Domein Verhoudingen. Reken-wiskundemethode voor het primair onderwijs. Katern 1S

Transcriptie

1 Domein Verhoudingen Reken-wiskundemethode voor het primir onderwijs Ktern S

2 Domein Verhoudingen A. Nottie, tl en etekenis Uitsprk, shrijfwijze en etekenis vn getllen, symolen en relties Wiskundetl geruiken -Fundment Toelihting en vooreelden ij -Streef les herhlen Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Prt heen Prt heen Stroken. Prt heen Prt heen Een vijfde deel vn lle Nederlnders korter shrijven ls ⅕ deel vn... Breuken, ook00%; met 0%; een digonle uitspreken ook%; ij smengestelde 0%; 90% streep, kunnen 0%; 60%; 80%; 0% en noteren, 0%; % 7%; reuken. An een reuk etekenis kunnen geven in vershillende situties en in kle opgven. u In een krnteneriht stt: ⅘ deel vn de Nederlnders gt met vkntie. Hoe kun je ⅘ deel vn de Nederlnders ook nders zeggen en shrijven? (Als vier vn elke vijf N ederlnders of vier vijfde deel of 80%.) lok 8 C Hoeveel proent is gekleurd? Toetsshrift 6, lok Toetsshrift 7, lok Leerlingenoek 7, lok C Tel de tegels. Welk deel vn de tegels is gekleurd? Hoeveel proent is dt? vn de vn de deel % d C e les deel 0% vn de 0 deel 0% lok 0 f vn de deel 0% g Trt snijden. Hoe kun je de verdelen? vn de trten vn de Teken in je shrift. vn de vn de 0 0 In deel even 7% grote stukken. deel % deel6 even 60% grote stukken. deel 0% In h i vn de 0 deel % 0 j 6 6 vn de 0 0 ( 0 ) deel 0% vn de deel 6% uk lopt het? Bedenk nu zelf een trt met een ndere vorm. Verdeel hem in even grote stukken. Je mg zelf weten hoeveel. Meer ntwoorden. C Leerlingenoek 6, lok C Bereken de korting. Wt is de nieuwe prijs? 9,60 0 % 0,0,0 In hoeveel stukken zijn de kes gesneden? 0 0%,99 6 Hoe noem je elk stuk? 0% 0,0 9,99 0,80 C oude prijs korting prijs In hoeveel stukkenkorting zijn de nieuwe roden gesneden?oude prijs korting korting nieuwe prijs in k? in % in Hoe elkk stuk? Ho oe noeminje%el 0% 0 0% 0 8 d 6 0% 8 0%,0,0,80 6,0 0 0% 0 0% 0 0 0,80 0% 0 % 0,0 0,0 s stukken een n kk stukken, een stukken, stukken, een 6 stukken, een d vierde of een kwrt derde tweede helft korting zesdenieuwe prijs oude prijsof de korting nieuwe prijs oude prijs korting korting in %een rood in in % inmeer e Teken zelf en verdeel dit in even grote stukken. ntwoorden. % 0% % 0% 0% 0,90,0 d,0 8,0,99 8,99

3 A. Nottie, tl en etekenis Uitsprk, shrijfwijze en etekenis vn getllen, symolen en relties Wiskundetl geruiken -Fundment Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Prt heen Prt heen Prt heen Prt heen u Tien vn de vijfentwintig kinderen vn onze kls spelen een muziekinstrument. Hoe kun je tien vn de vijfentwintig noteren? Hoe shrijf je het ls reuk? (De verhouding vn tien vn de vijfentwintig of tien op de vijfentwintig ook formuleren ls reuk tien vijfentwintigste deel en noteren ls 0 op de of een 0 deel of ⅖ deel.) Leerlingenoek 8, lok CD Welk deel hlen ze uit hun sprpot? Shrijf het ls reuk en ls perentge. Niels heeft in zijn sprpot. Hij hlt er 6 uit. of % Jessi heeft 0 in hr sprpot. Ze hlt er ook 6 uit. 0 of 0% Smir heeft in hr sprpot. Zij hlt er uit. of 0% d Mourd heeft in zijn sprpot. Hij hlt er uit. 7 of,9%

4 A. Nottie, tl en etekenis Uitsprk, shrijfwijze en etekenis vn getllen, symolen en relties Wiskundetl geruiken -Fundment Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Prt heen Prt heen Prt heen Prt heen u Verdeel vijf repen hoolde met zijn zessen. Hoe groot is het stuk dt ieder krijgt? (De delen enoemen ls vijf zesden en noteren ls ⅚ reep). u Eerlijk delen. Leerlingenoek 6, lok C Verdeel de pnnenkoeken eerlijk. Je mg tekenen. ntl pnnenkoeken ntl kinderen ieder ntl pnnenkoeken ntl kinderen ieder ntl pnnenkoeken ntl kinderen ieder of 9

5 Domein Verhoudingen A. Nottie, tl en etekenis Uitsprk, shrijfwijze en etekenis vn getllen, symolen en relties Wiskundetl geruiken -Fundment Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Prt heen Prt heen Prt heen Prt heen u In een reept stt dt er ½ deiliter melk ij de suspoeder moet. Hoe spreek je dt getl uit? u Hoe spreek je ⅜ uit? u Shrijf de reuken op. Leerlingenoek 6, lok CD Welk deel vn de trt is verkoht? Kies uit: 78 lok verder CD Wie wint de wedstrijd in de supermrkt? Het stuk ks weegt,00 kg. Verkoht:.. trt Verkoht:.. trt Anouk sht,0 kg. Rhid sht kg. Lrs sht,9 kg en Mx sht,99 kg. Leerlingenoek lok Anouk Wie heeft8, gewonnen? CD CD Sht het gewiht! Verkoht:.. trt Verkoht: Welke reuk hoort erij? En welk perentge? Bij het onert wren 00 vn de 00 pltsen ezet. 80% Op de mrkt hd de groentemn kg vn de 60 kg druiven verkoht. 7% 600 vn de 900 ezoekers woonden meer dn 0 km vn het museum vndn. Welke fles heeft de grootste inhoud? l l 0, l CD d l Wt is het vershil? 0, 0, 0 l 0,8 l 8, l l 0 0, 0, , 0, 0,09 0,0 trt 66,7% d, l 0,8 l 0,7 0,0.. l, l d 0,06 0,0 0 0,0 0,0 0,09 0,8 0 0, 0,0 0 0, 0,08 0, 0,0 0,0 0,0 0, 0,6 0,7 0,08 0, 0,06 8 0,6 0,0

6 A. Nottie, tl en etekenis Uitsprk, shrijfwijze en etekenis vn getllen, symolen en relties Wiskundetl geruiken -Fundment Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Prt heen Prt heen Prt heen Prt heen, is en 0 Eenvoudige kommgetllen kunnen uitspreken, lezen en noteren, ook met moeilijkere getllen en zonder ontext, dn ij F gevrgd wordt. u Spreek uit:,678 kilogrm, 0,7 hetre,, miljoen. u De nieuwslezer zegt: twee komm twee miljoen mensen zit in Mexio zonder stroom. Hoe shrijf je twee komm twee miljoen in ijfers? (, miljoen of ). Dignostish gesprek en hulptiviteiten groep 7, lok en verder Toetsshrift 7, lok Toetsshrift 8, lok Toetsshrift 8, lok Leerlingenoek 7, lok CD Shrijf ls kommgetl. =, 0 =, 00 =,0 =, 0 =, 00 =, =,0 00 =, =, 6 = 6,6 =, = 7,8 d 9 0 =, =,07 6 = 6, =,7 Leerlingenoek 7, lok 6 CD Shrijf het ls reuk en ls perentge. vn de =.. = 0% vn de =.. = % vn de 0 =. = 0. 0% vn de =.. = 0% vn de 0 =. = 0. % vn de =.. = 0% vn de 6 =..6 = 0% vn de 0 =. = 0. 0% vn de =.. = 0% vn de 0 =. = 0. 0% vn de =.. = 7% vn de =.. = 60%

7 A. Nottie, tl en etekenis 6 Uitsprk, shrijfwijze en etekenis vn getllen, symolen en relties Wiskundetl geruiken -Fundment Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Prt heen Prt heen Prt heen Prt heen op de is % of een kwrt vn Verhoudingen kunnen enoemen en shrijven ls zoveel op de zoveel, deel vn een geheel, ls reuk of ls perentge. Als F, mr ook met moeilijker getllen, met kle getllen en in meer omplexe situties: u Hoe kun je vn de ook shrijven? op de vn elke ⅔ Leerlingenoek 7, lok Toetsshrift 7, lok Toetsshrift 7, lok Toetsshrift 8, lok Toetsshrift 8, lok C Hoeveel proent? op de kinderen kn nog niet zwemmen. 0% op de 0 fi etsers rijdt zonder liht. 0% 0 vn de 0 kinderen wonen ver vn shool. 0% d op de kinderen lust geen spruitjes. % e vn de 0 kinderen heeft een onvoldoende. 0% u Is 0 hetzelfde ls op de 0 en ook ls 0%? Leerlingenoek 8, lok C Om hoeveel proent gt het? d 00 vn de 00 ezoekers wren ouder dn 0 jr. 0% Vn de 0 kinderen hdden er een onvoldoende. 0% Vn de 0 kinderen wren er 0 ziek. % e Bij deze loterij wint op de 8 een prijs.,% f op de Nederlnders gt meer dn eenml op vkntie. % Vn de 0 fietsers reden er 6 zonder verlihting. 0%

8 Domein Verhoudingen 7 A. Nottie, tl en etekenis Uitsprk, shrijfwijze en etekenis vn getllen, symolen en relties Wiskundetl geruiken -Fundment Prt heen les 6 0 lok Toelihting en vooreelden ij -Streef C Welke reuken of proenten horen erij? In 006 ws grijs de Het ndeel meest gekozen kleur voor verkeersslhtoffers in % 7% 8% de leeftijd vn tot u Welke eshrijvingen geven hetzelfde uto s. weer? 0 ⅕, /00 ; 0%; op de 0; %, jr. 0 of 0% shol overige Anvoer op de visfslg. Prt heen vis Leerlingenoek 8, lok keljuw C Welke reuken horen ij de pltjes? En kommgetllen Smen espreken. d welke % vn de rnden horen erij? e Het perentge ezoekers ontstt doordt kinderen vn de Efteling dt met de uto 9m p met vuur spelen. % of 0 komt. 6% rt kt eker ree n. De Prijsr idden en doorm lle prijz orgen Vnf m de helft lles voor ijs vn de pr Grnd opruimioze inmnnen Het deel g ij devn de Prijskn ller88 kg of oven 60 jr dt 0% k ofg0% meeropweegt.ort in f lle r poponert overige stvervoerdshl middelen tikelen uto in krten is 80% vn de p verkoht oo de voorverk 00 In 990 edroeg het ntl zeehonden in de pltsen e g or Heiderndndo fikkie stoke s s h hik hik Wddenzee 600. In 000 ws het ntl met r r 0% of 0% toegenomen. met n rs g e d n l r ede p de N mpeervkntie Hoeveel proent vn defio guur is gekleurd? k p o Welke reuken horen erij? de tent en op de Twee jongens he e heide op de Veluw 00% C m 9% di %, 0%, wo Tomo7%, l d 0%, do e 60%, vr z m di f 0%, g %, wo % kns op een v n de prht h ige0%, prijzen! do i %, Ltste dg Leerlingenoek 8, lok C 7% op de0,7 C Wt is evenveel? op de = de helft = 0%; op de 0 = 0 deel = 0%; % 0, 0% 0, 0% 0, % 0, 90% 0,9 68% 0,68 Zoek het ij elkr. op de = deel = %; op de 0 = 0 deel = %; 8 op de 0 = deel = 80%; 7 9 = 0%; 9 op de = deel = 0 7%; op de 0 = deel % 0%0,6 % Zet op volgorde. Het grootste deel getl voorop. deel 0,0 werkshrift deel 6% op 0,6 de op de % 0,7 de helft 9 07open de0,70 op de 0 lz. 80% 0 0 9%0% 0,9 96%0,96 deel 0 op de 0 deel 8opende0,6 0 0, en 0,0 % 0, deel 7% 0% 0, 9 0 mtshrift 7 lz. 8 en 9 0 omputer 0,6 Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Prt heen Prt heen

9 A. Nottie, tl en etekenis 8 Uitsprk, shrijfwijze en etekenis vn getllen, symolen en relties Wiskundetl geruiken -Fundment Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Prt heen Prt heen Prt heen Prt heen Geheel is 00% Weten dt een geheel kn worden uitgedrukt in perentges en genoteerd wordt ls 00% en dt de delen vn het geheel dus smen 00% zijn. En weten dt er ook situties zijn wrin een perentge groter kn zijn dn 00%. u De direteur vn shool zegt dt 00% vn de leerlingen is geslgd dit jr. Wt edoelt hij? u Jp zegt: Ik he een fiets gekoht en die he ik met 0% winst verkoht. Kn dt wel wt Jp zegt? Het geheel is toh ltijd 00%? Wt edoelt hij? u,% vn de kinderen in Nederlnd gt met de fiets nr shool. Kim zegt: Dt kn toh niet, een hlf kind? Wt etekent,%? En wt edoelt Kim? u Zou het kunnen? Leg uit wrom wel of wrom niet. Toetsshrift 7, lok Toetsshrift 7, lok Toetsshrift 7, lok 6 Toetsshrift 8, lok Toetsshrift 8, lok Leerlingenoek 7, lok C Bij welke irkel horen de etiketten? A B % ktoen % nylon C 0% wol % ryl % nylon A 60% wol % ryl % ktoen D 80% wol 0% polyryl B C D wol nylon ryl ktoen polyryl

10 0 lok 6 A. Nottie, tl en etekenis Sht eerst. Reken drn uit. Uitsprk, shrijfwijze en etekenis vn getllen, symolen en relties Wiskundetl geruiken,9 +,6,8 6,7,7 +,8 6,6 9 8,9,8 + 7,9, 0,6 6,6 +,, 6, CD -Fundment Toelihting en vooreelden ij 6,-Streef,0 +, 9 8,96,8 7, 6,, Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus CD Prt heen Prt heen Een stenen nrehtld is,80 m lng, 60 m reed en, m dik. m weegt,6 g. Prt heen Prt heen Hoe zwr is het ld? 7,96 kg Leerlingenoek De tlogus 7, lok vn een postorderedrijf is 0 m lng, 0 m reed en m dik. m weegt, g. Hoe zwr is de tlogus?, kg C Hoeveel weegt de tlogus minder ls hij mr, m dik is? 7 g Welke groenten vinden de kinderen het lekkerst? CD Meer dn tweederde vn de kinderen vindt tomten en rooli erg lekker. / \ Nomi verder Bij welk heel getl ligt de uitkomst in de uurt? Reken uit. Reken met reuken. op de 0 kinderen lust geen enkele groente. +,,,0 7, 0,6,7 8,7 0,7,9 Tomten 68% Brooli 67% Sperzieonen % Hoe kn dt nou? Bloemkool % Smen meer dn Spinzie % = 9 = = 00%! Worteltjes 8% 9 = 0 = Pprik % = 8 Geen enkele groente % = = = 6 = 9 Jesse = 9, +,7, 8 7,7,6 0,6 + 7, 0, 9,98 +,98 0,0,9 = d 6 = = = 0 = 7 9 CD Britt Reken uit. Mk Geruik zelf je zo n rekenmhine. pltje vn je eigen groep. Smen espreken is een ijzonder getl. Vermenigvuldig het mr eens met lle getllen vn tot en met Leerlingenoek 7. Wt vlt 8, lok je op? 6De ntwoorden estn uit 6 ijfers. De eerste zijn gelijk n de ltste. CD Kn dit? Leg je ntwoord uit. j Nieuw wsmiddel nu % extr j d Modehuis Sjiek vnf morgen 00% korting Nee, het zou grtis zijn. Vorig jr ws het ntl ezoekers vn het openluhtd 0% vergeleken met het jr drvoor. % vn de rommers reed te hrd Nee, 00% is het mximum. LB8_B6Les.indd :7:

11 A. Nottie, tl en etekenis 0 Uitsprk, shrijfwijze en etekenis vn getllen, symolen en relties Wiskundetl geruiken -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Prt heen Prt heen Prt heen Prt heen Shrijfwijze ¼ 60 of 6 0 De nottie vn een reuk interpreteren en kunnen shrijven ls een deling. u Vul in: ¾ kun je ook lezen ls door, het resultt vn een deling (gedeeld). Leerlingenoek 7, lok C Mk kommgetllen vn de reuken. Mk vn de reuken een deelsom en reken die uit met je rekenmhine. Je hoeft lleen de ntwoorden op te shrijven. Noteer lle ijfers. = : = = : = 9 = 9 : = = 0, 6 = 0, = 0,87 8 = 0, 9 = 0,... 0 = 0, = 0, = 0,08... = 0, = 0,0787 = 0, = 0,06 d 7 = 0, = 0, = 0, = 0,0 u ⅔ deel nemen vn 0, etekent ⅔ x 0, of eerst 0 : nemen en dt deel vermenigvuldigen met. Weet je ook een ndere mnier? (Eerst x 0, dn delen door ). u ¼ 60 is ¼ deel vn 60 en dt etekent 60 :. Hoe shrijf je dt ls een reuk? ( 6 0 ).

12 A. Nottie, tl en etekenis Uitsprk, shrijfwijze en etekenis vn getllen, symolen en relties Wiskundetl geruiken -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Prt heen Prt heen Prt heen Prt heen Formele shrijfwijze : 00 ( stt tot ) herkennen en geruiken u De formele nottie vn verhoudingen ls : 00 herkennen ls verhouding, kunnen uitspreken ls een stt tot honderd of op 00 en er etekenis n kunnen geven, met nme ij de shl vn krten, plttegronden, mquettes en shlmodellen. u Op een utokrt stt : Hoe spreek je : uit? Wt etekent het? u De mquette is preies ngemkt nr de werkelijkheid vn het ksteel in onze std. Sil zegt dt de mquette gemkt is op een shl vn stt tot 0. Wt edoelt hij? u We meten het lokl op en tekenen het op shl n. In werkelijkheid zijn lle fmetingen 00x zo groot. Op welke shl is het lokl getekend? Hoe shrijf je dt? u Op shl. Leerlingenoek 8, lok C Hoeveel entimeter zijn de lijnen in het eht? De lijnen zijn op shl getekend. Shl : 0. 0 m Shl :. m Shl : m d Shl : 0. 0 m e Shl :.,8 m Leerlingenoek 8, lok C Wt zijn de fmetingen vn deze fiets? De shl is : 0. Hoe lng is de fi ets? 0 à 6 m Wt is de middellijn vn het voorwiel? 60 m Hoe hoog is het zdel? 78 m d Wt is de hoogte vn het midden vn het stuur? 8 m

13 A. Nottie, tl en etekenis Uitsprk, shrijfwijze en etekenis vn getllen, symolen en relties Wiskundetl geruiken -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Prt heen Prt heen Prt heen Prt heen Leerlingenoek 8, lok 00 = CD 8 Hoe ver is het in het eht? Hoe ver is het op een shl vn : 0 000? m op de krt is 0000 m in het eht. m op de krt is 00 m in het eht. m op de krt is 0, km in het eht. Hoe ver is het op een shl vn : 0 000? 0 m op de krt is km in het eht. Hoe ver is het op een shl vn : 000? m op de krt is km in het eht = 000,09 = m Vershillende shrijfwijzen (symolen, woorden) met elkr in vernd rengen De vershillende verwoordingen en shrijfwijzen om een verhouding uit te drukken met elkr in vernd rengen en tief enutten. u Welke ordjes horen ij elkr? Leerlingenoek 7, lok CD 9 Welk perentge hoort erij? deel % de helft 0% 0, deel 0% deel 0% 0, deel 0% een kwrt % 0 % driekwrt 7% tweevijfde deel 0% 0,9 9% 0,9 90% 0,0 %

14 A. Nottie, tl en etekenis Uitsprk, shrijfwijze en etekenis vn getllen, symolen en relties Wiskundetl geruiken -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Prt heen Prt heen Prt heen Prt heen Werkshrift 7, lok C Welke zijn evenveel wrd? Geef ze dezelfde kleur. % op de 0 0% % op de 0 0, een kwrt 0 0% een op de 0% 00 % 0,0 op de 0, 00 0% tweederde % 66% d 0, 6 op de 6 op de 0% 7% % Leerlingenoek 8, lok C Wt is evenveel? Zoek het ij elkr. op de = de helft = 0%; op de 0 = 0 op de = op de 0 = deel = %; op de 0 = 0 deel = 0%; 9 op de = deel = 0%; deel = %; 8 op de 0 = deel = 7%; deel = 80%; op de 0% de helft op de 0% % op de 0 80% op de 0 0 deel deel deel deel 9 op de 8 op de 0 % 0% deel op de 0 0 deel 7%

15 C rnd opruimioze ing Welke reuken horen ij de pltjes? En welke kommgetllen horen erij? Smen espreken. Domein Verhoudingen Prijskn ller 0% k 9 mrt poponert stdshl kt eker ree n. De Prijsr idden en doorm ijz pr le l A. Nottie, tl en etekenis ij de op lle orting rtikele n in krten is 80% vn de p verkoht oo de voorverk orgen Vnf m de helft lles voor ijs vn de pr Uitsprk, shrijfwijze en etekenis vn getllen, symolen en relties 00 pltsen es Wiskundetl geruiken s h hik h ik rr -Streef Prt heen n met Toelihting en vooreelden ijed-streef nders g l r e ie N rvknt op de kmpee p o t n e de t Tomol Prt heen u Shrijf de reuk ls kommgetl en ndersom: % kns Shrijf ls kommgetl ¼, ⅛, 0 0. op een v Shrijf ls reuk 0,00; 0,; 0,0. prhtige prijzen!n de 00% m Shrijf elke reuk ls perentge en ls kommgetl. 0 % 0, 0% 0, 7% 0,7 vr z m di wo Ltste dg C 70% 0,7 lok 8 Zet op volgorde. Het hoeveelste deel is het? deel 80% luw 7% 0,70 96% 0,96 en 0,6 0, en 0,0 0, gr o groen 7 op de 0 0 en % de helft 0% 0 o p de mtshrift 0 Kleur de vkjes die het vierde deel etekenen rood. Kleur de vkjes die het tiende deel etekenen geel. Kleur de vkjes die het twintigste deel etekenen groen. d Kleur de vkjes die meer dn tweederde deel etekenen luw. Kleur het deel vn de lk dt ij de reuk hoort. Geruik je linil. d 7 0 Kleur het deel vn de lk dt ij het perentge hoort. luw deel luw 0, deel 0% 0luw 0 op de 0 C 9% 0,9 0, 9 0 luw de 0 vn eel 8 glz. werkshrift 0,0 roo d % C 68% 0, % 0,6 07 en 0, % 0,9 0 les 6 en 7 Het grootste Werkshrift 8, lok getl voorop. 9 0 % 0, % 0,6 u Vul de tel in. C 0% 0, Prt heen Prt heen di do 7 0 Toelihting en vooreelden ij -Streefplus wo do Leerlingenoek 8, lok C Toetsen -Streef 9% luw 0 op de 8 lz. 0 en 0,6 groen deel 0 geel 0 deel geel 0% omputer

16 A. Nottie, tl en etekenis Uitsprk, shrijfwijze en etekenis vn getllen, symolen en relties Wiskundetl geruiken -Fundment Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Nottie vn reuken (horizontle reukstreep), deimle getllen (kommgetl) en proenten (%) herkennen Notties vn reuken met een horizontle én digonle streep, vn deimle getllen en vn proenten kunnen lezen, uitspreken en herkennen. u In de folder stt dt de prijs exlusief 9% BTW is. Hoe spreek je 9% uit en wt edoelt men met exlusief BTW? u Hoe spreek je 0,0 kg uit? (vijftienduizendsten) u Hoe spreek je het getl ⅙ uit? Wt etekent het? Leerlingenoek 7, lok Mondelinge toetsen groep 7 Toetsshrift 7, lok Toetsshrift 8, lok C Kommgetllen en meten. Wt etekenen de getllen? Smen espreken. Afm (l x ): 9 x 9, m,0 C Mten, reuken en kommgetllen. Hoe is de meter verdeeld? Smen espreken = 0 0 = meter , 0, 0, m 0 dm m = 0 00 = 0 0,0 0,0 0,0 0, m 0, 0, 0, dm 0 m 0 = meter 00 0

17 A. Nottie, tl en etekenis 6 Uitsprk, shrijfwijze en etekenis vn getllen, symolen en relties Wiskundetl geruiken -Fundment Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Leerlingenoek 8, lok C Hoeveel kost het ongeveer inlusief 9% tw? Reken uit. 0 Tl vn verhoudingen (per, op, vn de) 0% 0% 0% 00% 9% Zonder tw: 9,98 9,6 8,9 7,, Vershillende eshrijvingen wrmee een verhouding wordt ngeduid kunnen geruiken in toepssingssituties, ook in minder voor de hnd liggende situties en verwrrende situties. u op de 0 is 0%. Hoe zit dt met op de 0? Noem eens situties wrin je deze eshrijvingen kunt tegenkomen? u Sylvi zegt over Jn: negen vn de tien keer is hij niet thuis ls ik el. Wt wil Sylvi hiermee zeggen? u Een uto rijdt op Wt wordt hiermee edoeld? Hndleiding 6, lok Toetsshrift 7, lok Toetsshrift 7, lok Toetsshrift 7, lok werkshrift lz. 9 Heen de kinderen de grmmen omgezet nr kilogrmmen? Begrijpen de kinderen de woorden stuks en per stuk? Bij opgve kiezen de kinderen zelf een lnge of een korte weg. Lt ze zo nodig een kldldje geruiken. Begrijpen de kinderen de splitsing: 600 grm is 6 kg en 00 grm? Zhtjes doortellen of terugtellen helpt. Leerlingenoek 7, lok 6 C Reken uit. Een uto rijdt op 7. Er zit liter in de tnk. Hoeveel kilometer kn de uto drmee rijden? 76 km Fleur krijgt per dg voor oppssen. Zij heeft dgen opgepst. Hoeveel heeft zij verdiend? 80 Nik ezorgt elke week 0 tijdshriften. Hoeveel tijdshriften ezorgt hij in 8 weken? tijdshriften

18 A. Nottie, tl en etekenis 7 Uitsprk, shrijfwijze en etekenis vn getllen, symolen en relties Wiskundetl geruiken -Fundment Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Hndleiding 7, lok Tl en rekenen Tltip Een struikellok in deze les kn zijn dt leerlingen ij de vrg: Hoeveel zijn erij gekomen? denken n optellen. Zet ze dn op het spoor vn nvullen zols ij geld teruggeven. Er wordt dr wel opgeteld, mr het kn ook ls een ftrekking worden gezien. Het egrip tekort komt voor in llerlei ontexten. Bij geld: Ik kom tekort. Bij meten: Jij komt m tekort. Bij wegen: Hij komt grm tekort. Bij voeding: Zij heeft een tekort n vitmine B. Bij soil gedrg: Ik doe jou hiermee tekort. In deze les komen we nu ook ij het tekort ij ftrekken. Het tekort is niet in zijn geheel, wnt dn kn het getl niet worden fgetrokken, mr in delen. Er is een tekort n eenheden, tientllen of honderdtllen. Het ftrektl is dn groter. Er wordt geleend ij een linker uurgetl. Leerlingenoek 8, lok CD Hoeveel liter enzine per 00 km? Je mg je rekenmhine geruiken. Rond f op ijfers hter de komm. Auto verruikt l op 0 km. l Auto verruikt op. 8, l Auto verruikt op 6. 6, l d Auto verruikt 7, liter op 7 km. 7, l Leerlingenoek 7, lok C Hoeveel proent? op de kinderen kn nog niet zwemmen. 0% op de 0 fi etsers rijdt zonder liht. 0% 0 vn de 0 kinderen wonen ver vn shool. 0% d op de kinderen lust geen spruitjes. % e vn de 0 kinderen heeft een onvoldoende. 0%

19 A. Nottie, tl en etekenis 8 Uitsprk, shrijfwijze en etekenis vn getllen, symolen en relties Wiskundetl geruiken -Fundment Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Verhoudingen herkennen in vershillende dgelijkse situties (reepten, snelheid, vergroten/verkleinen, shl enz.) Verhouding herkennen ij eenvoudige en meer omplexe verhoudingssituties zols: geruik vn reepten, snelheid, prijs per stuk/kg/liter, mengen, fstnden, vergelijken vn groepen met een kenmerk, vergroten en verkleinen, shl. u ⅔ deel vn 00 vn de erfenis is voor de huishoudster, de rest is voor de tuinmn. Kun je dn uitrekenen hoeveel ieder krijgt? Leerlingenoek 7, lok Toetsshrift 6, lok Toetsshrift 7, lok Toetsshrift 8, lok CD Reken met verhoudingen. Op een shool zitten 0 kinderen. op de kinderen heeft een fi ets. Hoeveel kinderen vn de shool heen een fi ets? 60 0 op de 0 kinderen heeft een Plysttion. Hoeveel kinderen vn de shool heen een Plysttion? op de kinderen heeft thuis een omputer. Hoeveel kinderen vn de shool heen thuis een omputer? d 6 kinderen vn de shool heen een moiele telefoon. Dt is op de 0 kinderen. u vn elke prkeerpltsen is ezet. Wt etekent dit? Stn er dn steeds preies uto s nst elkr en is er dn drnst één plts vrij? Is het dn mr een prkeerplts met prkeerpltsen? Hoe kun je die informtie geruiken? u Ik he een reept vn lsgne voor personen. Kn ik dt reept nu ook geruiken voor 8 personen of voor 6 personen? Hoe kn ik dt dn geruiken? les 8 en 9 Werkshrift 6, lok lok 9 C Broodjes kken. Vul in. Sesmroodjes ( stuks) 00 g witroodmix g oter theelepels zout eetlepels sesmzd ntl roodjes witroodmix 00 g 000 g 000 g 00 g oter g 0 g 00 g g ntl theelepels zout 8 0 ntl eetepels sesmzd 8 0

20 9 A. Nottie, tl en etekenis Uitsprk, shrijfwijze en etekenis vn getllen, symolen en relties Wiskundetl geruiken -Fundment Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Werkshrift 6, lok 6 CD Hoeveel he je nodig? Vul in. d ke kes 8 kes kes 9 kes eieren melk eetlepels 8 el 6 el 8 el 8 el oter 00 grm 800 g 600 g 800 g 800 g suiker 0 grm 600 g 00 g 00 g 80 g meel 0 grm 000 g 000 g 00 g 70 g el = eetlepel g = grm Leerlingenoek 8, lok d Vn lle 7-vouden onder de 00., CD Hoeveel he je nodig? Groep 8 gt op shoolkmp. De kmpleiding gt ls toetje rdeienyoghurt mken. Voor 0 kinderen heen ze nodig:, l yoghurt 00 g rdeien 0 g suiker Hoeveel yoghurt, rdeien en suiker heen ze nodig voor: 0 kinderen? l yoghurt 800 g rdeien 00 g suiker kinderen?,7 l yoghurt 600 g rdeien g suiker kinderen? 6, l yoghurt kg rdeien 7 g suiker d 8 kinderen?, l yoghurt 70 g rdeien 70 g suiker

21 A. Nottie, tl en etekenis 0 Uitsprk, shrijfwijze en etekenis vn getllen, symolen en relties Wiskundetl geruiken -Fundment Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken u An welke tfels krijgen de kinderen even grote stukken pizz? Hoeveel krijgen ze dn? Leerlingenoek 8, lok C Hoeveel pizz s? 6 6 kinderen pizz s 8 kinderen pizz s 8 kinderen 6 pizz s kinderen pizz s 9 kinderen 6 pizz s kinderen pizz s kinderen pizz s kinderen 6 pizz s 0 kinderen 6 pizz s 6 kinderen pizz s kinderen pizz s kinderen 9 pizz s An welke tfel krijgen de kinderen meer dn pizz? An welke tfel krijgen de kinderen de kleinste stukken pizz? 8 An welke tfels krijgen de kinderen pizz? 0 d Hoeveel krijgen de kinderen vn tfel meer dn die vn tfel 0? pizz

22 A. Nottie, tl en etekenis Uitsprk, shrijfwijze en etekenis vn getllen, symolen en relties Wiskundetl geruiken -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Shl Het egrip shl kennen en weten hoe deze nduiding geruikt kn worden ij een plttegrond of krt of ij modelouw. u Op een krt (shl : ) liggen Rotterdm en Utreht ongeveer m vn elkr. Toetsshrift 6, lok Toetsshrift 7, lok Toetsshrift 8, lok Leerlingenoek 8, lok C Hoe ver? Hoe ver is het nr het strnd vnf Den Hoorn?, à km. Ongeveer, km. 0 m. met, km of, km. Oudeweg Westerweg De Hemmer Kpenvlk Grote vlk Hoornderslg Loodsmns Duin Witteweg De Nl Den Hoorn Mokweg Stolpweg Shl : u Meet en ereken. Pompevlk De Kuil Leerlingenoek 7, lok C Reken met shl. De fmilie Willems krijgt kippen. Vder mkt een hok met een ren. Om de ren komt hok shl : 00 ren m gs. Hoe lng is de ren? m Hoe reed is de ren?,0 m Hoeveel meter gs moet de fmilie kopen? 7 m d Wt is de oppervlkte vn het hok?,0 m

23 A. Nottie, tl en etekenis Uitsprk, shrijfwijze en etekenis vn getllen, symolen en relties Wiskundetl geruiken -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Leerlingenoek 8, lok C Meet en reken uit. Geruik je linil. Wt is de fstnd op de krt vn Amsterdm (A) nr Den Hg (DH) in entimeters? m. entimeter op de krt is in werkelijkheid 0 km. Wt is de fstnd tussen Den Hg en Amsterdm in werkelijkheid? 0 km. d Bereken de fstnd tussen Amsterdm en Rotterdm (R) vi Den Hg. 6 à 70 km. DH R A Shl : u Een vlo is getekend op shl 0 :. Wt edoelt men hiermee? Leerlingenoek 8, lok C Allerlei llen. De shl vn de tennisl is :. Wt is de middellijn in m? 6,6 m Wt is de omtrek vn de tennisl ongeveer in m? ongeveer 0 m De omtrek vn de rde is ongeveer km. Sht de middellijn. km, in werkelijkheid ongeveer 700 km

24 A. Nottie, tl en etekenis Uitsprk, shrijfwijze en etekenis vn getllen, symolen en relties Wiskundetl geruiken -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Weten wrom Weten wrom Weten wrom Weten wrom Reltieve vergelijking (term niet) * Voor -fundment zijn geen doelen ij Weten wrom geformuleerd. Bij eenvoudige verhouding situties inzien hoe je die kunt vergelijken en kunnen uitleggen hoe dt zit. u In kls A zitten kinderen: 0 meisjes en jongens. In kls B zitten 0 kinderen: 0 meisjes en 0 jongens. In welke kls zitten nr verhouding meer meisjes? Leg eens uit hoe je rekent. u Jorien en Dolf zetten steeds de helft vn hun zkgeld op de nk. De ndere helft geven ze uit. Toh geven ze niet lleei evenveel geld uit. Hoe kn dt? Leerlingenoek 7, lok Toetsshrift 8, lok C Wt zou jij kiezen? Juli is jr geworden en krijgt zkgeld. Geruik een rekentel. Smen espreken. Je krijgt nu per mnd en Je krijgt elke mnd 6 en n elke n elke verjrdg verduelen we je verjrdg 6 per mnd meer. Dus ls zkgeld. Dus ls je ent, krijgt je 6 per je ent per mnd, ls je ent mnd, ls je ent per 8, enzovoort. mnd, enzovoort. werkshrift lz. 9 mtshrift lz. en omputer u Bij welke winkel is de fiets het goedkoopst? Leerlingenoek 6, lok CD Wt is het voordeligst? Anieding hele vli nu,0 Anieding punt ( vli) nu 0,0 Wt is het voordeligst? kopen?

25 A. Nottie, tl en etekenis Uitsprk, shrijfwijze en etekenis vn getllen, symolen en relties Wiskundetl geruiken -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Weten wrom Weten wrom Weten wrom Weten wrom Leerlingenoek 8, lok CD 8 Reken uit. Wt is de prijs per kg? Hoeveel pkjes he je nodig voor kg? 8 Hoeveel kg is het ongeveer? 98 g = 0, kg 000 g = kg g = 0 kg 0 g =, kg gerspte ks piknt inhoud 00 grm,0 gesneden ks gewiht grm

26 B. Met elkr in vernd rengen Verhouding, proent, reuk, deiml getl, deling, deel vn met elkr in vernd rengen -Fundment Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Prt heen Prt heen Prt heen Prt heen Eenvoudige relties herkennen, ijvooreeld dt 0% nemen hetzelfde is ls de helft nemen of hetzelfde ls delen door Weten dt je een verhouding kunt ngeven ls zoveel vn de zoveel, ls reuk of ls perentge. En weten dt dit vershillende mnieren zijn om een verhouding n te geven. Veel voorkomende omzettingen en relties uit het hoofd kennen. Bij het vergelijken vn twee verhoudingen die vershillend uitgedrukt zijn, weten dt je dezelfde mt moet geruiken ls je wil vergelijken. u Is % nemen vn iets nemen hetzelfde ls het delen door, of door het nemen vn een kwrt? u Als je ergens 0% vn moet erekenen, kun je dt edrg delen door, wnt 0% komt op hetzelfde neer ls delen door u Hoe kun je 0% vn 00 euro erekenen? Kun je dit uitrekenen door geruik te mken vn een reuk en zo j, welke? (0% is /0 deel vn 00 euro, 0% is dus x dt deel, de reuk is dus 0 ). u In groep en in groep zitten evenveel kinderen. In groep heeft ¼ vn de kinderen nog geen zwemdiplom; in groep heeft 0% nog geen zwemdiplom. In welke groep heen de meeste kinderen nog geen zwemdiplom? u Tegels. Vn de 00 tegels vn ons terrs zijn er 0 grijs. Hoeveel proent is dt? En: dt is op de Leerlingenoek 7, lok Toetsshrift 7, lok Toetsshrift 7, lok Toetsshrift 7, lok Toetsshrift 7, lok Toetsshrift 7, lok 6 C Tel de tegels. Welk deel vn de tegels is gekleurd? Hoeveel proent is dt? vn de deel 0% d e vn de deel % f vn de 0 0 deel 0% g vn de deel 0% h vn de deel 7% i vn de deel % j vn de deel 60% vn de 0 0 deel 0% vn de 0 0 deel % 6 vn de ( ) deel 0% vn de

27 B. Met elkr in vernd rengen 6 Verhouding, proent, reuk, deiml getl, deling, deel vn met elkr in vernd rengen -Fundment Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Prt heen Prt heen Prt heen Prt heen Leerlingenoek 8, lok C Wt is evenveel? Zoek het ij elkr. op de = de helft = 0%; op de 0 = 0 op de = op de 0 = deel = %; op de 0 = 0 deel = 0%; 9 op de = deel = 0%; deel = %; 8 op de 0 = deel = 7%; deel = 80%; op de 0% de helft op de 0% % op de 0 80% op de 0 0 deel deel deel deel 9 op de 8 op de 0 % 0% deel op de 0 0 deel 7%

28 7 B. Met elkr in vernd rengen Verhouding, proent, reuk, deiml getl, deling, deel vn met elkr in vernd rengen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Prt heen Prt heen Prt heen Prt heen Proenten ls deimle getllen (honderdsten) Weten dt je perentges kunt uitrekenen door geruik te mken vn deel nemen vn of vermenigvuldigen met een ijehorend kommgetl. Weten welke perentges en kommgetllen ij elkr horen. u Geef de volgende perentges weer ls kommgetllen: 0%, 7%, 0%, %, %, 9%. Toetsshrift 8, lok Werkshrift 8, lok C Vul de goede kommgetllen in. d e f g h i 0% 0% % 0% % 7% 7,%,0% 0,% 0, 0, 0, 0, 0,0 0,7 0,07 0,00 0,00 u Geef de volgende kommgetllen weer ls proenten: 0,0; 0,0; 0,0; 0,80; 0,; 0,. u Breuken, kommgetllen en proenten. Leerlingenoek 7, lok CD Welke perentges, reuken en kommgetllen horen ij elkr? 0% % 0,0 0, 0% 0 0, 0,0 0% 0% 0,0 0% = 0 = 0, % = = 0, 0% = = 0,0 0% = = 0,0 0% = = 0,0

29 B. Met elkr in vernd rengen 8 Verhouding, proent, reuk, deiml getl, deling, deel vn met elkr in vernd rengen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Prt heen Prt heen Prt heen Prt heen lok Werkshrift 8, lok les Veel voorkomende omzettingen vn perentges in reuken en omgekeerd C Vul in. Shrijf de perentges ls reuken en kommgetllen. % % 00% ktoen Veel voorkomende reuken kunnen omzetten in perentges en veel voorkomende perentges kunnen omzetten in reuken. u Voor de reuken met noemers,,, 0 en 00 de ijehorende perentges weten of vlot kunnen eplen. u Welke reuken horen ij de volgende perentges? 0%, 7%, 0%, %, 0%, %. Werkshrift 8, lok 6 00 deel 0,0 deel 00 deel 0,0 deel 90% polyester 0% polymide 0% 7% 0 00 deel 0, deel 7 00 deel 0,7 deel Ik weet het 00% zeker. Alles moet weg! 0 tot 0% korting 0 0% 00 deel 0, deel Dn he ik Ik he 8 vn gewonnen: de 0 ringen. 0 vn de.,% 000 deel 0,0 deel Toetsshrift 7, lok CD Mk er reuken vn. Vereenvoudig de reuk ls dt kn. d % 0% % % 0% % % 6% u Welke perentges horen ij de volgende reuken? ¼, ¾, 0 9, 0 0, 0, 0,. Leerlingenoek 7, lok C Mk er proenten vn. = 0% = % 0 = 0% = 7% = 0% = 0% = 60% = 80% = 00% 0 = 0% 7 0 = 70% 9 0 = 90%

30 C Reken uit. Let op de fronding. Domein Verhoudingen edrg in euro s 0% % 7% 0% 6% % 87%,0 6 0,60 8,80,0 0,, 0,, 0, 0,88,09 6,60 8,80,0 7,0 0,7, 0, 6,6,66 6,6 6,6,0,0,60 0,8 0,9,0,8,0 B. Met elkr in vernd rengen 7 d 7,0 e,80 Verhouding, proent, reuk, deiml getl, deling, deel vn metelkr inverndrengen -Fundment 9 Toelihting en vooreelden ij -Streef Hoeveel euro korting krijg je ongeveer? C Rond f op hele euro s. d Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Beshrijven vn een deel vn een geheel met een reuk Een deel vn een geheel of een deel vn een hoeveelheid uitdrukken in een reuk, ook 0kunnen,0 en in meer formele opgven. F met minder eenvoudige getllen dn ij,00genoemdnworden u 99,80 9,00 uit de kls zitten Nu 0%op zwemles. u 6 vn de kinderen kor tin0g% N u k o r ti n g u kls Welk deel vnnde 0% is dt? ko % Toetsshrift 7, lok Toetsshrift 8, lok Toetsshrift 8, lok Toetsshrift 8, lok 6 les 0 herhlen lok r ti n g k o r ti n g Leerlingenoek 8, lok C CD Vn welke reep kun je deze stukken freken? p wrij het mkkelijk kn. Zoek ij lle reuken de repen Welk deel hlen ze uit hun sprpot? Shrijf het ls reuk en ls perentge. Niels heeft in zijn sprpot. Hij hlt er 6 uit. of % Jessi heeft 0 in hr sprpot. Ze hlt er ook 6 uit. 0 of 0% Smir heeft in hr sprpot. Zij hlt er uit. of 0% en 6 en 0 d Mourd heeft in zijn sprpot. Hij hlt Reep en er uit. 7 of,9% Reep en 0 8 en 8 6 en Reep en 8 en uv ier liter melk wordt uitgeshonken in zestien ekers. Hoeveel melk zit er in elke eker? Rekenuit. Reep en Reep Hoeveel en vn de 00 kinderen op kinderen zijn dt? u ⅘ deel Reep d shool doet mee met de sponsorloop. CD d In hoeveel lokjes moet een reep verdeeld zijn om er mkkelijk = of lokjes reken? = = 8 Leerlingenoek 7, lok C = of + = 8 + = Hoeveel kosten de 8 stukken? + + = = = 6 6 pizz pizz werkshrift trt 9 d trt 6 = en deel f te kunnen 6 = 7 6 = = pizz 6 pizz = = of = 6 6 pizz 6 trt omputer 6 trt 7,0,0 lz. trt 6 trt,0 pizz 9 Leerlingenoek 7, lok C CD C D Reken uit. Shrijf het edrg met het euroteken. Reken uit. d vn 00 = 00 vn =,0 vn 8 0 vn 00 = 0 vn,0 = 6,0 vn,0 = vn,0 =,7 vn,0 = 0,7 0,0 vn,0 =,7 8 vn 0,0 = 0,7 vn 00 = 60 6, 00 = 00 vn,0 Shrijf ls kommgetl.,,0,0 d = 6

31 ppelsp 6 C Mk vn proenten reuken en kommgetllen. Domein Verhoudingen % 0% 0% 0% 0% 60% 0,6 70% 0,7 80% 0,8 90% 0,9 00% 0 0 B. Met elkr in vernd rengen 0 0 0, vn 0, 0, in vernd 0, 0, Verhouding, proent, reuk, deiml getl, deling, deel met elkr rengen -Fundment Welke reuken zijn gelijk n: 0%, 0%, 0%, 60%, 90% en 00%? 0, 0, 0, 06 =, 09, Welkeen kommgetllen horen drij? 0,; 0,; 0,; 0,6; 0,9 Toelihting vooreelden ij -Streef 0 Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken 0 % 0% 7% 00% 0 0, 0, 0,7 Welke reuken zijn gelijk n %, 0% en of, 7%?, 0 d Welke kommgetllen horen drij? 0,; 0, en 0,7. les lok 6 89 Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Leerlingenoek 7, lok C C Hoeveel proent is het? Hoeveel proent p is gekleurd g in elke irkel? Kies uit: Mk er proenten vn. % 0% 66% 0% 7% = 0% = 0%. 0%. 66%. 0% = % = 0% 0 C = 0% = 7%. 7% = 60% = 80% = 00% = 0%. % = 70% = 90% Hoeveel proent? u Reken uit: shrijf een kn reuk: op de met kinderen nog niet zwemmen. 0% deop6 de 0 fietsers rijdt zonder liht. 0% vn 0 vn 0 kinderen wonen ver vn shool. 0% Hoeveel proent is gekleurd? Hoeveel is gekleurd? 9 vn de deproent d op kinderen lust geen spruitjes. % 0% De de helft vn de irkel is gekleurd. Een derde deel vn de irkel is gekleurd. % u Stroken. lok 8 les 6 en 7 e vn 0 kinderen heeftiseen onvoldoende. Een de kwrt vn de irkel gekleurd. % 0% Een htste deel vn de irkel is gekleurd. % Twee vijfde deel vn de irkel is gekleurd. 0% Vijf htste deel vn de irkel is gekleurd. 6 % Het hoeveelste deel6is het? Leerlingenoek 7, lok groen luwmtshrift werkshrift lz. lz. en l omputer uw de 0 roo op 80% d deel Bentwoord groen % de vrgen.luw Korte vknties in Nederlnd. uto deel 7% n 0 LB7_BL0.indd :06: luw oe 0% gr % fiets geel deel de helft luw trein, us 0 deel deel 0 op de 0 0% 00 % w lutouringr 0% geel 0 o de 0 p de vn e 0 d p Welk vervoermiddel wordt het minst geruikt? touringr o 8 0 0% geel Welk vn deze vervoermiddelen wordt het meest geruikt: de fiets, de trein of de touringr? fiets Welkede perentges horen ij de vershillende vervoermiddelen? uto 9%; fiets %; trein, us %; Kleur vkjes die het vierde deel etekenen rood. Hoeveel vn dedie 000 gn op de fiets? 0 touringr %; smen 00% d Kleur de vkjes hetvkntiegngers tiende deel etekenen geel. Kleur de vkjes die het twintigste deel etekenen groen. d Kleur de vkjes die meer dn tweederde deel etekenen luw. Werkshrift 8, lok Reken om. d l vn de lk dt ij 00 l hoort. 900 l 0, l l =het 0 l = l =de 9 hl = Kleur deel reuk 00 dl 0 l 0,7 l l = je0linil. 0, l = 0 l, hl = 7 l = Geruik 000 ml 0, l l = 0,7 l = 7 dl 0 l =, hl 0 ml =, l 0, l = l 0 l = 0, hl dl = 6 hl = 600 l C C CD C CD C Reken uit met je rekenmhine. 0, 0, = 0, d0,07 = 0, 0, 0, = 0,,, =, 0,, = 0,7,, = 6,,, =,,, = 0,,, = 0, d 6, 6, =, 7, 7, = 6, 8, 8, = 7, het deel vn de lk dt ij het perentge hoort. e Wt vlt je op ij, en d? Vershil tussen opeenvolgende ntwoorden:,, 6, 8, enz. Kleur Geruik je linil. Kun je ook zonder rekenmhine meteen zeggen wt het ntwoord is vn 9, 9,? 9, 9, = 90,. 0%

32 fstnd in ki Hoeveel kilometer fietsen ze? 0 km Hoe lng fietsen ze? uur Wt doen ze n uur fietsen? uur rusten e Hoeveel kilometer heen ze het eerste uur gefietst? km f Wt ws hun gemiddelde snelheid in het ltste uur? km/u 0 g Wt ws hun gemiddelde snelheid tijdens de hele fietstoht? 0 km/u Domein Verhoudingen B. Met elkr in vernd rengen C les tempertuur ( C) Lees de grfiek. Wt ws de wrmste dg? mndg Verhouding, proent, reuk, deiml getl, deling, deel vn met elkr in vernd rengen Hoe hoog ws de tempertuur toen? grden Op welke dg ws het 7 grden Celsius? vrijdg met oppervlkte. dreken In welke vlt week? inij novemer -Fundment Toelihting enmnd vooreelden -Streef e Wt ws de gemiddelde tempertuur vn deze 0 m week ongeveer? 8 grden C tijd in uren lok tempertuur in week telkens om uur s middgs gemeten 7 0 m 0 0 m 8 re Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken 6 Funtioneel geruiken Breuken met noemer,, 0 omzetten in ijehorende perentges Funtioneel geruiken m di wo do vr z zo dgen vn de week tuin m CD Breuken met ijvooreeld noemer,,, 0 en 00 kunnen omzetten in ijehorende Vul n. 6m huis perentges enerveelvoorkomende perentges kunnen omzetten in reuken. Mk vn. m 7m u Shrijf de perentges ls een reuk: d %; 7%; 9%; %. 8m Toetsshrift 7, lok Toetsshrift 8, lok Toetsshrift 8, lok grond 6600 stt00 Lis zegt: De90 tuin is ongeveer re groot m 8 m = 9 m Heeft ze gelijk? 0J: 990 Bij het huis wordt een grge geouwd vn ij m. Het hoeveelste deel vn de totle Vernder de proenten in delen. oppervlkte is dn nog tuin? 0 Shrijf de zinnen opnieuw op. 00 = deel 0% vn de tv-kijkers stemde op het liedje Grnd Deij helft vn... Sunny eh. Welke reuken horen de pltjes? opruimioze welke Vn ditkommgetllen shoonmkmiddel 0% espreken. En horenhet erij?u Smen ing ij de Prijs knlle deel minder... minder nodig.... het u 0 r oppervlkte. 0 m 0% kort m Reken Hetmet menselijk lihm estt voor 9 80mrt ing op lle 8 lokl r proent Bereken uit de wter. oppervlkte vn. 00 m tikelen... voor 0 of deel... pe tr o.p0 omn ert Lokl Bereken de oppervlkte vn% lokl 0 m 8m d Kttenrokken: nu tijdelijk Lokl eekt errof st inhoud. Hoeveel re oppervlktes?. ;.,. rekdeze tijdelijk deel... ijszijn d sh Pr n. n De de l mid or do en In elkllokl le prijz zijn kinderen. In welk lokl heen is in krtenuit. de kinderen defmeeste ruimte? Leg je ntwoord orgen 80% vn de p verkoht Vn m helft orverk8oom per kind. Dus in lokl. vo de. iets dn 8 m per kind;. preies de Reken uit. meer or les vo Leerlingenoek 7,llok ijs vn de pr,0 =,00 0, = 0,7 7,0 = 9,80 hoort erij of ligtpl dihtst ij? t se Welk perentge 0,0 =,00 er het 0,7,0,0 =,0 n= e s s h hik hik rr % 0% % et 0% m % %,0 : = Kies n 0,00 : Kies = uit:,00 %,0 uit: 0,0 : 8 = Kies,0 uit: % ers g6% 80% d n l 0% % r e 9,00 : =,0,0 : = 0,80,0 : 9 =,70 00% Ned ie Op hoeveel m Leerlingenoek 7, lok8 m deze shuur? lok C 0 D les 6 C C CD CD 00 0 Kies uit: nt op de peervk m k werkshrift lz. p o t de ten0% 0% % % Kies uit: Tomol 60 6 % % LB7_BL06.indd Se: 6% 8 do 7% vr z % ::9 wo do d Ltste dg l 00 m = 0 l 000 ml = l 7 l = 7, 00 m = l 00 m = l 00 ml = l l = 0,0 l = 0 l 0 ml = 0 l 6 l = 0,06 l 00elke l =reuk l ls perentge, dl l Shrijf en=ls lkommgetl. 0 ml = ml = 0,0 l 0 dl = l % 0, dl 0% 0, 7% 0,7 7 0% 0, % 0, 90% 0,9 werkshrift lz. 68% 0,68 omputer 70% 0,7 96% 0, % 0, % 0, % 0,9 LB7_BL0.indd 7 C 0% % l 000 m = Leerlingenoek 8, lok omputer Kies uit:: di CD 9% di m Reken om.volgende reuken shrijven % kin u Hoe kun je de perentge? ns een op een v n de prhtig ⅗ ; 0 ; ⅘ ; 00 9 e prijzen! C m wo :8:8 Zet op volgorde. Het grootste getl voorop en 0,70 0 en 0,6 0, en 0,0 0,

33 B. Met elkr in vernd rengen 9 Verhouding, proent, reuk, deiml getl, deling, deel vn met elkr in vernd rengen CD Mk kommgetllen vn de reuken. Geruik je rekenmhine. -Fundment Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij = 0, = 0, = 0,6 = 0,8 = -Streefplus Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken 6 = 0, = 0,... 6 = 0, 6 = 0, = 0, = u Proenten en reuken. 8 = 0, 8 = 0, 8 = 0,7 8 = 0, 8 = 0,6 7 8 = 0, = Leerlingenoek 7, lok C CD Welke Reken reuk met proenten. en welk perentge horen erij? instlltie X 0% 00% instlltie X 0% 00% instlltie X 0% 00% d e is Hoeveel. deel of proent. % vn is het. deel spel of is l 0. 0% geïnstlleerd? is. deel. of 0%; 0. 0%. 7%; is.. deel 80%; of.. % 0% is..8 deel of % De is. deel volledige of instlltie duurt. 7% is.8 deel of 0 seonden. Hoeveel 0. 80% is.9 deel of seonden duurt 0. 90% is. deel het of nog totdt het hele spel op de omputer stt?. 0 se.;. se.;. se.;. 8 se.. 7% is.7.8 deel of 87 Het hele estnd is 00 MB groot. Hoeveel MB is l geïnstlleerd? Leerlingenoek. 07, MB; lok. MB;. 0 MB;. 0 MB instlltie X 0% 00% % CD Welke reuk hoort erij? % 00 0% 0% 0 7% % 0% 0% 60% 0% 0 70% 7 0 % 0 % 0 d % 00 % 8 7 % 8 % CD 6 Omtrek en oppervlkte. Wt is de oppervlkte vn de zwrte fi guur? 6 m m Wt is de oppervlkte vn de rode fi guur? m Is de omtrek vn de zwrte fi guur ook keer zo groot ls die vn de rode? nee d Bereken de omtrek vn eide fi guren. rood: 8 m; zwrt m e Het zwrte vkje preies in het midden wordt ook rood. Wt is dn de oppervlkte en de omtrek vn de rode en de zwrte fi guur? rood: opp. m, omtrek 8 m; zwrt: opp. m, omtrek m. f Wt is het ijzondere ls je de uitkomsten vn d en e vergelijkt? De oppervlkten worden nders, mr de omtrekken lijven gelijk. LB7_BLes.indd :00:

34 B. Met elkr in vernd rengen Verhouding, proent, reuk, deiml getl, deling, deel vn met elkr in vernd rengen -Fundment Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Eenvoudige verhoudingen in proenten omzetten, v. 0 op de 00 Verhoudingen kunnen omzetten in proenten (ijvooreeld door middel vn een verhoudingstel wrin nr 00 toegewerkt wordt). u In de krnt stt dt 6 op de 0 fietsers ij de ontrole geen verlihting hd. Hoeveel proent is dt? Leerlingenoek 7, lok Toetsshrift 7, lok Toetsshrift 7, lok Toetsshrift 8, lok CD 6 Bereken het ntl rildrgers. op de kinderen drgt een ril. Het hoeveelste deel vn de kinderen op de foto drgt een ril? deel Hoeveel rildrgers zitten er dn gemiddeld in een groep vn 0 kinderen? 0 rildrgers Hoeveel rildrgers zullen er dn ongeveer op een shool vn 00 leerlingen zijn? 0 d Het hoeveelste deel vn deze kinderen is een meisje? deel Is dt in jullie kls ook (ongeveer) zo? En in ndere klssen? Zoek dt eens uit. Meer ntwoorden. Leerlingenoek 8, lok C Om hoeveel proent gt het? d 00 vn de 00 ezoekers wren ouder dn 0 jr. 0% Vn de 0 kinderen hdden er een onvoldoende. 0% Vn de 0 kinderen wren er 0 ziek. % e Bij deze loterij wint op de 8 een prijs.,% f op de Nederlnders gt meer dn eenml op vkntie. % Vn de 0 fietsers reden er 6 zonder verlihting. 0%

35 B. Met elkr in vernd rengen Verhouding, proent, reuk, deiml getl, deling, deel vn met elkr in vernd rengen -Fundment Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken u Uit een onderzoek onder 0 kinderen lijkt dt00 vn die 0 kinderen niet genoeg fruit eet. Hoeveel proent is dt? u Vn verhouding nr perentge. Leerlingenoek 7, lok CD Hoeveel proent is het? 0 vn de 00 0% 0 vn de 00 0% 60 vn de 00 60% 0 vn de 00 0% vn de 00 % 7 vn de 00 7% vn de 00 % 8 vn de 00 8% vn de 0 % 7 vn de 0% 60 vn de 80 7% vn de 0 % Leerlingenoek 8, lok C Om hoeveel proent gt het? d 00 vn de 00 ezoekers wren ouder dn 0 jr. 0% Vn de 0 kinderen hdden er een onvoldoende. 0% Vn de 0 kinderen wren er 0 ziek. % e Bij deze loterij wint op de 8 een prijs.,% f op de Nederlnders gt meer dn eenml op vkntie. % Vn de 0 fietsers reden er 6 zonder verlihting. 0% Werkshrift 8, lok 6 CD Kleur de vkjes die gelijk zijn n 7% rood en die minder dn 0% zijn luw. 7 vn 00 vn 7 vn 0 vn 0 0 vn 00 0 vn 7 vn 9 vn vn 60 vn 80 vn 6 vn 8

36 B. Met elkr in vernd rengen Verhouding, proent, reuk, deiml getl, deling, deel vn met elkr in vernd rengen -Fundment Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken u Vn verhouding nr perentge met een verhoudingstel. Werkshrift 8, lok C Wt is het hoogste perentge? Vul in en omirkel het hoogste perentge. 7 vn de 0 % vn de 60 % vn de 7 % of 8 vn de % 00 of vn de 0 % 00 of 7 vn de 0 70 %

37 B. Met elkr in vernd rengen 6 Verhouding, proent, reuk, deiml getl, deling, deel vn met elkr in vernd rengen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Breuken en proenten in elkr omzetten In ontextsituties of toepssingssituties wrin reuken geruikt worden, deze reuken omzetten in perentges en omgekeerd. u In de krnt stt dt % vn de ewoners vn de std geruik mkt vn een seniorenps. Dit kun je uitrekenen door % in een reuk om te zetten. Welke reuk is dt? u 0% vn de erfenis vn miljoen gt nr het goede doel. Dit kun je mkkelijk uitrekenen door vn 0% een reuk te mken. Welke reuk is dt? Werkshrift 8, lok Toetsshrift 7, lok C Het hoeveelste deel is het? rood % deel vn de 0 luw 7% geel de helft 0% luw 80% op de 0 groen % 0 op de 0 groen 0% luw 0 op de 0 luw deel luw deel luw 8 op de 0 groen 0 deel geel 0 deel geel 0% Kleur de vkjes die het vierde deel etekenen rood. Kleur de vkjes die het tiende deel etekenen geel. Kleur de vkjes die het twintigste deel etekenen groen. d Kleur de vkjes die meer dn tweederde deel etekenen luw. Leerlingenoek 8, lok C Welke reuken horen erij? Vereenvoudig de reuken ls het kn. 0% vn,80 0 % vn 80 0% vn 00 7% vn 0% vn 0 % vn kg 0 60% vn 7,0 80% vn 0 g Driekwrt vn de 80 ewoners Twee vn de tien sholieren % vn 00 euro 7 0 % vn,00 8

38 B. Met elkr in vernd rengen 7 Verhouding, proent, reuk, deiml getl, deling, deel vn met elkr in vernd rengen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken u Even oefenen. Leerlingenoek 7, lok 6 C Reken uit. % is 00 deel % vn 00 = = 7% vn 00 = 7 = % vn 00 = % vn 00 = % vn 000 = 0 % vn 0 = Leerlingenoek 8, lok 0% vn 00 = 0 % vn 00 = % vn 00 = % vn 00 = 8 % vn 700 = % vn 700 = 8 % vn 00 = 8 6% vn 00 = 8 C Zoek steeds de grootste uitkomst. 0% vn 00 deel vn 0 De helft vn 0 vn 00 vn 00 70% vn 0 0% vn 80 vn 70 % vn 80 d % vn 0 deel vn 7% vn 6 vn 70 7 deel vn 0 7% vn 00 % vn 76 Leerlingenoek 8, lok C Welke reuk hoort erij? Denk n het vereenvoudigen. % = deel 0% = deel 0% = deel 0% = deel 7% = deel 60% = deel 0% = 00 deel 80% = deel 0% = 00 deel 70% = 00 7 deel 90% = 00 9 deel % = 00 deel d % = 00 deel % = 00 7 deel % = 00 9 deel 8% = 00 7 deel

39 lok 6 Domein Verhoudingen B. Met elkr in vernd rengen Hoeveel grden tempertuurvershil ws er tussen de wrmste en de koudste dg die week? 6 ºC Verhouding, proent, reuk, deiml getl, deling, deel vn met elkr in vernd Wt rengen ws de gemiddelde tempertuur die week? 7 ºC In welk seizoen zou deze week kunnen vllen? lente of herfst d De week drn ws de gemiddelde weektempertuur preies 8 ºC. Mk zelf een tel met temperturen vn mndg tot en met zondg. Meer ntwoorden. -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus 8 Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Breuken enderen ls eindige deimle getllen Weten dt het ij reuken om een deling gt en dt het ijehorende kommgetl niet ltijd eindigt. Weten dt je deze reuken mg omzetten in een eindig deiml getl, ijvooreeld door fronden op twee ijfers hter de komm. les 7 u ⅓ 0,. Wrom stt er een ongeveer -teken? lok u ⅔ 0,67. Wrom stt er een ongeveer -teken? u 9 0,. Wrom stt er een ongeveer -teken? u C Vergelijk. Deel de omtrek door de middellijn. Rond f op deimlen. Geruik je rekenmhine. Leerlingenoek 7, lok 6 voorwerp middellijn irkelomtrek omtrek : middellijn CD Welk odem kommgetl groentelik is ongeveer 00 evenveel mm ls de reuk? mm odem ollikje 6 mm kg 0 mm,, d 0 mm 77 mm, kg 0, kg 0,9 kg 0, kg 0,6 kg 0, kg 0, kg, kg 0,76 kg d ring mm 66 mm, 0,67 kg e odem koekenpn 0 mm 7 mm, kg 6,66 kg 0,06 kg d 0,0 kg 0,0 kg 7 kg 9 0,0 kg 0,8 kg Toetsshrift 7, lok Leerlingenoek 8, lok f Welke ntwoorden liggen het dihtst ij,? en e CD Mk vn de reuken kommgetllen. Geruik je rekenmhine. Rond f op deimlen. 7 0,9 7,9 Mx.000 kg 7 0,87 7 0,86 7 0,7 7,9 0 7,08 8,0 0 7,87 7,0000 7, ,7 Rond f op 6 deimlen. d,9 Mx. ton CD Kies het goede ntwoord. Dt is een korting vn 0%! Nu kost dit oek 9,9. Hoeveel kostte het oek eerst?.., ,90 % vn is LB7_B6L06.indd Se: :0:9 Niels koopt een omputergme vn met een korting vn 0% en verkoopt hem n Miln met een winst vn 0%. Wt krijgt hij vn Miln? CD Reken uit.... d De helft vn:.

40 B. Met elkr in vernd rengen 9 Verhouding, proent, reuk, deiml getl, deling, deel vn met elkr in vernd rengen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Verhoudingen en reuken met een rekenmhine omzetten in een (fgerond) kommgetl Verhoudingen en reuken met een rekenmhine kunnen omzetten in een (fgerond) kommgetl. u In de krnt stt dt op de 6 fietsers geen liht hd. Zet deze verhouding op de rekenmhine om in een kommgetl. Rond f op twee ijfers hter de komm ls dt nodig is. ( : 6 = 0, enzovoort is fgerond 0,7) u Hoe zet je met de rekenmhine de reuk 7 om nr een kommgetl? Wt moet je dn intoetsen? Wt komt er uit? ( 7 = : 7 = 0,87 enzovoort, dus 0,, ls je het frondt op twee ijfers hter de komm.) Leerlingenoek 7, lok Toetsshrift 7, lok C Shrijf de reuken ls kommgetllen. Geruik je rekenmhine. Rond f op ijfers hter de komm. = : = 0, = 0,67 7 = : 7 = 0,878 = 0, 9 = : 9 = 0, = 0,6 = : = 0,6666 = 0,6 8 = + : 8 =,7 =,8 = + : =, =, 6 = + : 6 =,8 =,8 6 7 = 6 + : 7 = 6,8786 = 6,9 u Breuken en kommgetllen met de rekenmhine. Leerlingenoek 7, lok C Mk kommgetllen vn de reuken. Geruik je rekenmhine. Noteer lle ijfers. = 0, = 0,7 = 0,8 6 8 = 6 = 0, = 0,87 =,7 7 =, 6 = 8,8... d 7 =, 6 7 = 0, = 6,...

41 B. Met elkr in vernd rengen 0 Verhouding, proent, reuk, deiml getl, deling, deel vn met elkr in vernd rengen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Weten wrom Weten wrom Weten wrom Weten wrom Reltie tussen reuken, verhoudingen en perentges * Voor -fundment zijn geen doelen ij Weten wrom geformuleerd. Inzien dt je een verhouding kunt eshrijven ls een vergelijking vn zoveel op de zoveel, ls een reuk of ls een perentge en dus de vershillende eshrijvingswijzen in dezelfde situties kunt geruiken, fhnkelijk vn wt hndig is. En op sis hiervn in eenvoudige situties kunnen redeneren. Weten dt een perentge een stndrdverhouding vn op 00 is en op sis hiervn in situties kunnen redeneren. u In de dvertentie stt dt 0% vn de ezoekers in het zwemd een onnement heeft. Wrom mg je dn ook zeggen dt dit ⅖ deel is vn de ezoekers? u Ahtstd heeft 000 inwoners. Twee op de vijf inwoners is jonger dn 8 jr. Hoe groot is het ntl inwoners dt jonger is dn 8 jr? Leg uit hoe je dit het uitgerekend. u In de ene kls zijn vn de kinderen 0 een meisje en in de nder kls zijn vn de kinderen een meisje. In welke kls zitten in verhouding meer meisjes? Leg uit hoe je rekent. u In groep en in groep zitten evenveel kinderen. In groep heeft ¼ vn de kinderen nog geen zwemdiplom; in groep heeft 0% nog geen zwemdiplom. In welke groep heen de meeste kinderen nog geen zwemdiplom? Leg uit hoe je n het ntwoord komt. Leerlingenoek 7, lok 6 Toetsshrift 8, lok C Reken uit. Boer Groenhof heeft een veestpel vn 00 dieren. 7 0 deel koeien deel kippen % prden % vrkens % ezels Hoeveel proent koeien heeft de oer? 70% Hoeveel proent kippen? 0% Welk deel vn zijn vee zijn prden? Kies uit: deel 0 deel 0 deel Neem de tel over en vul in. koeien kippen prden vrkens ezels ntl d De oer verkoopt 00 koeien. Hoe is drn de verdeling vn zijn dieren in proenten? koeien 0%, kippen 0%, prden 0%, vrkens 8%, ezels %.

42 B. Met elkr in vernd rengen Verhouding, proent, reuk, deiml getl, deling, deel vn met elkr in vernd rengen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Weten wrom Weten wrom Weten wrom Weten wrom u Breuken, verhoudingen en perentges. Werkshrift 7, lok C Welke zijn evenveel wrd? Geef ze dezelfde kleur. % op de 0 0% % op de 0 0, een kwrt 0 0% een op de 0% 00 % 0,0 op de 0, 00 0% tweederde % 66% d 0, 6 op de 6 op de 0% 7% %

43 B. Met elkr in vernd rengen Verhouding, proent, reuk, deiml getl, deling, deel vn met elkr in vernd rengen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Weten wrom Weten wrom Weten wrom Weten wrom Breuken omzetten in een kommgetl, eindig of oneindig ntl deimlen Begrijpen hoe je een reuk kunt omzetten in een kommgetl en ndersom, door te redeneren met tienden en honderdsten. u Wrom is ¼ = 00 = 0,. u Jp zegt: 0 = 0,0, dus is ⅕ = 0,. Heeft Jp gelijk? Leg eens uit. u Ties zegt dt ⅓ hetzelfde is ls 00 = 0,. Wrom klopt dit niet heleml? u Vergelijk. Leerlingenoek 8, lok C Welke kommgetllen horen erij? d , 0, 0, 0, 0, 0, 0,7 0,6 0,0 0,6 0,0 0,68 0,6 0, 0, ,0 0,07 0,09 0,08 0,... Dt is 0,..., en zo kn ik wel uren doorgn! Welk kommgetl hoort ij 9? Leerlingenoek 8, lok CD Welke reuken horen erij? Controleer met je rekenmhine. 0, 0,7 0, Kies uit: Kies uit: Kies uit:

44 C. Geruiken In de ontext vn verhoudingen erekeningen uitvoeren, ook met proenten en verhoudingen -Fundment Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Prt heen Prt heen Prt heen Prt heen Rekenen met eenvoudige perentges (0%, 0%,...) In toepssingssituties kunnen rekenen met eenvoudige perentges, ook oven 00% en mooie getllen vi het rekenen met reuken, verhoudingen of vi de %-regel. Ook met moeilijkere getllen en minder mooie perentges. u Brt koopt een oude uto voor 00 euro. Hij knpt de uto op en verkoopt de uto dn met 0% winst. Voor hoeveel euro verkoopt hij die uto? u Rente en spren. Leerlingenoek 7, lok Toetsshrift 7, lok Toetsshrift 7, lok Toetsshrift 8, lok Toetsshrift 8, lok CD Reken de prijsverlging uit. Dit tuinhuis kostte vorig jr 000. Dit jr is de prijs verlgd. Wt is de nieuwe prijs? Bij een prijsverlging vn: 0% 900 % 90 0% 800 Bij een prijsverlging vn: % 80 % 70 % 990 Bij een prijsverlging vn:,% 97 0% % 00 Leerlingenoek 7, lok 6 0,0; shilderij: 8,8; tv:,70; fi ets 0,0. C Bereken de rente. RST-Bnk rente gewone sprrekening % 0,80 sprjr-rekening %,60 sprvijfjr-rekening %,0 sprtienjr-rekening %,0 Ev krijgt op hr tiende verjrdg vn iedereen geld om te gn spren. Smen 80. Hoeveel rente krijgt zij n jr?

45 C. Geruiken In de ontext vn verhoudingen erekeningen uitvoeren, ook met proenten en verhoudingen -Fundment Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Prt heen Prt heen Prt heen Prt heen Leerlingenoek 8, lok CD Kies het goede ntwoord. Bij de juwelier kostte een horloge eerst 0. In de uitverkoop krijg je 0% korting. Hoeveel kost het horloge nu? Julin heeft 00 op de nk stn. De nk verhoogt de rente vn % nr %. Hoeveel rente krijgt Julin nu in jr extr over 00? Brm heeft met klusjes 0% minder verdiend dn vorig jr. Dit jr kreeg hij 660. Hoeveel heeft hij vorig jr verdiend? ,

46 C. Geruiken In de ontext vn verhoudingen erekeningen uitvoeren, ook met proenten en verhoudingen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Prt heen Prt heen Prt heen Prt heen Rekenen met perentges ook met moeilijker getllen en minder mooie perentges (eventueel met de rekenmhine) In toepssingssituties de proedures kennen en geruiken om te kunnen rekenen met perentges, wrij met moeilijker getllen geruik gemkt mg worden vn een rekenmhine. u Het zwemd houdt een onderzoek onder de ezoekers. Er worden 0 ezoekers evrgd. Vn deze ezoekers vindt % de entreeprijs te hoog. Hoeveel mensen vinden de entreeprijs te hoog? Leerlingenoek 7, lok 6 Toetsshrift 8, lok Toetsshrift 8, lok Toetsshrift 8, lok Toetsshrift 8, lok Toetsshrift 8, lok 6 C Lees de erihten en reken uit. ~~~ t Weeknieuws ~~~ 80% VOOR AFSLUITING VAN DE FLORAWEG Slehts % is tegen en % hd geen mening. Buurtld De meeste ewoners zijn voor fsluiting vn de Florweg voor gemotoriseerd verkeer. Voor: 60 stemmen Tegen: stemmen Geen mening: 6 stemmen Hoeveel mensen heen hun stem uitgerht? 80 Hoeveel is % vn de stemmen? Rond de uitkomst f. 8 Vergelijk eide erihten. Kloppen de ijfers? % is 0, % is 0 en 80% is 60 Leerlingenoek 7, lok 6 d Den Helder, e Leeuwrden CD 8 Hoeveel is het? 6% vn de uto s heeft geen goede verlihting. Vn de 80 geontroleerde uto s ws ij 9 uto s de verlihting niet in orde. Hoeveel uto s is % ongeveer? 8 Hoeveel is 6% dn? 8 Klopt die 6% uit het rtikel dn ongeveer? j

47 C. Geruiken 6 In de ontext vn verhoudingen erekeningen uitvoeren, ook met proenten en verhoudingen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Prt heen Prt heen Prt heen Prt heen Leerlingenoek 8, lok C Hoeveel kn de stof krimpen? Geruik je rekenmhine. 0,0 0,97 0 0, 0% % 0% Ik doe het zo:. 0 9 = 00% 97% Hoe rond je f?,8 m fgerond m u Sht de prijs inlusief tw. Leerlingenoek 8, lok C Hoeveel kosten de omputers ongeveer inlusief 9% tw? Rond de prijzen f op 0 euro. Op de krtjes stn de prijzen exlusief tw. d 99, ,- 70,

48 7 C. Geruiken In de ontext vn verhoudingen erekeningen uitvoeren, ook met proenten en verhoudingen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Prt heen Prt heen Prt heen Prt heen Leerlingenoek 8, lok C Hoeveel kosten de sooters ongeveer inlusief tw? Rond de prijzen f op euro. Reken zonder rekenmhine. d of u Hoeveel tw moet je etlen? Leerlingenoek 8, lok C Hoeveel tw moet je etlen? Ik reken zo: % vn 67 = 6,7 9% is 9 6,7 = 8, , = 80,. Not BIKE SHOP Mountinike 607 Helm 68 Totl 67 Inl. tw 9% 80,

49 C. Geruiken 8 In de ontext vn verhoudingen erekeningen uitvoeren, ook met proenten en verhoudingen -Fundment Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Eenvoudige verhoudingsprolemen (met mooie getllen) oplossen In toepssingssituties verhoudingsprolemen kunnen oplossen, ook met minder mooie getllen en met kommgetllen. In een ontext met eenvoudige getllen kunnen erekenen hoeveel proent de toenme of fnme edrgt (hoeveel proent winst/verlies/toenme). u Reept: in een vruhtenvli gt dl melk. Hoeveel melk he je nodig voor vlien? Leerlingenoek 6, lok Toetsshrift 6, lok Toetsshrift 7, lok 6 C Hoeveel flessen he je nodig? Uit fles ol kun je 6 glzen shenken. Er zitten 0 kinderen in de kls. Hoeveel flessen ol he je nodig? flessen. Welke som mk je? 0 : 6 = Er zitten kinderen in de kls. Hoeveel flessen he je nodig? 6 flessen. Hoeveel volle glzen houd je over? glzen. Er zitten 6 kinderen op shool. Hoeveel flessen he je nodig? flessen. d Er zitten flessen in een krt. He je genoeg n krt? J. Leerlingenoek 8, lok CD Rekenen met reepten. Pittige ousous, voor personen 00 g ousous 0 g rozijnen 0 g lmsworstjes rode ui pprik 0 g sperzieonen 0 g munt 00 g verse geitenks zout peper Stijn wil dit reept mken voor personen. Hoeveel vn lle ingrediënten heeft hij nodig? Smir wil dit reept mken omdt er mensen komen eten. Ze kookt kg ousous. Voor hoeveel personen kookt ze? Kijk nr je ntwoord ij vrg. Hoeveel grm sperzieonen heeft Smir nodig ls ze voor zoveel mensen wil koken? d En hoeveel kilo geitenks? 00 g 7 g g g 0 g 0 g zout en peper. 0 personen. 0 g. d kg.

50 C. Geruiken les 9 In de ontext vn verhoudingen erekeningen uitvoeren, ook met proenten en verhoudingen lok 9 -Fundment Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij C euro = nkoop verkoop Hoeveel moeten zij etlen en hoeveel krijgen zij terug? Zwitserse frnk,70,80 -Streefplus Brm en Kim gn op wintersportvkntie nr Zwitserlnd. Ze kopen in Nederlnd voor 800 Zwitserse frnken. Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Hoeveel frnken krijgen ze voor 00? 7,0 Hoeveel frnken krijgen ze voor 800? 09,0 u Op een lik verf stt dt je met liter verf 0 m muur kunt verven. Hoeveel liter verf he je N dn hun nodig vkntie voor heen een muur ze nog vn geld 0 over. m Dit? wisselen ze weer om ij de nk. Hoeveel euro krijgen ze terug voor 00 frnken? 67,8 Leerlingenoek d Hoeveel 8, euro lok krijgen ze terug voor 7 frnken? 8,08 meststof he je nodig? C euro = nkoop verkoop Hoeveel euro moet je etlen voor Noorse kronen? Noorse kroon 6,977 8,6 Hoeveel Bij m? Noorse 00 grm kronen krijg je voor 00? 697,7 kronen. En Bij voor m? 0? grm 7,9 kronen. En Vder voor geruikt? de 869,9 helft vn kronen. de doos. d Hoeveel Voor hoeveel euro vierknte krijg je terug meter voor is dt? 60 Noorse m kronen? 7,9 euro. d De uurmn koopt dozen voor de prijs vn. Voor hoeveel vierknte meter is dt? 0 m CD Reken uit. Kies het goede ntwoord. u Je fietst gemiddeld km per uur. Hoe lng doe je dn ongeveer over een toht vn 7 km? Hoeveel fiets je dn ongeveer korting % in drie kwrtier? De fmilie Overeem wil Hoeveel korting krijg je Reken uit wt je Leerlingenoek deze meuels 7, lok kopen. ongeveer? preies voor de fi ets Hoeveel moeten ze moet etlen. 68,0 C Bereken ongeveer de snelheid. etlen? fstnd 900 tijd snelheid. fstnd tijd snelheid km 0 minuten km/uur km minuten 60 km/uur km 800 uur 0 km/uur km minuten 0 km/uur CD 698 Reken fstnd uit. tijd snelheid d 0 km 0 minuten 60 km/uur = =.. =..6 km minuten km/uur =.. =..8 = = 8 = 6 =.. Leerlingenoek 8, lok fstnd tijd snelheid d e 6 km minuten : =. 80 km/uur. : = 6 km 9 minuten : =. 0 km/uur. : = : =.. 98 : = CD Bereken de snelheden in km/u. Je kunt een verhoudingstel geruiken. fi etser: km in kwrtier 6 km/u d romfi Hoeveel ets: 00 proent m in vn 0 seonden lijn is het: 6 km/u vn 0 tot het wndelr: 600 m in 0 minuten,6 km/u e uto: e pijltje; 00 m vn in 0 seonden tot het e 7 pijltje; km/uvn 0 tot het e vliegtuig: 0 m in seonde 78 km/u f wielrenner: pijltje; vn 7 0 tot m in het e seonden pijltje. 8 km/u d We vernderen de in. Welke reuken horen werkshrift lz. omputer er dn ij de pijltjes? LB8_BL06.indd :0:06 hl nu uw voordeel vo

51 C. Geruiken 0 In de ontext vn verhoudingen erekeningen uitvoeren, ook met proenten en verhoudingen -Fundment Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken u 7% vn de kinderen heeft een moiele telefoon. Hoeveel kinderen zijn dt in een kls vn kinderen? Leerlingenoek 6, lok CD6 Reken met de rekentel. Hoeveel kinderen vn kg wegen smen ongeveer 00 kg? ntl kinderen 0 kilogrm u Een pot viervruhtenjm weeg 0 grm. Per 00 g zit dr g suiker in. Hoeveel grm suiker zit er in de hele pot jm? Leerlingenoek 8, lok C Hoeveel proent suiker zit er in de jm? Welke jm is het zoetst? 6% 6,% 0% perzikjm inhoud 00 g suiker 6 g rdeienjm inhoud 00 g suiker g essenjm inhoud 0 g suiker g

52 C. Geruiken 6 lok les 6 In de ontext vn verhoudingen erekeningen uitvoeren, ook met proenten en verhoudingen -Fundment Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij C Hoeveel kilometer rijdt hij? -Streefplus C Jesse rijdt elke dg nr zijn werk en weer terug. Dt is in totl 7 km. 7= = 7 7 Choolde 00 g % o % suiker Bereken het ntl vellen ppier. Choovlokken 0 g 0% suiker 0% o Pstilles 00 g 6% o % suiker Rhid moet 7 ldzijden kopiëren. Vn elke ldzijde mkt hij kopieën. Hoeveel vellen ppier heeft hij nodig? Smen espreken. Zet de getllen onder elkr. u Een uto verruikt 8 liter enzine 7op 00 km. Hoe ver kn de uto rijden met een volle tnk vn 60 liter? 7 Leerlingenoek 6, lok enzine l CD7 Reken uit. 0 Een 0 uto 0 rijdt km met 0 0 liter enzine. Reken met de rekentel. fstnd km 70 km 6 0 l Een uto rijdt in totl 0 km. Hoeveel enzine heeft hij nodig? 0 l C Shrijf de getllen onder elkr en reken uit. = 76 6 = 78 = 0 d = = = = 8 6 = Leerlingenoek 7, lok Nu gn we de getllen onder elkr zetten: Hoeveel kilometer rijdt hij in dgen? Smen espreken. Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken 7= Leerlingenoek 8, lok CD 0 7= Hoeveel grm suiker en hoeveel grm o zit erin? = g o en g suiker 0 g o en g suiker 0 g o en 70 g suiker C Reken uit hoe ver de uto kn rijden. Een uto rijdt op ( liter enzine voor km). In de tnk zit liter. Hoe ver kn de uto hiermee rijden? 90 km Hoeveel kilometer kunnen deze uto s rijden? verruik enzine (l) km op 0 op op 7 0 op 6 78 werkshrift lz. 8 mtshrift lz. 0 en omputer LB7_BL6.indd :0:0

53 C. Geruiken In de ontext vn verhoudingen erekeningen uitvoeren, ook met proenten en verhoudingen -Fundment Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken u Nr verhouding. Leerlingenoek 8, lok CD 7 Reken uit. Vn de 0 geontroleerde rommers ws ij op de de verlihting niet in orde. Hoeveel rommers zijn dt? 0 Alders en Kool heen smen een volkstuin gehuurd. Kool etlt 70. Hoeveel moet Alders dn etlen? 80 In een groentewinkel is in de mnd mei voor 000 n fruit verkoht en voor 6000 n groente. Welk deel werd er meer verkoht n groente dn n fruit? deel Kool Alders Leerlingenoek 8, lok CD 0 Welke rehthoeken moeten worden getekend in dezelfde verhouding ls de rode rehthoek? De lihtluwe rehthoeken zijn lleml even groot getekend. Je moet nr de getllen kijken. en m m 8 m m 0 m 0 m 0 m 9 m m m m 8 m

54 C. Geruiken In de ontext vn verhoudingen erekeningen uitvoeren, ook met proenten en verhoudingen -Fundment Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Prolemen oplossen wrin de reltie niet diret te leggen is: 6 pkken voor 8 euro, voor pkken etl je dn... In meer omplexe ontexten met minder mooie getllen verhoudingsprolemen kunnen oplossen, wrin de verhoudingsreltie niet diret te leggen is (vi een vermenigvuldiging of deling). u De dvertentiekosten voor een hlve pgin in onze krnt zijn.000,-. Hoeveel kost het om een dvertentie te pltsen vn ¾ pgin? u Nio etlt voor een stuk ks vn 800 grm 0 euro. Hoeveel kost die ks per kg? Leerlingenoek 7, lok Toetsshrift 6, lok 6 Toetsshrift 7, lok Toetsshrift 7, lok 6 Toetsshrift 8, lok Toetsshrift 8, lok Toetsshrift 8, lok Toetsshrift 8, lok C Hoeveel moet je etlen? Hoeveel moet je etlen voor 00 grm, 00 grm, 0 grm, 00 grm, 00 grm, 0 grm, 70 grm? Smen espreken. Hoeveel grm ks hoort ongeveer ij deze on? Ongeveer 600 grm. Versmrkt Amersfoort Ks verkoopdtum: gewiht kg prijs /kg,0 totlprijs 6,9 u Teun loopt ij de wedstrijd de 0 km in preies 0 minuten. Wt is zijn snelheid dn per uur? u Bereken de snelheden. Leerlingenoek 6, lok CD8 Wie loopt het snelst? Thijs Ik loop ongeveer 0 meter per minuut. Sron Ik loop iets meer dn minuten over 000 meter. Sron.

55 C. Geruiken In de ontext vn verhoudingen erekeningen uitvoeren, ook met proenten en verhoudingen -Fundment Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Leerlingenoek 7, lok CD Hoeveel kilometer per uur rijdt meneer Vn Rooy? Hij woont in Apeldoorn en werkt in Den Bosh. s Morgens doet hij er uur over. Hoeveel kilometer per uur rijdt hij gemiddeld? Den Bosh 90 km fstnd 90 km km tijd uur uur s Middgs doet hij er uur over. Hoeveel kilometer per uur rijdt hij gemiddeld? Apeldoorn fstnd 90 km 60 km tijd uur uur Op woensdg stt hij in de fi le, wrdoor de reis uur en een kwrtier duurt. Wt is dn zijn gemiddelde snelheid geweest? 0 km per uur 90 km Den Bosh Arnhem Nijmegen u Wie rijdt de meeste kilometers? Wt is het vershil? Reken ongeveer en kruis n. Werkshrift 8, lok CD Vul de tel in. kg 8 gewiht in kg prijs in 8 9,0,0 7,0,0 6,0 6 0 stuks voor ntl likjes d prijs in 7,0,7 0,7,0,0, 8,

56 C. Geruiken In de ontext vn verhoudingen erekeningen uitvoeren, ook met proenten en verhoudingen -Fundment Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Leerlingenoek 8, lok C Shrijf over en vul in. ntl prijs,0,60,0 ntl prijs,,9, ntl 8 prijs,7 7,,9 d ntl 0 7 prijs 6, 0,00,

57 C. Geruiken 6 In de ontext vn verhoudingen erekeningen uitvoeren, ook met proenten en verhoudingen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Geruik dt geheel 00% is In toepssingssituties de kennis enutten dt het totl vn de delen vn het geheel, 00% is en in rekensituties tot een oplossing komen. u De oppervlkte vn Nederlnd is ongeveer km. Drvn is 7% voor grrish geruik. Hoeveel km is voor grrish geruik? Hoeveel km is voor ndere estemmingen? u Hoeveel proent wter? u Hoe is de oppervlkte verdeeld? Toetsshrift 7, lok Toetsshrift 8, lok Leerlingenoek 8, lok CD 6 Hoe is de oppervlkte verdeeld? Geruik je rekenmhine. Oppervlkte vn Nederlnd: 78 km Agrrish geruik: 76,8% Beouwde grond: 0,% Ntuurlijk terrein:,% Verkeer:,% Reretie:,7% Overig:,% Hoeveel km vn de Nederlndse odem dient voor grrish geruik? 09 km Hoeveel km wordt voor de ndere estemmingen geruikt? Beouwde grond: 6 km ; ntuurlijk terrein: 880 km ; verkeer: 797 km ; reretie: 8 km ; overig: km Leerlingenoek 8, lok CD Nr de reiseurs. Reordntl ezoekers De reiseurs trok dit jr een reordntl vn 000 ezoekers. De NS en de usvervoersdienst hdden het druk. 0% vn de ezoekers kwm met de trein, % met de us. De uto werd geruikt door,% vn de ezoekers. Hoeveel mensen kwmen met de trein? 6000 En met de us? 000 En hoeveel met de uto? 00 d Hoeveel mensen kwmen op een ndere mnier? 00 e Een trein vervoert gemiddeld 00 mensen. Een us 0 en een uto. Hoeveel treinen, ussen en uto s wren er nodig voor de ezoekers vn de reiseurs? treinen, 60 ussen, 00 uto s.

58 C. Geruiken 7 In de ontext vn verhoudingen erekeningen uitvoeren, ook met proenten en verhoudingen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Ontrekende fmeting eplen vn een foto die vergroot wordt Bij eenvoudige verhoudingssituties met vergrotingen en verkleiningen, zols ij foto s, kunnen erekenen wt nieuwe fmetingen worden ls de lengte of de reedte vergroot of verkleind wordt. u Jens heeft een foto op de omputer stn. De foto is m ij m. Hij verndert de lengte vn m in 0 m. Wt wordt dn de reedte vn de foto? u Foto s snnen. Leerlingenoek 8, lok CD 9 CD Welke fmetingen krijgen de foto s? Jim snt foto s op de omputer. Sommige mkt hij groter en ndere mkt hij kleiner. Als de lengte verndert, verndert ook de reedte. Hoe lng en hoe reed worden de nieuwe foto s? Shrijf over en vul in. verndering 00% 00% 0% 0% % 80% 0% 0% lengte in m 0 6,7 8, reedte in m 0 0, 8 Welke fmeting krijgt de gesnde foto? Een foto wordt gesnd met de omputer. De fmetingen worden vernderd. Als de lengte verndert, verndert ook de reedte. Hoe reed wordt de nieuwe foto? Shrijf over en vul in.

59 C. Geruiken 8 In de ontext vn verhoudingen erekeningen uitvoeren, ook met proenten en verhoudingen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Rekenen met eenvoudige shl Kunnen rekenen met shllijnen en shlnotties in eenvoudige situties en met eenvoudige getllen. u Mehmed wil vn huis nr het entrum in de std fietsen. Op de krt is dt 8 m. De krt heeft een shl vn : Hoeveel km moet Mirthe fietsen volgens de krt? Werkshrift 7, lok Toetsshrift 7, lok Toetsshrift 7, lok Toetsshrift 8, lok C Hoe lng zijn de wndelroutes? km Hoeveel entimeter lng is de shllijn? m Hoeveel kilometer is dn m? km Meet route. Hoeveel entimeter is deze route? m Hoeveel kilometer is dt? 6 km Sht eerst. Wt is de kortste route? route En wt is de lngste route? De routes, en zijn even lng. Meet nu en vul de tel in. m op ppier route m 6 km ntl km route 9 m, km route m 6 km route m 6 km Benedenweide (strt) route route route route Bovenerg (eindpunt) d Teken de llerkortste route vn de strt nr het eindpunt. Hoeveel m lng is deze? 8,8 m Hoeveel km is dt?, km

60 C. Geruiken 9 In de ontext vn verhoudingen erekeningen uitvoeren, ook met proenten en verhoudingen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Leerlingenoek 8, lok CD 8 Hoe ver is het in het eht? Hoe ver is het op een shl vn : 0 000? m op de krt is 0000 m in het eht. m op de krt is 00 m in het eht. m op de krt is 0, km in het eht. Hoe ver is het op een shl vn : 0 000? 0 m op de krt is km in het eht. Hoe ver is het op een shl vn : 000? m op de krt is km in het eht m u Teken een plttegrond vn het klslokl op shl : 00. Pst jouw plttegrond op een A-ldje? Wt zijn de lengte en de reedte vn het lokl in jouw tekening? Werkshrift 8, lok C Teken de figuren op shl. Teken dit vierknt op shl : Teken deze rehthoek op shl : Teken deze driehoek op shl :

61 C. Geruiken 60 In de ontext vn verhoudingen erekeningen uitvoeren, ook met proenten en verhoudingen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Werkshrift 8, lok C Mk je eigen ontwerp. Meer ntwoorden. Teken op de plttegrond een kmer met woonkeuken en een prte ijkeuken. De ijkeuken moet 9 m groot zijn en de keuken 0 m. De shl is : 00. Teken en kleur de ijkeuken. Teken en kleur de kmer. Teken en kleur de keuken. d De hl is 8 m groot en moet uiten de getekende lijnen komen. Teken en kleur de hl. uren strtknt tuin oprit

62 C. Geruiken 6 In de ontext vn verhoudingen erekeningen uitvoeren, ook met proenten en verhoudingen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken u Meet het lokl. Leerlingenoek 7, lok C les 6 Reken met shl. De fmilie Willems krijgt kippen. Vder C hok Wt is de oppervlkte? Smen espreken. ren shl : 00 m mkt een hok met een ren. Om de ren komt gs. Hoe lng is de ren? m Smen Hoe reed espreken. is de ren?,0 m Hoeveel meter gs moet de fmilie kopen? 7 m d Wt is de oppervlkte vn het hok?,0 m Leerlingenoek 7, lok C Reken met shl. m is in werkelijkheid 00 m = m. Hoe reed is de gng? m Hoe lng is het lokl? 8 m d Hoe reed is het lokl? 7 m e Bereken de oppervlkte vn het lokl. 6 m C Reken met shl. m is in werkelijkheid 00 m = m. Hoe reed is de gng? m Hoe lng is het lokl? 8 m u Rekenen d met Hoe reed shl. is het lokl? 7 m e Bereken de oppervlkte vn het lokl. 6 m Leerlingenoek 7, lok gng lokl rm shl : 00 C Wt is de oppervlkte in werkelijkheid? shl werkelijke lengte werkelijke reedte opp. in m : m m m : m m 6 m : 0 m 0 m 00 m : 0 0 m 0 m 00 m : m 00 m m C Reken met shl.

63 6 C. Geruiken In de ontext vn verhoudingen erekeningen uitvoeren, ook met proenten en verhoudingen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Funtioneel geruiken Leerlingenoek 7, lok. 6 m ;. m ;. m CD Reken met shl. shl : 0 m op de krt is 0 m in het eht. m op de krt is 0 m in het eht. 0 m op de krt is 00 m in het eht. shl : 000 m op de krt is 0 m in het eht. dm op de krt is 00 m in het eht. m op de krt is km in het eht. shl : 00 m op de krt is m in het eht. m op de krt is m in het eht. m op de krt is m in het eht. d shl : m op de krt is km in het eht. m op de krt is 00 m in het eht. mm op de krt is 00 m in het eht. Leerlingenoek 8, lok C Hoeveel entimeter zijn de lijnen in het eht? De lijnen zijn op shl getekend. Shl : 0. 0 m Shl :. m Shl : m d Shl : 0. 0 m e Shl :.,8 m

64 C. Geruiken 6 In de ontext vn verhoudingen erekeningen uitvoeren, ook met proenten en verhoudingen -Fundment Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Weten wrom Weten wrom Weten wrom Weten wrom Eenvoudige verhoudingen met elkr vergelijken: op de kinderen gt deze vkntie nr het uitenlnd. Is dt meer of minder dn de helft? Verhoudingen met elkr kunnen vergelijken, uitsprken doen over de vershillende verhoudingen en drij kunnen uitleggen wrom de ene verhouding wel of niet gelijk is n de ndere of in ntl meer of minder ojeten evt. Inzien wnneer het hndig is om dt vi reuken of vi perentges te erekenen of uit te zoeken. u Sportsokken in de nieding. Bij H&D: hlen etlen. Bij VEMA hlen etlen. Als de sokken even duur zijn, wr krijg je dn de meeste korting? Hoe zie je dt? Leerlingenoek,0 6, lok,,,77 CD Welke verpkking is het voordeligst? Vergelijk de niedingen. ornflkes kg ornflkes 00 g ornflkes,0,0, 0 g 00 g, liter melk, liter melk 0, liter Melk liter, 0,6 0,78 Toetsshrift 7, lok rijst rijst d spghetti spghetti rijst spghetti, 0,99 0,,79 0,87 0,9 0 g kg 00 g 00 g 0 g Leerlingenoek 8, lok 000 g 00 g 0 g lok C Wt is de voordeligste keus? Koffievoordeel: pkken vn 0 g voor, Koffievoordeel: pkken vn 00 g voor,9 Wt kosten de pkken koffie vn 0 grm per stuk?,. Wt kosten de pkken koffie vn 00 per stuk?,0. Welke nieding is het voordeligst? pkken voor,9. d Wt is volgens jou de mkkelijkste erekening? Beide kg. Dus is de de is voordeliger.

65 C. Geruiken 6 In de ontext vn verhoudingen erekeningen uitvoeren, ook met proenten en verhoudingen -Fundment Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Weten wrom Weten wrom Weten wrom Weten wrom u Vergelijken. Leerlingenoek 7, lok CD Vergelijk.? 8? In de grote doos gt preies kg. Hoeveel kilogrm gt er in de kleine doos? 8 deel; kg Welk edrg hoort ij de prse stf? Welk edrg hoort ij de luwe stf? groene stf m = 8, prse stf m =,0, luwe stf m = 6,7

66 C. Geruiken 6 In de ontext vn verhoudingen erekeningen uitvoeren, ook met proenten en verhoudingen -Fundment Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Weten wrom Weten wrom Weten wrom Weten wrom Leerlingenoek 7, lok CD 6 Lees wt deze kinderen zeggen. Hoeveel zijn er l gepsseerd? vn de 0 jongens en 9 vn de meisjes. Wie doen het eter: de jongens of de meisjes? = en 9 0 even goed. = ; dus jongens en meisjes zijn Een kwrtier lter zijn vn de 0 jongens en vn de meisjes lngsgekomen. Wie doen het nu eter: de jongens of de meisjes? = is meer dn = 0 ; dus de meisjes doen het eter dn de jongens. Leerlingenoek 8, lok C Welke shirts zijn het goedkoopst? Die vn 0 met 0% korting (dus 8).

67 C. Geruiken 66 In de ontext vn verhoudingen erekeningen uitvoeren, ook met proenten en verhoudingen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Weten wrom Weten wrom Weten wrom Weten wrom Vergroting ls toepssing vn verhoudingen Begrijpen dt je ij het vergroten of verkleinen vn een feelding of plttegrond, zowel de lengte ls de reedte in dezelfde verhouding moet vergroten/verkleinen, omdt de feelding nders vervormt. u Een foto vn 0 ij m wordt op de omputer vergroot. De lengte vn de foto wordt met 0% vergoot. Wt moet er met de reedte geeuren om een goede vergroting te krijgen? Wt geeurt er met de foto ls je de lengte met 0% vergroot, en de reedte met %? Leerlingenoek 8, lok CD Reken met omtrek en oppervlkte. Bereken de omtrek.,8 m Bereken de oppervlkte. 0,8 m Wt wordt de oppervlkte ls je eide knten keer zo groot mkt? d Wt wordt de oppervlkte ls je eide knten keer zo groot mkt?, m d,6 m,6 m, m u Loek heeft een foto vn m ij 0 m. Hij wil de foto vergroten met de omputer. Ik wil dt de lengte m lnger wordt. Dn moet de reedte ook m lnger worden, nders krijg je een rre foto. Leg uit of het klopt wt Loek zegt. Leerlingenoek 7, lok CD Reken uit. Dit riefje vn 0 euro is verkleind. In het eht zijn de lengte en de reedte keer zo groot. Wt zijn de ehte fmetingen? reedte 68 mm, lengte 8 mm Met hoeveel vn deze verkleinde riefjes kun je het ehte riefje heleml vol leggen? 6 Een foto vn een riefje vn 0 euro wordt vol gelegd met 6 vn deze kleine riefjes. Hoeveel keer zo groot of zo klein is de foto ls een eht riefje? Lengte en reedte zijn keer zo groot.

68 C. Geruiken 67 In de ontext vn verhoudingen erekeningen uitvoeren, ook met proenten en verhoudingen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Weten wrom Weten wrom Weten wrom Weten wrom Bij proenten mg je niet zomr optellen en ftrekken (0% erij 0% erf) Begrijpen en kunnen uitleggen dt je perentges lleen ij elkr mg optellen of ftrekken, ls wordt uitgegn vn hetzelfde getl/hoeveelheid. u De loemenwinkel verhoogt de dg voor Moederdg de prijs vn de oeketten met 0%. Mr n de Moederdg zijn er nog veel oeketten over. Dn esluit men de prijs weer te verlgen met 0%. Zijn de oeketten nu net zo duur ls in de week voor Moederdg? Hoe zit dt? Leerlingenoek 7, lok 6 CD Wt is voordeliger? Prijs 00 exlusief 9% tw 0% korting! Kies uit:. Eerst de tw erij tellen en dn de korting erekenen over het nieuwe edrg.. Eerst de korting erf trekken en dn de tw erekenen over het nieuwe edrg. Hoe reken jij? Beide 8 u In de uitverkoop worden lle spijkerroeken verkoht met 0% korting. In de ltste week gt er nog een keer 0% korting overheen. Dn gn ze voor niets weg, zegt Bos, wnt 0% en nog 0% is 00%. Klopt het wt Bos zegt? u In kls 8A is % vn de leerlingen fwezig door de griepepidemie, in kls 8B is dt %. In totl ontreekt dus 60% vn lle leerlingen in groep 8. Klopt dt?

69 C. Geruiken 68 In de ontext vn verhoudingen erekeningen uitvoeren, ook met proenten en verhoudingen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Weten wrom Weten wrom Weten wrom Weten wrom Betekenis vn perentges oven de 00 Betekenis kunnen geven n perentges oven 00%, hiermee rekenen en kunnen uitleggen wt meer dn 00% etekent in de gegeven ontext. u In een zk hondenvoer zit tijdelijk % extr. Hoeveel proent zit er in die zk ls je het vergelijkt met de normle zk? u Emm heeft een nkrekening. De nk geeft % rente per jr. N een jr he ik 0%, zegt Emm. Klopt dt? u In zwemd De Dolfijn wren dit jr 0% meer ezoekers dn vorig jr. Dt kn toh niet?, zegt Sjoerd, meer dn 00% estt niet. Heeft Sjoerd gelijk? Leg eens uit hoe dt zit? u Hoeveel grm krijg je nu? Teken de stroken. Leerlingenoek 7, lok CD Deze reue kostte vorig jr 00. Dit jr is de prijs verhoogd. Wt is de nieuwe prijs? Bij een prijsverhoging vn: 0% % 0% 0; 0; 0 Bij een prijsverhoging vn: % % % 0; 0; 0 Bij een prijsverhoging vn:,% 0% 60% 0; 80; 0 Leerlingenoek 8, lok 6 CD Kn dit? Leg je ntwoord uit. j Nieuw wsmiddel nu % extr j d Modehuis Sjiek vnf morgen 00% korting Nee, het zou grtis zijn. Vorig jr ws het ntl ezoekers vn het openluhtd 0% vergeleken met het jr drvoor. % vn de rommers reed te hrd Nee, 00% is het mximum.

70 C. Geruiken 69 In de ontext vn verhoudingen erekeningen uitvoeren, ook met proenten en verhoudingen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Weten wrom Weten wrom Weten wrom Weten wrom Reltieve grootte: de helft vn iets kn minder zijn dn een kwrt vn iets nders Het inziht dt je reltief kunt vergelijken en dt dit niets zegt over de grootte vn de hoeveelheden die je vergelijkt. u De helft vn iets is ltijd meer dn een kwrt vn iets, wnt de helft is groter dn een kwrt, zegt Smir. Heeft Smir gelijk? Leg eens uit. u In groep is op de kinderen een meisje. In groep is op de kinderen een meisje. Jop zegt: dn zitten er in groep meer meisjes dn in groep. Leg uit wrom het niet hoeft te kloppen wt Jop zegt. Leerlingenoek 7, lok CD 6 Bereken het ntl rildrgers. op de kinderen drgt een ril. Het hoeveelste deel vn de kinderen op de foto drgt een ril? deel Hoeveel rildrgers zitten er dn gemiddeld in een groep vn 0 kinderen? 0 rildrgers Hoeveel rildrgers zullen er dn ongeveer op een shool vn 00 leerlingen zijn? 0 d Het hoeveelste deel vn deze kinderen is een meisje? deel Is dt in jullie kls ook (ongeveer) zo? En in ndere klssen? Zoek dt eens uit. Meer ntwoorden. Leerlingenoek 8, lok CD8 Wt is meer? % vn 0% vn 8 % vn 8 % vn,% vn 0,% vn 98 d,% vn 8,0,7% vn,7

71 C. Geruiken 70 In de ontext vn verhoudingen erekeningen uitvoeren, ook met proenten en verhoudingen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streef Toetsen -Streef Toelihting en vooreelden ij -Streefplus Weten wrom Weten wrom Weten wrom Weten wrom u Hoe komt het dt 0% steeds een ndere uitkomst geeft? Liht je ntwoord toe met een vooreeld. Leerlingenoek 8, lok CD Wr of niet wr? 0% vn 90 is meer dn 0% vn 0. niet wr % vn 0 is meer dn 0% vn 8. wr % vn 00 is minder dn 7% vn 0. wr d 7% vn 00 is evenveel ls 0% vn 0. wr Leerlingenoek 8, lok 6 C Hoeveel kost het nu? % korting % korting % korting Vn 0,00 voor 7,0 Vn,00 voor,7 Vn,00 voor, Vn 7,0 voor,6 Vn 0,00 voor 6,0 Vn,00 voor, Vn,00 voor 9,7 Vn 7,0 voor,88 Vn 0,00 voor,00 Vn,0 voor 8,0 Vn,60 voor,70 Vn 7,99 voor,99