Leren leuker door (brein)lol!

Transcriptie

1 Leren leuker door (brein)lol! LOL= Language of learning Januari 2012, Jeannette Verhoeven, begeleidingskundige, Windesheim, Corporate Academy (CA) b/a Pauline Fellinger, opleider PMT-BA

2 Life long learning

3 Waar leren we? Leer (ontwikkel) omgevingen (ook in SSH): - Thuis, gezin, familiesfeer - Vrienden - activiteiten - interessegebieden. - Opleiding - collega s - werk - Stage

4 Natuurlijke nieuwsgierigheid 80% van leren gebeurt (impliciet) als onderdeel van dagelijks leven, ieder op zijn eigen manier. 20% georganiseerd (expliciet) op opleidingen! Terwijl wij opleiders 90% van onze tijd besteden aan dit georganiseerde, expliciete leren!!

5 Binnen veel opleidingen nog traditionele opvattingen over leren: - Leren is kennis verwerven, oefening baart kunst.langzame leerders, zijn slechte leerders??!!! - Bovendien had ook iedere opleider zijn eigen opvattingen en waren we weinig gezamenlijk in onze opvattingen over leren. - Binnen ons team ook weerstand tegen vernieuwen en gebruik maken van actuele inzichten uit de (brein)wetenschap (we doen het toch goed?! Scooren toch goed!)

6 Nu: Wat heeft leren binnen opleidingen (en dus ook stage) nodig om tot zijn recht te komen? L L 6 Eerst wat dan hoe Kunnen we niet beter aansluiten bij die natuurlijke nieuwsgierigheid en aansluiten bij informele leerprocessen? (volkskrant, )

7 Recente breinkennis Dr. Jelle Jolles, onderzoek talentontwikkeling, VU Amsterdam (2011) - Kinderen bouwen hun brein op onder invloed van omgeving - Naast taalgebruik is ruimtelijk inzicht belangrijk in de breinontwikkeling, voor wiskunde maar ook voor het leren van een taal, het reguleren van je studie. - Dit kun je goed kan leren in opstellingen, die appel doen op alle zintuigen (bv, experimenteer school in Wilnis) feature=player_embedded&v=ws5nk_qyt5m#!

8 Aanpassingen in basisonderwijs Onderzoek van dr. Jolles leidt tot voorstel voor vernieuwingen in leeromgevingen in het basisonderwijs, waarin rekening wordt gehouden met verschil jongens/meisjes, leren via andere zintuigen/hersengebieden. Zo wordt aandacht voor talentontwikkeling verbreed. => Aanrader: Jolles, J. (2011) Ellis en het verbreinen. Over hersenen, gedrag & educatie. Amsterdam Maastricht, Neuropsych Publishers.

9 Aanpassingen in VO en HBO onderwijs - Door recent breinonderzoek weten we dat het brein van kinderen tot hun e jaar blijft ontwikkelen onder invloed van hun omgeving. - Talent = aanleg + interactie + omgeving die zorgt dat talent tot uitdrukking komt. - (Leer)omgeving in VO en HBO (inclusief stage) is dus van groot belang voor de hersenontwikkeling van een jongere.

10 Welke wegen zijn er voor hbo-opleidingen en stageplekken om het leren anders te organiseren?

11 Stage = leerlandschap voor stagiaire Kunst is om als stagebegeleider, bij het organiseren van je leeromgeving, rekening te houden met: - Diversiteit in leren van studenten / stagiaires - Afstemming formele en informele leerprocessen - Transfer van het geleerde - Doelen van je organisatie en de opleiding - Formele regelgeving vanuit overheid

12 Language of learning Komt vanuit onderzoek van Manon Ruijters ( Liefde voor leren, van Ruijters, 2006) Language of Learning geeft ons taal om zowel - naar het leren van de student, - als naar het leren van de docent / begeleider, - als van het team, - en van de lerende organisatie te kijken.

13 Language of learning Definiëring leren: Leren komt vanuit de zone van het niet weten (discomfort) en leidt via allerlei fysieke en mentale activiteiten tot het ontdekken van begrip en bekwaamheid (kennis en kunde) Claxton e.a 1996

14 Language of learning Deze taal over leren bestaat uit meerdere elementen: * leerstijlen * denkgewoonten * leervoorkeuren * leerlandschappen

15 Voor begeleiding is het leerprofiel van de student van belang Stabiel Leerstijl zintuigen + Denkgewoonten * = Leerprofiel cognitie + Leervoorkeuren * context in een gegeven leerlandschap Veranderbaar

16 * Denkgewoonten Ruijters onderscheidt in het denken 3 belangrijke processen - Constructie.. tegenover. Conformisme - Interactie.. tegenover. Intra-actief - Reflectie tegenover. Reproductief

17 * Denkgewoonten * Constructie: - actief inzetten en combineren van eigen voorkennis Kwaliteit - creativiteit Knelpunt - chaos door teveel associaties onnavolgbaar * Conformisme: - overnemen en inzetten van kant-en-klare concepten Kwaliteit - navolgbaarheid Knelpunt - moeite met maken van afwegingen - moeite met eigen profilering * Interactie: - verkennen van andere perspectieven Kwaliteit - luisteren en verbinden Knelpunt - blijven praten over - blijven onderzoeken * Intra-actie: - verdiepen van eigen perspectief, gesprek met jezelf Kwaliteit - standvastigheid Knelpunt - moeite met draagvlak creëren - moeite met mensen het gevoel te geven dat ze gehoord worden * Reflectie: - voorbereiden, monitoren en bezien van een aanpak Kwaliteit - overzien en integreren Knelpunt - blijven malen - blijven hangen * Reproductie: - herhalen van eerdere benaderingen en ervaringen Kwaliteit - eenduidigheid Knelpunt - herhaling van problemen - moeite met vernieuwing Bedenk voor jezelf waar je op het continuüm zit

18 Denkgewoonten: uitkomsten van je eigen inschatting (event. vragenlijst) : Het profiel is niet belangrijk maar de fit met de taak, de doelgroep, de afdeling, de hulpvraag. - Zie je overeenkomsten met jouw denkgewoonten, en de taken/functie die je uitvoert op je werkplek? - Als je naar jouw doelgroep, taken kijkt op welke denkgewoonten doe je dan een beroep? - Wissel dat eens uit in 2-3 tallen

19 Daarnaast 5 Leervoorkeuren * Kunst afkijken: wat werkt? Meeliften, overnemen, observeren, eerst zien, dan nadoen, rolmodel nemen. Participeren: dialoog, met anderen leren, samen iets uitzoeken, elkaar vertrouwen, collectief betekenis geven, meedoen. Kennis verwerven: objectieve kennis, kennisoverdracht, leren van experts, doelgerichtheid. Oefenen: herhaling, inslijpen, veiligheid (soms zonder pottekijkers), op save spelen, expliciet leren, oefenen. Ontdekken: in het diepe springen, nieuwsgierigheid, toeval, creativiteit, trial and error, impliciet leren. 19

20 Leervoorkeur: Kunst afkijken Typering: - Observeren vanaf de kant - goed kijken wat er werkt - overnemen Doen: - obs. opdrachten geven - bezoek meerdere contexten - tijd geven Niet doen: - praten over leren - eerst zelf laten doen, dan voordoen of nabespreken 20

21 Leervoorkeur: Participeren Typering: - uitwisselen of aanvullen - gedeelde sturing Doen: - intervisie, groepsopdrachten geven - Laten observeren via meedoen - gemeenschappelijk groep draaien Niet doen: - alleen laten werken 21

22 Leervoorkeur: Kennis verwerven Typering: - objectieve kennis - experts - expliciet en doelgericht leren Doen: - helderheid bieden - educatie - voorbespreken en uitleg geven Niet doen: - brainstormen - eerst laten doen, dan laten denken 22

23 Leervoorkeur: oefenen Typering: - veiligheid - leren van fouten - begeleiding Doen: - check of meekijken altijd gewenst is -.. vul eens in Niet doen: - in het diepe gooien -.. vul eens in 23

24 Leervoorkeur: ontdekken Typering: - Eigen draai geven - In het diepe springen - Ruimte en inspiratie Doen: -. (vul eens in) Niet doen: - een hoorcollege geven - leerstijl testen invullen

25 Wat het werken met leervoorkeuren je kan opleveren Voor jezelf Voor de ander Voor een team Voor de organisatie Rondom de inhoud Versnelling in je leren. Betere zelfsturing op leer- en ontwikkelprocessen. Inzicht in allergie. De mogelijkheid om een ander te helpen leren en ontwikkelen. Vergroten van het leervermogen van een team. Verbeteren van het samenspel en de samenstelling van teams. Afstemmen van een verandering of organisatie ontwikkeling op de bestaande manier van leren van de organisatie. Organisatie leren. Betere afstemming wat en hoe. Meer rendement van geplande interventies. 25

26 Conclusies: Zowel bij denkgewoonten, als bij leervoorkeur is het profiel wat uit de vragenlijsten komt niet van betekenis. Het krijgt pas betekenis als je gaat bedenken wat en hoe je de student / stagiaire wilt ondersteunen. Of.wat de student wil leren, en hoe jij dat vervolgens gaat begeleiden

27 Maar begeleiden van leren begint bij jou als begeleider. Hoeveel IK er zit er in jouw begeleiding?..je ziet immers graag wat je wilt zien

28 Begeleiding van leren gaat over: Basisattitude: - Invoegen bij referentiekader van de ander (waarden, opvattingen die voor identiteit van die ander belangrijk zijn) - Aansluiten bij leervoorkeuren, denkgewoonten. - Leren zintuiglijk rijker en betekenisvol maken (leerstijl)