Programma's bij de vleet!

Transcriptie

1

2 Prgramma's bij de vleet! MSX Club Magazine kende het al jaren: het disk-abnnement. En nu kunnen alle MCCM lezers daar k van prfiteren! ~ Bij elk nummer van MCCM een diskette, brdevl handige prgramma's, dem's, plaatjes en wat al niet. En in de praktijk zijn dat eigenlijk altijd twee diskettes, want naast de disk die we zelf samenstellen steken we een diskette van bijvrbeeld een club, die een fraaie dem wil verspreiden. Uren MSX-plezier extra bij elk nummer van MCCM! Die diskettes zijn alleen vr de disk-abnnees. Blad en diskettes wrden in één keer verznden. Vr de ksten heft u het echt niet te laten: amper vijf gulden per disk. Znder bijkmende verzendksten, znder iedere keer pnieuw te meten bestellen. Prfiteer van de vrdelen die MCCM u kan bieden: neem het disk-abnnement erbij. C7 C7 Disk-abnnement erbij? Rechtsbven p uw verzend-etiket staat heveel nummers u ng teged heeft, zek het bijbehrende bedrag p in de tabel hiernaast. Als u binnen drie weken na ntvangst van dit blad uw geld vermaakt p gir , ten name van Aktu Publicatins BV te Amsterdam - vr België bankrekening van de Rabbank Antwerpen, k ten name van Aktu Publicatins BV te Amsterdam - krijgt u het kmende nummer al cmpleet met diskettes. Vermeldt wel even uw abnneenummer bij uw betaling, linksbven p de bvenste regel van het etiket. Geen etiket meer? Bel nze abnnementen-administratie, bereikbaar p telefnnummer , iedere maandag, wensdag en vrijdag tussen en uur. We zeken dan meteen uw abnnee-nummer en het te betalen bedrag vr u p. Aantal MCCM's teged Ksten van het disk-abnnement f 89,- / Bfr 1620 f 78,- / Bfr 1420 f 67,- / Bfr 1220 f 56,- / Bfr 1020 f 45,- / Bfr 820 f 34,- / Bfr 620 f 23,- / Bfr 420 f 12,- / Bfr 220 Als het aantal bladen dat u teged heeft p 0 staat, dan ntvangt u binnenkrt een accept-gir f betalingsverzek vr de verlenging van uw gewne abnnement in de bus. Op die accept kunt u zelf het bedrag invullen, m desgewenst het diskabnnement erbij te nemen.

3 I Beste Lezer, Najaar, dus kmen er weer beurzen aan. De rij wrdt traditiegetruw gepend met Zandvrt. Deze keer staat p de pster k vermeld dat het de le gamecnsledag is. Ik weet niet f Jaap Hgendijk, de rganisatr, daar wel z ged aan gedaan heeft. Wij begrijpen best dat hij zich tegen financiële tegenslagen prbeert in te dekken, maar dit det echte MSX' ers natuurlijk wel pijn. De deelnemerslijst vertnt gelukkig maar vier gamecnselestandhuders. Deelnemerslijst? Ja, ik kreeg die van de rganisatie drgespeeld, maar alleen p papier. Het leek mij echter beter uit te leggen he je naar de zaal kunt kmen, dan deze lijst p te nemen. De inhudspgave lag echter al bij de drukker ten deze beslissing genmen werd. Aan de krtingsbn werd nu wel p tijd gedacht. Jaap zette er alleen p dat hij maar vr één persn geldt en dat 'lijkt mij als je die bn wel mag kpiëren nzinnig. Maar al is het een kpie: neem vr krting de bn wel mee naar Zandvrt. Het uitneembare bekje van nze vrige uitgave bleek jammer geneg tch ng futen te bevatten. Ik wil geen beschuldigende vinger(s) uitsteken naar wie dan k, maar juist iedereen danken, die er aan bijdreg dat weer wat MSXkennis verspreid werd. Dr de inspanningen van vral MAZE kmen de meeste futen nu wel bven water naar wij hpen. Het blijkt truwens uitstekend te gaan met de MSX-clubs in Nederland. Slechts een handvl willen gebruik maken van de dr ns aangebden gratis reclame. Lastig zeker al die nieuwe leden als je net z ged draait. Maar mdat de gewne MSX'er daar bij gebaat is verzek ik de clubs, die ng niet reageerden ngmaals een kaart/fax te sturen aan de redactie met de gevraagde gegevens. Het visitekaartje van de club / gebruikersgrep met bevatten: naam en eventueel adres van de club / gebruikersgrep naam en adres van de cntactpersn telefnnummer met gewenste beltijden Krte vermelding van clubactiviteiten zals: blad disk BBS bijeenkmsten verige bijzndere activiteiten The Triumph f UMAX Het plaatje van de cver wrdt besprken in de Art Gallery en staat nder de naam MANOWp de disk. Het werd getekend dr Peter Meulendijks Het laatste punt, waarvr ik in dit vrwrd uw aandacht wil vragen, valt mij zwaar. Ik heb er lang ver meten nadenken f en he ik het zu melden. Ik tbde de laatste tijd ngal met mijn gezndheid. De rzaak daarvr is nu bekend gewrden: ik heb multiple sclerse. Deze ernstige ziekte tast het centrale zenuwstelsel aan en kent ng geen geneeswijze. Ik heb beslten dit tch maar te vertellen, mdat vele vrienden en bekenden het al van mij hrden en ik bang ben dat een en ander via het rddelcircuit verminkt verkmt. Mijn functineren is nu ng niet ernstig belemmerd, maar schrijven met de hand kst veel meite en k een hand geven is bezwaarlijk. Ik zu het waarderen als daarmee rekening gehuden wrdt. Puur tevallig kmt juist bij dit diskabnnement de demversie van de beste MSX tekstverwerker: TED. Hierbij vindt u k infrmatie ver MS. De afspraken hiervr waren al in een veel eerder stadium gemaakt, alleen hp ik nu meer dan it dat de research, waar de verspreider van TED (Js de Ber) geld vr bijeenbrengt, wat gaat pleveren. Frank H. Druijff nummer 62 - september I ktber

4 .t Clfn Het, krtweg MCCM, is eind 1992 ntstaan uit een fusie van het MSX Cmputer Magazine en het MSX Club Magazine. ISSN U~erste zrg werd besteed aan hel vervaardigen van dit blad, desndanks zijn tuten niet geheel uit te sluiten. De uitgever/redactie kan derhalve niet aansprakelijk zijn vr eventuele futen In enig deel van deze publicatie. Overname van artikelen f andere redactinele bijdragen is slechts tegestaan na vrafgaande schriftelijke testemming van de uitgever. Uitgever Hfdredacteur Aktu Publicatins b.v. Frank H. Druijff Pstbus 2545 's-gravendijkwai5a 1000 CM Amsterdam 3021 EA Rtterdam tel.: tel.: fax.: fax.: Redactie Erik van Bilsen, David Belee, Stefan Ber, Dennis Blk, Jan Braamhrst, Eddy Bruwer, Bert Oaemen, Falc Dam, Erik Deppe, Adriaan van Dm, Rnaid Egas, Ruud Gsens, Marc Hfland, Rn Hlst, Ben Kagenaar, Lek van Kten, Martijn van der Kij, Patriek Lesparre, Jan van der Meer, Lies Muller, Herman Pst, Tm Renirie, Hay Rubingh, Marc Sijer, Dick van Vldrp, Ries Vriend, Edwin Weijdema, Iv Wubbels Redactinele ndersteuning Techniek Clumn Cartns Rbbert Wethmar Wammes Witkp Rnaid Maher, Eddy Aarts, Martine Blem Acquisitie Rbert Lie (niet vr maiskrrelsl tel.: Prduktie Zetwerk Druk Rupar - Amsterdam Clr techniek BV - Amsterdam Tijl Offset - Zwlle Distributie Beta Pressivan Ditmar - Gilze tel.: Abnnementen Een abnnement kan elk gewenst mment ingaan en wrdt autmatisch verlengd, tenzij zes weken vr vervaldatum schriftelijk is pgezegd. Een abnnement van acht nummers kst f 60,- I 1200 Bfr. Een diskabnnement bestaat uit acht maal magazine en bijbehrende diskettesen en kst 149,- I 3000 Bfr. Vr vragen aangaande abnnementen kunt u ns bereiken p maandag, wensdag en vrijdag van tt u p telefnnummer Bestellingen Zie hiervr de pagina LezersService. Advertenties Vr de rubriek maiskrrels zie aldaar. Inzenden materiaal Vermeld bij elke inzending p het redactieadres duidelijk uw naam, adres en telefnnummer. De redactie ntvangt graag materiaal vr gebruik in het magazine f bij het diskabnnement. Er wrdt vanuitgegaan dat ingestuurd materiaal rsprnkelijk werk is van de inzender tenzij die inzender duidelijk vermeldt dat dit niet z is. Materiaal ter recensie wrdt eveneens graag ntvangen. Vermeld duidelijk dat het m recensiemateriaal gaat en geef aan waar en he de lezers het materiaal kunnen verkrijgen. Znder afspraak daarver vantevren gaat de redactie er vanuit, dat het ingeznden materiaal niet teruggestuurd f betaald heft te wrden. Vraagbaak & Telecmmunicatie Zie vr vraagbaak de rubriek Nrder baken van Jan van der Meer en vr telecmmunicatie de rubriek BBS-wereld van Ruud Gsens. 4 Nrder baken 6 Jan rept een ieder p m vragen, maar beter ng tips, p te sturen. Ok anderen kunnen dan daar weer plezier aan hebben. Jan van der Meer Krt en Krachtig 10 Dames en Heren. Ng nit vertnd. Het kleinste tekenprgramma it. Tevens een micr tekstverwerker en meer. Een enrme inzending van Jeffrey Schaaf, vldende vr vele afleveringen. Laat u niet kennen en stuur... ~i!ii1i1~=-..;ii-- k wat in. Lies Mul/er Opcdes 28 Er zaten futen in het mnemnicsbekje bij #61. Op het diskabnnement staat naast een grte tekstfile van MAZE waarin nader wrdt ingegaan p de prblematiek een prgramma waarmee u zelf aan het testen kunt gaan. Marc Sijer Mdules in Assembly 40 Vr de flexibele ML-prgrammeur aangeraden dit tweede deel ver rel-files. Marc Sijer Werken met hks 44 De ML-prgrammeurs zitten gebeiteld in deze MCCM. Fa/c Dam & Iv Wubbe/s Dynamic Publisher 48 Grafieken maken met DP. Het gehele jaar alles in grafiekvrm vast leggen. Vr 1993 aangeraden met The Phantm f the Opera. Rn H/st BASIC technieken 54 Stefan Ber is nu vaste medewerker gewrden en wilde graag een eigen rubriek. De geplande listing mest er wel vr wijken, maar die fferen wij graag p mdat we hpen dat de nu binnenkmende listings van hger niveau zullen zijn. Stefan Ber Maiskek 13 Veel nieuws zwel MSX als k in de rest van de wereld. Bladen kmen en gaan. redactie BBS Wereld Vr de diskabnnees de SVN-BBS lijst als PMA-file. En nu gaan de beginners aan het 32 handje van Ruud de wijde BBS wereld induiken. Ruud Gsens Diskmagazines 21 Er kmen plaatjes binnen. De makers van diskmagazines hebben die in vr ns bruikbare vrm aangeleverd. Dank daarvr, alle partijen prfiteren. Bert Daemen Pst 25 Ingeznden brieven en reacties daarp redactie Databus 60 Oeps vr de schijf van Sunrise bij diskabnnement 61. Vr inzenders van recensiemateriaal zeer belangrijk leesver. redactie Hfd redacteu ren 58 Wammes reageert zich wat af-det z'n man ged zullen we maar denken-en hij wil iedereen in Zandvrt zien. Wammes Witkp Zandvrt Een vlledige lijst van standhuders. nummer 62 - september / ktber redactie

5 SD-Snatcher Guidebk 18 Een echt verzamelaarsbject dat alleen bij vldende belangstelling weer in prductie wrdt genmen. Lek van Kten Shuffle Puck 19 Sjelen p MSX2 en TurbR. Ze vliegen links en recht m je ren. Frank en Tessa Druijff Magie Musie Mdule Cmbi 26 Hay's laatste test? MMM cmbineert twee prgramma's en scrt redelijk. Hay Rubingh Delta 30 Uw hfdredacteur kan het niet laten. Een functietekenaar prgrammeerde hij it zelf en zijn berep is wiskundedcent. Frank H. Druijff Midi File Cntrller 38 De tester getest. Het prgramma van Hay werkt nder MemMan. Hij mest zich er tch mee bemeien en schreef in het kader wat extra. Andries Minnaard Pig's Quest 42 Varkens dreigen uit te sterven en de laatste exemplaren trachten bij elkaar te kmen. Lek van Kten The New Image Muziekdiskettes die dr beluisterd kunnen wrden. Drie nieuwe patchdiskettes De plssing van OASIS wert sneller dan zelf even Japans leren. 43 Hay Rubingh 50 Bas Vijfwinke/ Japans wrdenbek 52 Een wrdenbek p papier kst een veelvud van deze elektrnische variant. Daarnaast kan het hulp bieden Lek van Kten & Rn Buwland ~ jansi.tsr wrdt PD 8 Alleen de TSR wrdt PD niet het hele pakket. U vindt een vrbeeld p het diskabnnement en een eenvudige beschrijving. Rbbert Wethmar ~ QJ P.S.: Interface PC-MSX 36 '" Edwin Kpmans had een prbleem en vreg... ns m raad. Wij knden digital KC niet p tijd _ bereiken. Nu het uitgebreide antwrd met een f""t\ ~~~~~,~~~~r~~-=i:~' ~ enrm layut inspanning van Erik van Bilsen. ~ t: Kees Flst Art Gallery 46 Weer een serie. Wij waarderen dit vral mdat het ns bewijst met tekenaars van den te hebben en niet mat scanners. Redactie Mega-Guide 60 Een aflevering die Marc in elkaar zette en begint met een recensie van een cllega tipverschaffer. Patriek leverde natuurlijk wel tips. Zij kunnen inzenders een belning in het vruitzicht stellen en Marc mag daarvr en alleen daarvr gebeld wrden. Dus niet bellen als je vastzit in een spel. Marc Hfland & Patriek Lesparre 62 Art Gallery 46 BASIC technieken 54 BBSWereld 32 Clfn 4 Databus 60 Delta 30 Diskmagazines 21 Dynamic Publisher 48 Inhud diskabnnement 51 Inhudspgave 5 jansi.tsr wrdt PO 8 Japans wrdenbek 52 Klm 58 Krt en Krachtig 10 LeversService 64 Magie Musie Mdule Cmbi 26 Maiskek 13 Mega-Guide 60 Midi File Cntrller 38 Mdules in Assembly 40 The New Image 43 Nrder baken 6 Opcdes 28 Patch-diskettes 50 Pig's Quest 42 Pst 25 P.S.: Interface PC-MSX 36 SD-Snatcher Guidebk- 18 Shuffle Puck 19 Vrwrd 3 Werken met hks 44 Zandvrt prm 59 advertenties Diskabnnement Extra Disk Flying Bytes PC-,4ctive Maiskrrels MSX Club Guda MSX Club West-Friesland MSX-Engine, DASS MSX-Engine, Meta MSX-Genet , nummer 62 - september / ktber

6 Nrder baken Jan van der Meer helpt NAIT ZOES'N Vrbeeld-listings en -su rees zijn mijns inziens minstens z leerzaam als een lange lap tekst. In deze Nrder baken al een vrprefje met een klein BASIC-prgramma. Verder veel lsse tips, ver bijvrbeeld de diverse MSX-enfiguraties. De al in een vrige Nrder baken geplaatste Grningse kreet hiernaast herbergt een stukje niet mis te verstane berenwijsheid. Ik wil drgaan met het plaatsen van listings / surces, die naar ik hp de ndige vragen prepen en stimuleren tt drgaan. Vr welke vraag dan k; je weet me per brief f belletje te vinden. Oprep We zijn p zek naar leerzame, niet al te lange, assembly-surces en BASIClistings m in deze rubriek te plaatsen f p de MCCM-disk te zetten. Bijvrbeeld handige subrutines in machinetaal zijn welkm. Dus een srt K&K' s, maar dan iets langer en met de nadruk p de vrbeeldfunctie. Het liefst met veel cmmentaar en/ f een.txt -file erbij. Blijf niet met je kanis p je kennis zitten en draag die uit dr mij je surce f listing te sturen. Den! Pstzegels Ik krijg met enige regelmaat vragen tegestuurd znder bijgeslten returzegels. Al zu ik het ng z graag willen, dergelijke brieven wrden dr mij niet -meer-beantwrd. Om een beetje verdraaid met Herman Pinkers te spreken: "Idealisme is leuk, maar het met wel betaalbaar blijven." Cnfiguraties Je met tegenwrdig verder kijken dan je eigen MSX lang is. In # 60 had ik het bijvrbeeld al ver het herkennen van DOS2 nder ML. Niet alle MSX' en zijn gelijk en dat kan sms van belang zijn. Er van uitgaande dat een ML' er de zaak kan mzetten spreek ik BASIC. + MSX1 Een simpele PEEK (&H2D) is geneg. Bij een MSXl krijg je nul, anders hger. In het prgramma DAG3.BAS, bvenaan de vlgende bladzijde, zie je een tepassing van deze PEEK. + DOS1 Vr wie nder BASIC wil mappen hier een handige PEEK van de jngens van Sunrise. Een PEEK (&HF313) geeft 0 af indien dit mag, dus er znder de DOS2- cartridge is pgestart. + 30f6/7MHz De variabele TB geeft aan f de MSX nrmaal f turb draait. TB wrdt -1 (=waar) in de turb-stand TIME=O FOR 1=1 TO NEXT I TB = TIME RETURN BEEP Onnuttig m te weten? Wat te denken van het armzalig schriele geluidje dat je bij het cmmand BEEP krijgt nder 7 MHz. Je zu aan het begin van je prgramma een GOSUB kunnen geven en in plaats van een rechtuit BEEP een GOSUB als hiernder geven: IF NOT (TB) THEN BEEP: RETURN 'Uh Uh Huh?!? HELLUP!! Interactief Zie Nrder baken graag als een interactieve rubriek en schrm niet hier m hulp te vragen. Vraag: he krijg je een gelijkwaardig geluid als BEEP nder 7 MHz en det dat het dan k (redelijk) nder 6 MHz, wie helpt? DAG3.BAS De 'Cngruentie van Zeller' uit K&K van MCCM 60 zegt een gewne sterveling als jij en ik niet zveel. Dat de uit een SYBEX bek gehaalde en dr Peter Pst-mijn cmplimenten-gecnverteerde functie handig is, staat echter buiten kijf. Een eeuwigdurende kalender kan altijd van pas kmen en 111. Nrder baken Deze rubriek begt prgrammeurs in BASIC en machinetaal (ML) de helpende hand te bieden. Dit d.m.v. tips en het uitdiepen van interessante zaken. Wat ik bespreek gebeurt grtendeels p basis van lezersvragen. Stuur uw vragen in met een vldende gefrankeerde returenvelppe bijgeslten. Ok briefkaarten met suggesties en p- en/f aanmerkingen zijn zeer welkm. In principe kun je me elke avnd en in het weekend bellen. Met een trap p dus kan het z'n zes rinkels duren vrdat ik pneem. Neem ik niet binnen 8 keer p dan ben ik er niet. Prbeer het in dat geval een dag later ng eens. Jan 6 nummer 62 - september / ktber 1993

7 100. Gebruikt FNDAG$ algritme is van Herman Pst/MSX Club Enschede 110. veranderd in verband met pname in MCCM dr F.H. Druijff 120 EN=1900:IF PEEK(&H2D)>0 THEN GOSUB 230 ELSE JN=93 3 l30 W$="Zndag Maandag Dinsdag Wensdag DnderdagVrijdag Zaterdag" INPUT "geef dag (1-31) ";D:IF D<l OR D>31 THEN GOSUB 240:GOTO PRINT:PRINT "JAN=l FEB=2 MRT=3 APR=4 MEI=5": scheelt vingerslijtage :-) PRINT "JUN=6 JUL=7 AUG=8 SEP=9 OKT=10" PRINT "NOV=11 DEC=12" :J=JN:PRINT:' gelijk return bij jaar geeft JN INPUT "geef maand (1-12) ";M:IF M<l OR M>12 THEN GOSUB 240:GOTO PRINT:INPUT "geef jaar [nn] (nn) ";J:IF J<100 THEN J=J+EN A=D-1+«13*«M+9)MOD12+1)-1)\5)+(5*«J-(1/M+.6)\1)MOD100)\4) V$=MID$(W$. «A+«J-(1/M+.6)\1)\100)\4-2*«J-(1/M+.6)\1)\100)+1)MOD7)*9+1.9) 220 PRINT:PRINT D;"-";M;"-";J;" valt/viel p een ";V$:PRINT:END 230 GET DATE D$:JN=VAL(RIGHT$(D$.2»):RETURN: haal huidig jaar 240 BEEP: PRINT: PRINT "inver fut!":print:return het prgramma DAG3.BAS staat dan k p diverse veelgebruikte disks van mij klaar vr gebruik. Handjes thuis? Net zals het mijn clega's van K&K verging, kn ik het niet nalaten wat met deze functie te steien. Dat mag niet altijd, maar hier wel. Wanneer wel en niet aan een ander prgramma te kmen is iets wat je zelf uit met maken. In principe de je ziets niet. Een duidelijke regel is dat je in ieder geval een brnvermelding geeft. Ere wie ere tekmt dus. Je met het prgramma zien als een basis m vanuit te gaan. De berekeningen in de regels 200 en 210 vragen er gewn m. De hfdredacteur kn er tenminste niet van afblijven met zijn vingers met de layut als zwak excuus. Naargelang je een MSXl f MSX2 bezit kun je al gelijk bepaalde gedeelten uit DAG3.BAS weghalen. Zeker bezitters van een MSX2 kunnen er ng naar hartelust uren (weken?) aan sleutelen. Neem nu het 'valt/viel', dat kan denk ik beter. Ok meent MSX-BASIC zwel vóór als ná een nummerieke variabele een spatie te meten geven. Dit geeft wel een wat knullig aandende datumaanduiding. I.~". ~.. Default In MCCM 60 verhaalde ik ver de eigenschap van INPUT m bij gelijk RETURN niets aan de vrgaande waarde van de gevraagde variabele te den. In DAG3.BAS maak ik hiervan gebruik, zdat bij het vragen van het jaar er een default (standaard) antwrd klaar ligt. Kinderachtig; maar kn een grijns niet nderdrukken ten ik, hetgeen me met WOORD. BAS zveel hfdbrekens gekst had, nu in mijn vrdeel kn aanwenden... MSX2-reset Ik heb het al eerder ver het herstellen van de diverse instellingen gehad. De in WOORD.BAS geprpageerde manier blijf ik de beste vinden. Wel heeft deze als nadeel dat 'ie ngal wat regels-en dus kstbaar geheugen-vraagt. Een mgelijk alternatief staat in het prgramma RESET.BAS. Via de BI05-rutine EXTROM (#15F) wrdt SETSCR aangerepen, welke de scherm parameters vanuit de klk-chip herstelt. Zakbekje Sybren DuIver vreg me het verschil tussen scherm 2 en 4. Dat is niet z één, twee, drie uit te leggen. Een algemene tip die ik hier wil geven is de aanschaf van het zakbekje via de LezersService. Dit bekje geeft ver velerlei zaken uitleg (bijvrbeeld de BDOS) en kst maar f 27,50. Meer aanmediging ndig? Mijn exemplaar is cmpleet lsbladig gewrden; en beslist niet alleen dr de wat kwetsbare lijmrug! [NvdR: Ja Jan, je hint is duidelijk: er kmt een nieuw zakbekje naar Grningen] Op Sybrens vraag he het geheugen van &HO tt &H7FFF te benutten zal ik in een latere Nrder baken zeker terugkmen. Rensumaheerd AA Grningen Tel Jan van der Meer 10 FOR 1=0 TO 6 20 RESTORE READ A$ 40 A=VAL("&H"+A$) 50 POKE &HFA75+I.A 60 NEXT I 70 DEFUSR=&HFA75:M=USR(0) 80 DATA DD : LD IX.# DATA C3. 5F. 01.' JP tt015f Meestal tussen 20.00h-22.00h nummer 62 - september / ktber

8 jansi wrdt Pub/ic Dmain Wie wel eens een BBS belt zal bij de term ANSI denken aan gekleurde schermen, knipperende letters en -vr bulletin bardsfraaie menu's. Maar ANSI kan k p andere plaatsen gebruikt wrden, zeker nu jansltsr public dmain is gewrden. 8 Dr Jan van de Meer en Rles Vriend Cpyright (C) 1991 MSX Sftware Team interpreter \l00r. -,tandaard SlutllWde, - VTS200des - ANSI cde, én. ex"" jansi cde. In het vrige magazine stnd bij het Nrder baken ten nrechte de mededeling dat jansi en p het diskabnnement van nummer 61 zu staan en er in dat magazine meer uitleg te vinden zu zijn. Hpelijk heeft u niet te lang gezcht, want in nummer 61 was p een pmerking in datzelfde Nrder baken na niets ver jansi te vinden. Het lag allemaal keurig in de planning en p schema vr nummer 62, maar Frank vertikte zich bij de aankndiging. Het geval Wat is nu het geval? Het MST levert al geruime tijd de TSR jansl Deze TSR maakt het mgelijk gewn in MSX BASIC f zelfs nder DOS ANSI-stuurcdes-we kmen daar straks ng p terug- te gebruiken. Inmiddels is er beslten jansi in een zelfde srt structuur te leveren als MemMan zelf. Daar geldt dat MemMan Public Dmain is. Het mag vrij verspreid wrden, en zelfs bij cmmerciële prgramma's wrden meegeleverd. Alleen de TSR ntwikkeldisk-waarmee TSR's vr MemMan gemaakt kunnen wrden-is pertinent géén Public Dmain. Vr jansi geldt dat alleen het bestand jansltsr zelf Public Dmain is. Het mag dus-net als de MemMan bestanden-vrij verspreid en zelfs met cmmerciële prgramma' s meegeleverd wrden. De andere files p de JANSIdisk en de fraaie handleiding zijn juist géén PD! Hierdr is het nu vr iedereen mgelijk prgramma's te nwikkelen in BASIC f machinetaal die van jansi gebruik maken, en jansi (en MemMan natuurlijk) met die prgramma's te verspreiden. Vr de ntwikkeling van dergelijke prgramma's zal met name de handleiding van het JAN SI-pakket echter ng steeds nmisbaar zijn. Dit pakket kan nder bestelnummer DM11 bij de LezersService besteld wrden. Wat is ANSI? In den beginne waren er terminals. Een Terminal is een apparaat dat tekst aan een gebruiker kan laten zien. Meestal dr middel van een beeldscherm, de papieren terminals zullen we maar in het museum laten staan. Z'n terminal wrdt aangestuurd dr middel van cdes. Op de meeste terminals--en k p ANSI-terminals-werken m te beginnen de ASCII-cdes. Stuur er een '65' heen en er verschijnt een hfdlet- nummer 62 - september / ktber 1993 ter 'N. Stuur vervlgens een '66' en er wrdt een 'B' achter gezet. Om bijvrbeeld een regel mlaag te gaan is er de cde 10 (LineFeed) terwijl 13 (Carriage Return) betekent: 'ga terug naar het begin van de regel'. Het leuke is nu dat elke MSX een zgenaamde VT52-terminal-die natuurlijk k de hier genemde ASCII-cdes snapt-na kan den. Prbeer maar eens: PRINT "\"; CHR$ (10) ; " > " ; CHR$ (13) ; CHR$ (10) ; " /" Dr middel van de functie CHR$ sturen we de cdes naar de VT52-terminal die in elke MSX ingebuwd zit. Op die manier ntstaat het vlgende figuur p het scherm: \ > / Nu is een VT52-terminal niet z krachtig. Het lukt z'n apparaat ng net m nderstreepte, heldere f geïnverteerde tekst p het scherm te zetten, maar dat kan de MSX nu juist weer niet. De VT52- cdes, die de MSX wel snapt zijn cdes m bijvrbeeld de cursr te verplaatsen f het scherm te laten scrllen. Dergelijke cdes zitten niet in de standaard ASCII-set, en bestaan dan k meestal uit meerdere getallen, te beginnen met 27: de cde vr Escape. Een vrbeeld van een VT52-cde is Escape--A. Hiermee wrdt de cursr een regel mhg verplaatst. Bvenstaand vrbeeld hadden we k p kunnen buwen dr: PRINT "\"; CHR$ (13) ; CHR$ (10) ; CHR$ ( 10) ; " /" ; CHR$ (27) ; " A" ; " > " ; CHR$ (10) Waarbij de laatste CHR$ ( 10) alleen maar ndig is m te vrkmen dat Ok dwars dr het zjuist geprintte figuur heen kmt. ANSI cdes De jansi TSR vervangt als het ware de rsprnkelijke MSX-versie van de VT52-terminaL Gelukkig begrijpt de TSR niet alleen de standaard ASCII-cdes, maar k alle VT52-cdes die de MSX k snapt. Bvenstaande vrbeelden zullen dus k met de jansi TSR vlekkels werken. Maar bvendien kan er nu gebruik gemaakt wrden van alle ANSI-cdes, en dat zijn er ng al wat! Z kan er in ANSI bij vrbeeld van kleur gewisseld wrden, is 111* - ';

9 het mgelijk regels in te vegen f te verwijderen en natuurlijk de cursr te verplaatsen. Bvendien kent jansi ng een flink aantal eigen cdes, waarmee bijvrbeeld een IBM-karakterset een vleiende scrll f paletten ingesteld kunnen wrden. Al de ANSI-cdes beginnen zals gezegd met Escape en wrden nmiddellijk gevlgd dr een rechte haak penen. Dan vlgen eventuele argumenten, gescheiden dr puntkmma's, waarna een enkele letter aangeeft wat er precies met gebeuren. Een vrbeeldje: 20 PRINT "Dit is ";CHR$(27); "[0;1;31;44m";"ROOD p BLAUW " ; CHR$ (27) ; " [Om. " Deze regel heeft-natuurlijk alleen als de jansi TSR actief is-tt gevlg dat de wrden 'ROOD p BLAUW' k daadwerkelijk in rd p blauw p het scherm verschijnen. Mgelijkheden Het is een misvatting te denken dat de ANSI-cdes alleen nuttig zijn vr BBS' en, alhewel ze daar inderdaad veelvuldig gebruikt wrden. In feite is Mem Man files dat ddznde. Het heel ged mgelijk m allerhande gewne teksten van jan SI-cdes te vrzien, waardr ze er p het scherm een stuk beter gaan uitzien. Ok in BASIC prgramma's is het gebruik van kleur in tekstschermen met jansi een stuk eenvudiger. En wat te denken van adventures als Spy De Memry Manager MemMan van het MST bestaat uit een aantal files. We zullen hier ng eens krt uitleggen wat dat vr files zijn en waar ze vr dienen. MEMMAN.COM en MEMMAN.BIN zijn in feite twee versies van hetzelfde prgramma, namelijk MemMan zelf. De.COM-versie wrdt uit MSX DOS geladen, terwijl de.bin versie vanuit BASIC met een BLOAD-statement geladen kan wrden. Dat is dan k het enige verschil. Beide versies eindigen na het laden in principe in BASIC, tenzij ze anders gecnfigureerd zijn. CFGMMAN.COM is er alleen in een DOS-versie. Met dit prgramma kan MemMan (zwel de.com- als de.bin-versie) gecnfigureerd wrden. Z is het bijvrbeeld mgelijk een 'cmmand line' p te geven, die nadat MemMan geladen is autmatisch wrdt uitgeverd. Hierdr is het bijvrbeeld mgelijk direct weer terug te springen naar MSX DOS. Ok kan van een aantal interne tabellen de grtte wrden aangepast. Dit zal alleen ndig zijn als de handleiding van een MemMan tepassing dit adviseert f als er andersinds geheugenprblemen ptreden. TL.COM, TK.COM en TV.COM zijn de drie TSR-utilities vr DOS. De afkrtingen staan respectievelijk vr TSR Lad, TSR Kin en TSR View. Met TL kunnen TSR's geladen wrden, waarna ze met TK weer kunnen wrden verwijderd. Op elk mment kan TV laten zien welke TSR' s er p dat genblik in het geheugen staan. Natuurlijk is het vanuit BASIC k mgelijk TSR' s te laden, te verwijderen f te zien welke TSR's er actief zijn. De daarvr bendigde cmmand's zijn echter in MemMan zelf ingebuwd en beheven niet van disk te wrden geladen. Het gaat Om CMD TL, CMD TK en natuurlijk CMD TV. Er bestaat truwens k ng ziets als CMD ATTR$ Fr, vr de werking daarvan verwijzen we naar de MemMan dcumentatie. MM24SPEC.TXT en MM24INTR. TXT zijn tekstfiles. Ze kunnen met behulp van een tekstverwerker f editr wrden bekeken en uitgeprint. De eerste bevat de specificaties van MemMan en is eigenlijk alleen interessant vr prgrammeurs. Het andere bestand bevat een intrductie ver wat MemMan kan en he het werkt, dat is de gebruikershandleiding. Stry en Zakil Wd? Daar zijn we al veel te lang van verstken geweest. Het kan allemaal met de jansi.tsr. Zelfs een scrllende tekst nder een plaatje is geen prbleem. Vrbeeld Natuurlijk staat er k een vrbeeldje van het gebruik van JANSlp de disk. Het is een BASIC-prgramma dat een kleurig tekstje p het scherm zet. Dr met de cursr p de gekleurde wrden te gaan staan er p de spatiebalk te drukken verschijnt ver dat wrd wat meer uitleg. Het heeft allemaal niet z veel m het lijf, maar laat wel zien wat er allemaal met behulp van jansi geprgrammeerd kan wrden. Wie de handleiding erbij heeft kan er mgelijk zelfs wat van leren, want znder de jansi-handleiding is het prgramma ttaal nbegrijpelijk dr de vele ANSIcdes. Overigens is het natuurlijk wel degelijk mgelijk 'netjes' te prgrammeren en een prgramma tch leesbaar te huden ndanks de ANSI-cdes. Maar daar hebben we vr dit vrbeeldje maar geen meite vr gedaan. Om het vrbeeld te kunnen starten meten natuurlijk eerst MemMan en jansi geladen zijn. Vanuit BASIC gaat dat heel eenvudig dr de cmmand' s: BLOAD "MEMMAN. BIN",R CMD TL ("jansi",t) Vervlgens het vrbeeldprgramma (JADEMO.BAS) laden en starten als elk ander prgramma in BASIC. tf\p66ert Wethmar nummer 62 - september / ktber

10 Krt en Krachtig Menigeen zal het niet willen gelven, maar deze hele aflevering van K&K is znder meer bruikbaar p een MSX 1 cmputer. Dus dit keer geen kleurspelletjes p scherm 8, maar wel een levend bewijs he leuk prgrammeren p een MSX 1 kan zijn. Vral Jeffrey Schaaf, die ngal wat geduld heeft meten efenen, willen wij graag hartelijk danken. Zijn inzending was z gevarieerd dat wij uiteindelijk ng meite hadden met kiezen. Laten we dus maar gauw beginnen: De iets! Het eerste prdukt dat we willen vertnen is weliswaar vlstrekt nuttels, maar ngetwijfeld handig als je vindt dat je vader f meder te veel achter de cmputer zit. Zrg dat het apparaat reeds aanstaat, laad en run "DO" -dat is engels vr "DOE" -en wacht p de dingen die kmen gaan. Inderdaad, verder vertellen we niets. Het grtste deel van het prgramma is z geschreven dat je juist niet aan de listing kan zien wat er kmen gaat. Prberen is veruit de snelste weg... Adelaarskp Hez tekenpakket? Dit is cmputerkunst zals het hrt. Een tekening wrdt pgebuwd dr middel van prgramma regels, en dat kan met pvallend weinig pdrachten een pvallend aardig resultaat pleveren. Vr beginnende BASIC-prgrammeurs is dit een alleraardigst warmlpertje: in de regels tachtig tt en met hnderdtien wrdt met behulp van een FOR... NEXT -lus een ster van lijnen getekend. Daarna wrden er ng drie cirkels getekend en drie P AINT -pdrachten gegeven. Slim! Liner Vr wie tch liever met behulp van een prgramma tekent, heeft Jeffrey k wat aardigs in pett: het kleinste tekenprgramma it vertnd. Regel 70 geeft het vrbeeld van het pbuwen van een sprite: er wrden acht "getallen" uit de DATA-pdracht achter elkaar in A$ pgenmen. Daarbij gaat het niet zzeer m de getallen, alswel m het bitpatrn dat zij vrstellen: het getal 8 wrdt bijvrbeeld vrgesteld dr ; en 255 dr Om die bitpatrnen te weten, met je binair kunnen tellen, dat wil zeggen, tellen waarbij je alleen maar de cijfers 0 en 1 mag gebruiken. Binair tt drie tellen is heel gemakkelijk: , , Wie geduldig dr-efent met tellen zal de getallen in de DATA-pdracht als vlgt kunnen vertalen: Geschikt vr MSX-1 224: 176: : : : : : : wie nu de alle eentjes dik en zwart maakt ziet de figuur van een ptldje verschijnen! Regel 80 is k al vreselijk interessant. Hier wrdt de waarde van STICK(O) in variabele D gezet. STICK(O) geeft aan welke cursrtets(en) er werden ingedrukt: De waarden 1, 3, 5 en 7 staan respectievelijk vr mhg, naar links, naar beneden en naar rechts. De tussenliggende waarden wrden gevnden als er twee cursrtetsen tegelijk wrden ingedrukt. Omhg en naar rechts samen levert bijvrbeeld de waarde twee p. Aan de hand van de gevnden STICK(O) wrden de cördinaten X en Y aangepast, tenminste zlang er één cursrtets werd ingedrukt. Drukt men p naar bven en naar rechts tegelijk, dan wrdt de kleur C veranderd. In de praktijk werkt dit niet heel erg vreselijk prettig, maar het is wel een manier m met heel weinig prgramma een helebel te laten gebeuren. Regel 90 ten sltte buit de STRIG-functie uit: STRI G ( 0 ) ~ - 1 stelt vast f de spatiebalk werd ingedrukt, en z ja, dan wrdt ter plekke van de ptldpunt een stipje in de huidige kleur gezet. Wrdt de vuurknp van de jystick ingedrukt (STRIG (1» dan wrdt het gebied rnd het ptldje ge'paint'. Natuurlijk is dit niet een tekenprgramma zals de grte jngens het buwen. Met teters en bellen en andere grappen. Maar een aantal basisactiviteiten wrden mi getnd. En wie er een psje mee speelt ntdekt he je binnen de beperkingen tch aardige grapjes kunt uithalen nummer 62 - september / ktber 1993 S 7 f f... r."

11 1~, DO 20 ' MSX-Cmputer & Club Magazine 3~, K&K 62-1, MSX 1 4~. ingeznden dr Jeffrey Schaaf 5~, 6~ CLS: COLOR : WIDTH 4~: SCREE N ~: KEY OFF: PRINT "DO. Vl. 2 1t : OU =RND(-TIME): FOR J=0 TO 25~: NEXT J: CLS: POKE &HFCAB,255: ON ERROR GOTO 7 0: GOTO 8~ 7~ A$=U": B$=uu: C$=HU: D$=uu: E$="": X$=/tlt: GOTO 6~ B~ FOR I=&H41 TO &H5A: A$-A$+CHR$(I): NEXT I 90 FOR I=~ TO 1: B$-B$+CHR$(VAL("&H"+ MID$ (It 4F6B", 1* » ): NEXT I: B$-B$ +STRING$(38.&H20)+CHR$(&HDB) 1~~ FOR I=~ TO 19: C$=C$+CHR$(VAL("&H fi+mid$(/ b2~4e6f752~45656e73204 F7~ ~/,I*2+1,2»): NEXT I: LOCA TE 0.0 ll~ FOR I=~ TO 11: D$=D$+CHR$(VAL(/&H "+MID$("4E F ",I*2+1,2»): NEXT I 120 FOR 1=0 TO 12: E$=E$+CHR$(VAL("&H "+MID$("204D ~4F702~446520",I*2 +1,2»): NEXT S=INT(RND(l)*LEN(A$»: IF S>26 TH EN GOTO C$-C$+MID$(A$.S,l) 150 PRINT B$ 160 X$-INPUT$(l) 170 IF X$=MID$(A$,S,l) TEEN C$=LEFT$( C$,20): GOTO 180 ELSE PRINT C$:GOTO 1 5~ 180 T=INT(RND(-TIME)*LEN(A$»: IF T>2 6 TEEN PRINT D$+X$+E$+MID$(A$.T,l): S=T: IF Q=l TEEN COLOR 15.1,1: Q-~ ELSE C OLOR1,15,15: Q=l 20~ GOTO ADELAARS KOP 20 ' KK 62-2, MSX 1 50 ' Ingeznden dr Jeffrey Schaaf 60 ' 7~ COLOR 15,4,1: WIDTH 40: SCREEN 2 80 FOR I=~ TO 255 STEP 6 90 LINE (255.1)-( ),15 10~ LINE (255-1,192)-(1,0) NEXT I 12~ CIRCLE (128,96).95,1: PAINT (10.1 0),1: CIRCLE (104.96).10,11: CIRCLE ( 152,96),10,11: PAINT (104.96).11: PAl NT (152,96), BEEP: BEEP: BEEP: A$=INPUT$(l): E ND ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ' LINER ' 40 ' KK62-3. MSX1 50 ' ingeznden dr Jeffrey Schaaf 60 ' 70 WIDTH 40: INPUT "X,Y:/;X,Y: COLOR 15.1,1: SCREEN 2,0: FOR 1=1 TO 8: REA D A: A$-A$+CHR$(A): NEXT I: SPRITE$(1 )=A$: DATA 224, ,84,42.21,10,4: C D-STICK(0): PUT SPRITEI, (X,Y),C.1: IF D=l THEN Y-Y-1 ELSElF D=3 THEN X= X+1 ELSElF D=5 THEN Y=Y+1 ELSElF D=7 THEN X=X-1 ELSElF D=2 THEN C=C+1: IF C=16 THEN C=l 90 IF STRIG(0)=-1 THEN PSET(X.Y),C: G OTO 80 ELSElF STRIG(l)--l THEN PAINT( X+2,Y+2).C: GOTO 80 ELSE GOTO , catch, KK62-4, MSX 1 40 Ingeznden dr Jeffrey Schaaf 5~, 60 KEY OFF: SCREEN 1: WIDTH 32: VPOKE : VPOKE : VPOKE : VPOKE 6176,22: VPOKE 6178,22: DU=R ND (:-TIME): LOCATE 0,4: PRINT "CATCH ( C) 1993 JS-SOFT HOLLAND" 70 LOCATE 0.5: INPUT "LEVEL(1-10) ";L: IF L<1 OR L>10 THEN BEEP: GOTO 60 EL SE CLS: Q=I/L*50 80 IF S=1 THEN LOCATE 0.23: PRINT SPC (INT(RND(1)*26)+I)It~": S=0 ELSE LOCAT E 0,23: PRINT SPC (INT (RND (1) *26) + 1) "Til : 8=1 90 D=STICK(~)+8TICK(I): IF 0=3 THEN X =X+1 ELSElF D=7 TEEN X=X-l 100 IF X<1 THEN X=I 110 IF X>29 THEN X= VPOKE 6144+X.24: VPOKE 6145+X.23: VPOKE 6146+X.25: VPOKE 6176+X,22: VP OKE 6178+X, IF VPEEK(6177+X)=94 THEN 8C=8C+10 : BEEPELSE IF VPEEK(6I77+X)=84 THEN R=R-5: SC=SC+5: BEEP: BEEP 140 FOR 1=0 TO Q: NEXT I 150 R=R+l: IF R=200 THEN PRINT"TIME 0 UT": PRINT: PRINT "JE SCORE: It GOTO 8~ 8C ELSE 10 ' SCHRIJF ' KK62"5, MSX Ingeznden dr Harry J. Visser 50 ' 60 8CREEN 0 65 WIDTH CLS 80 LINE INPUT A$ 90 LPRINT A$ 100 GOTO nummer 62 - september / ktber

12 10 SCHRIJF2 20 ' 30 KK62-5a. MSX 1 40 Bewerking MCCM SCREEN 0: WIDTH 40: CLEAR DIM A$(10) 80 CLS 90 FOR N=0 TO LOCATE 0. N*2: PRINT N; 110 LINE INPUT A$(N) 120 A$(N)=LEFT$(A$(N).80) 130 NEXT N 140 PRINT "v=verbeter. anders=druk af 150 B$=INPUT$(l): IF B$=flv " THEN INPU T "regelnr";n:locate 0,N*2:PRINT N;SP ACE$(77): LOCATE 3,N*2:LINE INPUT A$( N): LOCATE 0,20: PRINT SPACE$(20): LO CATE 0.20: GOTO FOR N=0 TO 9: LPRINT A$(N): NEXT N GOTO ' SCHRIJF KK62-5b. MSX Bewerking MCCM SCREEN 0: WIDTH 35: CLEAR 2000: DI M A$ (12) 70 FOR A=l TO 10: KEY A. "": NEXT A: KEY ON 80 KEY 1, "print": KEY C 1) ON 90 CLS 100 ON KEY GOSUB LINE INPUT DU$: GOTO FOR N=0 TO FOR M=4 TO IF M=<38 OR M>=44 THEN A$ (N)=A$ (N ) +CHR$(VPEEKCN*80+M-l» NEXT M: NEXT N FOR N-0 TO 11: LPRINT SPACE$(4)+A $ (N): A$ (N)='~": NEXT N 170 RETURN Catch Als laatste prdukt van Jeffrey vertnen we catch, een piepklein maar tch spannend spel. Iets vergelijkbaars hebben we al eens gepubliceerd, maar ten hefde je alleen maar sterretjes te ntwijken, tt je geraakt werd. Jeffrey's spelletje is iets spannender en biedt k de mgelijkheid m taktiek te ntwikkelen. Vang je een "T', dan scr je lekker, maar vang je een "1\", dan krijg je tijd erbij. Het spel is afgelpen als je tijd p is, en pas dan wrdt je ttale scre getnd. Het heeft dus k iets van blindvliegen. Brrr. Schrijf Van Harry J. Visser ntvingen we schrijf, een elementair maar daarm ng niet nprettig hulpmiddel m een stukje tekst in te tikken en meteen naar de printer te sturen. De werking is inderdaad eenvudig: met LINE INPUT A$ mag de gebruiker een regel-f liever gezegd maximaal 255 tekens-intypen, en na een druk p return wrdt de zin naar de printer gestuurd. Wie netjes niet meer dan twee regels-so letters-tegelijk invert kan z netjes gebruik maken van de printbreedte van de meeste printers. Dit prgramma inspireerde ns tt enige pgingen m iets geavanceerdere "tekstverwerkers" te buwen. De eerste pging verzamelt eerst tien A$' s, genummerd A$ ( 0) tt en met A$ ( 10). We spreken dan van een array van A$. Vervlgens mag men ng in de regels wijzigen, maar daarte met je wel steeds een regelnummer pgeven. Eenvudige tekst editrs uit vervlgen tijden werkten k z, maar echt gebruikersvriendelijk is het niet. Schrijf3 Veel leuker wrdt het als we p vrij btte wijze het scherm van de MSX als editr gebruiken. Na een pdracht LINE INPUT prbeert het truwe MSXje keurig m een string van 255 tekens die je vanaf het tetsenbrd invert te registreren. Daarbij staat het de gebruiker geheel vrij m met de cursr van de rsprnkelijke psitinering af te wijken, m elders p het scherm liederlijk te gaan kliederen. Dat is precies de reden waarm veel prgrammeurs het gebruik van LINE INPUT liever vermijden: wie een 'flprf' prgramma wil schrijven-een prgramma waar de grtste gek ng geen futen mee kan maken-kan niet testaan dat de cursr z maar aan de wandel gaat. In schrijf3 maken we juist prettig gebruik van deze valse vrijheid. De gebruiker, fi f niet, mag eindels teksten in veren en veranderen, en iedere keer als hij p Return drukt wrdt datgene wat het MSXje vr de ingeverde regel aanziet in DU$ gezet. DU is hier een afkrting vr Dummy, waarmee bedeld wrdt dat wij er verder geen gebruik van zullen maken. Als de gebruiker geheel tevreden is met hetgeen er p het scherm staat, drukke hij p functietets 1, en zie, de cmputer gaat keurig uitzeken wat er nu eigenlijk p het scherm staat en stuurt dat naar de printer. Dat uitzeken gebeurt met behulp van VPEEK cmmand's in regel 140. Een cmputer kan natuurlijk niet echt p het scherm kijken; dus kijkt hij in de geheugenadressen, die hij k gebruikt m het scherm p te buwen. Het rekenwerk met de variabele M zrgt ervr dat we precies uit twee schermregels één printerregel krijgen. Op de neven regels p het scherm kun je gewn dr typen mdat de vlgende regel er p de printer achter wrdt geplakt. Op de even regels is het zaak m netjes met een wrd f afbreekstreepje te eindigen, want daar gaat de printer k naar een nieuwe regel te. Het klinkt misschien ingewikkeld, maar als je een paar pgingen waagt is dit de ideale manier m krte brieven te cmpneren! Lies!Mu{fer 12 nummer 62 - september / ktber 1993

13 Abnnementen p de Malskek ksten f 60,- per acht nummers. U krijgt er MCCM als mslag bij. RUBRIEK VOOR ALGEMEEN COMPUTERNIEUWS EN MSX-NIEUWS IN HET BIJZONDER Bijdragen vr deze rubriek inzenden naar de redactie MAISKOEK, Crswijksestraat 194,3034 AN Rtterdam FAX MSX Cntakt gaat stppen Net vr het afsluiten van de Maiskek kwam MSX Cntakt Ausgabe 3/93 bij ns binnen. Ons viel ng vr het penmaken van de envelp de pstzegels met Magyar Psta p. Wij vermedden dat Gerd slim als altijd zijn verzending p vakantie had meegenmen m z dr een miniem prtverschil iets vrdeliger uit te zijn. Wij ntvingen zijn blad k al eens uit Zwitserland. In het vrwrd werd echter duidelijk dat dit niet een vakantieschnabbel was maar bittere ndzaak. De Duitse pst had de tarieven enigszins aangepast. Vr het versturen binnen Duitsland was er nu DM 3 ndig en vr het buitenland-lang leve de EEG-zelfs DM 12 minimaal. Als u daarbij bedenkt dat het blad tch al een marginaal bestaan leidde en hpte dit jaar net p winst te kunnen gaan draaien dan begrijpt u dat ziets de abslute ddsteek is. Desndanks zegt Gerd Pepela dit abnnementsjaar netjes te zullen afmaken en een ieder krijgt waarvr hij betaald heeft. Gerd rept p de achterpagina ng wanhpig m abnnees, maar gevreesd met wrden dat het besluit m eind dit jaar te stppen definitief is. Wij vinden het-mede dr de gede samenwerking-jammer dat z een 'cncurrent' met verdwijnen, maar hpen nze Duitse vrienden tch ng regelmatig te zien. Gerd heeft verigens het plan m als het dek definitief ver MSX Cntakt is gevallen dr te gaan met een uitgave vr multimedia. Dat blad met in de geest zijn van de beurs die dit vrjaar in Neu Ulm gehuden werd. Of MSX daar misschien ng een plaatsje in vindt is vralsng niet duidelijk. MSX-Link herrezen Afgelpen maand werden we verblijd met het bericht dat in verband met het tienjarig jubileum in Grt Brittannië het blad MSX-Link pnieuw zal wrden pgestart. David Webb treedt na acht jaar af en maakt z plaats vr Rbin Lee die de nieuwe redacteur zal wrden. Daar Rbin jarenlang cmputerkunde en elektrnika in Eindhven studeerde is hij tweetalig en dat maakt cntacten wel z gemakkelijk. Een pen dag is dit najaar gepland maar daarvr verwijzen wij u naar de beurskalender. Digital KC det stap terug Wij ntvingen een brief van Kees Flst dat hij dr persnlijke mstandigheden zich gendzaakt ziet zijn MSX-activiteiten p een lager niveau te zetten. Hij is gestpt met de externe MSX-DOS 2 en FM-Pac. Beide zijn vergenmen dr MSX Club West Freisland die het nu kunnen leveren. Ok spelcmputers wrden slachtffer van kraken Vlgens recente berichten bereiken mmenteel vele illegale spellen vr nder andere de Game-By ns land. Zij zijn vr de gewne cnsument nauwelijks van echt te nderscheiden. Alleen het aanwezig zijn-f ntbreken-van een nederlandse handleiding en de melding daarvan p de verpakking geeft ng enige huvast. Zekerheid krijgt u als u prblemen krijgt en het kaptte spel ter reparatie aanbiedt. De Nederlandse imprteur zal dan niet thuis geven bij exemplaren die niet van hem afkmen. Vr de prijs heft u het k niet te den, vaak blijkt die gelijk aan de 'nrmale' te zijn. De meeste falsificaties kmen van Taiwan waar één der namakers zelfs het lef had zijn bedrijf 'Nintend Electrnics Cmpany' te nemen. In verhuding met het 'illegale' circuit bij Cmmdre en PC valt het echter reuze mee. De schatting is dat er p exemplaren ttaal illegale zijn. MSX assembler p PC MSX Engine brengt een assembler vr MSX uit. Het bijzndere van deze assembler is dat alhewel hij prgramma's cmpileert die bedeld zijn vr MSX hij zelf p PC werkt. Engine stelt dat je p die manier een PC k nuttig kan gebruiken. Het vrdeel vr assembly prgrammeurs is evident. Geheugen geneg zwel in RAM als p harddisk en k minder lange wachttijden bij het cmpileren. Vr de snelste PC-systemen nteerden wij bij een vluchtige blik een factr hnderd. Niet eerlijk eigenlijk mdat we een standaard MSX met een tp PC vergelijken. Maar k met het snelste MSX-systeem blijven de meeste nieuwe PC's sneller. De prijs is frs maar Engine stelt dat er k een cmpleet systeem wrdt geleverd. Tevens is rekening gehuden met cmpatibiliteit met bestaande assemblers. U kunt een vlledige bespreking tegemet zien. MSX DOS 2 Bij MSX Club West Friesland is het mgelijk m vr slechts f 70,-MSX DOS 2 intern te laten inbuwen. Zie k hun advertentie elders in dit magazine. Dumpprijs patchdisk De patchdisk van SD-Snatcher kstte f 32,50, maar Kasper Suren kcht de rest van de partij p en levert hem nu vr slechts f 10,-. Inlichtingen Karper Suren, Kamp la, 6361 GX Nuth, tel: nummer 62 - september / ktber

14 Wij lezen vr u MSX Cntakt 3/93 Het nummer met de trieste mededeling dat er gestpt met gaan wrden. Binnenin ng een srt tweede redactineel van Peter Gerstenheimer die zich even lekker maar netjes afreageert p de maatregelen. Gerd Pepela wrdt als te culant met wanbetalers en idealist afgeschilderd. Wij kunnen daar achterstaan. Verder een krt artikel ver de 9990 videchip waar wij k een artikei ver hebben klaar liggen. Tips vr de VDP's en een verhaal ver MSX met PC in een netwerk. Interessant! De zveelste uitgave van gemijmer ver he de ideale MSX 3 cmputer er zu meten uitzien det niet erg realistisch aan. Wat krte testen: Pigs Quest, 3- Square, Teachers Terrr. MSX I als calrieënwaker is leuk. De gepubliceerde MSX Tp Twelve is een vr ns lastig in te schatten pging tt humr. Een srt muziek tptien met veel wrdgrapjes p de namen van de medewerkers en MSXkreten. Is er ng ruimte neem ik hem in een hekje ver.ok de prgrammeertips zijn vrnamelijk VDP gericht. Peter Nielsen gaat dieper in p zijn MSX WIN DOW's. En dat 's achter WINDOW is echt van hem en niet van ns! Tt slt een ftreprtage van de Neu Ulmer Multimedia Messe. Het blad det niet nder vr de vrige en wij hpen dat Gerd het kan afmaken zals hij gepland heeft. MSX Enschede 17 Eerste indruk is dat dit tenminste ged gekpieerd is. Ged leesbaar. Drie pagina's werden gespendeerd aan het lezersnderzek. Jacc Kulman geeft een schitterend krt prgramma en legt het tt in detail uit. Albert (Meek?) vertelt iets ver de taal C. Ok kmt er een vervlg p nze 'Banner' van #58. Weinig artikelen maar er wrdt wel diep p ingegaan. Keurig. Club West Friesland juni/juli 93 Na de vrijwel nleesbare vrkant beging de redactie met de mededeling dat dit alweer de tiende uitgave is. Aangehaald wrdt dat er artikelenuitwisseling vindt met andere clubs. En dat zelfs MCCM dat niet altijd begrijpt. TIP. Zet er dan eens bij vergenmen uit f eerder gepubliceerd in f iets dergelijks. Ok hier een verhaal ver de sltexpander van Bas Krnalijnslijper samen met digital KC. Wat testen behandelen QOP, Slitaire, Trxx en Trjka. Er staan k spel tips vr genemde spellen. Ok hier een VDPbijdrage van Menn Bt en tt slt een verklarend wrdenlijstje. MCD juli 93 De actieve grep uit Drdrecht kmt met een klein maar tch ged gevuld blad. De layut is frs verbeterd en het is dan k jammer dat de laatste stap, het vermenigvuldigen, weer zveel teniet det. De redactie det duidelijk zijn best maar het kpieerapparaat is matig. Ons viel de 'fter' p die wel erg sterk aan MCMfMCCM deed denken. Hans Oranje schrijft ver externe Memry Mappers, Arjan schrijft ver DP Firewrks Music Disks en Sandy Brand uitgebreid ver VDP. Tt slt wrden dr Arjan Kij in de serie cmputertechniek de diverse printertypes besprken. Bij MCD zat deze keer een aardige KADO-disk. MAD 8-93 Vr zver wij weten slaat 8 p de datum en is niet een nummer als u meent dat wij nummers verslaan. Maurice schreef een bijdrage ver grapjes in BASIC. Zeer amusant. Er is verder aandacht vr Duitsland (BBS vral) een tweetal minimale spelrecensies. Eddy Bruwer steit vr de aanbiedingen een twee pagina's p zijn HP Deskjet, waardr het blad er tegenwrdig z fraai uitziet. MSX KLUP 93/2 De club krijgt wat meer medewerkers al det van Olffen ng steeds het merendeel. Het zal vermedelijk het enige blad zijn met even genummerde rechter pagina's. Van die sms ngenummerde pagina's ntbrak bij ns 18 tjm 21. Het blad pakt uit met frse listings vr FM-Pac en een balspel. Testen van Trjka (met tips), Pumpkin Adventure en Giana Sisters. Vrin staat dat niets znder vrafgaande testemming vergenmen mag wrden en dat vinden wij lichtelijk hypcriet daar de listings uit Japanse bladen kmen en de test van de mega-switch nze illustratie gebruikt. DEAD Crt ALIVE TEE MSX-tJSEIt ' S Gesucht: wird der Cntakt- Abnennl Persnen die saehdienliche Hinweise liefern können, die zur Ergreifung bengenannter Individuen tühren, werden gebeten sleh mit den im Heft beiliegenden Cntaktkarten an die Cntaktredaktin, der an eine unserer im Impressum genannten Adressen zu wenden. Für Hinweise, die zu einer rdnungsgemäben Erçlreifu~lgund Festsetzung vn MSX-Usern tühren, wird ei ne Belhnung nicht unter einer Cntakt-PD, nach!reier Wahl ausgesetzl. Achterkant MSX Cn takt 3/93 Bits 8 3/4 Is dit nu nummer drie kwart f z? Nee, het is een gecmbineerde uitgave 3 en 4. Het redelijk dikke (48 kantjes) A5-bekje is weer ged gevuld. Jammer geneg werd het via Amsterdam met vertraging ntvangen en dat terwijl wij medewerkers delen. Bert Daemen vult k vr Bits de pagina's met de besprekingen.van de diskrnagazines. Ged dus. Beginners wrden gewezen p bepaalde prblemen die jammer geneg echt niet phuden als je wat meer ervaring hebt. Aan het eind van Bits ng meer hulp vr juist die beginnende MSX' er. Onder de junalistieke draak Terug van weggeweest', die iemand alleen gebruikt m aan te geven dat hij niet kan schrijven terwijl hij bijgaand artikel aanbeveelt vr lieden die niets beter te lezen hebben velen wij ns niet aangesprken. Verder een redelijk psitieve test van Trxx. Het verhaal dat wij vrige uitgave ver Tilburg publiceerde werd k in iets andere vrm in Bits pgenmen. Drive prblemen is een artikel wat smmigen kan helpen. Tt slt wat BASIC en DOS en z is dit blad ged gevuld. Minidisc pvlger van diskette Als nieuw geluidsmedium is Sny met de MiniDisc (MD) de strijd aangegaan met de Digital Cmpact Cassette (DCC) van Philips. Als het aan Sny ligt is de MD niet alleen als geluidsdrager geschikt, maar k als gegevensdrager vr cmputers. De ppulariteit van de CD-ROM heeft ngetwijfeld de vraag naar beschrijfbare media met een grte pslagcapaciteit den tenemen. De MD met in deze behefte gaan vlden met een pslagcapaciteit van 140 MB (dat zijn 200 3,5 inch DD-diskettes) en een snellere tegankelijkheid dan CD-ROM's. Om te vrkmen dat data-md's met een audi MD-speler wrden afgespeeld en z het naangename geluid van uw tekstdcumenten dr de speakers perst, zullen deze wrden beveiligd met een cde. 14 nummer 62 - september / ktber 1993

15 Prijzen van geheugenchips Begin juli was er ntplffing bij Sumitm. Deze Japanse fabrikant was bezig met het pstarten van een nieuwe fabriek vr de vervaardiging van nder andere harsen, die ndig zijn bij chipprduktie. Aangezien deze fabrikant z'n zestig prcent van de wereldprduktie levert kwam er een paniekreactie. Velen vreesden gigantische prijsstijgingen en gelijk ging het verhaal rnd dat Apple en Cmpaq samen de vlledige wereldvrraad geheugenchips hadden pgekcht. In werkelijkheid is er bij de belangrijkste chipprducenten ng ruime vrraad hars aanwezig en werkt men het grtste deel van de vakantie dr m aan de nu mgelijk ndels gestegen vraag tegemet te kmen. De prijs kwam in Japan daardr wel enigszins nder druk te staan, maar de stijging-van 1200 Yen naar ngeveer Yen vr een 4 Mb-rechtvaardigt geenzins de stijging-van 69 gulden naar 299 gulden vr 1 MB-die smmige zaken in Nederland eind juli reeds vregen. Tegegeven, er is wat tekrt maar als iedereen elkaar een tekrt aanpraat. En zelf maa alvast een vrraadje gaat hamsteren. Ja, dan zal men dr dat hamsteren en speculeren alsng gelijk krijgen. De prijsstijging zal dan tch kmen. Met winst vr de snelle beslissers en verlies vr de achterblijvers. Als hbbyïst kunt u maar beter rustig wachten. Als de wind gaat liggen is de prijs straks extra laag. Parce[us MSX User Happening Een paar fanatieke MSX'ers zijn bezig m een User Happening te rganiseren. Zij vragen iedereen mee te werken zdat deze dag landelijk be- I kend gaat wrden als "THE MSX USER HAPPENING '94". Het gaat gebeuren mstreeks januari/februari, (5 februari nder vrbehud) 1994 in I Leimuiden p het terrein van camping "De Drecht". Het is de bedeling m p deze dag juist de gebruikers aan het wrd f beter aan de cmputer te laten. Dus laat zien waar je in je eigen club mee bezig bent. Ok rganisatrisch kun gehlpen wrden dr het van de rganisatie uitgaande bericht p te sturen naar de plaatselijke pers en andere media's in eigen mgeving. De eigen club prfiteert mee van de plaatselijke belangstelling. De landelijke pers wrdt dr de rganisatie benaderd. Bekend is nu al dat er p die dag een pendelbus zal zijn vr OV'ers en ruime parkeergelegenheid vr zelfververders. Ok zal kinderpvang geregeld wrden. Cntactpersn is J.Th. Meijers Slangen burg DR Drdrecht tel: MSX USER DIGI'5 QUIZ HAPPENING i Cnstructin Craze Nieuw spel van Paragn. Deze MSX Sim City kmt naar verwachting uit p de beurs in Zandvrt. Wij kmen er uitgebreid p terug met fraaie kleurenplaatjes. Wij zetten alvast twee plaatjes p het diskabnnement en tnen er hier drie die jammer geneg in zwart/wit meten zijn. Het belft iets geds te wrden. In ieder geval is de prijs sympathiek laag, f 12,50. IBM minder ged vr zijn geld IBM heeft 28 miljard dllar geleend maar was tt p heden een AI-klant. Het bedrijf echter dat de bedrijven p zijn kredietwaardigheid berdeelt, Mdy's, heeft IBM nu de status A3 verleend. Reden is de verplaatsing van IBM's activiteiten naar markten met minder ruime marges en de ng immer drgaande bezuinigingen bij de cmputergigant. C-Quenser (FCS) AD k bereikbaar via I First Class Sftware zal p Zandvrt-naar hun zeggen-het midi pr MEAD MEAD is een amerikaanse databank, die wereldwijd pereert. In zijn bestanden zijn nu ngeveer 178 miljen dcumenten pgenmen. De abnnees p MEAD kunnen daarmee veral ter wereld met hun PC de inhud pvragen. Ok het Algemeen Dagblad (en dchterbladen) wrdt nu pgenmen in dit bestand zdat de abnnee de cmplete redactinele inhud kan raadplegen. De pname van de nieuwste uitgave kst nu ng twee dagen maar naar verwachting zal dat binnenkrt 5 uur wrden. Is dat eenmaal gerealiseerd kan men 's-chtends achter de 'PC kruipen vr het laatste nieuws. ' gramma vr de MSX2 uitbrengen. Het is ntwikkeld met het Magic Team. De prijs bedraagt nrmaal bij MSX Club Guda f 25,- maar p de beurs in Zandvrt bij FCS zelf slecht f 20,-. First Class Sftware heeft eigen BBS Rderik Muik ging met Jeffrey p kamers wnen en het idee werd gebren m een BBS p te gaan zetten. Een week f wat geleden is men p een zaterdag spntaan aan het werk gegaan en de zndag daarp ging de BBS de lucht in. Het del van dit nieuwe BBS is hem in te richten vr de prgrammeurs nder u. U kunt bij hen terecht met al uw prgrammeerprblemen. Zij zijn bereid futen uit ML prgramma's te halen. Verder beschikken zij natuurlijk ver veel technische kennis die ze graag met u willen delen. Een srt "Nrderbaken uit de MCCM" maar dan gezien de lcatie een westerbaken. Vrlpig is het een experiment vr enkele maanden m te zien f het aanslaat. Ok al znder prmtie draaide het BBS al lekkere. In het BBS staan allerlei prgramma's die mensen zelfgemaakt hebben en die je zmaar kunt dwnladen. Men werkt nu een 60MB IBM harddisk. Dr verhuizen is het nummer al gewijzigd en is Rderik nu enig sysp. First Class Sftware BBS,tel (24 uur), Sysps is: Rderik Muik nummer 62 - september / ktber

16 Verkp cmputers zakt in? Verscheidene berichten wijzen er p dat de cmputerverkp afneemt. Dit is echter schijn. De mzet neemt weliswaar in guldens af maar het vlume in apparaten neemt juist te. Vrigjaar werd in Nederland 6,21 miljard gulden besteed aan hardware. Dit is 340 miljen minder dan het jaar ervr, maar de prijzen gingen gemiddeld z'n 21 prcent mlaag. De mzet in sftware neemt ng steeds gestaag te zdat de ttale uitgaven aan cmputerzaken ng mhggaat. Nieuwe EPROM vr Philips Bij MSX Club West Friesland is een nieuwe EPROM leverbaar vr MSX-2 cmputers. Deze EPROM check het ttale aanwezige geheugen en tnt het resultaat van die check bij het pstartscherm. Net zals bij een MSX2+ Imprt uit Krea Als alles ged is, kmt p Zandvrt de eerste sftware bij MSX Club Guda uit. Er kmen.a. de wat udere Knami's: Slid Snake, Nemesis 3 en Quarth. Daarnaast k verzamelmdules vr de MSX I en 2 met maar liefst 128 verschillende spelletjes vr ng geen piek per spel. Daarnaast zijn er k diverse cmputers te kp in Krea. Zij zullen er, nder vrbehud, drie verschillende demnstreren in Zandvrt en ngeveer dertig sftwaretitels uit Krea bij zich hebben. TI investeert Texas Instruments is begnnen met de buw van een nieuwe chip-fabriek in Dallas. De peratie vergt tegen de miljard dllar en de plant zal in 1998 gaan draaien. Intel meest winstgevend Intel levert de chips vr ndermeer de zgn MS-DOS-systemen. De winstmarges vr fabrikanten van en handelaren in cmputers wrdt steeds kleiner, maar de bedrijven aan de vet van de PC, Micrsft en Intel, maken winst. De kwartaalwinst van Intel kwam uit p 568 miljen dllar. Dat is heel wat meer dan de winst vrig jaar vr dat zelfde 2e kwartaal, die ten 2\3 miljen dllar was. De nett winstmarge steeg het laatste kwartaal zelfs naar 27 %. Gren Links misbruikt cmputerbestand In Amsterdam is een rel ntstaan m een dr Gren Links gestuurde brief aan mensen die een bezwaarschrift hadden ingediend. In het Amsterdamse Bs wilde men een tennispark gaan aanleggen. Vr deze aanleg, waar vele bmen vr gekapt diende te wrden, rees bij veel mwnenden bezwaar. Er werden dan k veel bezwaarschriften tegen het vrgenmen plan ingediend. Tt veler verbazing stemde echter k de fractie van Gren Links vr de aanleg. Ng verbaasder werden de bezwaarmakenden ten zij een persnlijke brief kregen van Gren Links die daarin uitlegde waarm zij vr het plan hadden gestemd. Blijkbaar had de partij inzage gekregen in de gemeentelijke cmputer m z aan de namen en adressen van de indieners der bezwaarschriften te kmen. De verantwrdelijke wethuder is verigens van Gren Links. Beide acties verbazen en verntrusten ns zeer. Als er één rganisatie is waar de burger mag verwachten dat zijn zaken beschermd zijn, is dat tch wel bij de verheid zelf. Wij hpen dan k dat één en ander tt p de bdem wrdt uitgezcht en maatregelen getrffen wrden m herhalingen te vrkmen. Circuit Designer verbeterd René Derckx liet ns weten dat hij p Zandvrt staat met de nieuwste versie van zijn prgramma Circuit Designer. Aan dit en andere prdukten van hem kmen wij graag nader terug hij biedt k een vrdelige dem. Anf-Dem Vanaf 18 september 1993 wrdt p de beurs de Ant-{lem van Impact leverbaar. f 15,- vr twee dubbelzijde disks vr een dem lijkt niet echt sptgedkp, maar k niet al te duur als het klassewerk is. U leest in een vlgend magazine ng wel een bespreking. Winst Micrsft stijgt Micrsft, sinds enige tijd het grtste sftwarebedrijf greit gestaag dr. Het afgelpen bekjaar, eindigend p 30 juni, werd een winst van 953 miljen dllar gebekt, een tename van 35 %. Vral de afzet van meer dan een miljen exemplaren Windws per maand dreg bij tt die winst. Ok de mzet steeg met 36 % tt 3,75 miljard dllar. Uit MSX Fan vertaald vergenmen Artikel Reis Nederland Dr nze internatinale MSX-crrespndent Kji Hishida Nadat ik had ingepakt, reisde ik in de grte vakantie van II maart tt de 21 e af met sight-seeing en internatinale MSX-uitwisselingen als belangrijkste del. Natuurlijk had ik niet geneg geld mdat ik ng steeds student was. Dus ik gaf de KLM p en reisde met Aerflt via Msku. Omdat ik mcht lgeren bij de vertegenwrdiger van MSX Club Guda, Arjan Prsman, met wie ik I jaar gecrrespndeerd had, was het verblijf gedkp. De eerste dag liep ik in m'n eentje rnd in Amsterdam, ging ik met de trein naar Guda en zcht p het statin naar Arjan. Omdat ik zijn gezicht niet kende nam hij alvast een verduidelijkend iets mee ter herkenning. Na een klein psje werd ik begret dr een lange man met een MCCM (MSX COMPUTER CLUB MAGAZINE) in de hand; dat was' em! Na de kennismaking, gingen we er samen p uit. Op het mment is MCCM het enige magazine dat nrmaal in de bekenwinkels in handen te krijgen is. De meest gebruikte machines in Nederland zijn de NMS-serie van Philips en de HB-serie van Sny. Er zijn k een aantal srten van de mdellen van Sny die niet in Japan verkcht zijn. Er zijn weinig machines van andere prducenten, het lijkt erp dat de terugtrekking van Sny k daar een grte klap was. Tijdens het reizen kwam ik een prgrammeur van MSX-Engine en een belangrijk lid van de Flying Bytes tegen. Jammer geneg kan ik deze keer niet alles precies beschrijven, maar een MSX -reis kan ik iedereen aanbevelen. Je nieuwsgierigheid naar MSX wrdt daar gelaafd. (Kji Hishida) Vertaald dr Lek van Kten Kmende beurzen Zaterdag 18 september is de dag dat laap Hgendijk met zijn grep de bekende MSXdag in Zandvrt rganiseerd. Als vrig jaar wrdt deze dag gehuden in Sprthal Pelikaan, A.I. van der Mlenstraat 5 te Zandvrt. Een verschil met vrgaande jaren zal zijn dat er nu k aandacht en plaats zal zijn vr cnsles. Tijd is als gebruikelijk van Zaterdag 25 september zal de stichting Cmputer Gebruikers Hgeveen (CGH) een éénmalige manifestatie rganiseren in 'De Tamber' in I Hgeveen. 1nf: R. Everts tel f O. Rrda tel Zaterdag 2 ktber rganiseert Cmputer Club Rijnmnd haar jaarlijkse Hbby Cmputer Dag. Tegang is gratis en er zijn geen handelaren aanwezig, maar wel is er priveverkp. Verder dem 's van a Midi, Packet-radi, DTp, Vide, AutCad en meer. Wijkcentrum 'Hly', Arstide Briandring 90, 3137 DB Vlaardingen (Hly) Verdere inbij CCR tel (010) f Zaterdag 16 ktber rganiseert de MCCA te Almel haar vierde internatinale cmputerbeurs. In tegenstelling tt de hiervrgaande jaren niet alleen MSX maar k Pc. Inf: t.n.v. Henk Eshuis Zndag (I) 14 nvember rganiseert MSX Link een pen dag in Alleley, bij Cventry. Iedereen is welkm. Inf: Rbin Lee, 6 Main Street, Farcet, Peterbrugh PE7 3AN. Tel: Vrijdag 19 en zaterdag 20 nvember is weer de grtste beurs aller hbbybeurzen de HCC-heus in de jaarbeurs in Utrecht. Vlgende uitgave zullen wij nadere gegevens verschaffen ver nze stand en peningstijden. 16 nummer 62 - september / ktber ,. t ~~ g -Ptt.,

17 Zaterdag 5 februari 1994 zal in Leimuiden de MSX User Happening plaatsvinden. Inf: H. Meyers f H. Oranje MAISKORRELS Zaterdag 27 februar 1994 rganiseert Stichting Sunrise samen met MSX-Club Zuid Limburg een MSX beurs in Elsl. Lage tegangsprijs en krtingsbn. Centraal gelegen vr Nederland, Duitsland en België. Inf: Jank Bergevet, tel: OUTPUT Te kp MSX cmputer type 8245 NMS.met Ease prgr. en het flppy bek.prijs f 425,= te na 15 september. MSX2 NMS8245+stfkap+disks+beken+MSX -Mdem+ printer(brther HR5) f 475,- Tel.: Ph. Muziek Mdule NMS Interface + Keybard NMS Music Creatr, I.Z.G.S. f 374,- Tel Org. ROMs: Maze f Galius, Usas, Metal Gear, Nemesis 2, Vampire Killer. Tel (VLD.) NMS 8245 met Ease prgr. en het Flppy Bek. f 425,- Tel (na 15 september) MSX 2 VG ROMs + 30 Disks + Jystick + Beken. f 300, Tel (Wuter) 8250 MSX 2, Kl. Mn., 1431 Printer, 512 kb Cartr., FM-PAK, Jystick, Muis, Sf tw. + Beken. f 1350,- Tel NMS Kl. Mn. + Printer TV-Tuner + FM-PAK + Muis + Jysticks + Disks + Beken. f 1000,- Tel BGM-CD's van.a. (SD-)Snatcher, Slid Snake, Xak 2, Dragnsl. 6 Etc. P.N.O.T.K. Tel (Victr) MSX Turb-R FS-AIST met tebehren. f 995,- Tshiba Muziek Mdule + Keybard. f 250,- Tel. 070-, NMS VS VW NMS Nwe DS-Drive. In I kp \MAISKOEK\KORREL S.WPf 699,- In gede staat. Tel Na Uur. 45 Cass. met div. rg. sftware in kf Sla uw slag!! Philips 8250 MSX 2, i fer. In 1 kp f 150,- Tel incl. sftware. Geheel I.Z.G.S. Met Na Uur. weg!! Tel NMS SCC + FM-PAC + DOS Muis + Music Mdule + ' Beken + Sftware. Tel : NMS 8250 (2 Drives) + Kl. Mn. + Printer VW Muis + Kabels + Disks + Beken. f 1500,- Tel MSX Tshiba Keybard HX-MU901 + Mdule HX-MU900. f 250,- Tel Cartr. vr Kaartenbak en Textverwerker MSX 2, Printer General Electric TXP 8100 Letter Quality. Tel Frmuliermaker vr f 34,- p Gir A. de Gijer, Amsterdam. (Vr MSX 2 en hger) Illusin City, Rechtstr. Imp. Ng nit gebruikt! P.N.O.T.K. Tevens Div. MSX-Fan f 17,50 p.st. Tel Maiskrrels zijn nze LezersService-advertenties. U kunt vr deze rubriek alleen niet-cmmerciële advertenties pgeven. Alles wat u p cmputergebied te kp, te geef f te leen heeft kunt u in deze rubriek plaatsen. Vr sftware dient het altijd m riginele exemplaren te gaan. Heeft u meerdere zaken aan te bieden, plaats dan gerust meerdere advertenties. De prijs is laag gehuden, een maiskrrel kst-k vr abnnees- f 5,00. Er geldt wel een maximale grtte per maiskrrel. Gebruik vr het pgeven de hiernder afgedrukte bn f een kpie daarvan. Advertenties kunnen znder pgaaf van redenen geweigerd wrden. Is zulks het geval en uw pstgir f banknummer bij ns bekend, dan wrdt het betaalde teruggestrt. U heeft géén garantie dat uw advertentie direct wrdt pgenmen, het kan in een later nummer kmen. Indien tijdig gemeld kan de maiskrrel geannuleerd wrden, er vindt dan echter geen restitutie plaats. Bn vr pgeven I N PUT I 0 U T PUT I [R L L *) Naam:... Adres :... pstcde/plaats :... telefnnummer :... *) drhalen wat niet verlangd wrdt Stuur uw maiskrrel tijdig (maand vr verschijnen) naar : MCCM, Pstbus 2545, 1000 CM Amsterdam. Betaling p pstgir t.n.v. Aktu Publicatins BV, Amsterdam. Tel NMS Muis + Prgr..a. Titel Gen. f 1100,- NMS 8250 f 400,- MT Base 2 f 45,- Tel MSX 2 NMS 8250, Kl. Mn. VS 0080, Philips MSX Printer. Tel Sny F700P MSX 2 + Printer Mnitr 80. f 600,- Tel Philips Datarecrder + Veel Sftware en Tijdschr. f 500,- Tel f 1500,- als set. Tel Sny 700 met HIBRID. f 450,- Pr 1431 f 250,- Als set + Beken + Sftw. + Mn. f 675,- Ph 8255 met spellen f 475,- Magazines, etc. Tel INPUT Dragnslayer 6 vr Max. f 150,- J. Scheepstra, Tel NMS 1431/00 LQ Printer + Extra lint. f 300,- 2 Datarecrders a f 25,- Ca. 100 MSX I Games p Cass. f 40, Tel NMS Kleuren Mnitr Sny 15xl4 CPI + Disks + Beken + Muis + Kabels. f 1750,- Tel MSX 2 NMS Stfkap + Disks + Beken + MSX-Mdem + Printer Brther HR5. f 475,- Tel MSX 2 NMS 8250, 2 Drives + Mnchr. Mn. + Org. MSX-Muis + Veel Sftw. + Gede Dcu. f 750,- MSX 2 NMS FM-PAC + 80 Disks + Gidsen + Datarec. + Mn. Mn., I.Z.G.S. f 575,- Tev. MSX 1 t.k. Tel NMS 8250, 2 Drives + Kl. Mnitr + Draaischijf + NMS 1431 Printer + Muis + Mdem + Beken + Disks. [RLL Call a cpy f Randam Acces Humur. It's a fun cmputer magazine. PreQ RAH r chse IRAH in dwnlad at Datanet BBS 2:281/101 Tel. + nummer 62 - september / ktber

18 SD-Snatcher Guidebk de set cmpleet Op de beurs in Tilburg had ik al verschillende heren met een dikke Engelse handleiding van SD-Snatcher zien lpen en dat wekte vanzelfsprekend de nieuwsgierigheid bij uw MCCM-redacteur. Lees. Tt nu te kreeg ik bijna alleen psitieve reacties p mijn recensies, pbuwende kritiek daargelaten, maar van één reactie kreeg ik een beetje vieze smaak in m'n mnd. Ik zu vriendjesplitiek hebben geverd dr de vertaalde SD-Snatcher van Oasis psitief te hebben besprken. Spijtig, maar 't is echt een ged prdukt. Vr wie durft te gaan zeuren ver cpyrights, heb ik dit schitterende gezegde: wie znder znde is, werpe de eerste steen. Knami Japan prduceert SD-Snatcher allang niet meer, het spel is al eeuwen uitverkcht en men wist in Japan niet eens meer van het bestaan van MSX in Eurpa (zie MSX-Fan). Waar ik het niet, maar dan k absluut niet, mee eens ben is het feit dat er k Snatcher-patches ver de tnbank zijn gegaan naar mensen, die slechts een illegale versie bezaten. Dit kan natuurlijk niet dr de beugel en het valt me k vies tegen van Oasis. Enfin, Oasis heeft met de vertaalde SD Snatcher handleiding weer een interessant prdukt p de markt gebracht dat mij veel leesplezier heeft bezrgd. De vertaling is ged; het blijkt dat Knami achter SD-Snatcher een cmplete geschiedenis heeft verznnen, die precies in elkaar steekt. In de handleiding lezen we ver de bevlkingsgrei in Ne Kbe, de stad waar het spel zich afspeelt, maar k ver maatschappelijke structuren, machtsverhudingen, vrije tijd en andere zaken in die trend. De handleiding is geschreven in ged Engels; Dennis Lardenye, de vertaler, verstaat wat dat betreft zijn vak ged. Aan de andere kant kan ik de manier waarp hij Japans vertaalt niet geheel waarderen; het is erg vrij. Heel erg vrij. Z vrij zelfs, dat er af en te weinig meer van klpt en we meer lezen ver Dennis' fantasieën, dan ver wat er echt in het Japans stnd. Tch klpt de algemene strekking van het verhaal wel en dat is het belangrijkste. Dr Sunrise werd in een recensie ng wat gezeurd ver wat spellingfuten, maar zes spellingfuten p 75 pagina' s vind ik erg weinig. Terug naar Guidebk. Niets dan lf, ziet er ged uit, ged geïllustreerd, ged Engels en het verhaal past ged in elkaar. Het is echt een cllectr's item en de liefhebber van SD-Snatcher zal er echt niet nheen kunnen een exemplaar aan te schaffen. Alleen ntberen de gekpieerde vellen -behalve de mslag-jammer geneg kleur en is het geheel niet perfect geniet en gesneden, maar vr de prijs is dat best begiijpelijk. Het gaat truwens m de inhud en die is klasse. De ware freak vraagt maar m ngeniette vellen en det het zelf en gaat daarna het bek zelf inkleuren. Let van 1(pten Bestelinfrmatie: Het player's guidebk vr SD Snatcher kst inclusief verzendksten f 20,- en p beurzen f 15,-. Bestellen kan met een telefntje naar Dennis Lardenye, PIAYER'S GUIDEBOOK nummer 62 - september / ktber 1993

19 Shuffle Puck Het principe van Shuffle Puck det denken aan de videgames die z'n twintig jaar geleden in de uitgaansgelegenheden hun intrede deden. Twee balkjes gingen p en neer en de tegenstanders prbeerden het blkje heen en weer te tikken. Bestelinf: Pstbus 24, 7038 ze Zeddam tel: , Tnnie Overgr. Shuffle Puck vr MSX2 kst f 10,- en vr Turb-R f 15,-. Muis is verplicht. Ok destijds in die eenvudige versie was het spel vr velen verslavend. U begrijpt al dat ik het ng steeds leuk vind. Het spel kwam eerst alleen vr Turb-R p de markt en dat heb ik ten nit ged begrepen. Natuurlijk zal de snelheid hger kunnen zijn p z'n cmputer, maar de feitelijke bewegingen zijn nauwelijks meer dan in de archaïsche vrm van destijds. Tegegeven, de plaatjes zijn kstelijk, maar tijdens het spel bewegen ze ttaal niet. MAD zag dit k in maakte een versie die p MSX2 werkt. Wij hebben de versies naast elkaar gelegd en vastgesteld dat de Turb-R bezitters het best de vr hun cmputer geschreven versie aan kunnen schaffen. Die speelt echt sepeler. Aan de andere kant is de gewne versie aantrekkelijk, zeker als we kijken wat MAD er vr vraagt. Ik vreg mijn dchter-mdat die echt I Shuffle pl1tk Sjelen met tegenstander verzt p het spel is-een test te schrijven. Die kunt u lezen in het kader. Mij rest ng de kanttekening dat smmige speeltrucjes wel erg vr de hand liggen, maar vindt u dat zelf maar uit f wacht p een tip in MEGA-Guide. :Fran/(J-f. t])ruijff Pap, mag ik shuffle puck spelen? Shufle puck is een gemakkelijk te begrijpen spel. Het maakt dan k niet uit f je nu 4 (mijn zusje Astrid) f 46 (Pappa) bent. Maar dan is het k niet z dat als je 4 bent iedereen uit het spel plep verslaat. Enfin, ver het spel zelf is zveel te vertellen, daarmee schrijf je de kmende zes bladzijden mee vl. Maar het gaat erm wie het eerst 15 punten haalt. Jij en je tegenstander (ster) krijgen allebei een eigen 'blkje'. Jij mag beginnen en met je blk sla je de puck weg, hij gaat p je tegenstander af. Je tegenstander prbeert hem weg te kaatsten. Als hem dat lukt kmt hij weer p ju af. En als dat nu eens niet lukt? Heel simpel, hij vliegt de afgrnd in en jij hebt een punt. Als dat bij ju gebeurt heeft Sepp, Eddy, The, Greg, Dell, f Lucy een punt. rressa t])ruijff MSX Cmputer & Club Magaz ine nummer 62 - september / ktber

20 COMPUTER CLUB GOUDA (INT.) DISTRIBUTIE van: HARDWARE-SOFnNARE SUPPLIES Middelblk BM Guderak Hlland Tel.: (Arjan) Tel.: (Gert) Fax: Kreaanse imprt * Slid Snake ,00 RC2 * Quarth (SCC) ,00 RC2 * Nemesis 3 (SCC) ,00 RC1 * Bubble Bbble... 85,00 RC2 * Zanac Excellent ,00 RC2 * Family Bxing ,00 RC2 * Super Bubble Bbbie... 85,00 RC1 * 128 Games in één ROM ,00 RC1 * 76 Games in één ROM ,00 RC1 * Super By ,00 RC1 * Wnderkid... 65,00 RC1 * Dley, the dinsaur... 65,00 RC1 Japanse imprt Panasnic muis ,00 Panasnic pwerpad(jystick). 75,00 Panasnic scanner (220V) ,00 Sny digitizer (HBI-V1) ,00 PAL Turb R FS-A1 GT ,00 Sftware * Aladin ,00 DS2 Ansi Editr (vr BBS)... 20,00 DS2 Bz's Big Adventure... 37,50 DS2 Brainstrm... 20,00 DS2 CheatMaster... 20,00 DS2 Clumbus (tekenprgramma).. 45,00 D2+ * D.A.S.S... 65,00 DS2 DIX... 35,00 DS2 Edicad (CAD in 3D)... 60,00 DS2 Frantic (ANMA platfrm spel)... 35,00 DS2 Game Stamp... 32,50 DS2 Giana Sisters... 32,50 DS2 Gldrush (fruitautmaat)... 17,50 SS2 Magnar....45,00 SS2 Megadm....40,00 D2+ MnBlaster versie ,50 SS2 MnBlaster music disk... 17,50 DS2 Mus Master....45,00 D2+ * MSX2BASE... verwacht DS2 Nsh... 30,00 DS2 N Fuss... 20,00 SS2 Playby Strippker... 35,00 D2+ PItCad (tekenen p pltter)... 20,00 DS2 Pltterdisk I... 20,00 DS2 Pltterdisk II... 25,00 DS2 PSG Sampler... 27,50 DS2 * PSG Tracker... 27,50 DS2 Pumpkin Adventure ,00 DS2 Squeek (van ANMA)... 20,00 DS2 Stamp Cnverter... 32,50 DS2 Teachers Terrr... 20,50 DS2 Trxx (nieuwste van ANMA)... 35,00 DS2 Vide Manager... 35,00 DS2 WB ASS ,00 DS2 WP-001 (DP uitbreiding)... 25,00 DS2 WP-002 (DP uitbreiding)... 25,00 DS2 Beken MSX DOS 2 handleiding... 30,00 NED V 9938 (MSX2 videchip)... 50,00 ENG V 9958 (MSX2+ videchip)... 15,00 ENG V 9990 (videchip)... 60,00 ENG Y 8950 (MSX audi)... 30,00 ENG YM 2413 (MSX music)... 25,00 ENG Diskdrives (n kb) zwart f beige, merk TEAC Lsse drive (met kabel) ,00 Lsse kabel (34 plig)... 20,00 Inbuw in VG 8235 (+ROM).. 200,00 Inbuw in NMS ,00 Inbuw in NMS ,00 Inbuw in Sny HB ,00 Hardware - -:::::::==~-- - -~~ _ =---=.-===~ * 60 MB SCSI harddisk ,00 * 60 MB SCSI harddisk incl. kast, kabels en veding.. 650,00 * 60 MB SCSI harddisk cmpleet incl. kast, kabels, veding, interface en MSX-DOS ,00 MSX DOS 2.22 (+ disk)... 60,00 7 MHz. printje... 50,00 NED Veding 220 V naar 110 V ,00 RGB-Scartkabel... 45,00 Scart-Scartkabel... 30,00 Teprm (nieuwe sftware) ,00 NED Verlp vr 27512's... 60,00 Ventilatr inbuwpakket ,00 NED SCSI interface(green/mak).. 185,00 MSX printerkabel... 29,00 * lsse videchip V ,00 * pltterpennen (4-kleurenset)... 17,50 Udmaatschap 6x MSX Quasar (disk)... 25,00 6x MSX Jurnaal... 25,00 6x MSX Jurnaal & 6x Quasar 45,00 Jack Vetnek T-shirt (XL)... 27,50 Checkmark prdukten FM "stere" Pak ,00 NED * 512 kb Memry Mapper ,00 7MHz * 1024 kb Memry Mapper ,00 7MHz Gedkpe Sftware Easy (versie 1.20)... 10,00 DS2 MSX Paint IV... 10,00 DS2 Titleman (NMS 8280)... 10,00 DS2 Dawn f Time (Statin dem).. 15,00 DS2 Synsatin (FCS dem)... 12,50 DS2 Delta (functies tekenen)... 15,00 DS2 Quattr... 15,00 DS2 Geheugenuitbreidingen *NMS 8250,8255 en 8280 Naar 256 kb , kb , kb , kb ,00 *NMS 8235/00 Als 8250, maar slechts tt 1024 kb. *HB-F700 Naar 512 kb , kb , kb , kb ,00 *HB-G900 Naar 256 kb , kb , kb ,00 Vrdeelsetjes (Alleen vr NMS 8250, 8255, 8280, 8235/00 en Sny HB-F700.) 2+, PAC, 7 MHz., 1024 kb ,00 2+, PAC, 7 MHz ,00 2+, PAC ,00 7 MHz, 1024 kb ,00 Overige intern~ hardware Inbuw van 7 MHz... 85,00 Inbuw van DOS ,00 Inbuw van FM-PAC ,00 Ombuw naar MSX ,00 Engine vervangen ,00 Tevens leveren wij diverse nderdelen en verzrgen wij reparaties. - Alle prdukten met een * ervr zijn nieuw f in prijs verlaagd. - KONAMI's met SCC zijn k weer leverbaar. Zie de Kreaanse imprt. Alle prijzen inclusief verzendksten, uitgeznderd in/mbuw. Remburs f 10,. Wijzigingen vrbehuden - Bankrelatie: Rabbank nr t.n.v. A.E. P rsman Girnummer van de bank Guderak