Leren implementeren. Waar sta jij met Leren implementeren? Leren in de wijk 30 januari2017 Karlijn Stals, programmaleidervakmanschapnji

Transcriptie

1 Leren implementeren Leren in de wijk 30 januari2017 Karlijn Stals, programmaleidervakmanschapnji Ik weet alles over implementeren en kan het ook heel goed! Ik sta voor een afgebakende, overzichtelijke verandering Ik sta voor een ingewikkelde, complexe verandering Ik weet niets en bak er ook niks van. Waar sta jij met Leren implementeren? A little can create positive changes 3 1

2 Samenwerken Doorzettingsvermogen Lef Enthousiasme Duidelijk doel Wat zag je? Hoe lukt het om te veranderen? Innovatie - implementatie Innovatie begint met dromen, een ambitie. Maar dan er moet iets nieuws, er komt iets bij, er wordt iets uitgerold, ingevoerd, doorgevoerd de implementatie. 5 De goede mix van theorie en chemie Vandaag: Jullie vragen Inspiratie en energie Theorie, effectief implementeren 2

3 Generiek implementatie model proces strategieën determinanten verspreiding adoptie invoering borging professionals interventie organisatie context Schema vrij naar Fleuren e.a., 2002; 2004; Kennis over implementatie helpt Het gaat niet vanzelf! Oog voor uiteindelijke doel: bv goede zorg Systematische aanpak Vraag bepalen, analyseren Inrichten, uitvoeren Monitoren, evalueren NJi implementatie ZonMw implementatie TNO implementatie 8 Vraag bepalen: stap 1 Wat is de vraag en is deze voor iedereen helder? Wat wil je veranderen? Wat wil je met de verandering bereiken? Wie vraagt dit van je? Wie moeten er iets anders doen/denken/weten? 9 3

4 Lijkt heel simpel Verhelder altijd Gezamenlijke ambitie Specifiek, klein Meetbaar? 10 Analyseren: stap 2 In kaart brengen van de belangrijkste factoren: Fasen van veranderen Bevorderende en belemmerende factoren Wat is er al eerder gedaan en hoe werkte dat? 11 Belemmerende en bevorderende factoren De innovatie Voorbeelden hiervan zijn de mate waarin de innovatie is beschreven in heldere stappen, de mate waarin de innovatie aansluit bij de bestaande werkwijzeen de mate waarin de professional de innovatie relevant vindt voor zijn/haar cliënt. De organisatie Voorbeelden hiervan zijn de mate van turbulentie binnen de organisatie, vervanging bij personeelsverloopen beschikbaarheid van tijd De gebruikers Voorbeelden hiervan zijn de mate waarin de professional de innovatie nuttig lijkt, het vindt passen bij zijn of haar taakomschrijving, het persoonlijk voordeel of nadeel oplevert en de mate waarin de professional sociale steun ervaart. De sociaal-politieke omgeving Dit gaat om de vraag of de innovatie aansluit bij de bestaande wet-en regelgeving. TNO, MIDI (MeetInstrumentDeterminanten van Innovaties) 12 4

5 Vijf typen gebruikers Type professional Leerstijl Leerstrategie Vernieuwers Inspiratiegericht Ontdekken Vroege aanvaarders Instructiegericht Informeren Vroege meerderheid Participatiegericht Inspireren Late meerderheid Exploratiegericht Integreren Achterblijvers Feedbackgericht Stimuleren Inrichten: stap 3 Hoe richt ik de verandering in? - Wie leidt de implementatie? Wie is aanjager? - Is een implementatieteam nodig? - Welke activiteiten vormen onderdeel van je plan? 14 De Leer- en Communicatiewijzer 15 5

6 Uitvoeren: stap 4 Hoe leer ik de betrokkenen met de verandering omgaan? Als iets niet werkt: doe iets anders! Als iets werkt: doe er meer van! Als iets werkt: leer het (van) een ander 16 Wat zou jij hier doen? Olifantenpaadjes: de kortste weg Herken ze! Valkuilen Overtuigen Controleren Disciplineren Omarm ze Inspiratie, energie, motivatie Informele netwerken Beweegredenen

7 Monitoren: stap 5 Hoe volg ik de verandering? Wat wil je monitoren? En hoe ga je dat doen? Wat zijn de successen om te vieren? 19 Niet altijd een hele studie Houdt het klein, simpel Maak gebruik van bestaande gegevens en reguliere momenten Monitor elkaar Geef direct feedback Benut feedback 20 Borgen: stap 6 Hoe zorg ik dat de verandering blijft werken? Bijvoorbeeld door: Regelmatige bijscholing aan (nieuwe) betrokkenen Herhalen van afspraken Regelmatig nieuwe informatie sturen Netwerk inrichten voor uitwisselen van ervaringen 21 7

8 Leren tijdens doen Belemmeringen gedurende de weg: Iedereen doet wat anders, de methode is ver te zoeken Mensen houden zich niet aan afspraken, ik trek aan een dood paard Er zijn niet genoeg middelen, zo krijgen we het niet voor elkaar Maar ook: versnellers In dat ene team gaat het als een speer Die collega is ieders grote voorbeeld Doordat die manager snapt wat we doen, krijgen we alle steun 22 Cyclus! Zicht op het uiteindelijke doel Korte cycli van verandering 23 Wat voor soort verandering/vernieuwing?

9 Eerste orde Tweede orde Derde orde Kleine, eenvoudige veranderingen Gebruik van nieuwe hulpmiddelen, best practices, andere systemen Vernieuwen van inzichten Deel van gedrag aanpassen Verandering in (on)bewuste overtuigingen Omgaan met contrasterende opvattingen Makkelijk toe te passen Bewust gaan werken Raakt kern van organisatie/persoon/ werk Verandert essentie van gedrag en werkwijze niet Kan gestandaardiseerd worden Verbreden van repertoire Ruimte voor variatie Niet op te lossen, wel te hanteren Niet vast te pakken 25 Complexiteit verandervraagstuk Bijpassende benaderingswijze Kenmerken benaderingswijze 1 e orde Ontwerpbenadering Wordt in 80% van de gevallen gekozen J J J Planmatig; lineair ingericht proces Top-down Weinig betrokkenen 2 e orde Ontwikkelbenadering J Procesmatig: geleidelijke realisatie J Veel betrokkenen J Aandacht voor belemmerende en bevorderende aspecten J Interventies om betrokkenen naar gewenste situatie te krijgen 3 e orde Lerend vernieuwen J Meervoudig bekijken van vraagstuk J Plannen niet mogelijk (geen stabiele beginsituatie en gewenste situatie), dus organiseren van netwerken J Complexe interactiepatronen J Creativiteit voedt vernieuwing J Botsingen leiden tot inzichten J Commitment op diepere lagen J Proces van handelen, reflecteren en leren Cyclus! Zicht op het uiteindelijke doel Korte cycli van verandering 1 e orde: 1 cyclus 2 e orde: verschillende cycli 3 e orde: veel verschillende cycli; samen leren; loslaten, ruimte geven; gezamenlijk(e) doel(en) 27 9

10 Wat neem je mee naar huis? 28 Om mee naar huis te nemen Laten! Denken dat goede ideeën vanzelf benut worden Een implementatieproces helemaal dichttimmeren Doen! Implementeren met gebruik van kennis over wat werkt Korte verandercycli maken, leren tijdens het doen Nooit meer vergeten! Er is kennis voorhanden: benut die kennis Er zijn medestanders: zoek contact en leer van elkaar 29 Bedankt! Contact / Verder lezen: Stals, K. (2012). De cirkel is rond. Onderzoek naar succesvolle implementatie van interventies in de jeugdzorg. (proefschrift). Utrecht: Universiteit Utrecht 30 10