De sleutel naar uw eerste koophuis. Brandweer oefent in sloopwoningen. Vernieuwing in Te Werve

Transcriptie

1 4 KLANTENMAGAZINE VAN RIJSWIJK WONEN DECEMBER 2012 De sleutel naar uw eerste koophuis Brandweer oefent in sloopwoningen Vernieuwing in Te Werve ANISSA HADDADI: Ik zie mezelf hier straks ook echt werken, dat zou fantastisch zijn

2 TE KOOP Speelse maisonnette met zonnig balkon en patio Toe aan iets nieuws? Aan de Ds. Van den Boschlaan zijn nog enkele fraaie maisonnettewoningen te koop. Deze woningen bevinden zich op de begane grond en eerste verdieping van een geheel gerenoveerde flat in Steenvoorde-Zuid. De praktische indeling maakt deze maisonnettes uiterst geschikt voor een werk- of praktijkruimte aan huis, met een eigen ingang. Deze ruimte kan natuurlijk ook gebruikt worden als woon- of slaapkamer. Verder erg praktisch: winkelcentrum In de Bogaard ligt om de hoek. Openbaar vervoer en de snelweg zijn ook makkelijk bereikbaar. Kortom: een knappe woning, op een goede locatie. Bijzonderheden: Balkon en patio van ca x 3.00/1.50 m De flat waarin de maisonnettes zich bevinden, is recent volledig gerenoveerd Videofoon Eigen berging Royale gemeenschappelijke fietsenberging De buitenruimte om de flat is onlangs opnieuw ingericht Nu met tien jaar lang maandelijks een voorschot via de Starters Renteregeling* * Lees hier alles over op pagina 4 en 5. Nieuwsgierig? Op vindt u meer informatie, onder andere een video filmpje van een rondleiding door de model woning. Ook staat onze makelaar u graag te woord. (070) (070)

3 nummer 4 INHOUD De sleutel naar uw eerste koophuis 4 Een appartement kopen aan de Ds. Van den Boschlaan? Met de Starters Renteregeling kunt u maandelijks een voorschot van 20 procent op de hypotheekrente krijgen. Een schoon portiek Een schoon portiek is de verantwoordelijkheid van huurders zelf. De bewoners van bijna honderd portieken hebben via Rijswijk Wonen een schoonmaakbedrijf ingeschakeld. 7 Brandweer oefent in sloopwoningen In Te Werve staat een aantal woningen leeg, die gesloopt gaan worden. Perfect voor de brand weer om er te oefenen. 10 Kort en bondig 6 Wijkagenda s: de stand van zaken 8 Rookmelders redden levens 11 Hoe het was... Hoe het is Kruiswoordpuzzel 14 Maar geen kinderen, hè! 15 De directeur gaat zelfs met ons lunchen 16 Vernieuwing in Te Werve Oude woningen en andere gebouwen maken plaats voor nieuwbouw. Dit om Te Werve nu en in de toekomst goed leefbaar te houden. 13 COLOFON Kijk op Wonen is een uitgave voor de huurders en relaties van woningcorporatie Rijswijk Wonen. Het magazine verschijnt in een oplage van exemplaren en is ook te vinden op Aan de inhoud van de opgenomen bijdragen kunnen geen rechten worden ontleend. Overname van artikelen en illustraties is niet toegestaan zonder schriftelijke toestemming van de redactie. Postadres Postbus AD Rijswijk Bezoekadres Admiraal Helfrichsingel 51 Rijswijk Openingstijden Maandag t/m donderdag: van 8.15 t/m tot uur Vrijdag: van 8.00 tot uur Telefoon (070) Fax (070) Reparatieverzoeken (070) info@rijswijkwonen.nl reparatieverzoeken@ rijswijkwonen.nl Internet Buiten kantooruren is Rijswijk Wonen alleen voor reparaties die niet kunnen wachten bereikbaar via de storingsdienst. Telefoon: (070) Meldpunt Openbare Ruimte Voor het melden van mankementen en/of gebreken in de openbare ruimte. Telefoon: (070) Interviews Erwin Rooyakkers, Amsterdam Redactiecommissie Petra van der Burgh, Anita Damen, Cara Gioia, Esmee Remmerswaal, Erwin Rooyakkers, Wouter Rose Foto s Rijswijk Wonen; Erwin Rooyakkers Opmaak BB-Go, Den Haag Druk Drukkerij Ando BV, Den Haag 3

4 De sleutel naar uw eerste koophuis De laatste jaren is het steeds moeilijker geworden om een hypotheek af te sluiten. De Starters Renteregeling maakt de stap naar een eerste koophuis kleiner. Via deze regeling kunt u maandelijks een voorschot van 20 procent op de hypotheekrente krijgen. Met de Starters Renteregeling krijgt u meer ruimte in uw portemonnee. Het basisprincipe is eenvoudig: via Social Finance betaalt Rijswijk Wonen tien jaar lang 20 procent van de maandelijkse hypotheekrente voor u. U mag deze voorschotten onder bepaalde voorwaarden bijna helemaal aftrekken van uw belastbaar inkomen. Uw maandelijkse hypotheeklasten zijn zo dus een stuk lager. Pas na dertig jaar, of eerder als u de woning eerder gaat verkopen betaalt u de voorgeschoten hypotheekrente terug. En alléén als uw huis meer waard is geworden. Veilig dus. De Starters Renteregeling is ontwikkeld door een aantal woningcorporaties samen met Vereniging Eigen Huis. De deelnemende corporaties, waaronder Rijswijk Wonen, hebben zich bestuurlijk en administratief verenigd in Social Finance. Voor wie is de Starters Renteregeling? De Starters Renteregeling geldt alléén voor koopwoningen die door één van de aangesloten woningcorporaties worden aangeboden. De woningcorporatie bepaalt zelf welke woningen onder de regeling vallen. Voor Rijswijk Wonen zijn dit de appartementen in het hoogbouwcomplex aan de Ds. Van den Boschlaan. Wilt u één van deze woningen kopen, woont u nu in een huurhuis en bent u jonger dan 45 jaar? Dan komt u in aanmerking voor de regeling. Op de voorwaarde dat u nu moet huren, maken we bij een scheiding een uitzondering. Maar alleen als er geen financieel risico is met uw koopwoning. Op rekent u in een handomdraai uw extra financiële ruimte met de Starters Renteregeling uit. Ook krijgt u een indicatie van uw maandlasten onder de streep. Nationale Hypotheek Garantie De Starters Renteregeling is alleen af te sluiten met Nationale Hypotheek Garantie (NHG). Bij de aankoop van een woning moet u dus voldoen aan de voorwaarden en normen van NHG. Hierdoor is bij gedwongen verkoop de terugbetaling van uw hypotheekschuld aan de hypotheekverstrekker gegarandeerd. Deze zekerheid levert u een lagere hypotheekrente op. Maar NHG levert u ook een extra zekerheid op: als u buiten uw schuld (bijvoorbeeld door ontslag) uw hypotheeklasten niet meer kunt betalen en u uw woning moet verkopen, dan kan NHG een eventuele restschuld door NHG kwijtschelden. Spaar- of bankspaarhypotheek Tot eind dit jaar kunt u de Starters Renteregeling koppelen aan een spaar- of bankspaarhypotheek waarmee u belastingvrij spaart voor de aflossing van uw hypotheek. Ook kunt u een deel van de hypotheek aflossingsvrij afsluiten. U betaalt over dat deel dan alleen rente, zonder dat u spaart voor de aflossing, of tussentijds verplicht bent om af te lossen. Vanaf 1 januari 2013 wordt de Starters Renteregeling aangeboden met een annuïteitenhypotheek. U bepaalt samen met de hypotheekadviseur hoe uw hypotheek er precies uit moet zien en wat voor uw persoonlijke situatie het beste is. De Starters Renteregeling is verkrijgbaar bij FBTO en Obvion. 4

5 De voordelen van de Starters Renteregeling U heeft door de voorschotten tot 20 procent extra budget, waardoor u een woning kunt kopen die voorheen niet bereikbaar was. Uw maandelijkse hypotheeklast is tot 25 procent lager dan bij een vergelijkbare hypotheek. U bent 100 procent eigenaar van de woning. Is de woning bij verkoop niet in waarde toegenomen? Dan hoeft u de voorschotten en rentevergoeding niet terug te betalen. U heeft de zekerheid van Nationale Hypotheek Garantie. 100 procent eigendom Ook al maakt u gebruik van de Starters Renteregeling, het is en blijft uw huis. Onderhoud? Een verbouwing? U beslist zelf hoe u dat wilt. Twee offertes Bij de Starters Renteregeling schiet Rijswijk Wonen, via Social Finance, tien jaar lang 20 procent van de maandelijks te betalen hypotheekrente voor. De voorschotten leent u van Social Finance. Afspraken over het terugbetalen van de voorschotten worden vastgelegd in een offerte, algemene voorwaarden en een tweede hypotheekakte. U krijgt voor deze lening dan ook een aparte offerte van Social Finance, tegelijk met de hypotheekofferte. Fiscaal aftrekbaar De rente die u zelf maandelijks betaalt aan uw hypotheekverstrekker is volgens de huidige regelgeving aftrekbaar van de inkomstenbelasting. Bij de rente die Social Finance u voorschiet, ligt dat iets anders: 1,45 procent van deze rente is niet aftrekbaar (in de praktijk gaat dit om slechts enkele euro s per maand). U ontvangt jaarlijks een overzicht. Hierin staat precies vermeld welk bedrag van de rente die Social Finance heeft voorgeschoten aftrekbaar is. In 2016 zal die 1,45% door de Belastingdienst nog eens worden bekeken. Als het percentage wordt aangepast, dan werkt dat mogelijk door in uw nettomaandlasten. Tussentijds beëindigen? Als u in dezelfde woning blijft wonen, kunt u in elk geval tien jaar gebruikmaken van de Starters Renteregeling. Maar eerder stoppen mag natuurlijk ook. Dan zal uw inkomen wel hoog genoeg moeten zijn om de volledige hypotheeklasten te dragen. Als u de regeling eerder beëindigt, is de terug te betalen lening natuurlijk lager dan wanneer u zou doorgaan. U hoeft de lening dan ook nog niet onmiddellijk terug te betalen: dat doet u pas wanneer u de woning verkoopt of in ieder geval na 30 jaar. Social Finance brengt u bij tussentijdse beëindiging geen boete of extra kosten in rekening. Waarom Rijswijk Wonen de Starters Renteregeling aanbiedt Aan de Ds. Van den Boschlaan hebben we al langere tijd woningen te koop staan, aldus directeur-bestuurder van Rijswijk Wonen Jan Leo van Deemter. Dit zijn bestaande woningen, die we voorheen verhuurden. We hebben deze in de verkoop om ook huishoudens met een lager inkomen de kans te bieden op een eigen woning. Alleen maakt de huidige situatie dit extra moeilijk. We zitten in economisch slechte tijden en hypotheekverstrekkers stellen steeds meer voorwaarden. Door de Starters Renteregeling verruimen jonge huishoudens en starters hun financiële ruimte om toch een mooi appartement in dit complex te kopen. We hopen met deze regeling meer kansen te bieden aan jonge huishoudens die met hun inkomen net niet meer in aanmerking komen voor een sociale huurwoning. 5

6 Kort en bondig Alle medewerkers van Rijswijk Wonen wensen u fijne feestdagen! Raad van Commissarissen Openingstijden rond de feestdagen Vanwege de feestdagen is Rijswijk Wonen op een aantal dagen gesloten of minder lang open dan gebruikelijk: 18 december: gesloten vanaf uur 24, 25 en 26 december: gesloten 31 december en 1 januari: gesloten 2 januari: geopend vanaf 9.30 uur Voor spoedeisende reparatieverzoeken buiten kantoorrijden is onze storingsdienst bereikbaar. Telefoonnummer: (070) Kranen in garages in de winter afgesloten Om te voorkomen dat waterleidingen kapotvriezen, worden alle kranen van de garages afgesloten. Na de vorstperiode (april/mei) kunt u de kraan weer gebruiken. Heeft u zelf een waterleiding in een onverwarmde ruimte? Sluit deze dan ook af in de winter. Zorg ervoor dat er geen water meer inzit. Als water bevriest, zet het uit. Hierdoor kan de leiding gaan lekken. (Dit merk je pas als het water weer ontdooit.) Heeft u een buitenkraan? Tap deze dan tijdig af en berg een eventuele aangesloten tuinslang leeg op in uw schuur. 6 De Bewonersvereniging Rijswijk heeft het recht om twee kandidaten voor te dragen als lid van de Raad van Commissarissen (RvC) van Rijswijk Wonen. Van één van die kandidaten, de heer R. Willems, loopt de laatste zittingstermijn op 31 december 2012 af. Daarom moeten we voor zijn plaats een nieuwe kandidaat voordragen. Het bestuur heeft ervoor gekozen om via een openbare procedure te werven. Daarom hebben we in ons informatieblad van augustus 2012 een oproep gedaan aan alle huurders van Rijswijk Wonen. Dit heeft geen respons opgeleverd, zodat we verder moesten zoeken. Voor de volgende fase hebben wij hetzelfde wervingstraject gekozen dat Rijswijk Wonen volgt als het nieuw personeel zoekt. Op 10 oktober 2012 hebben we op een aantal internetsites de advertentie voor een RvC-lid geplaatst. Op de website van Rijswijk Wonen staat een algemeen profiel waaraan een RvC-lid moet voldoen. Daarnaast hebben we extra aandacht gevraagd voor vaardigheden als kennis en ervaring op financieel terrein, kennis van de volkshuisvesting en betrokkenheid bij de huurdersvertegenwoordiging. Op het moment van schrijven, twee dagen voor de sluitingstermijn, hebben zich 46 kandidaten gemeld. Tijdens drie selectieronden hoopt het bestuur de kandidaat te selecteren die we voor de vacature zullen voordragen. De eerste selectie vond plaats door alle bestuursleden. Daarna is een afvaardiging van het bestuur in de eerste week van november tot een keuze gekomen, die op 14 november met de Algemene Ledenvergadering is afgestemd. Eind november is de bindende voordracht naar de RvC gegaan, die de eindbeslissing heeft. Ben Godschalk, secretaris Rijswijk Wonen geeft de Bewonersvereniging Rijswijk ruimte voor een bericht in Kijk op Wonen. De inhoud hiervan valt geheel onder verantwoordelijkheid van het bestuur van de bewonersvereniging. Het bericht geeft dus niet per definitie de zienswijze van Rijswijk Wonen weer.

7 Het is de taak van de huurders zelf om onderling afspraken te maken over het schoonhouden van hun portiek, zegt buurtbeheerder Mohamed Hayaty. Maar om verschillende redenen lukt dat vaak niet. Rijswijk Wonen heeft daarom een praktische oplossing: wij schakelen een professioneel schoonmaakbedrijf in. Maar daarvoor moet wel minimaal zeventig procent van de bewoners die een portiek delen hun akkoord geven. De kosten voor het inschakelen van een schoonmaakbedrijf bedragen nu nog (2012) 8,54 per huishouden per maand en vanaf januari tussen de vijf en zes euro. We hebben een nieuw contract afgesloten. Dit bedrag geldt voor dezelfde werkzaamheden en ook voor lopende contracten. Mensen die huurtoeslag ontvangen, krijgen in de meeste gevallen een deel van deze kosten vergoed. Schoonmaakbedrijf Mensen vragen me wel eens waarom Rijswijk Wonen niet standaard een schoonmaakbedrijf inhuurt en dit in de servicekosten verrekent, zegt Mohameds collega Berry Krösschell. Maar de wet verhindert dat. Als we extra diensten verlenen die we doorberekenen in de servicekosten, dan moet minimaal zeventig procent van de bewoners het daarmee eens zijn. Berry vervolgt: In een aantal portieken hebben de bewoners met elkaar een rooster opgesteld en houden ze zelf hun portiek schoon. Dat is natuurlijk het Een schoon portiek Ergert u zich aan al het vuil en ronddwarrelend stof in uw portiek? U bent samen met de buren die uw portiek delen verantwoordelijk voor het schoonhouden ervan. Voor een geringe vergoeding kan Rijswijk Wonen een schoonmaakbedrijf inschakelen. De bewoners van bijna honderd portieken gingen u al voor. goedkoopst. Maar dit zijn helaas uitzonderingen. Mohamed: Vandaar dat Rijswijk Wonen al ruim twee jaar de mogelijkheid biedt om via ons een professioneel schoonmaakbedrijf in te schakelen. Inmiddels maken hier bijna honderd portieken gebruik van, ongeveer een kwart van het totaal aantal portieken in ons bezit. Of dit een succes is? Voor die portieken wel, lijkt me. Maar ik zou graag zien dat het aantal richting de honderd procent gaat. Verantwoordelijkheid nemen Zoals gezegd is een schoon portiek de verantwoordelijkheid van bewoners zelf. Dit vloeit voort uit de huurovereenkomst. Berry: In de wintermaanden controleren we extra vaak of bewoners hun verantwoordelijkheid nemen. Treffen we een vervuild portiek aan, dan ontvangen alle huurders van dat portiek een brief. Als ze geen actie ondernemen, sturen we een tweede brief. Blijft het portiek vies, dan laten wij het door een schoonmaakbedrijf schoonmaken. De kosten hiervan verhalen we op álle huurders van het portiek. Blijkt daarna na een tijdje dat het portiek weer vies is, dan volgt dezelfde procedure. Ik raad daarom alle huurders van portiekwoningen aan het schoonhouden van hun portiek onderling te regelen en eventueel via ons een schoonmaakbedrijf in te huren. Dat is goedkoper dan zelf een schoonmaker in te schakelen. Zelfs als die zwart betaald wordt. De buurtbeheerders van Rijswijk Wonen: Mohamed Hayaty en Berry Krösschell. Interesse? Lijkt het inschakelen van een schoo nmaakbedrijf u ook een goed idee? Neem dan contact op met onze Klantenservice, telefoon (070) U krijgt dan een akkoord verklaring thuisgestuurd. Hiermee kunt u langs uw buren gaan om te vragen of ze ook mee willen doen. Onze ervaring leert dat dit de beste manier is om uw buren te overtuigen. De akkoordverklaring kunt u ook downloaden vanaf (klik op Ik ben huurder ; onder het kopje Reparatie en onderhoud klikt u op Schoonmaak portieken ). U kunt Rijswijk Wonen ook vragen aan al uw buren een brief te sturen met daarin het voorstel om een professioneel schoonmaakbedrijf in te schakelen. Zodra zeventig procent van de huurders in uw portiek akkoord gaat, zetten wij het schoonmaakbedrijf aan het werk. 7

8 8 Muziekbuurt Bewoners activeren om zich in te zetten voor hun buurt. Dat is een belangrijke doelstelling uit het wijkprogramma voor de Muziekbuurt. Het versterkt namelijk de onderlinge verbondenheid. Een bewoner uit de Mandolinestraat kwam met een goed idee: een gezamenlijke moestuin. Rijswijk Wonen heeft dit idee opgepakt. Samen met Welzijn Rijswijk ondersteunen we de bewoners om het uit te voeren in de gezamenlijke binnentuin van de drie appartementencomplexen aan de Mandolinestraat en Clavecimbellaan. Aan het begin van het project hadden zich al zeventien bewoners aangemeld om mee te doen. De bewoner die het initiatief voor de moestuin heeft genomen is samen met Rijswijk Wonen en Welzijn Rijswijk op excursie geweest naar soortgelij- De wijkprogramma s geven een overzicht van concrete maatregelen die voortvloeien uit de wijkvisies. Op deze twee pagina s een opsomming per wijk van wat er momenteel speelt. A4 A13 N211 E30 E30 E19 12 DEN HAAG-ZUID 11 RIJSWIJK 10 PLASPOELPOLDER 9 RIJSWIJK- CENTRUM YPENBURG 7 RIJSWIJK ERASMUSPLEIN 8 DELFT- NOORD SION TE WERVE HOGEVELD YPENBURG BOMENWIJK CROMVLIET LEEUWENDAAL HOEKPOLDER STEENVOORDE HOORNWIJCK WATERINGSE VELD MORGENSTOND MOERWIJK WATERINGSE BINNENTUINEN LAGE VELD ZONNEVELD PAKBUURT DE STRIJP INDISCHE BUURT SINGELS RIJSWIJKSE POORT SPOORWIJK LAAKKWARTIER DELFT Wateringen Den Hoorn DEN HAAG RIJSWIJK VOORBURG ZWETHOVE HARNASCHPOLDER NOORD ALTENA WATERINGSWEG HAAGWEG P L A S P O E L P O L D E R BROEKPOLDER YPENBURGSE POORT YPENBURG B I N C K H O R S T L A A K H A V E N Elsenburgerbos Agnetapark W i l h e l m i n a p a r k Te Werve Huis te Veldepark Kruisvaarderspark Julianapark De Kom De Driesprong Von Fisennepark De Wei Stadslandschap Hoekpolder Park Huis te Lande Park den Burgh Tutein Noltheniuspark Rijswijkse Bos Z u i d e r - p a r k Park Overvoorde Park de Voorde Steenvoorde De Heuvels Hertenkamp Zeerust Leeuwenberg Welgelegen Schoonoord Arentsburgh Hoekenburg Hoekpolder Vredenburch Juventas Prinses Irene Mm Biesland Brasserskade Laakkwartier Welgelegen Phoenix Zuiderpark Cromvliet R i j s w i j k s e G o l f c l u b L e e u w e n b e r g h Drievliet V R I J E NB A N S E - P R O V I N C I A L E - W A T E R I N G S E V E S T S I N T J O R I S I NS U L I N D E B O N A I R E MI E R EVE L T L N. O O S T S ING E L OOS T S I N G E L K O N I NGS - KO N I N G SPL E I N NI E U WE P L A N TAG E I N S U L I N D E WEG S I N T E U STA T I U S - A A N ' T V E R L A A T T W E E MOL E N T J E S K A D E A N NA B O OGER D G E E R T I M O RST R A A T M O L U K K E N P A L A M E D E S SO E N D A S T R A AT B A L I S TRA A T S T I L G E Z IC HT ' T V R IJE L A N D N O O R D E R H. A N N A - AN N A G E E R S I N T M A AR T E N - S TR A A T R u b b e r p l a n t a g e Vr i j e nba n s e k ade K l e i n Vri j e n b a n O o s t - s i n g e l B R A S S E RSK D. KLEVE RIN G WEG K L E V E R I NG S P O R T - R ING T WEE M O L E N T J E S K A D E S P O R T B R A S S E R S K A D E S i n t J o r i s p a d S i n t J o r i s p ad Za v e l p a d Z a v e l pad A a n ' t V e r l a a t A a n ' t V e r l a a t N o o t d orp s e p a d N o o t dor p s e p a d O v e r t o o m B a d e n P o w e l l p a d B o t e n p a d T r i m m e r s - p a d K l e v e r i n g p a d S p or t r ing S p o r t r i n g MEE R M A N - K A S T A N J E W E T E R I N G P E R S I J N - LA A N VO S M A E R - T E D I N G B ERK H O U T K I N SC HOT ST R AAT D E R L E L IJ C A MER L I N GS TR A A T G R O E N E E N - H O O G E N HOU C K - STR A A T ADR I C H E M - K e r s t a n j e - p ad V o o r d i j k s h o o r n s e p. KF A R - S A V A - B R A S S E R S K A DE S INT J O R I S - S I N T JOR I S TW E E MOL E N T J E SKA D E A A N ' T V E RL A A T B R ASS ERS LOM B O K STR A A T B O E R O E - M E I D O O R N W I L G E N L A AN F L O R E S - T E R N A TE - S T RAA T E L Z E N J AVA R I OUW - B A N K A - S TRA A T I N S U L I N D E M ADO E R A S TRA A T L I J S T E R B E S P R U N U S G O U D E N R E G E N L N. A RUB A C A S T R O PR A U X E L SUM A T R A B O R NEO S T R AA T A R C H I P E L S A B A N G A M B O N A A RAU S TRA A T B I L L I T O N C E R A M R A M A E R C E LEB E S - E ST E L Í - S T RA A T L I N D E - A P P E L - K I N G - S T O N - F R E I - B E R G - B R A S S E RSK A D E W A T E R I N G S E W A T ER I N G S E LEPEL - BR U G K AST EEL - W E R F N I EUW E P LAN T A GE O O S T S ING E L Z OC H ER- W EG HAAGWEG K A L V E R - B O S C URA Ç A O MEE S W A L L ERS TRA A T FRE DER IK M ATT H ESS TRA A T V E R K ADE - S T R AAT A L E X A N DER F L E M I N GLA A N W.H. V. L E E U W E N - SUR I N A ME P. H END R I K V I JVE R Z U I D R. K O UMA N S P L N. V I J V E R N O ORD D E R H A E R T J. C. V AN M A R KEN W EG PA STE U R- STRAA T B R A S S E R S - K A D E Vr i j e n ba n s e - k a d e K a l ver - b o s M O E R - E R A S MU S E R A S M U S WEG E R A S M U S M I D D A C HTENWEG L O E V E S T E I N L AA N T R O E L S T R A - K A D E N O O R D N O O R D D E L F V L I E T E RASMU S - PLN. M A A N G O E VE R N E U R H I L D E B RAN D P L E I N B I NC K H OR ST L N. N E H ERK A DE AL B ERD IN G K TH I J M- S T RA AT R I J S W I J K S E D E G EN E - S T E TL N. W A L D O R P S TRA A T H I L D E B RAN D H ILD E B R A N D WI L L E M D R E E S - P A R K J A N VA N D ER H E I J D E N - S T R AA T P A E T S T ROO S TWI J K P A ET S VA N T R O O S T W I JK L I N N AEU S S T RAA T L I N N A E US D A M A S D A M A S A L L A R D P I E R SON A L L A R D PIE RSO N E R A S M U SWE G ER A S M U S S C H I M MEL S CHI M M E L W EG VA N Z E G G E L E N G U N TER S T E I N - N O ORD P O L D E R - K A D E Z I J P E NDA L STR A A TZ I J P E N D A L J A N W A P J A N W A P S T RAA T W I T H U Y S W I T H U Y SST RAA T CAPADO S E S T RAA TCAP A DOS E L A A K A S SUM B U R G JA N BEE R S S T RAA TJ A N B EER S S T R A AT U L E N P A S - U L E N P A S - M A X H A V E L A A R - V E R W O L D E V E R W O L D E M I D D A C H T E NWE G J A N TEN BRI N K S T RAA T H E E S W I J K - A A R N O U T D R O S T - LAA N S I NJE U R S EME Y N SWEG S I NJ E U R S E M E Y NS J U P I T E R - K A D E H A C K F O R T H A C K F O R T O U D E M A N S O U D E M A N S A M A Z ONE S T R AA T WI LDE N B O R G H STR A A T D E I M A N - B E E TS BEE T SST R AAT V L O T E N R O D E N B A C H - B R A G A H U G O V E R R I E S T H U G O V E R R I E S T - B R O E KSL O O T K A D E G U I D O G E Z E L L E S TRA A T G U I D O G E Z E L L E - S T A S T O K - STR A A T D R E B B E L - L E DEG A N C K - J A N S SON I US B U SKE N H U E T STR A A T V O S M A E R - H A S E B R O E K H A S E B R O E K - A L B E R D I N G K T H I J M D R.S C H A E P M A N- S TRA AT JON A THA N - S C H O O N H E T E N - ST R A A T K L E PST R A AT VAN K O E T SVE L D M I Q U E LST R AAT D AUT Z E N B E RGS T R A AT R OSS EEL S - L O C K H O R S T - E L I SE C A L CAR N A N N O A N THE U N I SST R A A T T R E K B R E S T E R - P I E T P A A L T J E N S K O O P M A N S V. B OEK E R E N - B O E L E V. H E N S BRO E K B O D D A E R T D R I J F R I E M R E C H T E R E NS TR A A T V AND ER H O O P O O S T E R W K. B R UYN STU W W E L D A M M U L T A T U L I - SCH O OLM E E S T E R H A V E R S C H M I D T ME D LER E. S T A A S T O N Y P A S T E U R P A S T E U R STR A A T O LTM A NS R. V. B R A M M E N S C H EP P I N G CAMERA OBSCURASTRAAT SWA N E N BUR G W. D E C L E R Q V L I E G W I E L VA N M EUR S STR A A T E L I A S - D E R C K S E N A N N I E F O O R E B. B L O M H O F G. V. B U R E N H. H. K E G G E H O F C Y L I NDE R FER R AND SU R ING A R S T R. M E V R O U W D O R B E E N H O F R. N U R K S H. D. H O O G E N H. N A G E L H. Z. J A N S E N L I D E W I J D E - B E R G M A N N - D E N B R O E K TWI CKE L P OTG I E TER P. V. D U Y S E - LAA K K A D E L A A K - K A D E M U L T ATU L I H. D. DEKKE R - STRA A T B. P E R K - P I ETE R SPA T r o e l st r a - k a d e Bur g. E l sen l n. W a l d o r p s t r a a t S I N GE L LA A N H O O R N W I J C K R I J S W IJK S E W A T E R P O O RT P O O R T R I J SW IJ K S E L A N D I N G S L N. AN T H O N Y F O KK E R S I NGE L P L E S M A N - SCH E N K - B I E R EMA L AAN K O O L H O V EN L N. W A A L H A V E N W A A L H A V E N VA N ES S E N - D I J K ES S E N - DI J K Y P E N B U R G Y P E N B U R G D E V R O O M E - D I J K HE N R ICU S K A D E V AN V EEN - D IJK B L E R IOT B L E R I O T VA N DE R W O U D E N D I J K V AN D ER WOU DEN D I JK HAA M S T EDE B A L L A N G ÉE BA L L A N G É E W E THO U D E R V ERH E U L - PL A N T S O EN O L I E S L A G E R S L A AN W R I G H T W R I G H T D O U G L A S D O U G L A S D E M O K V E R M E U L E N - J O N K HEE R R I E M S D I J K I L S Y -PL A N T S O E N H ARR Y P A UW L I N D B E R G H - F A B ER- H O PMA N - S C H E E P E N S VI S - D I J K S M I TSD I J K S A N D E R S D I J K V AN S O U B U R G D E E L E N N O O R T D I J K B L A N C H A R D F A R M A N V O N K AR N O R I J S W I JKS E L A N D I N G S R I J S W I J K S E L A N D ING S R I J S W I J KSE L A N D I N G S B I E R E MA - L AA N K OOL H O V EN V a n W e e r d e n Po e l m anp a d V a n W e e rde n P o e l m a n pa d P o s t e n k a d e H a g e n s t r a a t R i j s w ijk s e L a n d i ngs l a a n B i e r e m a l a a n De M o k L O E VES T E I N L O E V E S T EIN L A AN M E L I S S TOK E L AA N M E L I S STOK E M E LI S STO K E D E D E M S V A A RT W. LEY W EG H E N G E L OLA A N S T E E N W I J K L A AN S T E E N W I JK S T E E NWI J K M AAR T E NSD I J K M A A R T E NSD I J K A A G J E D E K E N - AA G JE D E K E N - P I E T E R L AN G E N D IJK P I ETE R L A N G E N D I J K P I E T E R LAN G E N D I JK R H I J N VIS FEI T H - L A AN R H IJN V I S F E I T H - C O E V O R D E N C O E VOR D E N C O E V O R D E N S TRA A T J A N L U Y K E N - M E E S T E R P. D R O OGL E E V E R F O R TUY NWE G E N S C H EDE - T E S S E L S C H A D E - D E L A N N O Y D E L A N N O Y S T R AAT A L P H E N - L E G G E LOS T RA A T LEG G E L O S T R AAT M O E R M O E R B E T J E W O L F F - ST R AAT B E T J E W O L F F - VA N B A E R L E S T R A AT B A E R L E S TRA A T F LUI T E N B E R G F L U I TEN B E R G STR A A T G E N E M UID E NST R A A T D A L E R V E E N D A L ERV E E N S ARA B U R G E R H A R TWE G O O T MAR S U M - A N S L O A N S L O S T A R I N G - S T RAA T HE N R IËT T E R O LA N D H O LST P A T E RSW O L D E - E F FEN - K O E K A N G E B E N T E L O R O E M ER V I S S C H E R STR A A T L O N N E K E R - J OAN B L A S I U S - R U I N E R W O L D - T I N A A R L O H A V E L T E T U B B E R G E N Z W A R T S L U I S S TRA A T W I N D E S H E I M V R I E Z E N V E E NSTRA A T J A N V O S D E N E K A M P O U D A EN S C H E R MER N I E U W L AND B E L L AMY D W I N G E L O S C H I P B O R G - E L E V E L D - H O O G V L IET C A R E L SHA V E N - ST R A A T R O T G A N S W APS E R V EEN - S T RAA T B O E K E L O - L O E VES T E I N - LA A N LEY- L E Y - W EG L E Y - L E Y - L E Y H E N G E LO- J. V o e t - p a d G r e v e n - b e r g - s t r a a t Leyw e g B e n t e l o s t r. O O S T E I ND E LAAN W ATE R I N G S E V E L D M I D D E N S W E ERU S S T R I J P K A D E S T R I JP K A DE T R E S L O NGL A AN T R E SLO N G L AA N T RE S LO NG A T H E N ES I N G E L A T H E N E S ING E L K E U K E NHO F K E UKE N H O F L A AN L O N D E N S I N G E L L OND E N S IN G EL Z EVE NWO U DEN L A AN Z E V E NWO UD EN T J E S A L L A N D T J E S A L - L A N D M E X I C O S I N G EL M E X I C O SIN G E L P AUL S T EE N BER G E N L AA N PAUL S T E E NB E R G E N S Y L V A I N P O O N S L I E M E R S - S I N G E L F I E CA R ELS E N L AAN F I E C A R ELS E NLA A N M E I E RIJ L AANM E I E R I JL A AN Z U I DENV E L D LAA N W A T E R L A NDS I N GEL W A T ERL A N D S I N G E L WA T ERL A NDS I NGE L P A U L O S T A I J E N - P A R K I PEN ROD E - P L A N T S O E N M O S KO U - SI N G EL K O VAN D I J K - T O M MAND E RS- S T RAA T B R A TIS L A V A - H OF W I M S ONN E V E L D - E D U ARD V E R KAD E - L AA N M I J L P A A L T A LLI N N - HOF W A R SCHAU STR A A T W A R S CH AU S TRA A T B E R L IJN STRAA T B E R L I JNSTRAA T K AL M O E S P L A N T S O E N R E I D E R L A NDL AA N R E I D E R L AND W E S T E R G O - S I N G E L E L L E R T S V E L D L A ANEL L E R TSV E LDL A AN R O M E HOF H E LSI N K I - HOF T IRA N A - H O F W A TERB I E S - G A A S T ERL A N D V UU R J U F F E R - S I NGE L V O GEL E N Z ANG K I K K ER B E E T - L AA N O O STE R G O - S I N G EL SA N F RAN C I S C OSI N G E L W A T E RK E R S V I J V E R M O N T E V I D EO B R A S I L I A - B O S T O N S I N G E L L I M A - B OEK A RES T - P A D L I S D O D D E - L O S A N G E L E S AT L A N T A C H I C A G O - O R L A NDO S T RAA T H A N A S I N G E L B OGO T Á S TRA A T K I E V - H OF S ANT I A G O S I N G E L N O O RDL A N D L A N G E - L A N D E L S E N B U R G D U B L I N- W E N E N - D O D D END A A L S I N G R A V E N R I E T K E V E R - K E R N H E I M L AA N S C H E L T E M A V O O R S T O N D E NST R A A T G U I D O D E M O O R S T RAA T LI E V E N S B E R G LUCHT E N B U R G - R E Y K JAV I K K O P E NHA G E N - HE NRI TE R H ALLST R A A T W I M S O N N E V E L D - J U T - L A N D G O T - L A N D M A N A G U A - H O F P R AAG S I N G E L P R A AGS I N GEL G R O E N -L A N D BO E D A PES T - B U E N O S A I R E S H. V U U R - L A N D M ADRI D WEL G E L E G E N V I J F H E E R E N - L A N D E N T O M A T E N T O M A T E N M E E R B U R G O E V E R B I E S T E R N I E U W B U R G F O N T E I N K R U I D O S L O W EG M O E R M O N D G. V. D E T H D A L L A S - H O F S O N S B E E K - L E E U W E N - H O R S T W I E L S P I N D U B B E L H O F - N E W Y O R K S I N G E L R I G A M O N A C O - V I L N I U S - BO S H U I J S EN L N. B A L T I M O R E - H O F M I A M I - H O F M I A M I H. M I A M I H. M I A M I H. L N. V. KEMPE N B E R NP A D D RUIV EN W I M K A N - M I N S K - P A D B O K S B E RG E N L AAN P A N A M A - L U C H T E N - B U R G B O B D E L A N G E - M I DDE N M IDD E N M I D DEN - P e r s i j n - h o f P e r z i k e n - p a da n t h u r i u m - p a d R i j n e r W a t e r i n g k a d e R i j n e rw a t e r i n g k a d e R i j n e rw a t e r i n g k a d e B a r oniepad A. V o g e l - s t r a a t M i n s k p l e i n V i l n i u s p a d S t e r r e n k - r o o s h o f K o v. D i j k - s t r a a t W i m K a n - s t r. B o v e n d i j k B o v e n d i j k B o v e n d i j k M i d d e n w e g Midd e n w eg Lo n d e n - s i n g e l T a l l i n n h. R o m e h. D a l l a s h. W E S T VLI E T LA A N VA N H O OR N- W IJC K J A N T H I J S S EN M O L E N S L O O T P A D MO L E N S LOO T P A D ' S - G R A V E N M A D E L EYW EG W A T E R I N G S E V E L D C A R R Y VAN B R U GGE N H O F M AR I A D E RMO Û T - P A R K POLAN E N - HO F J A N H A N LO- S T RAA T A N N E F RAN K P A R K L I C H T E N B E R GWE G C A N N E N - B U R G H I L L E NRA A D S C H A L O E N J.C.B L O E M S o p h i e R e d m o n d -p a d J o k e S m i t p a d ME L I S S T O K E - VAN R U Y S B ROE K S T R A AT R U Y S BRO E K S T RAA T MOE R R E D E R I J KER R E D E R I J K E R MAE R L A N T L AAN A NNA B I J NS M I N S T R EE LST R AA T B R I N C K E R I N CK- E SMO R E I T - H E N D R I K M AND E - R E V I U S G L O R I A N T S T A R T E R C ANN E N B U R G LAA N C A N N E NBU R G E RA S M U S E R A SMU S R A A P H O R S T R A A P H O R S T W E S T H O V E N - G R O VES T I N S - S T R A AT R I J N A U W E N B E V E R W E E R D - G E Y STE R E N - W EG M E N K E M A - GU N T E R S T E I N R E M M E R STE I N D R A K E STE I N N E T T E L H O R S T S A N D E N B U R G - H ARD E N B R O E K E K E N S T E I N STR A A T F R A E Y L E MA K E N E N B U RG N I E N O O R D - S U I D E R A S - L I C H T E N - B E R G W. L N. V. H O O R N W K. PARIJS- PLEIN MANAGUAHOF MIAMIHOF BALTIMOREHOF DALLASHOF PANAMAPLEIN BUENOS AIRESHOF WASHINGTON- PLANTSOEN CHARLESTON- PLANTSOEN KINGSTON- PLANTSOEN QUITO- PLANTSOEN P R I N S E S B E A T R I X L A AN G E N E R A A L S P O O R G E N E R A A L S P O O R S C H AAP WE G S C H A A P V R I J E N BA N S E B U R G E M E E S T E R E L S E N B U R G. ELS E N L N. LAA N H O O R N W IJC K L I N D E G E E S T B R U G SI R W I N S T O N C H URC H I L L - D I E P E N H O R S T S A M M E R S B R OE K MO L E N - A C A C I A E I K L N. H A A G H A A G H. R AV E S T E I J N P L N. LA A N VA N DE L FVL I E T H U I S T E H O OR NKA D E V e r a a r t l a a n D E L F T WE G Z U I D E R - L A N G E K L E I J A A G P A D J A A G P A D H A A N T J E H A A N T J E BOSGA N G BO S G A N G BOS - GAN G H A Z EPA D H A Z EPAD O Y E V A E R S W E Y K E R S T A N J E B U R C H PA U W - H O F O C K ENB U R G E R T I E N T H A R D E N B R O E K - P A S G E L D - LAA N D E R U I JT H E U L - R I J SW I J K S E LA N D I N G S L N. P A U WEN - S TEI N K E E R EWE E R L ANG E K L E I D E L F T D E L F T D E L F T WEG Z U I D E R O m l o o p O m l o o p O m l o o p H e u v e l- r i n g H e uve l - r i n g H e u v e l -r i n g P i e ter P o s t m a - p a d P i e t e r Po s t m a - pad H o u tza a g m o l e np a d J a n R o d e n b u r g p a d E l s e n b u r g e r - l a a n t j e B R O E K M O L E N - W EG M O N S E I G N E U R B EK K E R S L A AN P E T R O N E L L A VO Û T E - STRAAT F L O R E N C E N I G H T I N G A L E H E N D E RS O N W E T H O U D E R B R E DER O D E L A AN H A M M A R S K J Ö L D LAA N AL B E R T S C H W E ITZ E R D OC T O R H. J. M O O K D O CTO R H. J. M OO K S T RIJ P LAA N S T R I J PLA A N D E R KOO I J W EG VA N D E R KO O I J WEG E NDE H O E KSE M E EST ER BE E R N I NK- P L A NTS O E N M I N I S T E R T A L M A- M I N I S T E R T A LMA - P R O F E S S O R M E I J E R S L AA NP R O F E S S O RM E I J E R S W E I D E - D R E E F H E N R I D U N ANT H E N R I D U NAN T L A AN W A R A N D E W A R A N D E S E RRE H E L E N A K U I P E R S - R I E T B E R G P A D R I E T E I L A N D R I E T E I LAN D B RE E B A A R T - E I K ELE N B U R G LAA N END E Z A N T S T R I J PWE T E - R I N G S T R I J P W E T E RIN G S TR I J P W E TER I N G P R I N S ES I R E N ELA A N D E D I J K D O M I N E E V AN D EN BOS C H G O E D E N D O R P - LA AN S IER G A A R D E A L E T T A J A C O B S S TRA A T P R I N S E S M A R I J K E S I N GEL M IN. G. B O R G ESIUS- LAA N JAC O B H AME L I N K - P A D M A RTI N CAM P S M ARS HAL L - M I N I S T E R A A L B E R S E L AAN DOM I N E E HELDR I N G L A AN B U N C H E - S U Z E G R O E N E - P. VL I E T M I N. V. H O U T E N LAA N C.T. S T O R KLA A N J.C. M ARK E N DO C T O R P O E L S - P I OEN - D R EEF W I N GER D N A N S E N - B R A N T I NG J O H A N N A W E S TER D I J K D O C T OR WIB A U T - W I A R D I BEC KMAN H. G E R H A R D W IL G E NEI LAND B.H. H E L D T L AAN HE L L E N - B G. HUB A R - S ING E L B E R T H A VON S U T T N E R STR A A T M I N I S T E R V E R S CHU U R L N. J O H A N BR OUW E R - M I NIST E R D E N T E M P E L S L O T E M K R. D. B R U Ï N E F R ESI A D R E E F P. W E R T H W E Y N - E.H. H A R T M A N P R O F. Q U A C K L A AN A R N O L D S O N L I SE I L AN D M. L. K I N G L N. T I T U S BR A N D S M A W I E P K J E B A R E N D R E C H T L N. B U RG. C O CHI U S - LA A N C O R N E L I A S C H E L L I NGE R L N. W A T E R M U N T P A V.D. S T E U R L N. D R. A R I Ë N S M E E S T E R L E P O O L E R A N O N K E L D R E. K OR T E D R E E F B R I A N D - ELZ ENE I - L A N D A S T E R D R E. A N E M O O NDR E E F G E N T I A A N - D R E E F I R I S D R E E F M I N I S T E R L E L Y L AAN M I N I S T E R L E L Y LAA N P A TER D O UME N - S TRA A T P RINSES M A RGR I E T SIN G E L B I ES E I - L A N D L A N G E D R E E F L ANG E D RE E F R I J N W. PET R O N E L L A V O Û T E S T RAA T D o t t e r b l o e m e i - l a n d E n d e h o e k s e w e g M o l en w e t e r i n gm o l e n w e t e r i n g M o l e n w e t e r i n g H o ek p o l d e r - w e g I n g e n ieu r H. A. H a i t s m a p ad L u p i n e - p a d P l u t o p a d M a r g a r e t h a M e y b o o mpa d DeBo n g er d 1 S t r i j p - l a a n S t r i j p - l a a n S t r i j p - l a a n E n d e h o e k s e w e g W eid e - d r e e f S e r r e S e r r e S e r r e S t r i j p w e t e - r i n g D e d i j k S IR W I N STO N C H UR C HI L L S I R W I NS T O N CH U RCH I L L S C H A A PWE G S C H A A P W EG G E N E R A A L SP O O R H U IS TE LANDELAAN H U I S T E L A N D E VR E D E N B U R C H - VA N V R E D E N BUR C HWE G J O Z EF ISR A ËLS - J O Z E FI S R A Ë L S -LAA N R E M B R A N D T K ADE R E M B R A N D TKADE F R ANS H A L S K A D E F R A N S H ALS K A D E DOC T ORA U G U S T I JN- P A R K D E W E R V E S T E E N V OOR D ELA A N D A C OST A D A C O S T A M O N S E I G N EUR P.J. W I L L E K E N S C A A N N E C K C A A N N E C K B E E T S B E E T SLA A N B I LDE R D I J K B I L D E R D I J K T U L P S T R AAT H U Y S T E R N I E U B U RCH B R O E K SLO O T K ADE H O OG K AME R C R O M V L I E T K A D E M E E S T E R P H I L I P S - L A AN BOU S DE J ONG - PA R K HE R E NST RAA T H E R EN S T E E N - H I LVO O R D E - ST R A A T R UYSDAE L - PLE IN R E G E N B O O G - LAA N JUL I A NA- V AN DIJ C K H U Y S D E W E R V E - K E R K L AAN KE RK OST A D E E M M A - J U L I A L A ANT J E J U L IA T J E C R OMH O U T - J A N T O O R O P - V AN V R E D E N BU RCH - P L A NTS O E N T E R R A C OTT A DO E L E N S T A D H O U D E RS BL E K E R S J A C O B VA N D E R W I ELE W ILL E M M A R I S P E N N I N G - W I L L E M - L A AN T E B L O T I N G H E P A U LUS P O T T E R L AA N M A U V E V O N D E L - S C H OOL - ST R A A T C A R EL N A KKE N S T R AAT H O F R U S T VE R M I L J O E N - K A R M O Z IJN E S D O O R N L A B O U C H È R E D R. V.D. K N A A P L N. D O N B O S C O T J E S M I D S O L M R OZE N - V A L K R UST P U R P E R T U I N - S T R A A T T O L L E N S M A L L EGA T F. H E NDR I K - STR A A T KERK S TR. V A L K R U S T GE N. V. GE E N D A H L I A L E L I E R E S E D A - NOBELA E R S TRA A T V a n V r ede n b u r c h - we g V a n Vr e d e nbu r c h - weg V a nv r e d e n b u r c h - w e g Cr o m v l iet k a d e J u l i a l a a n t j e Jul ia la a n t j e J u l i a -l a a n t j e J u l i a - l a a n t j e J u l i a - l a a ntj e B U R G E ME E STE R E L SE N B U R GE M E E S T E R E LSE N H A A GW. PR I N S E S B E A T R I X - H E N D R I K RA V E S T E I J N - L I N D E L N. VERRYN STUART- V O L M E R V I S S E R I N G A D M IRA A L H E L F R I C H S I NGE L KL A R O E N S T RAA T T U B A - S I N G E L O CA R I N A V O L M E R K A R E L D O O R M A N - T R E U B S T RAA T IDE N BURGLA A N G I J N G I J N F R I J D A F R I J D A W E T H O U D E R H I L L E N A A R - P L A N T S O E N P R I N S W I L L E M A L E X A N D E R PR O M E N A D E B U Z I A U B U Z IAU G E N E R A A L BER E N S C H O T LAA N DE B R U Y N KOP S D E B R U Y N K O P S S T R A AT P R I N S J O H A N F R I S O PR O M E N A D E P.C.B O U T E N S - LAA N I N G E N I E U R H.H. K O L - L AAN FA GOT - B A ZUI N - L AAN GE N ERAAL E I S E N HOWE R - P LEI N C O B B E N H A G E N TA M B O E R IJN - C O R T D E R L I N D E N D I C K D E H O O G - H E N R I E T T E R O L A N D H O L S T L N. L O U I S B O U W M E E S T E R - H E N R I T E R HA L L S I N G E L K E S S L E R P A R K P O L A K PA U K E N S I N G EL W I L L E M R O Y A A R D S - D O C T O R H. C O L I J N L A AND O C TOR H. CO L I J N V O L L E N H OVE N C I T E R - B O R D E W I J K M A N D O L I N E - CL A VEC I M B E L B A NJO - G E N E R A A L S W A R T- G E N E R A A L V E TTE R T R I A N G E L - L U I T - J O H A N BR A A K E N S I E K BO G A A R D P LEI N H A R P - S I N G E L J.H.A. S C H A P E R H A N D E L S KAD E K L A R I NET L O U I S D A V IDS W A L DHO O R N - P LEI N S P I N E TST R A A T P R. C O N S T A N T I J N P R O M E N A D E P I S U I S S E S T R AA T S N E L L E R G E N. V. D A A L E N M. B A U E R C Y M B A A L P I ET K Ö H L E R PA T ER V. L I T HST R. C E L L O T R O M P E T S C H A L M E I V E D E L P R O F. SNO U C K H U R GRO N J E - STR A A T D O C T O R K R U Y T C. R U Y S H U I S T E L A N D E J U N G H U H N S T E I N C A L L E N F E L S - D O C T O R N. A D R I A N I M R. D.F O C K - V E R R Y N S T U A R T V E R R Y N ST U A R T V O L M E R - V I S S E R I N G V I S S E R I N G A D MIR A A L H E LFR ICH S I N G E L K L A R O E N S TRA A T O C A R I N A LAA N P l a s poe l p o l d e rp a d P l a s p o e l p o l d e r p a d C an a n e f a t e n p a d K l e i - p a d P apy rus - p a d 5 H. R o l a n d H o l s t l a a n S IR WI N S T ON C H U R C HI L L SIR WINSTON CHURCHILLLAAN S I R WI N S T O N C H U R C H I L L D I EP E N H O R S T - HUIS TE L A ND E - L A N G E K L E I S T E E N VOOR D E L A AN G E N. S P O O R V E R A A R T L A AN H O O GKA M E R - BO S- G A N G D I E P E N H O R S T D I E P E N H O R S T - L A N G E K L E I I n g e n i e u r H.A. H a i t s m a p ad P ie t e r P o s t m a - p a d T H I E R E N S K A D E K O O P M A N S P OPU L I E R LAA N P A T E N T - K L I P P E R - S T E E N P LAE T S L I JST E RBES- F L EMI N G L I M P E R G N I J V E R H E IDS E I N S T E I N H A V E N GA L J O E N CED E R P R U N U S - K A D E M A D A M E C U R I E L A AN B R A I L L E B E N T H E M PL A T A A NST R A A T M A G N O L IA- L A ANT J E B R A S K A M P L A R I K S - S P A R RE T I N B E R G E N S T RAA T RO T T E R D A M S E W. A B E E L AMP È R E B E U K L N. I N D U S T R I E - K A D E 6 D E L F T D E LF T H U I S T E H O O R N K A D E H U I S T E H O O R N K A DE J A A G P A D H A N D E L SKA D EH A N D E L S K A D E D E L F T W. S I O N S WEG S I O N S S I O N S S P I E R I N G S W E T E R I N G M I D D E N D O RP O U DE Z W E T H - P A D Z I J LWE G P A S T O O R V E R B U R C H R I JN R I J N J O H N F. K E N N E D Y J O H N F. KEN N E D Y DE M A RE F R A N K L I N D. RO O S E V E L T - G EORGE W A S H I N G T O NLA A N T HO M AS J E F F ERS O N A B R A H A M L I N C O L N W. W I L S O N L N. VR E D E N B U R C H S AMM E R S G E N E R A A L S P O O R - JAN THIJ SS E N WE G NAS S A U K A D E O RA N J ELA A N LEE U W E NDA AL L E E U W E N D A A L REG E NTE S S E LAA N R E G E N T E S S E - L AA N K O N I N G I N N E K O N I N G I N N E Z U I D H O O R N G EES T B R U G K A D E D I L L E N B URG H O O R N B R UG L AA N V R E D E N O O R D P A R K HO O R N - W I J C K M A U R I T S F R E D E R I K WA L DE C K P Y RM O N T - P R I N S H E N D R I K W I L H E L M I N A - A L EXA N D E R O V E R STE E N M O L E N L A AN V. BEE N S P R I N C E SSE L N. 7 8 H O O RN- WK. H A A G L a a n v. H o o r nw i j c k J ACO B O F FWE G E N - I E P IE P V E RH A G EN M E T M A N - W IL L E M R I J SWI J C K S T R A AT O TTO B U R G K AST A N J E D E N N E D. C A T T E R W I J C K W I J N A N D T E L S T ST R A A T CO R N E L I S S U Y S ME I D O O R N L N. V. W E S T E R B RO B ERK J. V. P O L A N E N - R E M B R A N D T - K A D E J OZ E F I S R A Ë L S - K E R K K E R K HAA G E I K - P A T RIJ S - R E I GER - Z W A L U WSI N G E L SNI P -L AAN N A CHT E G A A L - L AAN L E EUWER I K K I E VIT F A Z A NT M ERE L LAA N V I N K E k s t e r - p a d P R. I R E N EL N. PIRAMIDE- PLEIN BOGAARD- PLEIN W I P P O L D E R - W I P P O L D E R - W I P P O L D ER- LA A N D O R P S K D. V AN W A T E R I N GSE VEL D T U R F S C HIP P E R T U R F S C H I P P E R H O E F S M I D K L O P P E R M A N A A L B ESSE N - S T O E LMA T T E R W A T E R P A R K B A R B I E R V L A S S E R P I O E N R O O S - Z O N N E B L O E M S TRA A T FRU I T B L O E M EN-L A AN WA T E R I N GVE L D S E W. S Y L V A IN P O O N S - A L S T R OEM E R I A STR A A T L INN E W E V E R A N IJS - V I O L I E R - D O R P S K ADE O r c h i d e e- h o f P e r e n - p a d M e l oe n pad B o v e n d i j k I r i s s t r a a t K e r s e n - p a d Z W E T K A D E N OOR D Z W E TKA D E N O O R D D O R PSK A D E ANEMOONHOF W I P P O L D E R ZWE T H K A D E Z U I D Z W E T H K A D E Z U I D L O T S L O T S V E E N A K KE R V E E N A K K E R N OOR D H O O R N S E W. L ot s - b r ug Z w e t h k a d e Z u i d N O ORD H O O R N S E N O O R D H O ORN S E S I O N S D R E E F S I O N S D R E EF V R I J - H A R N A S C H VR I J - H A R N A S C H P E U L D R E E F L O O K WATE - R I NG D I J K S H O O R NSE - H A R N A S C H D R E E F N o o r d h o o r n N O O R D H O O R N S E - N O O R D H O O R N SE N O O R D H O O R N S E P R I N S E S M A R I A N N E F O N T EYN E N BUR G H - W E S T V L I E T W. A R E N T S B U R G HL A AN A R E N T S B U R G H H O E K H O E K E N B URG V I R U L Y - HE E SWI J K - D E N B U R G H S T R A AT H O G E W E I D E W I L L E M S T RAA T E F F A THA D S. VE L D H O E N L N. C L A U D I US- S T R A AT H o e kw e g BI N C K H O R ST PA R A D I JSP A R A DIJ S OV E R B U R G K A D E C O R B U LO - KA D E A G R I P P INA STRA A T H E E SWI J K K L. A R E N TSB URG H F L A V I US H A D R I A N U S - J A C O B A R E N T S - Rijn-Schiekanaal Botenvaart Haagvliet of Trekvliet Laakhaven Kolenhaven De Put Binckhorst L o o k L o t s - o f H a r n a s c h w a t e r i n g Z w e t h K e r s t a n j e D u l d e r K or t e - o f R e i j n e r w a t e r i n g Z u i d vl i e t B r o ek s l o o t ke projecten in de omgeving. In november organiseerde Rijswijk Wonen een eerste bijeenkomst om ideeën uit te wisselen. Het is een project voor en door bewoners, dus Rijswijk Wonen zorgt alleen voor de randvoorwaarden. We bakenen het terrein af, laten een nieuwe laag aarde aanbrengen waarop groenten goed groeien, zorgen voor een wateraansluiting en voor een schuurtje met het nodige tuingereedschap. Als daar belangstelling voor is, regelt Rijswijk Wonen ook een workshop over hoe je een moestuin moet verzorgen. Het is de bedoeling dat na verloop van tijd de bewoners het helemaal op eigen houtje rooien. Overigens wordt niet de hele binnentuin veranderd in een moestuin. Er blijft voldoende ruimte voor bijvoorbeeld een zomerse barbecue. Over een tijdje gaat Rijswijk Wonen bekijken of de moestuin een succes is. We zien het nu als een proef. Blijkt het aan te slaan, en zijn de bewoners er straks net zo enthousiast over als nu, dan kan in andere binnentuinen misschien ook een moestuin worden aangelegd. Groene vingertjes Aan het eind van de zomer organiseerde Welzijn Rijswijk een evenement voor de jeugd in de Muziekbuurt met activiteiten voor iedere leeftijdsgroep. Rijswijk Wonen sloot daarbij aan. Kinderen konden hun eigen draagbare minimoestuintje maken. Rijswijk Wonen zorgde voor aarde en plantjes (vooral groente) waarmee de kinderen een plantenbakje konden vullen. Na afloop namen ze dit mee naar huis. Ook kregen ze een workshop over het kweken en eten van groenten. Wijkagenda s: de stand van zaken

9 Kleuren- en artiestenbuurt Er wordt hard gewerkt aan de ontwikkeling van de locatie waar tot 2004 de Benedictuskerk heeft gestaan. Op dit moment lopen verschillende onderzoeken naar mogelijke nieuwe functies van deze plek aan de Huis te Landelaan. Steenvoorde-Zuid De vier hoogbouwflats aan de Martin Camps-, de Dr. H.J. van Mook- en de Mgr. Bekkerslaan zijn toe aan een flinke opknapbeurt. Op dit moment werken we aan de verbeterplannen. We hebben bewoners van de Martin Campslaan uitgenodigd om mee te denken. (De Dr. H.J. van Mook- en de Mgr. Bekkerslaan volgen in een later stadium.) Er worden tijdelijke projectcommissies van bewoners gevormd. Sowieso moet de uitstraling van de gebouwen en de entrees worden verbeterd. Ook wil Rijswijk Wonen energiebesparende maatregelen nemen. Daarnaast willen we in nauw overleg met de projectcommissies het pakket maatregelen compleet maken. De school voor hoogbegaafde kinderen heeft het pand aan de Godfried Bomansstraat in de zomer verlaten. In Steenvoorde- Zuid wonen veel verschillende bevolkingsgroepen. Daarom hebben we ervoor gekozen het gebouw te verhuren aan een organisatie die het prettig samenleven versterkt. Amal is een Marokkaanse vereniging die als doel heeft het wederzijds begrip in de wijk te vergroten. Dit doen ze door allerlei activiteiten voor de jeugd te organiseren. Taalles en huiswerkbegeleiding, bijvoorbeeld, en vooral ook veel sport. Toen in de buurt bekend werd dat Amal zijn intrek zou nemen in de Godfried Bomansstraat deden al snel wilde verhalen de ronde. Er gingen zelfs geruchten dat het een opvanghuis voor criminelen zou worden. Tijdens een open dag voor buurtbewoners heeft Amal alle misverstanden uit de wereld geholpen. En ze hebben al een succes geboekt: een van de groepjes hangjongeren neemt enthousiast deel aan de activiteiten die ze organiseren. Ze hangen dus niet meer op straat. Oud Rijswijk In het Havenkwartier zijn onderhoudswerkzaamheden aan de balkons afgerond. Ook zijn daar inmiddels de meeste moederhaarden en geisers vervangen door een combiketel. Daarnaast gaan we aan de slag met het voorbereiden van de verbeteraanpak voor de flats in het Havenkwartier. Bewoners zijn uitgenodigd om deel te nemen aan de projectcommissie waarmee we de komende jaren in nauw overleg de maatregelen zullen vaststellen. Te Werve Het blok met portiekwoningen aan de Ir. H.H. van Kollaan op de hoek van de Generaal Swartlaan, en het buurtcentrum De Koepel worden gesloopt. Daarnaast zorgen we voor diverse verbeteringen in portieken en de voortuintjes. Op pagina 12 leest u meer over lopende projecten in Te Werve. Steenvoorde-Noord In Steenvoorde-Noord zijn we gestart met het vervangen van moederhaarden en geisers door combiketels. Het gaat in totaal om 450 woningen. 9

10 Brandweer oefent in sloopwoningen In Te Werve staat een aantal woningen leeg, die gesloopt gaan worden. De brandweer heeft dankbaar gebruikgemaakt van het aanbod van Rijswijk Wonen om deze te gebruiken voor oefeningen. Oefencoördinator Delft- Rijswijk, Rik de Graaff, vertelt en laat zien. Met een rookmachine hebben we een woning onder rook gezet. Het is belangrijk om in rook te oefenen, want het beneemt al je zicht. We hebben de taken onderling verdeeld, zodat elke brandweerman precies weet wat er van hem verwacht wordt. Drie ploegen brandweermannen hebben elk een ochtend verschillende scenario s geoefend. Een deur forceren en slachtoffers evacueren, bijvoorbeeld. Het is prettig om in woningen te oefenen die gesloopt worden. Dan hoeven we niet zo voorzichtig te zijn en steeds uit te kijken of we niks beschadigen. Ik denk dat we toch al snel zo n keer per jaar uitrijden. Het gaat om brandmeldingen, incidenten waarbij gevaarlijke stoffen vrijkomen en technische hulpverlening. Denk daarbij bijvoorbeeld aan verkeersongelukken waarbij iemand beklemd zit. Ook verlenen onze duikers hulp als een auto te water is geraakt. Als we een seintje krijgen van een automatische brandmelder, blijkt het vaak loos alarm. Daarom willen we niet direct uitrukken als het om een kantoorgebouw gaat, waar genoeg mensen aanwezig zijn die een beginnend brandje kunnen aanpakken. We rijden dan pas uit als we een telefoontje krijgen. Komt het alarm van bijvoorbeeld een verzorgingshuis, dan rukken we natuurlijk altijd uit. 10

11 Rookmelders redden levens Veel woningbranden ontstaan door menselijk handelen. Wie weet waar ie op moet letten, is waakzamer. Daarom vroeg Kijk op Wonen tips aan de Rijswijkse brandweer om brand te voorkomen. En advies over wat te doen als het toch misgaat. Tijdens de feestdagen en wintermaanden worden er weer veel kaarsen aangestoken. Zij staan in de top 3 van oorzaken van branden waarbij slachtoffers vallen. Wees dus voorzichtig. Laat een kaars nooit branden zonder toezicht. Zelfs niet voor een minuutje. Zet ze ook niet op of bij de verwarming. Een kaars kan smelten en ombuigen. Tip: plaats kaarsen in een windlicht of gebruik waxinelichtjes. Het snoer van kerstlichtjes wordt vaak strak opgerold. Daardoor kan het beschadigen en kortsluiting veroorzaken. Tip: test de lampjes vóórdat u ze in de boom hangt. Wasdrogers zijn ook vaak de oorzaak van woningbranden. Dat komt door de combinatie elektriciteit, warmte en stof. Tip: maak regelmatig de slangen én filters schoon. Stekkerdozen kunnen brandgevaar opleveren. Als er te veel elektrische apparaten zijn aangesloten op één stopcontact, kan bij overbelasting brand ontstaan. Tip: op één groep in de meterkast zijn vaak meerdere stopcontacten en lichtpunten aangesloten. Samen kunnen die 3600 Watt aan. (Dus 3600 Watt per groep.) Houdt u hier rekening mee. Vaak ontstaat brand als mensen worden afgeleid. Als er bijvoorbeeld een pan op het vuur staat en de deurbel of telefoon gaat. Tip: draai altijd het vuur uit als u de deurbel of telefoon beantwoordt. Dit geldt ook als u elektrisch of op een andere manier kookt. En wat als het toch misgaat? Vlam in de pan: afsluiten met een deksel of blusdeken en de hittebron en afzuigkap uitzetten. Nooit water eroverheen gooien. Dat veroorzaakt stoomvorming. Bovendien blijft vet op water drijven. Brand in huis: is een beginnend brandje verder ontwikkeld, verlaat dan zo snel mogelijk de woning en sluit deuren achter u. Dit om verdere uitbreiding van de brand te voorkomen. De stelregel is dat u drie minuten heeft om veilig uit een brandend huis te komen. Rook vergif tiging is een groot risico. Is er brand in een andere woning in uw appartementencomplex en staat er rook in het trappenhuis? Blijf dan in uw eigen woning en houd de deur gesloten. Ga desnoods op uw balkon staan. De deur houdt het vuur en de rook lang genoeg tegen om de brandweer te laten arriveren. Het is levensgevaarlijk om door een trappenhuis vol rook de uitgang proberen te bereiken. U kunt niets zien. En rook is enorm giftig: vier keer rook inademen en u bent bewusteloos. Bel 1-1-2: bij brand brengt u eerst uzelf en alle anderen in de woning in veiligheid. Bel daarna zo snel mogelijk Belangrijk: probeer rustig te blijven en laat de medewerker van de centrale het gesprek afsluiten. Vaak wil de centrale extra informatie over de toestand ter plekke om de hulpverlening zo doeltreffend als mogelijk te laten verlopen. De gevaren van rook Rook is giftig. Dodelijk zelfs. Rookmelders redden levens. Vooral s nachts. Als je slaapt, werkt je ruik vermogen namelijk niet. Je wordt dus niet wakker van een brandlucht. Bedenk ook dat rook opstijgt. Slaapt uw kind in een hoogslaper of stapelbed? Zorg dan voor een rookmelder op de slaapkamer. Het beste kunt u in elke ruimte van uw woning een rookmelder ophangen. De kans op het overleven van een brand is dan 100 procent groter! Vluchtplan Kantoren en openbare gebouwen hebben allemaal een vluchtplan. Maak er ook één voor thuis en spreek dit met uw huisgenoten (ook kinderen!) door. Spreek met elkaar af wie wie uit bed haalt in geval van brand. Zorg dat u weet waar de sleutel van de deur ligt, zodat u snel naar buiten kunt. Laat kinderen ook de rookmelder horen. Dan weten ze wat er aan de hand is, mocht die ooit afgaan. 11

12 Hoe het was... Hoe het is... Dat de tijd niet stilstaat, is vaak goed te zien op straat. De gebouwde omgeving verandert nogal eens. Soms een beetje, door een ander kleurtje op de deuren en kozijnen. Soms veel drastischer, als er woningen worden gesloopt en er wat anders voor in de plaats komt. Zoals aan de Braakensieklaan bijvoorbeeld, vlak bij het station. De Braakensieklaan in november 2003 en de huidige situatie (november 2012). In 2004 zijn 66 woningen aan de Braakensieklaan gesloopt om plaats te maken voor de nieuwbouw van De Sfinx. De sloop met vervangende nieuwbouw maakt deel uit van de Wijkontwikke lings plannen voor Te Werve. Er is in Rijswijk nauwelijks ruimte voor uitbreiding van het aantal woningen, dus moet er binnen de bestaande bebouwing naar mogelijkheden worden gezocht om aan de nog steeds groeiende vraag te voldoen. Bovendien voldeden de 66 woningen niet meer aan de eisen van de moderne tijd. Een grondige renovatie zou veel kostbaarder zijn geweest. Er is in Rijswijk nauwelijks ruimte voor uitbreiding van het aantal woningen Eerste sleutels In 2009 is het nieuwe wooncomplex klaar. Het krijgt de naam De Sfinx. Op 27 juni van hetzelfde jaar reikt Rijswijk Wonen de sleutel uit aan de eerste koper van een appartement. Op 1 en 2 oktober krijgen de eerste huurders hun sleutel. Tussen het moment van plannen maken en oplevering heeft de financiële crisis de woningmarkt drastisch veranderd. Mensen willen wel kopen, maar de voorwaarden om een hypotheek te krijgen zijn flink aangescherpt. De verkoop van de appartementen en stadswoningen op de begane grond ging daarom minder snel dan aanvankelijk verwacht. Toch zijn de meeste verkocht. De nieuwe bewoners zijn zeer tevreden over hun nieuwe thuis. Kijk voor het actuele aanbod van appartementen in De Sfinx op 12

13 R E M B R A N D TKADE M B R A N D T K ADE t j e Vredenburch P A R K DON BOSCOLAANTJE V a n Fisennepark V r ede n b u r c h - we g B U R G R E E LS N M E E S T E E D E N BU RCH - V AN P L A NTS O E N J O Z E FI S R A Ë L S - M A U V E P A U LUS P O T T E R L AA N FRANS HALSKADE FRANS HALSKADE E N L A A T E W E R V E VAN OSTADELAAN L AA N D E C K D E e M. B A U E R E - De gesloopte Johanneskerk Te slopen appartementen aan de Karel Doormanlaan Vernieuwing in Te Werve Om Te Werve goed leefbaar te houden, nu en in de toekomst, is rondom het park De Driesprong een aantal sloop-nieuwbouwprojecten van start gegaan. Niet alleen Rijswijk Wonen, ook Vidomes en de gemeente zetten zich hiervoor in. De stand van zaken. 3 4 G E N E R A A L S P O O R INGENIEUR H.H. VAN KOL- LAAN o l s t l a a n De Put W E R V E De Driesprong Ir. H.H. van Kollaan en De Koepel (1) Aan de Ir. H.H. van Kollaan maken De Koepel en een blok met portieketagewoningen plaats voor een galerijflat met veertig huur appartementen, deels vrije sector, deels sociale huur. In het volgende nummer van Kijk op Wonen besteden we uitgebreid aandacht aan dit deelproject. Informatie over dit project staat ook op H I L L Van Vollenhovenlaan (2) Het maken van de plannen voor dit project heeft vertraging opgelopen. Aanvankelijk waren hier dure huur- en koopappartementen gepland. Maar de huidige economische situatie vormt een te groot risico. De vraag naar dure woningen is te KESSLER PARK H O O G - G E N. V. D A A L E N D O C TOR H. CO L I J N GENERAAL VETTE R V O L M E R G E N E R A A L S W A R T- 5 1 HUYS DE WERVE- klein. We hebben tijd nodig om het plan aan te passen. K A R E L D O O R M A N - 2 VAN GIJNSTRAAT VAN GI M R. Rijswij kse B o s D.F O C K - VAN VOLLENHOVE N T R E U B S T RAA T VERRYNSTUART- DOCTOR N. A D R I A N I P R O F F R I J D A T HUYS TER NIEUBURCH VAN STEIN C A L L E N F E L S - H U R GRO N J E - STR A A T. SNO U C K F R I J D A S T R A A J U N G H U H N D O C T O R K R U Y T IDE N BURGLA A N S I R WI N S T O N C H U R C H I L L Hoek Van Vollenhovenlaan-Idenburglaan (3) De woningen aan de Idenburglaan zijn van Vidomes. Onze collega corporatie gaat hier veertien nieuwe eengezinswoningen bouwen, met een huurprijs rond de 650 per maand. Inmiddels zijn de twintig oude duplexwoningen gesloopt. In oktober was het heiwerk gereed en ging de bouw van start. BER E N S C H O T LAA N G E N E R A A L Verloopt alles volgens planning, dan worden de nieuwe huizen in februari 2013 opgeleverd. De nieuwe woningen zijn inmiddels op geadverteerd. Johanneskerk en inrichting park (4) De Johanneskerk is gesloopt. Deze maakt plaats voor extra groen in het park De Driesprong. De bouwhekken blijven tot na de jaarwisseling staan. De herinrichting van het park begint niet vóór Stichting Bewonersbelangen Rijswijk Midden en Welzijn Rijswijk kijken of er vanuit de wijk ideeën zijn om het park tijdelijk in te richten. Er wordt sowieso gras gezaaid, en de tegelpaden die rondom de kerk lagen, blijven liggen. Het definitieve ontwerp voor het park wordt in 2013 gemaakt. Inwoners van Te Werve krijgen een uitnodiging om hierover mee te denken. D I E P E N H O R S T - V. L PA T ER I T HST R. Generaal Vetterstraat, Karel Doormanlaan en De Schakel (5) Aan de Generaal Vetterstraat en de Karel Doormanlaan worden 42 portieketagewoningen gesloopt. Ook de school De Schakel wordt gesloopt. De woningen en school maken plaats voor ongeveer vijftig eengezinswoningen. De bouw ervan start naar verwachting over drie of vier jaar. Op dit moment werkt Rijswijk Wonen samen met de bewoners aan een sociaal plan. Hierin maken we met elkaar afspraken, onder andere om te zorgen dat onze huurders tot aan hun verhuizing prettig kunnen blijven wonen. Schone P L Aportieken S P O E L P O L D E R Om de leefbaarheid in de wijk op peil te houden, treffen we ook andere maatregelen. Zorgen voor schone portieken bijvoorbeeld. (Zie het artikel op pagina 7.) Ook gaan we de voortuintjes in de zijstraten van de Idenburglaan opknappen. Dit zijn smalle groenstrookjes voor de gevel. We planten twee in hoogte verschillende hagen. Het aanzicht van de straten zal hierdoor flink verbeteren. S S E R I N G D I E P B U R G CORT VAN DER LINDENSTRAAT V E R R Y N S T U A R T D I EP E N H O R S T -. H. RAV E S T E I J N P L N. ELS E N L N. S N E L L E R V AN DIJ C K J A N T O O R O P - H E N D R I K RA V E S T E I J N - CORNELIS SUYSLAAN B U R G E ME E S T E R E L S E N C O B B E N H A G E N DE B R U Y N KO VERRYN STUARTLAAN J. V. P O L A N E N - P S V e r a a r t l a a n L I N D E L N. WIL L E M R I J SWI J C K S T R A AT W I J N A N D T E L S T ST R A A T JACOB VAN H A N D E L S KAD E H A V E N B O R D E W I J K D E B R U Y N K O P S S T R A AT V E R A A R T L A AN D. C A T T E R W I J C K O F FWE G E N - GA L J O E N J OZ E F I S R A Ë L S - P A T E N T - 13 N. LAAN L WESTERB V. RO K O O P M A N S SI K L I P P E R - S T R A A H A N D E L SKA D E K AST A N J E L A A D E N N N I J V E R

14 Kruiswoordpuzzel Horizontaal 1. Optisch instrument 5. Stukje hout 8. Deel van schouwburg 12. Bevel aan hond 14. Keukengerei 16. Ooggroet 18. Mossteppe 19. Sluis 20. Bergetappe 22. Uitroep bij warmte 23. Insect 25. Zuigbuisje 26. Hard 27. Thans 29. Scheur 31. Aan het genoemde 32. Soort dans 33. Aartsbisschop 34. Bedrijfsvorm 35. Spil 36. Regeringsreglement 37. Gemeenschappelijke weide 39. Vrucht 41. Deel van een bloem 43. Oefentijd 45. Europeaan 46. Landscheiding 49. Godin 50. Stel 51. Hond 53. Soort papegaai 55. Amerikaanse staat 57. Afsluitmiddel 59. Opleghout 61. Voldoende 62. Landbouwwerktuig 63. Slot 64. Regel. Verticaal 1. Traag 2. Foto 3. Deel van verhaal 4. Speelgoed 5. Trottoir 6. Algemeen Nederlands 7. Nimmer 8. Kippenloop 9. Europees staatje 10. Zeegod 11. Begraafplaats 13. Zeehond 15. Hoofddeksel 17. Huilerig kind 18. Oogje van garen 21. Gemeentepolitie (afk.) 24. Omlaag 26. Italiaanse ijssoort 27. Rechthoekig 28. Litteken 29. Inwendig orgaan 30. Graansoort 37. Bijeenkomst 38. Aftrek 39. Knokig 40. Stierendoder 42. Levendig 44. Klaar 46. Soort 47. Daar 48. Dunne stof 50. Bankkluis 51. Gesloten 52. Hert 54. Zeewier 56. Groot water 58. Windrichting 60. Verenigde Naties Als u de puzzel goed heeft ingevuld, vindt u de oplossing door de letters te zoeken die in de overeenkomstige genummerde hokjes staan. Weet u de oplossing? Schrijf deze dan op een briefkaart en stuur deze voor 1 februari 2013 naar: Rijswijk Wonen, Postbus 195, 2280 AD Rijswijk. U kunt de oplossing ook en naar puzzel@rijswijkwonen.nl, met vermelding van de oplossing, uw naam, adres en telefoonnummer. Onder de goede inzendingen wordt een cadeaubon van 25 verloot. De oplossing van de vorige puzzel is bewonersplatform. De winnaar van de cadeaubon is C. Buchly uit de Strijplaan orizontaal. Optisch instrument 14 Horizontaal - 5. Stukje hout - 8. Deel van schouwburg Bevel aan hond eukengerei Optisch Ooggroet instrument Mossteppe - 5. Stukje - hout 19. Sluis - 8. Deel van Bergétappe schouwburg Uitroep 12. Bevel bij aan warmte hond

15 Maar geen kinderen, hè! Lekker rustig. Zo typeert meneer De Haan zijn buurt. Sinds 1980 woont hij met zijn vrouw aan de Citerstraat in de Muziekbuurt. Ik ben bijna 78, maar voor mij geen bejaardenhuis. Laat mij maar lekker hier zitten. Den Haag Ik ben geboren en opgegroeid in Den Haag. De eerste paar jaren van mijn leven in Duindorp, Scheveningen. Toen brak de oorlog uit. In 1943 zijn we geëvacueerd naar de Amsterdamse Veerkade, in de binnenstad van Den Haag. Zolderkamer Mijn vrouw en ik zijn op 1 februari 1963 getrouwd. We hebben elkaar ontmoet in een danszaal. Daar was elke zaterdag en zondag muziek. Er heerste nog steeds woningnood. We hebben een tijdje bij mijn ouders gewoond en ook nog bij iemand op zolder. De huisbaas zei nog, voordat we erin trokken: Maar geen kinderen, hè! Daar reageerde ik maar niet op. Onze oudste zoon is er geboren. Schilderswijk In 1965 vonden we een eigen woning in de Schilderswijk. Niet erg groot, dus ook daarvandaan zijn we weer verhuisd. In de Plataanstraat in Oud Rijswijk konden we een eengezinswoning huren. We hadden al vier kinderen en kregen hier onze vijfde. Het huis werd toen toch wel echt te klein. Woningruil Een kennis van ons zat in een rolstoel, en zij kreeg een appartement aan de Citerstraat aangeboden. Daar moest ze alsnog een halve trap op, dus zij zag dat niet zitten. Ze wilde wel in ons huis aan de Plataanstraat wonen. Ik zei: Als jij het regelt, en het mag, dan ruilen we met je. Dat is uiteindelijk gebeurd. De kamers hier zijn vrij ruim. Plek genoeg voor ons alle zeven. Van Dommel Lange tijd heb ik bij Van Dommel gewerkt op de Geestbrugkade. Zij verkochten kantoorartikelen. Ik was magazijnbediende, zat op de heftruck, laadde en loste vrachtwagens, vulde vakken. Verder heb ik allerlei baantjes gehad en op het laatst werkte ik bij de sociale werkplaats. Buren Er wonen hier mensen uit allerlei culturen. Prachtig, vind ik dat. Nederlanders weten het toch altijd alleen maar beter, haha. Mijn buren kloppen vaak aan voor hulp. Bij het lezen van brieven van instanties, bijvoorbeeld. Of om tuingereedschap te lenen. Voortuin We hebben een klein tuintje aan de straatkant. Als je ouder wordt, is het steeds lastiger om dat te onderhouden. Ik moet eens op zoek naar iemand die dat voor me wil doen. Het blijft immers je verantwoordelijkheid. Portiek Toen we hier pas woonden vroeg ik de woningbouw al om schoonmakers in te schakelen en dat aan de bewoners door berekenen. Sinds ruim een jaar is dat eindelijk het geval. Mijn vrouw was de enige die het portiek schoonmaakte. Nu gebeurt het elke twee weken. Een goeie actie, van Rijswijk Wonen. 15

16 De directeur gaat zelfs met ons lunchen Projectleider van nieuwbouw- en renovatieprojecten, dat lijkt hem wel wat. Siamaned Delo is een van de drie studenten die momenteel stage lopen bij Rijswijk Wonen. Ik probeer op alle afdelingen een tijdje mee te draaien. Op die manier krijg ik een compleet beeld van hoe het er bij een woningcorporatie aan toe gaat. Anissa Haddadi en Esra Sönmez zijn de andere twee stagiaires. Anissa is derdejaars aan de hbo-opleiding Maatschappelijk Werk en Dienstverlening en loopt stage bij het team Wijk en Buurten. Esra is derdejaars Human Resource Management aan De Haagse Hogeschool. Haar stageplek is de afdeling Personeel & Organisatie. Het voelt niet als stage lopen, zegt Esra. Ik draai volledig mee en mag alles doen wat mijn collega s ook doen. Alleen zit ik niet bij beoordelings- en functioneringsgesprekken met medewerkers. Wat ik wel doe? Mutaties in de salarisadministratie doorvoeren, reageren op open sollicitaties, brieven van P&O aan medewerkers schrijven, collega s ziek melden. Of weer beter. In feite alle dagelijkse werkzaamheden van een afdeling P&O. Kantoor en buitenlucht Siamaned, of Sam, zoals iedereen hem noemt, heeft al een aanta l stages achter de rug. Waarom nu bij een woningcorporatie? Omdat het een logische stap voor me De drie huidige stagiaires van Rijswijk Wonen (v.l.n.r.): Esra Sönmez, Anissa Haddadi en Siamened Delo. is. Die andere stages waren bij een architectenbureau en bij een aannemer. Nu krijg ik het plaatje compleet. Ik zit in mijn laatste jaar van mbo Bouwkunde. Volgend jaar wil ik naar het hbo. En met dat diploma op zak projectleider worden. Het liefst bij een woningcorporatie. Daar vind je de perfecte balans tussen werken op kantoor en in de buitenlucht. Kansen en doorgroeimogelijkheden Anissa had al een stageplek bij een andere woningcorporatie aangeboden gekregen. Maar ik was toch benieuwd naar Rijswijk Wonen. En daar heeft ze geen spijt van. Ik zag hier direct meer kansen en doorgroeimogelijkheden. En ruimte voor eigen inbreng. Net als haar medestagiaires voelt Anissa zich als een vis in het water. Ze houdt zich bezig met sociaal beheer en leefbaarheidsprojecten. Rijswijk Wonen is écht een sociaal verhuurder. Als bewoners tegen problemen aanlopen, dan denkt Rijswijk Wonen mee over een gepaste oplossing en/ of hulpverlening. Anissa is zo enthousiast over haar stageplek dat ze er graag haar afstudeeronderzoek wil verrichten. En ik zie mezelf hier straks ook echt werken, dat zou fantastisch zijn. Waarom stagiaires? Er zijn verschillende redenen waarom Rijswijk Wonen stageplaatsen aanbiedt. Coördinator P&O Evelien van Beusekom: We zijn een maatschappelijke organisatie. Daarom willen we studenten de gelegenheid bieden om hun opleiding te voltooien. Bovendien brengen stagiaires de nieuwste kennis en inzichten op hun vakgebied met zich mee. Dat is voor ons ook interessant. Zo is Esra samen met een collega een plan aan het opstellen om de personeelsdossiers te digitaliseren. Ook belangrijk: binnen een paar jaar gaan veel van onze medewerkers met pensioen. Er komen dan te weinig mensen van school om alle vacatures in te vullen. Als we bekend staan als een goede werkplek, is het makkelijker om nieuw personeel te werven. Tot slot vormen stagiaires een nieuwe uitdaging voor onze vaste medewerkers: ze vinden het vaak leuk om hun kennis die ze in de loop der jaren hebben opgebouwd over te dragen aan een nieuwe generatie. Initiatief tonen Wij staan altijd open voor nieuwe stagiaires, vervolgt Evelien. We maken alleen wel een selectie. Een stagiaire moet passen binnen ons team. Dat betekent dat je onder nemend en resultaatgericht moet zijn. Eigen initiatief durven tonen, dus. Het fijn vinden om in een team te werken. En openstaan voor andere meningen en manieren van kijken. Niet alleen studenten, ook scholieren die hun maatschappelijke stage bij ons willen lopen, kunnen bij me aankloppen. Ik zal altijd kijken wat de mogelijkheden zijn. 16