Expertmeeting ZZP-ers en toekomstige arbeidsrelaties

Transcriptie

1 Expertmeeting ZZP-ers en tekmstige arbeidsrelaties He kunnen we succesvlle kenmerken van ZZP-ers vertalen naar tekmstige arbeidsrelaties? vrrnde dcument resultaat van een expertmeeting p 12 februari 2010 Snia Sjllema, NSvP Tamara Raaijmakers, BaartRaaijmakers

2 Inhudspgave 1. ZZP-ers en het nieuwe werken Meerwaarde van ZZP-ers vr traditinele rganisaties Uitwisseling van kennis vrafgaand aan de meeting Resultaten Wat zijn vlgens u psitieve kenmerken van ZZP-werk? Wat zijn vlgens u negatieve kenmerken van ZZP-werk? Zijn deze aspecten te vertalen naar tekmstige werk relaties? Wat betekenen deze tekmstige ntwikkelingen vr rganisaties en werknemers/pdrachtnemers? Welke interventies, regelingen f structuren zijn er ndig m de verschillende scenari s te ndersteunen? Praktijk ervaringen Waterlandziekenhuis Mvares UMC - Idealg RSG Enkhuizen Suggesties vr tekmstig nderzek/nieuwe tepassingen Bijlage 1 Met dank vr bijdrage aan dit dcument Bijlage 2 Publicaties en websites Vrrnde dcument expertmeeting nieuwe arbeidsrelaties 12 februari van 32

3 1. ZZP-ers en het nieuwe werken ZZP staat vr zelfstandig znder persneel. Er is een sterke grei van ZZP-ers, in diverse sectren en p diverse niveaus: het gaat m zwel hg- als laag pgeleide prfessinals, variërend van rganisatieadviseur, f kunstenaar tt bijvrbeeld ldgieter, timmerman f dakbedekker. Diverse mtivaties m als ZZP-er te werken Er zijn diverse redenen waarm mensen (steeds meer) als freelancer gaan werken. Als belangrijke aspecten kmen daarbij vrijheid en flexibiliteit naar vren. Meer specifiek gaat het dan m aspecten als het zelf kunnen bepalen wat vr pdrachten je det, vr wie je werkt en wanneer. Sms zijn er minder rskleurige mtivaties m als freelancer te starten, bijvrbeeld m iets meer brd p de plank te krijgen mdat je als werknemer te weinig verdient (denk aan kraamzrg), f mdat de werkgever je dwingt m hetzelfde werk als ZZP er te gaan den, en daardr alle risic s bij de werk/pdrachtnemer kmen te liggen. Ok utplacement f re-integratie trajecten kunnen werken als ZZP-er als uitkmst geven. Bijvrbeeld mdat er een grte afstand is tt de reguliere arbeidsmarkt f mdat de meer flexibele mstandigheden van freelance werk vrwaarde zijn m te kunnen blijven werken. Innvatieve kennis- en dienstenecnmie We verschuiven in West Eurpa steeds meer naar een kennis- en dienstenecnmie. Tenemende autmatisering en glbalisering versnellen de ntwikkeling van deze kennisecnmie. De uitdaging vr ndernemingen is m innvatief en creatief te blijven en daarmee zich te nderscheiden p een dynamische glbale markt. ZZP-ers en zelfstandig werkende prfessinals zijn een passend antwrd p deze ntwikkeling naar een innvatieve en creatieve kennis- en dienstenecnmie. Organisaties kunnen werken met een flexibele schil van dergelijke ZZP prfessinals. Daarnaast ntstaan er k steeds vaker tijdelijke samenwerkingsverbanden van freelancers. Vrrnde dcument expertmeeting nieuwe arbeidsrelaties 12 februari van 32

4 2. Meerwaarde van ZZP-ers vr traditinele rganisaties Autnmie, flexibiliteit, werktevredenheid Het tenemende aantal ZZP-ers biedt interessante kansen vr traditinele, hiërarchisch gerganiseerde ndernemingen. Organisaties verkleinen hun vaste kern van medewerkers en kiezen vr een grtere flexibele schil van pdrachtnemers die meegreien met de mzet. Deze netwerken van tijdelijke ls-vast verbanden lijken in vele situaties beter te presteren dan de traditinele rganisaties met hiërarchische relaties tussen werkgever en werknemer. Deze netwerken zijn zeer flexibel en zrgen vr creatieve en innvatieve plssingen. Bvendien zijn er aanwijzingen dat de autnmie, flexibiliteit en prfessinaliteit die gepaard gaat met freelance relaties er aan bijdragen dat ZZP-ers/freelancers meer tevreden met hun werk zijn dan medewerkers in vast dienstverband. Vertaling naar werkgever-werknemerrelaties De vrdelen van een flexibele en minder hiërarchische werkrelatie kunnen leiden tt aanpassing van de arbeidsrelaties in bedrijven. Ok rganisaties zijn p zek naar meer zelfstandigheid en eigen verantwrdelijkheid van werknemers en hechten aan innvatie en creativiteit. De vernderstelling is dat de achterliggende cmpnenten van ZZP-werk, zals meer autnmie en regelmgelijkheden en meer vertruwen in de relatie tussen pdrachtgever en ZZP-er te vertalen zijn naar werkgever-werknemerrelaties. Met psitieve resultaten p individueel en rganisatieniveau. Er zu zelfs besmetting kunnen ptreden van de werkwaarden van ZZP-ers naar die van werknemers, zeker als ze gezamenlijk prjecten den. Nieuw werkgeverschap, nieuw werkndernemerschap Deze vertaalslag van ZZP kenmerken naar lnarbeid, is al gaande. Het gaat dan bijvrbeeld ver flexibele werkplekken en werktijden, f verder drgeverd: tijd- en plaatsnafhankelijk kunnen werken ndersteund dr ICT en de inzet van sciale media m cntact te huden met cllega s, zelf rstering, zelfsturing en management p basis van vertruwen met resultaatgerichte afspraken. Omschrijvingen die hierbij naar vren kmen zijn: Sciale innvatie, Het Nieuwe Werken, nieuw werkgeverschap, intrapreneurship en Werkndernemerschap. Rl van werknemer Interessant hierbij is de rl van de werknemer in arbeidsrelaties. Wat maakt dat mensen in vast dienstverband zich afhankelijk pstellen van de werkgever? Is het een impliciet gegeven dat een hiërarchische structuur (het rganisatieharkje ) het eigen initiatief verlamt? Of zijn werknemers met initiatieven p het gebeid van sciale innvatie en het stimuleren van intern ndernemerschap evenged in staat een bijdrage te leveren aan verhging van de prductiviteit en innvatiekracht van de rganisatie? Vrrnde dcument expertmeeting nieuwe arbeidsrelaties 12 februari van 32

5 3. Uitwisseling van kennis vrafgaand aan de meeting Vrafgaand aan de meeting heeft er een verkrte delphi rnde plaatsgevnden per . Verschillende experts hebben hier hun bijdrage aan geleverd (Zie bijlage 1). Ze gaven een antwrd p de vlgende vragen: 1. Wat zijn vlgens u psitieve en negatieve kenmerken van ZZP-werk? 2. Zijn deze aspecten te vertalen naar tekmstige werk relaties? Daarbij zijn verschillende scenari s denkbaar bijvrbeeld; in de tekmst werken we allemaal als ZZP-er, alle werknemers greien te naar werkndernemerschap, rganisaties gaan werken met een succesvlle mix van vast en flexibel inzetbaar persneel) 3. Wat betekenen deze tekmstige ntwikkelingen vr rganisaties en werknemers/pdrachtnemers? 4. Welke interventies, regelingen f structuren zijn er ndig m de verschillende scenari s te ndersteunen? 5. Wat zijn best practices/vrbeelden die in de praktijk zijn nderzcht f tegepast? 6. En wat zijn (nieuwe) betekenisvlle suggesties die het waard zijn in de praktijk te wrden tegepast/nderzcht? Dit dcument vrmt het startdcument vr de expert meeting p 12 februari Vrrnde dcument expertmeeting nieuwe arbeidsrelaties 12 februari van 32

6 4. Resultaten 4.1 Wat zijn vlgens u psitieve kenmerken van ZZP-werk? Psitief: individueel - Autnmie, vrijheid m te bepalen welke pdrachten ik aanneem en met wie ik wil samenwerken, beschikbare tijd kunnen besteden aan cntacten leggen, acquisitie en het uitveren van inhudelijke pdrachten (vr mij belangrijke drivers) en niet meer aan interne rganisatieplitieke en bureaucratische rmpslmp, betere balans werk-privé mgelijk dr zelf te kiezen werktijden en vakantieperiden (Cristel van de Ven) - Meer autnmie/vrijheid, meer prfessinaliteit, meer flexibiliteit, meer geluk / tevredenheid met werk, ntbreken van plitiek (in rganisaties), hger inkmen (afhankelijk van markt) (Arjen van den Brn) - karakteristiek van de ZZP-er zelfstandig ndernemend, eigen verantwrding afbakenend (minder persnlijke caching) (Jst de Bie) - Meer bewustwrding van eigen kwaliteit in de markt en/f p de werkvler (Rb de Bie) - Bewegingsvrijheid in aannemen van werk (Rb de Bie). - als meders met 2 kleine kinderen parttime kunnen werken en tch interessant werk kunnen den. Hiervr werkte ik bij ING. Parttime werken betekende daar dat ik uit het talentenprgramma zu meten en dat ik in een parttime baan geen lpbaanstap zu maken, maar iets zu gaan den waar ik me al in bewezen had. (Aqualine Schulte) Psitief: rganisatie / interventie - Ondernemerschap, flexibiliteit, specialisme en maatwerk, flexibele netwerkstructuren, dwingt pdrachtgever tt helder frmuleren van pdrachten (Bram Sluis) - Meer innvatie (daar waar echte creativiteit ndig is), ndernemende riëntatie: ik wil iets bereiken, er met iets veranderen. In tegenstelling tt de defensieve werknemers riëntatie: ik wil geen inbreuk p mijn verwrven rechten, er mag niets veranderen. (Arjan van den Brn) - Vrdelen flexibel inzetbaar, specifieke inhuur vr bepaalde pdracht (Jst de Bie) - Expertise daar waar ndig (Jst de Bie) - Resultaatgericht (Jst de Bie) Vrrnde dcument expertmeeting nieuwe arbeidsrelaties 12 februari van 32

7 - Kwaliteit verhgend vr de pdrachtgever (Rb de Bie) - Betere spreiding ver minder ppulaire uren (zwaardere uren, avnd en nacht) (Jst de Bie) Psitief: maatschappij / macr - Meer financieel inzicht met verzekeringen p maat. Naar inzicht de mgelijke gevaren verzekeren f risic dragen. (Rb de Bie) Vrrnde dcument expertmeeting nieuwe arbeidsrelaties 12 februari van 32

8 4.2 Wat zijn vlgens u negatieve kenmerken van ZZP-werk? Negatief: individueel - cnjunctuur-afhankelijkheid (Bram Sluis) - nzekere en fluctuerende inkmsten, eenzaamheid, je met zelf alles regelen (ICT-zaken, verver e.d.), het is wellicht sms meilijker m aan interessante pdrachten te kmen znder een grte gevestigde naam p je kaartje (Cristel van de Ven) - Secundaire arbeidsvrwaarden ntbreken, eenzaamheid/verlatenheid/sciale islatie, meer stress, nvldende frmele training, te veel selectie p aanwezige cmpetenties, te weinig ruimte m te greien/ntwikkelen p het werk, lager inkmen (afhankelijk van markt). Misbruik in smmige markten. (Arjan van den Brn) - als ik ziek wrd dan is het niet makkelijk vervanging te regelen, mdat cllega zzp-ers vaak de rganisatie van de pdrachtgever niet kennen (Aqualine Schulte) Negatief: rganisatie / interventie - Minder innvatie (daar waar echte diepliggende en specialistische kennis ndig is) (Arjan van den Brn) - inwerkprcedures en afstemming p kwaliteit/veiligheid en rganisatiecultuur (Jst de Bie) - minder betrkkenheid bij missie/visie van rganisatie, geen cultuurdragers (Jst de Bie) - in gezndheidszrg veel neventaken naast de zrg vr het primaire prces, deze taken p schuders vaste medewerkers (Jst de Bie) - geen deelname aan werk/prjectgrepen (Jst de Bie) - Minder cntinuïteit kunnen bieden bij relatief krte pdrachten.(rb de Bie) - Tename administratie (Rb de Bie) Negatief: maatschappij / macr - cnjunctuur-afhankelijkheid (Bram Sluis) - nzekerheden vr ZZP-er in tijden van schaarste aan banen (Jst de Bie) Vrrnde dcument expertmeeting nieuwe arbeidsrelaties 12 februari van 32

9 4.3 Zijn deze aspecten te vertalen naar tekmstige werk relaties? Daarbij zijn verschillende scenari s denkbaar bijvrbeeld; in de tekmst werken we allemaal als ZZP-er, alle werknemers greien te naar werkndernemerschap, rganisaties gaan werken met een succesvlle mix van vast en flexibel inzetbaar persneel) Mix van vast en flex werkers - Afhankelijk van de branche zal er een mix ntstaan van sectren die met mix van vast en flex werken en sectren die luter met flex werken. (Bram Sluis) - De verschillen tussen medewerkers met een vast cntract en zzp-ers zullen steeds minder grt wrden. Ik verwacht dat je veel meer variëteit krijgt in srten cntracten en dat je veel meer tussenvrmen tussen intern zijn en extern. Mijn verwachting is dat rganisaties p grte schaal partnerships met zzp-ers aan zullen gaan f ZZP-pls zullen gaan creëren m het talent en capaciteit van de vele zzp-ers te benutten. Met het aangaan van partnerships creeer je win-wins: de zzp-er heeft een grtere kans p werk en de rganisatie mag ervan uitgaan dat de zzp-er p de hgte is wat speelt in de rganisatie (Aqualine Schulte) - De smalle visie dat grei -en succes- van een nderneming valt af te meten aan het aantal persneelsleden dat een rganisatie heeft, is achterhaald. Grei van een nderneming kan namelijk k p andere wijzen wrden gerealiseerd, dan dr het aannemen van persneel. De meeste zzp'ers kiezen er inderdaad nadrukkelijk vr m geen persneel in dienst te nemen. Zzp ers zijn verigens wel degelijk ndernemers. Zzp ers gaan steeds meer structurele f tijdelijke samenwerkingsverbanden aan met andere zzp'ers. De laatste jaren zien wij de trend dat er z steeds meer flexibele ad-hc rganisaties ntstaan die brdndig zijn binnen nze ecnmie. Aan de andere kant zijn wij van mening dat binnen rganisaties altijd de behefte zal blijven m een kern te hebben van mensen die vast in dienst zijn. Zzp ers vervangen niet geheel de vaste krachten, maar een deel cmplementeren aan de rganisatie. (Mieke van Westing) Alleen ZZp-ers: (Jst de Bie): - past niet bij elke medewerker - past niet in ziekenhuis cultuur, wel in netwerk rganisaties, waarin een gezamenlijke cultuur en kwaliteitsstandaard, missie/visie met elkaar bewaakt wrdt. Drgaans hard p de inhud en zacht p de relatie Vrrnde dcument expertmeeting nieuwe arbeidsrelaties 12 februari van 32

10 Werkndernemerschap (Jst de Bie): - vlwassen manier van bedrijfsvering - meer resultaatgericht - bewust persnlijk behud van inzetbaarheid heeft psitieve invled p leefstijl - flexibelere maatschappij - kennis ecnmie wrdt drntwikkeld naar het efficiënt vergaren van de juiste kennis Mix flexibel en vast: mix van bvenstaande vr en nadelen (Jst de Bie) Binnen vast(er)e dienstverbanden - Ik ben van mening dat zeker een aantal van de psitieve zzp-kenmerken is dr te vertalen naar tekmstige werkrelaties. Dat betekent m.i. niet dat iedereen direct zzp-er heft te wrden. Het kan k gerealiseerd wrden binnen vaste(re) dienstverbanden, maar daarvr zijn vlwaardige werkrelaties, creatieve dialgen, meer maatwerk en dienend leiderschap vr ndig. En daar met ng stevig aan gewerkt wrden dr zwel werkgevers als werknemers. (Cristel van de Ven) - Arjan van den Brn: Natuurlijk. De werknemer van de tekmst lijkt erg p de zzp-er van vandaag. De bvenstaande aspecten lijken nu al erg p die van het nieuwe werken. De sterke bescherming van de traditinele werknemer is in de tekmst niet meer hudbaar en er kmen steeds meer verantwrdelijkheden bij het individu te liggen. - Maar de psitieve aspecten van de lange termijn (werknemer-werkgever) relatie (d.w.z. investeren in elkaar, gebruik maken van de cmpetentie van diverse individuen m z de klant meer kunnen bieden en het geven van betekenis en sciaal cntact aan elkaar) meten niet vergeten wrden. De krte termijn (zzp) relatie heeft ptentieel grte nadelen en daar meten we nieuwe plssingen vr verzinnen. - Er zullen in de tekmst k ng wel lange termijn relaties ntstaan, znder de grte bescherming die de huidige werknemer-werkgever relatie biedt. Deze nieuwe lange-termijn relaties znder bescherming kunnen natuurlijk alleen daar ntstaan als er nieuwe beschermingsmaatregelen wrden gevnden. De belangrijkste daarvan is een bescherming van individuen dr deze keuzemgelijkheden te geven en mnpliepsities tegen te gaan. Het sciale idee m zwakkeren te beschermen is ng steeds van grte waarde, alleen het definiëren van de zwakkere partij is minder éénvudig en is zeker niet altijd de arbeider. - Hier zijn zeker verschillende scenari s denkbaar. Afhankelijk van de markt waarp de zzper/werknemer pereert zijn lange termijn f krte termijn relaties van grter f minder grt belang vr innvatie en accuntability. Een zzp-markt kan alleen succesvl Vrrnde dcument expertmeeting nieuwe arbeidsrelaties 12 februari van 32

11 functineren als er p één f andere wijze zekerheden wrden gecreëerd. Ok zijn er een aantal krachten die van belang zijn: Blijvende autmatisering waardr repetitief werk verdwijnt; Dr glbalisatie (lees subsidiëring van China & ZO Azië) verdwijnt steeds meer maakindustrie; Jngeren van de generaties Y en Z hangen steeds meer aan authenticiteit en autnmie; De ecnmie wrdt een netwerkecnmie. Vrrnde dcument expertmeeting nieuwe arbeidsrelaties 12 februari van 32

12 4.4 Wat betekenen deze tekmstige ntwikkelingen vr rganisaties en werknemers/pdrachtnemers? Organisatieniveau - Aanpassing rganisatie bv: planning en cntractering ZZP-ers ipv beheer vaste arbeidsrelaties dr ln en salarisadministraties etc (Bram Sluis) - Organisatiebeleid naar huidige werknemers: Diversiteit in arbeidsrelaties: geen cllectieve arbeidsvrwaarden, maar maatwerkafspraken. Nadenken ver sciaal beleid: nderscheid vast/flexibel persneel? Verder aandacht vr mbiliteit en ntwikkeling, bespreken blijvende inzetbaarheid, lpbaanadvies faciliteren, netwerkdeelname stimuleren, werkverdeling p basis van cmpetenties en lpbaanwensen Als er interesse is vr ZZP erschap: ndersteunen bij gang richting ZZP, bijv. dr geleidelijke vergang, vaste inhuur in begin, bendigde cursussen laten vlgen f laten ruiken aan ander werk via detachering f ander werk binnen rganisatie als keuze niet vast staat. (Margreet Xavier) - Organisatiebeleid naar zzp ers en tekmstige werkrelaties: pzetten kring preferred suppliers, rganiseren themabijeenkmsten vr preferred suppliers en vast persneel, sciaal beleid definieren, feedback geven aan en vragen van ZZP-ers. (Margreet Xavier) - Organisaties zullen in de strijd m schaars talent binnen te halen en te huden en m de kennis en vaardigheden van hun medewerkers te ntwikkelen en ptimaal te benutten meer meten werken aan (zie bven) vlwaardige werkrelaties, creatieve dialgen p de werkvler, meer maatwerk en dienend leiderschap. Zij zullen met hun medewerkers I-deals (Idisyncratic deals) meten gaan sluiten binnen bijv. raamwerk- CAO s. Dat vergt nieuwe vaardigheden en med m verschil te maken tussen medewerkers. Zwel werkgevers(rganisaties) als werknemers(rganisaties) zullen meer hun best te den m met elkaar verbinding te maken, m diverse belangen (die er altijd zullen zijn) te verbruggen en m z win-win situaties te creëren die ged zijn vr zwel het individu als de rganisatie. De kek vergrten ipv alleen maar beter te verdelen. (Cristel van de Ven) - Het tenemend aantal zzp ers zie ik als een signaal dat medewerkers andere eisen aan de arbeidsrelatie stellen. Zij zeken meer autnmie en eigen verantwrdelijkheid. Als ze dat niet binnen de rganisatie kunnen vinden kiezen ze vr zzp erschap. Organisaties kunnen hierp inspelen en er de vruchten van plukken, want autnmie en eigen verantwrdelijkheid dragen k bij aan meer innvatie. (Snia Sjllema) - De grei van de flexibele schil stelt de HR- en recruitmentafdelingen vr nieuwe vragen. Beperken ze zich tt de werving en begeleiding van de werknemers die in dienst zijn? Of willen ze verantwrdelijk zijn vr het hele arbeidsptentieel dat de werkgever ndig heeft; inclusief freelancers? He vind je de juiste prfessinals? Wat vraagt deze Vrrnde dcument expertmeeting nieuwe arbeidsrelaties 12 februari van 32

13 grep zzp ers van het P&O-beleid? Wat betekent ged werkgeverschap vr deze grep? Maar k: welke gevlgen heeft de nieuwe manier van werken vr de kennis van het bedrijf? Raak je pgebuwde kennis niet snel kwijt? Mgen freelancers deze zmaar elders te gelde maken? Werkgevers die de beste werknemers en zzp ers aan zich willen binden, spelen in p de verschillende beheften van deze medewerkers: aan interessante klussen, maar k aan flexibiliteit en zekerheid. Juist mdat er z weinig geregeld is vr freelancers, kunnen werkgevers hiermee hun arbeidsmarktpsitie verstevigen. (Snia Sjllema) - Organisaties meten kijken naar hun markt en hun bedrijfsstrategie daarp gebaseerd een HR strategie frmuleren. Hier zal een rl meten zijn vr verschillende schillen van lange termijn relaties en krte termijn relaties. Organisaties meten denken in netwerkstructuren en niet meer in hiërarchieën. Ok met ged nagedacht wrden ver de nderlinge relaties in z n netwerk. (Arjan van den Brn) - Het is vr veel rganisaties en individuen m te werken met een kleine cre aan individuen die echt de richting en het hart van het bedrijf bepalen en schillen met flexibele krachten die betrkken zijn bij deze bedrijven. Ok de verheid kan z veranderen in een kleine verheid met een grte slagkracht. Daarbij met een rganisatie (c.q. de verheid) natuurlijk niet de diepe expertise uitbesteden. Dit leidt bijna altijd tt huilen (b.v. Nrd-Zuid lijn). (Arjan van den Brn) - Vr pdrachtgevers kan het aantrekkelijk zijn m ZZP ers in te huren naast vaste werknemers. Hiermee wrdt duidelijk wat de ksten exact zullen zijn tegenver de baten. Afhankelijk van de gemaakte vereenkmt zullen er geen bijkmende ksten zijn zals ziekteverzuim, studieksten, nminale premies etc. (Rb de Bie) - De kwaliteit kan hierbij een hgvlucht nemen aangezien de pzegging termijn vaak dichterbij ligt dan de mgelijkheid m vaste cntracten te ntbinden. Naarmate er meer ZZP ers p de markt kmen wrdt de nderlinge cncurrentie strijd k grter wat k weer bijdraagt aan de kwaliteit en mgelijk prductiviteit. De ksten van een ZZP er kunnen mgelijk qua uurtarief hger liggen dan die van een vaste medewerker, maar daarentegen is er meer vrijheid in de ttale FTE behefte. Als pdrachtgever met je hier wel mee m durven gaan en risic durven te nemen, de markt kunnen lezen en hierp inspelen met de ttale FTE inzet.(rb de Bie) - Nadenken ver arbeidsvrwaarden en arbeidsverhudingen (Jst de Bie) - De interne cmmunicatie zal ttaal veranderen en niet meer exclusief naar interne medewerkers zijn (als dan uberhaupt ng de indeling intern/extern bestaat). Organisaties kunnen niet meer sturen p fte en CAO-salarisschalen zals dat nu gebeurt. De gevlgen vr de lnsm van rganisaties vind ik een interessante. De lnsm wrdt meer flexibel. Afspraken met medewerkers ver inzet/prestaties en belning zullen een krtere lptijd hebben dan heden. Mijn vermeden is dat het flexibeler wrden van de Vrrnde dcument expertmeeting nieuwe arbeidsrelaties 12 februari van 32

14 lnsm bij rganisaties met relatief slechte managers leidt tt een hgere lnsm. Ok zal denk ik een alternatieve aanpak ndig zijn m de cncurrentiepsitie van NL tv het buitenland te bewaken (Aqualine Schulte) Vrrnde dcument expertmeeting nieuwe arbeidsrelaties 12 februari van 32

15 Marc - rganisaties, pdrachtgevers en maatschappelijke rganisaties meten werken m plssingen te bieden vr de beperkte bescherming en de steeds grtere individuele verantwrdelijkheid. (Arjan van den Brn) - k met een einde kmen aan de wijze waarp nu de grte aanbestedingstrajecten lpen. Dit is bijna altijd een selectie p prijs waardr aanbieder en pdrachtgever in een catch 22 kmen. De aanbieder met m dr de selectie te kmen en biedt daarm nder kstprijs. Na het winnen van de aanbesteding bezuinigt de aanbieder daarm p kwaliteit m tch winst te maken p het gewnnen cntract. Dit wrdt gezien dr pdrachtgever en dit leidt dan vervlgens tt ruzie en diep nderling wantruwen. Dit is niet ged vr innvatie. Ok meten bedrijven en verheid een deel van hun aanbestedingen geven aan kleine aanbieders (zzp-ers). Dat geeft innvatiekracht en ntwikkelingsptentie. (Arjan van den Brn) - Beleidspties in de richting van deeltijd-ww vr zzp ers zijn ngewenst mdat deeltijd-ww vr zelfstandigen extra druk zal zetten p de tarieven van zelfstandigen die niet in aanmerking kmen vr die ndersteuning. Wel zu het kabinet andere maatregelen kunnen nemen m zzp ers een betere uitgangspsitie te geven, zdat zij in staat blijven m met succes te ndernemen. Denk aan: betere marktwerking (zals het penstellen van verheidspdrachten vr zelfstandigen), het verbeteren van de bestaande bbz regeling etc. (Mieke van Westing) Vrrnde dcument expertmeeting nieuwe arbeidsrelaties 12 februari van 32

16 4.5 Welke interventies, regelingen f structuren zijn er ndig m de verschillende scenari s te ndersteunen? Individueel / werknemer / pdrachtnemer - Dr medewerkers te cachen en te ntwikkelen p cmpetenties als Autnmie en Onderhandelingsvaardigheden, en dat begint al p de (basis)pleidingen / regulier nderwijs; (Cristel van de Ven) - Medewerkers zullen beter inzicht ndig hebben in wat ze willen en kunnen en leuk vinden. Ze zullen zich bewust meten zijn van hun tegevegde waarde (Aqualine Schulte) Organisatie - Bij werving, selectie en ntwikkeling van managers meer te kijken naar de cmpetentie dienend leiderschap (Cristel van de Ven) - Managers zullen in staat meten zijn m (beter) aan te geven wat de rganisatie in de tekmst ndig heeft. En dit te vertalen naar verwachtingen van individuele medewerkers (Aqualine Schulte) - Dr P&O-ers meer mediatin technieken bij te brengen zdat zij kunnen ptreden als bjectief prcesbegeleider bij gesprekken tussen manager en medewerker; (Cristel van de Ven) - Dr zaakwaarnemers aan te wijzen vr medewerkers die meite hebben m vr hun eigen inzetbaarheid p te kmen en daarver te nderhandelen; (Cristel van de Ven) - Dr je als werkgever kwetsbaar p te stellen: afstappen van de paternalistische huding van ik weet wat ged vr u is, aangeven dat je vertuigd bent van de kracht van meer maatwerk in arbeidsrelaties maar dat je k ng niet precies weet he dat in de praktijk vrm te geven. Om vervlgens medewerkers uit te ndigen m daarin als samenwerkingspartner mee te denken en samen de leerrute te lpen; (Cristel van de Ven) - Dr minder gedetailleerde CAO s afspraken: dat biedt ruimte én tegelijkertijd creëert het ndzaak m meer p de werkvler af te kaarten; (Cristel van de Ven) - (Snia Sjllema) Als rganisaties kiezen vr intrapeneurship, het bieden van meer autnmie en zelfsturing en het vergrten van het ntwikkelingsptentieel van nderp, vraagt dit vral m een andere manier van aansturing van medewerkers en heeft dus grte implicaties vr het management. Het vraagt m: Vrrnde dcument expertmeeting nieuwe arbeidsrelaties 12 februari van 32

17 meer ruimte vr ideeën vr verbetering die ntstaan p de werkvler (aandacht vr bttm-up prcessen en interactief management); rganiseren van participatie en betrkkenheid; minder hiërarchische gezagsverhudingen; leiderschap p basis van vertruwen; ruimte vr autnmie en zelfsturing. Jst de Bie: Wat vraagt werken met meer ZZP ers: zrg vr snelle inpasbaarheid in teams veiligheid en kwaliteitsbrging ged regelen (tegankelijkheid van huisregels, richtsneren, handbeken en werkinstructies) vanuit branche/berepsgrep en pleiding inzet p cllectieve kwaliteitsbewaking (alleen ng richten p de afwijkingen!) leren te werken met heldere cncrete pdrachten cntrle p utput vinger aan de pls flexibele werkplekinrichting (het nieuwe werken) cultuur en structuur bewaking Binnen de rganisatie zal de bewaking van de lnsm anders meten wrden geregeld (aangezien functiehuis en CAO meer ruimte geven). Dr bijv een betere inrichting van lgische rganisatie eenheden? (Aqualine Schulte) (Iselien Nabben) Het veranderingsprces bij sciale innvatie heeft k aandacht ndig. Het lukt niet m verantwrdelijkheden lager te leggen als het veranderingsprces zelf ng steeds tpdwn gestuurd wrdt. Vanuit het lectraat Innvatie van Leren in Organisaties van de HAN en in samenwerking met Kennisland (Amsterdam) en Interstudie-NDO (Arnhem) ntwerpen we interventies vr het nderwijs, de zrg en de publieke sectr die sciale innvatie ndersteunen. Met vernieuwing van binnenuit bedelen wij dat verbetering en vernieuwing in rganisaties tt stand kmt dr stappen te zetten (directe interventies en acties) znder dat we van te vren precies weten wat de utput is van die stappen. We gaan ervan uit dat in een cmplexe sciale cntext, vernieuwing en verandering het beste tt stand kmt in interactie met de betrkkenen. Er zijn in nze aanpak een aantal principes f kenmerken te herkennen; Vrrnde dcument expertmeeting nieuwe arbeidsrelaties 12 februari van 32

18 We zeken naar een klein begin (de vnk f de kiem vr vernieuwing van binnenuit) We gaan van klein naar grt (sneeuwbaleffect) We stimuleren ncnventinele interventies We betrekken verschillende actren We werken graag p grensvlakken, interfaces f knppunten we verleiden in plaats van dat we pleggen we maken nieuwe verbindingen mgelijk We brengen andere rdeningen (andere taal) in We leren, werken en nderzeken samen (met klanten) leren staat centraal we zrgen vr een ripple- effect' (een versnelling, een quick win) we stimuleren verantwrdelijkheid, ndernemerschap en Initiatief Wanneer we van A naar B gaan den we dat al p de B manier Maatschappij / Macr Drie scenari s (Arjen van den Brn): A. Sciale partners kiezen vr de huidige verzrgingsstaat en passen deze een klein beetje aan. Het gevlg is het buitenspel zetten van vele individuen en een beperkte innvatie drdat bedrijven innvatie niet ndig hebben vr financieel gewin (er is immers bescherming tegen cncurrentie) (Arjan van den Brn) B. De marktecnmie en het liberale gedachteged verwint. Dit zal het gevlg zijn als plssing 1 wrdt gekzen en zal leiden tt nderinvesteringen in kennis (Arjan van den Brn) C. De slimme keuze waarbij actief aan marktmanagement wrdt gedaan, de netwerk- en kennis ecnmie wrdt gestimuleerd, mensen wrden gehlpen bij individuele keuzes mbt kennis en netwerkntwikkeling en er is een minimaal sciaal vangnet m mensen te helpen die verkeerde keuzes hebben gemaakt. Vrrnde dcument expertmeeting nieuwe arbeidsrelaties 12 februari van 32

19 Er zijn zeker interventies ndig bij plssing C, maar deze zijn niet makkelijk. Het is een fundamentele herziening van het sciale stelsel. Ik nem er hier een paar: Een minimaal sciaal stelsel p individuele grndslag in de vrm van basisverzekeringen vr ziekte, uderdm, arbeidsngeschiktheid en werklsheid; Het zrgen dat markten geen mnplies hebben aan aanbdzijde en vraagzijde zdat mensen altijd keuzevrijheid hebben. Dit met veel strenger dan nu; Mgelijk maken dat nieuwe gilden ntstaan, die werken aan kenniscreatie en innvatie znder dat deze mnplies krijgen; Sciale partners meten veel meer samen praten ver één markt/sectr en hier de prblemen aanpakken; ZZP-ers meten mgen samenwerken en z gezamenlijk in aanmerking kmen vr pdrachten bij de verheid. Niet zals nu in de zrg dat zij actief wrden tegengewerkt; Gedegen infrmatie ver marktntwikkelingen zdat varkenscycli niet kunnen ntstaan. Nu is er bijna geen inf ver; Zrgen vr een gede kennisinfrastructuur, bijvrbeeld dr Openbare Biblitheken een veel sterkere kennisrl te geven. Niet zals nu, waar bij de OB bijna alleen kennis verzamelen vr cnsumenten/gezinnen, maar OB meten kennis en ntmetingsplekken faciliteren vr zzp-ers; Zrgen vr sterke internatinale netwerkverbindingen van het Nederlandse netwerk met het Eurpese Netwerk, bijvrbeeld dr gede beheersing van Eurpese talen; Investeren in samenwerken, netwerken en patentbare kennis. Rb de Bie: In de zrgstaat van nu zijn de werknemers zeer ged gedekt vr ziekte f arbeidsngeschiktheid, mgelijk te ged. Indien de markt meer ZZP ers bevat zullen de ksten vr de staat mgelijk dalen. Dit is een psitieve gedachte, maar met de kanttekening dat de zrgstaat niet z n zrgstaat meer is. Hier zal vanuit de verheid p ingespeeld meten wrden. Kiest men ervr m de ksten vr de minder gelukkige van nze samenleving p de zelfstandige te leggen en dus Vrrnde dcument expertmeeting nieuwe arbeidsrelaties 12 februari van 32