Het voorkomen, signaleren en behandelen van hospitalisatie

Transcriptie

1 OPDRACHTFORMULIER Het voorkomen, signaleren en behandelen van hospitalisatie Naam student: Datum: 1 Lees het handelingsformulier bij deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. 2 Lees de bijbehorende theorie. 3 Beantwoord de volgende vragen. a Waardoor kan hospitalisatie bij de zorgvrager ontstaan? b Wat vind je belangrijke houdingsaspecten bij de zorgverlener in de begeleiding van de gehospitaliseerde zorgvrager? c Wat zou er op meso- en macroniveau gedaan moeten worden om hospitalisatie bij zorgvragers te voorkomen? Als een zorgvrager in een instelling, bijvoorbeeld een verpleeghuis, wordt opgenomen, verandert er veel in zijn leven. Hij wordt beperkt in zijn autonomie (zijn zelfbeschikkingsrecht), in zijn privacy. Verder zijn er regels zoals etenstijd, bezoektijd enzovoort. Wanneer zorgvragers en zorgverleners niet meer kritisch denken over de gevolgen van verblijf in de instelling, ontstaat hospitalisatie. De zorgvrager laat alles gebeuren, legt de verantwoordelijkheid bij de zorgverlener. Voorbereiding Door middel van een praktijksituatie leer je hoe je hospitalisatie kunt herkennen. Aan de hand van de daaropvolgende opdrachten leer je hoe je hospitalisatie kunt voorkomen en beïnvloeden. Omdat ook zorgverleners kunnen hospitaliseren wordt aandacht besteed aan het herkennen en voorkomen van hospitalisatie bij jezelf en bij je collega s. Lees de praktijksituatie beschreven bij de uitvoering. Uitvoering Meneer Laan verblijft al vier jaar op de somatische afdeling van het verpleeghuis. Hij lijdt al jaren aan de ziekte van Parkinson en is daardoor ernstig beperkt in zijn zelfzorgmogelijkheden. Vaak stelt hij zich passief op: de dingen die hij zelf zou kunnen, wil hij niet doen. Het maakt hem niet uit welke kleding hij draagt. Hij is erg gesteld op vaste tijden: zodra iets afwijkt van het normale ritme trekt hij aan de bel en moppert. Het is moeilijk hem te motiveren meet te gaan naar de activiteitenbegeleiding. Het liefst zit hij in zijn stoel uit het raam te kijken. Bespreek de volgende vragen met enkele medestudenten. 1 Is meneer Laan gehospitaliseerd? 2 Zo ja, waaruit blijkt dit dan? 3 Wat roept het begrip hospitalisatie en het daarbij horende gedrag bij jou op? 4 Je kunt het hospitalisatieproces stoppen door de zorgvrager te begeleiden in het veranderen van zijn gedrag. De zorgvrager is zich vaak niet bewust van zijn gedrag. In de communicatie met de gehospitaliseerde zorgvrager is openheid heel belangrijk. Een mondige, assertieve zorgvrager zal minder snel hospitaliseren dan een onderdanige, berustende en gehoorzame zorgvrager. Maak aan de hand van de case van meneer Laan een zorgplan om het hospitalisatieproces te stoppen. Noordhoff Uitgevers bv 1

2 a Formuleer duidelijk het zorgprobleem en stel haalbare, concrete doelen op. b Laat in je acties blijken dat je meneer Laan begeleidt bij het zich geleidelijk ontwikkelen van een passieve zorgvrager naar een mondige en kritische zorgvrager. 5 Lees onderstaande tekst. Een zorgvrager vertelt: Als ik s ochtends wakker word gemaakt, dan wil ik vijf minuten voor mezelf, helemaal alleen. Maar die tijd krijg ik niet, men stort zich meteen met natte lappen op mijn lijf. Of men komt vrolijk pratend binnen, terwijl de gordijnen al open worden gedaan. a Wat heeft dit verhaal met hospitalisatie te maken? b Je werkt in de thuiszorg bij deze zorgvrager. Je weet datje maar weinig tijd hebt om de zorgvrager uit bed te halen. Zijn er toch manieren om deze situatie anders aan te pakken? 6 Ook zorgverleners kunnen hospitaliseren. Vaak gebeurt dit zonder dat je er erg in hebt. Door lang op dezelfde afdeling en in hetzelfde team te werken loop je een grotere kans om gehospitaliseerd te raken. Afwisseling, bijscholing, cursussen, job-rotatie enzovoort zijn middelen om jezelf en je collega s wakker te houden. De mentaliteit of teamgeest die er op een afdeling heersen zijn medebepalend voor het wel of niet ontstaan van hospitalisatie, zowel bij zorgvragers als zorgverleners. Door open communicatie, elkaar durven aanspreken en feedback geven, voorkom je hospitalisatie. Hieronder zie je een aantal voorbeelden van gehospitaliseerde zorgverleners. Beschrijf bij elk voorbeeld: a wat de mogelijke oorzaak is van het gedrag van de zorgverleners; b hoe jij erop zou reageren of hoe jij het anders zou aanpakken; c wat de mogelijke gevolgen in het gedrag van de zorgvrager kunnen zijn. Dit kan ook heel goed door middel van een rollenspel. Het herkennen van hospitalisatie bij zorgverleners Voorbeeld 1 Op een afdeling in een verpleeghuis legt de nachtdienst in het weekeinde alvast de kleding van de zorgvragers klaar. De zorgvragers hebben zo geen inspraak in hun kledingkeuze. Voorbeeld 2 Zorgverlener: Wat wilt u drinken? Zorgvrager: Ik zou graag een glaasje warme melk lusten. Zorgverlener: Daar kan ik echt niet aan beginnen. Als iedereen warme melk wil, ben ik wel een uur bezig met de koffieronde. Om twee uur moet ik hiermee klaar zijn, dan moet ik weer medicijnen uitdelen. Voorbeeld 3 Zorgverlener tegen een leerling die bij een zorgvrager make-up aanbrengt na een wasbeurt: Daar is nu allemaal geen tijd voor! Er moeten nog vier mensen gewassen worden. In mijn tijd was dat wel anders. Toen zorgde je ervoor dat de hele zaal kant en klaar was en was er geen tijd voor deze flauwekul. 7 Afhankelijk gedrag van zorgvragers kan een functie hebben: door je afhankelijk op te stellen krijg je persoonlijke aandacht. Heleen Hoornstra uit de introductiecase vertelt: Je wordt er nederig van. Je bent steeds geneigd om te vragen: Zou je dat voor me willen doen? Als cliënt moet je ervoor zorgen dat je aardig gevonden wordt. Als ik boos ben, vinden ze me niet aardig en krijg ik minder zorg. Niet dat zorgverleners onvriendelijk zijn. het is het systeem dat zo werkt: wie niet aardig is, krijgt nou eenmaal minder optimale zorg. Op zo n moment wordt er minder persoonlijke aandacht aan je besteed en gaat men drijven op routine. Ik zou af en toe willen roepen: rot op allemaal, verdwijn uit mijn huis. Maar ja, een paar uur later moet die urinezak toch leeg. Ik heb die hulp nodig. Bron: T. Dobbelaar, De thuiszorg in het perspectief van de cliënt. 2 Noordhoff Uitgevers bv

3 a Wat heeft dit verhaal met hospitalisatie te maken? b Wat vind je van het verhaal van Heleen? 8 Bespreek met de groep de volgende stellingen. Ben je het ermee eens of juist niet? Motiveer je antwoord. a Om hospitalisatie bij zorgverleners tegen te gaan moet iedereen elk jaar een aantal verplichte bijscholingen volgen. b Een zorgverlener mag niet langer dan vijf jaar op dezelfde afdeling werken. c Een taakgericht verpleegsysteem werkt hospitalisatie in de hand. d De cultuur op een afdeling is van grote invloed op het wel of niet ontstaan van gehospitaliseerd personeel Nabespreking Bespreek de opdracht na aan de hand van het handelingsformulier. Aandachtspunten / Persoonlijke leerdoelen: Noordhoff Uitgevers bv 3

4

5 HANDELINGSFORMULIER Het voorkomen, signaleren en behandelen van hospitalisatie Naam student: Naam observator: Datum: Beoordeling: Voor alle handelingen geldt: Raadpleeg het dossier; Zorg voor voldoende privacy; Was je handen volgens de WIP-procedure; Pas de voorschriften toe; Observeer en controleer de zorgvrager. De student: Aandachtspunten Goed Fout 1 Ik signaleer verschijnselen die kunnen duiden op hospitalisatie en let daarbij op tekenen van: gebrek aan initiatief. wegvallen van interesses. gebrek aan belangstelling voor kleding en uiterlijke verzorging. geen toekomstperspectief zien. een afhankelijke opstelling. verlies van contact met de buitenwereld. 2 Ik lever een bijdrage aan het voorkomen van hospitalisatie van de zorgvrager door: de zorgvrager te betrekken bij alle beslissingen die hem betreffen; consequent een beroep te doen op de mogelijkheden van de zorgvrager; de zorgvrager te stimuleren deel te nemen aan gebeurtenissen; de zorgvrager te informeren over zijn behandeling, onderzoeken enzovoort; de zorgvrager serieus te nemen en op zijn opmerkingen of klachten in te gaan; samen met de zorgvrager zijn zorgplan op te stellen en hem hierbij steeds te betrekken. 3 Ik lever een bijdrage aan voorkoming van hospitalisatie van mezelf en mijn collega s door: gebeurtenissen te bespreken met collega s in het team. mezelf op de hoogte te houden van ontwikkelingen. Aandachtspunten / Persoonlijke leerdoelen: Noordhoff Uitgevers bv 5

6

7 TOETSFORMULIER Het voorkomen, signaleren en behandelen van hospitalisatie Naam student: Naam beoordelaar: Datum: Beoordeling: Kruis aan hoe de handelingen zijn uitgevoerd. Kies uit: V = Voldoende; O = Onvoldoende Kruis aan door wie de beoordeling is gedaan. Kies uit: B = BPV; S = School Opdracht Je observeert een zorgvrager en beschrijft welke verschijnselen van hospitalisatie je herkent. Je voorkomt hospitalisatie door de manier waarop je een chronisch zieke zorgvrager benadert. Vooraf Je bestudeert het instructieformulier bij deze vaardigheid. Breng je eigen beginsituatie ten aanzien van deze vaardigheid in kaart. Stel jezelf op de hoogte van de regels, protocollen en standaardprocedures in de praktijk ten aanzien van deze vaardigheid. Nabespreking Bespreek de vaardigheid aan de hand van de observatie. Criteria V O B S 1 Signaleert correct de verschijnselen die kunnen duiden op hospitalisatie. Let op tekenen van: gebrek aan initiatief; wegvallen van interesses, hobby s; gebrek aan belangstelling voor kleding en uiterlijke verzorging; gebrek aan toekomstgericht denken; afhankelijk gedrag; vermindering van sociale contacten. 2 Betrekt de zorgvrager bij alle beslissingen die hem betreffen. 3 Doet consequent een beroep op de mogelijkheden van de zorgvrager. 4 Stimuleert de zorgvrager deel te nemen aan gebeurtenissen. 5 Betrekt de zorgvrager bij het opstellen van het zorgplan. 6 Informeert de zorgvrager over behandelingen, onderzoeken, enzovoort. 7 Rapporteert de relevante bijzonderheden in het zorg dossier, of bespreekt dreigende hospitalisatie met collega s. Noordhoff Uitgevers bv 7

8 Aandachtspunten / Persoonlijke leerdoelen: 8 Noordhoff Uitgevers bv