Pedagogisch PACT. Jeugd in Onderzoek Maandag 13 maart Marielle Balledux en Jolanda Spoelstra Nederlands Jeugdinstituut

Transcriptie

1 Pedagogisch PACT Een PACT tussen professionals uit onderwijs, opvang en zorg Jeugd in Onderzoek Maandag 13 maart 2017 Marielle Balledux en Jolanda Spoelstra Nederlands Jeugdinstituut

2 Deze workshop uur PACT proeftuinen: hoe hebben zij dat aangepakt? Ambitie van PACT: een inclusieve omgeving voor jonge kinderen creëren Interprofessionele samenwerking: Om inclusief te kunnen werken lijkt het verstandig de samenwerking en de verbinding te zoeken tussen professionals uit onderwijs, opvang en zorg Verschillende manieren: Er is niet een zaligmakend model Tips in deze presentatie! Wat werkt: wat zien we in de casestudy en wat zijn jullie ideeën?

3 Interprofessionele samenwerking Vaardigheden en houdingen Met interprofessionele samenwerking bedoelen we: Samenwerken met professionals van andere disciplines. Dit betekent dat er overlegmomenten zijn en er sprake is van een interprofessioneel team, waarbij men in samenspraak en gedeelde verantwoordelijkheid een gemeenschappelijke visie en een doelgerichte aanpak ontwikkelt. (Tsakitzidis en Van Royen, 2008) Competenties van interprofessionele samenwerking (Bronstein, 2011) onderlinge verbondenheid nieuwe activiteiten flexibiliteit gezamenlijke verantwoordelijkheid reflectie 3

4 Interprofessionele samenwerking Hoe kijk jij daar tegenaan? 1. Samenwerking met professionals van andere disciplines is belangrijk voor mijn vak 2. Ik kijk verder dan mijn eigen functie en mijn eigen takenpakket 3. Wij reflecteren regelmatig op het samenwerkingsproces 4

5 Tip 1: neem (of stimuleer) tijd voor reflectie Een voorbeeld Iedereen krijgt groene en oranje post-its. Gebruik een groene voor Ja, een oranje voor Nee. Schrijf het nummer van de stelling op de post-it. Wanneer alle stellingen geweest zijn plakt iedereen zijn post-its op een rij. Je ziet in een oogopslag welke stellingen groen en oranje zijn. Ga hierover in gesprek met elkaar. Heel inzichtelijk! 5

6 PACT-proeftuinen Innovatieve praktijken aan de slag in 2015 en proeftuinen waarin gewerkt is aan een rijke speel- en leeromgeving voor jonge kinderen door samenwerking tussen onderwijs en opvang: Groningen en Middelburg 3 proeftuinen waarin gewerkt is aan een inclusieve pedagogische omgeving voor jonge kinderen door samenwerking tussen onderwijs, opvang en zorg: Amsterdam, Apeldoorn en Lent 2 gemeentepilots waarin onderwijs, opvang, zorg én gemeente samenwerken: Almere en Eersel 6

7 PACT-proeftuin Middelburg Dromen: Alle betrokkenen binnen het kindcentrum werken aan een uitdagend pedagogisch klimaat en aan doorgaande ontwikkelingslijnen: één team, één visie, één doorgaande lijn Werkwijze: leerkrachten en pedagogisch medewerkers organiseerden gezamenlijke projecten en richtten hoeken op school in waar kinderen samen kunnen spelen professionals zijn gaan werken met KIJK! (leerlingvolgsysteem) intern begeleider óók beschikbaar voor kinderen van 0-4 jaar 7

8 PACT-proeftuin Middelburg Enkele uitkomsten: Voor kinderen is de overgang van kinderopvang naar school makkelijker: de gezichten en de omgeving zijn al bekend. Ook voor ouders is dat prettig. Door de focus op het verbeteren van de overgang van kinderopvang naar groep 1 en 2 is er spanning komen te zitten op de overgang naar groep 3. Professionals waarderen de samenwerking maar het is lastig voor medewerkers van kinderopvang en onderwijs om samen te komen. Wanneer? Hoe wordt dat betaald? Wisselingen in personeel en veranderingen in management van negatieve invloed 8

9 PACT-proeftuin Apeldoorn Dromen: Een doorgaande lijn voor jonge kinderen, het opheffen van de schotten tussen onderwijs en kinderopvang, deskundige leerkrachten en pedagogisch medewerkers die kinderen met zorgvragen kunnen helpen in de groep en een constructieve samenwerking met ouders en met zorgorganisaties uit de regio Werkwijze: In eerste instantie een kindoverleg (casuïstiek) met twee zorgorganisaties en ib er van onderwijs en ib er van opvang Vanaf 2016 een inclusiepedagoog van Lindenhout die kinderen begeleidt en medewerkers coacht 9

10 PACT-proeftuin Apeldoorn Enkele uitkomsten: De inclusiepedagoog heeft oog voor (de vragen van) het individuele kind én coacht het team, waardoor er preventief gewerkt wordt. Eigenlijk voordat een probleem echt een probleem wordt. Je kan haar gewoon in het voorbijgaan even een vraag stellen, omdat ze er is. Anders had het langer geduurd voordat we ergens aan de bel hadden getrokken. Professionals voelen zich zekerder en hebben een groter handelingsrepertoire bij het omgaan met kinderen die extra zorg vragen. Met de bijdrage van de inclusiepedagoog worden kinderen eerder en sneller geholpen worden. Voor de ouders is het prettig dat het eerder wordt opgemerkt als er iets met een kind is, en dat de inclusiepedagoog een bekend gezicht is als er meer moet gebeuren dan wat er in school geboden kan worden. Er zijn nu korte lijnen, nauwelijks wachttijden en betere overgangen. 10

11 PACT-proeftuin Apeldoorn Opvallende consequentie: Er komen steeds meer leerlingen die extra zorg nodig hebben. Een gevolg is dat sommige ouders met een kind met weinig zorgbehoeften de school gaan mijden. 11

12 PACT gemeentepilot Eersel Dromen: Doorgaande ontwikkeling én support organiseren voor alle kinderen door samenwerking tussen opvang, onderwijs, het Lokale Ondersteuningsteam (LOT) en de GGD Concreter: Er is een goede overdracht van opvang naar onderwijs. LOT-medewerkers zijn nauw verbonden met en kunnen snel reageren op een vraag vanuit school of opvang. Er zijn duidelijke afspraken over wie waar terecht kan met vragen. 12

13 PACT gemeentepilot Eersel Werkwijze: Alle partijen komen structureel samen Er is aandacht voor intrinsieke motivatie van betrokkenen Werken aan een echtscheidingsprotocol (beter omgaan met vragen over scheiding) LOT-medewerker komt naar school (i.p.v. ouders naar het CJG) 13

14 PACT gemeentepilot Eersel Enkele uitkomsten: Betrokkenen zien zelf dat de overgang van opvang naar school veel beter verloopt en dat ze minder handelingsverlegen zijn bij echtscheidingssituaties Geleerde lessen: Benut alle kansen die er zijn om kinderen te zien op hun plek Formuleer een doelstelling met de verschillende partijen Het is belangrijk om elkaar te kennen Focus niet teveel op het maken van een protocol, maar presenteer het als een bouwsteen en doe het voor een onderwerp waar je veel te maken mee hebt Advies aan de gemeente: geef een impuls aan het begin. Bijvoorbeeld door het beschikbaar stellen van budget en een projectleider. Specifiek: zorg dat professionals de tijd krijgen om elkaar te leren kennen. 14

15 Tip 2: breng de aandacht steeds terug naar het doel van de interprofessionele samenwerking Een voorbeeld Hang je doelen aan een getallenlijn! Op een schaal van 1 tot 10: hoe ver zijn jullie met het realiseren van jullie doelen? 15

16 Een veranderproces Voor alle proeftuinen geldt: het begint met een droom! 16

17 A little can create positive changes Een filmpje 17

18 Wat zag je? Hoe lukt het om te veranderen? Samenwerken Doorzettingsvermogen Lef Enthousiasme Duidelijk doel 18

19 Bevorderend en belemmerend Bevorderende factoren Belemmerende factoren Het kennen en accepteren van ieders Een wij-zij gevoel rol en expertise Open met elkaar in gesprek gaan Onduidelijkheid over de samenwerking met elkaar Het samen loslaten van routines en verlaten van de eigen comfortzone Het ontbreken van heldere afspraken en niet duidelijk hebben wat het is Het vieren van successen en waardering voor resultaten die al behaald worden doel is waar aan gewerkt wordt De waan van de dag Elkaar een tijd kennen Een onstabiel team, doordat collega s boventallig raken of om andere reden vertrekken Gedeelde passie voor het vak en gedeelde visie en missie Fysieke afstand tussen locaties en professionals 19

20 Tip 3: denk na over merkbare en meetbare resultaten Een voorbeeld Hoe volg ik de verandering? Wat wil je monitoren? En hoe ga je dat doen? Wat zijn de successen om te vieren? Veranderen is een proces en gebeurt niet vanzelf! Gebruik als hulpmiddel bijvoorbeeld de Implementatiewijzer van het NJi ( 20

21 Schrijf een kaartje! Bespreek in duo s Een advies aan jezelf Is het herkenbaar wat verteld is? Wat neem je mee naar huis? Een advies aan (één van) de proeftuinen Welke advies heb jij aan de proeftuin(en) om de ingeslagen weg vol te houden? 21

22 Tot slot Geen perfect recept Wel een idee over ingrediënten 22

23 Coming up: gereedschapskist PACT-producten ter inspiratie en om zelf te gebruiken 23

24 Bedankt voor je aandacht