Professionele identiteit. Alumnidag CNA

Transcriptie

1 Professionele identiteit Alumnidag CNA Manon Ruijters Amsterdam 4 november 2015

2 Wat is voor jou de essentie van je vak? 4 november2015 2

3 De dingen die je doet, als je niet meer weet wat te doen ¹ leren ontwikkelen Dat wat ontstaat doordat je je het beste in jezelf (h)erkent en inzet ² 1) Definitie van Guy Claxton, uit Wise up (1999) 2) Inspiratie Marcel de Rooij, unpublished (2014) 4 november2015 3

4 korte termijn lange termijn kennis vaardigheden toevoegen terugvinden talenten eigenschappen van buiten af van binnen uit beheersen loslaten leren hebben zijn ontwikkelen (zone van) naaste ontwikkeling distantie 4 november2015 4

5 4 november2015 5

6 Over professionele identiteit Professionele Identiteit: Wat en waartoe? Doorgronden Fases van ontwikkeling Dialoog over de rol van de leider bij PI in de organisatie

7 Wat is voor jou een professional? Waaraan herken jij professionaliteit Of het gebrek eraan? 4 november2015 7

8 Een professional is iemand die er voor kiest en zich er op toelegt om met behulp van zijn/haar specialistische kennis en ervaring, klanten op een competente en integere manier steeds beter van dienst te zijn. Daarbij maakt hij/zij gebruik van, en draagt actief bij aan, een gemeenschap van medeprofessionals die het vak bij voortduring ontwikkelen. (Ruijters & Simons, 2014) 4 november2015 8

9 commitment integriteit praktijk pragmatiek techniek individuele professional professionele community esthetiek ethiek duurzame ontwikkeling autoriteit theorie autonomie 4 november2015 9

10 Zelf is alles wat je bent. Identiteit is wie je bent. (Baumeister, 1987) Januari

11 sociaal van aard in elke context een andere verschijningsvorm (working selves) verborgen en verbonden stevigheid door complexiteit (complexity theory ) zoeken naar (h)erkenning (narrowing/ expandable selfs) in ontwikkeling 4 november

12 Wanneer speelt het?

13 Hoe leer je magistratelijkheid, geduld, onpartijdigheid? Hoe zorg je voor méér zelfsturing of méér verantwoordelijkheid laag in de organisatie? Hoe krijgen we onze professionals weer veerkrachtig?

14 Zelfsturing Veerkracht Wijsheid Excellentie 4 november

15 wezenlijke veranderingen verschuivingen in de (van de) kern

16 Spelen deze vraagstukken ook in jouw organisatie? en zo ja, hoe? 4 november

17 Model bouwen

18 identiteit zelf 4 november

19 Identificatie wat heb ik overeenkomstig met de ander? Angst om samen te vallen, om autonomie te verliezen Wij - buitenwereld Ik - binnenwereld Separatie wat maakt me uniek? Angst voor eenzaamheid, er buiten vallen, verlies van verbinding 4 november

20 Voorbeelden 3 over de buitenwereld

21 Wat maakt dat je je thuis voelt bij je organisatie?

22 Wat vervreemdt je van je organisatie?

23 Hoe verhoud je je tot de waarden die je organisatie sturen?

24 Welke betekenis heeft het schoolleidersregister voor jou?

25 Voorbeelden 3 over de binnenwereld

26 Waar wil je verantwoordelijk voor zijn? Waar voel je eigenaarschap voor?

27 Hoe wil je bijdragen aan de wereld? Wat zet je in beweging?

28 Welke netwerken vormen jou? Wie zijn jouw voorbeelden (geweest)? 4 november

29 professioneel domein zelf 4 november

30 Zoals jij en je directe collega s het vak willen uitoefenen professioneel frame professioneel zelf Wie jij bent en wilt zijn als professional 4 november

31

32 Denk aan vragen als: Wat kenmerkt de werkwijze van je team? Waar dragen jullie zorg voor? Welke taal gebruiken jullie en welke taal roept irritatie op? 4 november

33 Zijn er punten of momenten waarop jij het gevoel hebt anders te kijken naar het vak dan je vakgenoten? 4 november

34 Welke kennis gebruik je?

35 Hoe kijk je naar en verklaar je jouw praktijk? 4 november

36 Wat voeg je toe aan je team of aan je collega s?

37 Wij wij + + identiteit professie Ik ik en wat van dit alles is onvervreemdbaar van mij en geeft mij mijn kleur? 4 november

38 Datgene dat jou als professional onvervreemdbaar je kleur geeft institutioneel frame professioneel frame Impliciete en expliciete spelregels, gedeelde visies, Zoals jij en je directe collega s het vak willen uitoefenen professionele identiteit professioneel zelf persoonlijk zelf Wie jij bent en wilt zijn als professional Alles wat jou maakt tot wie je bent 4 november

39 institutioneel frame professioneel frame professionele identiteit professioneel zelf persoonlijk zelf 4 november

40 Werken met PI Verkennen van zoveel mogelijk working selves Verbinding boven en onderkant/ tussen de delen Zoeken naar de rode lijn 4 november

41 Kritische succesfactoren Peer to Peer Informeel netwerk (viral change) Eigen keuze Geen opleiding - dienend ontwerpen (HBO WO) Samenspel (identiteit is sociaal) op basis van professional friends (zelfgekozen groepen) Nooit klaar - onderhoud 4 november

42 Als er nog tijd is. Over professionele ontwikkeling

43 institutioneel frame professioneel frame praktijktheorie kennisbasis materieel zelf expertisegebied sociaal zelf spiritueel zelf 4 november

44 Ontwikkelingsstadia Fase Kern 1 zuigelingen fase vertrouwen 2 peuterleeftijd autonomie 3 kleuterleeftijd initiatief 4 basisschoolleeftijd competentie 5 adolescentie identiteit 6 vroege volwassenheid intimiteit 7 middelbare volwassenheid productiviteit 8 late volwassenheid integriteit Erik Erikson (Identity, Youth and Crises, 1959) 4 november

45 Door de steeds kortere halfwaardetijd van kennis, worden we op steeds jongere leeftijd minder goed in ons vak als we niets doen. (Weggeman, 2008) Huidige performance Hoog Laag Hoog Ster Trainee Verwachte groei Laag Standaardontwikkeling van een kenniswerker Productietijger Verteller 4 november

46 Erik Erikson - fasen Anders K. Ericsson 10 jaar Mathieu Weggeman - cyclisch vertrouwen autonomie initiatief competentie identiteit intimiteit productiviteit integriteit 4 november

47 Neem eens twee rollen in gedachten coach - docent docent - teamleider directeur - coach docent - moeder 4 november

48 vertrouwen Aftasten - je weg vinden - kennismaken met het vak in de context van de organisatie - past het bij jou? Vertrouwen bouwen over en weer. 1 jaar autonomie Eerste eigen acties, opdrachten, meningen - eerste fouten en onzekerheden en twijfels - zelf willen (en moeten) doen. intitatief Stelling durven nemen - dingen naar je toe trekken - invloed uit willen oefenen - een bijdragen willen leveren - serieus genomen willen worden. +2 jaar competentie Uitbreiden van wat je kan en doet - toenemende zelfstandigheid en behoefte aan erkenning - mediorfase - gedrags- en motivatieproblemen bij overvraging. 4 november

49 Behoefte om door te geven - ethische rol - niet altijd de snelste oplossing - lange termijn denken, relativeren - in staat heldere grenzen te stellen. integriteit +4 jaar vertrouwen autonomie Bewuste rol in de ontwikkeling van jongere collega s - zorg en aandacht voor het grotere geheel - ontstaan van routine en ervaring. Verbinding aangaan - het niet alleen willen en hoeven te doen - ego gaat een minder grote rol spelen - anderen iets gunnen rust door gemaakte keuzes. productiviteit +3 jaar intimiteit intitatief competentie Weten wie je bent in de context - loyaliteit ik beheers een vak, heb kleur, en wat nu? keuzes en onzekerheid. identiteit 4 november

50 Kern Herkenning in professionele ontwikkeling 1 jaar 1. vertrouwen 2. autonomie (na initieel opleiding) Aftasten - vinden van je weg - kennismaken met het vak in de context van de organisatie - past het bij jou? vertrouwen bouwen over en weer. Eerste eigen acties, opdrachten, meningen, beelden - eerste fouten, misstappen, onzekerheden en twijfels - zelf willen (en moeten) doen. +2 jaar 3. initiatief 4. competentie Stelling durven nemen - dingen naar je toe trekken - doelgericht proberen invloed uit te oefenen - een bijdragen willen leveren - serieus genomen willen worden. Uitbreiden van wat je kan en doet - toenemende zelfstandigheid en behoefte aan erkenning - mediorfase - gedrags- en motivatieproblemen bij overvraging. +3 jaar 5. identiteit 6. intimiteit Weten wie je bent in de context - loyaliteit - ik ben iemand, beheers een vak, heb kleur, en wat nu? keuzes en onzekerheid (staf of lijn, extern of intern, breedte of diepte). Verbinding aangaan - het niet alleen willen en hoeven te doen - ego gaat een andere, mindere rol spelen - anderen iets gunnen - rust door gemaakte keuzes. +4 jaar 7. productiviteit 8. integriteit Bewuste rol in de ontwikkeling van jongere collega s - behoefte om anderen verder te brengen - zorg en aandacht voor het grotere geheel - ontstaan van routine en ervaring. Toenemende behoefte om door te geven - ethische rol pakken - niet altijd de snelste oplossing - lange termijn denken, relativeren - in staat heldere grenzen te stellen. 4 november

51 institutioneel frame professioneel frame vakgenoten praktijktheorie kennisbasis materieel zelf expertisegebied sociaal zelf omgeving spiritueel zelf 4 november

52 Wat vraagt het versterken van professionele identiteit in jouw organisatie van jou als leider? 4 november

53 Ten slotte Professionele identiteit is het - vaak vergeten - hart van professionele ontwikkeling, dat in ons tijdsgewricht, schreeuwt om aandacht,. zeker bij vraagstukken die raken aan zelfsturing, veerkracht, wijsheid en excellentie. Werken met professionele identiteit betekent het expliciteren, opruimen en onderhouden ervan, maar evenzeer het versterken van verbindingen (tussen ik & wij, tussen vak & organisatie/institutie, tussen professionele en persoonlijke ontwikkeling). Om zo als professional niet alleen sterk in de schoenen te staan, maar ook te dansen in de regen. 4 november

54 Dr. Manon C.P. Ruijters MLD De hier gepresenteerde inzichten rond professionele identiteit zijn ontwikkeld door de PI-onderzoeksgroep: Elly van de Braak Heleen Draijer Cees den Hartog Femke de Jonge Gerritjan van Luin Mart van de Veeweij Tom van Oeffelt Freerk Wortelboer. Informatie is te vinden op