De nieuwe wijzigingen in de 30%-regeling van 2012

Transcriptie

1 De nieuwe wijzigingen in de 30%-regeling van 2012 Wat moeten werkgevers nu doen? De 30%-regeling zal in 2012 in belangrijke mate gaan veranderen. In Praktijkblad Salarisadministratie nr. 14 hebt u al kunnen lezen over de vier voorgestelde wijzigingen. Op 4 november 2011 is het concept AMVB 30%-regeling gepubliceerd. Vervolgens is op 17 november 2011 over vier amendementen en een motie met betrekking tot de 30%-regeling gestemd (als onderdeel van het Belastingplan 2012). De motie en het belangrijkste amendement zijn aangenomen waarin onder meer is geregeld dat de algemene salarisnorm wordt verlaagd naar euro fiscaal loon en de maximale looptijd wordt verlaagd naar acht jaar. Nu daarmee duidelijk is geworden hoe de nieuwe 30%-regeling van 2012 eruit ziet, wordt in dit artikel een volledig overzicht gegeven van de nieuwe wijzigingen. Ook worden aanbevelingen gedaan hoe werkgevers zich het beste kunnen voorbereiden op de 30%-regeling van Mr. Henk Amorison Hillbrook Expatriate Tax Solutions De hiernavolgende wijzigingen zijn gebaseerd op het conceptbesluit AMVB 30%-regeling. Voor vergelijksdoeleinden wordt - indien van toepassing - eerst de 30%-regeling die geldt tot 1 januari 2012 weergegeven. De aangenomen motie en het amendement over de 30%-regeling zijn in de wijzigingen verwerkt. Definitie ingekomen werknemer De werknemer moet door een inhoudingsplichtige uit een ander land zijn aangeworven. Nieuw is de volgende additionele eis. De werknemer moet ten minste 2/3e van de periode van 24 maanden voorafgaand aan de tewerkstelling in Nederland op een afstand van meer dan 150 kilometer van de grens van Nederland (exclusief territoriale wateren) wonen. De buitenlander die bijvoorbeeld eerst een jaartje in België woont en vervolgens in Nederland een baan accepteert wordt zo niet gestraft door de 150 km-norm. Wel de buitenlander die 16 maanden of langer woont binnen de 150 kilometerzone en voordat hij te werk wordt gesteld in Nederland eerst een paar maanden buiten de 150 kilometerzone gaat wonen en dan vervolgens in Nederland gaat werken. Aanwerving jonge promovendi Voor de aanwerving is nieuw dat de jonge gepromoveerde die promoveert in Nederland of binnen 150 km van Nederland, én woonachtig was in Nederland of binnen die 150 km van Nederland, die periode van promoveren buiten beschouwing kan laten voor de eis dat hij uit het buitenland moet zijn aangeworven. Met deze maatregel zijn overigens de promovendi die woonachtig zijn binnen een straal van 150 km van de Nederlandse grens die vóór de periode van promoveren in die 150-kilometerzone woonden en daarna tijdens het promoveren ook en vervolgens in Nederland een aanstelling aanvaarden niet mee geholpen. Specifieke deskundigheid De specifieke deskundigheidseis wordt tot 2012 vorm gegeven door een salarisnorm (in 2011: euro voor werknemers van 30 jaar en ouder en euro voor werknemers onder 30 jaar), niveau van de opleiding en de relevante werkervaring. Dit wordt in samenhang beoordeeld. Ook worden sommige groepen geacht specifiek _PSA01_ART01.indd :13:01

2 PRAKTIJKBLAD SALARISADMINISTRATIE nr 1 / 1 januari 2012 deskundig te zijn: werknemers die functie-rouleren, productspecialisten, wetenschappers en docenten van internationale scholen. Let op: deze salarisnorm is inclusief de 30%-vergoeding en is afgeleid van de salarisnorm in de kennismigrantenregeling. In de nieuwe 30%-regeling geldt een algemene salarisnorm van minimaal een fiscaal loon van euro en een specifieke salarisnorm van minimaal euro fiscaal loon voor een master, promovendus of gepromoveerde onder 30 jaar. Let op: voor wetenschappers en onderzoekers bij onderwijsinstellingen en gesubsidieerde onderzoeksinstellingen geldt een vrijstelling van de salarisnorm. Wat precies een master is (welke universiteiten in het buitenland kwalificeren) of een wetenschapper is en welke instellingen precies kwalificeren is nog onduidelijk. Let op: hier worden masters en gepromoveerden/promovendi op één lijn gesteld. De uitzondering echter zoals hiervoor vermeld voor de aanwerving van promovendi/gepromoveerden onder 30 jaar geldt niet voor masters. Masters kunnen dus niet eerst in Nederland afstuderen, binnen een jaar een baan vinden en de 30%-regeling alsnog krijgen. Verder valt op dat voor de werknemers die functie-rouleren geen uitzondering wordt gemaakt, zoals dat onder de 30%-regeling van 2001 wel het geval is. Veelal zullen zij wel aan de nieuwe salarisnorm voldoen omdat ze minimaal tot het middenkader moeten behoren, dus de schade zal hier beperkt zijn, maar toch. Dit geldt doorgaans niet voor de productspecialisten en docenten van internationale scholen die volgens de %-regeling geacht worden specifiek deskundig te zijn. Zij zullen daarom met name de dupe zijn indien hun fiscale lonen tussen de en de euro bedragen en ze dan slechts gedeeltelijk van de 30%-regeling (dus niet voor de maximale 30%-vergoeding) kunnen profiteren. Over het looncriterium wordt verder gezegd dat het jaarlijks wordt geïndexeerd en dat wordt uitgegaan van het naar een op jaarbasis herrekend loon, waardoor ook personen die in de loop van het jaar in Nederland komen werken, kunnen voldoen aan dit looncriterium. Ook wordt gesteld dat loon ontvangen uit een dienstbetrekking in het buitenland meetelt voor de vaststelling of wordt voldaan aan het looncriterium. Dit kan van belang zijn bij zogeheten salarissplitsingen (als slechts deels in Nederland wordt gewerkt). Minimumsalaris euro? De salarisnorm zoals nu voorgesteld in het conceptbesluit bedraagt euro fiscaal loon. Velen tellen hier voor het gemak 30/70e bij op en zeggen dat de minimum salariseis dus euro bedraagt. Dit is niet juist. Men moet zich namelijk realiseren dat de 30%-regeling een maximumregeling is. Je kunt ook een percentage onbelast vergoeden dat minder dan 30 procent bedraagt. Het is dus mogelijk om ook werknemers die _PSA01_ART01.indd :13:02

3 minder dan euro (zullen) verdienen onder de 30%-regeling te houden. Voorbeeld: belaste en onbelaste vergoeding Stel je wilt als werkgever een werknemer uit het buitenland aannemen met schaarse specifieke deskundigheid maar met een maximaal salaris van euro. Dan kun je dus euro belast gaan vergoeden en euro onbelast. Eén en ander moet wel goed arbeidsrechtelijk zijn geregeld. Addenda en arbeidscontracten moeten hierop worden aangepast. Voordeel voor werkgever en werknemer Het grote voordeel is natuurlijk dat zo werknemers die minder dan euro verdienen toch onder de 30%- regeling kunnen komen of kunnen blijven ook al krijgen ze niet direct de maximale 30%-vergoeding. Toekomstige aanvullingen op het salaris (verhogingen, bonussen, loon in natura) tot euro kunnen onbelast vergoed worden. Zeer interessant dus voor zowel werkgever (HRinstrument) als werknemer (extra vergoedingen tot euro zijn netto). Verliezen of terugwinnen Daarnaast wordt opgemerkt dat bij ministeriële regeling nadere regels gesteld kunnen worden wat betreft het looncriterium die kunnen zien op correcties op het loon voor toepassing van het looncriterium. Dit in het geval het loon daalt als gevolg van bijvoorbeeld verlof. Op die manier kan voorkomen worden dat als gevolg van dergelijke situaties het recht op toepassing van de 30%-regeling (al dan niet tijdelijk) verdwijnt. Hieruit zou je kunnen afleiden dat je als werknemer tijdelijk de 30%-regeling kunt verliezen als niet meer aan het looncriterium wordt voldaan. En dat je de regeling dan dus ook weer kunt terugwinnen (er staat namelijk al dan niet tijdelijk ) als dan wel weer aan het looncriterium wordt voldaan. De grondslag van het looncriterium is het loon uit tegenwoordige dienstbetrekking en dat bestaat naast vast loon ook uit variabel loon, zoals een bonus of een winstdeling. Geldt het dan alleen bij verlof dat je de regeling wel of niet kunt kwijtraken of geldt dit ook bij fluctuaties van variabel loon? En wat gebeurt er bij een wisseling van de auto van de zaak of andere loonelementen in natura (housing)? Wellicht wordt dit nog in het definitieve besluit toegelicht. Specifieke deskundigheid en looptijd Verder is in het conceptbesluit de bepaling opgenomen dat indien de ingekomen werknemer niet langer specifieke deskundigheid bezit die op de Nederlandse arbeidsmarkt niet of schaars aanwezig is, de looptijd wordt verminderd tot op het moment waarop deze situatie zich voordoet. Onder het huidige besluit staat er nog zich gaat voordoen. Hier valt uit af te leiden dat als onder de nieuwe regeling op enig moment niet meer wordt voldaan aan de regeling, dat de maximale looptijd dan wordt gekort tot dat moment. Dit wordt ondersteund door het commentaar bij de Nota van Toelichting waar wordt opgemerkt dat zodra bijvoorbeeld de ingekomen werknemer niet langer voldoet aan het salariscriterium, hij niet langer als ingekomen werknemer wordt aangemerkt en daarmee is de looptijd van de regeling tot een einde gekomen. Looptijd en einde dienstbetrekking Tot slot wordt ter verduidelijking in het conceptbesluit vastgelegd dat de looptijd van de bewijsregel eindigt op het moment dat de tewerkstelling in Nederland wordt beëindigd, ook als de looptijd nog niet is verstreken. De toelichting van het conceptbesluit zegt hierover dat dit betekent dat looninkomsten die worden genoten na beëindiging van de tewerkstelling in Nederland en die tijdens de tewerkstelling nog niet definitief waren niet onder de 30%-regel vallen. Dit kan dan bijvoorbeeld impact hebben op optie-inkomen. Volgens de huidige stand van de jurisprudentie is de 30%-regeling van toepassing op een beloning die ziet op de periode dat de 30%-regeling van toepassing was maar belastbaar is op een later moment. Het is de vraag of het genoeg is als in het definitieve besluit wordt vastgelegd dat de looptijd van de bewijsregel eindigt op het moment dat de tewerkstelling in Nederland wordt beëindigd. Toetsing niet eenvoudig Met deze wetgeving lijkt zowel de toetsing bij het begin als na vijf jaar geen gemakkelijke opgave en verder moet tussendoor ook altijd worden getoetst of nog aan het looncriterium wordt voldaan. Daarnaast is onduidelijk of de werknemer de regeling tijdelijk kan verliezen en weer kan terugwinnen, over welke periode het looncriterium wordt getoetst en welke loonelementen aan die perioden kunnen worden toegerekend. Schaarste Net als voor de specifieke deskundigheid wordt voor de schaarste naar dezelfde factoren gekeken van beloningsniveau, niveau van opleiding en de voor de functie relevante ervaring van de werknemer. In het conceptbesluit staat weer dat met dezelfde factoren rekening zal worden gehouden (beloningsniveau, opleiding en ervaring). Hier valt op dat nu de specifieke deskundigheid is ingevuld door een salarisnorm, je je kunt afvragen waarom een schaarstetoets nog nodig is. Moet je dan bij een verzoek naar de Belastingdienst alsnog al deze stukken aan _PSA01_ART01.indd :13:03

4 PRAKTIJKBLAD SALARISADMINISTRATIE nr 1 / 1 januari 2012 leveren waaruit bijvoorbeeld de opleiding en ervaring blijken? Dan wordt het in ieder geval niet eenvoudiger. Eenvoud was toch een van de doelstellingen van de voorgestelde wijzigingen. De staatssecretaris heeft wel aangegeven dat de schaarstetoets gehanteerd zal worden in sectoren waarin alle werknemers in een bepaalde specifieke functie meer verdienen dan de minimale salarisnorm. In de aangenomen motie over de 30%-regeling wordt geconstateerd dat een aantal profvoetballers gebruik maakt van de 30%-regeling en wordt verzocht de 30%-regeling zodanig te richten dat, kort gezegd, vergelijkbare profvoetballers die van buitenaf worden aangeworven niet meer van de 30%-regeling gebruik kunnen maken. Hiertoe zal de schaarstetoets worden ingezet. Welke andere specifieke groepen worden geraakt is vooralsnog niet duidelijk. Kortingsregeling Overgangsbepalingen In de Nota van Toelichting wordt opgemerkt dat in het geval voor een werknemer geldt dat op 1 januari 2012 al meer dan vijf jaar van de looptijd van de 30%-regeling is verstreken, de looptijd dan niet meer wordt verminderd mocht de werknemer niet langer de vereiste specifieke deskundigheid bezitten. Indien op 1 januari vijf jaar of minder van de looptijd van de 30%-regeling is verstreken, dan wordt de looptijd wel verminderd mocht de werknemer niet langer de vereiste specifieke deskundigheid bezitten. Let op: dit geldt dan pas vanaf het zesde jaar (de eerste vijf jaar zijn safe) indien de inspecteur de werkgever verzoekt aannemelijk te maken dat de werkgever nog steeds behoort te worden aangemerkt als ingekomen werknemer (salarisnorm, 150 km-norm). De actie lijkt hier bij de inspecteur te liggen. De werkgever zou er echter niet gerust op moeten zijn de regeling te blijven toepassen als de inspecteur niet langskomt maar wel duidelijk is dat de werknemer niet aan de nieuwe salarisnormen (of kilometernorm) voldoet. Startdatum looptijd? Het is onduidelijk wanneer de looptijd van de regeling begint. Is dit vanaf het moment dat de ingekomen werknemer de regeling had kunnen krijgen (maar door laat aanvragen bijvoorbeeld de regeling niet vanaf moment Perioden die geëindigd zijn langer dan 15 jaar voor de tewerkstelling tellen niet mee voor de korting. Ook geldt er een 10-jaarstermijn. Volgens de Nota van Toelichting worden de toetsingsperioden vervangen door één toetsingsperiode van 25 jaar. Perioden die geëindigd zijn langer dan 25 jaar voor de tewerkstelling tellen niet mee voor de korting en elke eerdere periode van verblijf of tewerkstelling in Nederland die eindigt in die 25 jaar, zal daarmee in mindering komen op de looptijd van 10 jaar. Met deze maatregel zullen de meeste Nederlanders die vanaf 1 januari 2012 terugkeren om in Nederland te werken geen kans (meer) maken op de 30%-regeling. Dit strookt met de bedoelingen van de staatsecretaris. Ten slotte is er voor gezorgd dat bestuurders niet telkens de regeling kunnen blijven aanvragen nu door recente jurisprudentie alleen perioden van fysieke tewerkstelling en verblijf in Nederland in aanmerking worden genomen. In het conceptbesluit is daartoe een bepaling opgenomen waarin staat dat een werknemer geacht wordt in Nederland te zijn tewerkgesteld gedurende de gehele periode dat hij een door een inhoudingsplichtige uit een ander land aangeworven werknemer in de zin van artikel 2 van de Wet op de loonbelasting is. De 30%-regeling wat, hoe en waarom? Voor bepaalde werknemers die vanuit het buitenland worden geworven, geldt onder voorwaarden een forfaitaire tegemoetkoming (in principe van 30 procent) voor extra kosten van verblijf buiten het land van herkomst. Deze kosten worden ook extraterritoriale kosten of ET-kosten genoemd. De vergoeding van ET-kosten is gericht vrijgesteld. De regeling is sinds 2001 verankerd in de wet en kan ook gelden voor uitgezonden werknemers maar daar wordt in dit artikel geen aandacht aan besteed. Werknemers met een specifieke deskundigheid die schaars aanwezig of niet aanwezig is op de Nederlandse arbeidsmarkt, kwalificeren voor de 30%-regeling en kunnen een onbelaste vergoeding krijgen van 30/70e van het fiscale loon ( loon uit tegenwoordige dienstbetrekking ). Kort gezegd: als het loon euro bedraagt, kan de werkgever daarbovenop een bedrag van euro aan de werknemer onbelast vergoeden. Dit bedrag wordt dan geacht een vergoeding te zijn voor ET-kosten ter zake van het verblijf in Nederland. Cost of living allowance ET-kosten zijn bijvoorbeeld dubbele huisvestingskosten of reiskosten als iemand in het land van herkomst blijft wonen en in Nederland werkt. Een ET-kost is ook een cost of living allowance ( COLA ): als de werknemer wel in Nederland gaat wonen maar in Nederland de Costs Of Living veel hoger zijn dan is de COLA een vergoeding voor het verschil in deze Costs Of Living. Vaak zijn de kosten aanmerkelijk hoger omdat het bijvoorbeeld niet zeker is hoe lang de werknemer blijft en de werknemer daardoor min of meer gedwongen is zich te begeven op de duurdere gemeubileerde verhuurmarkt. Let op: Indien de ET-kosten hoger zijn dan de vergoeding van 30/70e van het loon dan mogen de werkelijke ET-kosten onbelast worden vergoed. Als de ET-kosten lager zijn dan 30/70e van het loon dan mogen deze kosten niet naast de 30%-vergoeding, onbelast worden vergoed. De onbelaste vergoeding bedraagt dus in principe 30 procent van de totale beloning (van 100 procent) of 30/70e van het fiscale loon (70 procent) en maximaal het bedrag van de werkelijke ET-kosten als die hoger zijn _PSA01_ART01.indd :13:04

5 eerste tewerkstelling kreeg) of is dit vanaf het moment dat de regeling door de Belastingdienst van toepassing wordt verklaard? Gericht vrijgestelde vergoeding In de Memorie van Toelichting bij het Belastingplan 2012 wordt opgemerkt dat werknemers die nu gebruikmaken van de 30%-regeling, maar die daar op grond van aangepaste wet- of regelgeving niet langer gebruik van kunnen maken, als werknemer met ET-kosten doorgaans nog wel in aanmerking kunnen komen voor de gericht vrijgestelde vergoeding van de werkelijke ET-kosten op grond van de Wet LB In het conceptbesluit komt dit niet naar voren in de overgangsbepaling. Dat zou wel moeten. voorafgaand aan de tewerkstelling in Nederland. Vaststellen van vaste en variabele looncomponenten van de 30%-werknemers. Contracten en addenda van contracten controleren van huidige 30%-werknemers en nieuwe maken voor nieuwe 30%-werknemers in verband met de grondslag voor toetsing bij aanvraag en daarna. De policy nagaan van de werkgever met betrekking tot de 30%-werknemers om vast te stellen of en in hoeverre er ruimte is voor aanpassingen. Tijdige aanpassingen van vaste dan wel variabele beloningen. Optimaliseren ET-kosten indien de 30%-regel niet meer van toepassing is. Mis(match) kennismigranten- en 30%-regeling Voor de kennismigrantenregeling (KMR) en voor de %-regeling geldt geen salarisnorm voor wetenschappers en onderzoekers bij onderwijsinstellingen en gesubsidieerde onderzoeksinstellingen. Tot zover de match. Het inkomenscriterium dat geldt om in aanmerking te komen voor de KMR bedraagt (2011) euro bruto per jaar (nieuwe 30%-regeling: euro fiscaal loon, dus exclusief onbelaste vergoeding). Let op: in de KMR maakt de onbelaste vergoeding deel uit van het bruto. Voor kennismigranten jonger dan 30 jaar bedraagt het inkomenscriterium (2011) euro bruto per jaar (nieuwe 30%-regeling tenzij jonge master, gepromoveerde of promovendus). Voor kennismigranten die zijn afgestudeerd in Nederland en instromen binnen een zoekperiode die aansluitend aan het afstuderen maximaal een jaar mag duren, bedraagt het inkomenscriterium (2011) euro bruto. Zoals eerder opgemerkt bestaat voor de masters die in Nederland afstuderen geen uitzondering zoals die voor gepromoveerden/promovendi geldt. Dit betekent dat deze masters niet in aanmerking komen voor de 30%-regel. Hoe kunt u zich voorbereiden? Vooralsnog wordt verwacht dat de concept AMVB 30%- regeling in december 2011 als definitief besluit wordt overgenomen. Dit met inachtneming van het aangenomen amendement en de aangenomen motie. En ook met hopelijk nog een toelichting op punten die nu nog niet (geheel) duidelijk zijn. Met of zonder toelichting, werkgever en werknemer kunnen het volgende doen om zich optimaal op de nieuwe 30%-regeling voor te bereiden: Optimaliseren toepassing 30%-vergoeding (minder dan 30% vergoeden ook mogelijk). Communicatie. Huidige 30%-werknemers informeren wat zij kunnen verwachten en anticiperen op communicatie met nieuw aan te nemen 30%-werknemers. Huidige 30%-beschikkingen controleren. Controleren waar de 30%-werknemers woonden Conclusie: een belangrijke stap voorwaarts De voorgestelde wijzigingen zoals eerder besproken in PSA nr. 14 zijn niet overeind gebleven. De staatssecretaris heeft als reden opgemerkt dat over geen enkel ander onderdeel van het Belastingplan zoveel brieven zijn binnengekomen, zowel bij de Kamer als bij hemzelf waardoor de 30%-regeling van 2012 op het laatste moment nog is gewijzigd. Uiteindelijk is om het vermeende onbedoelde gebruik van de %-regeling tegen te gaan, de regeling aangescherpt ten koste van met name terugkerende Nederlanders en grensarbeiders. Voor die laatste groep moet de toekomst uit wijzen of er geen strijdigheid is met het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (discriminatie naar nationaliteit in verband met invoering 150 km-zone). Voor het overige is de staatsecretaris tegemoet gekomen aan de kritiek en heeft ervoor gezorgd dat de regeling van 2012 voor een belangrijk deel is verruimd. Zo geldt een algemene salarisnorm van euro fiscaal loon en zelfs euro voor masters, gepromoveerden en promovendi. Hierdoor zullen veel meer werknemers uit de EU/EER kunnen kwalificeren. Voor de niet EU/EERwerknemers geldt dat zij uiteraard ook nog steeds moeten voldoen aan de eisen van de KMR die deels hogere salarisnormen kent. Dat de maximale looptijd verminderd wordt van tien jaar naar acht jaar zal voor slechts een klein percentage van belang zijn en bovendien geldt dit alleen voor nieuwe aanvragen vanaf Al met al kan geconcludeerd worden dat de nieuwe 30%- regeling van 2012 een belangrijke stap voorwaarts zal zijn voor Nederland als kennisland _PSA01_ART01.indd :13:04