In gesprek met ouders. Spel en ontwikkeling! (module 1 en 2) (module 3 en 4) Doel Verkrijgen van inzicht in het belang van spel en
|
|
- Jelle Smit
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Peuters spelender wijs! Een praktische verdiepingscursus voor pedagogisch medewerkers in peuterspeelzalen en kinderdagverblijven
2 De ontwikkeling van jonge kinderen gaat snel. Ze zijn altijd op ontdekkingstocht om meer te leren. Ze spelen, bewegen, praten, zingen en ontdekken de hele dag. Hoe kun je de ontwikkeling die het jonge kind doormaakt zo goed mogelijk stimuleren? Hoe kun je de omgeving daarop aanpassen? En hoe ga je om met hun ouders? Het Marnix Onderwijscentrum heeft een cursus ontwikkeld voor professionals die werken met kinderen tussen de 2 en 4 jaar, zoals in de peuterspeelzaal of het kinderdagverblijf. Deze cursus is een verdieping op jouw opleiding tot pedagogisch medewerker en leert je op een andere manier te kijken naar kinderen. We maken gebruik van de nieuwste inzichten en gaan daarmee praktisch aan de slag door vooral veel te oefenen. Het programma bestaat uit zes vaste modules. In deze modules werken we samen aan spel, sociaal-emotionele ontwikkeling, opvallend gedrag en oudercontacten. Wil je nog meer verdieping? Dan zijn er vier keuzemodules: muziek, gesprekken met kinderen, senso-motoriek en honderd talen van het kind. Het Marnix Onderwijscentrum (MOC) is onderdeel van de hogeschool Marnix Academie, lerarenopleiding basisonderwijs, te Utrecht. Onze adviseurs hebben ruime kennis over de ontwikkeling van en het onderwijs aan jonge kinderen.
3 Spel en ontwikkeling! (module 1 en 2) In gesprek met ouders (module 3 en 4) Doel Verkrijgen van inzicht in het belang van spel en manieren waarop de spelontwikkeling gestimuleerd kan worden. Spelen is noodzakelijk voor het totale ontwikkelingsproces van jonge kinderen. Door spel leren peuters zichzelf en hun wereld kennen, ze oefenen hun motoriek en hun waarneming, leggen sociale contacten en leren rekening met elkaar te houden. Spelen daagt uit om mogelijkheden te verkennen en grenzen te verleggen en biedt volop kansen om te leren in de breedste zin van het woord. Vanaf de vroege peuterperiode speelt zich een proces af waarin de spelontwikkeling diverse stadia doorloopt. Spel is noodzakelijk en spelen is leuk! Maar spelontwikkeling gaat niet altijd vanzelf. Er zijn ook kinderen die blijven steken in hun spelontwikkeling. Dit kan nadelige gevolgen hebben voor de algehele ontwikkeling. Jij hebt als pedagogisch medewerker een belangrijke rol als het gaat om spel en spelontwikkeling van peuters. In de modules van Spel en ontwikkeling! komen de volgende onderwerpen aan bod: spelvormen, spelontwikkeling en spelkwaliteit, observeren van spel, spel en ontwikkelingsrisico. Doel Verkrijgen van kennis van diverse gesprekstechnieken, bewust worden van je eigen houding daarbij en oefenen van gespreksvaardigheden. Gesprekken met ouders zijn niet altijd even makkelijk. In kinderdagverblijven en peuterspeelzalen zijn er veel contactmomenten met ouders: tijdens het brengen en halen van het kind en tijdens de vooraf geplande gesprekken. Vaak verlopen die contacten goed, maar het kan ook lastig zijn. Dan schiet je in de verdediging of denk je achteraf: Had ik nu maar dit of dat gezegd. Als je werkt met kinderen is het beschikken over goede gesprekstechnieken in de communicatie met ouders onontbeerlijk. Het is de basis voor het creëren van een vertrouwensrelatie. Luisteren is van belang maar ook je gezicht, lichaam en stem spelen bij communicatie een grote rol. In deze modules doe je kennis en ervaring op over communicatie en gespreksvaardigheden. Na het volgen van deze modules kun je boodschappen van ouders beter begrijpen en jouw eigen boodschappen aan ouders beter ordenen en coördineren. We oefenen diverse gespreksvaardigheden, gaan aan de slag met actief luisteren, het stellen van vragen, het geven van ik- en jij-boodschappen en het voeren van slechtnieuwsgesprekken.
4 KEUZEMODULES Sociaal-emotionele ontwikkeling en opvallend gedrag (module 5 en 6) Muziek is waardevol en muziek is leuk! (keuzemodule 7) Doel Vergroten van inzicht in kinderen die moeite hebben met hun sociaal-emotionele ontwikkeling en vergroten van handelingsmogelijkheden op dit gebied. Peuters komen met verschillende achtergronden het kinderdagverblijf of de peuterspeelzaal binnen. Het ene kind past zich moeiteloos aan en de ander vertoont teruggetrokken of druk gedrag. Sommige kinderen vertonen dergelijk gedrag als gevolg van een stoornis als ADHD of autisme. Dan is het logisch dat je soms onmacht ervaart wanneer je een peuter graag wilt helpen, maar niet goed weet hoe te handelen. Het is van belang je af te vragen: wat laat het kind door middel van zijn gedrag zien? Met deze vraag als uitgangspunt kunnen we mogelijke problemen op sociaalemotioneel gebied zo snel mogelijk signaleren, analyseren en een plan van aanpak maken, met als doel dat de peuter goed in zijn vel komt te zitten en jij je competent voelt. In de modules wordt aandacht geschonken aan de sociaalemotionele ontwikkeling tot 4 jaar en de beschermende en bedreigende factoren in de ontwikkeling. We gaan aan de slag met signaleren en analyseren van opvallend gedrag en verdiepen ons in de manieren waarop sociaal-emotionele problematiek aangepakt kan worden. Doel De ontwikkelingswaarde van muziek vergroten door aan te sluiten bij de mogelijkheden van peuters. Muziek is leuk! Maar... muziek is ook belangrijk! Jonge kinderen zijn steeds bezig de wereld te verken- nen. Herhalen is hierbij een toverwoord: je oefent iets, je beheerst iets en geniet daarvan. De klank in de muziek zorgt voor motorische activiteit (in en met je lijf). Door muziek ben je bezig met emotie en gevoelens; de structuur van muziek geeft herkenning. Op deze manier draagt muziek weer bij aan ontwikkeling op veel gebieden: de muzikale ontwikkeling, de taalontwikkeling, de verstandelijke en sociaal-emotionele ontwikkeling. Wil je er voor kinderen echt iets uithalen, moet je aansluiten bij de ontwikkeling en de mogelijkheden van jonge kinderen. Dan wordt muziek nog meer een feestje! In deze module gaan we praktisch aan het werk met liedjes, muzikale spelletjes en materialen, die de volgende dag meteen in peuterspeelzaal of kinderdagverblijf te gebruiken zijn. Je hoeft geen muzikaal genie te zijn om de ontwikkeling van kinderen te stimuleren met muziek. 4
5 5 Wat zeg je? In gesprek met jonge kinderen (keuzemodule 8) Bewegen en ervaren, sensomotorische ontwikkeling in de peutergroep (keuzemodule 9) Doel Ontwikkeling van taal en woordenschat stimuleren door de dialoog met kinderen aan te gaan. Uit onderzoek blijkt dat veel praten met kinderen leidt tot een grotere woordenschat en een betere taalontwikkeling. Maar hoe pak je dat aan? In de ontwikkeling van het jonge kind speelt de taal een grote rol. Kinderen zijn volop bezig zich de taal van hun omgeving eigen te maken. Uitbreiding van de woordenschat en het hanteren van een goede zinsbouw zijn hierbij bekende onderdelen. Een belangrijke voorwaarde om tot deze taaluitingen te komen, ligt in de veilige situatie die je kinderen kunt bieden: krijgen de kinderen volop gelegenheid om te spreken en dúrven ze zich ook te uiten? Jij speelt hierin een belangrijke rol! In deze module houden we ons bezig met de dialoog. Het gaat om een manier van praten tussen leidster en peuters waarbij je uitgaat van de ervaring van de peuter. Wanneer het kind ervaart dat het gehoord wordt, durft het zich vaak makkelijker te uiten. We gaan samen oefenen en materiaal bekijken, waardoor je erachter komt hoe jij effectiever in gesprek kunt raken met peuters. Doel Het verkrijgen van inzicht in de senso-motorische ontwikkeling van het jonge kind en het aanreiken van concrete mogelijkheden voor het bevorderen van de motorische ontwikkeling. Als je naar het spel van de peuter kijkt, zie je dat kinderen in deze leeftijd zich vooral ontwikkelen door ervaringen op te doen met hun zintuigen en motoriek. Peuters zouden het liefst alles even willen voelen om te onderzoeken wat het is, hoe het voelt, hoe het ruikt en soms ook hoe het smaakt. Kortom jonge kinderen kijken hun ogen uit in de wereld. Maar kinderen kijken niet alleen, ze zijn ook de hele dag in beweging. Ook dat is een manier om de wereld te ontdekken: ontdekken wat je kunt, wie je bent en hoe jouw wereld eruit ziet. Het is belangrijk dat jij de gelegenheid biedt voor al deze ontdekkingen. In de module staan we stil bij de volgende vragen. Hoe bied je peuters een zodanig rijke omgeving dat zij uitgedaagd blijven om deze senso-motorische ontdekkingen te blijven doen? Maar ook: wat is er met kinderen aan de hand als zij zich niet laten uitdagen?
6 Kijken en luisteren naar de honderd talen van het kind (keuzemodule 10) Doel Vanuit écht kijken en luisteren naar kinderen komen tot handelen, zodat de vele talenten van kinderen bevorderd worden. Kinderen hoe klein ze ook zijn beschikken over wel honderd talen! Kinderen zijn vanaf hun geboorte omgeven door mensen en vanaf dat allereerste moment zijn zij gericht op interactie en communicatie. Het is belangrijk dat volwassenen zich in deze communicatie verdiepen en bereid zijn echt naar kinderen te kijken en te luisteren. We maken kennis met de visie van Reggio-Emilia. Dat is een visie die al veel mensen in de hele wereld heeft geïnspireerd om anders naar kinderen te kijken en te luisteren. Het kind wordt gezien als een rijk kind met, al vanaf de geboorte, vele mogelijkheden en talenten. Kinderen zijn in wezen al van jongs af aan bezig met leren; ze zijn nieuwsgierig en vol creativiteit. In deze module krijgen het luisteren en kijken, het observeren, veel nadruk. We stellen ons de vraag Wat houdt de kinderen bezig? in plaats van dat kinderen worden beziggehouden. Ook zullen we vanuit de visie van Reggio-Emilia kijken hoe je peuters een uitdagende omgeving kunt bieden. Kosten De zes vaste modules: 420 euro (inclusief materiaal- en administratiekosten en lunch) Keuzemodule: 70 euro per module (inclusief materiaal- en administratiekosten) Totaalpakket (10 modules): 630 euro (Eén dagdeel gratis! Prijs is inclusief materiaal- en administratiekosten en lunch) Duur De opleiding bestaat uit zes modules van 3 uur Voor verdieping of verbreding kan er gekozen worden voor één of meer extra modules. Data De zes verplichte modules vinden plaats op drie dagen: 1 februari, 1 maart en 29 maart 2010, allen en uur Keuzemodule 7: 15 maart uur Keuzemodule 8: 15 februari uur Keuzemodule 9: 15 februari uur Keuzemodule 10: 15 maart uur Contact Voor meer informatie kun je contact opnemen met onze adviseur: Edith Pijpers (e.pijpers@hsmarnix.nl) 6 Vogelsanglaan 1, Utrecht T F E moc@hsmarnix.nl
7 Marnix Onderwijscentrum Vogelsanglaan ZM Utrecht
Peuteropvang Dolfijn
Peuteropvang Dolfijn Samen spelen, leren en ontdekken VVE Leuk en leerzaam Vriendjes maken Voorwoord Beste ouders en peuters, In deze brochure kunt u allerlei praktische informatie lezen over onze peutergroep.
Nadere informatieInformatie voor ouders
Weerbaarheid Informatie voor ouders Het Centrum voor Jeugd en Gezin ondersteunt met deskundig advies, tips en begeleiding. Een centraal punt voor al je vragen over opvoeden en opgroeien, dat is handig!
Nadere informatieOmgaan met kinderen die niet goed kunnen communiceren. Congres Passende Kinderopvang 24 mei 2018 Utrecht
Omgaan met kinderen die niet goed kunnen communiceren Congres Passende Kinderopvang 24 mei 2018 Utrecht Kom maar in de kring Het verhaal van de Boeroe Kort voorstellen Kitty ter Doest Logopedist / Consulent
Nadere informatieInhoud Trainersmap Verdieping
Inhoud Trainersmap Verdieping 2 Module 9 Taal Module 10 Rekenen/wiskunde en Science (basisonderwijs) Module 11 Sociaal-emotionele ontwikkeling - verdieping Module 12 Sensomotorische ontwikkeling - verdieping
Nadere informatieMaak een afspraak voor een rondleiding bij jou in de buurt
Kom kijken bij Maak een afspraak voor een rondleiding bij jou in de buurt 070 750 21 10 klantadvies@dakkindercentra.nl Tijdens je zwangerschap verandert er veel. Niet alleen je lichaam, maar ook bijvoorbeeld
Nadere informatieCOMMUNICATIE training. effectief communiceren met iedereen
COMMUNICATIE training effectief communiceren met iedereen Een training van COMMUNICERENENZO Mensen zijn belangrijk. Resultaten ook Mensen zijn belangrijk en waardevol. Resultaten worden behaald dankzij
Nadere informatieWie de schoen past. Kaleidoscoop op het ROC ASA, voor studenten opleiding onderwijsassistent en SPW
Wie de schoen past Kaleidoscoop op het ROC ASA, voor studenten opleiding onderwijsassistent en SPW Het ROC ASA in Amsterdam heeft de afgelopen drie jaar het programma Kaleidoscoop ingevoerd. Daardoor volg
Nadere informatieLeer hoe je effectiever kunt communiceren
Leer hoe je effectiever kunt communiceren De kracht van geweldloze communicatie Hoe vaak kom je in een gesprek terecht waarin je merkt dat je niet meer zegt wat je wilt zeggen; dat je iets doet wat de
Nadere informatieVVE programma Uk & Puk
VVE programma Uk & Puk Kinderdagverblijf het Helpernest werkt sinds 2013 met het VVE programma Uk en Puk. Wij vinden gerichte aandacht voor de begeleiding van baby s en peuters en het stimuleren van hun
Nadere informatieWaarde-volle zorg is ook nog JONG!
Waarde-volle zorg is ook nog JONG! LOC maakte een nieuwe visie op de zorg. Die heet Waarde-volle zorg. Allerlei mensen herkennen zich daar in. Dat komt doordat die gaat over dingen die voor ons allemaal
Nadere informatieKids2b. Een koffer vol bagage. Kleine kinderen worden groot. REIS vormt de kern van ons handelen; RES PEC VOOR. Het pedagogisch beleid
Op REIS met Kids2b Kids2b Kids2b is zeer verheugd dat u uw kind aan ons toevertrouwd. Wij begrijpen dat het voor S I E R u als ouder een grote stap is om een deel van de zorg en opvoeding van uw kind te
Nadere informatieAanvulling Woordenschat NT2
Aanvulling Woordenschat NT2 Woordenschat Kinderen die net beginnen met Nederlands leren, moeten meteen aan de slag met het leren van woorden. Een Nederlandstalig kind begrijpt in groep 1 minimaal 2000
Nadere informatieVerkorte versie van de pedagogische visie en beleid van Happy Kids kinderdagverblijf en buitenschoolse opvang.
Verkorte versie van de pedagogische visie en beleid van Happy Kids kinderdagverblijf en buitenschoolse opvang. Kinderen worden beschermd en gekoesterd door hun ouder(s) of verzorgers. Daar wordt de basis
Nadere informatieWegwijzertje. Website: www.wegwijzer.pcboapeldoorn.nl Mail: wegwijzer@pcboapeldoorn.nl 15 januari 2016 Nieuwsbrief nummer 9.
Website: www.wegwijzer.pcboapeldoorn.nl Mail: wegwijzer@pcboapeldoorn.nl 15 januari 2016 Nieuwsbrief nummer 9 Geachte ouders, Wegwijzertje De eerste nieuwsbrief van het nieuwe jaar. Het was goed elkaar
Nadere informatie2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S
2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de
Nadere informatieActiviteitenbeleid 2013
Inhoudsopgave Hoofdstuk 1: Hoofdstuk 2: Hoofdstuk 3: Hoofdstuk 4: Hoofdstuk 5: Hoofdstuk 6: Pedagogisch beleid TintelTuin De 6 competenties Visie Activiteitenbeleid binnen het (dag)programma Laat zien
Nadere informatieZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND. Leeftijd 0 tot 4 jaar
ZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND Leeftijd 0 tot 4 jaar Het leren praten van uw kind gaat vaak bijna vanzelf. Toch is er heel wat voor nodig voordat uw kind goed praat. Soms gaat het niet zo vlot met
Nadere informatiedit ben ik Mijn naam is: Ik ga op (datum) naar de basisschool.
(logo peuterspeelzaal) OVERDRACHT PEUTER - KLEUTER Mijn naam is: dit ben ik Ik ga op (datum) naar de basisschool. Ik speel het liefst met..(speelgoed, binnen / buiten) en ik heb veel belangstelling voor..
Nadere informatiePiramide voor kinderdagverblijven
Kinderdagverblijven Piramide Piramide voor kinderdagverblijven Spelend de wereld ontdekken Voor alle kinderen van 0 tot 4 jaar Plezier voor kinderen, pedagogisch medewerkers en ouders Sociaal-emotionele
Nadere informatieDEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!
DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het
Nadere informatiePedagogisch beleid 0 4 jaar. een samenvatting. Juni 2015
Pedagogisch beleid 0 4 jaar een samenvatting Juni 2015 Waarom een pedagogisch beleid? Ons pedagogisch beleid geeft de visie van Kinderopvang Purmerend weer op het opvoeden van kinderen in een andere situatie
Nadere informatieOuders over kindcentra
Ouders over kindcentra Oberon, september 2015 Wat vinden ouders eigenlijk van kindcentra? Kennen zij de gedachte achter Kindcentra2020? We besloten om het maar eens aan ze te vragen. Onderzoeksbureau Oberon
Nadere informatieKIJK! Lijst van: Schooljaar: Groep: Leraar: Datum gesprek 1e rapport: Datum gesprek 2e rapport: KIJK! 1-2 Bazalt Educatieve Uitgaven www.bazalt.
KIJK! Lijst van: Schooljaar: Groep: Leraar: Datum gesprek : Datum gesprek : KIJK! Lijst 1. Basiskenmerken Een kind dat lekker in zijn vel zit, zal zich goed en vlot ontwikkelen. Het is van nature nieuwsgierig
Nadere informatieTijdschrift Kindermishandeling April 2013 Onderwijsspecial deel 2. 8 tips voor een goed gesprek met je leerling
8 tips voor een goed gesprek met je leerling Edith Geurts voor Tijdschrift Kindermishandeling Het kan zijn dat je als leerkracht vermoedt dat een kind thuis in de knel zit. Bijvoorbeeld doordat je signalen
Nadere informatieMANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN
Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe
Nadere informatieVoorleesExpress. Samen met ouders aan de slag. Praktische tips
VoorleesExpress Samen met ouders aan de slag Praktische tips Samen met ouders aan de slag Ouders betrekken bij het voorlezen Je gaat straks via de VoorleesExpress twintig weken voorlezen bij een of meerdere
Nadere informatieVragenkaartjes voor kinderen van 4 t/m 6 jaar
4 t/m 6 jaar 4 t/m 6 jaar 4 t/m 6 jaar Hoe vraag je aan iemand om met je te spelen? Wat speel je graag op het schoolplein? Jij kan al goed helpen hè. Wie help jij graag? Wat doe je dan? van 4 t/m 6 jaar
Nadere informatieVoorbereid zijn op de puberteit: omgaan met pubers, seksualiteit, SoVa & rouw verdiepingscursus (4 dagen)
Pubers met ASS Deze 4 daagse cursus wordt aangeboden op de volgende data: Cursuscode Locatie Regulier of gericht op CASS & verstandelijke beperking data CAPU-R-0914 Doetinchem Regulier 29-09-2014 10-11-2014
Nadere informatiePedagogisch beleid Kinderopvang Haarlem Spelend Groeien
Pedagogisch beleid Kinderopvang Haarlem Spelend Groeien Inleiding Kinderopvang Haarlem heeft één centraal pedagogisch beleid. Dit is de pedagogische basis van alle kindercentra van Kinderopvang Haarlem.
Nadere informatiePedagogisch beleidsplan
Pedagogisch beleidsplan Auteur: Ingeborg van der Zanden Bartels Datum: 05 januari 2015 Plaats: Kerkdriel Versie: 0.1 Pedagogisch beleidsplan BSO VillaDriel 12 april 2015 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding...
Nadere informatieKINDERDAGVERBLIJVEN BLUB, ZEGT DE VIS
KINDERDAGVERBLIJVEN BLUB, ZEGT DE VIS Blub, zegt de vis zijn gezellige, kleinschalige en huiselijke kinderdagverblijven. De kinderdagverblijven bestaan uit groepen die opvang en verzorging bieden aan kinderen
Nadere informatieIn 3 maanden regie op je leven
In 3 maanden regie op je leven In 3 maanden regie op je leven? Ons leven verandert voortdurend. Soms door onszelf ingegeven, in andere gevallen door keuzes van anderen of door onvoorziene omstandigheden.
Nadere informatieHieronder volgt een beknopte uitleg van de begrippen die u in het rapport zult tegenkomen.
Onderbouwrapport In het onderbouwrapport waarderen wij alle genoemde aspecten ten opzichte van de leeftijd. Een waardering wordt uitgedrukt in een cijfer. U kunt via de beknopte omschrijvingen in het rapport
Nadere informatieDe Vakman. De leerling hanteert de muzikale parameters en componenten. De leerling leest en schrijft de muziektaal
De Vakman De leerling kan gericht luisteren van intuïtief naar bewust waarnemen luisteren naar het eigen musiceren weten wat je hoort zich de muziek inwendig voorstellen de muzikale parameters en componenten
Nadere informatie&Ons Tweede Thuis KINDEREN
&Ons Tweede Thuis KINDEREN & & KINDEREN Inleiding Het liefst zorg je als ouder zelf voor je kind maar soms heb je hulp nodig. Bijvoorbeeld als je kind een achterstand in de ontwikkeling of een verstandelijke,
Nadere informatieSpeel het spel. stimulansen
Speel het spel In een mix van hints, pictionary, ganzenbord en spijker slaan staan we stil bij belevingsgericht werken. In twee teams strijden we om de eer: wie is het meest belevingsgericht? Hierbij moeten
Nadere informatieCompassie leven. 52 wekelijkse inspiraties vanuit Geweldloze Communicatie. PuddleDancer Press Samengesteld door Monie Doodeman
Compassie leven 52 wekelijkse inspiraties vanuit Geweldloze Communicatie PuddleDancer Press Samengesteld door Monie Doodeman Inhoudsopgave Voorwoord Wekelijkse inspiraties 01 Geweld in de taal? Wie, ik?
Nadere informatieLuisteren: muziek (A2 nr. 3)
OPDRACHTEN LUISTEREN: MUZIEK www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. U
Nadere informatieAutisme, zonder verstandelijke beperking Dr. Martine F. Delfos Cursus voor ouders (en hun begeleiders)
Autisme, zonder verstandelijke beperking Dr. Martine F. Delfos Cursus voor ouders (en hun begeleiders) Cursus op 13 en 27 maart en 10 april en 8 mei 2009 Autisme zonder verstandelijke handicap Cursus voor
Nadere informatie3 Hoogbegaafdheid op school
3 Hoogbegaafdheid op school Ik laat op school zien wat ik kan ja soms nee Ik vind de lessen op school interessant meestal soms nooit Veel hoogbegaafde kinderen laten niet altijd zien wat ze kunnen. Dit
Nadere informatieGROEP INTRO WEST-VLAANDEREN / CAW MIDDEN WEST-VLAANDEREN / JAC MIDDEN WEST-VLAANDEREN / KLINIEK SINT-JOZEF PITTEM / ARKTOS WEST-VLAANDEREN / STAD
GROEP INTRO WEST-VLAANDEREN / CAW MIDDEN WEST-VLAANDEREN / JAC MIDDEN WEST-VLAANDEREN / KLINIEK SINT-JOZEF PITTEM / ARKTOS WEST-VLAANDEREN / STAD ROESELARE THERAPIE EN ONDERZOEKSCENTRUM DE BOOM / OCMW
Nadere informatiePedagogische kwaliteit in beweging
Pedagogische kwaliteit in beweging De kinderopvang staat voor grote uitdagingen: kinderen een veilige basis en voldoende uitdaging bieden voor een gezonde ontwikkeling en hen voorbereiden op het basisonderwijs.
Nadere informatieDubbeldamseweg-Zuid 97, 3314 JC Dordrecht, 078-6139776
Versie 20 september 2010 Activiteitenprogramma VVE KDV De Huiskamer BV 1 Verdere professionalisering VVE activiteiten Kinderdagverblijf De Huiskamer is een zelfstandig en onafhankelijk kinderdagverblijf
Nadere informatieHET BEWEGENDE KIND Ervaringsgerichte workshops peuterschrijfdans en bewegingsexpressie
HET BEWEGENDE KIND Ervaringsgerichte workshops peuterschrijfdans en bewegingsexpressie De speelgoedtrein rijdt door het hele land. Soms snel, soms traag. Plots stopt de trein. Door het venster zien de
Nadere informatieGegevens voorschoolse instelling Naam instelling: Telefoonnummer: Naam medewerker: Datum van invullen: Gegevens kind Naam kind: Adres: Woonplaats:
In het kader van een sluitende aanpak voor 0 tot 6 jarigen wordt gewerkt aan de overdracht van gegevens over het ontwikkelingsverloop van peuters naar basisscholen met als resultaat het overdrachtsformulier
Nadere informatieInhoud. Mijn leven. de liefde en ik
Inhoud Inleiding...3 Hoofdstuk 1 Gevoelens... 4 Hoofdstuk 2 Ontmoeten... 6 Hoofdstuk 3 Verliefd... 8 Hoofdstuk 4 Date... 10 Hoofdstuk 5 Verkering... 12 Hoofdstuk 6 Intimiteit... 14 Hoofdstuk 7 Seks...
Nadere informatiePuberteit en Autismespectrumstoornissen
Uitnodiging Puberteit en Autismespectrumstoornissen Het Centrum voor Jeugd en Gezin Midden-Limburg organiseert op woensdag 2 maart 2016 een thema-avond met als onderwerp puberteit en autismespectrumstoornissen.
Nadere informatieNaam: Locatie: Groep: Groeibericht
Naam: Locatie: Groep: Groeibericht pagina 2 Inleiding Opgroeien, opvoeden en ontwikkelen gaat bij ieder kind met vallen en opstaan. In de moderne kinderopvang nemen we een deel van de opvoeding van uw
Nadere informatiePUK! Spelkaartjes behorende bij spelbord Pak een Puk!, thema Woordenschat & Taal.
PUK! Spelkaartjes behorende bij spelbord Pak een Puk!, thema Woordenschat & Taal. # STEL MEDESPELER ENKELE GESLOTEN VRAGEN EN STEL ENKELE OPEN VRAGEN. LEUKE TAALACTIVITEIT BIJ HET THEMA HATSJOE! IS...
Nadere informatiePeuters. Lief maar ook wel eens lastig
1 Peuters Lief maar ook wel eens lastig 2 Peuters: Lief maar ook wel eens lastig Peuters zijn ondernemend en nieuwsgierig. Ze willen alles weten en ze willen alles zelf doen. En als ze iets niet willen,
Nadere informatieInhoudsopgave. Inleiding. Als je een peuter en tussen 3 en 5 jaar bent. Als je een kleuter en tussen 6 en 8 jaar bent
Kind-In-Zicht Inhoudsopgave Inleiding Als je een peuter en tussen 3 en 5 jaar bent Als je een kleuter en tussen 6 en 8 jaar bent Als je een tiener en tussen 9 en 12 jaar bent Als je een puber en tussen
Nadere informatieTekst lezen en vragen stellen
1. Lees de uitleg. Tekst lezen en vragen stellen Als je een tekst leest, kunnen er allerlei vragen bij je opkomen. Bijvoorbeeld: Welke leerwegen zijn er binnen het vmbo? Waarom moet je kritisch zijn bij
Nadere informatieZorgboekje. Kindgegevens
Zorgboekje De pedagogisch medewerker vult dit boekje behorende bij het overdrachtdocument peuter kleuter in als er een zorgbehoefte bij het kind is gesignaleerd. Zij/ hij vult in wat van toepassing is
Nadere informatieInstructie 1. Heb jij je voelsprieten uitstaan? De relatie met je cliënt
Instructie 1 De relatie met je cliënt Heb jij je voelsprieten uitstaan? Met behulp van dit werkblad onderzoek je of je je voelsprieten hebt uitstaan naar de cliënt. Kies een cliënt en vul met die cliënt
Nadere informatieBrochure. Kindcentrum
Brochure Kindcentrum Positive Action Positive Action is een programma waarmee kinderen ondersteund en uitgedaagd worden in het ontwikkelen van hun unieke talenten. Het gaat daarbij niet alleen over goede
Nadere informatieWaarom Wetenschap en Techniek W&T2015
Waarom Wetenschap en Techniek W&T2015 In het leven van alle dag speelt Wetenschap en Techniek (W&T) een grote rol. We staan er vaak maar weinig bij stil, maar zonder de vele uitvindingen in de wereld van
Nadere informatieWeerbaarheidstraining voor iedereen. Weerbaar met Accres. Accres.nl/weerbaarheid
Weerbaarheidstraining voor iedereen Weerbaar met Accres Accres.nl/weerbaarheid Stevig in je schoenen leren staan Weerbaarheidstraining voor iedereen! Overtuigend nee durven zeggen Weerbaar zijn betekent:
Nadere informatiePiramide. Dé educatieve methode voor alle jonge kinderen
Voor- en vroegschoolse educatie Piramide Piramide Dé educatieve methode voor alle jonge kinderen Geeft jonge kinderen de kans zich optimaal te ontwikkelen Biedt houvast en ruimte voor pedagogisch medewerkers,
Nadere informatieThema in de kijker : Filosoferen met kinderen
Thema in de kijker : Filosoferen met kinderen Wat is filosoferen met kinderen? Samen op een gestructureerde wijze nadenken en praten over filosofische vragen. Zoeken naar antwoorden op vragen die kinderen
Nadere informatieEvaluatie Weerbaarheidtraining voor volwassenen Koekkoek & Co
Evaluatie Weerbaarheidtraining voor volwassenen Koekkoek & Co 76 respondenten Cijfer algehele training 7 8 9 10 De deelnemers hadden beschikking over lesbrieven, hierin stond informatie over de bijeenkomsten
Nadere informatie1.1. Het creëren van een veilige en vertrouwde omgeving
Pedagogisch Beleidsplan 1.1. Het creëren van een veilige en vertrouwde omgeving Een veilige en vertrouwde omgeving is de basis van waaruit een kind zich kan gaan ontwikkelen. Het is dus belangrijk dat
Nadere informatieGESPREKKEN VOEREN NEDERLANDS AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG:
AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG: - Kun je een verzorgde brief schrijven. - Kun je op een juiste manier werkwoorden vervoegen. - Schrijf je op een juiste manier in meervoud. - Gebruik je hoofdletters op een
Nadere informatieBeste ouders/verzorgers,
INTAKEFORMULIER Parel 9 t/m 12 School Alex Beste ouders/verzorgers, Dit intakeformulier is bedoeld om die informatie te verkrijgen die wij nodig hebben om nieuwe kleuters zo goed mogelijk op te vangen
Nadere informatieOBSERVATIELIJST van de MUZISCHE ONTWIKKELING Van kleuters IN 5 CATEGORIEËN
OBSERVATIELIJST van de MUZISCHE ONTWIKKELING Van kleuters IN 5 CATEGORIEËN Mijn muzisch enthousiasme Mijn muzische durf en creativiteit Mijn relatie met en begrip van de kunsttalen Mijn muzische expressie
Nadere informatieWaar een wil is, is een Weg!
5 tips om moeiteloos voor jezelf te kiezen en een stap te zetten. Waar een wil is, is een Weg! - Lifecoach http://www.facebook.com/arlettevanslifecoach 0 Je bent een ondernemende 40+ vrouw die vooral gericht
Nadere informatiePROCEDURE + ZWOLS OVERDRACHTSFORMULIER
PROCEDURE + ZWOLS OVERDRACHTSFORMULIER Overdracht kindgegevens van voorschoolse instellingen naar het basisonderwijs Inleiding Een goede, eenduidige overdracht van gegevens over kinderen van de voorschoolse
Nadere informatieZorg voor je carrière. Neem gerust contact op of maak een afspraak. Telefoon: (030) 602 94 25 of e-mail: zorg@matchcare.nl
Neem gerust contact op of maak een afspraak. Telefoon: (030) 602 94 25 of e-mail: zorg@matchcare.nl Hoe presenteer ik mijzelf? Wat wil ik? Zorg voor je carrière Door het dagelijkse contact met mijn coach
Nadere informatiePedagogische visie van Stichting Rijswijkse Kinderopvang. Ontdekkend spelen. Uitdagend werken
Pedagogische visie van Stichting Rijswijkse Kinderopvang Ontdekkend spelen Uitdagend werken Onze missie In een veilig, geborgen en positief klimaat willen we kinderen helpen zich te ontwikkelen tot weerbare,
Nadere informatieADHD: je kunt t niet zien
➂ ADHD: je kunt t niet zien Je ziet het niet aan de buitenkant. Je kunt niet gelijk naar iemand kijken en zeggen: die heeft ADHD. Dat kan een voordeel zijn. Als iemand niet weet dat jij het hebt, dan kunnen
Nadere informatieVOORBEELD UIT HET PEDAGOGISCH BELEIDSPLAN. VEILIGHEID EN GEBORGENHEID BIEDEN - BABY S
VOORBEELD UIT HET PEDAGOGISCH BELEIDSPLAN. VEILIGHEID EN GEBORGENHEID BIEDEN - BABY S ALGEMEEN: EMOTIONELE EN FYSIEKE VEILIGHEID BABY S Het pedagogisch beleidsplan geeft de grenzen (pedagogisch medewerker/kindratio
Nadere informatieLelystads Overdrachtsdocument
Lelystads verdrachtsdocument Naam peuter: j/m Naam peuterspeelzaal: Gaat naar basisschool: Datum waarop kind naar school gaat: Dit ben ik... Algemeen Naam peuter: j/m Geboortedatum: p de psz/kdv sinds:
Nadere informatieMONTAGETOOL MONTAGETOOL. voor docenten. voor studenten. Loopbaanoriëntatie en begeleiding in het mbo. Loopbaanoriëntatie en begeleiding in het mbo
MONTAGETOOL voor docenten voor studenten Loopbaanoriëntatie en begeleiding in het mbo MONTAGETOOL Loopbaanoriëntatie en begeleiding in het mbo Fig. 08 Docenten Montagetool Bouw ook samen met je medestudenten
Nadere informatieVisie in de praktijk
Gastlessen voor studenten 2 e leerjaar PW 3 en 4 Pedagogisch kader kindercentra 0-4 jaar - Docentenhandleiding Visie in de praktijk Gastles visie in de praktijk - Docentenhandleiding Theorie over dit onderwerp:
Nadere informatiePeuterspeelzaal De kleine ontdekkers Hand - out voor ouders
Peuterspeelzaal De kleine ontdekkers Hand - out voor ouders Alle informatie in 1 hand-out. Voor vragen kunt u altijd bij de pedagogisch medewerkers terecht. Inhoudsopgave: - Wie zijn wij. - Leeftijden
Nadere informatieAansluiten bij de behoefte van ieder kind. Makkelijker gezegd dan gedaan?
Aansluiten bij de behoefte van ieder kind. Makkelijker gezegd dan gedaan? Kinderen ontwikkelen hun motoriek en hun motorische vaardigheden op hun eigen manier, in hun eigen tempo. Dit lijkt vanzelf te
Nadere informatieCOMMUNICATIE technieken. voor leidinggevenden
COMMUNICATIE technieken voor leidinggevenden Een training van COMMUNICERENENZO Mensen zijn belangrijk. Resultaten ook Mensen zijn belangrijk en waardevol. Resultaten worden behaald dankzij mensen. Zij
Nadere informatieZorg op maat voor het jonge kind en zijn ouders
Zorg op maat voor het jonge kind en zijn ouders Wie zijn wij? Iedere ouder maakt zich wel eens zorgen om zijn kind. Eet mijn kind goed? Speelt hij genoeg met andere kinderen? Zijn die woedeaanvallen normaal?
Nadere informatieWiekslag Speciaal. Vanuit het kamertje
Wiekslag Speciaal Vanuit het kamertje Uw dochter van vijf vraagt hoe baby's in een buik komen. Uw zoontje van vier laat trots zijn stijve piemeltje zien. Uw 9-jarige moet er ineens niet meer aan denken
Nadere informatieKoersplan - Geloof in de toekomst
Koersplan - Geloof in de toekomst Storytelling als innerlijk kompas De s8ch8ng hanteert het verhaal van Springmuis voor draagvlak en gemeenschappelijke taal. Springmuis gaat op reis naar het onbekende.
Nadere informatieSPECIAAL ONDERWIJS TALENTEN CAMPUS VENLO GELUKT! ELK TALENT TELT! EEN INKIJK BIJ
SPECIAAL ONDERWIJS TALENTEN CAMPUS VENLO GELUKT! ELK TALENT TELT! EEN INKIJK BIJ GELUKT! Ik zit aan mijn ontbijt. Een beetje nerveus neem ik nog snel de krant door. Gek eigenlijk. Ik sta al jaren voor
Nadere informatieCito Volgsysteem jonge kind
Kinderdagverblijven en peuterspeelzalen Cito Volgsysteem Cito Volgsysteem jonge kind Voor baby s, dreumesen en peuters Voor kinderen van 6 maanden tot 4 jaar Gebruiksvriendelijk Genormeerde toetsen en
Nadere informatieLibra R&A locatie AC Eindhoven. Klein Duimpje. Therapeutische speelleergroep
Libra R&A locatie AC Eindhoven Klein Duimpje Therapeutische speelleergroep Klein Duimpje is een speelleergroep voor jonge dove en slechthorende kinderen van 1½ tot 4 jaar. In deze folder leest u voor wie
Nadere informatieAlgemene informatie Kinderopvang 0-4. November 2014
Algemene informatie Kinderopvang 0-4 November 2014 Voorwoord Positive Action wordt in Amerika met veel succes uitgevoerd. Het is een bewezen effectief programma dat positieve resultaten behaalt op zowel
Nadere informatieRapportage Drijfveren. Bea het Voorbeeld. support@meurshrm.nl. Naam: Datum: 16.06.2015. Email:
Rapportage Drijfveren Naam: Bea het Voorbeeld Datum: 16.06.2015 Email: support@meurshrm.nl Bea het Voorbeeld / 16.06.2015 / Drijfveren (QDI) 2 Wat motiveert jou? Wat geeft jou energie? Waardoor laat jij
Nadere informatieOntwikkeling. Opleiding Persoonlijke Ontwikkeling
Ontwikkeling Opleiding Persoonlijke Ontwikkeling Opleiding Persoonlijke Ontwikkeling Waarom? Ik heb het idee dat ik wel eens tekortschiet als het erom gaat anderen duidelijk te maken wat ik bedoel. Ik
Nadere informatieSamenvatting pedagogisch beleidsplan Trias Kinderopvang, waar kinderen zich thuis voelen
Samenvatting pedagogisch beleidsplan Trias Kinderopvang, waar kinderen zich thuis voelen Voor u ligt het samengevatte pedagogisch beleidsplan van de kinderdagverblijven van Trias Kinderopvang. Doelstellingen
Nadere informatieTransactionele Analyse
TransactioneleAnalyse Detransactioneleanalysekunjegebruikenomjemaniervanomgaanmetmenseneffectiever temaken. Drieposities Transactioneleanalyse(vanE.Berne)gaatervanuitdatwevanuitdriepositiesof zijnswijzen
Nadere informatieObservatielijst peuters. Analyse doelen Jonge kind
Observatielijst peuters Analyse doelen Jonge kind Mei 2016 Verantwoording 2016 SLO (nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling), Enschede Mits de bron wordt vermeld, is het toegestaan zonder voorafgaande
Nadere informatieKLEINE MENSEN GROTE WENSEN
KLEINE MENSEN GROTE WENSEN Voor de betere kinderopvang DOOR DE OGEN VAN KINDEREN Dit boekje laat je kinderopvang zien door de ogen van kinderen. Een praktische gids voor iedereen die nadenkt over de opvang
Nadere informatieLaat je inspireren! Uitgave 2e editie - DECEMBER 2014 1/5
Laat je inspireren! We luiden het nieuwe jaar in met een bijzondere inspiratiebijeenkomst. Vanuit samenwerkingsverband Kindkracht willen we je in het kader van ons nascholingsprogramma graag attenderen
Nadere informatieHet Grote Interactiespel voor Kinderdagverblijven
Het Grote Interactiespel voor Kinderdagverblijven Ben je een betrokken leidinggevende, docent, trainer of coach die (aankomend) pedagogisch medewerkers wil stimuleren om de belangrijkste pedagogische vaardigheden
Nadere informatieBeschrijving modules KINDwijzeracademie
Beschrijving modules KINDwijzeracademie 1. Pedagogische Doelen Deze module bestaat uit vier onderdelen; de vier pedagogische doelen uit de wet Kinderopvang. Bieden van emotionele veiligheid Deze module
Nadere informatiePraten leer je niet vanzelf
jeugdgezondheidszorg Praten leer je niet vanzelf... hier ben ik www.icare.nl Over de spraak-taalontwikkeling van kinderen van 0-4 jaar Praten gaat niet vanzelf, praten moet je leren. Een kind leert praten
Nadere informatieLesbrief bij de voorstelling Aardblij
Lesbrief bij de voorstelling Aardblij Voor de groepen 1 en 2 van het basisonderwijs (4-6 jaar) Deze lesbrief is te gebruiken bij de voorstelling Aardblij. Aardblij is een voorstelling met zang, acrobatiek
Nadere informatieEerst je eigen toekomst bedenken, voordat je samen een toekomst bedenkt. Aantrekkelijk voelen Pak je echte wens
Trainen en coachen Psycholoog Mirella Brok Skype Tilburg Made Den Bosch psycholoog@psycholoogmirellabrok.nl 06 1771 2728 KvK 51743256 Lid Nederlandse Beroepvereniging voor Toegepaste Psychologie Opwarmoefening
Nadere informatieVoorschoolse voorzieningen Ommen
Voorschoolse voorzieningen Ommen Ommen, juni 2012 Wat is Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) Voor- en Vroegschoolse Educatie is bedoeld voor kinderen vanaf ongeveer 2½ jaar. Sommige kinderen in die leeftijd
Nadere informatieZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND. Leeftijd vanaf 4 jaar
ZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND Leeftijd vanaf 4 jaar Het leren praten van uw kind gaat vaak bijna vanzelf. Toch is er heel wat voor nodig voordat uw kind goed praat. Soms gaat het niet zo vlot met
Nadere informatieK e r n v i s i e m e t h o d e
Kinderen met leerproblemen werkelijk kunnen helpen Leerkrachten en kinderhulpverleners hebben er dagelijks mee te maken. Leerlingen die na grondige uitleg, extra persoonlijke aandacht en grote inspanningen
Nadere informatieAutisme, zonder verstandelijke beperking Dr. Martine F. Delfos Cursus voor professionals
Autisme, zonder verstandelijke beperking Dr. Martine F. Delfos Cursus voor professionals Cursus op 6 en 20 maart en 3 en 24 april 2009 Autisme zonder verstandelijke handicap Cursus voor professionals PICOWO
Nadere informatie