Teamrollen. De Belbin teamroltest. Erik de Kruijff ELVM2

Transcriptie

1 Teamrollen De Belbin teamroltest Erik de Kruijff

2 Inleiding Erik de Kruijff 1. Inleiding Belbin test De uitslag Reflectie op de uitslag Belbin test en samenwerking De vormer Kernkwadrant Evaluatie door student Semester drie terugblik semester drie Tuckman Mijn eigen aandeel Conclusie... 13

3 1. Inleiding Erik de Kruijff In eerste semester van het tweede jaar mechatronica mag ik voor de SLB-les een opdracht uitwerken over de zelfreflectie aan de hand van het Belbin model. Het doel van deze opdracht is om inzicht te krijgen in de verschillende kwaliteiten die ik als persoon bezit en hoe deze effect hebben op en binnen een groepsdynamiek. Tevens is het een goed moment om te kijken naar deze positieve eigenschappen en hoe deze ook een negatievere kant hebben als je erin doorslaat. Deze opdracht is een mooi moment om inzicht te krijgen en te reflecteren op de afgelopen periode. Gezien er gedurende deze tijd ook actief gewerkt is binnen diverse projectgroepen en samenstellingen (zowel reguliere studie als het honours traject). Deze bevindingen vind je in dit verslag.

4 2. Belbin test Erik de Kruijff Op de website werkenmetteamrollen.nl heb ik de Belbin test gedaan om te kijken welke natuurlijke teamrollen ik bezit. Dit gaat aan de hand van een vragenlijst waarin je kijkt waar je van houdt, waar je jezelf in herkent en welke uitspraken wel of niet bij je past. 2.1 De uitslag De uitslag die je kunt vinden bij figuur 1 geven weer welke drie teamrollen ik hoofdzakelijk bezit. Uw natuurlijke teamrollen zijn Voorzitter, Brononderzoeker en Vormer: De Voorzitter verbindt, zorgt voor consensus. Eigenschappen: Resultaatgericht en coördinerend 16% De Brononderzoeker is een netwerker en regelt contacten en ideeën. Eigenschappen: Nieuwsgierig en enthousiast De Vormer is doelgericht, brengt het team in beweging. Eigenschappen: Gedreven en ambitieus Tabel 1: Belbin natuurlijke teamrollen 15% 13% Er wordt aangegeven dat Uw talenten liggen hiermee respectievelijk in het samenbrengen van meningen en resultaatgericht ondernemen, het leggen van contacten binnen en buiten uw teamen uw team in beweging brengen en resultaten behalen. (Belbin, 2017) Op alle teamrollen scoor is als volgt (figuur 2). Basisbehoefte Doen De bedrijfsman is de organisator, werkt ordelijk en is praktisch ingesteld. Eigenschappen: Praktisch en doelmatig 11% De brononderzoeker is een netwerker en regelt contacten en ideeën. Eigenschappen: Nieuwsgierig en enthousiast 15% Basisbehoefte Denken

5 De plant is een wat introverte, creatieve intellectueel. Eigenschappen: Out-of-the-box denker en vernieuwend 12% De monitor analyseert wat anderen bedenken en doorziet complexe vraagstukken. Eigenschappen: Analiserend en objectief 12% Basisbehoefte Willen De vormer is doelgericht, gedreven en ambitieus. Eigenschappen: Gedreven en ambitieus 13% De voorzitter verbindt, zorgt voor consensus. Eigenschappen: Resultaatgericht en coördinerend 16% Basisbehoefte Voelen De zorgdrager heeft oog voor kwaliteit en een neus voor risico en gevaar. Eigenschappen: Kwaliteitsgericht en betrokken 11% De groepswerker is de sociale antenne van het team, zorgt voor een goede sfeer in het team. Eigenschappen: Contactgericht en vriendelijk Tabel 2: Overzicht teamrol score 10% Hierbij wordt aangegeven dat: Uw te vermijden teamrollen zijn dus die van de Groepswerker en de Bedrijfsman. Dit betekent dat uw talenten minder liggen in " het creëren van gezamenlijkheid en verbondenheid in uw team" en in " het praktisch en doelmatig uitwerken van ideeën en concepten". (Belbin, 2017) 2.2 Reflectie op de uitslag Dit is de tweede keer dat ik hem maak en de eerste keer had ik ongeveer hetzelfde. Alleen in plaats van bron onderzoeker had ik de plant. De vraag blijft altijd in hoe verre je echt past binnen die hokjes. Ik heb het sowieso niet zo op met hokjes en labeltjes, die heb ik in mijn leven wel genoeg mee gemaakt. Gezien je aan gaf dat je er kritiek op mag hebben maar dit wel moet onderbouwen ga ik dat ook even netjes doen. Mijn kritiek op de hokjes cultuur is

6 dat zodra je in specifieke hokjes past je vaak ook daarop beoordeeld wordt en naar gaat kijken. Alleen is dat wel wie ik ben? Hoe kun je in een test van een luttele 64 vragen een persoonlijkheidsprofiel schetsen? Terwijl in de psychiatrie de DSM-vragenlijsten vele malen groter zijn en die slaan de plank met regelmaat mis. Dan kijkend naar de uitslag, de percentages van elk basisbehoefte zitten zo dicht bij elkaar dat ik eerder kan concluderen dat ik een mix ben van alle dan dat er specifiek iets binnen dat hokje past. Dus ja, ik moet zeggen dat ik er wel enigszins sceptisch ertegen oversta. Dus op de vraag wat doet deze test met mij? Nou het roept wel wat weerstand op. Ik snap dat dit een middel is om op jezelf te reflecteren en te kijken of je meer een persoon bent die vanuit denken, doen, voelen of willen werkt en kijkt. Dus zo zal ik hem ook maar interpreteren. Wat niet wegneemt dat ik niet in de specifieke drie hokjes pas en ik vind dat ik een gezonde creatieve mix ben van de verschillende vlakken en dat een dusdanige test een oppervlakkige methode is om basaal inzicht te krijgen waarbij ik doormiddel van levenservaring wel meer over mezelf heb geleerd dan een simpel vragenlijstje. Niet beledigend bedoelt, want bij veel studenten kan het geen kwaad te reflecteren maar dat is iets wat ik wel redelijk kan. 2.3 Belbin test en samenwerking De voorzitter komt naar voren als er gebrek aan leiderschap plaats vindt in de groep. Over het algemeen vind ik geen issue om de voorzittersrol aan een andere student te geven, maar indien die persoon afwezig is of het gedurende een vergadering of iets dergelijks laat afweten dan neem ik het over. Zo ook in het afgelopen project. Als de sfeer in de groep lastig wordt en de voorzitter zijn sturende rol loslaat of mee gaat in de negatieve sfeer dan kan ik prima de boel bij elkaar halen en het op een rustige en volwassen manier begeleiden. De brononderzoeker komt binnen projecten naar voren als er contact loopt met een opdrachtgever, zaken geregeld moeten worden met docenten of als er ideeën geschoten moeten worden. Moet wel zeggen, mijn brononderzoeker gaat samen met de plant en vormgever omdat ik graag ideeën out of de box bedenk en veelal ook creatief om ga met de ideeën. Binnen het netwerken en het onderhouden van contacten met onder andere docenten ben ik vaak wel degene die vooroploopt. De vormer, ja dat stukje is niet heel lastig. Gedreven en ambitieus. Soms de lat wat hoog leggen maar anderzijds ook het optimale uit een mogelijkheid willen halen. Het project van semester drie heb ik samen met twee andere groepsgenoten dan ook wel op een hoog niveau aangepakt en zelfs na het afsluiten van het school deel willen wij nog het een en ander doen aan het project om voor de opdrachtgever een optimaal projectresultaat op te leveren. 2.4 De vormer Voor de teamrol waar ik aan wil werken heb ik gekozen voor de vormer. Dit heb ik gedaan omdat de negatieve kwaliteiten van de voorzitter voor mij niet echt opgaan. Bijvoorbeeld: hij is wel nieuwsgierig naar de ideeën van anderen maar brengt zelf weinig in. (carieretijger, 2017). Dit gaat voor mij niet op. Ik ben juist heel creatief! En het feit dat een voorzitter soms zijn macht gebruikt om een eigen idee door te drijven, nou ik van dat niet per definitie slecht. Soms moeten er knopen doorgehakt worden en als de rest treuzelt kan de kortste klap zijn een al uitgedacht idee op te pakken. Zolang je het niet misbruikt en

7 alleen inzet wanneer het echt nodig is om de groep vooruit te halen kan het denk een hele sterke eigenschap zijn juist. Valkuilen die hij moet vermijden Door zijn dwingende uitstraling kan hij arrogant overkomen. Hij jaagt mensen in de verdediging. Of roept juist een machtsstrijd op. Hij heeft vaak gebrek aan tact. Daarom kan het een risico zijn om hem het gesprek met de opdrachtgever te laten voeren. Hij heeft de neiging om een idee pas goed te vinden als hij het zelf heeft bedacht. Hij laat zich niet makkelijk overtuigen. Hij stapt ook niet graag in een project waarin de grote lijnen al vast liggen. Er moet nog iets te vormen zijn. Haalt daardoor vaak overhoop wat al uitgedacht of klaar is In de manier waarop hij een gesprek voert zit altijd iets van uitdaging. Niet iedereen wil mee in zijn wedstrijdje. Tabel 3: Carrièretijger Voor mij zitten op dit vlak wel wat uitdagingen. Ik kan namelijk mensen nog weleens in de verdediging jagen. Alleen denk dat de lastigste is om mijn eigen idee los te laten en aan te sluiten bij een idee van een ander. Hoewel het soms wat arrogant klinkt, mijn ideeën zijn vaak ook wel goed. Dus een ander moet wel met een heel goed onderbouw idee komen wil ik die van mij opgeven. Misschien dat ik daar wat meer consensus in kan gaan zoeken. 2.5 Kernkwadrant Ik heb gekozen voor het kernkwadrant creatief. Voor mij is dat wel een hoofdlijn in mijn persoonlijkheid en een eigenschap die ik erg waardeer. Kernkwalitiet: Creatief Valkuil: Chaos Uitdaging: Discipline Allergie: Bureaucratie

8 Dit klopt dan wel. Ik ben ook wel een chaoot, zeker als ik creatief bezig ga dan is het moeilijk om structuur te houden en voor mensen om mij heen structuur te vinden. Ik kan ook erg slecht tegen bureaucratie, al de rompslomp en omslachtigheid die daarbij hoort. Discipline is niet altijd mijn sterkste kant. Hoewel ik een doorzetter ben heb ik niet altijd de discipline wat dus maakt dat ik mij vast kan bijten in een situatie maar dan zo chaotisch bezig ben en dingen soms maar half doe door het gebrek aan discipline dat ik het mijzelf ontzettend lastig maak. Situatie waarin ik dit tegenkwam: 1. Heel enthousiast beginnen aan het schrijven van een boek. Ik heb vele manuscripten liggen in allerlei stadia. Mijn valkuil is de chaos, op den duur is het een grote rommel aan ideeën maar mist de structuur. De hoge eisen spelen trouwens ook een rol dat het nooit goed genoeg is en dus het nooit af komt. Wat ik daarin zou kunnen gebruiken is de discipline en misschien wel de kwaliteit om de creativiteit te structureren en ordenen zodat het toch komt tot een afgewerkt product. 2. In projectgroepen kan ik tijdens brainstormen best wel goed ideeën verzinnen. Alleen als iemand dan meer wil weten over een idee dan kan ik dat niet altijd uitwerken. Ik zit dan in een bepaalde stand waarin ik van idee naar idee ga en dan kan ik mij niet goed focussen op een specifiek punt. Hiermee worden veelal ideeën van mij van tafel geveegd die als ze gestructureerde waren en daarmee ook onderbouwt echt wel een kans van slagen hadden. 3. In de tijd toen ik mijn eigen bedrijf had heb ik vaak gespeeld met verschillende ideeën voor doorgroei of uitbreiding. Alleen ik was altijd met honderd dingen tegelijk bezig. De website verbouwen, promotiemateriaal, etc. Hierdoor is het nooit echt uitgewerkt. Als ik terug kijk naar die tijd dan had ik met een beetje structuur en ook wel discipline om de focus op belangrijke zaken te leggen, misschien meer potentie gehad een goed functioneren bedrijf op te zetten. Anderzijds, dan had ik nooit hier geweest en dit geweldige verslag mogen typen, dus de chaos heeft misschien ook wel weer wat goeds. 2.6 Evaluatie door student Ik heb mijn evaluatie laten schrijven door Wietske Brouwer, zij is medestudent, groepsgenoot en een hele close vriendin. Heb haar de vrijheid gegeven een eerlijk en oprecht stuk te schrijven en gelukkig weten mensen van mij ook wel dat ik tegen opbouwend feedback kan. Erik komt altijd meteen over als een sociaal persoon die je overal goed bij kan hebben. Binnen een projectgroep neemt hij vrij snel het voortouw en komt vaak met goede en creatieve ideeën. Hij is een goede voorzitter, geeft iedereen de kans om zijn of haar mening te geven en is ook wel goed in het bewaren van de sfeer, hij geeft wel kritiek maar doet het op een opbouwende manier zodat je je niet aangevallen voelt. In een op een gesprekken komt hij net zo goed tot zijn recht als in een groep. Hij heeft altijd nuttige en goede inbreng en durft te staan voor zijn mening. Verder vindt hij het fijn als een opdracht niet vast staat maar dat er veel ruimte is om zelf dingen te bedenken en te maken. Ook wil hij graag meteen aan het werk en dingen niet uitstellen. Zeker niet als hij iets leuk vindt. Dan gaat hij met plezier door tot in de avonduurtjes.

9 Hartstikke mooi en vleiend natuurlijk. Delen herken ik wel, het is ook niet voor niets dat mensen relatief makkelijk met mij om gaan. Zowel studenten als docenten. Ik word ook wel snel naar voren geschoven als er iets geregeld moet worden. Wat ik wel lastig vind is dat ik soms mensen in het harnas jaag. Rationeel kan ik daarin wel zien dat die mensen zelf ook niet met kritiek om kunnen gaan en vind ik de kritiek die ik lever ook we terecht. Anderzijds wil ik mensen toch het liefst tevreden houden. Het is fijn om dan terug te horen dat mensen juist mij heel positief over vinden komen en als een sfeer bewaker zien. Ben toch wel bang dat mensen mij op dat vlak fel en negatief ervaren. Misschien dat ik dus ook wat meer dit mag laten bezinken. Het is niet erg om goed en stevig te durven staan. Het grappige is wel dat in de hondenwereld (waar ik van oudsher uit kom qua werk) het vaak gaat over dominantie en dergelijke. Dominantie wordt vaak geassocieerd met felle honden, terwijl dit echt een fabel is. Een zelfverzekerde hond die zeker is van sociale positie en vertrouwd op zijn eigen kracht en kunnen zal eerder conflict vermijdend gedrag vertonen dan aanvallend gedrag. Dit omdat de hond al vertrouwd op zichzelf en niet snel twijfelt over zijn sociale positie. Onzekere honden zijn juist feller en zullen ook sneller uitvallen. Bij mensen is dat denk ook wel. Als jij zeker bent van je eigen plekje in het leven en kunt vertrouwen op je eigen kracht, kennis en kunde dan hoef je helemaal niet fel te zijn of te twijfelen aan jezelf als andere mensen fel zijn. Zo zou ik ook wel willen zijn, beetje net als mijn mooie reu in huis.

10 3. Semester drie Erik de Kruijff Voor dit deel gaan we terugblikken op het derde semester. Hoe het project daar verlopen is en wat mijn invloed daarop geweest is. We gaan hierin zowel met Belbin als me Tuckman bezig. 3.1 terugblik semester drie Het afgelopen project was een combinatie van goed samenwerken (met twee andere groepsgenoten) en rampzalig samenwerken (met de andere twee groepsgenoten). Hoewel er goed gepraat kon worden over de frustraties die we aan elkaar opliepen leek het alsof er met de gekregen feedback niets werd gedaan. De rollen die aanwezig waren binnen deze groep, nou, je wilt een eerlijk verslag lijkt mij. Hoe definieer je studenten binnen de Belbin die daadwerkelijk geen nuttige toevoeging hebben gedaan? Ze waren geen plant, want introvert zijn ze niet en creatief waren ze ook niet. Niet ambitieus, niet doelgericht, niet onderzoekend, etc. Kijkend naar de valkuilen zou ik eentje misschien nog kunnen categoriseren in de bedrijfsman. Vooral het stuk dat hij het nadenken overslaat en gelijk gaat doen. Dit viel wel op. Alleen de bijdragen die er staan kloppen gewoon niet. Misschien dat beiden ook wat groepswerker hadden. Komt slecht in zijn eentje op gang, is weinig prestatiegericht, maar ook het positieve klopt weer niet. Voor deze twee kan ik alleen maar zeggen dat ze een plant zijn als in de medische term. Dan over de andere twee studenten die wel mee werkten. Ik denk dat de dame in het team een bedrijfsman is, maar ook wel monitor. De ander was vooral een groepswerker. De dame was vooral wel resultaatgericht. Nam de verantwoordelijkheid en organiseerde het werk tot de deadlines. De andere jongen was wat lastig op gang te brengen, werkt niet graag alleen en is erg van de grapjes. Voor mij werkte ik het fijnst samen met de dame. De structuur en overzicht die zij wist te behouden was een mooie tegenhanger van de chaos die mijn creativiteit mee neemt. Ik vind het lastig om andere continu te motiveren wat te doen en heb dan al snel de neiging het werk uit handen te nemen en het zelf op te lossen. Dat was in dit project wel een valkuil. Teveel overnemen omdat anderen het niet deden. 3.2 Tuckman Aan de hand van het model van Tuckman gaan we kijken welke stadia we met de projectgroep hebben doorlopen. Hierop gaan we kijken waar wij zijn blijven hangen en hoe we door de fase heen zijn gekomen. In afbeelding 1 zie je het model van Tuckman.

11 Afbeelding 1: Tuckman (Stein, 2017) Met twee studenten zijn wij nooit verder gekomen dan de storming. Het conflict en de verwachtingen tegenover de resultaten waren dusdanig afwijkend dat het niet lukte om concessies te doen. Dat geld dat een deel van het project continu bleef hangen in de storming fase terwijl de rest stap voor stap vooruitging. Met de andere twee groepsgenoten hebben wij net vrijdag de adjourning fase afgesloten. Wij hebben het project ingeleverd. Hoeven alleen nog de presentatie te doen maar heb al een eerste afronding gevierd samen. Dat terwijl wij de andere twee zelf hun deel laten inleveren en dat loopt nu dus geheel langs elkaar. De forming fase was erg vlot. De storming fase zijn wij met een deel nooit uitgekomen, anderzijds heeft dat misschien ook gezorgd dat ik samen met de twee wel werkende groepsgenoten vrij makkelijk beslissingen konden nemen. Immers er was al zoveel wat tegen werkte en wij moesten ook al zoveel opruimen elke week van de andere groepsgenoten dat het vrij eenvoudig was snel beslissingen te maken die voor ons het beste uit kwamen. Wat ik in de toekomst anders zou doen hiermee is dat ik nog beter ga letten op welke groepsgenoten. Dat wij allemaal hetzelfde willen halen uit een project. Ook zou ik eerder een knoop doorhakken en kijken hoe de groep desnoods ontbonden kon worden. Het ging namelijk niet om studenten die zo creatief waren dat ze vastliepen of zo introvert dat ze sociaal het moeilijk vinden. Was het maar zo. Als een student de prioriteiten goed had en vastliep dan had ik hem er wel doorheen geholpen, maar mensen die niks doen, daar kun je ook niks mee. 3.3 Mijn eigen aandeel Wat was kenmerkend aan je gedrag? Ik ben iemand die vrij snel zijn schouders eronder zet als anderen het laten afweten. Dat heb ik nu ook gedaan wat heeft gezorgd dat ik doodop ben. Anderzijds heb ik te lang het goede proberen te zien in hun en geprobeerd hun erbij te betrekken. Dit koste ook energie die ik niet kon missen.

12 Wat ging goed en wat niet? Wat goed ging was de samenwerking met twee groepsgenoten, wat niet goed ging was de samenwerking met de andere groepsgenoten. Wanneer kun je echt uitblinken? Wat heb je daarvoor nodig? Ik kan uitblinken wanneer ik iets alleen doe, wel met de mogelijkheid mensen te vragen als ik hulp nodig heb. En wanneer ik samenwerk in een groep die gelijkgestemd, gemotiveerd, hardwerkend is en waar ik mijn creatieve ideeën kwijt kan. En wanneer laat je steken vallen, waar komt dit door? Als het voelt alsof ik aan een dood paard sta te trekken. Op den duur dan zakt mijn motivatie ook. Ook bij een hoge werkdruk en chaos, ik raak het overzicht kwijt, word ontzettend moe en kan dan op den duur mij terugtrekken.

13 Conclusie Erik de Kruijff Nou het zijn allemaal eigenschappen en die kun je terugzien in de Belbin test. Alleen ik zie wel meer terug, ook vanuit de delen waar ik minder hoog op scoorde. Dus nee ik denk niet dat dit een test is die jou als persoon weergeeft. Wel dat sommige mensen misschien wat meer doen, denken, willen of voelen. En misschien dat ik een gevarieerde mix voel tussen de diverse of misschien dat ik gewoon een aversie heb tegen die hokjes en er wat rebels van word.