Inhoudstafel. We mogen trots zijn op wat we doen 5. In de kijker 8. Klantrelatiemanagement 14. Activering 22. Huisvesting 36.

Transcriptie

1 Jaarverslag

2 Inhoudstafel We mogen trots zijn op wat we doen 5 In de kijker 8 Klantrelatiemanagement 14 Activering 22 Huisvesting 36 Gezondheid 56 Middelen 76 Culturele en Maatschappelijke Ontplooiing 86 Recht 98 Communicatie 108 Personeelsmanagement 116 ICT 130 Financiën 134 Samenwerking 140 Patrimonium en Logistiek 150 Bestuur en Beleid 156 Adressen 166 OCMW-jaarverslag Woord vooraf

3 We mogen trots zijn op wat we doen Beste lezer Hierbij stellen we u het jaarverslag 2007 voor. Het is zoals elk jaar een indrukwekkend overzicht geworden van wat OCMW Antwerpen en haar medewerkers elke dag realiseren. Natuurlijk, in een context van sociale hulpverlening is het nooit genoeg en kan het altijd beter. Maar toch mogen we trots zijn op wat we doen. Het is niet weg te branden uit de actualiteit en iedereen heeft het erover: de koopkracht daalt, de kloof tussen arm en rijk wordt groter. Mensen met een laag inkomen, waaronder onze leefloonklanten, voelen dat als eerste. Tegelijk zien we in Antwerpen een verkleuring van de kansarmoede: het aantal allochtone en niet-belgen in onze klantengroep is niet gering. Dat stelt ons voor nieuwe uitdagingen. Toch is het aantal leefloners gedaald. Dat komt omdat we werk blijven maken van een doorgedreven activeringsbeleid. Maar niet al onze klanten kunnen (meteen) geactiveerd worden. Daarom startten we een aantal projecten op om in de diepte op kansarmoede in te werken. Groepswerk rond opvoedingsondersteuning is daar een voorbeeld van. Ook senioren en gepensioneerden voelen de stijgende levensduurte. Toch moeten zij zeker kunnen zijn van goede en betaalbare zorgen. De komende jaren zullen we daarom een tandje bijsteken om de vergrijzing op te vangen. De rust- en verzorgingstehuizen (rvt s) worden gemoderniseerd en er zullen er bijkomen. We werken aan de realisatie van bijkomende serviceflats. De dienstencentra zullen nog meer uitgroeien tot de aanspreekpunten voor senioren. Om dat allemaal te realiseren richten we vanaf volgend jaar een OCMW-zorgbedrijf op. Intussen zetten we de koers van de vorige jaren verder. Want het is een koers die werkt, dat bewijst dit jaarverslag. Met deze resultaten, het nieuwe beleidsplan én de inzet van meer dan medewerkers kunnen we niet anders dan de toekomst met vertrouwen tegemoet zien. Veel leesgenot. Marc De Bens Monica De Coninck Waarnemend secretaris Voorzitter N.B. Omwille van de leesbaarheid van het verslag komen in de gedrukte versie enkel kerncijfers voor. Gedetailleerde cijfers zijn opnieuw samengebracht in de elektronische versie. OCMW-jaarverslag Woord vooraf

4 OCMW-jaarverslag In de kijker

5 In de kijker OCMW-jaarverslag In de kijker

6 De Veldekens: wijkontwikkeling door publiek private samenwerking Publiek Private Samenwerking (PPS) in de sociale sector staat in Vlaanderen nog in zijn kinderschoenen. Als eerste in Vlaanderen bouwt OCMW Antwerpen een dergelijke constructie uit voor het oprichten van serviceflats en een dienstencentrum. Het wordt als een belangrijk pilootproject beschouwd. Andere lokale besturen en het Kenniscentrum PPS te Brussel volgen het dan ook nauwgezet op. We zoeken een private partner waarmee we een wijkontwikkelingsproject kunnen uitwerken in de wijk Nieuw Kwartier te Berchem. We willen er niet alleen een dienstencentrum en serviceflats bouwen. Er komen ook gezinswoningen. In 2007 startten we de zoektocht naar een partner. We betrekken hem van bij het begin van het project. We hopen hierdoor volop gebruik te kunnen maken van zijn kennis en expertise. Deze manier van samenwerken moet voor beide partijen een win-winsituatie zijn. In 2008 willen we het samenwerkingscontract ondertekenen. De oplevering en ingebruikname van het complex zijn voorzien in OCMW-jaarverslag In de kijker

7 Ondersteunende diensten van stad en OCMW samen op een locatie OCMW Antwerpen doet veel inspanningen om onze klanten goed te ontvangen in moderne gebouwen. Ook voor onze medewerkers is het fijner om te werken in een hedendaagse omgeving. Maar het centraal bestuur in de Lange Gasthuisstraat kampt al een tijd met een huisvestingsprobleem. Er is te weinig plaats om elke medewerker een comfortabele werkplek te geven. De gebouwen hebben een historische waarde, maar voldoen niet allemaal aan de huidige kantoornormen. De stad had intussen plannen om verschillende van haar diensten te huisvesten in het gebouw Den Bell op het Antwerpse Zuid. Ook medewerkers van de ondersteunende diensten van het OCMW zullen daar een plek krijgen. Den Bell is ongeveer m 2 groot en wordt momenteel gerenoveerd tot moderne kantoorruimte. In de loop van 2007 richtten we een projectstructuur op waarin medewerkers van stad en OCMW de verhuizing naar de nieuwe site voorbereiden. Uiteindelijk zullen ongeveer personeelsleden van de stad en 300 van het OCMW in het gebouw werken. Het zijn medewerkers van de backofficediensten. Door de ondersteunende diensten van de stad en het OCMW dichter bij elkaar te brengen kunnen we beter samenwerken en de processen meer op elkaar afstemmen. Daardoor zullen we onze opdrachten efficiënter kunnen uitvoeren. Zo n samenwerking tussen diensten van beide besturen gebeurt op voorwaarde dat de meerwaarde ervan duidelijk is. Het zal niet voor alle diensten of werkprocessen moeten of kunnen. OCMW-jaarverslag In de kijker

8 Mensen maken het magazine van OCMW Antwerpen driemaandelijk Energiecel Goed voor klant en milieu Valparcours Renovatie serviceflats Ingrijpend voor bewoners méér dan 9-to-5 Ervaar het gevaar Den Bell Onder een dak met de stad 1 België - Belgique P.B. BC10799 Afgiftekantoor: Antwerpen X Uit ons medewerkersmagazine Mensen nr. 21 december 2007 Voormalig Bell-gebouw als zenuwcentrum van stedelijke en OCMW-administratie Samen naar Den Bell In 2009 zullen meer dan medewerkers van de stad en het OCMW hun intrek nemen in Den Bell aan het Francis Wellesplein. Door verschillende diensten samen te brengen, willen we onze dienstverlening aan de burger en onze manier van werken verder verbeteren. Bij dit project komt heel wat kijken. Veel OCMW-medewerkers maken deel uit van verschillende werkgroepen die de verhuizing voorbereiden. Ze leggen er onze wensen en behoeften voor de nieuwe werkomgeving voor. Het zijn hoofdzakelijk de backoffice-diensten van de stad en het OCMW die zullen verhuizen. Dat zijn de diensten die geen klantenbalie en dus geen rechtstreekse contacten hebben met externe klanten. Onze backoffice-diensten zijn nu grotendeels gevestigd in de Lange Gasthuisstraat. Een deel van die accommodatie is verouderd en niet echt aangepast aan onze werking. Het OCMW-bestuur was daarom al lang op zoek naar nieuwe kantoorruimte. Toen de stad besliste om te verhuizen naar Den Bell met haar diensten lag een gezamenlijke huisvesting voor de hand. Beide besturen werken immers meer en meer samen. Een deel van de medewerkers die de verhuizing naar Den Bell voorbereiden. OCMW-jaarverslag In de kijker

9 Werkplekken anders bekeken Ons werk evolueert met de veranderende behoeften van onze klanten. Onze werkomgeving zou in het ideale geval mee moeten veranderen. Tegenwoordig is een klassiek kantoor waarin elke werknemer zijn eigen vaste werkplek heeft, niet de meest efficiënte indeling. Veel mensen zijn dikwijls op verplaatsing, zitten in een vergadering of volgen een cursus. Daardoor staan werkplekken vaak leeg. Flexibele kantoren waar iedereen een werkplek kiest volgens zijn taak op dat moment, zijn dan een betere oplossing. Door in Den Bell te kiezen voor taakgerichte ruimtes kunnen collega s van een dienst of afdeling een (basis)werkplek delen. Dat betekent dat sommige werknemers van eenzelfde team, afdeling of dienst niet elke dag op dezelfde plaats zitten op hun werkvloer. Maar de omgeving (verdieping, gang, zone) blijft wel dezelfde. Naast kantooreilanden plannen we aparte ruimtes waar je alleen en ongestoord kan werken als het nodig is, kleine en grote vergaderzalen, printkamers, project- en loungeruimtes, sta-balies en koffiehoekjes waar je informeel kan overleggen. Om dit werkplekdelen voor jezelf of collega s mogelijk te maken is het belangrijk dat iedereen na het uitvoeren van zijn taken geen persoonlijke spullen achterlaat. Er moet een clean desk zijn. Dat is een bureau of werktafel waar geen persoonlijke telefoon, bureaumateriaal, foto s, dossiers of persoonlijke archieven achterblijven bij het verlaten van de plek. Iedereen krijgt een persoonlijke locker of kluis om deze spullen in op te bergen. Mobiliteit Het nieuwe administratieve centrum is vlot te bereiken met de fiets en het openbaar vervoer. Gelukkig maar, want in de buurt zijn parkeerplaatsen moeilijk te vinden. We zullen iedereen stimuleren om zoveel mogelijk de wagen thuis te laten en alternatieve vervoermiddelen te gebruiken. Wie met de fiets komt, zal onder het middenplein van het Bell-gebouw een toegankelijke, goed verlichte en comfortabel uitgeruste fietsparking voor zeshonderd fietsen vinden. We plannen ook kleedkamers, douches en opbergkastjes. We kijken of het mogelijk is om een ruimte voor kleine reparaties in te richten. Nog een lange weg te gaan Ook OCMW-diensten die niet mee verhuizen naar het Bell-gebouw zijn betrokken in het hele verhaal. Om geen enkel aspect van het grote project aan het toeval over te laten, werken we met verschillende werkgroepen. Ongeveer 30 OCMW-medewerkers maken er deel van uit. De werkgroepen bereiden de overstap in al zijn aspecten voor. OCMW-jaarverslag In de kijker

10 OCMW-jaarverslag Klantrelatiemanagement

11 Klantrelatiemanagement Iedereen kan rekenen op kwalitatieve dienstverlening OCMW-jaarverslag Klantrelatiemanagement

12 We willen dat onze klanten zich bij OCMW Antwerpen welkom voelen en dat ze goed geholpen worden, op maat van hun behoeften. Ze moeten overal in Antwerpen binnen een wandelafstand van twintig minuten een OCMW-aanspreekpunt vinden. Maximaal twintig minuten nadat zij over de drempel kwamen, moeten onze medewerkers hun vraag behandelen. Wanneer een klant bij ons binnenstapt, moeten we snel weten wat zijn eigenlijke vraag is en hoe wij hem daarbij kunnen helpen. Een goede hulpverlening is pas mogelijk wanneer we de noden juist inschatten. Bovendien moet onze dienstverlening in heel de stad op dezelfde manier gebeuren. Alle OCMW-medewerkers moeten goed weten welke diensten onze organisatie aanbiedt. Alleen zo komen de klanten terecht bij de mensen die hen het best kunnen verder helpen. Maar onze klant moet ook weten dat we zelf niet alle problemen kunnen aanpakken en dat hij naast kansen ook verantwoordelijkheden heeft. We bieden hulpverlening op maat. Dit betekent bijvoorbeeld dat klanten met een eenvoudig probleem snel geholpen moeten worden en dat klanten met verschillende moeilijke problemen gedurende langere periode en door verschillende diensten geholpen moeten worden. Hierbij sturen we het dossier door, niet de klant. We willen de mensen gidsen die door de bomen het bos niet meer zien. Vaak worden klanten bedolven onder de informatie en zijn ze de weg kwijt in ingewikkelde administratieve procedures. Ze hebben echter recht op goede informatie en inspraak over de werking van het OCMW en over hun dossier. De hulpverlening van een OCMW staat open voor iedereen, maar in Antwerpen hebben we toch speciale aandacht voor prioritaire doelgroepen en wijken. We willen vooral de mensen helpen die de grootste behoefte hebben aan hulp. Het blijkt dat deze behoeftes dikwijls geconcentreerd zijn in een aantal specifieke wijken en binnen duidelijk afgebakende bevolkingsgroepen. Volgende doelgroepen zijn voor ons prioritair: senioren nieuwe armen generatiearmen thuislozen kinderen en volwassenen in noodsituaties kansarme jongvolwassenen kansarme migranten vluchtelingen illegalen geregulariseerden alleenstaande vrouwen met kinderen eenoudergezinnen acute en chronische zieken verslaafden personen met een handicap OCMW-jaarverslag Klantrelatiemanagement

13 Deze groepen dreigen vaak als eerste voeling te verliezen met de rest van de maatschappij. Vaak lopen zij het grootste risico en verdienen daarom extra aandacht. Als we een klantgerichte organisatie willen zijn, dan moeten we onze werking permanent afstemmen op de evoluties binnen deze doelgroepen en wijken. Sociale infopunten als alternatief voor een sociaal huis Stad, OCMW en verschillende partners sloegen de handen in elkaar om een efficiëntere en meer gerichte dienstverlening aan te bieden aan de Antwerpse burger. We richtten daarvoor sociale infopunten op. Het zijn aanspreekpunten op bestaande locaties waar mensen terecht kunnen met allerlei vragen over sociale dienstverlening. Er zijn sociale infopunten in districtshuizen, OCMW-sociale centra of -dienstencentra, mutualiteiten, vakbonden Deze infopunten zijn de lokale invulling van het concept sociaal huis. We begonnen kleinschalig in 2006, maar in 2007 boden steeds meer locaties een sociaal infopunt aan. Dit is ongetwijfeld mee te danken aan onze inspanningen om het concept af te toetsen en bekend te maken bij partners, sociale organisaties en welzijnsverenigingen. Maandelijks zaten we met alle partners rond de tafel. Partners die sociale infopunten aanbieden: Christelijke Mutualiteit (CM) Liberale Mutualiteit Onafhankelijk Ziekenfonds De Voorzorg Algemeen Christelijk Vakverbond (ACV) Algemeen Belgisch Vakverbond (ABVV) Centrum algemeen welzijnswerk Metropool Centrum algemeen welzijnswerk De Terp Sowel vzw OCMW-jaarverslag Klantrelatiemanagement

14 Kwaliteitszorg In onze sociale centra Met het project Kernopdracht nog herkenbaar? willen we de kwaliteit van de hulpverlening in de sociale centra verbeteren. Wijkmaatschappelijk werkers, OCMWklanten en het beleid benaderen kwaliteit echter elk vanuit een ander perspectief. Daarom moesten we de verschillende visies op een lijn krijgen en van daaruit concrete verbetervoorstellen uitwerken. Eind 2007 rondden we het project af. Naast een visietekst, een taakanalyse en een basisproces voor onze hulpverlening werkten we voorstellen en suggesties uit in goede praktijken. Uit de omvangrijke lijst van suggesties selecteerden de wijkmaatschappelijk werkers een aantal prioriteiten. In 2008 werken we deze prioriteiten in overleg met het beleid uit tot concrete acties. In onze rust- en verzorgingstehuizen Dankzij een goede voorbereiding (onder andere een vooraf uitgevoerde zelfevaluatie) verlopen de kwaliteitsinspecties binnen onze rust- en verzorgingstehuizen (rvt s) zeer vlot. Zelf besteden we veel aandacht aan voedselveiligheid binnen de instellingen. We zetten de kwaliteitscoördinatoren hierbij soms in om het kwaliteitssysteem in de keuken te begeleiden. Om verbetertrajecten mogelijk te maken brachten zij een aantal processen in kaart. Het blijft een aandachtspunt om het belang van kwaliteitswerking duidelijk te maken bij elke werknemer in deze sector. In onze thuiszorg We bevroegen 259 thuiszorgklanten over de kennis en beroepshouding van onze verzorgenden. Onze klanten blijken hierover heel erg tevreden. Enkele aspecten scoorden minder goed. Met de resultaten van deze bevraging kunnen we het vormingsaanbod voor ons personeel verder afstemmen op de wensen van onze klanten. Meer dan gebruikers en bewoners van onze dienstencentra en serviceflats gaven hun mening over onze dienstverlening. De tevredenheid bleek zeer hoog. We verkortten de tijd tussen de aanvraag en de effectieve start van hulpverlening. Dat deze periode zo kort mogelijk is, is cruciaal voor de klanten die in nood zitten. Via een elektronisch aanvraagformulier dat vanuit verschillende aanspreekpunten kan vertrekken, komen de gegevens van de klant automatisch bij de juiste dienst terecht. Met een elektronisch systeem volgen we de tijd tussen aanvraag, telefonisch contact, huisbezoek en beslissing op. In de dienstencentra gebruikers en bewoners binnen de dienstencentra en serviceflatcomplexen gaven eveneens hun mening over onze dienstverlening. De tevredenheid over het personeel, de activiteiten en de voorzieningen van de dienstencentra bleek zeer hoog. Over het seniorenvervoer en de maaltijden waren de gebruikers minder tevreden. Om dit te verbeteren plannen we acties. Al onze erkende dienstencentra kregen in 2007 een eerste keer een kwaliteitsinspectie in het kader van het thuiszorg- en kwaliteitsdecreet. OCMW-jaarverslag Klantrelatiemanagement

15 In onze kinder- en jeugdvoorzieningen Voor onze kinder- en jeugdvoorzieningen werkten we verder aan een vernieuwde pedagogische visie. We schreven procedures en visieteksten over vier thema s: omgaan met geweld, straffen en belonen, werken rond druggebruik en budgetbegeleiding. Deze teksten namen we op in het kwaliteitshandboek. Klachten: een aanzet tot verbetering Veel van onze instellingen hebben een lokale verantwoordelijke die klachten van onze klanten opvolgt. De verantwoordelijke registreert de klacht in een centraal beheerd systeem en adviseert de leidinggevende(n) hoe er mee om te gaan. Plaatselijke klachtverantwoordelijken hebben een belangrijke taak wat betreft sensibilisering en preventie. Een centrale klachtendienst ondersteunt de lokale verantwoordelijken. Deze dienst rapporteert en signaleert structurele problemen en mogelijke preventiemaatregelen aan het beleid. Klachtenbehandeling: 584 klachten behandeld 48 % afgehandeld binnen de veertien werkdagen 42 % van de klachten over actieve hulp- en dienstverlening 37 % handelde over de praktische uitvoering van hulp. Details vindt u in de elektronische versie van dit jaarverslag. We proberen een afdoend antwoord aan de klager te sturen binnen de veertien werkdagen nadat wij de klacht ontvingen. In 2007 verspreidden we meldingskaarten onder alle interne diensten met klantencontacten. Hierdoor willen we de drempel voor onze klanten verlagen. De klanten kunnen deze meldingskaarten invullen en in een bus deponeren. We nemen deze kaarten op in onze klachtenprocedure. Het biedt de klant de garantie op antwoord. Om onze klachtenprocedure kenbaar te maken bij het grote publiek verspreidden we folders naar externe diensten (ziekenfondsen, CAW, stadsdiensten ). OCMW-jaarverslag Klantrelatiemanagement

16 Nog enkele cijfers Aantal klachten Behandelingstermijn van de klachten 100 % 80 % 60 % > 44 werkdagen werkdagen werkdagen 40 % 20 % 0-14 werkdagen aantal klachten OCMW-jaarverslag Klantrelatiemanagement

17 Oorzaak van de klachten (Parasuraman) concept communicatie organisatie 43 uitvoering Onderwerp van de klachten actieve hulp- en dienstverlening facturatie financiële maatschappelijke dienstverlening HRM informatie en communicatie logistiek personeel ZNA OCMW-jaarverslag Klantrelatiemanagement

18 OCMW-jaarverslag Activering

19 Activering Iedereen zinvol bezig OCMW-jaarverslag Activering

20 Iedereen moet actief kunnen bezig zijn in functie van zijn behoeften en mogelijkheden. In het meest ideale geval is dit voor de beroepsactieve bevolking een job in het normaal economisch circuit. Arbeid is namelijk een van de sleutelfactoren voor een volwaardige (re)integratie in onze maatschappij. Helaas is niet iedereen klaar om onmiddellijk in een gewone job te starten. Vaak hebben OCMW-klanten extra hulp nodig op het vlak van arbeidshouding, werkritme en vakkennis. De sociale centra en de dienst Activering begeleiden hen tijdens dit groeiproces. De sociale centra screenen de klanten. Zo brengen we hun mogelijkheden en beperkingen in kaart. Op basis hiervan werken we een activeringstraject op maat uit. Dit kan een doorverwijzing zijn naar externe opleidingspartners, de Werkwinkel of naar de dienst Activering. Binnen deze dienst kunnen klanten terecht voor verder assessment, tewerkstellingsgericht Nederlands, oriënterende en technische opleidingen, werkervaring (in het kader van artikel 60 7) of sociale activering. Via opleiding, werk(ervaring) of sociale activering kunnen we tweederde van alle OCMW-klanten activeren. Maar niet enkel kwantiteit is van belang. Onze activeringsinspanningen zijn resultaatsgericht. We willen dat de klant maximaal zelfredzaam wordt. In 2007: dreven we onze screeningsinspanningen binnen de sociale centra op en verbeterden de rapportering. Zo kunnen we een aanbod op maat van de doelgroep creëren. stemden we het opleidingsaanbod voortdurend af op de competenties van de klant en de vraag van de arbeidsmarkt. hertekenden we het aanbod werkervaring via artikel We willen de kansen van onze klanten op een duurzame tewerkstelling in het normale economische circuit verhogen. informeerden we de werkgevers waarmee we samenwerken in het kader van tewerkstelling artikel 60 7 uitgebreid over onze nieuwe werking. bouwden we ons aanbod sociale activering verder uit. OCMW-jaarverslag Activering

21 Arbeidsbegeleiders voor extra ondersteuning Klanten die voldoende zelfredzaam zijn, moeten in de eerste plaats zelf zoeken naar professionele activering. Zij kunnen hierbij wel rekenen op ondersteuning van hun wijkmaatschappelijk werker. Voor anderen is extra hulp aangewezen van een arbeidsbegeleider. Hij screent de klant en tekent dan een traject op maat uit met de nodige begeleiding en coaching. Daarnaast is de arbeidsbegeleider in het sociaal centrum het aanspreekpunt voor activering. Hij informeert het team maatschappelijk werkers over het aanbod en nieuwe initiatieven en beantwoordt hun vragen. De arbeidsbegeleiders overleggen regelmatig met de dienst Activering. Zo proberen we het aanbod aan opleidingen en jobs aan te passen aan een steeds veranderend klantenprofiel. We startten in 2007 een overleg op met de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding (VDAB). Dat leidde tot een nieuwe samenwerkingsovereenkomst. Opleidingsaanbod Vernieuwd aanbod In 2006 stelden we vast dat het aanbod aan interne technische en oriënterende opleidingen niet langer was aangepast aan de vraag van onze klanten en de arbeidsmarkt. De cursussen raakten niet vol, deelnemers haakten af tijdens de opleidingen en we konden niet altijd doorstroom garanderen. Er was echter wel nood aan specifieke vorming voor OCMW-klanten. Daarom hervormden we het aanbod. We baseerden ons op volgende uitgangspunten: Er was nood aan korte, modulaire vorming. Het instapprofiel moest laagdrempelig zijn. We moesten het aanbod afstemmen op onze klanten (bijvoorbeeld door een aanbod Nederlands op de opleidingsvloer). We moesten de doorstroom naar werkervaring garanderen. We stellen ons opleidingsaanbod daarnaast ook open voor klanten tijdens een werkervaringstraject. Opleidingen Nederlands Taalbad NT2 Interne opleidingen 2007: klanten namen deel aan interne opleidingen. 129 mensen startten in het Taalbad. 23 cursisten voor de opleiding Horeca 15 technische opleidingen: 8 opleidingen Klussen en 7 opleidingen Schilderen 1 opleiding Onthaal en Administratie voor 8 cursisten 6 opleidingen Oriëntatie en Training voor 76 cursisten 59 opleidingen Jobintro voor 783 cursisten 15 sessies Sollicitatietraining voor 91 klanten Aan werkzoekenden die onze taal niet machtig zijn, bieden we lessen Nederlands aan. Meestal bevinden ze zich in de beginfase van een tewerkstellingstraject. Twee keer per jaar organiseren we een taalbad. Dat is een doorgedreven, intensieve opleiding in tewerkstellingsgericht Nederlands. De cursussen duren twaalf tot vijftien weken en bestaan uit tewerkstellingsgericht Nederlands, attitudetraining, maatschappelijke oriëntatie en een aantal bezoeken aan organisaties, opleidingen en potentiële werkgevers. Onze opleiders zorgen bovendien voor de doorstroom van de cursisten. Dankzij het taalbad kunnen werkzoekenden starten met een voortgezette taal- of technische opleiding, een werkervaringsplaats of een job in het normaal economisch circuit. OCMW-jaarverslag Activering

22 We richten ook modules Nederlands op de opleidingsvloer en conversatie in voor de technische en oriënterende opleidingen. Technische opleidingen Het nieuwe opleidingsaanbod bestaat uit korte technische opleidingen die telkens uit verschillende modules bestaan: Het opleidingsaanbod biedt naast een theoretische achtergrond ook praktijklessen. De opleiding Horeca laat cursisten kennis maken met de bereidingen uit de westerse keuken. Naast praktijklessen bieden we ook een theoretische achtergrond. We besteden extra aandacht aan Nederlands spreken. De opleiding Initiatie klussen en schilderen vervangt de vroegere vooropleidingen elektriciteit, sanitair/loodgieterij en schilderen/behangen. De huidige opleiding beantwoordt beter aan de vraag van de tewerkstellingsplaatsen. Ook voor deze opleiding is technisch Nederlands een belangrijk onderdeel van het lessenpakket. De opleiding Onthaal en Administratie bereidt klanten voor op werkervaring als bediende. De opleiding bestaat uit drie modules: onthaal en telefoneren, administratieve vaardigheden en pc-vaardigheden. Oriënterende opleidingen Naast technische vorming blijft er nood aan een oriëntatie- en attitudetraining. Na een evaluatie in juni 2007 stuurden we het aanbod bij. Klanten hebben zelden nood aan beide vormen van opleiding. Daarom bieden we de oriëntatie- en attitudetrainingen vanaf 2008 afzonderlijk aan. De instapcriteria wat betreft het taalniveau waren te hoog. Daarom verlaagden we het vereiste taalniveau, zonder bijkomende voorwaarden op te leggen. Jobintro De cursus Jobintro bereidt klanten met een werkervaringscontract voor op hun tewerkstelling. Thema s als sociale zekerheid, arbeidsreglementering en communicatie komen aan bod. Sollicitatietraining Tijdens deze training bieden we antwoorden op vragen als Hoe maak ik een CV op?, Waar vind ik de juiste vacatures? en Hoe presenteer ik me tijdens een gesprek?. Klanten krijgen zo de nodige tools mee voor hun zoektocht naar een duurzame tewerkstelling. Helpdesk Het extern aanbod van opleidingen voor laaggeschoolde werkzoekenden in Antwerpen is groot. Om de arbeidsbegeleiders en medewerkers van de dienst Activering te ondersteunen in hun zoektocht naar een geschikte opleiding voor de klant, richtten we een helpdesk op. OCMW-jaarverslag Activering

23 Screening en assessment Via screening en assessment beoordelen we of een OCMW-klant geschikt is voor een sociale tewerkstelling. Het assessment bestaat uit verschillende psychologische tests en vragenlijsten (screening). We bieden drie soorten screening aan: een algemene, een psychodiagnostische screening en een intelligentiemeting. Naast het assessment houden onze medewerkers gesprekken met klanten met psychische moeilijkheden. We bieden tijdens deze gesprekken ondersteuning en verwijzen de klant eventueel door naar gespecialiseerde hulp. Door klanten te screenen op hun capaciteiten en psychologische problemen brengen we hun mogelijkheden en beperkingen in kaart. Op basis hiervan formuleren we een advies en geven we richtlijnen aan de begeleiders over mogelijke trajecten naar werk. In 2007 screenden we 93 personen en hielden we met 91 personen een gesprek. De helft kreeg een gunstig advies om te starten met een sociale tewerkstelling. Werkervaring via tewerkstelling art Concept van een werkervaringstraject OCMW-klanten hebben de mogelijkheid om tijdens een sociale tewerkstelling ervaring op te doen op een echte werkvloer. Zo kunnen ze hun vaardigheden trainen en hun arbeidshouding verder ontwikkelen. Hiervoor hebben we een heel aantal werkervaringsplaatsen in onze eigen instellingen, maar ook bij de Stad Antwerpen, ZNA, vzw s en in een aantal privé-bedrijven. Begeleiders werkervaring volgen de klanten van nabij op. Samen met de leidinggevende ondersteunen ze klanten in hun functioneren op de werkvloer en bij sociale, persoonlijke en andere problemen. Zo proberen we om de tewerkstelling niet in het gedrang te brengen. De doorstromingsresultaten naar het normaal economisch circuit na een sociale tewerkstelling waren in het verleden eerder laag. We werkten daarom een nieuw concept rond werkervaring uit, met vier pijlers. Werkervaring in 2007: We telden klanten in een werk- ervaringsplaats mensen startten een tewerkstelling. 922 beëindigden een traject. 48,5 % van de werkervaringsklanten is man en 51,5 % is vrouw. 67 % heeft niet de Belgische nationaliteit. 12 % is jonger dan 25 jaar, 14 % is ouder dan 50 jaar. 124 klanten startten via de snelprocedure. 1. We ontwikkelden een trajectplan waarmee we de evolutie van de klant op periodieke basis kunnen opvolgen en waar nodig bijsturen. We integreren de sterke punten en leerpunten uit het verleden. Vanaf de start van het traject bepalen we een jobdoelwit. Tijdens de sociale tewerkstelling werken we daar naartoe. 2. De begeleider werkervaring, de klant en zijn rechtstreekse chef voeren een reeks coachingsgesprekken. We evalueren een aantal sleutelcompetenties en bekijken wat de klant nodig heeft om te verbeteren. 3. Naast het trajectplan tekenden we ook een vormingsbeleid uit. Onze klanten zijn voor de tewerkstelling vaak onvoldoende geschoold. Door vorming te geven werken we aan de tekorten die blijken uit het trajectplan en de coachingsgesprekken. OCMW-jaarverslag Activering

24 4. Als laatste ontwikkelden we een sanctioneringsbeleid. Wie kansen krijgt, heeft ook verantwoordelijkheden. Wie deze niet opneemt, ondervindt de gevolgen. We leggen sancties op, maar met de nodige zorg. Zo houden we bij een schorsing van een contract er rekening mee dat het loon van onze klant niet onder het bedrag van het leefloon terecht komt. We willen het aantal ontslagen wegens dringende reden verminderen door werkgevers een andere mogelijkheid tot sanctioneren te bieden. Tijdens een colloquium lichtten we het nieuwe concept werkervaring toe aan onze externe werkgevers. De interne werkgevers brachten we op vergaderingen en tijdens infosessies op de hoogte. Werkgevers benaderen Steeds hetzelfde personeelslid vult de vacatures voor een bepaalde werkgever in. We groeperen de vacatures per arbeidsmarktsector. De arbeidsconsulent is verantwoordelijk voor het overeenstemmen van het jobdoelwit en een vacature voor een klant. Onze arbeidsconsulenten specialiseren zich in een welbepaald arbeidsmarktsegment. Zo staan ze sterker in de onderhandelingen met werkgevers. In 2007 behandelden we vacatures. Het gaat voornamelijk om schoonmaakopdrachten. Daarnaast zijn onze klanten actief als groenarbeider, keukenhulp, klusjesman, chauffeur, magazijnier, productiearbeider, onthaalbediende. Snel aan de slag Tijdens een sociale tewerkstelling kunnen OCMW-klanten ervaring opdoen. De overheid vraagt aan onze klanten om hun werkbereidheid te tonen. Soms vermoeden we echter dat die wil er niet is. Deze klanten belanden in onze snelprocedure. Ze starten na maximum twaalf dagen met een contract van twee weken voor een tewerkstelling op de dienst Activering. Dit kan onder meer in onze onderhoudsploeg of ramenwasploeg (zie bedrijvencentrum PAX). Wanneer we deze korte tewerkstelling positief evalueren, volgen de klanten een jobintro en zoeken we een andere tewerkstellingsplaats. Bedrijvencentrum PAX In ons bedrijvencentrum PAX vinden verschillende tewerkstellingsinitiatieven onderdak. Het aanbod van werkervaring is hier heel divers. Klanten kunnen een traject beginnen als verhuizer, magazijnier, meubelhersteller, verkoper, ramenwasser, schilder, klusjesman In totaal bieden we kansen aan 62 mensen. De transportploeg voert ontruimingen van woningen uit, haalt schenkingen op en levert meubilair aan klanten van de meubelhal. De medewerkers sorteren de aangeleverde goederen, kijken ze na en herstellen ze wanneer dat nodig is. Wat verkoopbaar is plaatsen ze in de meubelhal. Het onbruikbare materiaal sorteren ze voor recyclage of afvalverwerking. De transportploeg hielp bij de verhuis van de bewoners van de serviceflats Hoge Weg en Fontein die we renoveren. De ramenwasploeg poetst regelmatig de ramen in OCMW-instellingen. Soms neemt de ploeg polyvalente onderhoudsopdrachten aan zoals de grondige schoonmaak van een appartement. OCMW-jaarverslag Activering

25 De renovatieploeg voert schilderwerken uit in OCMW-instellingen. Ze knapte daarnaast een 70-tal flats (serviceflats of sociale woningen) volledig op. Soms voert de ploeg algemene klusjes of kleine herstellingen uit in opdracht van het departement Logistiek. Sociale activering Sociale activering in 2007: Voor klanten voor wie professionele activering (voorlopig) niet haalbaar is, voorzien we in een aanbod van sociale activering. Activering beperkt zich immers niet tot het vinden van een job. Door mensen te activeren willen we hun mogelijkheden in deze maatschappij maximaliseren. Dit kan ook door deelname aan een zinvolle activiteit. Zo verhogen mensen hun zelfredzaamheid en nemen opnieuw actief deel aan onze samenleving. 39 klanten actief binnen arbeidszorg 74 klanten actief in vrijwilligerswerk Voor sociale activering richten we ons op klanten tot 65 jaar voor wie betaalde arbeid niet of nog niet haalbaar is, zelfs niet onder de vorm van een halftijdse tewerkstelling in het kader van artikel Voor hen zijn er drie mogelijke trajecten: De klant doet vrijwilligerswerk als opstap naar werk. De klant doet vrijwilligerswerk als zinvolle bezigheid, zonder werk als einddoel. De klant probeert om zijn persoonlijke situatie te stabiliseren, vooraleer een opleiding of werk aan de orde is. Een programma voor medisch-psychische problemen volgen is een voorbeeld van dergelijke sociale activering. Ons aanbod bestaat in de praktijk uit twee grote activiteiten: arbeidszorg en vrijwilligerswerk. Arbeidszorg Arbeidszorg is een zeer waardevol alternatief in situaties waar echte arbeid (nog) te hoog gegrepen is. De klanten binnen arbeidszorg werken in zeven arbeidszorgcentra. Hun taken zijn gevarieerd: schoonmaak, groenarbeid, fietsherstelling, keukenarbeid Gemiddeld presteren de klanten arbeidszorg hier 8,8 uur per week. Ze werken in een aangepaste context met doorgaans een lager werktempo en een beperkte werklast. Medewerkers van de vzw ANA coachen de klanten intensief. Er is een ondersteuning op maat bij arbeidsgerelateerde vaardigheden zoals samenwerken met collega s, omgaan met leidinggevenden en stiptheid. Het aanbod arbeidszorg bestaat sinds De vzw ANA coördineert dit aanbod. We maakten met hen nieuwe afspraken om wachtlijsten te vermijden en om de kansen van klanten op doorstroming naar een betaalde tewerkstelling te verhogen. Vrijwilligerswerk We bouwden het aanbod aan vrijwilligerswerk actief uit door prospectie. Uiteraard maken we ook gebruik van het vaak persoonlijke engagement dat klanten hebben ten voordele van een bepaalde instelling. OCMW-jaarverslag Activering

26 De klanten binnen vrijwilligerswerk zijn te vinden op 35 verschillende plaatsen. De aard van het werk varieert: verzorgen van dieren, uitvoeren van klusjes, administratieve opdrachten Klanten voor wie deze activeringsvorm een opstap naar werk is, presteren gemiddeld zes uur per week. Klanten die we opnieuw een zinvolle daginvulling bieden, presteren gemiddeld vier uur per week. Jeugdwerkloosheid in Antwerpen Het actieplan ANTWERK! is een samenwerking tussen het stadsbestuur, de VDAB en het OCMW. Het wil de hoge jeugdwerkloosheid in de stad aanpakken. Het plan eindigde oorspronkelijk op 31 december 2007, maar de partners beslisten om het project te verlengen tot 30 juni Het plan richt zich op laaggeschoolde werkzoekende jongeren tussen 18 en 25 jaar. Laaggeschoold betekent in deze context dat jongeren hoogstens een diploma tweede graad secundair of derde graad BUSO hebben. We bieden vier soorten begeleiding: trajectbegeleiding op maat van de jongeren; korte modulaire vorming om jongeren snel klaar te stomen voor een job; jobhunting, waarbij we samen op zoek gaan naar een geschikte job; jobcoaching om de jongere op de werkvloer te begeleiden. Tot eind 2007 bereikten we jongeren. Het aantal werkzoekenden binnen deze groep daalde tussen 2005 en 2007 met 31 %, van naar Deze daling kwam er door de gerichte begeleiding van de jongeren en het specifieke opleidingsaanbod. Onder andere dankzij het activeringsbeleid binnen het OCMW daalde het aantal leefloonklanten binnen de doelgroep met 47 %, van 431 in 2005 tot 227 in Het actieplan stootte ook op een aantal knelpunten. Zo was het niet gemakkelijk om jongeren te betrekken bij de verschillende acties die we ondernamen. Jongeren haken soms ook af tijdens een opleiding. OCMW-jaarverslag Activering

27 Eerst Eerst werken, werken, daarna daarna solliciteren solliciteren We besteden steeds meer aandacht aan activering. Vooral op het vlak van tewerkstelling nemen we veel initiatieven. Artikel 60, sociale tewerkstelling, werkervaring Termen die binnen ons OCMW vaak over de tong gaan. Maar wat schuilt er achter deze begrippen? Het gaat in de eerste plaats over mensen. We lichten een tipje van de sluier. Om heel verschillende redenen verliezen mensen soms hun baan. Anderen hebben het al heel moeilijk om werk te vinden, bijvoorbeeld omdat ze geen diploma hebben. Ook vele nieuwkomers in België botsen op obstakels in hun zoektocht naar werk. Door een goede voorbereiding kunnen we klanten dikwijls (opnieuw) klaarstomen voor een gewone job. Hiervoor maken we gebruik van een maatregel artikel 60. Mensen maken het magazine van OCMW Antwerpen Uit ons medewerkersmagazine Mensen nr. 18 maart België - Belgique P.B. BC10799 Afgiftekantoor: Antwerpen X Rust- en verzorgingstehuizen Animatie en activiteiten verzekerd Fietstombola 2007 Win één van de 30 citybikes Artikel 60 Op weg naar werk Poetshulp met dienstencheques Meer banen, goedkopere hulp méér dan 9-to-5 Opgepast: uitstralingsgevaar! Artikel 60 van de OCMW-wet zegt dat we mensen die geen recht hebben op sociale uitkeringen zoals een werkloosheidsvergoeding, kunnen helpen door ze een job te geven totdat zij dat recht krijgen. Met deze hulp brengen we de klanten niet alleen administratief in orde, ze doen ook nog een tijdlang werkervaring op. De meeste kandidaten voor een sociale tewerkstelling zijn arbeiders. De drempel voor anderstaligen, mensen met weinig scholing of ervaring ligt zo laag mogelijk. Maar we geven ook mensen met meer achtergrond een kans, bijvoorbeeld als bediende. Een maatschappelijk werker of arbeidsbegeleider van een sociaal centrum brengt de klant in contact met de dienst Activering. Alle arbeidsgeschikte OCMW-klanten komen hiervoor in aanmerking. Is iemand gemotiveerd, wil hij bijleren en kansen grijpen, dan helpen we hem op weg. Hij kiest in overleg een werkplaats, solliciteert en gaat onder begeleiding aan de slag. De begeleiders houden de sociale centra op de hoogte van het verloop van de werkervaring en overleggen waar nodig. OCMW-jaarverslag Activering

28 Sociaal tewerkgestelde Joery Offeciers: Ik was vroeger een tijd ambtenaar maar het verschil tussen de sfeer toen en nu is hier immens. OCMW als bemiddelaar Greet De Raet van de dienst Activering vertelt over het belang van de begeleider werkervaring. Greet: Wij begeleiden onze klanten op verschillende vlakken. We proberen te schaven aan de sociale en technische vaardigheden nodig op de werkvloer. We bekijken mogelijke andere opleidingen. Daarnaast bemiddelen we tussen werkervaringsklanten, hun collega s op de werkvloer en de begeleiders. Klanten kunnen bij ons ook terecht met persoonlijke problemen zoals huisvesting, juridische problematiek, kinderopvang en sociale administratie. Wat zijn de meest voorkomende moeilijkheden? Greet: Gebrekkige kennis van het Nederlands leidt vaak tot misverstanden en beïnvloedt de wijze waarop opdrachten worden uitgevoerd. Ook persoonlijke en attitudeproblemen vragen de nodige aandacht en ondersteuning. Is de kans groot dat iemand na zijn sociale tewerkstelling een vaste job vindt? Greet: We besteden hier veel aandacht aan. Klanten kunnen de laatste drie maanden van hun traject sollicitatietraining volgen. Er is ook een samenwerking met de Werkwijzers, Vooruitzenden en Antwerk. Zo verhogen we hun kansen aanzienlijk. Maar het blijft moeilijk. OCMW-jaarverslag Activering

29 Een verhaal Joery Offeciers werkt sinds half oktober 2006 voor de cel Culturele en Maatschappelijke Ontplooiing (CMO) van het departement Maatschappelijke Integratie. Anderhalf jaar lang versterkt hij hun werking. Hij liet ons even over zijn schouder meekijken. Hoe ben je hier terecht gekomen? Joery: Een hele tijd geleden vluchtte ik om persoonlijke redenen naar Nederland. Daar probeerde ik mezelf als zelfstandige te lanceren. Maar toen mijn verblijfsvergunning plots werd ingetrokken moest ik terugkeren naar België. Werk vinden was de enige manier om hier officieel in orde te raken. Als leefloner kreeg ik na ruim twee jaar de kans om hier te starten als sociaal tewerkgestelde. Wat zijn je taken binnen de cel CMO? Joery: Die zijn al sterk geëvolueerd. Eerst heb ik de administratieve achterstand helpen wegwerken. Daarna ontfermde ik me over de 2-europasjes voor defilharmonie. Nu ben ik verantwoordelijk voor de evenementenkalender, de mailings over ons aanbod en het inrichten van de cultuurmuur in de sociale centra. En bevalt het werk je? Joery: Zeker. Ik ben zinvol bezig, krijg veel vrijheid en kan veel bijleren. En de mentaliteit bevalt me wel. Ik was vroeger al een tijd ambtenaar, maar het verschil tussen de sfeer toen en nu is hier immens. Een minpuntje is onze verlofregeling. We zijn gebonden aan de vaste verlofdagen zoals tweede kerstdag en 11 juli. Wat doet je begeleider precies voor jou? Joery: Ik zit een keer per maand met haar en mijn diensthoofd samen. We bespreken dan wat ik nog nodig heb om verder te kunnen evolueren. Zo hielp ze me bijvoorbeeld aan een cursus Excel. Voor administratie of andere zaken kan ik ook bij haar terecht. Denk je dat je kansen op werk na dit traject gestegen zullen zijn? Joery: Zeker weten! Ik wil graag als zelfstandige of zelfstandige in bijberoep aan de slag. Ik volg nu in avondonderwijs een cursus om dit op te starten. Na deze job kan dat ook makkelijker dan wanneer je leefloon ontvangt. En misschien kan ik zelfs hier blijven werken. Maar dat bekijken we wel als het zover is. OCMW-jaarverslag Activering

30 Nog enkele cijfers Doorstroomresultaten cursisten vooropleiding Nederlands ( ) Situatie na cursus abs. % abs. % abs. % Werk 5 8,06 6 5,50 9 7,00 Art , , ,10 Vervolgopleiding 33 53, , ,40 Diagnostiek en behandeling 3 4, , ,20 Geen schakelresultaat 11 17, , ,30 Totaal , , ,00 Doorstroomresultaten cursisten opleiding Horeca ( ) Situatie na cursus: abs. % abs. % abs. % Werk 5 19, Art , Vervolgopleiding 2 7, Geen schakelresultaat 2 7, Andere 2 7, Totaal , Andere = klanten zijn nog in bemiddeling bij arbeids- of trajectbegeleiders. Doorstroomresultaten cursisten opleidingen elektriciteit, sanitair en schilderen ( ) en de hervormde opleidingen klussen en schilderen (2007) Situatie na cursus: abs. % abs. % abs. % Werk 8 12, , Art , , Vervolgopleiding 13 20,63 3 5, Geen schakelresultaat 15 23, , Andere 2 3,18 5 8, Totaal , , Andere = klanten zijn nog in bemiddeling bij arbeids- of trajectbegeleiders. OCMW-jaarverslag Activering

31 Werkervaring Overzicht klanten via snelprocedure ( ) Aantal genomen beslissingen Aantal klanten die effectief startten Aantal klanten die niet startten Leefloon afgeschaft/niet verleend Andere tewerkstelling Opleiding Nederlands Niet arbeidsgeschikt Doorstroomresultaten klanten werkervaring ( ) Situatie na werkervaringstraject: Werk Opleiding Uitkeringsgerechtigd werkloos Geen schakelresultaat, contract vroegtijdig beëindigd Andere bemiddeling Aantal werkervaringsklanten in dienst op (evolutie ) Aantal werkervaringsklanten in dienst op jaarbasis (evolutie ) OCMW-jaarverslag Activering

32 OCMW-jaarverslag Huisvesting

33 Huisvesting Thuis zijn in een wijk voor alle leeftijden OCMW-jaarverslag Huisvesting

34 Antwerpen kampt met een tekort aan sociale woningen en aangepaste woningen voor ouderen. De hoge woonkosten zijn een belangrijke oorzaak van armoede. In verhouding tot het inkomen betaalt een grote groep mensen te veel huishuur en heeft te hoge verwarmingskosten. Daardoor blijft weinig leefgeld over. Anderen leven in een woning in erbarmelijke staat of in een te grote woning. OCMW Antwerpen biedt verschillende woningtypes aan. Kleine en grote appartementen met een of meerdere slaapkamers, serviceflats, gehandicaptenflats Goed wonen betekent echter meer dan een degelijke woonplaats. Je moet ook de woning kunnen onderhouden en aanpassen als het nodig is. Ook bij dit aspect biedt OCMW Antwerpen ondersteuning. Niemand woont graag in een verloederde wijk. Daarom werken we mee aan de uitbouw van levensloopbestendige wijken met daarin een of meerdere woon- en servicezones. In zo n buurt zijn er voldoende woon-, welzijns- en zorgdiensten en winkels. De openbare ruimtes zijn ontmoetingsplaatsen en nodigen uit tot een bezoek. Waar het mogelijk is, voorzien we groen rond of binnen onze gebouwen. Dit maakt het leven in onze woningen aangenamer. OCMW, stad Antwerpen en een groot aantal partners zetten zich in voor een wijkgericht aanbod van thuiszorg dat afgestemd is op de behoeften van ouderen. Vertegenwoordigers van alle belangrijke organisaties en instanties verenigden zich in het Platform Ouderenbeleid en -zorg. Werkgroepen denken mee over een aantal thema s: afstemmen van vraag en aanbod binnen de thuiszorg- en de residentiële sector; woningaanpassingen; actieve detectie van kwetsbare senioren; sociale huisvesting voor ouderen. Samen met partners bouwen we een samenhangend geheel van woon-, zorg- en welzijnsvoorzieningen uit in Antwerpen. Mensen met sociale of kansenproblemen die hierop een beroep willen doen, vinden een OCMW-aanspreekpunt in het sociaal centrum. Voor ouderen is dit het dienstencentrum in hun buurt. Goed wonen betekent meer dan een degelijke woonplaats. OCMW-jaarverslag Huisvesting

35 Serviceflats en sociale woningen In ons huisvestingsaanbod voorzien we woningen die zijn aangepast aan de behoeften van senioren en sociale woningen voor alleenstaanden (jonger dan 60 jaar) en gezinnen met kinderen. Serviceflats zijn bestemd voor senioren die problemen hebben bij het wonen in een gewone woning. We kennen de flats toe op basis van objectieve en eenvormige criteria. Kandidaat-huurders moeten minstens 75 jaar zijn en in Antwerpen wonen. Ouderen die zorg nodig hebben komen vanaf 60 jaar in aanmerking. In de buurt van een serviceflatcomplex ligt een dienstencentrum. Dit centrum verleent een volledig pakket aan ondersteunende diensten zoals thuiszorg. Vanaf 2007 noemen we zowel de erkende en niet erkende serviceflats en sociale woningen voor zestigplussers serviceflats. Ons huisvestingsaanbod in 2007: serviceflats (seniorenwoningen en erkende serviceflats) 683 sociale woningen 947 nieuwe klanten voor woonbegeleiding en -bemiddeling 434 nieuwe aanvragen voor aanpassingen aan woningen Renovatie ex-stadsflats Op 1 januari 2006 namen we 439 seniorenwoningen over van de stad Antwerpen. In november 2007 startten we met de renovatie van de eerste flats in complex Hoge Weg in Borgerhout. We passen de appartementen aan de behoeften van senioren aan: een instapdouche vervangt het bad, we installeren een hoog toilet, alle drempels binnen de flat verdwijnen Zo kunnen de bewoners langer zelfstandig wonen. Woonbegeleiding en woonbemiddeling Klanten die problemen hebben met wonen of huisvesting kunnen bij OCMW Antwerpen terecht bij verschillende diensten. We geven advies en informatie over huurwetgeving en -contracten en begeleiden klanten in hun zoektocht naar een woning. Indien nodig bemiddelen we met eigenaars en helpen we klanten met het schrijven van brieven. Soms moeten we ze verwijzen naar een advocaat, een notaris of andere bevoegde diensten. Wanneer een woning onbewoonbaar wordt verklaard, krijgen de bewoners zes maanden de tijd om andere huisvesting te vinden. Gezien zij dikwijls onvoldoende inkomsten hebben, is dit voor onze klanten op de gewone huurmarkt zeer moeilijk. Sociale woningbouwmaatschappijen maken geen uitzondering op hun wachtlijst bij een onbewoonbaarverklaring. Zij wijken er enkel van af wanneer een gebouw gesloten wordt omwille van een gevaar voor de openbare veiligheid. Dikwijls blijven de huurders verder in het onbewoonbaar verklaard pand wonen. Maar als er een nieuwe controle volgt en de situatie is niet verbeterd, moeten de bewoners onmiddellijk vertrekken. Vaak komen zij dan terecht bij het OCMW op zoek naar een crisiswoning of een sociale woning. OCMW-jaarverslag Huisvesting

36 We beheren negen crisiswoningen op drie verschillende locaties. De maatschappelijk werkers van onze sociale diensten dragen de kandidaat-huurders voor. We verhuren de crisiswoningen voor een bepaalde duur. Is er geen woning beschikbaar, dan contacteren we verschillende opvangcentra voor daklozen of zoeken we een gewone huurwoning. ErgoWoonAdvies in 2007: 434 nieuwe aanvragen voor advies 758 huisbezoeken afgelegd senioren, personeelsleden en externen volgden een vorming rond onder meer valpreventie en woonadvies. ErgoWoonAdvies ErgoWoonAdvies is een dienst die senioren adviseert over het gebruik van mogelijke hulpmiddelen thuis. Eenvoudige aanpassingen aan de woning of simpele hulpmiddelen kunnen vaak de dagelijkse handelingen vergemakkelijken. Om de thuissituatie van de senior in te schatten, gaan onze ergotherapeuten op huisbezoek. Ze observeren de klant in zijn omgeving en geven advies over aanpassingen in de woning, valpreventie en hulpmiddelen. Ze leren de senior ook om de hulpmiddelen te gebruiken. Het ErgoWoonAdviesteam organiseert daarnaast infosessies in dienstencentra, scholen en bij ouderenorganisaties. In 2007 ontwikkelde het team een valparcours. Dit parcours beeldt hindernissen uit die vaak valpartijen veroorzaken: drempels, een slechte vloerbekleding, een steile trap Als mensen over het parcours wandelen realiseren ze zich waar de gevaren in huis schuilen. Ook rolstoelgebruikers kunnen met begeleiding het parcours afleggen. Door deze ervaring veranderen mensen gemakkelijker hun gedrag. Tijdens infosessies gebruiken dienstencentra en rust- en verzorgingstehuizen (rvt s) het valparcours om hun gebruikers te sensibiliseren. De ergotherapeuten waren ook betrokken bij de opstart van het project senior.comfort@home. Het is een project dat doorgedreven thuiszorgtechnologie gaat toepassen bij thuiswonende senioren. In 2008 gaan we van start in de serviceflats van de dienstencentra De Meere en Romanza. Seniorenvervoer in 2007: De Vervoerdienst deed ritten: ritten voor dagverzorgings- centrum Melgeshof; ritten voor sociaal-recreatief vervoer van de rvt s; ritten voor het wijkvervoer van de dienstencentra. 46 chauffeurs van de MinderMobielen- Centrale vervoerden 468 klanten in ritten. 11 chauffeurs deden 456 ritten voor 48 klanten uit de regio Berendrecht- Zandvliet-Lillo. Vervoeren van senioren Vervoerdienst De OCMW-Vervoerdienst vervoert klanten van de dienstencentra, de rust- en verzorgingstehuizen en het dagverzorgingscentrum Melgeshof. Half 2007 kreeg de Vervoerdienst er een dj bij. Hij verzorgt optredens in de dienstencentra en rvt s. Regelmatig neemt hij in een dienstencentrum uitzendingen op voor een programma van de lokale radiozender Minerva. Bezoekers en de verantwoordelijke van het dienstencentrum komen dan aan het woord. De vervoerdienst leent ook materiaal uit. Dienstencentra en rvt s lenen bijvoorbeeld gratis audiopacks (muziekinstallaties en microfoons). OCMW-jaarverslag Huisvesting