Leren en ontwikkelen in organisaties. NVTZ congres

Transcriptie

1 Leren en ontwikkelen in organisaties NVTZ congres Manon Ruijters Rotterdam 30 oktober 2015

2 Hoe leer je beter samenwerken? Hoe kom je van zorgen vóór naar zorgen dat? Hoe zorg je voor méér zelfsturing of méér verantwoordelijkheid laag in de organisatie? Hoe borg je kwaliteit van handelen?

3 wezenlijke veranderingen toename in complexiteit en dynamiek zelf-organisatie centrale positie van professionals

4 De dingen die je doet, als je niet meer weet wat te doen ¹ leren ontwikkelen Dat wat ontstaat doordat je je het beste in jezelf (h)erkent en inzet ² 1) Definitie van Guy Claxton, uit Wise up (1999) 2) Inspiratie Marcel de Rooij, unpublished (2014) november

5 korte termijn lange termijn kennis vaardigheden toevoegen terugvinden talenten eigenschappen van buiten af van binnen uit beheersen loslaten leren hebben zijn ontwikkelen (zone van) naaste ontwikkeling distantie november

6 Huidige ambities en opgaven vragen om: zowel leren (tiltechnieken) als ontwikkelen (zelfsturing) zowel individueel, als collectief leren zowel informatief als transformatief leren Dat lossen we niet allemaal op met opleidingen óf met leren op de werkplek Daar is méér voor nodig. En dat méér begint met het doorgronden hoe de organisatie op dit moment leert. november

7 Kijken Doorgronden van het leren van jezelf, van een team, van beroepsgroepen, van de organisatie. Als je méér ziet, kun je anders en gerichter interveniëren. November

8 Kunst afkijken November

9 Participeren November

10 Kennisverwerven November

11 Oefenen November

12 November Ontdekken

13 Kunst afkijken Kennis verwerven Waaraan herken je ze (afhankelijk van je eigen voorkeur) Participeren Oefenen Ontdekken November

14 Voorbeeld samenwerking Kunst afkijken Participeren Kennis verwerven Oefenen Ontdekken November

15 Een voorbeeld op organisatieniveau: Hoe denkt u dat de brandweer leert? Fouten vermijden, focus op inhoud risico op trage leer- en ontwikkelingsprocessen Vakmanschap is belangrijk Weinig behoefte om bij elkaar mee te kijken, te leren van best-practice of werkende voorbeelden. November

16 RvB Directeuren/mngers November

17 Steekproef onder toezichthouders November

18 Ten slotte Het traditionele leren, maar ook het meer recente leren op de werkplek, volstaan niet om aan alle ambities in de zorg invulling te geven. Leren en ontwikkelen binnen de huidige complexiteit, dynamiek en urgentie vraagt om méér inzicht in hoe de organisatie nu eigenlijk leert. Streven is om de belerende kanten van het leren kwijt te raken en een omgeving te laten ontstaan waarin ook het collectieve leren en transformatieve leren ruimte krijgen.

19 Verdieping op inleiding Is alles ontwikkelbaar? Grondtonen in het leren? november

20 Hoe leert je organisatie (anders dan jij)?

21 Kunst afkijken Kenmerken - in real life, complexiteit - analyseren wat werkt - overnemen Veel ingezet door - management & marketing Effectief voor - cultuur, softskills, - probleemoplossen November

22 Participeren Kenmerken: uitwisselen of aanvullen gemeenschappelijk belang horizontale verbindingen Veel ingezet door: P&O zorg Effectief voor: samenwerken meervoudig kijken November

23 Kennisverwerven kenmerken objectieve kennis experts expliciet en doelgericht Veel gekozen door: - techniek - recht Effectief voor: - kennisintensieve vraagstukken November

24 Oefenen Kenmerken veiligheid leren van fouten begeleiding Veel gekozen door: onderwijs, sport Effectief voor: nieuwe vaardigheden en leren leren November

25 Ontdekken Kenmerken: eigen draai geven in het diepe springen ruimte en inspiratie Veel gekozen door: adviseurs, professionals Effectief voor: creativiteit, vernieuwing November

26 Vragen naar aanleiding van de inleiding?

27 En wat vraagt het leren in de toekomst van ons?? November

28 Toenemende complexiteit vraagt om andere vormen van leren Verbeelden (Imaginair leren) Doorzien (Intuïtief leren) November

29 Is alles ontwikkelbaar?

30 kiezen uit beschikbare alternatieven (conformisme) maken van nieuwe combinaties (constructie) in gesprek met jezelf (intra-actie) in gesprek met de ander (interactie). streven naar een vast resultaat (re-productie) meebewegen met omgeving en inzichten (reflectie) november

31 Reconstructie Kern: kiezen van het best beschikbare alternatief Kwaliteiten: navolgbaarheid, implementatiekracht Knelpunten: moeite met eigen profilering, verstarring, gebrek aan innovatie

32 Constructie Kern: maken van nieuwe combinaties, actief gebruik van voorkennis Kwaliteiten: creativiteit, eigen kleur geven Knelpunten: moeite met samenwerken, neiging het wiel uit te vinden

33 Intra-actie Kern: stevigheid van een idee onderzoeken in gesprek met jezelf Kwaliteiten: scherpe analyses, eenduidige beslissingen Knelpunten: neiging eerder tégen dan mét mensen te praten, moeite draagvlak te creëren

34 Interactie Kern: stevigheid van een idee onderzoeken in gesprek met anderen Kwaliteiten: verbinden van mensen, procesvaardigheid Knelpunten: moeite met besluitvorming, chaos

35 Productie Kern: realiseren van het vastgestelde plan Kwaliteiten: pragmatisme, resultaatgerichtheid Knelpunten: beperkte flexibiliteit, moeite met vernieuwing

36 Reflectie Kern: monitoren en bijstellen van de gekozen aanpak Kwaliteiten: flexibiliteit, organisatiesensitiviteit Knelpunten: blijven hangen, moeite tot resultaat te komen

37 Wanneer zijn denkgewoonten in het spel? Bij zich herhalende ontwikkelvragen van medewerkers Bij terugkerende verzuchtingen rondom een (functie)groep Bij grote cultuurtrajecten, waarbij kernwaarden ontwikkeld moeten worden Bij organisatie ontwikkelingen die té voor de hand liggend zijn ik moet echt eens iets doen aan mijn profilering Waarom blijven ze toch altijd zo hangen We moeten meer verbinden, meer ondernemerschap en meer resultaatgerichtheid Onze specialisten moeten echt wat communicatiever worden november

38 Grondtonen in het leren

39 Nieuwe kennis, vaardigheden, nodig? - Informatief leren Andere manier van kijken nodig? - Transformatief leren Beter worden in wat je doet? - Ervaringsleren Organisatie in beweging krijgen? - Impliciet leren Nieuwe manieren van werken implementeren? - Collectief leren Noodzaak tot vernieuwing? - Creërend leren

40 Dr. Manon C.P. Ruijters MLD De hier gepresenteerde inzichten rond professionele identiteit zijn ontwikkeld door de PI-onderzoeksgroep: Elly van de Braak Heleen Draijer Cees den Hartog Femke de Jonge Gerritjan van Luin Mart van de Veeweij Tom van Oeffelt Freerk Wortelboer. Informatie is te vinden op

41 Wat is een professional? Wat is professioneel? Wat is wel en niet professioneel in jouw organisatie? Hoe typeer jij een professional? (Vakmanschap, professionaliteit, leiderschap)

42 Een professional is iemand die er voor kiest en zich er op toelegt om met behulp van zijn/haar specialistische kennis en ervaring, klanten op een competente en integere manier steeds beter van dienst te zijn. Daarbij maakt hij/zij gebruik van, en draagt actief bij aan, een gemeenschap van medeprofessionals die het vak bij voortduring ontwikkelen. (Ruijters & Simons, 2014) november

43 commitment integriteit praktijk pragmatiek techniek individuele professional professionele community esthetiek ethiek duurzame ontwikkeling autoriteit theorie autonomie november

44 november