Hogeschool Leiden Odm

Transcriptie

1

2

3 - - - Hogeschool Leiden Odm 1

4 Beschrijft de conceptvisie in voldoende mate de relevantie van ons leergebied voor de ontwikkeling van de leerling? Wat ontbreekt? Er ligt te veel nadruk op cultuur als context terwijl kunst juist datgene wat spelen heet bij jonge kinderen verdere ontwikkelingskansen biedt waardoor deze vaardigheid kan worden meegenomen naar de volwassenheid. Het kind zelf is dan bron van kunst en moet zijn kunstzinnige talenten verder ontwikkelen. In de conceptvisie komt het te nadrukkelijk (bijna uitsluitend) vanuit de maatschappij, dus van buitenaf. Er ontbreekt een heldere onderscheiding van de begrippen en waarden van kunst en cultuur. Wordt er in de conceptvisie op het leergebied naar uw mening voldoende aandacht besteed aan de trends en ontwikkelingen in het leergebied Kunst en Cultuur? Wat mist u? Wellicht, maar met een te eenzijdige conclusie. Kinderen kunnen pas een bijdrage leveren aan de maatschappij als zij datgene ontwikkelen dat in henzelf leeft. Als kunst en cultuur alleen een spiegel zijn van de samenleving loopt men achter. Immers, in kinderen leeft de samenleving van de toekomst. Daarom moet kunst(onderwijs) ruimte bieden aan de actualiteit die in kinderen zelf leeft en hen vaardigheden bieden die dat vermogen versterkt en uitbouwt. Ik mis het belang van het leren omgaan met dat wat de klankomgeving is. Er is niet een trend van uitsluitend beeldcultuur. Verwoordt de conceptvisie in voldoende mate de bijdrage van het leergebied Kunst en Cultuur aan de ontwikkeling van de leerling op het niveau van drie hoofddoelen van het onderwijs (persoonlijke vorming, maatschappelijke vorming, kwalificatie)? Hoe staat u tegenover deze uitwerking? Ontbreken er elementen die u graag toegevoegd ziet? Ja. Echter: Persoonlijke vorming is nu juist niet leren uitsluitend vanuit een culturele context maar vanuit een dialoog tussen de eigen identiteit, existentie en die van de (nabije) ander. Daarnaast gaat het bij maatschappelijke vorming niet uitsluitend om leren functioneren in de maatschappij, maar leren bij te dragen aan en vorm te geven aan de maatschappij (van de toekomst). Ook bij kwalificatie wordt de loopbaan en opnieuw maatschappelijk functioneren als doel gesteld, terwijl kunst in elk geval moet bijdragen aan vaardigheden die algemeen menselijk zijn. Niet bij kwalificatie weer de maatschappelijke toerusting herhalen. In hoeverre onderschrijft u de eerste indeeën over samenhang (binnen en tussen leergebieden) en doorlopende leerlijnen? Natuurlijk is kunst een onderdeel van onze cultuur, maar in het onderwijs is kunst ook onderdeel van het kind dat cultuurdrager wordt. En dat kan in de klas en in de school beginnen. Ik vrees dat het begrip binnen een culturele context beperkend werkt op het ruimte bieden aan de persoonlijke unieke ontwikkeling van het (spelende) kind als oefenend wordend kunstenaar. Verkennen is een term die zal oproepen dat het kunstonderwijs zich steeds richt op dat wat in de wereld is, en niet dat wat van binnenuit kan ontstaan. Te veel cultuur en te weinig kunst. Te veel historie en te weinig toekomst.

5 De brede vaardigheden komen bij meerdere vak- en leergebieden terug en worden daar geïntegreerd. Hoe ziet u de samenhang tussen de kennis en vaardigheden in het leergebied Kunst en Cultuur en de brede vaardigheden? Men spreekt van hoofd, hart en handen maar in de uitwerking van de drie hoofdgroepen komt het hart er karig af, terwijl binnen het geheel van alle leergebieden het hart juist centraal zou moeten staan. Dat wat kunst is en onderscheidt wordt onvoldoende recht gedaan. Welk (inhoudelijk) advies of welke suggesties voor verbetering wilt u meegeven aan het ontwikkelteam voor de ontwikkeling van een visie op het leergebied Kunst en Cultuur? Formuleer wat kunst als menselijke uitingsvorm van de mens zelf uit gezien betekent. Dus niet de mens schiep kunst (cultuur) en kijk eens hoe interessant maar schep om niet te vergeten dat jij als mens een spelend wezen bent dat uitdrukking kan geven aan gevoelens. Schoonheid scheppen en beleven als leerdoel stellen. Is de conceptvisie voor het leergebied Kunst en Cultuur herkenbaar voor alle onderwijssectoren (PO/S(B)O naar VO/VSO)? Voor het PO vind ik verkennen veel te oppervlakkig. Kinderen die spelen doen dat heel serieus en verdiepen door te handelen wen kunnen ook heel goed in hun gevoel leren onderscheiden (leven). Ik mis een pedagogische visie op de verschillen tussen de gebieden. Herkent u in de conceptvisie in voldoende mate uw vakgebied? Neen. Ik mis ten ene male wat met Meer Muziek in de Klas leeft: dat muziek in het onderwijs een enorme impuls nodig heeft. Muziek moet weer verankerd worden in het onderwijs van de toekomst als een waarde voor algemene ontwikkeling.

6

7 Figuur 1 schetst de kern van het leergebied. Uitgaande van de definitie van cultuur krijgen leerlingen te maken met een ervaring in een culturele context. In welke mate is het hier voorgestelde model met de begrippen bruikbaar voor zowel de theorie als de praktijk in het leergebied Kunst en Cultuur? Wat heeft aandacht nodig? De figuur is op zich helder. Maar in navolging van bovenstaande denk ik dat de verhouding/richting van binnen (ervaren) naar buiten (culturele context) er een is die niet in alle onderwijssectoren hetzelfde is. Aandacht voor dat de figuur niet statisch moet worden opgevat. Figuur 2 legt de verbinding tussen het artistiek creatief vermogen en verschillende media of toepassingen. Wat vindt u van dit figuur, de toelichting hierop, de explicitering van 'artistiek creatief vermogen' en welke suggesties heeft u ter verbetering van de inhoud of het figuur? Helder, maar ik weet niet wat lichaam is zonder beweging. En kleur bestaat ook zonder vorm, dus is het begrip beeld wellicht beperkend. Mij komt het wat willekeurig over. Is het 7 richtingen omdat er in achterliggende gedachte is (Vrije Kunsten)? De toelichting spreekt mij aan. Ook hier weer de vraag of het accent niet steeds is creativiteit in dienst van cultuurbesef. Hoe is het als er staat Creatief artistiek vermogen? Als in de figuur de culturele context de periferie is, dan zou in het centrum artistiek creatief vermogen niet moeten worden gedefinieerd als ook zijnde binnen een culturele context. Daaruit blijkt de verborgen agenda van een overwaardering van cultuur (het kenbaar bestaande) ten opzichte van kunst (het verborgen nieuwe). Figuur 3 besteedt aandacht aan de doorlopende leerlijn van PO/S(B)O naar VO/VSO in het leergebied Kunst en Cultuur. Wat zijn de accenten die u zou willen leggen, wat is uw visie hierop? Te eenzijdig een ouderwets. Over verkennen als te oppervlakkig heb ik al geschreven. De complexiteitsdriehoek in de figuur gaat over de toenemende cerebrale cognitieve complexiteit, terwijl de complexiteit van het kunstzinnig proces in educatie ook bij jonge kinderen groot is. Als dat niet wordt onder- en erkent, dan neemt men het kunstonderwijs niet serieus. Als kunst de transformatie is van het spelende kind naar de vrij scheppende mens (denk aan Nussbaum) dan is de pedagogische opdracht overal complex en juist in het PO ook nog fundamenteler.

8 In zijn algemeenheid meen ik dat het echt aan de tijd is om KUNST vanuit haar eigen waarde, als onderscheidend leergebied te definiëren. (Straks vinden we het ook nodig dat leerlingen bij sport een verhandeling schrijven over de geschiedenis van het turnen zonder ooit een salto te maken. De cognitivering van ons onderwijs maakt van de leergebieden eenheidsworst als we niet weten wat de wezenskenmerken van de verschillende vakken zijn.)