

Overvloed en onbehagen in de corporatiesector Overvloed en onbehagen in de corporatiesector Coen Teulings Corporaties in discussie Kroes: sector te groot voor doelgroep Discussies over oneigenlijke beleggingen koopwoningen, winkelcentra (geen doelgroep)

Nadere informatie

Zorg na de kredietcrisis, de verkiezingen en de vergrijzing

Zorg na de kredietcrisis, de verkiezingen en de vergrijzing Zorg na de kredietcrisis, de verkiezingen en de vergrijzing Prof. dr Casper van Ewijk CPB & Universiteit van Amsterdam Seneca 7 september 2010 Agenda Financiele stand van zaken: update sinds Athene Welke

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 27 februari 2018 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 27 februari 2018 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

Zorguitgaven een zorg?

Zorguitgaven een zorg? Prof. C.N. Teulings Zorguitgaven in Nederland en VS % BBP 18 16 14 12 10 8 6 4 Ontwikkeling Zorguitgaven als % GDP (OECD-definities) VS (totaal) Nederland (totaal) VS (publiek) Nederland (publiek) 2 0

Nadere informatie

Volatiele markt: relatief korte investeringstermijnen en veel verschillende domeinen die impact hebben op de sector: politiek, economie, techniek,.

Volatiele markt: relatief korte investeringstermijnen en veel verschillende domeinen die impact hebben op de sector: politiek, economie, techniek,. VTE Overijssel Toerisme en recreatie jonge en groeiende sector Snelle veranderingen - De opkomst van het begrip overtoerisme - De macht van internetplatforms en de reacties daarop - Politieke spanningen

Nadere informatie

Ontbijtbijeenkomst De Maatschappij. Hartelijk welkom

Ontbijtbijeenkomst De Maatschappij. Hartelijk welkom Ontbijtbijeenkomst De Maatschappij Hartelijk welkom Even voorstellen Rabobank Breda Samen sterker Duurzaam nieuw hoofdkantoor Rabobank Breda 1509142 Duurzaam nieuw hoofdkantoor: film MKB-visie Alexander

Nadere informatie

Visie document Zelfstandige behandelcentra zijn de logische speler naast gezondheidscentra en ziekenhuizen

Visie document Zelfstandige behandelcentra zijn de logische speler naast gezondheidscentra en ziekenhuizen Visie document Zelfstandige behandelcentra zijn de logische speler naast gezondheidscentra en ziekenhuizen Leidschendam februari 2011 Zelfstandige behandelcentra als speler naast gezondheidscentra en ziekenhuizen

Nadere informatie

Financiële Zorgthermometer - 3 e kwartaal

Financiële Zorgthermometer - 3 e kwartaal Financiële Zorgthermometer - 3 e kwartaal 2012 - Utrecht, september 2012 Agenda Managementsamenvatting Generieke resultaten Sectorresultaten: Verpleging, verzorging en thuiszorg (VVT) Gehandicaptenzorg

Nadere informatie

De patiënt aan het stuur implementatie in het zorgveld. Linda van Mierlo, PhD Beleidsmedewerker Zorginnovatie, CZ

De patiënt aan het stuur implementatie in het zorgveld. Linda van Mierlo, PhD Beleidsmedewerker Zorginnovatie, CZ De patiënt aan het stuur implementatie in het zorgveld Linda van Mierlo, PhD Beleidsmedewerker Zorginnovatie, CZ IQ healthcare congres, 7 september 2012 CZ Alles voor betere zorg 1. Voor verzekerden Goede

Nadere informatie

Nationaal Congres Gastvrijheidszorg 12 juni 2014

Nationaal Congres Gastvrijheidszorg 12 juni 2014 Nationaal Congres Gastvrijheidszorg 12 juni 2014 ZORGONDERNEMERSCHAP ALS THERAPIE van medisch paternalisme naar consumentisme van Patiënt naar Klant prof. dr. L.H.L. Winter Zorgondernemerschap in vier

Nadere informatie

Schaatsen op dun ijs in het nieuwe zorglandschap. Nieuwe financieringsmogelijkheden voor zorgvastgoed - Rotterdam 12 december 2012

Schaatsen op dun ijs in het nieuwe zorglandschap. Nieuwe financieringsmogelijkheden voor zorgvastgoed - Rotterdam 12 december 2012 Schaatsen op dun ijs in het nieuwe zorglandschap Nieuwe financieringsmogelijkheden voor zorgvastgoed - Rotterdam 12 december 2012 Agenda Perspectief zorgsector Het nieuwe zorglandschap Bancaire kredietverstrekking

Nadere informatie

Financieren anno 2015 BDO M&A - Debt Advisory Strategisch financieringsadvies

Financieren anno 2015 BDO M&A - Debt Advisory Strategisch financieringsadvies Financieren anno 2015 BDO M&A - Debt Advisory Strategisch financieringsadvies drs. Roel van der Sar RC RV Manager Corporate Finance Debt Advisory Introductie drs. Roel van der Sar RC RV Senior Manager

Nadere informatie

Internationaal perspectief ziekenhuislandschap

Internationaal perspectief ziekenhuislandschap Internationaal perspectief ziekenhuislandschap Zorgvisie congres Diagnose 2025 Wouter Bos 22 juni 2011 Mondiale uitdagingen Kostenstijgingen Demografischeontwikkeling en Economische crisis Technologischeontwikkelin

Nadere informatie

Fusie- & overnamebarometer. december 2008

Fusie- & overnamebarometer. december 2008 Inhoud 1. Achtergrond barometer 2. Verwachtingen voor 2009 3. Terugblik op 2008 Achtergrond barometer Het onderzoek is in opdracht van door Motivaction uitgevoerd via internet tussen 10 november en 14

Nadere informatie

ZORGONDERNEMERSCHAP ALS THERAPIE PROF. DR. LOEK H.L. WINTER

ZORGONDERNEMERSCHAP ALS THERAPIE PROF. DR. LOEK H.L. WINTER ZORGONDERNEMERSCHAP ALS THERAPIE PROF. DR. LOEK H.L. WINTER Hand out De PowerPoint van de inaugurele rede en het oratieboek zijn als PDF te downloaden vanaf www.loekwinter.nl. Links naar films vertoond

Nadere informatie

- PERSBERICHT - Utrecht, 19 december ZIEKENHUIZEN VOORZIEN GELDPROBLEEM IN 2012-

- PERSBERICHT - Utrecht, 19 december ZIEKENHUIZEN VOORZIEN GELDPROBLEEM IN 2012- - PERSBERICHT - Utrecht, 19 december 2011 -ZIEKENHUIZEN VOORZIEN GELDPROBLEEM IN 2012- Bijna de helft van de Nederlandse ziekenhuizen en revalidatiecentra (46 procent) verwacht volgend jaar in ernstige

Nadere informatie

Deelcongres VNG Jaarcongres 2014

Deelcongres VNG Jaarcongres 2014 Deelcongres VNG Jaarcongres 2014 Samenwerking tussen gemeente en zorgverzekeraar June 19, 2014 Programma 14.15 Opening & welkom Frank Elion Karin Lambrechts Introductie Stichting De Hoop Jaap de Gruiter

Nadere informatie

Antwoorden op consultatievragen NZa van Univé-VGZ-IZA-Trias

Antwoorden op consultatievragen NZa van Univé-VGZ-IZA-Trias Antwoorden op consultatievragen NZa van Univé-VGZ-IZA-Trias Consultatievragen visie 1 Hoe beoordeelt u de resultaten van de economische analyse in hoofdstuk 5 van de visie, en de bredere toepasbaarheid

Nadere informatie

Juiste Zorg op de Juiste Plek:

Juiste Zorg op de Juiste Plek: Juiste Zorg op de Juiste Plek: Naar concrete (financiële) afspraken in 7 stappen Lessons learned uit onderzoek naar frictie- & transitiekosten Maarten Adelmeijer, Christel van Zijp 30 oktober 2018 Public

Nadere informatie

2013 KPMG Advisory N.V., ingeschreven bij het handelsregister in Nederland onder nummer 33263682, is een dochtermaatschappij van KPMG Europe LLP en

2013 KPMG Advisory N.V., ingeschreven bij het handelsregister in Nederland onder nummer 33263682, is een dochtermaatschappij van KPMG Europe LLP en 0 Naar een dynamisch zorglandschap: ontwikkelingen, strategieën en allianties Ontwikkelingen in de zorgsector en de impact voor inkopers van zorginstellingen Dr. Anna van Poucke, director KPMG Plexus Nevi

Nadere informatie

Inhoud. Korte impressie VGZ. Zinnige zorg. Alliantiepartners. Coöperatie VGZ

Inhoud. Korte impressie VGZ. Zinnige zorg. Alliantiepartners. Coöperatie VGZ Inhoud Korte impressie VGZ Zinnige zorg Alliantiepartners KORTE IMPRESSIE VGZ ZINNIGE ZORG Zinnige zorg film De Nederlandse gezondheidszorg... is een van de beste ter wereld maar ook een van de duurste

Nadere informatie

Zorg en betaalbaarheid - de rol van zorgverzekeraars. AndrØ Rouvoet, Voorzitter Zorgverzekeraars Nederland Zorgseminar AvØro Achmea, 3 september 2013

Zorg en betaalbaarheid - de rol van zorgverzekeraars. AndrØ Rouvoet, Voorzitter Zorgverzekeraars Nederland Zorgseminar AvØro Achmea, 3 september 2013 Zorg en betaalbaarheid - de rol van zorgverzekeraars AndrØ Rouvoet, Voorzitter Zorgverzekeraars Nederland Zorgseminar AvØro Achmea, 3 september 2013 Rode draad De kosten van de zorg: een probleem? Rol

Nadere informatie

Jaarcijfers Basisverzekering 2014 49552 (06-15)

Jaarcijfers Basisverzekering 2014 49552 (06-15) Jaarcijfers Basisverzekering 2014 49552 (06-15) Jaarcijfers Basisverzekering 2014 Het ministerie van VWS heeft 2015 uitgeroepen tot het jaar van de transparantie. Daarom publiceren Zorgverzekeraars dit

Nadere informatie

Masterclass Financieel Management in de zorg

Masterclass Financieel Management in de zorg Masterclass Financieel Management in de zorg Introductie en agenda Drs. ing. Sander Oude Luttikhuis -12-201 Leadership Entrepreneurship Stewardship Even voorstellen 2 Drs ing. Sander Oude Luttikhuis Oprichter

Nadere informatie

> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG

> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX DEN HAAG T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

Code Red Scenario voor zorgontwikkeling in de huidige crisis. Amsterdam, 20 april 2009

Code Red Scenario voor zorgontwikkeling in de huidige crisis. Amsterdam, 20 april 2009 Code Red Scenario voor zorgontwikkeling 2009-2014 in de huidige crisis Amsterdam, 20 april 2009 Vraag Antwoord 1 Zijn de nieuwe maatregelen voldoende om de financiële consequenties van de huidige economische

Nadere informatie

Bijeenkomst Blauwe Zorg Zorginnovatie en kwaliteit Ab Klink. 28 juni 2016

Bijeenkomst Blauwe Zorg Zorginnovatie en kwaliteit Ab Klink. 28 juni 2016 Bijeenkomst Blauwe Zorg Zorginnovatie en kwaliteit Ab Klink 28 juni 2016 Onze maatschappelijke rol Wij zijn één van de regisseurs in het stelsel. Samen met zorgaanbieders en patiënten realiseren we de

Nadere informatie

Investeren in de zorg

Investeren in de zorg strikt persoonlijk / vertrouwelijk Investeren in de zorg Zorgobligaties 6 november 2012 JBR Corporate Finance bv Dit rapport is auteursrechtelijk beschermd door JBR Corporate Finance bv en gepubliceerd

Nadere informatie

BTN-bijeenkomst. 26 november 2015

BTN-bijeenkomst. 26 november 2015 BTN-bijeenkomst 26 november 2015 Programma Introductie door Jan Helmond Onderzoek trends en ontwikkelingen Trendrapport 2015 Afsluiting Trends en ontwikkelingen in de zorg Het nieuwe FWG trendrapport

Nadere informatie

De winst van de zorg uitbetalen De rol van publiek private samenwerking

De winst van de zorg uitbetalen De rol van publiek private samenwerking De winst van de zorg uitbetalen De rol van publiek private samenwerking Masterclass Nieuwe Zorg, 6 april 2017 André Vermeulen, Manager Sectormanagement Zorg & HID RaboResearch 1 Wij beginnen bij u Wie

Nadere informatie

De kernwaarden van de

De kernwaarden van de De kernwaarden van de Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen Verbinden Vertrouwen Verantwoordelijkheid Al sinds 1975 dé brancheorganisatie voor Innovatieve Geneesmiddelen De Vereniging heeft een hechte

Nadere informatie

WAT MAG HET KOSTEN. Portugal september Milco Linssen. Wie kan zorg beter maken en hoe?

WAT MAG HET KOSTEN. Portugal september Milco Linssen. Wie kan zorg beter maken en hoe? VMedisch specialist Huisarts erzekeraar VMedisch specialist Huisarts Medisch specialist Huisarts Verzekeraar erzekeraar WAT MAG HET KOSTEN Portugal 17-20 september Milco Linssen Wie kan zorg beter maken

Nadere informatie

PROGRAMMA BASISCURSUS ZIEKENHUISMANAGEMENT. voor aios VUmc

PROGRAMMA BASISCURSUS ZIEKENHUISMANAGEMENT. voor aios VUmc PROGRAMMA BASISCURSUS ZIEKENHUISMANAGEMENT voor aios VUmc 2017 Academie voor Medisch Specialisten Orteliuslaan 750 3528 BB UTRECHT Postbus 8153 3503 RD UTRECHT (030) 247 4197 info@academiems.nl www.academiemedischspecialisten.nl

Nadere informatie

Zorguitgaven in perspectief

Zorguitgaven in perspectief Zorguitgaven in perspectief NVZ Jubileumcongres 1 december 2016 Jan Derk Brilman Plv directeur Macro-Economische Vraagstukken en Arbeidsmarkt Inhoud 1. Waarom groeien de uitgaven in de zorg? 2. Hoe wordt

Nadere informatie

De zorg en uw portemonnee. Grip op je vermogen 19 april 2013 Peter Ruys Directeur ZorgKiezer.nl

De zorg en uw portemonnee. Grip op je vermogen 19 april 2013 Peter Ruys Directeur ZorgKiezer.nl De zorg en uw portemonnee Grip op je vermogen 19 april 2013 Peter Ruys Directeur ZorgKiezer.nl 12,5 jaar Transparantie Vanaf 2005 ZorgKiezer.nl, nu grootste onafhankelijke zorgsite van Nederland Trends

Nadere informatie

We staan voor fundamentele keuzes bij deze verkiezingen. Kiezen we ervoor om de kloof

We staan voor fundamentele keuzes bij deze verkiezingen. Kiezen we ervoor om de kloof stem voor verandering Het verkiezingsprogramma in 5 minuten We staan voor fundamentele keuzes bij deze verkiezingen. Kiezen we ervoor om de kloof tussen arm en rijk te vergroten? Of kiezen we ervoor om

Nadere informatie

De inkoop door de bril van een zorgverzekeraar

De inkoop door de bril van een zorgverzekeraar De inkoop door de bril van een zorgverzekeraar John Weinstock 4 december 2014 Marktwerking in de zorg? (Vraag: is die er wel.) Essentie (van marktwerking) is de balans tussen: betaalbaarheid toegankelijkheid

Nadere informatie

VASTGOEDFINANCIERING IN DE ZORG

VASTGOEDFINANCIERING IN DE ZORG VASTGOEDFINANCIERING IN DE ZORG PIM DIEPSTRATEN Doorn, 1 december 2015 AGENDA 1 Financieringsstrategie zorginstelling 2 Huidige financiers en het WFZ 3 Perspectief investeerder op de zorgmarkt 4 Alternatieve

Nadere informatie

Marktwerking bij ziekenhuizen?

Marktwerking bij ziekenhuizen? drs. G.J. van Loef Inleiding De discussie over marktwerking en privatisering van overheidsactiviteiten blijft actueel. Er is een grijs gebied van zeer uiteenlopende maatschappelijke activiteiten waarin

Nadere informatie

Financiële Zorgthermometer - 1 e kwartaal

Financiële Zorgthermometer - 1 e kwartaal Financiële Zorgthermometer - 1 e kwartaal 2012 - Utrecht, maart 2012 Agenda Managementsamenvatting Generieke resultaten Sectorresultaten: Verpleging, verzorging en thuiszorg (VVT) Gehandicaptenzorg (GHZ)

Nadere informatie

Marktwerking in de zorg. Prof Ruud ter Meulen Director Centre for Ethics in Medicine

Marktwerking in de zorg. Prof Ruud ter Meulen Director Centre for Ethics in Medicine Marktwerking in de zorg Prof Ruud ter Meulen Director Centre for Ethics in Medicine Inhoud Wat is marktwerking? Gezondheidszorg: een imperfecte markt Privatisering van de zorg Zorgen over de markt What

Nadere informatie

Allianties publiek privaat. Toezicht in het Onderw ijs

Allianties publiek privaat. Toezicht in het Onderw ijs Allianties publiek privaat Toezicht in het Onderw ijs Door: Anita Schilperoort VIDE bijeenkomst 9 april 2009 Krachtenveld in het Onderw ijs Verschillende sectoren (HO, BVE, VO, PO) Verschillend verleden

Nadere informatie

De stad als onderneming?

De stad als onderneming? IkZitopZuidZ id De stad als onderneming? Willem Sulsters & Hidde van der Veer Conferentie Kansrijk ondernemen in de krachtwijken Rotterdam, 14 oktober 2009 IkZitopZuid Wie zijn wij? IZoZ is een privaat

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2016 2017 32 637 Bedrijfslevenbeleid Nr. 279 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag,

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 26 april 2016 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 26 april 2016 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

Vragen: zie foto 2. tweede ronde: Discussie met Hans van der Schoot adhv de vragen Conclusies zie foto 3

Vragen: zie foto 2. tweede ronde: Discussie met Hans van der Schoot adhv de vragen Conclusies zie foto 3 Sessie ziekenhuizen Eerste ronde: Inventariseren vragen voor Hans van der Schoot, NVZ Toekomst branche Positie ziekenhuizen Gevolgen en kansen werknemers Hoe invloed? Wat betekenen de ontwikkelingen voor

Nadere informatie

Strong Controllership

Strong Controllership Strong Controllership Als ik gemekker wil, koop ik wel een geit Hoe verandert onze functie? Welke competenties zijn er nodig op ons vakgebied gezien de veranderende context? Wat betekent dit voor de inrichting

Nadere informatie

Of te wel: Van (de) wijken weten. THEMA, april 2014

Of te wel: Van (de) wijken weten. THEMA, april 2014 Of te wel: Van (de) wijken weten THEMA, april 2014 Consultant/Ondernemer/(Interim) Bestuurder Meer dan 30 jaar kruiswerk, thuiszorg Vanuit perspectief Thuiszorg, in algemene zin, kijken naar ontwikkelingen

Nadere informatie

ZORGONDERNEMERSCHAP ALS THERAPIE VAN MEDISCH PATERNALISME NAAR CONSUMENTISME VAN PATIËNT NAAR KLANT PROF. DR. LOEK H.L. WINTER

ZORGONDERNEMERSCHAP ALS THERAPIE VAN MEDISCH PATERNALISME NAAR CONSUMENTISME VAN PATIËNT NAAR KLANT PROF. DR. LOEK H.L. WINTER ZORGONDERNEMERSCHAP ALS THERAPIE VAN MEDISCH PATERNALISME NAAR CONSUMENTISME VAN PATIËNT NAAR KLANT PROF. DR. LOEK H.L. WINTER Zorgondernemerschap in vier etappes 1. De Patiënt als klant 2. Ziekenhuis

Nadere informatie

Een gemengd woningfonds

Een gemengd woningfonds Een gemengd woningfonds Cathelijne van den Berg 1/43 Inhoudsopgave Introductie Opzet onderzoek Literatuurstudie Onderzoeksresultaten Conclusie & aanbevelingen 2/43 Introductie Housing Woningcorporaties

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2013 2014 33 746 Nederlandse Investeringsinstelling Nr. 6 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Nadere informatie

Private Company barometer

Private Company barometer Private Company barometer Inhoud Achtergrond Private companies en economische omstandigheden Private companies en wet- en regelgeving / vestigingsklimaat Private companies en kredietverlening / financiering

Nadere informatie

Eveline Castelijns Annick van Kollenburg Luddo Oh. Second opinion ziekenhuisstrategieën tegen het licht

Eveline Castelijns Annick van Kollenburg Luddo Oh. Second opinion ziekenhuisstrategieën tegen het licht Eveline Castelijns Annick van Kollenburg Luddo Oh Second opinion ziekenhuisstrategieën tegen het licht Second opinion Ziekenhuisstrategieën tegen het licht Eveline Castelijns Annick van Kollenburg Luddo

Nadere informatie

Jak Dekker voorzitter van Zelfstandige Klinieken Nederland

Jak Dekker voorzitter van Zelfstandige Klinieken Nederland Openingswoord van Jak Dekker voorzitter van Zelfstandige Klinieken Nederland op het Jaarcongres 2013 Ruimte voor Vernieuwing op 5 juni 2013 in het Hulstkamp Gebouw te Rotterdam. Dames en heren, Hartelijk

Nadere informatie

Bedrijfsfinanciering: Van subsidie naar overheidsinstrumenten anno 2014

Bedrijfsfinanciering: Van subsidie naar overheidsinstrumenten anno 2014 Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Ministerie van Economische Zaken Bedrijfsfinanciering: Van subsidie naar overheidsinstrumenten anno 2014 Roland Starmans Manager Product Ontwikkeling Bancair, Investment

Nadere informatie

Waar voor je geld Hoe wegen we kwaliteit van zorg en leven mee bij de bekostiging van de langdurige zorg. Conny Veldhuizen Manager Langdurige Zorg

Waar voor je geld Hoe wegen we kwaliteit van zorg en leven mee bij de bekostiging van de langdurige zorg. Conny Veldhuizen Manager Langdurige Zorg Waar voor je geld Hoe wegen we kwaliteit van zorg en leven mee bij de bekostiging van de langdurige zorg Conny Veldhuizen Manager Langdurige Zorg De NZa werkt aan goede en betaalbare zorg Wij maken regels

Nadere informatie

Alternatieve financieringsvormen voor bankkrediet. Bart P.M. Joosen

Alternatieve financieringsvormen voor bankkrediet. Bart P.M. Joosen Alternatieve financieringsvormen voor bankkrediet Bart P.M. Joosen 30 januari 2014 Aanbodzijde van de financieringsmarkt 2 Aanbodzijde van de financieringsmarkt Banken Institutionele beleggers Beurs (public

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 29 mei 2012 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 29 mei 2012 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX DEN HAAG T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst Basis GGZ. 14 mei 2013

Informatiebijeenkomst Basis GGZ. 14 mei 2013 Informatiebijeenkomst Basis GGZ 14 mei 2013 Welkom Femke Gronheid, directeur ZorgImpuls Programma 17.30 Welkom en programma Deel 1 17.40 Presentatie Basis GGZ 18.30 Vragen en dialoog 18.55 Einde deel 1

Nadere informatie

Van ziekenhuiszorg naar ZBC Terug naar de menselijke maat in medisch specialistische zorg

Van ziekenhuiszorg naar ZBC Terug naar de menselijke maat in medisch specialistische zorg Van ziekenhuiszorg naar ZBC Terug naar de menselijke maat in medisch specialistische zorg Menno Baars, HartKliniek Nederland 27 mei 2015 Basisziekenhuis klem Weinig ondernemers actief in ziekenhuizen /

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA s-gravenhage

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA s-gravenhage > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres Postbus 20401

Nadere informatie

Duurzame zorg: lokale initiatieven van burgers met professionals die investeren in minder verbruik dus kosten als rendement

Duurzame zorg: lokale initiatieven van burgers met professionals die investeren in minder verbruik dus kosten als rendement Duurzame zorg: lokale initiatieven van burgers met professionals die investeren in minder verbruik dus kosten als rendement Conferentie Van Kans naar Kracht 29 november 2018 Jurriaan Pröpper Directeur

Nadere informatie

Financiering Zorg. Yvonne van Geffen Stafmedewerker Ouderenzorg KNR Commissie Ouderenzorg Religieuzen (COR) Oktober 2012 1

Financiering Zorg. Yvonne van Geffen Stafmedewerker Ouderenzorg KNR Commissie Ouderenzorg Religieuzen (COR) Oktober 2012 1 Financiering Zorg Yvonne van Geffen Stafmedewerker Ouderenzorg KNR Commissie Ouderenzorg Religieuzen (COR) Oktober 2012 1 Financiering Zorg 1. Ontwikkelingen in de Zorg 2. Nederlands Overheidsbeleid 3.

Nadere informatie

PHC powerclass 2 juni 2016 Beyond Cost Control? Mr Leo Melissen

PHC powerclass 2 juni 2016 Beyond Cost Control? Mr Leo Melissen PHC powerclass 2 juni 2016 Beyond Cost Control? Mr Leo Melissen melissen@brabers.nl 3 juni 2016 1 Speelveld van Brabers Als corporate counsel adviseren wij al vijftig jaar bedrijven en sectororganisaties

Nadere informatie

Themadag Zorg op de juiste plek vanuit financieel perspectief

Themadag Zorg op de juiste plek vanuit financieel perspectief Themadag Zorg op de juiste plek vanuit financieel perspectief Wat is de impact op de bedrijfsvoering van de zorgaanbieder en wat is de rol van de financial hierbij? BDO Advisory - Gezondheidszorg Vincent

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 14 maart 2014 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 14 maart 2014 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Rijnstraat 50 2515 XP DEN HAAG T 070 340 79 11 F 070 340 78

Nadere informatie

Inkoop vanuit meerdere perspectieven. Mirjam de Bruin. Perspectief kosten

Inkoop vanuit meerdere perspectieven. Mirjam de Bruin. Perspectief kosten Inkoop vanuit meerdere perspectieven Mirjam de Bruin Perspectief kosten Thema inkoopbeleid geneesmiddelen welke nieuwe middelen beheersing prijzen middelen mogelijkheden efficiënte inkoop voorkomen spillage

Nadere informatie

PROGRAMMA BASISCURSUS ZIEKENHUISMANAGEMENT. voor aios VUmc

PROGRAMMA BASISCURSUS ZIEKENHUISMANAGEMENT. voor aios VUmc PROGRAMMA BASISCURSUS ZIEKENHUISMANAGEMENT voor aios VUmc 2019 Academie voor Medisch Specialisten Orteliuslaan 750 3528 BB UTRECHT Postbus 8153 3503 RD UTRECHT (030) 247 4197 info@academiems.nl www.academiemedischspecialisten.nl

Nadere informatie

VAN AMBITIE NAAR RESULTAAT

VAN AMBITIE NAAR RESULTAAT Sport Impact Bond SPORT IMPACT BONDS VAN AMBITIE NAAR RESULTAAT KENNISDAG SPORT & BEWEGEN 14 DECEMBER 2017 Society Impact www.societyimpact.nl 3 CONTEXT VERZORGINGSSTAAT PARTICIPATIE- SAMENLEVING DECENTRALISATIE

Nadere informatie

Ontwikkelingen in de zorg en consequenties voor ziekenhuizen en medisch specialisten. Pieter Wijnsma Directeur Academie voor Medisch Specialisten

Ontwikkelingen in de zorg en consequenties voor ziekenhuizen en medisch specialisten. Pieter Wijnsma Directeur Academie voor Medisch Specialisten Ontwikkelingen in de zorg en consequenties voor ziekenhuizen en medisch specialisten Pieter Wijnsma Directeur Academie voor Medisch Specialisten Thema s: Ontwikkelingen in de samenleving Ontwikkeling van

Nadere informatie

Symposium Grenzen aan de betaalbaarheid van de zorg 6 september 2013

Symposium Grenzen aan de betaalbaarheid van de zorg 6 september 2013 Symposium Grenzen aan de betaalbaarheid van de zorg 6 september 2013 VERONIQUE ESMAN DIRECTEUR CURATIEVE ZORG MINISTERIE VAN VWS WE MOGEN BEST TROTS ZIJN Commonwealth Fund 2010 In vergelijking met 7 westerse

Nadere informatie

Fusies en overnames in de gezondheidszorg: onderzoek 2018

Fusies en overnames in de gezondheidszorg: onderzoek 2018 CLAIRFIELD INTERNATIONAL Fusies en overnames in de gezondheidszorg: onderzoek 18 Executive summary Amsterdam, maart 18 Well-connected expertise BOER & CROON CORPORATE FINANCE ONDERZOEKT SINDS 08 JAARLIJKS

Nadere informatie

Sturen op gezondheid. Rien Meijerink Sturen op gezondheid, betere zorg, andere prikkels 24 januari 2013 Glazen Zaal Den Haag

Sturen op gezondheid. Rien Meijerink Sturen op gezondheid, betere zorg, andere prikkels 24 januari 2013 Glazen Zaal Den Haag Sturen op gezondheid Rien Meijerink Sturen op gezondheid, betere zorg, andere prikkels 24 januari 2013 Glazen Zaal Den Haag Is het zinvol? Is het mogelijk? RVZ-advies, juni 2011 Aanleiding Achterblijvende

Nadere informatie

Aandoening Indicatie Eerste Consult (intake) Behandeling. Spataderen Niet medisch noodzakelijk Verzekerde zorg* Niet verzekerde zorg

Aandoening Indicatie Eerste Consult (intake) Behandeling. Spataderen Niet medisch noodzakelijk Verzekerde zorg* Niet verzekerde zorg Welkom bij de Mauritsklinieken. Om u vooraf zo volledig mogelijk te informeren over de kosten en procedures van het zorgtraject dat u bij de Mauritsklinieken doorloopt, hebben wij voor u een overzicht

Nadere informatie

Benchmark doelmatigheid caresector

Benchmark doelmatigheid caresector Benchmark doelmatigheid caresector Politiek & wetenschap Nog te vaak ontbreekt de doelmatigheidsprikkel in de zorg Om doelmatige zorg te kunnen blijven leveren, moet er een brede maatschappelijke discussie

Nadere informatie

PROGRAMMA BASISCURSUS ZIEKENHUISMANAGEMENT. Open inschrijving. 14 en 21 januari 2016

PROGRAMMA BASISCURSUS ZIEKENHUISMANAGEMENT. Open inschrijving. 14 en 21 januari 2016 PROGRAMMA BASISCURSUS ZIEKENHUISMANAGEMENT Open inschrijving 14 en 21 januari 2016 Academie voor Medisch Specialisten Orteliuslaan 750 3528 BB UTRECHT Postbus 8153 3503 RD UTRECHT (030) 247 4197 info@academiems.nl

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 Aanhangsel van de Handelingen Vragen gesteld door de leden der Kamer, met de daarop door de regering gegeven antwoorden 3063 Vragen van de leden

Nadere informatie

Fusies en overnames in tijden van crisis. 27 mei 2013 Wilbert van Gerwen

Fusies en overnames in tijden van crisis. 27 mei 2013 Wilbert van Gerwen Fusies en overnames in tijden van crisis 27 mei 2013 Wilbert van Gerwen Inhoud Brabant Finance Event Introductie Rembrandt Fusies & Overnames Fusies en Overnames: markt trends Kansen in een roerige markt

Nadere informatie

Bundelinkoop en doelgroep bekostiging

Bundelinkoop en doelgroep bekostiging Bundelinkoop en doelgroep bekostiging Waar staan we en wat is de volgende stap bij de inkoop op waarde? Dr. Eric van der Hijden Strategie & Innovatie, Zorginkoop Zilveren Kruis Talma Instituut, Vrije Universiteit

Nadere informatie

RIF. samenwerking van Koraal Groep en Assist. Regionaal Integraal Facilitairbedrijf. Facto

RIF. samenwerking van Koraal Groep en Assist. Regionaal Integraal Facilitairbedrijf. Facto RIF Regionaal Integraal Facilitairbedrijf samenwerking van Koraal Groep en Assist Facto 120509 1 Inhoud Introductie Koraal Groep Vebego International Samenwerking in de zorg Project aanpak joint venture

Nadere informatie

Vragen en Antwoorden voor bij het principeakkoord cao Zelfstandige Klinieken Nederland

Vragen en Antwoorden voor bij het principeakkoord cao Zelfstandige Klinieken Nederland Pagina 1 van 5 Vragen en Antwoorden voor bij het principeakkoord cao Zelfstandige Klinieken Nederland 1. Waarom maar een loonstijging van 2,25% in twee jaar, is dat niet erg laag? Dat valt wel mee. De

Nadere informatie

Nieuwe perspectieven voor HEAD Landelijke Themadag Sociaal domein

Nieuwe perspectieven voor HEAD Landelijke Themadag Sociaal domein Nieuwe perspectieven voor HEAD Landelijke Themadag Sociaal domein 2 mei 2017 Workshop Maatschappelijke vraagstukken in het sociale domein het hoofd bieden Introductie De transitiedriehoek en de aanpak

Nadere informatie

Ketenzorg. Rol van ziekenhuizen en farmaceutische industrie?

Ketenzorg. Rol van ziekenhuizen en farmaceutische industrie? Ketenzorg Rol van ziekenhuizen en farmaceutische industrie? Marktwerking Zorgverlenings markt: -Transparantie door IGZ &ziekenhuizen; -Patiënt moet kunnen kiezen; -Van aanbod naar vraag gestuurd; -Differentiatie

Nadere informatie

Andere tijden. Bijeenkomst De Vernieuwde Stad 2 februari 2015 Jan van der Schaar en Rik Koolma

Andere tijden. Bijeenkomst De Vernieuwde Stad 2 februari 2015 Jan van der Schaar en Rik Koolma Andere tijden Leiderschap van corporaties Bijeenkomst De Vernieuwde Stad 2 februari 2015 Jan van der Schaar en Rik Koolma Impulsen bij verzelfstandiging VROM: andere benadering van corporaties Ruimte voor

Nadere informatie

Ontslaggolf op komst. Resultaten december 2008

Ontslaggolf op komst. Resultaten december 2008 Resultaten december 2008 Ontslaggolf op komst Foto Carel Richel De Nederlandse autodealers maken zich op voor een uitzonderlijk zwaar jaar. De verkopen nieuw blijven achter, de occasionmarkt is ingestort

Nadere informatie

Cliënt ontvangt zeer minimale zorg en regelt de rest zelf

Cliënt ontvangt zeer minimale zorg en regelt de rest zelf Werknemers stapelen banen om rond te komen Kleinere overheid en welvaartstaat uitgekleed Alles draait om prijs Thuis/wijkzorg versoberd Men moet welzijn zelf regelen Oploskoffie 3 38 Economie, technologie

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 3 december 2015 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 3 december 2015 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 2008 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 25 VX Den Haag T 070 340 79 F 070 340 78 34

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 Aanhangsel van de Handelingen Vragen gesteld door de leden der Kamer, met de daarop door de regering gegeven antwoorden 3406 Vragen van de leden

Nadere informatie