Nul-op-de-Meter. Waardevolle ontwikkeling voor ontwikkelaars. Stroomversnelling

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Nul-op-de-Meter. Waardevolle ontwikkeling voor ontwikkelaars. Stroomversnelling"

Transcriptie

1 Nul-op-de-Meter Waardevolle ontwikkeling voor ontwikkelaars Dr. Ivo J. Opstelten Lector Nieuwe Energie in de Stad Expert PIAF Wonen Hogeschool Utrecht Stroomversnelling

2 Wat betekend COP21/Parijs voor Energieambities NL woningbouw? : Doel 100%, dus %? In % = 90 PJ bereikbaar in gebouwde omgeving? 2-label stappen: woningen nodig Label G-B-renovatie: woningen Nul-op-de-Meter (NOM) benadering: woningen Doelen Stroomversnelling 2020 Renovatiemutaties nu-2020 NL: Stroomversnelling huur NL: Stroomversnelling koop NL: Dus nieuwbouw energiepositief?

3 Nul-op-de-Meter als Energieambitie Pagina 6, art. 1.3 SOK: Een woning (nieuwbouw of gerenoveerd) waarbij de inen uitgaande energiestromen voor gebouw- gebonden energie (ruimteverwarming, -koeling, warm tapwater gebruik) en het gebruik van huishoudelijke apparatuur (incl. verlichting) op jaarbasis per saldo nul is, onder standaard klimaatcondities zoals die gelden in Nederland en bij standaard gebruik van de woning, zoals vastgelegd in de ontwerp-uitgangspunten onderbouwd door Nederlandse normen.

4 Maar zoveel meer Woonlasten, Binnenmilieu, Gezondheid, Comfort, Veiligheid,

5 Opschaalbaar marktsucces? Unique Selling Points! Tevreden bewoners: Een betere woning voor hetzelfde geld woonlastenneutraal Gezonde business case Woningcorporatie: rendement Geldverstrekker: LTI-LTV Aanbieder: prijs/kostprijs Gegarandeerd Nul-op-de-Meter

6 Energieprestatie en woonlasten Verkoopprijs EPC = 0,4: Verkoopprijs Nul-op-de-Meter: Gas en Elektricteit prijs 2016, prijsontwikkeling trend

7 Energieprestatie en woonlasten Verkoopprijs EPC = 0,4: Verkoopprijs Nul-op-de-Meter: Gas en Elektricteit prijs 2016, prijsontwikkeling trend

8 Energieprestatie en woonlasten Verkoopprijs EPC = 0,4: Verkoopprijs Nul-op-de-Meter: Gas en Elektricteit prijs 2016, prijsontwikkeling trend

9 Energieprestatie en woonlasten Verkoopprijs EPC = 0,4: Verkoopprijs Nul-op-de-Meter: Gas en Elektricteit prijs 2016, prijsontwikkeling trend

10 En bij de huur moeten ze passend toewijzen

11 Bedrijfswaarde woningcorporatie EPC = 0,4 Uitgaven: Stichtingskosten + Onderhoudskosten Inkomsten: Servicekosten + Huur (587, 629, 710) NOM Uitgaven: Stichtingskosten EPC=0, k, Onderhoudskosten Inkomsten: Servicekosten + Huur (587, 629, 660) + NOM bonus (140)

12 Woonlasten neutraal nu mede mogelijk gemaakt door het rijk Huur + Energienota Huur + EPV De Energie Prestatie Vergoeding (EPV)

13 Uitwerking EPV in AMvB EPV-recht vereist set van (energie)prestatie eisen Hoogte vergoeding afhankelijk van hoogte warmtevraag en aanwezigheid warmtenet 1. Maximale energieprestatievergoeding bij een woonruimte verwarmd met duurzame energie, opgewekt op, in of aan de woonruimte. Netto warmtevraag voor ruimteverwarming [kwh_th/m 2 ] per jaar Minimale duurzaam opgewekte warmte voor ruimteverwarming en warm tapwater [kwh_th/m 2 ] per jaar* Minimale productie duurzaam opgewekte energie voor gebruik huurder [kwh/m 2 ] per jaar, mits per woonruimte (Ehulp +1800) doch hoeft niet > (Ehulp ) ** Maximale vergoeding [ /m 2 /maand]*** 0 < Netto warmtevraag 30 Netto warmtevraag + 15 Ehulp ,40 30 < Netto warmtevraag 40 Netto warmtevraag + 15 Ehulp ,20 40 < Netto warmtevraag 50 Netto warmtevraag + 15 Ehulp ,00**** + Labelpunten verwerkt in de huur: 32 bij grondgebonden woningen 28 bij gestapelde bouw

14 Uitwerking EPV 2. Maximale energieprestatievergoeding bij een woning verwarmd met op, in of aan een woonruimte opgewekte warmte, aangesloten op een warmtenet. Netto warmtevraag voor ruimteverwarming [kwh/m 2 ] per jaar Minimale productie, duurzaam opgewekte energie voor gebruik huurder [kwh/m 2 ] per jaar, mits per woonruimte (Ehulp ) doch hoeft niet > (Ehulp ) ** Maximale vergoeding [ /m 2 /maand]*** 0 < Netto warmtevraag 15 Ehulp ,70 15 < Netto warmtevraag 30 Ehulp ,60 30 < Netto warmtevraag 40 Ehulp ,30 40 < Netto warmtevraag 50 Ehulp ,05**** + Labelpunten verwerkt in de huur: 32 bij grondgebonden woningen 28 bij gestapelde bouw

15 NOM = verantwoorde investering Label heeft waarde in de markt Taxatiemodule energie: Bepaling NCW vermeden energiekosten : 106% LTV en LTI bonus

16 Marketing: beter voor uw portemonnee Verkoopprijs EPC = 0,4: Verkoopprijs Nul-op-de-Meter:

17 Marketing: meer luxe voor minder geld Verkoopprijs EPC = 0,4: Verkoopprijs Nul-op-de-Meter: , waarvan Luxe opties

18 De 3 belangrijkste waardebepalers.. Locatie, Locatie, Locatie? Garantie, Garantie, Garantie!

19 Gouden regels voor garanties Leg geen risico s bij een partij die er geen invloed op heeft!!!!! Gebruik goede technische maatregelen voor risico s waar je invloed op hebt Maak duidelijk wat de risico s zijn van de invloed van de ander Bouw-Consument: disclaimer, bonus/malus? Bouw-Toeleverancier: contract, bonus/malus? Bouw-Investeerder: rente bonus/malus?

20 NOM in Beleid Koop: Nieuwbouw NOM via EMVI Huur: Prestatieafspraken woco s Wortel: Vergunningen, Leges Stok: Nieuwe omgevingswet

21 ACTIE!

22 Vragen?

Nul-op-de-Meter en EnergiePrestatieVergoeding

Nul-op-de-Meter en EnergiePrestatieVergoeding Nul-op-de-Meter en EnergiePrestatieVergoeding Een kansrijke balans Dr. Ivo J. Opstelten Lector Nieuwe Energie in de Stad Expert PIAF Wonen Hogeschool Utrecht Stroomversnelling Woningcorporaties balanceren

Nadere informatie

Sprekers Ivo Opstelten Jose van der Loop Sjoerd Klijn-Velderman

Sprekers Ivo Opstelten Jose van der Loop Sjoerd Klijn-Velderman Sprekers Ivo Opstelten Jose van der Loop Sjoerd Klijn-Velderman Masterclass Energie Prestatie Vergoeding (EPV) Waarom is er een EPV? Hoe werkt de EPV? Wat is de invloed op de business case? Waar moet je

Nadere informatie

WAT IS DE BIJDRAGE VAN DE ENERGIEPRESTATIEVERGOEDING AAN NUL-

WAT IS DE BIJDRAGE VAN DE ENERGIEPRESTATIEVERGOEDING AAN NUL- WAT IS DE BIJDRAGE VAN DE ENERGIEPRESTATIEVERGOEDING AAN NUL- OP-DE-METER NIEUWBOUW? Amerongen, 13-10-2015 ONZE UITDAGING 1 VOOR NUL-OP-DE-METER WONINGEN MAG ER EEN ENERGIE- PRESTATIEVERGOEDING GEVRAAGD

Nadere informatie

Nul op de Meter businesscase nieuwbouw

Nul op de Meter businesscase nieuwbouw Nul op de Meter businesscase nieuwbouw Kan het financieel uit? Jeffrey Mennen relatiemanager corporaties bij Stroomversnelling Sean Vos SlimRenoveren, expertpool Stroomversnelling maandag 16 oktober 2017

Nadere informatie

Ontwikkeling Nul-op-de-Meter. Stroomversnelling

Ontwikkeling Nul-op-de-Meter. Stroomversnelling Ontwikkeling Nul-op-de-Meter Dr. Ivo J. Opstelten Lector Nieuwe Energie in de Stad Expert PIAF Wonen Hogeschool Utrecht Stroomversnelling Totaal netto primair energiegebruik [PJ p] De belofte van de gebouwde

Nadere informatie

echt Nul op de meter HRsolar : Robbert van Diemen Techneco : Niels van Alphen

echt Nul op de meter HRsolar : Robbert van Diemen Techneco : Niels van Alphen echt Nul op de meter HRsolar : Robbert van Diemen Techneco : Niels van Alphen Agenda Wie is HRsolar Zonnewarmte V1.0 De markt Zonnewarmte V2.0 Zonnewarmte NOM Wie is HRsolar Nederlandse fabrikant van complete

Nadere informatie

Nul-op-de-Meter. Woningen inclusief energielasten Betaalbaar, comfortabel en rendabel een nieuwe propositie voor bewoners en corporaties

Nul-op-de-Meter. Woningen inclusief energielasten Betaalbaar, comfortabel en rendabel een nieuwe propositie voor bewoners en corporaties Nul-op-de-Meter Woningen inclusief energielasten Betaalbaar, comfortabel en rendabel een nieuwe propositie voor bewoners en corporaties 12 november, OTB wooncongres Peter Sluijs Programma Energiesprong

Nadere informatie

Wij Willem-Alexander, bij de gratie Gods, Koning der Nederlanden, Prins van Oranje-Nassau, enz., enz., enz.

Wij Willem-Alexander, bij de gratie Gods, Koning der Nederlanden, Prins van Oranje-Nassau, enz., enz., enz. Besluit van houdende regels omtrent de mogelijkheid voor verhuurder en huurder een energieprestatievergoeding overeen te komen (Besluit energieprestatievergoeding huur) Wij Willem-Alexander, bij de gratie

Nadere informatie

Energiezuinig bouwen; Wat is wat?

Energiezuinig bouwen; Wat is wat? Inhoud 1. Prestaties... 2 Nul-op-de-meter (NOM)... 2 Nul-op-de-rekening... 2 BENG (Bijna energieneutraal gebouw)... 2 Energieleverend... 2 All-electric... 3 Energieneutraal... 3 Energieprestatievergoeding

Nadere informatie

BENG de nieuwe energieprestatie en de kansen voor bodemenergie

BENG de nieuwe energieprestatie en de kansen voor bodemenergie BENG de nieuwe energieprestatie en de kansen voor bodemenergie Ir. Harm Valk Nieman Groep 6 12 2016 BENG: op weg naar energieneutraliteit BENG => Bijna Energie Neutrale Gebouwen = nzeb => nearly Zero Energy

Nadere informatie

WETGEVING ENERGIEPRESTATIEVERGOEDING

WETGEVING ENERGIEPRESTATIEVERGOEDING Regelgeving Bouwpraktijk Opdrachtgeverschap Financiering Regelgeving Prestatiesturing WETGEVING ENERGIEPRESTATIEVERGOEDING Versie 1.02 Auteurs: Maurice Coen, Eefje Stutvoet INLEIDING Deze kennispaper is

Nadere informatie

Energie Prestatie Vergoeding

Energie Prestatie Vergoeding Energie Prestatie Vergoeding handleiding Status Concept Auteur Ewald Hafkenscheid, Zelziuz BV - Werkgroep Prestatiegarantie Revisie historie 0.2a 29-1-2015 eerste concept met voorbeelden 0.5 9-2-2015 uitbreiding

Nadere informatie

EPV IN GESTAPELDE BOUW KOSTEN EN OPBRENGSTEN EXACT GEMETEN

EPV IN GESTAPELDE BOUW KOSTEN EN OPBRENGSTEN EXACT GEMETEN EPV IN GESTAPELDE BOUW KOSTEN EN OPBRENGSTEN EXACT GEMETEN Wim van den Bogerd EERST NOM PROJECT 2013 RIJSWIJK Woonwijken met gezonde, energiezuinige en kwalitatief hoogstaande woningen waar het fantastisch

Nadere informatie

Masterclass Slim&Snel/ Stroomversnelling 18-1-2013

Masterclass Slim&Snel/ Stroomversnelling 18-1-2013 Masterclass Slim&Snel/ Stroomversnelling Heel veel voorbeelden! Residential: 71.108 Industrial zone: 1 Offices: 17 Final result Kerkrade 153 woningen Day 1 Plaatsing houtskelet gevelelementen Achtergevel

Nadere informatie

Limburgse corporaties: leveringscontracten en garanties bij nom/epv

Limburgse corporaties: leveringscontracten en garanties bij nom/epv Limburgse corporaties: leveringscontracten en garanties bij nom/epv Ric Leenders 3 november 2016 Nieuwbouw NOM met EPV Antares heeft plannen voor nieuwbouw NOM met EPV (2017) Zoektocht naar voorbeeldcontracten

Nadere informatie

Themablad Rekenmethodiek NOM Keur

Themablad Rekenmethodiek NOM Keur Themablad Rekenmethodiek NOM Keur Onderwerp Themablad Rekenmethodiek NOM Keur Datum 19 december 2016 Versie versie 1.01 Auteurs Desmond Hughes Auteursrechten Copyright 2016 door Vereniging De BredeStroomversnelling

Nadere informatie

NOM KienhuisHoving. 5 april Esther Hovenier Advocaat

NOM KienhuisHoving. 5 april Esther Hovenier Advocaat NOM KienhuisHoving 5 april 2016 Esther Hovenier Advocaat 2 Energieakkoord voor duurzame groei 13 september 2013 (SER) 14% hernieuwbare opwekking in 2020 16% hernieuwbare opwekking in 2023 Vermindering

Nadere informatie

ZEN en BENG Scenario s voor bijna energieneutrale woningen

ZEN en BENG Scenario s voor bijna energieneutrale woningen ZEN en BENG Scenario s voor bijna energieneutrale woningen Ir. Harm Valk Nieman Groep Platform ZEN 10 december 2015 Routekaart BENG 9-12-2015 2 BENG wat gaat er veranderen Bijna EnergieNeutrale Gebouwen

Nadere informatie

BENG, ZEN en/of NOM? Wie ben je?

BENG, ZEN en/of NOM? Wie ben je? BENG, ZEN en/of NOM? Wie ben je? Harm Valk Simon Verduijn Nieman Groep Stroomversnelling / Endule Samenwerkingsdag Stroomversnelling / ZEN-Platform 12 oktober 2017 BENG = Bijna EnergieNeutraal Gebouw Nieuw

Nadere informatie

Aardgasvrije nieuwbouw

Aardgasvrije nieuwbouw Aardgasvrije nieuwbouw Het kan, nu alleen nog doen Peter-Paul Smoor/Wienand van Dijk 02-10-2017 Doel van vandaag Komen tot commitment voor een gezamenlijke aanpak om z.s.m. aardgasvrije nieuwbouw te realiseren

Nadere informatie

Ik ben de allergroenste

Ik ben de allergroenste Eteck maakt het nu al mogelijk voor projectontwikkelaars en woningcorporaties om nieuwbouwwoningen tegen geringe kosten energieneutraal of zelfs Nul op Meter te maken. Ik ben de allergroenste 1 van 5 Bouwbesluit

Nadere informatie

Energy Battle Studentenhuizen Utrecht

Energy Battle Studentenhuizen Utrecht Energy Battle Studentenhuizen Utrecht Klaar voor de uitdaging? Ivo Opstelten Wat denk jij Kun je meer dan 30% besparen op je energierekening door gedragsverandering? Een energieneutrale woning kan dat

Nadere informatie

AMBTELIJK CONCEPT. Wij Willem-Alexander, bij de gratie Gods, Koning der Nederlanden, Prins van Oranje-Nassau, enz., enz., enz.

AMBTELIJK CONCEPT. Wij Willem-Alexander, bij de gratie Gods, Koning der Nederlanden, Prins van Oranje-Nassau, enz., enz., enz. Besluit van houdende regels omtrent de mogelijkheid voor verhuurder en huurder een energieprestatievergoeding overeen te komen (Besluit energieprestatievergoeding huur) Wij Willem-Alexander, bij de gratie

Nadere informatie

Energieneutraal business case en nieuwe rollen

Energieneutraal business case en nieuwe rollen Energieneutraal business case en nieuwe rollen Deal? Belastingen op energie 1,9 miljard 4,2 miljard FINANCIERING Belastingen op renovaties 2 miljard 60/80 miljard 10 miljard economische dynamiek Rekenen

Nadere informatie

samen naar nul op de meter

samen naar nul op de meter samen naar nul op de meter Nieuwe perspectieven voor de renovatiemarkt Door: Sean Vos, SlimRenoveren Voor: SBRCURnet Bouwlokalen 26 maart 2015 http://www.slimrenoveren.nl info@slimrenoveren.nl introductie

Nadere informatie

Eteck maakt het nu al mogelijk voor projectontwikkelaars. tegen geringe kosten energieneutraal of zelfs Nul op Meter te maken.

Eteck maakt het nu al mogelijk voor projectontwikkelaars. tegen geringe kosten energieneutraal of zelfs Nul op Meter te maken. Eteck gaat voor 0. Want de 0 is zo dicht bij, dat het verboden zou moeten zijn om er niet voor te gaan Eteck maakt het nu al mogelijk voor projectontwikkelaars en woningcorporaties om nieuwbouwwoningen

Nadere informatie

Duurzame stimulans voor woningmarkt

Duurzame stimulans voor woningmarkt Duurzame stimulans voor woningmarkt

Nadere informatie

Energie Prestatie Vergoeding

Energie Prestatie Vergoeding handleiding Versie 1.0 Status Definitief Auteur Ivo Opstelten, PIAF Wonen en Ewald Hafkenscheid, Zelziuz BV - Werkgroep Prestatiegarantie Pagina 1 Revisie historie 0.a 0.5 9-1- 015 0.6 13- - 015 0.7 17-

Nadere informatie

EPV FAQ versie BOUWERS

EPV FAQ versie BOUWERS EPV FAQ versie BOUWERS 2016-08-23 * Bron (tenzij anders vermeld): Wet van 18 mei 2016 tot wijziging van Boek 7 van het Burgerlijk Wetboek en de Uitvoeringswet huurprijzen woonruimte in verband met de mogelijkheid

Nadere informatie

NOM (Nul-op-de meter) nieuwbouw grondgebonden

NOM (Nul-op-de meter) nieuwbouw grondgebonden visser en bouwman kennislink NOM (Nul-op-de meter) nieuwbouw grondgebonden * woningbouwontwerpen in ketensamenwerking * woningen die energie neutraal zijn inclusief de energiebehoefte van de bewoners *

Nadere informatie

Resultaten onderzoek monitoring projecten Energiesprong. Niels Sijpheer, Energiesprong Wouter Borsboom, TNO

Resultaten onderzoek monitoring projecten Energiesprong. Niels Sijpheer, Energiesprong Wouter Borsboom, TNO Resultaten onderzoek monitoring projecten Energiesprong Niels Sijpheer, Energiesprong Wouter Borsboom, TNO Energiesprongprojecten onder de loep Wat werkt en wat niet? Welke (prestatie) afspraken worden

Nadere informatie

Nota van Toelichting. 1. Inleiding

Nota van Toelichting. 1. Inleiding Nota van Toelichting 1. Inleiding Het wetsvoorstel tot wijziging van de Uitvoeringswet huurprijzen woonruimte in verband met de mogelijkheid voor verhuurder en huurder een energieprestatievergoeding overeen

Nadere informatie

Wat is een nul-op-de-meter woning? Versie 1.2

Wat is een nul-op-de-meter woning? Versie 1.2 Wat is een nul-op-de-meter woning? Versie 1.2 Bij een nul-op-de-meter woning zijn alle in- en uitgaande energiestromen op jaarbasis in balans. Dat wil zeggen dat de woning op jaarbasis voldoende energie

Nadere informatie

met lage temperatuur warmtebron Kennisgroep lage temperatuur warmtenetten

met lage temperatuur warmtebron Kennisgroep lage temperatuur warmtenetten Effectieve Kostenefficiënte of woonlasten of woonlastenefficiënte efficiënte aardgasvrije aardgasloze oplossingen wijken met lage temperatuur warmtebron Kennisgroep lage temperatuur warmtenetten Algemene

Nadere informatie

De energieprestatievergoeding

De energieprestatievergoeding De energieprestatievergoeding Radewijkbrink 9-15, Enschede Striepebrink 10-16, Enschede Inhoudsopgave Inleiding 2 Waarom energie opwekkende woningen? 3 Wat is gebouw- en gebruik gebonden gebruik? 4 Wat

Nadere informatie

Auteur: Doris de Bruijn Met medewerking van Ivo Opstelten, Marnette Vroegop, Maurice Coen, Sanne de Wit en Simon Verduijn.

Auteur: Doris de Bruijn Met medewerking van Ivo Opstelten, Marnette Vroegop, Maurice Coen, Sanne de Wit en Simon Verduijn. Auteur: Doris de Bruijn Met medewerking van Ivo Opstelten, Marnette Vroegop, Maurice Coen, Sanne de Wit en Simon Verduijn. VERSIE dd. 22 november 2016 HANDREIKING Inrichting energieprestatievergoeding

Nadere informatie

Fase 2. NOM Nul Op de Meter. type C, D

Fase 2. NOM Nul Op de Meter. type C, D Fase 2 NOM Nul Op de Meter type C, D 232 technische omschrijving Gefeliciteerd met de aankoop van uw woning! Uw woning is een nul-op-de-meter (NOM) woning. Dit houdt in dat BAM garandeert dat uw meterstand

Nadere informatie

Warmte(levering) van de toekomst. Jeroen Roos (BuildDesk, business unit Gebiedsontwikkeling) Jeroen Roos Utrecht, 21 september 2010

Warmte(levering) van de toekomst. Jeroen Roos (BuildDesk, business unit Gebiedsontwikkeling) Jeroen Roos Utrecht, 21 september 2010 Warmte(levering) van de toekomst (BuildDesk, business unit Gebiedsontwikkeling) Ontwikkelingen nieuwbouw met effect op warmtevraag 2 Regelgeving: stapsgewijze EPC-verlaging (-> 0,6 -> 0,4 -> energieneutraal)

Nadere informatie

KLIMAATGARANT. Bewonershandleiding. Woningen met EnergiePrestatieVergoeding

KLIMAATGARANT. Bewonershandleiding. Woningen met EnergiePrestatieVergoeding KLIMAATGARANT Bewonershandleiding Woningen met EnergiePrestatieVergoeding 2018 Bewonershandleiding Woningen met EnergiePrestatieVergoeding Inhoud Introductie 3 Wat is de EPV? 4 Wat is de Energiebundel?

Nadere informatie

ENERGIE 0 IN DE PRAKTIJK KOSTEN EN OPBRENGSTEN EXACT GEMETEN

ENERGIE 0 IN DE PRAKTIJK KOSTEN EN OPBRENGSTEN EXACT GEMETEN ENERGIE 0 IN DE PRAKTIJK KOSTEN EN OPBRENGSTEN EXACT GEMETEN Wim van den Bogerd HOGERE DOEL Woonwijken met gezonde, energiezuinige en kwalitatief hoogstaande woningen waar het fantastisch wonen is! PROGRAMMA

Nadere informatie

DUURZAME OPLOSSINGEN VOOR DE WARMTEVRAAG

DUURZAME OPLOSSINGEN VOOR DE WARMTEVRAAG DUURZAME OPLOSSINGEN VOOR DE WARMTEVRAAG Introductie Jon van Diepen Register Energie Adviseur (rea) Afgestudeerd in Business of Energy Systems (TopTech/TU Delft) Achtergrond: ICT / Financieel Analist Interessegebied:

Nadere informatie

Met deze regeling wordt uitvoering gegeven aan de artikelen 2, derde lid, en 3 van het Besluit energieprestatievergoeding huur (hierna: het besluit).

Met deze regeling wordt uitvoering gegeven aan de artikelen 2, derde lid, en 3 van het Besluit energieprestatievergoeding huur (hierna: het besluit). Toelichting 1. Inleiding Met deze regeling wordt uitvoering gegeven aan de artikelen 2, derde lid, en 3 van het Besluit energieprestatievergoeding huur (hierna: het besluit). Op grond van artikel 2, derde

Nadere informatie

De succesvolle aanpak van VvE Hamershof Leusden

De succesvolle aanpak van VvE Hamershof Leusden De succesvolle aanpak van VvE Hamershof Leusden Inhoud VvE bewoners Hamershof Motivatie Zekerheden & voorspelbaarheid Individuele benadering Besluit in de ALV Samengevat Sander van Velthoven & René Pie

Nadere informatie

Toelichting. 1. Inleiding

Toelichting. 1. Inleiding Toelichting 1. Inleiding Met deze wijziging van de Regeling energieprestatievergoeding huur (hierna: de regeling) wordt uitvoering gegeven aan artikel 3 van het Besluit energieprestatievergoeding huur

Nadere informatie

Voorjaarssessies. Woningen inclusief energielasten betaalbaar en comfortabel, een nieuwe propositie voor bewoners

Voorjaarssessies. Woningen inclusief energielasten betaalbaar en comfortabel, een nieuwe propositie voor bewoners Voorjaarssessies Woningen inclusief energielasten betaalbaar en comfortabel, een nieuwe propositie voor bewoners De aftrap! Energiemeter=0 gegarandeerd Energiekosten ín vernieuwbouw Businesscase corporatie

Nadere informatie

ENERGIE PRESTATIE VERGOEDING. Maurice Coen

ENERGIE PRESTATIE VERGOEDING. Maurice Coen ENERGIE PRESTATIE VERGOEDING Maurice Coen Arnhem, 10 oktober 2015 13$miljard BIOBASED( BOUWEN DUURZAAM( BOUWEN ENERGIE( ZUINIG( BOUWEN EPC(0,4 EPC(0 Nul7op7 de7meter Energie( leverend NUL-OP-DE-METER

Nadere informatie

Energiebundel. handleiding. Energiebundel. Status. Auteur. Revisie historie. Ewald Hafkenscheid, Zelziuz BV - Werkgroep Prestatiegarantie.

Energiebundel. handleiding. Energiebundel. Status. Auteur. Revisie historie. Ewald Hafkenscheid, Zelziuz BV - Werkgroep Prestatiegarantie. Energiebundel handleiding Status Concept Auteur Ewald Hafkenscheid, Zelziuz BV - Werkgroep Prestatiegarantie Revisie historie 0.3 9-3-2015 eerste concept zonder rekenvoorbeeld 0.5c 31-3-2015 opmerkingen

Nadere informatie

Duurzaam Castricum 2030. Door vanuit ons vakgebied en met onze kennis de woningen in Castricum energie op te laten wekken in plaats van te laten

Duurzaam Castricum 2030. Door vanuit ons vakgebied en met onze kennis de woningen in Castricum energie op te laten wekken in plaats van te laten Duurzaam Castricum 2030. Door vanuit ons vakgebied en met onze kennis de woningen in Castricum energie op te laten wekken in plaats van te laten verbruiken. Hoe we werken De woning krijgt als het ware

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 3746 20 januari 2017 Regeling van de Minister voor Wonen en Rijksdienst van 17 januari 2017, nr. 2017-0000025902 houdende

Nadere informatie

Groen of 50 tinten Groen. Bijeenkomst VTW 9 mei 2019 Dick Janssen

Groen of 50 tinten Groen. Bijeenkomst VTW 9 mei 2019 Dick Janssen Groen of 50 tinten Groen Bijeenkomst VTW 9 mei 2019 Dick Janssen Duurzaamheidsvisie De Woonplaats Wij denken en doen duurzaam Trias energetica Wensen van bewoners en bevorderen een juist gebruik van de

Nadere informatie

Energie ambitieuze huisvesting in 2050. Homelab 2014

Energie ambitieuze huisvesting in 2050. Homelab 2014 Energie ambitieuze huisvesting in 2050 Homelab 2014 Wat denk jij Een energieneutrale woning kan dat nu al? Is de business case voor een energieneutrale woning voor 2016 al gezond? Woon jij binnen 5 jaar

Nadere informatie

Nul-op-de-meter - wat betekent dat voor de woningcorporatie?

Nul-op-de-meter - wat betekent dat voor de woningcorporatie? Nul-op-de-meter - wat betekent dat voor de woningcorporatie? Nul-op-de-meter is hot. Er wordt veel over gepraat. De Stroomversnelling is aan een tweede ronde prototypes toe voor renovatie van grondgebonden

Nadere informatie

De woonvisie en uw woningcorporatie(s)

De woonvisie en uw woningcorporatie(s) Kennissessie De woonvisie en uw woningcorporatie(s) Circa 1/3 van de Vughtse woningen is een sociale huurwoning. Sociaal of betaalbaar wonen, wat betekent dat, wat is nodig? Portefeuille Woonwijze Huurbeleid:

Nadere informatie

NIEUWBOUW HUURWONINGEN TOLHUIZEN

NIEUWBOUW HUURWONINGEN TOLHUIZEN NIEUWBOUW HUURWONINGEN Elkien realiseert 14 gezinswoningen in Tolhuizen, Leeuwarden. Dit zijn comfortabele en energiezuinige woningen met een zeer lage energierekening. Graag leggen wij u uit wat de kenmerken

Nadere informatie

BROCHURE. Energieprestatie vergoeding

BROCHURE. Energieprestatie vergoeding BROCHURE Energieprestatie vergoeding Met deze brochure willen we u inzicht geven in de manier waarop u energie verbruikt en betaalt. En we geven uitleg over een voor u nieuw contract dat wij de energieprestatievergoeding

Nadere informatie

Themablad Jaarlijkse EPV Toets NOM Keur

Themablad Jaarlijkse EPV Toets NOM Keur Themablad Jaarlijkse EPV Toets NOM Keur Onderwerp Themablad Jaarlijkse EPV Toets NOM Keur Datum 19 december 2016 Versie versie 1.01 Auteurs J. W. Brinkman & D. Hughes Auteursrechten Copyright 2016 door

Nadere informatie

Samen voor positieve energie. Zonder invloed op het klimaat. Gratis!

Samen voor positieve energie. Zonder invloed op het klimaat. Gratis! Samen voor positieve energie Zonder invloed op het klimaat. Gratis! 1 VISIE OP DE ENERGIETRANSITIE 2050 Geen fossiele brandstoffen gebruik De mens beïnvloedt het klimaat niet Energie is gratis Wij richten

Nadere informatie

Duurzaam Bouwloket. Voor onafhankelijke informatie en advies over:

Duurzaam Bouwloket. Voor onafhankelijke informatie en advies over: Duurzaam Bouwloket Voor onafhankelijke informatie en advies over: Duurzaam (ver)bouwen Energie besparen Zelf duurzame energie opwekken Duurzame financiering Subsidies ~45% Energielabel D of lager Een gemiddeld

Nadere informatie

Memo. Financieringsmogelijkheden van energiebesparingsmaatregelen

Memo. Financieringsmogelijkheden van energiebesparingsmaatregelen Memo Financieringsmogelijkheden van energiebesparingsmaatregelen Onderwerp > Financieringsmogelijkheden van energiebesparingsmaatregelen bestaande bouw Opsteller > Niels van Vliet & Ellen van Acht met

Nadere informatie

Nom voor VvE s: uitkomsten van een jaar experimenteren

Nom voor VvE s: uitkomsten van een jaar experimenteren Nom voor VvE s: uitkomsten van een jaar experimenteren Wie zijn wij? Onafhankelijke aanjagers van de bouwsector in opdracht van Min. BZK Programma Energiesprong (sinds 2010) onder Platform31 (semi-overheid)

Nadere informatie

Milieu De module Milieu is opgedeeld in drie submodules: Submodule 2.1 Water Submodule 2.2 Milieuzorg Submodule 2.3 Materiaal

Milieu De module Milieu is opgedeeld in drie submodules: Submodule 2.1 Water Submodule 2.2 Milieuzorg Submodule 2.3 Materiaal Bijlage 5 Uitgangspunten duurzaamheid Bijlage bij het programma van eisen voor de aanbesteding van De Streek Toelichting op het convenant Duurzaam bouwen West-Brabant en de Nul-op-de-Meter-woning. Convenant

Nadere informatie

PLUS LEVEN. Wetgeving 2015; epc van 0,4 / Wij reeds energieneutraal in 2015 icm windenergie Wetgeving per : BENG

PLUS LEVEN. Wetgeving 2015; epc van 0,4 / Wij reeds energieneutraal in 2015 icm windenergie Wetgeving per : BENG Wie zijn wij? Wij bouwen met een visie op lange termijn. Fossiele brandstoffen raken op, grondstoffen schaars. Toekomst vraagt om integrale benadering: kijk naar gebieden en veel disciplines hierbij betrekken,

Nadere informatie

Datum 24 januari 2017 Beantwoording Kamervragen over een energieprestatievergoeding in zeer energiezuinige woningen met een gasaansluiting

Datum 24 januari 2017 Beantwoording Kamervragen over een energieprestatievergoeding in zeer energiezuinige woningen met een gasaansluiting > Retouradres Postbus 20011 2500 EA Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Directoraat-Generaal Turfmarkt 147 Den Haag Postbus 20011 2500 EA

Nadere informatie

BELEIDSREGEL SUBSIDIËRING Nulop-de-Meter

BELEIDSREGEL SUBSIDIËRING Nulop-de-Meter BELEIDSREGEL SUBSIDIËRING Nulop-de-Meter WONINGEN 2019 Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Sint Anthonis; overwegende dat het van belang is dat particuliere woningbezitters versneld

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20011 2500 EA Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Turfmarkt 147 Den Haag Postbus 20011 2500 EA Den Haag Uw kenmerk 2016Z15884

Nadere informatie

Bijlage bij uw huurovereenkomst (project EGW Arnhem Presikhaaf) versie 1.3 03-11-2015 tussenwoning

Bijlage bij uw huurovereenkomst (project EGW Arnhem Presikhaaf) versie 1.3 03-11-2015 tussenwoning Bijlage bij uw huurovereenkomst (project EGW Arnhem Presikhaaf) versie 1.3 03-11-2015 tussenwoning Naam huurder: Adres: Huurcontractnummer: Ingangsdatum huur: U heeft een overeenkomst met Portaal voor

Nadere informatie

MASTERCLASS FINANCIERING Nul op de Meter voor de par8culier. Ivo Opstelten & Karin van Rooij

MASTERCLASS FINANCIERING Nul op de Meter voor de par8culier. Ivo Opstelten & Karin van Rooij MASTERCLASS FINANCIERING Nul op de Meter voor de par8culier Ivo Opstelten & Karin van Rooij Gemiddelde Energielasten: King or Castle? E A Gaat uit van energielasten gebaseerd op: - aantal inwoners - inkomen

Nadere informatie

BENG en NTA. Stand van zaken

BENG en NTA. Stand van zaken BENG en NTA Stand van zaken Ir. Harm Valk Nieman Groep ZEN-Platformbijeenkomst 20 juni 2017 BENG, maar ook ZEN! Integraal benaderen comfort gebruik energie Werkgroep BENG Nieuwe projecten BENG vanaf het

Nadere informatie

Samenvatting: Winst en waarde van energie renovaties in de woningbouw

Samenvatting: Winst en waarde van energie renovaties in de woningbouw Samenvatting: Winst en waarde van energie renovaties in de woningbouw De opgave is groot De Rijksoverheid streeft naar een energieneutrale bebouwde omgeving in 2050. Op weg daar naar toe is de ambitie

Nadere informatie

Technieken en financiering van de aardgasvrijoplossingen

Technieken en financiering van de aardgasvrijoplossingen Nieuwbouw is relatief eenvoudig aardgasvrij te realiseren. Er zijn grofweg twee alternatieven: - Verzwaard elektriciteitsnet met een lucht- of bodemwarmtepomp in de woning (all electric) - collectieve

Nadere informatie

Energie besparing en woning verbetering voor VvE s. sparen in grote stappen of in 1 x naar Nul op de meter

Energie besparing en woning verbetering voor VvE s. sparen in grote stappen of in 1 x naar Nul op de meter Energie besparing en woning verbetering voor VvE s sparen in grote stappen of in 1 x naar Nul op de meter Onderzoek doen en experimenteren met als doel: Mensen prettig laten wonen, leven en werken Experiment:

Nadere informatie

WORKSHOP ENERGIEVISIE

WORKSHOP ENERGIEVISIE WORKSHOP ENERGIEVISIE STELLING 1 Wij werken al vanuit een energievisie WAT ZIT ER IN EEN ENERGIEVISIE Hoe gaan we om met energie in bestaande bouw en in nieuwbouw, in zowel woningbouw als utiliteit en

Nadere informatie

Matchproces. Wat is nul-op-de-meter en de Energieprestatievergoeding? Kennismaken

Matchproces. Wat is nul-op-de-meter en de Energieprestatievergoeding? Kennismaken Matchproces Je bent enthousiast over nul-op-de-meter renovaties en je wilt starten met een eerste pilot of project. Wellicht heb je al een complexkeuze gemaakt en ben je op zoek naar de juiste partij (aanbieder

Nadere informatie

GEN Methodiek kansrijk aanbod. Tools voor energieneutrale gebiedsontwikkeling op gebouwniveau

GEN Methodiek kansrijk aanbod. Tools voor energieneutrale gebiedsontwikkeling op gebouwniveau GEN Methodiek kansrijk aanbod Tools voor energieneutrale gebiedsontwikkeling op gebouwniveau Methodiek kansrijk aanbod (Mka) Centrale begrippen Energieneutraal en laagste woonlasten Grootschalig werken

Nadere informatie

Meefinancieren van energiebesparende voorzieningen De mogelijkheden bij BLG Wonen Versie 1-1-2016

Meefinancieren van energiebesparende voorzieningen De mogelijkheden bij BLG Wonen Versie 1-1-2016 Meefinancieren van energiebesparende voorzieningen De mogelijkheden bij BLG Wonen Versie 1-1-2016 Energiebesparende voorzieningen zijn in meerdere opzichten interessant: Structurele besparing tot 30% op

Nadere informatie

Energiesprong. @greenspirator. bouwlokalen

Energiesprong. @greenspirator. bouwlokalen Energiesprong @greenspirator bouwlokalen Somewhere in the North of Paris...extreme urban fuel poverty OPWARMING VERGRIJZING 13 miljard ENERGIEVERBRUIK WONINGBOUW Bron: PHI Bij 2000 m3 gasverbruik en

Nadere informatie

Naar energieneutrale sociale woningvoorraad in 2050

Naar energieneutrale sociale woningvoorraad in 2050 Naar energieneutrale sociale woningvoorraad in 2050 Datum mei 2017 1 Naar energieneutrale sociale woningvoorraad in 2050 Datum mei 2017 Samenvatting 1 2 3 Betreft Naar energieneutrale sociale woningvoorraad

Nadere informatie

Winst en comfort uit duurzaamheid. Bouw op onze kennis

Winst en comfort uit duurzaamheid. Bouw op onze kennis Winst en comfort uit duurzaamheid Bouw op onze kennis Even voorstellen "Het verschil tussen gewoon en uitzonderlijk is vaak dat kleine beetje extra, waarin samenwerking en krachtenbundeling mijn drijfveer

Nadere informatie

ZEN Platformbijeenkomst. Bouw op onze kennis

ZEN Platformbijeenkomst. Bouw op onze kennis ZEN Platformbijeenkomst Bouw op onze kennis Even voorstellen Patrick Harting Projectmanager Werkzaam sinds: 2007 "De uitdaging van mijn werk is niet het stapelen van de stenen, maar het inzetten van ieders

Nadere informatie

Worstelen met verduurzamen

Worstelen met verduurzamen Worstelen met verduurzamen De aanpak van Tiwos René Scherpenisse Bestuurder 4 april 2019 Even voorstellen - Tiwos, Tilburgse woonstichting - Middelgrote wooncorporatie, 8000 vhe - Voormalig gemeentelijk

Nadere informatie

S. Klijn Velderman, D. Hughes, M. Witkamp, S. Verduijn. Copyright 2016 by Vereniging De BredeStroomversnelling

S. Klijn Velderman, D. Hughes, M. Witkamp, S. Verduijn. Copyright 2016 by Vereniging De BredeStroomversnelling NOM Keur Reglement Datum 25 november 2016 Versie versie 1.02 Documentnummer Auteurs Auteursrechten S. Klijn Velderman, D. Hughes, M. Witkamp, S. Verduijn Copyright 2016 by Vereniging De BredeStroomversnelling

Nadere informatie

Overeenkomst Energieprestatievergoeding (EPV) voor de woning.

Overeenkomst Energieprestatievergoeding (EPV) voor de woning. Bijlage bij huurovereenkomst d.d.. Overeenkomst Energieprestatievergoeding (EPV) voor de woning. De ondergetekenden: Stichting MeerWonen, statutair gevestigd en kantoorhoudende te Roelofarendsveen aan

Nadere informatie

Bijlage nota gs: 502478/502484 Uitvoeringsregeling subsidie duurzaam renoveren Noord- Holland 2015

Bijlage nota gs: 502478/502484 Uitvoeringsregeling subsidie duurzaam renoveren Noord- Holland 2015 Bijlage nota gs: 502478/502484 Uitvoeringsregeling subsidie duurzaam renoveren Noord- Holland 2015 Besluit van gedeputeerde staten van Noord-Holland van, nr., tot vaststelling van de Uitvoeringsregeling

Nadere informatie

Inhoud. Achtergrond Begrippen en definities Facts and figures. Uitdagingen richting energieneutraal

Inhoud. Achtergrond Begrippen en definities Facts and figures. Uitdagingen richting energieneutraal Inhoud Achtergrond Begrippen en definities Facts and figures Woningen nieuw en renovatie utiliteit: scholen en kantoren als voorbeeld Uitdagingen richting energieneutraal RVO en energieneutrale gebouwen

Nadere informatie

Naar energieneutrale sociale woningvoorraad in 2050

Naar energieneutrale sociale woningvoorraad in 2050 Naar energieneutrale sociale woningvoorraad in 2050 1 Naar energieneutrale sociale woningvoorraad in 2050 Samenvatting 1 2 3 Betreft Naar energieneutrale sociale woningvoorraad in 2050 4 Betreft Naar energieneutrale

Nadere informatie

Themablad EPV Jaaroverzicht NOM Keur

Themablad EPV Jaaroverzicht NOM Keur Themablad EPV Jaaroverzicht NOM Keur Onderwerp Themablad EPV Jaaroverzicht NOM Keur Datum 15 december 2016 Versie versie 1.02 Auteurs M.J. Witkamp Auteursrechten Copyright 2016 door Vereniging De BredeStroomversnelling

Nadere informatie

Van Energiebesparen naar CO2-neutraal

Van Energiebesparen naar CO2-neutraal 17 mei 2017, SP Eindhoven Van Energiebesparen naar CO2-neutraal Kans en bedreigingen in de huursector Jaap van Leeuwen (Woonbond) Klimaatontwikkeling: Gemiddelde temperatuur in 2017 tov gemiddelde 1950-1980

Nadere informatie

Financiering, zo geregeld. Thomas Dekker - Rabobank

Financiering, zo geregeld. Thomas Dekker - Rabobank Financiering, zo geregeld Thomas Dekker - Rabobank 09-10-2018 Woningmarkt vs. Energielabel Financieringsopties Klimaatakkoord en alternatieve financieringsvormen Om te beginnen Stijging woningwaarde Kans

Nadere informatie

Memorie van toelichting. Inleiding

Memorie van toelichting. Inleiding Memorie van toelichting Inleiding Dit wetsvoorstel strekt tot wijziging van de Uitvoeringswet huurprijzen woonruimte. Het wetsvoorstel maakt het voor verhuurder en huurder mogelijk om in het kader van

Nadere informatie

Achtergrondinformatie Woonsymposium WONEN IN STAD.NL SESSIE DUURZAAMHEID

Achtergrondinformatie Woonsymposium WONEN IN STAD.NL SESSIE DUURZAAMHEID Achtergrondinformatie Woonsymposium WONEN IN STAD.NL SESSIE DUURZAAMHEID donderdag 19 maart 2015 Duurzaamheid Duiding en context Groningen heeft de ambitie om in 2035 een energieneutrale stad te zijn.

Nadere informatie

Echt nul op de meter. HRsolar : Robbert van Diemen Techneco : Niels van Alphen

Echt nul op de meter. HRsolar : Robbert van Diemen Techneco : Niels van Alphen Echt nul op de meter HRsolar : Robbert van Diemen Techneco : Niels van Alphen Agenda Zonthermie V1.0 -> V3.0 Zonthermie V3.0 / warmtepompen Wie is HRsolar Nederlandse fabrikant van zonthermische oplossingen

Nadere informatie

VerduurSamen! De ontwerpopgave van de onvoltooid verleden tijd!

VerduurSamen! De ontwerpopgave van de onvoltooid verleden tijd! VerduurSamen! De ontwerpopgave van de onvoltooid verleden tijd! Jan Willem van de Groep inspirator conditioner innovator rebel DJ BEWIJS OPWARMING VERGRIJZING / KRIMP / ZORG / LEEFB 13 miljard ENERGIE

Nadere informatie

SEMINAR Zonne-energie voor woningbouwcorporaties

SEMINAR Zonne-energie voor woningbouwcorporaties SEMINAR Zonne-energie voor woningbouwcorporaties Gastheer: Bart Jansen, Atrivé i.s.m. Aedes vereniging van woningcorporaties Programma: 15.30-15.45 Energietrends voor corporaties Bart Jansen, Atrivé 15.45-16.00

Nadere informatie

Programma extra 5 PJ sociale sector

Programma extra 5 PJ sociale sector Programma extra 5 PJ sociale sector Afdrukdatum 10 november 2017 1 Programma extra 5 PJ sociale sector Inhoudsopgave 2 1 Inleiding 1 1.1 Context 3 1.2 Overzicht 4 Programma Omvang 2018 (PJ) 2019 (PJ) 2020

Nadere informatie

CORPORATIES: ZONNESTROOM EN

CORPORATIES: ZONNESTROOM EN CORPORATIES: ZONNESTROOM EN -- FINANCIERING Solar Solutions International, 22 maart 2017 Bart Jansen Atrivé WIE IS ATRIVÉ? Adviesbureau op het gebied van Wonen Woningcorporaties & gemeente/overheid Duurzaamheid:

Nadere informatie

Voor onafhankelijke informatie en advies over:

Voor onafhankelijke informatie en advies over: Raoul Santibanez Voor onafhankelijke informatie en advies over: Energie besparen en energie opwekken Luchtkwaliteit in huis Comfortverbetering in huis Levensloopbestendig wonen Klimaat adaptief wonen Subsidies,

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Postbus EA DEN HAAG

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Postbus EA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20011 2500 EA Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Turfmarkt 147 Den Haag Postbus 20011 2500 EA Den Haag Nederland www.rijksoverheid.nl

Nadere informatie

Welkom bij. Gasvrij verwarmen Collectief of individueel Hoe werkt een ESCo? BAK versus Bod Financiën Praktijk casussen en ervaringen

Welkom bij. Gasvrij verwarmen Collectief of individueel Hoe werkt een ESCo? BAK versus Bod Financiën Praktijk casussen en ervaringen Collectieve warmte: ESCo in de gestapelde woningbouw Ing. John Braakman MBA, directeur bijzon Welkom bij Gasvrij verwarmen Collectief of individueel Hoe werkt een ESCo? BAK versus Bod Financiën Praktijk

Nadere informatie

Curavie woning Nieuwbouw

Curavie woning Nieuwbouw Curavie woning Nieuwbouw energiezuinige woningen OP NUL DE METER GROSFELD VAN DER VELDE ARCHITECTEN Curavie woning Nieuwbouw energiezuinige woningen Levensloopbestendigheid De Curavie woning heeft een

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2017 2018 Aanhangsel van de Handelingen Vragen gesteld door de leden der Kamer, met de daarop door de regering gegeven antwoorden 2391 Vragen van het lid

Nadere informatie