Nieuwsbrief. VitalHealth ROM Award van SynQuest gaat naar GGZ Delfland

Transcriptie

1 Nieuwsbrief Highlights minisymposium november 2013 In deze nieuwsbrief: VitalHealth ROM award van SynQuest gaat naar GGZ Delfland ROM mini-symposium SynQuest: cliënt als rode draad ROM vanuit cliëntenperspectief Resultaten uit databewerking SynQuest: ROM-uitkomsten in relatie tot cliënt- en behandelkenmerken Best practices VitalHealth ROM Award van SynQuest gaat naar GGZ Delfland Tijdens het mini-symposium SynQuest dat plaatsvond op dinsdag 5 november is het Team Angst & Stemming Ypenburg van GGZ Delfland benoemd tot ROM Implementatietopper SynQuest Voor deze prestatie kreeg klinisch psycholoog Walter Arts van GGZ Delfland de VitalHealth Software ROM award uitgereikt, een wisseltrofee met bijbehorende prijs voor het team. Met de uitreiking van de ROM award wil SynQuest de uitwisseling van best practices stimuleren om de zorg transparanter en effectiever te maken. GGZ Delfland kreeg deze prijs omdat haar initiatief voor het structureel meten van de resultaten van de behandeling middels ROM (Routine Outcome Monitoring) volgens het symposiumpubliek het beste voldoet aan vooraf door SynQuest gestelde criteria: Bevordert de eigen regie van de cliënt. Is van meerwaarde voor cliënten en hulpverleners. Draagt bij aan de kwaliteit van de behandeling. Is overdraagbaar ter lering voor andere organisaties en teams. Bevordert de respons op ROM. Het team van Arts ziet de ROM als een integraal onderdeel van de behandeling, waarbij er een belangrijke verantwoordelijkheid ligt bij de behandelaar als het gaat om het structureren van metingen en het motiveren van cliënten om de metingen in te vullen. Meten is weten en belangrijkste doel is om zowel voor de cliënt als de behandelaar inzichtelijk te maken hoe de behandeling verloopt en wat er al aan vooruitgang is bereikt. Veel cliënten vinden het fijn en waardevol om dit te weten. Dit moet voor de zorg centraal staan. En met succes: het team van Arts heeft een percentage ROM metingen in afgesloten DBC s van maar liefst 57 procent. Ter vergelijking: in het bestuurlijk akkoord GGZ is afgesproken dat instellingen in 2013 een ROM percentage van 40 procent moeten hebben (begin- en eindmeting in afgesloten DBC s). De award beeldt het via ROM zichtbaar maken van de resultaten van de behandeling uit. De afbeelding op de trofee, die bestaat uit een menselijke toren, laat zien dat de winnaars hier via dit initiatief gezamenlijk aan hebben gebouwd. 1

2 De prijs werd uitgereikt door bestuurslid Marijke van Putten van GGZ Noord-Holland-Noord, de organisatie die de award vorig jaar in de wacht sleepte met de resultaten van ROM in het team voor Persoonlijkheidsproblematiek. Bestuurder van GGZ Delfland en voorzitter SynQuest Iris Bandhoe. De uitreiking van de ROM award zie ik als een bekroning op alle inspanningen die de medewerkers van SynQuest de afgelopen jaren hebben verricht. Zij hebben hier ondanks de hoge productiedruk tijd voor vrijgemaakt en dat vind ik een hele bijzondere prestatie. Er is grote inzet en betrokkenheid van medewerkers vereist om de werkzaamheden die we leveren in de spreekkamer ook meetbaar te maken. Het doel van de kwaliteitsformule van SynQuest is onder andere om de GGZ zichtbaar effectiever te laten werken. Zeker nu we geconfronteerd worden met een nieuwe indeling (echelonnering) in de GGZ zal onze voortvarende aanpak als het gaat om het opnemen van ROM in de behandeling de instellingen alleen maar helpen om datgene te doen wat goed is voor onze cliënten en behandelaars. Zowel in de generalistische Basis-GGZ (voor cliënten met lichte en matige problematiek) als de specialistische GGZ (voor cliënten met complexe aandoeningen). Juist daarom is het nog mooier dat deze dag veel aandacht heeft gehad voor de cliënten en hun ervaringen met ROM. ROM mini-symposium SynQuest: cliënt als rode draad Het mini-symposium van SynQuest op 5 november trok veel belangstelling. Niet alleen uit de negen betrokken organisaties maar ook daarbuiten. Er waren veel interessante presentaties en discussies. Centraal thema dit jaar was de betekenis van ROM voor cliënt en hulpverlener. Een thema dat als een rode draad terug kwam in alle presentaties. Het programma bestond uit drie onderdelen: ROM vanuit cliëntenperspectief, databewerking ROM SynQuest (voor depressie en ernstige psychiatrische aandoeningen) en implementatietoppers ROM (best practices uit vier betrokken GGZ instellingen). De algemene conclusie van het publiek: een hele leuke middag met een mooi thema, blijft voor herhaling vatbaar! In deze nieuwsbrief gaan we kort in op de drie onderdelen. ROM vanuit cliëntenperspectief Lotte Frans-Kits van het Landelijk Platform GGz beet de spits af met een mooie weergave van de ervaringen van cliënten met de ROM. Uitgangspunt van het LPGGz voor ROM is: samen reflecteren op de behandeling. Transparantie is daarbij een kernwoord. Het LPGGz heeft het plan om informatie over uitkomsten, tevredenheid en wachtlijsten in relatie tot reisafstanden te gaan bundelen, zodat cliënten op termijn meer onderbouwd kunnen kiezen tussen zorgaanbieders. Shared decision making In het primair proces moet de ROM bedoeld zijn om de behandeling goed te meten. Maar cliënten weten vaak niet waarom ze de vragenlijsten moeten invullen en denken dat het enkel een verplichting is vanuit de zorgverzekeraars. Er valt volgens Frans-Kits dan ook nog een slag te maken als het gaat om shared decision making: ROM is een instrument dat bijdraagt aan een gelijkwaardige positie tussen behandelaar en cliënt. Daarnaast zouden behandelaren getraind moeten worden in het effectief terugkoppelen van de resultaten uit ROM aan de cliënt. De cliënt is te lang gezien als passief en te bevragen object, aldus Frans-Kits. 2

3 Wederzijdse wens van behandelaren en cliënten lijkt om de ROM te integreren in het primaire proces, zodat cliënten vanzelf enthousiast worden om optimaal mee te werken aan de ROM. Cliënten aan het woord Ook de cliënten zelf kwamen uiteraard aan het woord tijdens dit onderdeel van het symposium. Zo was er een korte film met een cliënte die vertelde over haar ROM metingen en waren ervaringsdeskundigen Marjolein en Betty aanwezig om het publiek enkele tips te geven en vragen te beantwoorden. Een kleine selectie van wat cliënten hebben meegemaakt of wat zij belangrijk vinden als het gaat om de ROM. Het is fijn om via de ROM de bevestiging te krijgen dat het beter met je gaat. Maar ook als het niet goed gaat, is het belangrijk om dat te weten en te bespreken. Continuïteit bij het afnemen van de vragenlijsten kan beter, evenals de terugkoppeling door de behandelaar. Behandelaren moeten waakzaam zijn dat ze cliënten niet te snel in een hokje plaatsen als er op sommige terreinen structureel slecht wordt gescoord. Dit hoeft niet per definitie tot een ongelukkig leven te leiden. Kortom: oog voor de cliënt en op maat met de resultaten omgaan. Er zou in de ROM meer aandacht mogen zijn voor het herstelperspectief, de vragenlijsten zijn nu erg gericht op klachten. Resultaten uit databewerking SynQuest: ROM-uitkomsten in relatie tot cliënt- en behandelkenmerken Data-analist Nanda Mooij en senior-onderzoeker Annet Nugter, hoofd van de afdeling onderzoek & monitoring GGZ Noord-Holland-Noord, presenteerden resultaten uit de databewerking van SynQuest. De uitkomsten gaven inzicht in welke variabelen het scoreverloop van cliënten kunnen voorspellen. De focus van de databewerking was ROM depressie en ROM ernstige psychiatrische aandoeningen (EPA). Bij de eerste groep zijn de gegevens op de BSI, de OQ en de IDS geanalyseerd en bij de twee de groep de HoNOS, de MANSA en de CANSAS. Hoewel de via ROM gemeten cliëntgroepen niet geheel representatief waren voor de totale groep cliënten, leverden de onderzoeken toch verschillende interessante bevindingen op. Hieronder volgen kort de belangrijkste conclusies uit de databewerking. Algemene conclusies In bijna alle behandelingen is verbetering te zien. Bij de groep depressie is deze verbetering groter dan bij de groep ernstige psychiatrische aandoeningen. Hoe langer de wachttijd is, hoe minder snel de vooruitgang. Een langere behandelduur gaat samen met een minder snelle vooruitgang in de behandeling (met uitzondering van de onvervulde behoeften, gemeten met de CANSAS). De behandelduur hangt samen met een aantal relevante cliëntvariabelen: ernst van de depressie, aanwezigheid van schizofrenie, niet Nederlands zijn, verstedelijking, wel of geen opname, deeltijdbehandelingen en andere eerdere zorgtrajecten. Depressie Ambulante cliënten en cliënten in deeltijdbehandeling gaan vooruit. Bij deeltijd waren hiervan alleen voldoende gegevens voorhanden op de BSI. De deeltijd groep heeft, vergeleken met de ambulante groep, hierbij hogere scores, ook aan het einde. De groep 3

4 die korter dan een jaar ambulant is behandeld, gaat sneller vooruit op alle instrumenten dan de groep die langer dan een jaar ambulant is behandeld. Hoe hoger de ROM beginscore, hoe sneller de cliënt vooruit gaat. Ernstige psychiatrische aandoeningen Over de jaren is er op de HoNOS voor de settingen ambulant en kliniek verbetering zichtbaar, voor de settingen beschermd wonen en verblijf niet. Op de MANSA blijkt er eveneens verschil in vooruitgang per setting: in de klinische en ambulante setting is vooruitgang te zien, op de setting verblijf is stabiliteit te zien en in de setting beschermd wonen achteruitgang. Uit de CANSAS vragenlijst blijkt dat de ambulante setting vooruit gaat en de kliniek niet. Voor de andere settingen zijn geen of te weinig data beschikbaar. Cliënten die korter dan twee jaar in behandeling zijn, vertonen een wisselender scoreverloop dan cliënten die langer dan twee jaar in behandeling zijn. Uit de CANSAS vragenlijst blijkt dat vrouwen sneller vooruit gaan in de behandeling dan mannen. Er is een aantal beperkingen aan dit onderzoek dat te maken heeft met definities van variabelen (in systemen), verschil in meetmomenten en verschil in metingen per instelling. Ook was het lastig de setting van de behandelingen in kaart te brengen. Tegelijkertijd geven de uitkomsten aan dat er binnen de onderzochte groepen (depressie en EPA) subgroepen zijn te onderscheiden, die verschillen op een aantal klinische kenmerken (zoals ernst, type diagnose, eerdere behandelingen) en voor wie de behandelduur verschillend is. Deze inzichten kunnen gebruikt worden bij het opstellen van behandelplannen voor individuele cliënten. Voor de toekomst is het interessant om de uitkomsten te corrigeren voor de beïnvloedende variabelen en verder onderzoek te doen naar de invloed van behandelinterventies. Deelnemers kunnen dan leren van de interventies die de beste resultaten behalen in de dagelijkse praktijk. Een samenvattende rapportage van het onderzoek is op te vragen via M. Metz bureaumanager SynQuest. Best practices Naast GGZ Delfland dongen nog vier organisaties als best practice mee naar de ROM award. Hieronder een korte impressie van hun prestaties. Wijkteam Psychose Zorg Rivierduinen Teammanager Pascal Hoogenboom en ambulant verpleegkundige Karin Schoenmaker van Rivierduinen gaven een presentatie over de werkwijze van hun team en hoe zij daarin gebruik maken van de verschillende competenties van medewerkers. Doorzettingsvermogen, overtuigingskracht en vasthoudendheid zijn belangrijke elementen voor het inzetten van ROM ten bate van cliënten. Ook in het speelveld van een grote GGZ organisatie met bijbehorende regelgeving en financiële druk. Belangrijkste is misschien nog wel om de lol erin te houden. ROM is niet alleen voor de wetenschap van belang maar vooral ook voor de cliënt, diens behandeling en het hebben van eigen regie daarin. 4

5 Team Persoonlijkheidsproblematiek Dimence Teammanager René Kortwijk en secretaresse Caroline de Vos van Dimence gaven een presentatie over ROM als onderdeel van evidence based mental health. ROM speelt een belangrijke rol als het gaat om bewijsmateriaal voor bepaalde keuzes in de behandeling. Drie groepen mensen binnen een GGZ instelling spelen daar volgens hen een rol in: de cliënt, de behandelaar en de administratie. Hun samenwerking vormt soms een puzzel maar uiteindelijk moeten de stukjes exact passen en aansluiten. Vooral de administratie heeft in het team een belangrijke rol als het gaat om het structureren en checken van de ROM-planning. Team Angst & Stemming GGZ Noord-Holland-Noord Wie wordt er beter van de ROM?, vroeg manager behandelzaken Marty Dijkstra van GGZ Noord- Holland-Noord zich af in haar presentatie. In eerste instantie is de ROM natuurlijk bedoeld om de kwaliteit en de voortgang van de behandeling te meten. Maar vanuit de verzekeraars is nu ook het tijdstip van de ROM meting van het grootste belang, wat soms demotiverend werkt voor de behandelaren. Een paradox? Belangrijkste motivator moet blijven dat we ROMmen omdat de cliënt het wil. In de toekomst wil Dijkstra cliënten ook in de teams laten vertellen wat zij belangrijk vinden aan de ROM. Colofon Deze nieuwsbrief is een uitgave van SynQuest, een samenwerkingsverband van negen GGZ-organisaties: Dimence, GGz Breburg, GGZ Delfland, GGZ ingeest, GGZ Noord- Holland-Noord, Reinier van Arkel Groep, Rivierduinen, Yulius en Emergis. Projectleiders SynQuest GGz Breburg: Margot Metz, tevens bureaumanager SynQuest Dimence: Erik de Groot GGz ingeest: Natasja van Vliet Rivierduinen: Monique van Bueren GGZ Delfland: Lian de Bruijn GGZ Noord-Holland-Noord: Tessy Verhagen Reinier van Arkel Groep: Henri Reniers Yulius: Otto Dekkers Emergis: Niek de Klerk SynQuest, P/a Rivierduinen, Postbus 405, 2300 AK Leiden, (communicatieadviseur Karlijn Hut) 5