Van vliegwiel naar perpetuum mobile Monitoring en doorontwikkeling vernieuwing jeugdbescherming. Stelling 1. Stelling 2

Transcriptie

1 Van vliegwiel naar perpetuum mobile Monitoring en doorontwikkeling vernieuwing jeugdbescherming Symposium Jeugdbescherming nu en na januari 2014 Tom van Yperen en René van Vianen, Nederlands Jeugdinstituut / Universiteit Groningen Contact: t.vanyperen@nji.nl; Stelling 1 Vernieuwing moet van onderaf komen, bottom-up, uit de praktijk. (ja = staan) 2 Stelling 2 Belangrijk wetenschappelijk principe is dat methoden uitgevoerd worden volgens het boekje ( behandelintegriteit ). Stelling: Voor de praktijk levert dat principe een keurslijf op. (ja = staan) 3 1

2 Dit college Vernieuwing vanuit praktijk is onmisbaar, maar veel vernieuwing is oud. Onderwerpen: Problemen in verspreiden en borgen werkwijzen. Handvatten: van vliegwiel naar continue verbetering. 4 Wat is het probleem? Innovatie genoeg, maar weinig vooruitgang. Mechanismen mislukkende verspreiding en borging succesvolle praktijken Not applicable here : onze cliëntèle is zooo anders Reïnvention : het moet van jou (bottom-up) zijn Pocket Veto : ok, ik doe het (niet) Over de schutting bij de hulpverlener 5 Wat is het probleem? Innovatie genoeg, maar weinig vooruitgang. Mechanismen mislukkende verspreiding en borging succesvolle praktijken Not applicable here : onze cliëntèle is zooo anders Reïnvention : het moet van jou (bottom-up) zijn Pocket Veto : ok, ik doe het (niet) Over de schutting bij de hulpverlener 1 herkenbaar? 6 2

3 Hoe anders? Innovatie genoeg en veel vooruitgang. Mechanismen succesvolle verspreiding en borging van dito praktijken: 1. Het denkraam 2. Spanning keurslijf ruimte professional 3. Wat verder nodig voor borging? 7 1. Het denkraam Basis: colllectieve ontevredenheid en/of collectieve ambitie We gaan voor beter! Het denkraam: de verbetercyclus Voorbeeld: Doorlooptijden AMK Twente januari - december 2005 Aanpak duur adviestrajecten AMK Twente Aantal kalenderdagen Kalen d erd ag en Afgesloten meldingen Achtereenvolgende cliënten Bron: Diephuis,

4 1. Het denkraam: de verbetercyclus Support tools voor praktijk Benutting tools in te verbeteren praktijk 3. Activiteiten burgers en voorzieningen Jeugdwelzijn CJG en wijkteams Jeugdzorg Etc Beschikbare kennis in collectief bestand Ervaringen en succespraktijken (Vliegwielproject) Het denkraam: de verbetercyclus Voorbeeld: Terugdringen aantal maatregelen Achtereenvolgende cliënten Gebruik methodieken door professionals Spanning tussen 1 Methodiek als strak protocol Versus Flexibel methodisch werken Protocol als leidraad voor training, uitvoering en supervisie (voor programma-integriteit) De professional past de methode aan bij de organisatie, zijn werkwijze en de cliënten (voor programma-flexibiliteit) 1 Fleuren et al. (2006); Stals et al. (2008); Mazzucchelli & Sanders (2010); Justice Research Center (2011); Van Yperen (in druk) 12 4

5 2. Gebruik methodieken door professionals Hoe met de spanning om te gaan tussen Programma-integriteit om methode intact te houden Programma-flexibiliteit om aanpassingen te kunnen maken Oplossing: professioneel gebruik van methodieken Niet exact volgen van de methode is doel, maar verbetering effectiviteit Het programma moet de werkzame principes specificeren 1 Monitor en bespreek de resultaten van de invoering 1 1 Mazzucchelli & Sanders (2010) Gebruik methodieken door professionals Werkzame principes Vliegwielprojecten: o.a. Hoe met de Veiligheid spanning kind om te centraal gaan tussen Programma-integriteit Ouder houdt om methode regie intact te houden Praten met ouders en kind, niet over Programma-flexibiliteit om aanpassingen te kunnen maken Methodische inzet Eigen Kracht en netwerk Oplossing: professioneel gebruik van methodieken Niet exact volgen van de methode is doel, maar verbetering effectiviteit Het programma moet de werkzame principes specificeren 1 Monitor en bespreek de resultaten van de invoering 1 1 Mazzucchelli & Sanders (2010) Omgaan met de spanning: moraal Slecht gebruik benadelen cliënten Goed gebruik voordelen cliënten Goed: - flexibel - met behoud werkzame principes - monitoring resultaat - reflectie in team en supervisie 15 5

6 3. Het bouwwerk Niet over de schutting bij hulpverlener, maar o.a. 1 Vanuit collectieve ontevredenheid / ambitie Met goede methode + didactische tools (protocollen, handleiding, richtlijnen) Scholing integer en flexibel toepassen Intervisie / supervisie Monitoring resultaat Verantwoordelijke trekker 1 Fleuren et al. (2006); Stals et al. (2008); Damen (2013); Van Yperen (in druk) 16 Tot slot Innovatie genoeg, maar weinig vooruitgang. Problemen in verspreiden en borgen werkwijzen. Handvatten: van vliegwiel naar continue verbetering. 1. Denkraam: de verbetercyclus 2. Omgaan spanning keurslijf ruimte professional: flexibel met behoud werkzame ingrediënten 3. Niet over de schutting, maar een bouwwerk 17 Meer informatie Yperen, T.A. van (2013). Met kennis oogsten. Groningen/Utrecht: RUG/ NJi Daamen, W. (2013). Wat werkt bij het implementeren van jeugdinterventies? Utrecht: NJi. Yperen, T.A. van (in druk). Evidence-based werken in de jeugdzorg. In: C. van Dijkum & L. Tavecchio (Red.). Praktijkonderzoek in ontwikkeling (werktitel). Den Haag: Boom Lemma. t.vanyperen@nji.nl en r.vanvianen@nji.nl 18 6