Inleiding Hoofdstuk 3 Management en leidinggevende structuur... 35

Transcriptie

1 Inhoud Inleiding... 9 Hoofdstuk 1 Visie op leidinggeven Beïnvloeding van de organisatiecultuur Organisatiecultuur en organisatieklimaat Noodzaak van cultuuromslag Structuur-, cultuurdiscussie Organisatiecultuur... een aangrijpingspunt? Cultuuranalyse Versterken en veranderen van de cultuur in de organisatie Interactieve interventies Voorbeeld visie op leidinggeven Kader voor de ontwikkeling, invoering en borging van een visie op leidinggeven Vragen ter reflectie en discussie Hoofdstuk 2 Essentiële waarden De zes waarden op een rijtje Eigenaarschap uitgelicht Enkele vragen Hoofdstuk 3 Management en leidinggevende structuur Hoofdstuk 4 Stijl van leiding geven Situationeel leiderschap Sturing en ruimte Andere stijlen van leiderschap Resultaatgericht leiderschap Transformationeel leiderschap Aandacht geven Vier rollen van leiderschap Kort samengevat Vier werkstijlen Vier typen medewerkers Relatie typologie en coachende leiderschapsstijl INHOUD 3

2 4.6. Ontwikkelingsgerichte aanpak Eén juiste manier van leidinggeven? Effectief leidinggeven Enkele vragen ter reflectie Hoofdstuk 5 Coaching, iets nieuws onder zon? Ik doe het toch al? Planmatige aanpak Geen enig juiste methode van coaching De realiteit: coachen in de praktijk Heden en toekomst Recent onderzoek Hoofdstuk 6 Het begrip coaching Context Veranderingsprocessen Begripsafbakening Belang van coaching Hoofdstuk 7 Coaching versus andere begeleidingsvormen Werkbegeleiding Counseling Intervisie Supervisie Gerichtheid van begeleidingsvormen Hoofdstuk 8 Persoonsgerichte coaching/ prestatiegericht coachen Toepassen van persoonsgerichte coaching Kenmerken van persoonsgerichte coaching Rol, werkwijze van de coach Aspecten voor coaching Winstpunten van coaching Voor de organisatie en de coach Voor de medewerker Organisatorische voorwaarden Aandachtspunten voor de organisatorische voorbereiding Machtigen en zelfsturing via persoonsgerichte coaching Verantwoordelijkheid Drempels en valkuilen Twijfels over het resultaat INHOUD

3 Hoofdstuk 9 Van de structuur naar het coachen zelf Coachen: procesmatig handelen Reflectie op het eigen gedrag en handelen Het coachingsgesprek: gedragsgericht begeleiden en beinvloeden van de medewerker Beinvloedingssituatie Gespreksmodel Kern van coachingsvragen Valkuilen bij het gedragsgericht begeleiden Hoofdstuk 10 Doelen formuleren Richtinggevend kader Kenmerken van een goede doelstelling Systematische opvolging Hoofdstuk 11 Professioneel gedragsrepertoire en profielschets van de coach Kritische basisvaardigheden Houdingsaspecten en genuanceerde vaardigheden Beïnvloeden Overtuigen op basis van geloofwaardigheid (zie ook bijlage 15) Belonen en straffen Betrekken en overbruggen Hoofdstuk 12 Het coachingsgesprek en de benodigde vaardigheden Geen vrijblijvendheid Belangrijke gespreksvaardigheden Aandachtgevend gedrag Begrip tonen en actief luisteren Kader en tips om het actief luisteren te bevorderen Feedback geven en ontvangen Vormen van feedback geven Kort samengevat Kader en tips voor het geven en ontvangen van feedback Vragen en doorvragen Verschillende vraagvormen Parafraseren INHOUD 5

4 Samenvatten en toetsen Onderhandelen Weerstanden overwinnen voor of tijdens het coaching sproces Herkennen van weerstand? Symptomen van weerstand Kader en tips om met weerstanden om te gaan Samenwerken is moeilijk Iemand die goed kan samenwerken Hoofdstuk 13 Zelfsturend werken en leren binnen zelfsturende teams Zelfsturend leren Uitgangspunten Van beginnend tot zelfsturend medewerker Voordelen Valkuilen Voorwaarden Coachen van zelfsturing Coachen door loslaten/onthechten Coachen door vertrouwen Hoofdstuk 14 Coachen en ervaringsgericht leren Veranderde opvattingen over leren Belang van ervaringsgericht leren en (continue) leerprocessen Lerende organisatie Integratie van leren en werken Rol van de leidinggevende Typen werkvormen en methoden om de integratie van leren en werken te bevorderen Hoofdstuk 15 Coachend leiderschap in een breder perspectief Hoofdstuk 16 Wie coacht de coach? Gewenste en noodzakelijke ontwikkeling Feedback op professioneel gedrag Operationele versus ontwikkelorganisatie Reflecteren De tijdsgeest voorbij Blijven ontwikkelen INHOUD

5 Hoofdstuk 17 Stellingen Kaders * Kader 1: Het Bolweg-model Kader 2: De organisatiecultuur Kader 3: Schema leiderschapsstijlen in de praktijk Kader 4: Schema van de belangrijkste competenties van Kader 5: een leidinggevende (niveau teamcoördinator) Schema huidige versus gewenste competenties van leidinggevenden (niveau teamcoördinator) Kader 6: Ontwikkelingen in een organisatie Kader 7: Operationele versus ontwikkelorganisatie Kader 8: Kritische succesfactoren voor managers Bijlagen * Bijlage 1: Check- en discussielijst: op weg naar een lerende organisatie? Bijlage 2: Zelfinzicht van de coach door kernkwadrantanalyse Bijlage 3: De leidinggevende als coach: de basisprincipes Bijlage 4: Verschillen tussen coaching en counseling Bijlage 5: Schema coachingsgesprek en de benodigde vaardigheden 163 Bijlage 6: Vragenlijst voor het coachingsgesprek Bijlage 7: Kern van coachingsvragen Bijlage 8: Voorbeeld van een coachingsproces en -methodiek Bijlage 9: Soorten boodschappen in een coachingsgesprek Bijlage 10: Vormen van luisteren in het coachingsgesprek Bijlage 11: Coaching: stapsgewijze gedragsbeïnvloeding van de medewerker Bijlage 12: Belangrijke vragen voor de coach en de medewerker Bijlage 13: Coachend leiden: delegeren en overdragen Bijlage 14: Beïnvloeden, de fundamentele regels Bijlage 15: Overtuig de medewerker met argumenten Bijlage 16: Principes voor effectieve confrontaties/uitdagingen in een coachingsgesprek Bijlage 17: WegingsformulierVisie op leidinggeven Oefendocumenten* Oefendocument 1 Oefendocument 2 Oefendocument 3 Oefendocument 4 Oefendocument 5 Oefendocument 6 Individuele cultuuroefening Houding tegenover coaching Werken aan vertrouwen Hoe geef je zelf leiding (begeleiding)? Vaardigheden van de coach Gedragsvaardigheden INHOUD 7

6 Oefendocument 7 Oefendocument 8 Oefendocument 9 Oefendocument 10 Oefendocument 11 Oefendocument 12 Oefendocument 13 Oefendocument 14 Oefendocument 15 Oefendocument 16 Oefendocument 17 Coachingskwaliteiten Profiel van de medewerker en stijl van leiding geven en begeleiden Redenen om te coachen en onderwerp Doelen stellen Doelen op korte en lange termijn Observatieformulier voor het caochingsgesprek Lijst evaluatie van het coachingsproces Formulier helpende en belemmerende gedragingen Zelfdiagnoselijst gespreks- en communicatievaardigheden voor de coach Instrument voortgangs- en toetsingsgesprek Rapportageformulier coachingsessie (-gesprek) Bibliografie Professionele Vaardigheden * De kaders en bijlagen vindt u zowel in de pocket als op de cd-rom terug. De oefendocumenten werden enkel op de cd-rom opgenomen. 8 INHOUD