Gebiedsbeschrijving Haagse Beemden Noord West woongebied 2

Transcriptie

1 Gebiedsbeschrijving Haagse Beemden Noord West woongebied 2 1. Inleiding De gebiedsbeschrijving Haagse Beemden Noord West (NW) is opgesteld met als doel om betrokkenen in de woongebieden eenduidige informatie te bieden over de diverse woonvormen, woninggeschiktheid, voorzieningen in het woongebied, de beleving van de woonomgeving en over welzijnsen zorgaspecten. De opgaven voor geschikte woningen (behoefte minus aanbod) zijn gebaseerd op de normatieve behoefte(n) van ouderen op basis van prevalentiecijfers (vitaliteit naar leeftijd) van CBS, behoeftecijfers uit het WoOn 1 en inzicht in de geschiktheid van de woningvoorraad. De behoefte van ouderen zelf kan anders zijn omdat ze, ondanks een mindere vitaliteit, veelal nog geen aanpassingen nodig vinden. Daarnaast is een inventarisatie gemaakt voor de sector wonen met zorg voor gehandicapten en mensen uit de GGZ. De cijfers van de opgaven geven een beeld van de stand van zaken die in de loop van de tijd zal toe- of afnemen. De cijfers geven niet aan dat nieuwbouw de oplossing is voor de gebieden. Per woonservicegebied zal naar gelang de samenstelling van de woningvoorraad, de mogelijkheden en kansen worden bekeken. Zo kunnen de oplossingen bestaan uit een mix van het opplussen van particuliere- en corporatiewoningen, toewijzing huurwoningen, doorstroming huurwoningen, nieuwbouw intramurale en zelfstandige woonvormen, transformatie van intramurale woonzorgvoorzieningen en/of ander vastgoed. De intramurale voorzieningen zullen deels op stedelijk niveau worden bekeken. Dit komt door de ontwikkelingen in de zorg op het gebied van extramuralisering 2 en het scheiden van wonen en zorg, plus de schaalgrootte van de functie van de instelling De opgaven zijn een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid voor inwoners, marktpartijen en gemeente. Met het nieuwe toetsingskader Actualisering GWI Breda 2015 is het mogelijk om op het ruimtelijk vlak, tegen een stedelijke afweging, kansen en mogelijkheden voor de woongebieden te duiden. Het kan daarmee onderdeel uitmaken van Breda Doet. De vijftien GWI-woongebieden zijn samen te voegen tot de elf Wmo-gebieden, die door wijkteams en sociale teams worden gehanteerd. In de rapportage Stedelijk Beeld GWI Breda 2015 zijn figuren, kaarten en tabellen opgenomen met resultaten van alle woongebieden Breda. De gegevens voor het woongebied zijn in onderstaande hoofdstukken als volgt uitgewerkt : 2. Kerngegevens, 3. Wonen, 4. Woonomgeving en voorzieningen en 5. Welzijn en Zorg. Elk onderdeel wordt afgesloten met constateringen. In enkele figuren worden afwijkende scores ten opzichte van het Bredaas gemiddelde in kleur, als volgt weergegeven. 2. Kerngegevens Haagse Beemden NW bestaat voor 60% uit koopwoningen en ruim 75% uit eengezinswoningen. Circa 33% is corporatiewoning. De gemiddelde woonduur is gelijk aan het Bredaas gemiddelde. Ouderen verhuizen iets meer dan gemiddeld binnen het eigen woongebied. Een gemiddeld aantal ouderen uit andere woongebieden verhuist naar dit gebied (8a Plaats). 23% van de bevolking is 55+, 10% is de 65+ en 4% 75+. Het totaal aantal bewoners neemt tot 2020 af, terwijl het aantal en aandeel 55+ers tot 2020 toeneemt naar 28. Daarna blijft de leeftijdsgroep stabiel en stijgt het aantal 75+ers. 1) 3 jaarlijks onderzoek naar hoe mensen wonen en willen wonen. Daarbij wordt gekeken naar onder meer samenstelling huishoudens, woning, woonlasten, woonwensen en woonomgeving. 2) Verschuiving van lichtere vormen van intramurale zorg en ondersteuning naar buiten de muren van de instelling. 1

2 Kesteren Muizenberg Heksenwiel Overkroeten Kroeten Woongebied 2 Figuur 1. Kerncijfers Breda AANTAL WONINGEN EIGENDOM 2014 koop huur corporaties overig huur BOUWVORM 2014 eengezins meergezins WOONDUUR EN VERHUIZEN Gemiddelde woonduur huishoudens (in jaren) 14,6 13,5 12,1 13,3 8,6 12,8 12,2 % 55+ers in 2013 verhuist binnen de buurt 41% 36% Populariteit woongebied onder 55+ers 1) 8e LEEFTIJDSOPBOUW 2015 Totaal totaal GEM. PROGNOSE LEEFTIJDSOPBOUW 2020 Totaal totaal ) positie in ranglijst 15 woongebieden waar 55+ers in 2013 naar verhuizen Figuur 2. Bevolkingsprognose 2015, 2020, 2030, 2040 ABF Constateringen kerngegevens Haagse Beemden NW heeft redelijk veel (eengezins)koopwoningen. Circa 33% is corporatiewoning. De totale bevolkingsomvang daalt in de toekomst, terwijl het aantal en aandeel 55+ en 75+ers stijgt. 2

3 3. Wonen 3a. Woonzorgvormen Met behulp van het Fortunamodel 3 van ABF Research is op basis van vraag en aanbod onderzocht wat de opgaven zijn voor de drie woonzorgvormen: 1. Intramuraal (Beschermd, Beschut, Overig): voor mensen met indicatie ZZP 1 t/m 10, 24-uurszorg 2. Verzorgd wonen: Bewoners kunnen terugvallen op voorzieningen van een nabij gelegen zorg- of verpleegvoorziening 3. Overig geschikt wonen: de zelfstandige woning is specifiek geschikt voor de doelgroep. De cijfers voor de drie woonzorgvormen zijn in figuur 3. uitgewerkt. In paragraaf 3b (figuur 4) worden de intramurale woonzorgvoorzieningen verder uitgewerkt. De 30 intramurale plaatsen van Heksenwiel waren nog niet opgenomen in de landelijke registratie van ABF maar tellen wel mee in het aanbod, waardoor het tekort dus kleiner is. Figuur 3. Vraag, aanbod en opgave woonzorgwoningen Intramuraal Verzorgd wonen Overig geschikt wonen vraag aanbod In bezit van corporaties 100% 59% Bewoond door % 57% opgave (+ is te kort, - is overschot) % opgave 2015 Woongebied Breda >200% -10% -54% -3% 21% -7% Woningbouwplannen 2014 t/m ) 1) nieuw bouw w oonzorg- en overige w oningen hardheid Er is nu en in de nabije toekomst een tekort aan Intramurale plaatsen. Er zijn geen nieuwbouwplannen. Verzorgd wonen kent een overschot, maar kleiner dan aangegeven. 8% (21 woningen) wordt niet bewoond door 55+ers. Alle woningen in deze categorie zijn corporatiebezit. Bij Overig geschikt wonen is een tekort. Dit tekort wordt groter omdat 43% ( 537 woningen) niet wordt bewoond door 55+ers. In de toekomst groeit het tekort verder. 59% is corporatiebezit. 3 Prognoses van de vraag naar voor ouderen geschikte huisvesting, rekening houdend met de bevolkingsontwikkeling en het huidige extramuraliseringsbeleid. 3

4 Kaart 1. Ligging (woonzorg)voorzieningen en opgave woonzorgvormen 2015 in Haagse Beemden NW (links) en ZO (rechts) VG/LG/GGZ Woonvoorziening V&V Staven boven streep = te kort Staven onder streep = overschot Constateringen woonzorgvormen Vooral Overig geschikt wonen en Intramuraal kennen nu en nabije toekomst een tekort. Daarentegen heeft Verzorgd wonen nu en in de toekomst voldoende aanbod. 3b. Intramurale woonzorgvormen ouderen Met behulp van het Fortunamodel van ABF-research is op basis van vraag en aanbod onderzocht wat de opgave is voor de drie intramurale woonzorgvormen in Breda en de woongebieden. 1. Beschut wonen (verzorging): voor mensen met een afbouw voor indicatie voor ZZP 1 t/m Beschermd wonen (verpleging): voor mensen met een indicatie ZZP 5 t/m 8 en 24-uurs zorg. 3. Overig intramuraal voor mensen met een tijdelijke verblijf met indicatie ZZP 9 t/m 10. Er is bij alle intramurale woonzorgvormen een tekort aan plaatsen. In 2020 daalt de vraag naar Beschut wonen. Daartegenover loopt de vraag naar Beschermd wonen en Overig Intramuraal iets op. 4

5 Figuur 4. Vraag, aanbod en opgave intramurale instellingen Beschut Beschermd Overig Extramuralisering Bezetting /- intramuraal 1) aanbod 2012 vraag aanbod opgave (+ is te kort, - is overschot) opgave Breda 2015 nieuwbouw en programmering t/m ) 32 1) Is een opgave voor Verzorgd w onen of Overig geschikt w onen 2) nieuw bouw w oonzorg- en overige w oningen hardheid 1-5 In 2014 hebben de zorginstellingen zelf een inventarisatie gedaan naar het aantal Beschutte en Beschermde plaatsen. Dit kan afwijken van het aanbod dat in 2012 bekend is bij ABF. Er is in 2014 meer intramurale capaciteit (30) bij Heksenwiel dan bij ABF (0) bekend is in Ten opzichte van het gemiddelde van Breda (zonder rekening te houden met de omvang van de doelgroep) is het aantal plaatsen voor Beschermd en voor Beschut ver beneden gemiddeld. Figuur 5. Capaciteiten woonvoorzieningen Intramuraal Beschut en Beschermd 2014 Beschut ZZP 1 t/m 4 Beschermd ZZP 5 t/m 10 Bron: Inventarisatie capaciteit intramurale woonzorgvoorzieningen 2014 O&I/W&S Totaal Intramuraal Verwachte afbouw ZZP 1 t/m 4 2. Haagse Beemden NW Totaal Breda Gemiddeld 58,7 84,7 143,4-42,8 Constateringen intramurale woonzorgvormen De intramurale capaciteit van Beschermd wonen is nu en in de toekomst beneden gemiddeld. 3c. Intramurale woonvoorzieningen gehandicapten en GGZ ABF research heeft een inventarisatie gedaan voor de sector wonen met zorg voor gehandicapten en mensen uit de GGZ. Er is behoefte aan 90 plaatsen in een woonvoorziening. De vraag loopt in 2020 iets af. Het geïnventariseerde aanbod van 10 plaatsen is niet voldoende om in de vraag te voorzien. Figuur 6. Vraag 2015 en globaal aanbod 2014 Gehandicapten en GGZ Per 1000 inw. Aant pers. Per 1000 inw. Vraag Gehandicapten Haagse Beemden NW 4,1% Breda 3,8% Vraag GGZ Haagse Beemden NW 1,3% Breda 1,4% Globaal aanbod ) Aantal personen 10 Score + of - tov Breda - 1) begeleid w onen gehandicapten en GGZ (exclusief inw onenden of zelfstandig w onenden) Er wonen in totaal 10 mensen met beperkingen ) in één woonvoorziening. De bezetting en het aantal geïnventariseerde woonvoorzieningen per inwoners is lager dan het Bredaas gemiddelde (figuur 7). Zie kaart 1 voor de ligging van deze woonzorg(werk)voorziening in de landgoederenzone. 5

6 Figuur 7. Bezetting woonvoorzieningen VG 4, LG 5 en GGZ 2014 Bezetting 2014 VG, LG en GGZ per 1000 inw. Aantal locaties per 1000 inw. 02. Haagse Beemden NW 0,6 0,06 Totaal Breda 2,9 0,44 ) Verstandelijk- en Geestelijk Gehandicapten en mensen die Geestelijke Gezondheid Zorg nodig hebben Constateringen woonvoorzieningen gehandicapten en GGZ De vraag naar woonvoorzieningen voor gehandicapten en mensen uit de GGZ is groter dan het geïnventariseerde aanbod. 3d. Geschiktheid woningen Het aanbod aan zelfstandige woningen moet niet alleen in aantallen, maar ook wat betreft geschiktheid voor minder mobiele mensen voldoende zijn. De hele woningvoorraad is met het Piramidemodel 6 van ABF-research op geschiktheid doorgelicht voor 1. minder vitale ouderen (één ster), 2. rollatorgebruikers (twee sterren) en 3. rolstoelgebruikers (drie sterren). De cijfers over de geschiktheid van de woningen kunnen die van het aanbod aan woon(zorg)vormen overlappen. Deze cijfers kunnen niet bij elkaar worden opgeteld. Figuur 8. Vraag naar en geschiktheid van woningvoorraad een ster (mob A) twee sterren (Mob B-) drie sterren (mob B+C) Totaal vraag 2015 mensen met beperking huur koop aanbod 2014 Verzorgd + Overig geschikt In bezit van corporaties 49% 98% 100% Bewoond door % 67% 83% Verzorgd wonen Overig geschikt opgave ) Verzorgd + Overig geschikt % van woningen woongebied -3% -6% 2% Opgave Breda % van woningen -3% -1% 0% opgave ) Verzorgd + Overig geschikt Woningbouwplannen 2014 t/m ) ) + is te kort, - is overschot 2) nieuw bouw w oonzorg- en overige w oningen hardheid 1-5 Het aanbod aan één sterren woningen lijkt met een overschot van 213 woningen (2015) voldoende. Dit overschot is echter lager doordat 40% (322 woningen) wordt niet bewoond door de doelgroep 55+. Bij de twee sterren woningen is het overschot ook kleiner, omdat 33% (212 woningen) wordt niet bewoond door de doelgroep. Het overschot van 417 woningen (2015) is voldoende om deze woonscheefheid op te lossen. Het merendeel van de woningen is corporatiebezit. De opgave voor drie sterren woningen is met 119 redelijk hoog. De meeste woningen worden door de potentiële doelgroep bewoond. 4 Verstandelijk gehandicapten 5 Lichamelijk gehandicapten 6 Het Piramidemodel geeft op lokaal niveau vraag naar en aanbod van woningen geschikt voor mensen met mobiliteitsbeperkingen weer. 6

7 Constateringen geschiktheid woningen De geschiktheid van woningen is redelijk goed. Er is alleen een tekort aan drie sterren woningen. 4. Woonomgeving en voorzieningen Voor het maatschappelijk vastgoed is nagegaan waar en hoeveel voorzieningen met een ontmoetings- of dagbestedingsfunctie er zijn en hoe deze zich verhouden tot het Bredaas gemiddelde. Er is daarbij geen rekening gehouden met het aantal inwoners in het woongebied. Het aantal voorzieningen met een ontmoetingsfunctie meer dan gemiddeld in Breda. Een voorziening voor dagbesteding VG of LG is er niet. (kaart 2). Figuur 9. Wijkvoorziening ontmoeting- en dagbesteding bij welzijnsen zorgorganisaties 2014 Ontmoeten en Ontmoeten bij Dagbesteding dagbesteding welzijnsvoorziening voorziening zorgvoorziening VG of LG 2. Haagse Beemden NW Totaal Gemiddeld 1,6 1,6 2,1 Kaart 2. Ligging maatschappelijk voorzieningen met wijkfunctie ontmoeting- en dagbesteding bij welzijnsen zorgorganisaties 7

8 Rapportcijfer woonomgeving 2013 Indicator verloedering 2013 Score publieke ruimte Ned= Leefbarometer Score niveau voorzieningen Ned= Leefbarometer Figuur 10 Figuur 6. Aanwezigheid medische basisvoorzieningen per 1000 inwoners 2014 (bron Akse Media) Medisch 1) score op 5 Woongebied Huisarts Fysiotherapeut Tandarts Wijkgebouw Zorgkruispunt 2) medisch 2 Haagse Beemden NW 0,52 0,63 0,23 0,06 0,06 Gemiddeld Breda Totaal aantal Breda 0,6 0,8 0,3 0,1 0, ) Indien er een gezondheidscentrum is tellen meerdere huisartsen voor één, bij GWI is afstand ook belangrijk 2) Wijkgericht multifunctioneel voorzieningencentrum in centrale zone van het w oongebied De aanwezigheid van een aantal basisvoorzieningen (huisarts, fysiotherapie, tandarts, wijkgebouw en een zorgkruispunt) is voor de doelgroep van vitaal belang. De aanwezigheid van basisvoorzieningen ligt op het Bredaas gemiddelde. De beleving van de woonomgeving (figuur 11) scoort gemiddeld. Kesteren en Muizenberg scoren iets minder op verloedering. De beleving van de publieke ruimte ligt op het Bredaas gemiddelde. Heksenwiel en Overkroeten scoren goed. De voorzieningen in het woongebied scoren beneden gemiddeld. Alleen Overkroeten scoort hierin goed. Figuur 11. Beleving inwoners (rapportcijfer/indicator) en feiten over publieke ruimte en voorzieningen (scores) Woongebied en buurten 03 Haagse Beemden NW 7,3 3, Kesteren (0602) 6,9 4, Muizenberg (0603) 7,2 4, Heksenwiel (0604) 7,4 3, Overkroeten (0605) 7,6 3, Kroeten (0606) 7,5 3, Breda 7,4 3, Score publieke ruimte (waarde verkochte huurwoningen, aandeel sloop, geluidsbelasting railverkeer, geluidsbelasting totaal, nabijheid groot water, groene ruimte tussen vroeg naoorlogse bouw, water in de wijk, uitzicht op binnenwater) Score voorzieningenniveau (nabijheid supermarkt, nabijheid bankfiliaal, nabijheid groot winkelcentrum) Constateringen woonomgeving en voorzieningen De aanwezigheid van (medische) basisvoorzieningen is gemiddeld. De beleving van de woonomgeving is gemiddeld. De score voor de publieke ruimte is beter dan in Breda. Het voorzieningenniveau scoort beneden gemiddeld. Overkroeten is hier een uitzondering op en scoort op beide aspecten goed. 5. Welzijn en zorg Er is onder de bewoners onderzoek gedaan naar de beleving van de welzijnsaspecten in het gebied (figuur 12) Daarnaast is onderzoek gedaan naar enkele zorgaspecten en de beleving van de eigen gezondheid (figuur 13). De cijfers zijn gerelateerd aan het Bredaas gemiddelde. 8

9 % WMO (naar vervoer, woning of huishoudelijke hulp) 2014 Woonvoorziening WMO 2014 Mantelzorg ontvangen 2014 Mantelzorg geven 2014 (Potentieel) aanbod vrijwilligers 2014 % kwetsbare Bredanaars 2014 Actieve culturere participatie 2014 % inwoners dat eigen gezondheid goed vind 2012 Beleving van onveiligheid in de buurt 2013 Indicator sociale cohesie (omgang in buurt, thuis voelen) 2013 Rapportcijfer leefbaarheid 2013 Overlast van groepen jongeren komt vaak voor 2013 Score eenzaamheid 2012 Figuur 12. Belevingsaspecten inwoners over welzijn Woongebied en buurten 03 Haagse Beemden NW 25% 5,7 7,3 13% 2,6 Kesteren (0602) 29% 5,3 6,9 8% 2,8 Muizenberg (0603) 41% 5,6 7,2 18% 2,7 Heksenwiel (0604) 18% 6,1 7,3 18% 2,7 Overkroeten (0605) 18% 5,9 7,5 8% 2,4 Kroeten (0606) 21% 5,6 7,5 14% 2,4 Breda 26% 6 7,3 12% 2,6 Bij de beleving van de welzijnsaspecten scoort het woongebied gelijk aan het Bredaas gemiddelde. In Muizenberg beleeft men meer onveiligheid. In Kesteren scoren sociale cohesie, leefbaarheid en eenzaamheid beneden gemiddeld. In Overkroeten en Kroeten wordt relatief weinig eenzaamheid ervaren. Figuur 13. Belevingsaspecten inwoners en scores over zorg Woongebied en buurten 03 Haagse Beemden NW 6,1% 0,8% 7,4% 25,9% 27,8% 40% 35,2% 71% Kesteren (0602) 4,7% 52% 68% Muizenberg (0603) 5,0% 42% 68% Heksenwiel (0604) 9,3% 38% 70% Overkroeten (0605) 6,0% 34% 74% Kroeten (0606) 3,0% 35% 74% Breda 7,3% 1,1% 6,7% 26,1% 41,9% 37% 40,6% 71% De zorgaspecten scoren rond het Bredaas gemiddelde. Het aantal vrijwilligers is laag. Het gebruik van Wmo-voorzieningen is in Kesteren en Kroeten relatief laag, in de overige buurten gemiddeld. Kesteren kent relatief meer kwetsbare Bredanaars. De afgelopen jaren zijn er 144 (0,8%) Wmo-woonvoorzieningen verstrekt. Het aandeel mensen dat hun gezondheid als goed beoordeeld is gemiddeld. Constateringen beleving welzijn en zorg Het gebruik van Wmo-woonvoorzieningen is gemiddeld. Bij stijging van het aantal en aandeel 55+ers ontstaat een tekort aan het aantal mantelzorgers en vrijwilligers. Het aandeel mensen dat hun gezondheid als goed beoordeeld is gemiddeld. 9