Professionele leergemeenschappen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Professionele leergemeenschappen"

Transcriptie

1 Professionele leergemeenschappen P.Robert-Jan Simons

2 Wat is professioneel, leren gemeenschap

3 Leren

4 Loeiende koeien?

5 Opdracht Stel je bent zelf boer en wil graag dat je zoon / dochter ook goed wordt in het verstaan van loeigeluiden. Wat zou je doen / laten?

6 Hoe? Wat zijn de stallen: waar vinden de ervaringen plaats? Wat zijn essentiële ervaringen Hoe krijg ik mensen zover dat ze in de stallen komen? Wat kan een verzorgkalfje zijn? Kan ik of iemand anders het voorleven Wat is een aantrekkelijke community Hoe kan ik mij richten op de middengroep? Hoe time ik het meer bewuste leren?

7 3 vormen van leren: Gestuurd of begeleid leren Impliciet leren in de praktijk Zelfgestuurd leren Een PLG is goed in alle drie en weet ze op elkaar te betrekken

8 Annet Aris (Inseat): Strategisch leren: Leren gericht op de praktijk die er nog niet is maar wel gaat komen En belangrijk is voor de toekomst

9 Mindshifts mbt leren: Ook impliciet leren van ervaringen en deze expliciteren en delen Ook zelfstandig leren Ook toekomstgericht leren Ook Virtueel leren

10 2. Wat is professioneel: gebaseerd op: Simons, P.R.J., & Ruijters, M.C.P. (2014). The real professional is a learning professional. In S. Billet, C. Harteis & H. Gruber (Eds.), International Handbook on professional and practice based learning. Berlin: Springer

11 Professie Professionaliteit Professionalisering Professionele ontwikkeling Professioneel leren

12 Professie (Thijssen): Beroepsvereniging Gedragscode Body of knowledge Is mijn vak wel een professie?

13 Connotaties in de loop van de geschiedenis Positief of negatief? Exclusief of inclusief? Hoogstaand of gewoon? Hoge of lage kwaliteit? Eretitel of scheldwoord? Hoog of minder hoog opgeleid? Macht of dienstbaarheid? 13

14 Leren van de geschiedenis Betekenis verandert afhankelijk van omstandigheden Kennisbasis en integriteit als basis Geen zin om beroepen uit te sluiten Gezag en autonomie moeten verdiend worden

15 Vragen: Wat is naar uw mening professioneel? En wat kenmerkt een professional?

16 Uitgaan van Gardner & Shulman (2005) Confronteren met o.a. Schinkel & Noordegraaf (2011) Friedson (1989) Runté (1995) Larson (1978) Kubr (2002) Weggeman (2007) Van Gunsteren (1994)

17 Kenmerken van moderne professionals Vereisten Commitment Integriteit Kwaliteiten Kennisbasis Actietheorie Expertisegebied Professioneel frame Voordelen Autonomie Gezag 17

18 Commitment Hebben een commitment om dienstbaar te zijn aan klanten en de samenleving en gerelateerd daaraan een commitment om hun eigen leren en ontwikkeling serieus te nemen

19 Integriteit Hebben de wil en het vermogen om dat wat zij niet weten en het onverwachte integer te behandelen en zijn bij implicatie gericht op reflectie op deze ervaringen

20 Kennisbasis Hebben een abstracte kennisbasis (body of knowledge) zijn bereid en in staat om deze kennis te vertalen naar de praktijk en uit te breiden en staan hiertoe in verbinding met nieuwe ontwikkelingen in de wetenschap

21 Actietheorie Hebben een gespecialiseerde set van professionele vaardigheden en actietheorieën en hebben de bereidheid en het vermogen om door reflective practitioners te zijn deze actietheorie continue uit te breiden. 21

22 Expertisegebied Hebben hun eigen expertisegebied (field of expertise) en het verlangen om een rol te spelen in het leren van ervaring, zowel individueel als collectief en dus de praktijk en medepractitioners te helpen zich te ontwikkelen

23 Professioneel frame Behoren tot een of meer professionele leerwerkgemeenschappen, hebben een gerichtheid op collectief en over disciplines heen te werken, om zo complexiteit te lijf te kunnen gaan

24 Autonomie Ze kiezen er bewust voor om een professional te zijn en kiezen er daardoor voor om zelf-gestuurd en autonoom te zijn (als resultaat niet als eis) Hebben een oriëntatie op het actief vorm geven aan de eigen professionaliteit;

25 Gezag Zijn zich bewust van het gezag dat hun professie met zich meebrengt. Ze hebben mede daarom een gerichtheid op het actief vorm geven van de professie. en het opleiden van medeprofessionals en nieuwelingen 25

26 Professionaliteit is een keuze die een beroepsbeoefenaar maakt om op een bepaalde wijze met zijn / haar vak om te gaan. Die kan gelden voor alle soorten beroepen

27 Mindshift: professionaliteit in plg is een keuze om: 1. Je best te doen voor klanten en de samenleving, 2. Op integere wijze te handelen in onzekere en complexe situaties 3. Je actief te verbinden met de nieuwste inzichten in theorieën 4. Kritisch en reflectief te durven kijken naar je eigen praktijk 5. Bij te dragen aan de ontwikkeling van de professie en medeprofessionals. 27

28 3. Leergemeenschappen Wat zijn kenmerken van een plgroep? Wat zijn kenmerken van een organisatie als plg?

29 Harris en Jones: professional learning as community Organisatiecultuur (=lerende organisatie) Normen, praktijken en processen gericht op een inclusieve leergemeenschap Leercultuur, diep leren, ondersteunende structuren Gericht op het verbeteren van prestaties Groep binnen organisatie Subgroep gericht op innovatie en verandering Direct gerelateerd aan het verbeteren van uitkomsten Katalysator voor verandering in organisatiecultuur

30 Gezamenlijk leren als community ipv leren binnen community PLG als subgroep Dynamische groep professionals Met duidelijk mandaat voor vernieuwing Rondom gezamenlijk, continue actieonderzoek

31 Waarom? Succesvolle organisaties investeren in teambuilding en creëren strategische mogelijkheden voor collectief werken

32 Kenmerken PLG 1. Groepscohesie van professionals gericht op tegemoet komen aan leerbehoefte die voortkomen uit data 2. Team kiest focus van onderzoek en wie lid mag zijn 3. Noodzakelijk om nieuwe ideeën en nieuwe praktijken te genereren 4. Werkt binnen een duidelijke onderzoekscyclus 5. Gedeeld leiderschap en zelf gekozen facilitator 6. Alle leden zijn aanspreekbaar op de resultaten en er is wederzijdse aanspreekbaarheid 7. Ontbindt en hervormt bij een nieuwe onderzoeksfocus en veranderd lidmaatschap 8. Meet succes af aan leeruitkomsten van leerlingen en neemt verantwoordelijkheid om anderen hierover te informeren 9. Onafhankelijk en interafhankelijk leren 10. Reflectie op individueel en collectief leren gebaseerd op evidentie 11. Gemeenschap van lerenden 12. Collectieve capaciteitsvergroting capacity building

33 7 C s of Professional Learning Communities in education 1. Clarity of focus-directly related to improving learner outcomes 2. Consistent use of data to identify the focus and to monitor progress 3. Collaboration of professionals with purpose 4. Capacity building through the strong engagement and involvement 5. Coherent action and change in pedagogical practice 6. Communication of outcomes to other professionals 7. Change in learner outcomes

34 Verbiest: professionele leergemeenschappen Interpersoonlijke capaciteit Persoonlijke capaciteit Organisatorische capaciteit

35 Persoonlijke capaciteit: reflecteren Bij ons 1. Zoeken de medewerkers steeds naar betere aanpakken voor hun werk 2. Reflecteren de medewerkers over hun eigen opvattingen over hun werk 3. Denken de medewerkers na over wat werkt en wat niet werkt in hun praktijk

36 Persoonlijke capaciteit: gebruik van kennis Bij ons: 5.Maken de medewerkers gebruik van recent onderzoek 6.Stellen de medewerkers zich op de hoogte van goede praktijkvoorbeelden van collega s van andere organisaties 7.Stellen de medewerkers zich op de hoogte van goede praktijkvoorbeelden van collega s uit de eigen organisatie

37 Bij ons: Interpersoonlijke capaciteit: gemeenschappelijke visie 8. Werkt het team samen bij het ontwikkelen van een visie 9. Worden beslissingen genomen in lijn met de visie van de organisatie 10. Delen de medewerkers dezelfde opvattingen over hoe het werk moet worden gedaan

38 Bij ons: Interpersoonlijke capaciteit: collectief leren en werken 12.Werken de medewerkers samen om nieuwe kennis, vaardigheden en aanpakken te verwerven en toe te passen 13.Drukken de collegiale relaties tussen de medewerkers betrokkenheid bij vernieuwing uit 14.Voeren de medewerkers een respectvolle dialoog met elkaar waarin verschillende ideeën worden onderzocht

39 Organisatorische capaciteit: structuur Bij ons: 20. Maakt de planning het mogelijk dat medewerkers en team samen werken en leren 21. Zijn er voldoende mogelijkheden voor professionele ontwikkeling van de medewerkers 22. Hebben de medewerkers gemakkelijk toegang tot de vakliteratuur 23. Bevordert het communicatiesysteem in de organisatie een goede doorstroming van de informatie naar de medewerkers

40 Organisatorische capaciteit: cultuur Bij ons: 25. Getuigen de relaties tussen de teamleden van vertrouwen en respect 26. Durven de teamleden elkaar aan te spreken op het professioneel functioneren 27. Is het vanzelfsprekend dat je je als medewerker en als team blijft ontwikkelen

41 Bij ons: Organisatorische capaciteit: leiderschap 29. Houdt de leider bij zijn beslissingen rekening met opvattingen van individuele medewerkers 30. Weet de leider wat medewerkers kunnen en waar hun specifieke expertise ligt 31. Zorgt de leider dat medewerkers zich thuis voelen 32. Heeft de leider aandacht voor de persoonlijke behoeften van de medewerkers

42 Mindshifts: Brede opvattingen over leren Uitgaan van professionaliteit als keuze In een of meer plg s functioneren In een organisatie met een plg cultuur: Feedback en reflectie Evidence based werken vanuit nieuwste inzichten Praktijkervaringen delen

Bijeenkomsten 2012-2013

Bijeenkomsten 2012-2013 Bijeenkomsten 2012-2013 Datafeedforward Intervisie Lezing/masterclass gekoppeld aan professionele leergemeenschap Werken in een Professionele LeerGemeenschap Motto: Professionals doen het samen en doen

Nadere informatie

De PLG-bril. De drie capaciteiten

De PLG-bril. De drie capaciteiten De PLG-bril De PLG-bril (Verbiest, 2008) kan als hulpmiddel gebruikt worden om na te gaan in hoeverre de leerprocessen op verschillende niveaus met elkaar verbonden zijn en verbonden zijn aan de koers.

Nadere informatie

Sterk in je schoenen staan. Next Learning De kern van professionele identiteit in 55 min

Sterk in je schoenen staan. Next Learning De kern van professionele identiteit in 55 min Sterk in je schoenen staan Next Learning De kern van professionele identiteit in 55 min Prof. dr Manon C. P. Ruijters Maart 2017 (Wat is jouw vak?) Wat is de essentie van jouw vak voor jou? Praktische

Nadere informatie

Professionele Leergemeenschap Schitteren in Samenhang. vrijdag 3 oktober 2014

Professionele Leergemeenschap Schitteren in Samenhang. vrijdag 3 oktober 2014 Professionele Leergemeenschap Schitteren in Samenhang vrijdag 3 oktober 2014 Workshop programma 1. Kader 2. Theorie Professionele Leer Gemeenschap. 3. Voorwaarden Professionele Leer Gemeenschap. 4. De

Nadere informatie

Bijlage 8.8: Professionele leergemeenschappen (Verbiest, 2012)

Bijlage 8.8: Professionele leergemeenschappen (Verbiest, 2012) Bijlage 8.8: Professionele leergemeenschappen (Verbiest, 2012) Professionele leergemeenschappen (Verbiest, 2012) en netwerk-leren (De Laat, 2012) verhogen de kans op succesvol leren in het kader van een

Nadere informatie

werkwijze PLG werkkaart

werkwijze PLG werkkaart werkwijze PLG werkkaart FOCUS PAS TOE 2 Bepaal het thema, het gewenste resultaat 8 Implementeer en borg de nieuwe aanpak GROEP 1 Formeer de groep TEST KIJK DEEL 5 Probeer uit 3 Onderzoek wat er speelt

Nadere informatie

Verbindend Leiderschap Samen werken aan professionaliteit. Jan Jutten doelen in deze workshop

Verbindend Leiderschap Samen werken aan professionaliteit. Jan Jutten   doelen in deze workshop communicatie Verbindend Leiderschap Samen werken aan Jan Jutten www.natuurlijkleren.org doelen in deze workshop onderscheid kunnen maken tussen en inzicht in de belangrijke rol die leiders spelen als het

Nadere informatie

Vul voor u zelf vraag 1 tot en met 11 in van de checklist zichtbaar leren (Hattie 2013).

Vul voor u zelf vraag 1 tot en met 11 in van de checklist zichtbaar leren (Hattie 2013). Werkblad Profesionele leergemeenschap CNV Schoolleiders Opdracht 1 Checklist Visibele learning Hattie 2013 Vul voor u zelf vraag 1 tot en met 11 in van de checklist zichtbaar leren (Hattie 2013). Wat is

Nadere informatie

SAMEN WERKEN, SAMEN LEREN? PROFESSIONELE LEERGEMEENSCHAPPEN IN B ASISONDERWIJS. dr. Bénédicte Vanblaere

SAMEN WERKEN, SAMEN LEREN? PROFESSIONELE LEERGEMEENSCHAPPEN IN B ASISONDERWIJS. dr. Bénédicte Vanblaere SAMEN WERKEN, SAMEN LEREN? PROFESSIONELE LEERGEMEENSCHAPPEN IN B ASISONDERWIJS dr. Bénédicte Vanblaere OPBOUW DOCTORAATSONDERZOEK Context (school, vakgroep, leerkracht) Leiderschapsvariabelen Schoolleiderschap

Nadere informatie

PLG Rekenverbeterteam De volharding en de verdieping

PLG Rekenverbeterteam De volharding en de verdieping PLG Rekenverbeterteam De volharding en de verdieping 31 augustus en 7 september PLG rekenverbeterteams De AGENDA 1. Opening 2. Terug van vakantie 3. Eerste School PLG 4. Bouwen aan de leercultuur Rol van

Nadere informatie

spoorzoeken en wegwijzen

spoorzoeken en wegwijzen spoorzoeken en wegwijzen OVERZICHT OPLEIDINGEN OPBRENGSTGERICHT LEIDERSCHAP Opbrengstgericht leiderschap Opbrengstgericht werken en opbrengstgericht leiderschap zijn termen die de afgelopen jaren veelvuldig

Nadere informatie

Ecologie van het leren

Ecologie van het leren Ecologie van het leren Beneluxconferentie dr Manon C.P. Ruijters MLD Apeldoorn 17 oktober 2013 Ecologisch? Ecologie is verbindingen en samenhang diversiteit interacties tussen organismen en hun omgeving

Nadere informatie

Innovatie door gedeeld leiderschap Dr. Anita Wydoodt Lid Raad van Bestuur ETZ (06)

Innovatie door gedeeld leiderschap Dr. Anita Wydoodt Lid Raad van Bestuur ETZ (06) Innovatie door gedeeld leiderschap Dr. Anita Wydoodt Lid Raad van Bestuur ETZ a.wydoodt@etz.nl (06) 40 19 26 56 Wat is goed leiderschap? Grote ondernemingen zijn te complex voor één bestuurder die met

Nadere informatie

Introductie in professionele identiteit. LVSC Amsterdam en Noord Holland

Introductie in professionele identiteit. LVSC Amsterdam en Noord Holland Introductie in professionele identiteit LVSC Amsterdam en Noord Holland Manon Ruijters Amersfoort april2016 Wat is jouw vak? En wat is de essentie van je vak voor jou? april 2016 2 Wat zijn jouw eigen

Nadere informatie

DE KRACHT VAN HET COLLECTIEF ONDERWIJS VAN MORGEN

DE KRACHT VAN HET COLLECTIEF ONDERWIJS VAN MORGEN Op weg naar 2020 Dit is het verhaal van de NUOVO scholengroep. Verantwoordelijk voor voortgezet onderwijs aan ruim 5.000 leerlingen in de stad Utrecht. Tien openbare scholen bieden samen een breed aanbod:

Nadere informatie

Zelftest communityvaardigheden voor bibliotheekmedewerkers

Zelftest communityvaardigheden voor bibliotheekmedewerkers Zelftest communityvaardigheden voor bibliotheekmedewerkers Onderdeel van toolkit Nieuw Delen 2. Zelftest Werken met Communities Wat kan ik met de zelftest? Hieronder tref je een test aan waarmee je een

Nadere informatie

Leraarschap en leiderschap. Marco Snoek Hogeschool van Amsterdam Kenniscentrum Onderwijs en Opvoeding

Leraarschap en leiderschap. Marco Snoek Hogeschool van Amsterdam Kenniscentrum Onderwijs en Opvoeding Leraarschap en leiderschap Marco Snoek Hogeschool van Amsterdam Kenniscentrum Onderwijs en Opvoeding Inhoud De opkomst van de leraar Beelden over leiderschap Shit & assholes Leiderschapskwaliteiten Structuur

Nadere informatie

Mindshifts van opleiden naar leren

Mindshifts van opleiden naar leren Mindshifts van opleiden naar leren P.Robert-Jan Simons www.visieopleren.nl 29-10-2014 2 19 december 2013 afscheidscollege 3 19 december 2013 afscheidscollege 4 19 december 2013 afscheidscollege 5 Wat gebeurt

Nadere informatie

Leiderschap van professionals in organisaties. Jaarcongres Verandermanagement

Leiderschap van professionals in organisaties. Jaarcongres Verandermanagement Leiderschap van professionals in organisaties Jaarcongres Verandermanagement dr Manon C. P. Ruijters november 2016 Sterke professionals in een lerende omgeving Professionele identiteit november 2016 2

Nadere informatie

SAMENWERKEN Interview

SAMENWERKEN Interview SAMENWERKEN Interview Onderzoek 10 LoopbaanVisie april 2016 Persoonlijke ontwikkeling, professionele ontwikkeling en samenwerkingsrelaties Samenwerking vraagt om een stevige professionele identiteit Yvette

Nadere informatie

Antoine de Saint-Exupery

Antoine de Saint-Exupery Ons Plan 2019-2023 Vrijheid: Wanneer je een schip wilt bouwen, breng dan geen mensen bij elkaar om hout aan te slepen, werktekeningen te maken, taken te verdelen, maar leer de mensen te verlangen naar

Nadere informatie

36. Masterstudenten als bruggenbouwers tussen onderwijs en schoolpraktijk

36. Masterstudenten als bruggenbouwers tussen onderwijs en schoolpraktijk 36. Masterstudenten als bruggenbouwers tussen onderwijs en schoolpraktijk DE MASTERLERAAR ALS BRUGGENBOUWER Marco Snoek en Gonny Farley-Reijnen DE LERAAR ALS SLEUTEL Lerarenbeurs, Masterambitie OCW, Initiatieven

Nadere informatie

Wijzer in de professionele ruimte

Wijzer in de professionele ruimte Wijzer in de professionele ruimte Strategieën om de professionele ruimte van docenten(-teams) te optimaliseren Rob Vink Wat is professionele ruimte? Als docent geef je vorm aan het onderwijs en daar voel

Nadere informatie

De professionele leergemeenschap met een onderzoekende cultuur. Masterclass 3

De professionele leergemeenschap met een onderzoekende cultuur. Masterclass 3 De professionele leergemeenschap met een onderzoekende cultuur Masterclass 3 De professionele leergemeenschap met een onderzoekende cultuur Thomas Friedman (2005) The world is flat Onderwijs is zeer traag

Nadere informatie

Voorwoord 4. Leeswijzer 6. Inleiding 8. 2. Wat gaan we de leerlingen leren? Hoe weten we of de leerlingen de leerstof geleerd hebben?

Voorwoord 4. Leeswijzer 6. Inleiding 8. 2. Wat gaan we de leerlingen leren? Hoe weten we of de leerlingen de leerstof geleerd hebben? Inhoud Voorwoord 4 Leeswijzer 6 Inleiding 8 1. Focus op leren: een helder en overtuigend doel 13 2. Wat gaan we de leerlingen leren? Hoe weten we of de leerlingen de leerstof geleerd hebben? 29 3. Wat

Nadere informatie

Werken aan een topteam!

Werken aan een topteam! Werken aan een topteam! 3 november 2016 1 Inhoud Even voorstellen Theorie van Luc Greven en anderen Dialoog 2 Even voorstellen Wie is wie? Wat zou je willen halen bij deze masterclass? 3 Goede schoolleiders?

Nadere informatie

Welkom. Wat weten we over succesvolle scholen?

Welkom. Wat weten we over succesvolle scholen? Welkom Duurzame schoolontwikkeling begint bij een gezamenlijke identiteit: waar staan wij voor? Over de kracht van DNA/ identiteit, collectieve ambitie, in verbinding werken Wat weten we over succesvolle

Nadere informatie

Visie op verpleegkundige professionaliteit

Visie op verpleegkundige professionaliteit Visie op verpleegkundige professionaliteit Verpleegkundige professionaliteit en trots Verpleegkundigen zijn van cruciaal belang voor het leveren van kwalitatief hoogstaande zorg in het MCL. De afgelopen

Nadere informatie

19. Reflectie op de zeven leerfuncties

19. Reflectie op de zeven leerfuncties 19. Reflectie op de zeven leerfuncties Wat is het? Wil een organisatie kennisproductief zijn, dan heeft zij een leerplan nodig: een corporate curriculum dat de organisatie helpt kennis te genereren, te

Nadere informatie

Leergang Leiderschap voor Professionals

Leergang Leiderschap voor Professionals Leergang Leiderschap voor Professionals Zonder ontwikkeling geen toekomst! Leergang Leiderschap voor Professionals Tijden veranderen. Markten veranderen, organisaties en bedrijven veranderen en ook de

Nadere informatie

Opleidingsprogramma DoenDenken

Opleidingsprogramma DoenDenken 15-10-2015 Opleidingsprogramma DoenDenken Inleiding Het opleidingsprogramma DoenDenken is gericht op medewerkers die leren en innoveren in hun organisatie belangrijk vinden en zich daar zelf actief voor

Nadere informatie

OVER LEIDERS, PROFESSIONALS EN GRENZEN

OVER LEIDERS, PROFESSIONALS EN GRENZEN OVER LEIDERS, PROFESSIONALS EN GRENZEN ECBO, 27 November 2014 Marco Snoek INHOUD Beelden over leiderschap Flipping the system Leiderschap en professionele ruimte Theory of improvement Transfer of learning

Nadere informatie

Najaarscongres VMP/VHMZ. Nijkerk, 19 november 2015 Dr. Wilma van der Scheer

Najaarscongres VMP/VHMZ. Nijkerk, 19 november 2015 Dr. Wilma van der Scheer Najaarscongres VMP/VHMZ Nijkerk, 19 november 2015 Dr. Wilma van der Scheer Thema s 1. Setting of the scene: veranderende visie op zorg enzo... 2. Consequenties voor beroepsbeoefenaren (vier trends) 3.

Nadere informatie

Professionele identiteit. Alumnidag CNA

Professionele identiteit. Alumnidag CNA Professionele identiteit Alumnidag CNA Manon Ruijters Amsterdam 4 november 2015 Wat is voor jou de essentie van je vak? 4 november2015 2 De dingen die je doet, als je niet meer weet wat te doen ¹ leren

Nadere informatie

Bewegen tot leren: Perspectieven voor een krachtige leeromgeving

Bewegen tot leren: Perspectieven voor een krachtige leeromgeving Bewegen tot leren: Perspectieven voor een krachtige leeromgeving Jouw ervaring Neem iets in gedachten dat je nu goed kunt en waarvan je veel plezier hebt in je werk: Vertel waartoe je in staat bent. Beschrijf

Nadere informatie

CONCEPT.. ( datum) Versie:. ( nummer )

CONCEPT.. ( datum) Versie:. ( nummer ) Persoonlijke Balanced Scorecard van.( naam ) Pagina 1 2. Inhoud Titel Pagina 1. Voorblad 1 2. Inhoud 2 3. Aanleiding 3 4. Missie 4 5. Doelstellingen 5 6. Kritieke succesfactoren 6 7. Overzicht prestatie-indicatoren

Nadere informatie

Op weg naar een integraal kindcentrum. Janny Reitsma

Op weg naar een integraal kindcentrum. Janny Reitsma Op weg naar een integraal kindcentrum Janny Reitsma Programma: Verkenning van het integraal kindcentrum Leiderschap: mensen in beweging zetten Leiderschap: planmatig organiseren Leren als strategie voor

Nadere informatie

Hoe komen we in topvorm?

Hoe komen we in topvorm? Hoe komen we in topvorm? Niet meer vandaag maar morgen? Is de vraag Wat is onze uitdaging? 70 tot 80 procent van de verpleegkundigen zijn inservice en MBO-opgeleid 90 procent van de Nederlandse verpleegkundigen

Nadere informatie

WELKOM Hostmanship Quickscan Gemeente Etten-Leur Hostmanship Quickscan De kracht van de organisatie wordt bepaald door de kwaliteit van de relaties zowel intern als extern Hostmanship Quickscan

Nadere informatie

ONDERWIJS EN INNOVATIE OP DE LINDERTE

ONDERWIJS EN INNOVATIE OP DE LINDERTE ONDERWIJS EN INNOVATIE OP DE LINDERTE Onderwijs zoals we dat vroeger kenden, bestaat al lang niet meer. Niet dat er toen slecht onderwijs was, maar de huidige maatschappij vraagt meer van de leerlingen

Nadere informatie

Leidinggeven aan onderzoekende scholen in de 21 ste eeuw

Leidinggeven aan onderzoekende scholen in de 21 ste eeuw Leidinggeven aan onderzoekende scholen in de 21 ste eeuw Vier jaar onderzoek naar onderzoeksmatig leiderschap: welke inzichten levert het op? Meta Krüger Lector leiderschap in het onderwijs Inhoud lezing

Nadere informatie

ONDERZOEK ALS EFFECTIEVE INTERVENTIE OM DE PRAKTIJK TE VERSTERKEN MARCO SNOEK

ONDERZOEK ALS EFFECTIEVE INTERVENTIE OM DE PRAKTIJK TE VERSTERKEN MARCO SNOEK ONDERZOEK ALS EFFECTIEVE INTERVENTIE OM DE PRAKTIJK TE VERSTERKEN MARCO SNOEK Onderwijs ontwikkeling 2 INHOUD Onderzoek als impuls voor onderwijsontwikkeling? Wat weten we over onderwijsontwikkeling? De

Nadere informatie

Professionaliteit in wetenschap en zorg

Professionaliteit in wetenschap en zorg Professionaliteit in wetenschap en zorg Symposium: in balans Utrecht 27 november 2015 Dr. Hans van Dartel, ethicus, verpleegkundige (np) Voorzitter Commissie Ethiek V&VN Opzet Verkenning waarden van praktijken

Nadere informatie

Je Binnenste Buiten. regio-avond 1 oktober 2015, Karmelklooster Drachten

Je Binnenste Buiten. regio-avond 1 oktober 2015, Karmelklooster Drachten Je Binnenste Buiten regio-avond 1 oktober 2015, Karmelklooster Drachten Manon Ruijters Drachten 1 oktober 2015 Wat is voor jou de essentie van je vak? 1 oktober 2015 2 De dingen die je doet, als je niet

Nadere informatie

STICHTING KINDANTE. Visie Personeel

STICHTING KINDANTE. Visie Personeel STICHTING KINDANTE Visie Personeel Visie Personeel 1 Inleiding De onderwijskundige visie van stichting Kindante vormt de basis voor de wijze waarop de Kindantescholen hun onderwijs vormgeven. Dit vraagt

Nadere informatie

Openhartig Managen volgens de. Montalto methode

Openhartig Managen volgens de. Montalto methode Openhartig Managen volgens de Montalto methode Managen van verbinding Leiders en managers kunnen veel meer bereiken dan ze voor mogelijk houden. Veel potentieel van medewerkers blijft onbenut, omdat hun

Nadere informatie

Professionaliseren in Netwerken. Maarten de Laat

Professionaliseren in Netwerken. Maarten de Laat Professionaliseren in Netwerken Maarten de Laat maarten.delaat@ou.nl Het Nieuwe Leren Het Nieuwe Leren Het Nieuwe Leren Nadruk o.a. op Leren Leren Leren omgaan met verandering en onzekerheid There are

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding 13. Deel 1 Persoonlijke ontwikkeling 19

Inhoud. Inleiding 13. Deel 1 Persoonlijke ontwikkeling 19 Inhoud Inleiding 13 Deel 1 Persoonlijke ontwikkeling 19 1 Reflecteren 21 1.1 Wat is reflecteren? 21 1.2 STARRT 25 1.3 Zelfhantering 26 1.4 Johari-venster 28 1.5 Evalueren 29 1.6 Opdrachten 29 1.7 Reflectie

Nadere informatie

Uitdagingen voor de professionalisering en de loopbaan van leerkrachten. Geert Devos.

Uitdagingen voor de professionalisering en de loopbaan van leerkrachten. Geert Devos. Uitdagingen voor de en de loopbaan van Geert Devos www.steunpuntssl.be Systeem van Effectieve Effectieve Focus op lespraktijk en leren van leerlingen Actief leren Observatie expert leraren met feedback

Nadere informatie

VALT HIER NOG WAT TE LEREN? EEN EDUCATIEF PERSPECTIEF OP DUURZAAMHEID Gert Biesta Universiteit Luxemburg. een populair recept

VALT HIER NOG WAT TE LEREN? EEN EDUCATIEF PERSPECTIEF OP DUURZAAMHEID Gert Biesta Universiteit Luxemburg. een populair recept VALT HIER NOG WAT TE LEREN? EEN EDUCATIEF PERSPECTIEF OP DUURZAAMHEID Gert Biesta Universiteit Luxemburg een populair recept een maatschappelijk probleem add some learning opgelost! deze bijdrage een perspectief

Nadere informatie

Business Principles, Kernwaarden, Strategie; hoe zit dat?

Business Principles, Kernwaarden, Strategie; hoe zit dat? Business Principles Business Principles, Kernwaarden, Strategie; hoe zit dat? De Business Principles zijn een nadere uitwerking van de kernwaarden en de strategische thema s. Samen met onze purpose, missie,

Nadere informatie

De ontwikkeling van de Mondriaan methode VISIE OP PROFESSIONALISEREN

De ontwikkeling van de Mondriaan methode VISIE OP PROFESSIONALISEREN M.11i.0419 De ontwikkeling van de Mondriaan methode VISIE OP PROFESSIONALISEREN versie 02 M.11i.0419 Naam notitie/procedure/afspraak Visie op professionaliseren Eigenaar/portefeuillehouder Theo Bekker

Nadere informatie

Professionele leergemeenschap in het primair onderwijs. Myriam Lieskamp CNV Onderwijs

Professionele leergemeenschap in het primair onderwijs. Myriam Lieskamp CNV Onderwijs Professionele leergemeenschap in het primair onderwijs Myriam Lieskamp CNV Onderwijs Programma Wat is onderwijs 2032? Vijf niveaus van hoog betrouwbare scholen Wat is een professionele leergemeenschap

Nadere informatie

Leren en ontwikkelen in organisaties. NVTZ congres

Leren en ontwikkelen in organisaties. NVTZ congres Leren en ontwikkelen in organisaties NVTZ congres Manon Ruijters Rotterdam 30 oktober 2015 Hoe leer je beter samenwerken? Hoe kom je van zorgen vóór naar zorgen dat? Hoe zorg je voor méér zelfsturing of

Nadere informatie

De ontwikkeling van kwaliteitsmanagement in het HBO. Ben van Schijndel

De ontwikkeling van kwaliteitsmanagement in het HBO. Ben van Schijndel De ontwikkeling van kwaliteitsmanagement in het HBO Ben van Schijndel Ben van Schijndel, NNK Platform HBO, 24 april 2014 1 Wouter Hart (2010): De kwaliteitsfunctionaris, dat lijkt me iemand die in zijn

Nadere informatie

Evidence-based werken in het onderwijs

Evidence-based werken in het onderwijs Evidence-based werken in het onderwijs Het belang van een onderzoekende houding Gastcollege Hanzehogeschool Groningen Lectoraat Integraal jeugdbeleid 12 november 2008 Meta Krüger Opbouw college Evidence-based:

Nadere informatie

Wat voor organisatie willen we zijn?

Wat voor organisatie willen we zijn? Koersplan 2018-2022 De 2 belangrijkste vragen Wat voor organisatie willen we zijn? En welke cultuur past daarbij? De basis hiervoor vormen de kernwaarden Resultaat: We kiezen voor een koers ipv strategisch

Nadere informatie

Competenties directeur Nije Gaast

Competenties directeur Nije Gaast Competenties directeur Nije Gaast De s voor directeuren van Nije Gaast zijn vertaald in vijf basiss. De beschrijving is gebaseerd op de schoolleiderscompententies die landelijk zijn vastgesteld en zijn

Nadere informatie

Dat leren, dat werkt echt goed!

Dat leren, dat werkt echt goed! Dat leren, dat werkt echt goed! Randvoorwaarden voor succesvolle trajecten Paul Hennissen Lector Opleiden in de School De Nieuwste Pabo Sittard Dat leren, dat werkt echt goed! Kies een voor jou effectieve

Nadere informatie

Waardengedreven ketenmanagement. C. Hemeltjen J. Niesten

Waardengedreven ketenmanagement. C. Hemeltjen J. Niesten Waardengedreven ketenmanagement C. Hemeltjen J. Niesten De beste manier om de toekomst te voorspellen is haar te creëren DROOM Co 2 is basis voor missie en visie Uitdagingen algemeen Gemeente Deventer

Nadere informatie

Strategisch beleidsplan Stichting Promes 2015-2018

Strategisch beleidsplan Stichting Promes 2015-2018 Strategisch beleidsplan Stichting Promes 2015-2018 Voorwoord. De planperiode van 2011-2014 ligt bijna achter ons en geeft ons reden tot nadenken over de doelen voor de komende vier jaar. Als we terugdenken

Nadere informatie

De professionele ontwikkeling van docenten: Nascholing of werkplekleren?

De professionele ontwikkeling van docenten: Nascholing of werkplekleren? De professionele ontwikkeling van docenten: Nascholing of werkplekleren? Jan van Driel, POOLL Congres Leren op de werkplek Leuven, 7 januari 2015 Professionele ontwikkeling van docenten Professional development

Nadere informatie

Leiderschapsontwikkeling wat werkt wel, wat werkt niet

Leiderschapsontwikkeling wat werkt wel, wat werkt niet Leiderschapsontwikkeling wat werkt wel, wat werkt niet Programma Opening Presentatie & Interactieve oefening Pauze Worldcafé, in gesprek over leiderschap Terugkoppeling Samenvatting: Wat werkt wel en Wat

Nadere informatie

Leadership in Project-Based Organizations: Dealing with Complex and Paradoxical Demands L.A. Havermans

Leadership in Project-Based Organizations: Dealing with Complex and Paradoxical Demands L.A. Havermans Leadership in Project-Based Organizations: Dealing with Complex and Paradoxical Demands L.A. Havermans LEADERSHIP IN PROJECT-BASED ORGANIZATIONS Dealing with complex and paradoxical demands Leiderschap

Nadere informatie

Teamleider als duizendpoot. Beleidsniveau s. Externe functie van een team. Wat willen we bereiken. Interne functie van een team 30-9-2013

Teamleider als duizendpoot. Beleidsniveau s. Externe functie van een team. Wat willen we bereiken. Interne functie van een team 30-9-2013 LEIDING GEVEN AAN EEN BEHANDELTEAM Multitasking als uitdaging Willem de Haas Teamleider als duizendpoot Organisatiewonder Relatiekunstenaar Taalvirtuoos Doelgericht en inspirerend Leiderschap (missie)

Nadere informatie

Mindshifts mbt leren nodig voor high impact teaching

Mindshifts mbt leren nodig voor high impact teaching Visie op leren Mindshifts mbt leren nodig voor high impact teaching P.Robert-Jan Simons www.visieopleren.nl Sinterklaas als metafoor Mindset Een aantal samenhangende Meestal impliciete Voor henzelf vanzelfsprekende

Nadere informatie

Gedeeld leiderschap Koen Marichal

Gedeeld leiderschap Koen Marichal Gedeeld leiderschap Koen Marichal 05/20/2019 Gummus et al. (2018) Huidig schoolleiderschap onder hoogspanning Stabiliteit, controle, preventie, risicovermijding Interne belangen Inhoud, resultaten, cijfers.

Nadere informatie

Beter leerresultaat met begeleiden op maat

Beter leerresultaat met begeleiden op maat Beter leerresultaat met begeleiden op maat Hoe kan ik aios helpen veel en snel te leren? Coby Baane & Irene Slootweg Welkom! Obv: Liefde voor leren en informatie over leervoorkeuren, Manon Ruijters TG.

Nadere informatie

Samen leren in een professionele leergemeenschap

Samen leren in een professionele leergemeenschap Samen leren in een professionele leergemeenschap De Onderwijsinspectie heeft in de Staat van de leraar 2013-2014 (Inspectie van het Onderwijs, 2015) de visie op de kwaliteit van het onderwijs beschreven.

Nadere informatie

STICHTING KINDANTE. Visie Personeel

STICHTING KINDANTE. Visie Personeel STICHTING KINDANTE Visie Personeel Visie Personeel 1 Inleiding De onderwijskundige visie van stichting Kindante vormt de basis voor de wijze waarop de Kindantescholen hun onderwijs vormgeven. Dit vraagt

Nadere informatie

Pijnpunten PBS. W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Pijnpunten PBS. W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g Pijnpunten PBS Programma Welkom en voorstellen Pijnpunten SWPBS - Pijnpunten kort toelichten - World café: pijnpunten verkennen - Plenair inventariseren Wettelijk kader SWPBS Pedagogische kwaliteit van

Nadere informatie

Van kwaliteit in beeld naar kwaliteit in het klaslokaal. 3 November 2015 Linda Odenthal

Van kwaliteit in beeld naar kwaliteit in het klaslokaal. 3 November 2015 Linda Odenthal Van kwaliteit in beeld naar kwaliteit in het klaslokaal. 3 November 2015 Linda Odenthal 3 Kwaliteitszorg de klas in Kwaliteitszorg in beweging INK-model Procedures ISO 9003 Bergen papier Plan 4 Kwaliteitszorgsysteem

Nadere informatie

Hoe kan ik de kwaliteit van leerkrachten verbeteren?

Hoe kan ik de kwaliteit van leerkrachten verbeteren? Hoe kan ik de kwaliteit van leerkrachten verbeteren? Bewijs leveren Succescriteria Professionele Lerende Gemeenschap Data & Actie onderzoek Collectieve Reflectieve praktijk Collectieve focus op het leren

Nadere informatie

Professionalisering van uw HR-afdeling

Professionalisering van uw HR-afdeling Professionalisering van uw HR-afdeling 2 Professionalisering van uw HR-afdeling Heeft u: HR-professionals die werken in lijn met de eisen en wensen van uw business? HR-professionals met het juiste profiel

Nadere informatie

SKPO Profielschets Lid College van Bestuur

SKPO Profielschets Lid College van Bestuur SKPO Profielschets Lid College van Bestuur 1 Missie, visie SKPO De SKPO verzorgt goed primair onderwijs waarbij het kind centraal staat. Wij ondersteunen kinderen om een stap te zetten richting zelfstandigheid,

Nadere informatie

Leiderschap in Contact

Leiderschap in Contact Waar ideeën en activiteiten rond ziel en zakelijkheid samenkomen op een prachtige plek, vanuit een geïnspireerd netwerk 4-daagse training: Leiderschap in Contact Constructief verbinden in de professionele

Nadere informatie

DE PERFECTE MATCH EEN NIEUWE KIJK OP HET VINDEN EN HERKENNEN VAN TALENT

DE PERFECTE MATCH EEN NIEUWE KIJK OP HET VINDEN EN HERKENNEN VAN TALENT DE PERFECTE MATCH EEN NIEUWE KIJK OP HET VINDEN EN HERKENNEN VAN TALENT WELKOM PROGRAMMA Welkom Introductie ORMIT Aan de slag! - Myrte Ferwerda - Ingrid van Tienen - Alla Liberova Deel 1: Je kan pas iets

Nadere informatie

Coachen... waar bots je op in het coachen van je collega s? Waar gaat het over... Wat is de essentie van coachen? Coachen naar positieve verandering:

Coachen... waar bots je op in het coachen van je collega s? Waar gaat het over... Wat is de essentie van coachen? Coachen naar positieve verandering: Coachen naar positieve verandering: Coachen... waar bots je op in het coachen van je collega s? Focus op het leren van leerkrachten en de school als lerende organisatie. beno.schraepen@plantijn.be, Master

Nadere informatie

Professionele werkplaatsen: een model voor leren en onderzoekend samenwerken

Professionele werkplaatsen: een model voor leren en onderzoekend samenwerken Professionele werkplaatsen: een model voor leren en onderzoekend samenwerken Wat gaan we doen? 1. Waarom, wat en hoe - Professionele Werkplaatsen (PW) - WIN project 2. WIN uitkomst fase 1 definitie en

Nadere informatie

Bevorderen kennisdeling & ontwikkeling op de werkvloer. 10 november 2016 Miriam Oude Wolbers

Bevorderen kennisdeling & ontwikkeling op de werkvloer. 10 november 2016 Miriam Oude Wolbers Bevorderen kennisdeling & ontwikkeling op de werkvloer 10 november 2016 Miriam Oude Wolbers Even kort voorstellen Bedrijfskundige achtergrond (TUE) Ruim 20 jaar werkervaring in consultancy en managementfuncties

Nadere informatie

Praktijkervaring een plaats geven in het onderwijs. Karin Kleine

Praktijkervaring een plaats geven in het onderwijs. Karin Kleine Praktijkervaring een plaats geven in het onderwijs Karin Kleine Professionaliseren Opleiding Werkervaring Persoonlijke kenmerken Motivatie/ondernemerschap teamintervisie Leren van en met elkaar Individueel

Nadere informatie

Leerlandschappen. Amersfoort 26 oktober 2009 Manon Ruijters

Leerlandschappen. Amersfoort 26 oktober 2009 Manon Ruijters Amersfoort 26 oktober 2009 Manon Ruijters Er zijn veel verschillende vormen van leren. Leren gebeurd in alle organisaties! Maar hoe zorg je dat: kennis stroomt? dat wat er gemaakt wordt, ook toegepast

Nadere informatie

Gids voor werknemers. Rexel, Building the future together

Gids voor werknemers. Rexel, Building the future together Gids voor werknemers Rexel, Building the future together Editorial Beste collega s, De wereld om ons heen verandert snel en biedt ons nieuwe uitdagingen en kansen. Aan ons de taak om effectievere oplossingen

Nadere informatie

Effectieve samenwerking: werken in driehoeken

Effectieve samenwerking: werken in driehoeken Effectieve samenwerking: werken in driehoeken Werken in driehoeken is een wijze van samenwerking die in elke organisatie, projectteam en netwerk mogelijk is. Het maakt dat we kunnen werken vanuit een heldere

Nadere informatie

Inhoud. Vechten voor wie je bent! Illustratie van een docent 11

Inhoud. Vechten voor wie je bent! Illustratie van een docent 11 Inhoud Vechten voor wie je bent! Illustratie van een docent 11 Leidinggevende wie ben je? Inleiding op het centrale thema 13 Dolf van den Berg, namens alle auteurs en andere betrokkenen Wie is het die

Nadere informatie

Strategienota Ruimte, Relatie & Rekenschap

Strategienota Ruimte, Relatie & Rekenschap Strategienota 2019-2022 Ruimte, Relatie & Rekenschap 2 Strategienota Landstede Groep 2019-2022 Inhoudsopgave Inleiding 4 Hoofdstuk 1 Missie & waarden 6 1.1 Missie 6 1.2 Waarden 6 We willen ontwikkelen

Nadere informatie

Internationale leerresultaten in het curriculum. Workshop

Internationale leerresultaten in het curriculum. Workshop Internationale leerresultaten in het curriculum Workshop Structuur van de sessie 1. Overlopen lijst competenties en deze koppelen aan een concrete opleiding 2. Het meten van draagvlak bij docenten: de

Nadere informatie

VELOV-leergemeenschap Digitaal Leren

VELOV-leergemeenschap Digitaal Leren VELOV-leergemeenschap Digitaal Leren Welke richting slaan we in met de lerarenopleiding? Hoe is het om in 2020 in de lerarenopleiding te studeren? Hoe ziet de leraar van de toekomst eruit? Zijn mobiele

Nadere informatie

2.3. Paul Hennissen: De ontwikkeling van de school als Professionele leergemeenschap

2.3. Paul Hennissen: De ontwikkeling van de school als Professionele leergemeenschap 2.3. Paul Hennissen: De ontwikkeling van de school als Professionele leergemeenschap De ontwikkeling van de school als Professionele Leergemeenschap (PLG) is vanaf het begin van het CoP-project onderwerp

Nadere informatie

Leervoorkeuren. Hoe werkt leren voor jou/jullie? Ria Slingerland-Blom De Reehorst, Ede

Leervoorkeuren. Hoe werkt leren voor jou/jullie? Ria Slingerland-Blom De Reehorst, Ede Leervoorkeuren Hoe werkt leren voor jou/jullie? Ria Slingerland-Blom De Reehorst, Ede 31-01-2103 Programma Introductie Twynstra Gudde Ria Slingerland-Blom Language of Learning Invullen scan Leervoorkeuren

Nadere informatie

De professionele identiteit van de bestuurder

De professionele identiteit van de bestuurder De professionele identiteit van de bestuurder Aan de slag met een werkmodel Sam Terpstra Bestuurder CSG Reggesteyn Kerndocent AOG School of management Actueel debat Beroepsprofiel? Accreditatie? Registratie?

Nadere informatie

Lijdende teams of Leidende teams? Of: bezieling versus burnout

Lijdende teams of Leidende teams? Of: bezieling versus burnout Lijdende teams of Leidende teams? Of: bezieling versus burnout Waaraan herken je een Leidend Team? Effectieve teams zorgen ervoor dat mensen het naar hun zin hebben in de organisatie. Dat mensen met plezier

Nadere informatie

Een pittig gesprek. Dr. Ronald Stevens Stevens Consultancy 30 november 2015

Een pittig gesprek. Dr. Ronald Stevens Stevens Consultancy 30 november 2015 Een pittig gesprek Dr. Ronald Stevens Stevens Consultancy 30 november 2015 Voorzitter auditcommissies Kwaliteitsnetwerk MBO Veranderkundige, onderzoeker en interim manager Postgraduate Public Auditing

Nadere informatie

Professionele Lerende Gemeenschap

Professionele Lerende Gemeenschap Daadkrachtig leiding geven aan een professionele leergemeenschap Succescriteria Professionele Lerende Gemeenschap Data & Actie onderzoek Collectieve Reflectieve praktijk Collectieve focus op het leren

Nadere informatie

( Verantwoord ) Beleidsvoerend Vermogen

( Verantwoord ) Beleidsvoerend Vermogen ( Verantwoord ) Beleidsvoerend Vermogen Herman Siebens SOK - Beveren-Waas 10 / 12 / 2010 Er verandert heel wat meer met minder! toenemende druk richting autonomie openheid naar de maatschappelijke omgeving

Nadere informatie

Loopbanen van leerkrachten: hefbomen voor schoolontwikkeling. Samen werken om te leren. Geert Devos.

Loopbanen van leerkrachten: hefbomen voor schoolontwikkeling. Samen werken om te leren. Geert Devos. Loopbanen van leerkrachten: hefbomen voor schoolontwikkeling Samen werken om te leren Geert Devos www.steunpuntssl.be Effectieve professionalisering Inhoudskenmerken Focus op lespraktijk en leren van leerlingen

Nadere informatie

Algemene ontwikkelingen en verschuivingen in het werken. Plaats & tijd onafhankelijkheid

Algemene ontwikkelingen en verschuivingen in het werken. Plaats & tijd onafhankelijkheid Inspiratiefilm Algemene ontwikkelingen en verschuivingen in het werken Werkplek! Activiteit Individu! Samen Routinematig! Projectmatig Taakgericht! Multidisciplinair Aanwezigheid (9-5)! Ontmoeting, resultaat

Nadere informatie

Kwaliteitskaart Kennis- en kwaliteitsontwikkeling

Kwaliteitskaart Kennis- en kwaliteitsontwikkeling Kwaliteitskaart Kennis- en kwaliteitsontwikkeling Vier kwaliteitsaspecten staan centraal in Kennis- en kwaliteitsontwikkeling 1. Strategisch kwaliteitsmanagement (Kwaliteitszorg, dat zijn wij) 2. Professionele

Nadere informatie

Met kleine ingrepen grote effecten in de havo les.

Met kleine ingrepen grote effecten in de havo les. Met kleine ingrepen grote effecten in de havo les. activeren en differentiëren Havo Congres Ede 5 februari 2015 Johan Keijzer j.keijzer@aps.nl Naam Datum Aandacht voor het volgende. De start van de les

Nadere informatie

Een scholengemeenschap, heeft het allemaal wel zin?

Een scholengemeenschap, heeft het allemaal wel zin? Een scholengemeenschap, heeft het allemaal wel zin? De scholengemeenschap: vrije ruimte voor reflectie, inspiratie en constructie Marc Maertens & Jimmy De Wandel Doelstellingen Tool om naar scholengemeenschappen

Nadere informatie