Jaarverslag Commissie van Toezicht bij de Penitentiaire Inrichting Middelburg, locatie Torentijd

Transcriptie

1 Jaarverslag 2018 Commissie van Toezicht bij de Penitentiaire Inrichting Middelburg, locatie Torentijd

2 1. De inrichting p. 3 De commissie van Toezicht p. 3 Deskundigheidsbevordering p Activiteiten in het kader van de advies- en de toezichthoudende taak p De bemiddelingstaak p De rechtsprekende taak p Overige vermeldingswaardige activiteiten en gebeurtenissen p Conclusies en aanbevelingen p. 13 Bijlage 1: managementoverzicht 2018 p. 14 Bijlage 2: totaaloverzicht uit KLAVER p. 16 2

3 1. De inrichting Naam en bestemmingsaanwijzing inrichting: Penitentiaire Inrichting Middelburg, locatie Torentijd, bestaat uit de volgende regimes: Huis van Bewaring, gevangenis en het Politiecellencomplex. Sinds 1 juli 2014 is de Zeer Beperkt Beveiligde Inrichting (verder: ZBBI) tijdelijk gehuisvest in de inrichting (afdeling Zuid 1). Het Politiecellencomplex valt niet onder het toezicht van deze commissie. Aantal detentieplaatsen: 177 plaatsen voor mannelijke gedetineerden, verdeeld over 61 plaatsen bestemd voor Huis van Bewaring, 59 plaatsen voor gevangenis, 17 arrestantenplaatsen, 12 plaatsen EZV (extra zorgvoorziening, zowel bestemd voor Huis van Bewaring als gevangenis) en 28 plaatsen in de ZBBI. De samenstelling van de directie van de Penitentiaire Inrichting Middelburg is het verslagjaar als volgt gewijzigd. De vestigingsdirecteur de heer drs. J. van der Geest is per 1 juni 2018 met pensioen gegaan. Plaatsvervangend vestigingsdirecteur de heer S. van den Broek is met ingang van die datum waarnemend vestigingsdirecteur geworden. Verder is per 9 juli 2018 mevrouw mr. S. Mulder aangetreden als directielid. Plaatsvervangend vestigingsdirecteur en hoofd Veiligheid de heer E. Hooijer heeft per 1 november 2018 zijn taken als directielid neergelegd. Met ingang van diezelfde datum is mevrouw J. de Graaf aangetreden als directielid. De Commissie van Toezicht De samenstelling van de commissie van toezicht voldoet aan de vereisten zoals gesteld in artikel 11 van de Penitentiaire maatregel. De samenstelling van de commissie was in het verslag jaar als volgt: Mevrouw S. Rosier (voorzitter tot 1 augustus 2018) Mevrouw mr. J.G. Cabboort (voorzitter vanaf 1 augustus 2018) De heer J. Sinke (vice-voorzitter) De heer mr. J.F.I. Sinack De heer mr. J.A.J. van den Boom Mevrouw C.E. van Vemden Mevrouw Y.J. Bats De heer S.C.J. Labrujère De heer A.A.M. van Houte Mevrouw M. Luiken (vanaf 1 augustus 2018) De samenstelling van de commissie van toezicht is in het verslagjaar als volgt gewijzigd. Op 1 augustus 2018 heeft S. Rosier haar werkzaamheden als voorzitter en lid van de commissie van toezicht beëindigd. Met ingang van diezelfde datum heeft het lid Cabboort de taak van voorzitter op zich genomen en is Luiken als nieuw lid verwelkomd. Zoals voorgeschreven in de Penitentiaire maatregel zijn in de commissie van toezicht een lid dat met rechtspraak is belast, een advocaat, een medicus en een deskundige uit de kring van maatschappelijk werk aanwezig. De overige leden zijn afkomstig uit diverse maatschappelijke disciplines. Gedurende het verslagjaar waren mevrouw mr. A.P.M. Philipsen, mevrouw mr. M. Valk, mevrouw mr. A.A. Dijk en mevrouw mr. A.E. Paulus als (plaatsvervangend) secretaris aan de commissie verbonden. Allen zijn als senior juridisch medewerker werkzaam bij de rechtbank Zeeland-West- Brabant, locatie Middelburg. De administratieve werkzaamheden ten behoeve van de commissie werden verricht door mevrouw G.M.A. de Keuning-Jongelings, mevrouw H.C. van der Welle-Nijsen en de heer R. Ben Sellam, allen werkzaam bij voornoemde rechtbank. In het kader van het in 2014 genomen besluit dat het secretariaat daar waar mogelijk samenwerkt met 3

4 het secretariaat behorende bij de Justitiële Jeugdinrichting Den Hey-Acker te Breda heeft de secretaris van laatstgenoemde inrichting, mevrouw H.F. Klaver, de secretarissen en administratie ondersteund daar waar nodig. Deskundigheidsbevordering De leden en secretarissen van de commissie worden in de gelegenheid gesteld cursussen, trainingen en/of studiedagen bij te wonen. Van den Boom heeft gedurende het verslagjaar de masterclass penitentiair recht gevolgd. Cabboort, Van Vemden en Van Houte hebben de landelijke themadag commissies van toezicht bijgewoond in Amersfoort. Daarnaast wordt tijdens de vergaderingen met regelmaat aandacht besteed aan bijzondere thema s en/of onderwerpen. Ook worden deskundigen uit het personeel van de inrichting of een ketenpartner uitgenodigd om voorafgaand aan een vergadering een voorlichting te geven over een bepaald thema. De leden zijn daarbij telkens in de gelegenheid gesteld om vragen te stellen. In januari 2018 heeft dhr. E. Brandhoff (casemanager, afdeling D&R) een informele presentatie gehouden over hoe de penitentiaire inrichting de komende jaren wil bewerkstelligen dat gedetineerden kunnen toegroeien naar een delictvrije toekomst. In maart 2018 was dhr. Brandhoff opnieuw aanwezig bij de vergadering, ditmaal samen met dhr. B.J.P.R.V. Vanassche, de directeur van het Veiligheidshuis Zeeland. Zij hebben een toelichting gegeven op de samenwerking tussen het Veiligheidshuis en de inrichting. In juni 2018 heeft F. van Zalen, een medewerker van de inrichting, een toelichting gegeven op het nieuwe telefoonsysteem Telio. In september 2018 heeft B. Schilperoord, werkzaam op de afdeling West, een toelichting gegeven op zijn werk als bemiddelaar. De leden van de commissie hebben gedurende het verslagjaar bezoeken gebracht aan verschillende afdelingen in de inrichting en gesprekken gevoerd met personeel van de inrichting. Tot slot worden maandelijks tijdens de vergaderingen de uitspraken van de commissie en de jurisprudentie van de RSJ besproken. 4

5 2. Activiteiten in het kader van de advies- en de toezichthoudende taak De commissie van toezicht en de directie van de penitentiaire inrichting zijn in keer in vergadering bij elkaar gekomen. Deze vond telkens plaats aansluitend aan de laatste zitting van de maand, met uitzondering van juli en december: toen is de commissie vanwege de vakantieperiode niet bij elkaar gekomen. De vergadering werd voorgezeten door de voorzitter dan wel de plaatsvervangend voorzitter of - bij hun afwezigheid - een waarnemend voorzitter (eenmaal in het verslagjaar). De leden waren in overwegende mate bij de vergaderingen aanwezig. De directie van de penitentiaire inrichting was tijdens de vergaderingen telkens vertegenwoordigd door de directeur en/of een plaatsvervangend directeur. In 2018 was de onderlinge samenwerking binnen de commissie goed. Ook de samenwerking met de directie verliep naar tevredenheid. De commissie was kritisch, vooral wanneer zaken niet adequaat werden afgehandeld. De informatievoorziening door de directie was de eerste helft van het jaar niet altijd toereikend. In de tweede helft van het jaar is daar verbetering in gekomen. Een grote verbetering is dat de commissie voortaan wordt gekend in interne mededelingen, zodat nieuwe informatie snel gedeeld kan worden. Van de vergaderingen zijn notulen opgemaakt en vastgesteld. Tot de vaste agendapunten van de vergaderingen van de commissie met de directie behoren onder meer de verslaglegging van de vergadering, het overzicht van ingekomen klachten, ingekomen stukken, mededelingen van de directie en de commissie van toezicht en de verslagen van de maandcommissaris. De maandcommissarissen hebben tijdens hun wekelijkse bezoek aan de inrichting naar aanleiding van de verzoekbriefjes en ingekomen klachten gesproken met gedetineerden en het personeel en zo nodig met de directie. Daar waar mogelijk hebben zij bemiddeld dan wel getracht te bemiddelen. Indien uit de contacten met de gedetineerden bleek dat bepaalde onderwerpen een andere aanpak verdienden, heeft de commissie van toezicht de directie daarover tijdens de maandelijkse vergadering van advies gediend. Tijdens de vergaderingen zijn onder meer onderstaande onderwerpen aan de orde gekomen. Regime bij binnenkomst na overplaatsing Naar aanleiding van een aantal klachten van gedetineerden en opmerkingen van de Gedeco, is tijdens de vergaderingen gesproken over in welk regime een gedetineerde die wordt overgeplaatst vanuit een andere inrichting terecht komt. De directie heeft toegelicht dat iedere gedetineerde bij binnenkomst op rood wordt geplaatst, omdat de inrichting zelf wil kunnen beoordelen of iemand in het plusregime kan worden geplaatst. Cabboort heeft vervolgens vastgesteld dat uit de jurisprudentie van de RSJ volgt dat deze handelswijze in strijd is met de Regeling selectie, plaatsing en overplaatsing gedetineerden. Naar aanleiding hiervan heeft de inrichting zijn beleid en werkwijze aangepast en worden gedetineerden in hetzelfde regime geplaatst als waar ze in de vorige inrichting in zaten. Bezoeken en rapporten Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd Zie voor een toelichting hieronder onder Medische dienst. Verweerschriften en beklagzittingen Tijdens de vergaderingen is regelmatig gesproken over de planning van de beklagzittingen en het tijdig aanleveren van de verweerschriften. Dat de verweerschriften regelmatig (te) laat worden aangeleverd, is een bekend probleem, maar lijkt nu serieus te worden opgepakt door de directie. De beklagrechters hebben ook hun zorgen uitgesproken over de kwaliteit van de motivering van beslissingen (met name die over promotie en degradatie) en verweerschriften. Begin 2019 is er een afspraak gepland tussen een beklagrechter, een directielid en de afdelingshoofden om hierover te spreken. Ook staat er een afspraak gepland tussen de secretariaten van de inrichting en de commissie om te bekijken hoe de afhandeling van klachten en de planning van de zittingen efficiënter en soepeler kan verlopen. 5

6 Pilot goederen op cel De inrichting heeft besloten om wat meer te gaan handhaven op het maximum aantal toegestane goederen op cel. Daarvoor was het wel vereist dat er een nulmeting werd gedaan. Die nulmeting leek door gedetineerden zelf te worden gedaan, hetgeen niet altijd overeenkwam met het werkelijk aantal goederen. De van de afdelingen afkomstige gegevens zijn door het Bad ingevoerd in het systeem. Dat systeem is ontleend aan de werkwijze in de PI Dordrecht. Bij invoer wordt er eerst gekeken of het maximum niet overschreden wordt. Als wel, dan worden de goederen voorlopig opgeslagen bij het Bad. Hoewel het systeem nog niet optimaal werkt, ontvangt de commissie nauwelijks klachten op dit punt. Onrust op de afdeling Oost Het is een periode onrustig geweest op de afdeling Oost. Vanwege berichten over contrabande op de afdeling er zouden met name veel telefoons zijn is op 29 mei 2018 de Landelijke Bijzondere Bijstandseenheid ingezet voor een zoekactie. Deze actie is op zichzelf goed verlopen, maar er is nagenoeg niets gevonden. Een week later heeft het personeel van de inrichting zelf nog een spitactie gedaan en daarbij zijn 11 mobiele telefoons aangetroffen. Naar aanleiding hiervan zijn verschillende maatregelen genomen om erachter te komen hoe de telefoons de inrichting binnenkomen. Met name vanwege wat verschuivingen in het personeel kon de directie in september mededelen dat de rust op deze afdeling is weergekeerd. Er wordt ook weinig contrabande meer gevonden. Overig Verder is er gesproken over: - Het inloopspreekuur van de directie; - De personele bezetting van de inrichting en de wisselingen in het managementteam; - Winkel en levering van boodschappen; - Het overlijden van twee gedetineerden (in maart en in december); - Terugbelverzoeken door advocaten en het nieuwe telefoonsysteem Telio; - Huisartsen. Kerntaken van de commissie van toezicht De commissieleden hebben verschillende aandachtsgebieden onder hun hoede waaronder: - bejegening en mentoraat; - geestelijke verzorging; - bijwonen Gedeco overleg; - bijwonen multidisciplinair overleg (MDO); - huisvesting en veiligheid; - medische dienst; - resocialisatie en nazorg; - bibliotheek, onderwijs en sport; - verzorging en voeding; - arbeid. Deze thema s zijn ook met enige regelmaat onderwerp van gesprek tijdens de maandelijkse vergadering. Geestelijke verzorging Sinke heeft gesproken met de vier geestelijke verzorgers die verbonden zijn aan de inrichting. Zij hebben gesproken over de omvang van hun werkzaamheden, waaronder de aandacht die zij hebben voor de mogelijkheden tot re-integratie van de gedetineerden. Sinke heeft namens de commissie de bereidheid tot communicatie met de geestelijke verzorgers uitgesproken. Bijwonen Gedeco overleg Van Vemden heeft ieder kwartaal een vergadering van de Gedeco bijgewoond. Bijwonen MDO Van Vemden heeft gedurende het verslagjaar drie keer een MDO bijgewoond. 6

7 Huisvesting en veiligheid Cabboort en Labrujère hebben tijdens het verslagjaar regelmatig een bezoek gebracht aan de afdeling Bad. Bij het Bad heeft zich het afgelopen jaar een aantal ontwikkelingen voorgedaan in verband met de pilot goederen op cel. Het personeel liep tegen een aantal problemen aan. Als een gedetineerde te veel goederen op cel heeft, wordt het te veel aan goederen voorlopig opgeslagen bij het Bad. Daarvoor is evenwel maar beperkte ruimte beschikbaar. Een tweede probleem is dat bij de portier niet gecontroleerd kan worden of datgene wat het bezoek meeneemt ook daadwerkelijk ingevoerd kan worden. Als dat wel het geval zou zijn, dan kon de portier het teveel aan kleding etc. weer aan het bezoek mee terug geven. Hoewel het systeem nog niet optimaal werkt ontvangt de commissie nauwelijks klachten op dit punt. De problemen doen zich vooral voor onder medewerkers, die bij de uitvoering van de verscherpte handhaving tegen wat dingen aanlopen. De problemen die in 2017 door de badmeester werden voorzien, hebben zich dus ook daadwerkelijk voorgedaan. Een belangrijk probleem/aandachtspunt blijft het linnengoed. Dat voldoet niet aan de eisen die je er aan mag stellen. Dit was in 2017 al een probleem en is in 2018 niet veranderd. De commissie zal hier ook in 2019 aandacht voor houden. Medische dienst De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) heeft aan het begin van het verslagjaar een bezoek gebracht aan de inrichting en naar aanleiding daarvan een kritisch rapport opgesteld. De inrichting is onder verscherpt toezicht gesteld. Naar aanleiding hiervan heeft de arts uit de commissie 2 keer een gesprek gehad met de directeur van de inrichting. Op zijn verzoek heeft de arts meegedacht over de kritiekpunten en de mogelijke verbeteringen uitgezet in een tijdspad. In juli heeft de IGJ opnieuw een bezoek gebracht aan de inrichting. Tijdens dat bezoek heeft ook een gesprek plaatsgevonden met de voorzitter en de arts uit de commissie. Tijdens dit gesprek werd gevraagd naar hun indruk van en visie op het algemene reilen en zeilen in de inrichting en het functioneren van de directie. Met betrekking tot de medische dienst kon door middel van een overzichtsstaat van de afgelopen vijf jaar inzichtelijk worden gemaakt dat het aantal klachten afneemt en de meeste klachten ongegrond verklaard zijn. De arts uit de commissie heeft tevens een uitgebreid en positief gesprek gevoerd met het Hoofd zorg over de verbeterslag die de medische zorg naar aanleiding van de bezoeken van de IGJ heeft gemaakt. Aan het eind van het jaar was de IGJ voor het eerst weer positief in haar rapportage en de verwachting is dat de inrichting begin 2019 weer onder gewoon toezicht zal komen te staan. Ieder jaar worden de klachten met betrekking tot de medische dienst geïnventariseerd door het hoofd Zorg en besproken met de arts uit de commissie van toezicht. Dit jaar zijn er opvallend weinig klachten ingediend, namelijk in totaal 4, in vergelijking met de voorgaande jaren (10 in 2017 en 17 in 2018). Resocialisatie en nazorg In maart 2018 heeft Van Vemden met de reclassering gesproken over het project Ruim Baan. Ook heeft zij gesproken met de directeur van het Veiligheidshuis over de nieuwe samenwerking tussen het Veiligheidshuis, de gemeenten en de inrichting. Een en ander krijgt een vervolg in Verzorging en voeding Sinke heeft gesprekken gevoerd met de medewerkers van de keuken. Er is onder andere gesproken over de inkoop, het vaststellen van de menu s, het aanbieden van koosjer en halal voedsel en de verbouwing van de keuken. Arbeid De afdeling Arbeid had in het verslagjaar met name de aandacht van de commissie vanwege de problematiek rondom het geïmpregneerde hout waarmee binnen de inrichting werd gewerkt en het onderzoek dat in dat verband is ingesteld door het RIVM. 7

8 3. Activiteiten in het kader van de bemiddelingstaak Alle leden van de commissie van toezicht zijn per toerbeurt als maandcommissaris opgetreden in het huis van bewaring en de gevangenis, één en ander volgens de indeling overeenkomstig het jaarrooster. De maandcommissarissen hebben evenals in voorgaande jaren volgens voornoemd rooster in beginsel twee weken achter elkaar dienst. Zij hebben de inrichting wekelijks - op wisselende dagen - bezocht en de door de gedetineerden ingediende verzoekbriefjes, klachten en bemiddelingsverzoeken zelfstandig afgehandeld. De maandcommissaris bezoekt de gedetineerden. De aard van de gesprekken is zeer wisselend. Indien nodig bespreekt hij/zij de door de gedetineerden naar voren gebrachte grieven met het desbetreffende afdelingshoofd dan wel zijn vervanger of, afhankelijk van de aard en ernst van het besprokene, met een lid van de directie dan wel het hoofd van de medische dienst. Van de afwikkeling van de bemiddeling worden de gedetineerden zo spoedig geïnformeerd. Opvallend is dat er een stijging is te zien in het aantal intrekkingen van klachten na bemiddeling (van 37 in 2017 naar 55 in 2018). De maandcommissaris heeft van zijn/haar bevindingen steeds een kort verslag opgemaakt dat tijdens de eerstvolgende vergadering is besproken. Als een gedetineerde na bemiddeling door de maandcommissaris zijn klacht wenst door te zetten, wordt dit in het verslag van de maandcommissaris vermeld en wordt de klacht naar het secretariaat van de commissie gezonden. Het secretariaat vraagt vervolgens een verweerschrift en de onderliggende stukken op bij de directie van de penitentiaire inrichting. Bijzondere of anderszins vermeldenswaardige grieven zijn in de maandelijkse vergaderingen van de commissie met de directie besproken. Gedurende eerdere verslagjaren is geconstateerd dat de procedure met betrekking tot plaatsing in een strafcel door de directie wordt nageleefd en is afgesproken dat de maandcommissaris slechts steekproefsgewijs de gedetineerde die op strafcel is geplaatst zal bezoeken en als er zich bijzondere situaties voor doen. Eén en ander is dit jaar niet anders geweest. De commissie heeft geconstateerd dat - net als in voorgaand verslagjaar - in dit verslagjaar slechts in uitzonderlijke gevallen strafcelplaatsingen zijn opgelegd. Wel moet worden opgemerkt dat het in dit verslagjaar is voorgekomen dat de maandcommissaris niet op de hoogte is gesteld van een strafcelplaatsing. De commissie heeft de directie gevraagd om hier aandacht aan te schenken, deze strafcelplaatsingen te registreren en in alle gevallen de maandcommissaris hiervan op de hoogte te stellen. 8

9 4. Activiteiten in het kader van de rechtsprekende taak De commissie heeft er voor gekozen de beklagzaken meervoudig te behandelen. In het verslagjaar werd de beklagcommissie voorgezeten door één van de beklagrechters, te weten Sinack of Van den Boom. Aan de hand van een rooster waren bij toerbeurt twee andere commissieleden lid van de beklagcommissie. De beklagcommissie werd ondersteund door één van de secretarissen. Tijdens het verslagjaar waren de (waarnemend) vestigingsdirecteur of één van de plaatsvervangend vestigingsdirecteuren aanwezig bij de zittingen van de beklagcommissie. In een aantal gevallen werden zij ter zitting bijgestaan door een afdelingshoofd. Een aantal gedetineerden heeft zich bij de behandeling van hun beklag laten bijstaan door een advocaat of gemachtigde. De begin voorraad op 1 januari 2018 was 69 klachten. In 2018 zijn in totaal 281 klachten ontvangen. Van de ontvangen klachten zijn er 8 doorgezonden omdat de beklagcommissie niet het juiste orgaan was. In totaal zijn er in klachten door klager vóór of tijdens de zitting van de beklagcommissie ingetrokken, waarvan 55 na bemiddeling. De zittingen van de beklagcommissie vonden in beginsel iedere maandagmiddag in de even weken plaats. Tijdens het verslagjaar hebben er 24 zittingen plaatsgevonden. De commissie stelt vast dat gedetineerden in toenemende mate rechtsbijstand genieten tijdens een beklagzitting. Klagers en/of hun advocaat/gemachtigde hebben in 2018 telkens een ontvangstbevestiging van hun klacht ontvangen met daarin tevens vermeld de datum waarop de beklagcommissie voornemens is de klacht mondeling te behandelen. De klachten worden gescand en digitaal naar de directie van de inrichting verzonden, met het verzoek binnen zeven dagen relevante stukken aan te leveren. De klachten die zich daarvoor lenen, worden ter zitting mondeling afgedaan. In ingewikkeldere zaken is zo spoedig mogelijk na de zitting schriftelijk uitspraak gedaan. Daarnaast heeft de beklagcommissie ervoor gekozen een aantal klachten af te doen met toepassing van artikel 62 van de Penitentiaire beginselenwet (buiten zitting). In dat geval ontvingen de klagers en/of hun advocaat/gemachtigde daarvan bericht. Cijfermatig overzicht 2018 De registratie van klachten bij het secretariaat van de commissie van toezicht vindt plaats in het landelijk Klaver-registratiesysteem. Aantal ingekomen klachten 281 (2017: 290) Soort afdoening ingetrokken 95 (2017: 70) ingetrokken ter zitting 6 (2017: 9) ingetrokken na bemiddeling 55 (2017: 37) afdoening na rogatoir verzoek 28 (2017: 32) niet-ontvankelijk 54 (2017: 40) ongegrond 67 (2017: 94) (deels) gegrond 35 (2017: 20) overgedragen 8 (2017: 4) nog openstaand 30 (2017: 69) Als bijlage bij dit jaarverslag wordt een managementoverzicht van de afdoening van klachten uit het registratiesysteem Klaver gevoegd. De klachten hadden onder meer betrekking op: - disciplinaire straffen of ordemaatregel; - promotie/degradatie; - activiteiten waaronder arbeid en luchten; - urinecontroles; 9

10 - contact met buitenwereld (telefoneren/bezoek/post); - celinspecties; - bejegening; - verlaten inrichting/verlof; - winkel; - geld/rekeningcourant; - vertraging fasering/onvoldoende voortvarendheid casemanager; - verzorging (met name medische en persoonlijke verzorging); - persoonlijke voorwerpen (met name in- en uitvoer van goederen en vermissing/beschadiging daarvan). In 2018 werd ook diverse malen (15 keer) een tegemoetkoming na een gegrond verklaarde klacht toegekend, meestal in de vorm van een (gering) geldbedrag. De commissie van toezicht stelt vast dat ten opzichte van voorgaande jaren weer meer klachten door de beklagcommissie gegrond zijn verklaard omdat de beslissing van de directie onvoldoende onderbouwd was. Op grond van de wettelijke bepalingen dient in veel gevallen een (op de persoon toegespitste) belangenafweging plaats te vinden en daar schort het nogal eens aan. Verder constateert de beklagcommissie dat steeds meer gedetineerden zich bij laten staan door een advocaat tijdens hun beklagprocedure. Klachten worden daardoor uitgebreider juridisch onderbouwd, waardoor de behandeling vaak meer tijd kost. De beklagzittingen worden niet in overleg met de advocaten gepland, omdat dat de doorlooptijden niet ten goede komt. De advocaten wordt medegedeeld wanneer de klacht van hun cliënt wordt behandeld tijdens een beklagzitting en slechts in uitzonderlijke gevallen wordt uitstel verleend. In 2018 werden er door een aantal advocaten pro forma klaagschriften ingediend bij de commissie waarin wordt verzocht om een termijn voor het indienen van de gronden van het beklag. De commissie heeft deze klaagschriften (ongeveer 10) buiten zitting niet-ontvankelijk verklaard. Op grond van artikel 61 van de Pbw moet een klaagschrift immers binnen zeven dagen worden ingediend en de redenen van het beklag vermelden. Gelet op het uitgangspunt van de Pwb een voortvarende behandeling van het beklag is het bieden van een extra termijn voor deze redenen volgens de commissie niet passend. In het verslagjaar is in een aantal zaken hoger beroep ingesteld bij de RSJ tegen beslissingen van de beklagcommissie. Gedurende het verslagjaar heeft de commissie met belangstelling kennisgenomen van de uitspraken van de RSJ alsmede van het jurisprudentiebulletin. Het aantal ingediende schorsingsverzoeken bij de voorzitter uit de beroepscommissie van de RSJ is cijfermatig niet beschikbaar nu deze niet door het secretariaat zijn geregistreerd. De meeste schorsingsverzoeken zijn door de voorzitter uit de beroepscommissie van de RSJ afgewezen. De commissie heeft in het verslagjaar in een aantal beklagzaken een verzoek om rogatoir verhoor gedaan van een reeds overgeplaatste gedetineerde. De voorzitter uit de beklagcommissie heeft 34 maal gedetineerden rogatoir gehoord voor een andere commissie van toezicht. Doorlooptijden De commissie heeft ook in dit verslagjaar geconstateerd dat in een aantal klachten de wettelijke termijn van vier weken voor afhandeling van een klacht, welke termijn kan worden verlengd met vier weken, niet werd gehaald. De beklagcommissie streeft er naar om binnen twee weken na de zitting uitspraak te doen, maar dit wordt in voorkomende gevallen niet gehaald. 10

11 De overschrijding had verschillende oorzaken, waarop de beklagcommissie meestal geen of weinig invloed kan uitoefenen, namelijk: - de bemiddeling door de maandcommissaris; - zittingscapaciteit; - overplaatsing van klager waardoor klager op zijn klacht rogatoir gehoord moest worden door de commissie van toezicht verbonden aan de inrichting waar klager op dat moment verbleef; - complexiteit van de klacht; - klacht aangehouden ter zitting van de beklagcommissie onder andere in verband met het opvragen/aanleveren van aanvullende informatie bij de directie; - beschikbaar aantal uren secretaris. De doorlooptijden blijven de specifieke aandacht houden van de commissie van toezicht en worden tijdens nagenoeg iedere vergadering besproken. Verdere verbetering van de doorlooptijden wordt in 2019 nagestreefd. Publicatie Op verzoek van het kenniscentrum Commissies van Toezicht is afgesproken dat aansluitend aan de beklagcommissie zal worden bezien welke beslissingen in aanmerking komen voor publicatie. Geconstateerd moet worden dat deze afspraak onvoldoende wordt gehandhaafd en dat er weinig tot geen uitspraken van de beklagcommissie worden aangeboden ter publicatie. Dit is en blijft een aandachtspunt. 11

12 5. Overige vermeldenswaardige activiteiten en gebeurtenissen Op 30 januari 2018 heeft het jaarlijkse overleg tussen de voorzitter van de commissie, het secretariaat en de leidinggevende daarvan plaatsgevonden. Op 28 mei 2018 hebben de commissie en de directie tijdens een diner afscheid genomen van vestigingsdirecteur van der Geest en voorzitter van de commissie Rosier. Het secretariaat van de commissie heeft tijdens een borrel op 19 november 2018 afscheid genomen van Rosier. In de zomerperiode vond in de inrichting de theatervoorstelling Gevangenis Monologen plaats. Van Vemden heeft deze voorstelling bijgewoond. Op 8 oktober 2018 gaf Joseph Oubelkas, schrijver van het boek 400 brieven van mijn moeder, een lezing in de inrichting over zijn ervaringen binnen het Marokkaanse gevangeniswezen. Van Vemden heeft op 17 november 2018 de vader-kind dag bijgewoond. Op 26 november 2018 heeft P. Kip (DJI, projectleider Veilig & Digitaal werken CvT s) een presentatie gehouden over de rijksbrede applicatie Externe Samenwerkfunctionaliteit (eswf). De leden van de commissie hebben nu via een beveiligde online omgeving toegang tot de vergaderstukken, stukken voor de beklagzittingen en de verslagen van de maandcommissaris. Een aantal leden van de commissie hebben op 20 december 2018 de kerstborrel en winterbarbecue van de inrichting bijgewoond. Omdat Cabboort per 1 januari 2019 de advocatuur verlaat en zij met instemming van de leden aanblijft als voorzitter, wordt een vacature opengesteld voor een nieuw lid, die werkzaam is als advocaat. 12

13 6. Conclusies en aanbevelingen Het verslagjaar overziende meent de commissie van toezicht haar werk ook dit jaar op adequate wijze en in goede harmonie te hebben kunnen vervullen. Zij is van mening dat het in zijn algemeenheid een constructief en vruchtbaar jaar is geweest. Opgemerkt mag worden dat de leden van de commissie dit werk steeds met betrokkenheid en met plezier hebben verricht. Wel moet zij constateren dat door de wisselingen in de samenstelling van de directie en de commissie zelf het dit jaar wat stroever is verlopen dan voorgaande jaren. Met de komst van (opnieuw) een nieuwe directeur én plaatsvervangend(e) directeur(en) in 2019 wordt er vanuit gegaan dat 2019 weer met wat meer structuur zal verlopen. In het algemeen is de commissie van toezicht tevreden over de omstandigheden waarin de gedetineerden zich bevinden. Zij heeft uit de contacten met de directie en de gedetineerden wel de algemene indruk gekregen dat de bejegening van de gedetineerden in een aantal opzichten beter zou kunnen, waardoor een aantal klachten voorkomen had kunnen worden. Een aantal klachten komt ook voort uit onvoldoende communicatie. Soms volstaat een eenvoudige ontvangstbevestiging van bijvoorbeeld een verzoekbriefje voor de medische dienst (is inmiddels uitgangspunt geworden) of de casemanager. De commissie vraagt hier aandacht voor. De commissie heeft geconstateerd dat de doorlooptijden van de klachten nog steeds aandacht behoeven. Ook het indienen van de verweerschriften door de directie behoeft aandacht. De commissie stelt vast dat de directie telkens benadrukt het werk van de commissie van toezicht belangrijk te vinden. Zij constateert echter ook dat het tijdig indienen van verweerschriften en toegezegde reacties en het voorbereid ter zitting van de beklagcommissie verschijnen, voor de directie niet de hoogste prioriteit heeft. De commissie verzoekt de directie binnen zeven dagen na opvragen daarvan een verweerschrift én de onderliggende stukken in te dienen bij het secretariaat van de commissie alsook het secretariaat direct op de hoogte te stellen als een klager is overgeplaatst. Voorts verzoekt zij de directie de beklagzaken voor de zitting beter voor te bereiden. Dit jaarverslag is vastgesteld op 28 maart De (plaatsvervangend) secretaris, De voorzitter, mr. A.A. Dijk mr. J.G. Cabboort 13

14 Bijlage 1 Managementoverzicht

15 15

16 Bijlage 2 Totaaloverzicht