Onderzoeksrapport DSO/Programmamanagement, Strategie en Onderzoek

Transcriptie

1 Onderzoeksrapport DSO/Programmamanagement, Strategie en Onderzoek WONEN VOOR SENIOREN DEN HAAG

2 2

3 Onderzoeksrapport DSO/Programmamanagement, Strategie en Onderzoek WONEN VOOR SENIOREN DEN HAAG 2014

4 COLOFON Uitgave Gemeente Den Haag DSO / Programmamanagement, Strategie en Onderzoek Juni 2015 Inlichtingen DSO/Wonen. Maaike Vegter ( ) maaike.vegter@denhaag.nl DSO/Programmamanagement, Strategie en Onderzoek. Wim van Bogerijen ( ) wim.vanbogerijen@denhaag.nl). Rob Gieb ( ) rob.gieb@denhaag.nl De Dienst Stedelijke Ontwikkeling aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid inzake het gebruik en toepassing van de gepresenteerde gegevens. Afwijkingen in absolute aantallen en % kunnen worden veroorzaakt door afronden. Bij gebruik van cijfers is bronvermelding verplicht. 2

5 INHOUDSOPGAVE 1 Inleiding Senioren in Den Haag Nu en in de toekomst De stadsdelen Intramuraal en zelfstandig wonenden 75 plus Huishoudenssituatie 75 plus Woonsituatie 75 plus Woonbehoefte senioren in de toekomst Voorraad aan nultredenwoningen Behoefte aan nultredenwoningen Voorzieningen

6 4

7 1 INLEIDING Aanleiding en achtergrond Er vinden grote hervormingen plaats in de zorg. Dit betekent o.a. dat het aantal intramurale plekken voor ouderen wordt verminderd en dat zij langer en/of vaker zelfstandig wonen. Maar ook andere ontwikkelingen, zoals bezuinigingen en decentralisaties in de zorg, vergrijzing, economische ontwikkelingen en ontwikkelingen in woonwensen en leefstijlen zijn van invloed op de ontwikkeling van de huisvestingsbehoefte van ouderen. Zowel bij DSO als bij OCW bestaat de behoefte om de kennis over de huisvesting- en zorgbehoefte verder uit te diepen en concretiseren op gebieds(locatie)niveau en per doelgroep. Om te beginnen met inzicht in de aantallen senioren nu en in de toekomst, hun huishoudensamenstelling en woonsituatie en in de nabijheid van de voor hen relevante voorzieningen. Dit als stap om te komen tot een verdere samenwerking in een wonen/zorgaanpak (op maat). Doelstelling De scan is gericht op het - per stadsdeel - verkrijgen van kennis en inzicht met betrekking tot de stand van zaken en de opgave op het gebied van wonen voor ouderen. Ten einde: per stadsdeel oplossingen en kansen op maat te kunnen ontwikkelen voor huisvesting van ouderen, al dan niet in combinatie met zorg en welzijn. Leeswijzer Het rapport geeft kwantitatief inzicht in de senioren in Den Haag nu en in de toekomst en in hun huishoudensamenstelling en huisvestingssituatie (hoofdstuk 2). Voorts wordt een indicatie gegeven van de ontwikkeling van de kwantitatieve woningbehoefte van senioren (hoofdstuk 3). Aan de hand van kaartbeelden wordt inzicht gegeven in welke voorzieningen voor senioren in de nabijheid beschikbaar zijn (hoofdstuk 4). Bronnen De rapportage is gebaseerd op de Basis registratie personen (BRP), het bestand onroerende zaken (OZB) en bevolkingsprognoses. De doorkijk naar 2040 van het aantal senioren en hun woningbehoefte is gebaseerd op berekeningen van ABF met het Fortunamodel 2012 en is indicatief. In de tweede helft van 2015 wordt deze prognose geactualiseerd. Voor de relevante voorzieningen is gebruik gemaakt van diverse bronnen. Bij de actualiteit en volledigheid van deze bronnen moet echter een voorbehoud worden gemaakt. 5

8 6

9 2 SENIOREN IN DEN HAAG 2.1 NU EN IN TOEKOMST Zo n Hagenaars zijn per plus. Dat is ruim 6% van de Haagse bevolking. Deze leeftijdsgroep groeit tot beperkt ( personen) en daarna fors tot bijna 10% van de Haagse bevolking in De leeftijdsgroep daaronder, de 55 tot 75 jarigen, omvat bijna Hagenaars. Dat is bijna 19% van de totale bevolking. Deze jongere groep senioren groeit gestaag door tot bijna 21% van de Haagse bevolking in Daarna is de groei er uit. Figuur 1. Huidig en toekomstig aantal senioren in Den Haag Bron: BRP2015, bevolkingsprognose Den Haag 2014, ABF/Fortuna De prognose tot 2020 is gebaseerd op de Bevolkingsprognose Den Haag 2015, Den Haag, DSO/PSO. 2 De prognose tot 2040 is gebaseerd op ABF/Fortuna 2013, dat consistent is met de landelijke Primosprognose. Het Fortunamodel vertaalt de bevolkingsontwikkeling ook in een woningbehoefteontwikkeling (zie ook hoofdstuk 3). In de range aan bevolkingstoename die de verschillende landelijke prognoses voor Den Haag laten zien zit de Primosprognose (en dus ook Fortuna) aan de bovenkant. De resultaten van de prognose moeten als indicatief worden gezien. 7

10 Figuur 2. Huidig en toekomstig percentage senioren in Den Haag Bron: BRP2015, bevolkingsprognose Den Haag 2014, ABF/Fortuna DE STADSDELEN Tussen de stadsdelen zijn aanzienlijke verschillen, zowel in de mate van huidige vergrijzing als in de prognoses. Stadsdelen die minder vergrijsd zijn, zijn Laak en Leidschenveen-Ypenburg. Het grootste aantal 75 plussers woont in Escamp (per bijna ) en in Loosduinen (bijna 6.200). Loosduinen en Haagse Hout zijn relatief het meest vergrijsd (resp. 13,5% en 10,4% 75 plussers). Het stadsdeel met de minste jarigen is Laak (5.600), de meeste jarigen wonen in Escamp (19.900). Figuur 3. Aantal senioren in Den Haag per stadsdeel per

11 Bron: BRP Kaart 1. Aantal 75 plussers per stadsdeel, Bron: DHIC/BRP Figuur 4. Percentage senioren in Den Haag per stadsdeel per Bron: BRP Kaart 2. Percentage 75 plussers per stadsdeel, Bron: DHIC/BRP 9

12 Prognose senioren in de stadsdelen De stadsdelen verschillen ook aanzienlijk qua toekomstige ontwikkeling. Het aantal en aandeel jarigen neemt in Laak, Haagse Hout en vooral Leidschenveen-Ypenburg toe. In de andere stadsdelen daalt deze populatie op termijn in aantal en in aandeel. Tussen 2015 en 2020 loopt de ontwikkeling uiteen van +6% in Haagse Hout tot +28% in Leidschenveen-Ypenburg. Tussen 2015 en 2040 worden de verschillen nog groter; van een daling van -11% in Segbroek tot een stijging van 126% in Leidschenveen-Ypenburg. Figuur 5. Aantal 55plussers in Den Haag per stadsdeel, prognose (indicatief) Bron: BRP2015, bevolkingsprognose Den Haag 2014, ABF/Fortuna 2012 Figuur 6. Percentage 55plussers in Den Haag per stadsdeel, prognose (indicatief) Bron: BRP 2015, bevolkingsprognose Den Haag 2014, ABF/Fortuna

13 In de meeste stadsdelen neemt het aantal en aandeel 75plussers fors toe. In Escamp en Haagse Hout is er echter in eerste aanleg, tot 2020, nog sprake van een afname. Verschillen tussen de stadsdelen lopen nu uiteen van plussers in Leidschenveen-Ypenburg tot in Loosduinen. Het aandeel ten opzichte van totale bevolking loopt uiteen van 2% in Leidschenveen-Ypenburg tot 13% in Loosduinen. De relatief grootste stijging tussen 2015 en 2020 is te vinden in Leidschenveen-Ypenburg (42%) en de grootste daling in Escamp en Haagse Hout (beiden -3%). Tussen 2015 en 2040 blijven er enorme verschillen in stijging, van 31% in Haagse Hout tot een verzesvoudiging in Leidschenveen-Ypenburg. Figuur 7. Aantal 75plussers in Den Haag per stadsdeel, prognose (indicatief) Bron: BRP 2015, bevolkingsprognose Den Haag 2014, ABF/Fortuna 2012 Figuur 8. Percentage 75plussers in Den Haag per stadsdeel, prognose (indicatief) Bron: BRP 2015, bevolkingsprognose Den Haag 2014, ABF/Fortuna

14 2.3 INTRAMURAAL EN ZELFSTANDIG WONENDEN Van de ruim plussers in Den Haag verblijven er ca intramuraal (stand ). Dat is bijna 12% van de 75-plussers. De stadsdelen met het grootste aantal intramurale 75plussers zijn Escamp en Loosduinen. Er zijn 64 verzorgings- en verpleeghuizen, met concentraties in delen van Loosduinen, Escamp en Scheveningen. Figuur 9. Aantal zelfstandig wonende en intramurale 75plussers in Den Haag per stadsdeel, per Bron: BRP 2014 De stadsdelen met de meeste zelfstandig wonende 75 plussers zijn Escamp, Loosduinen, Haagse Hout en Scheveningen. De grotere concentraties van zelfstandig wonende 75-plussers bevinden zich aan de randen van de stad. Met name in gebieden langs de Lozerlaan en elders in Escamp en Loosduinen. Daarnaast in de wijken langs de kust ten noorden van de haven, Scheveningen en Belgisch park, en in de gebieden tegen Wassenaar aan; Mariahoeve, Marlot, Duinzigt. In de overige stadsdelen bevinden zich kleinere concentraties, met name in de Bomenbuurt, Schilderswijk, Archipel en Laakkwartier-Oost. Veel woonzorgcentra liggen in de nabijheid van een concentraties van zelfstandig wonende 75 plussers. 12

15 Kaart 3 Concentratie van zelfstandig wonende 75 plussers in Den Haag per en verzorging en verpleeghuizen Bron: BRP 2014 In het navolgende wordt nader ingegaan op de leef- en woonsituatie van de zelfstandig wonende 75- plussers. De grens van 75 jaar wordt gehanteerd omdat vanaf deze leeftijd de zorgbehoefte gemiddeld genomen fors toeneemt. 2.4 HUISHOUDENSSITUATIE ZELFSTANDIG WONENDEN 75+ Van de bijna zelfstandig wonende 75 plussers zijn er ruim alleenstaand (bijna 60%) en zijn er bijna (ruim 40%) lid van een meerpersoonshuishouden. Het aandeel alleenstaanden bedraagt in alle stadsdelen ongeveer 60%. Uitzondering is Leidschenveen-Ypenburg, waar nog geen 40% van de 75plussers alleenstaand is. Figuur 10. Aantal zelfstandig wonende 75plussers in Den Haag naar huishoudenssituatie, per stadsdeel, per Bron: BRP

16 Kaart 4 Concentratie van zelfstandig wonende alleenstaande 75 plussers in Den Haag per Bron: BRP WOONSITUATIE ZELFSTANDIG WONENDE plussers in huur en koop 33% van de 75-plussers woont in een koopwoning, 20% in een particuliere huurwoning en 47% in een sociale huurwoning. Het hoogste % dat in een koopwoning woont is te vinden in Segbroek (55%), het hoogste % in particuliere huur (28%) ook. In Escamp woont het hoogste % zelfstandig wonende 75 plussers in sociale huur (71%). Figuur 11. Aantal zelfstandig wonende 75plussers in Den Haag in koop, sociale huur en particuliere huur, per stadsdeel, per Bron: BRP2014, OZB

17 Figuur 12. Percentage zelfstandig wonende 75plussers in Den Haag in koop, sociale huur en particuliere huur, per stadsdeel, per Bron: BRP2014, OZB2014 Kaart 5 Concentratie van 75plussers in sociale huurwoningen in Den Haag per Bron: BRP en OZB plussers in nultredenwoningen 3 Van de zelfstandig wonende 75plussers in Den Haag (per ) wonen er bijna (63%) in een nultrede-woning. Dit zijn gelijkvloerse woningen op de begane grond of bereikbaar per lift. Aanpasbaar gebouwde woningen die niet aan deze criteria voldoen vallen hier dus buiten. Andersom wonen dus ruim plussers (37%) in woningen die niet zonder traplopen (intern of extern) toegankelijk zijn. 3 Nultredenwoning: gelijkvloerse woningen op begane grond of bereikbaar per lift waaronder corporatiewoningen met ster. Nb. aanpasbaar gebouwde woningen die niet aan deze criteria voldoen vallen hier dus buiten. Eengezinswoningen voldoen eveneens niet. 15

18 Figuur 13 Aantal zelfstandig wonende 75plussers in Den Haag in nultredenwoningen en woningen die niet zonder traplopen toegankelijk zijn, per stadsdeel, per Bron: BRP2014, OZB2014 De stadsdelen die het meeste afwijken zijn Segbroek (52%) en Loosduinen (70%). Figuur 14 Percentage zelfstandig wonende 75plussers in Den Haag in nultredenwoningen en woningen die niet zonder traplopen toegankelijk zijn, per stadsdeel, per Bron: BRP2014, OZB

19 Kaart 6 Concentratie van 75pussers in nultredenwoningen in Den Haag Bron: BRP en OZB 2014 Kaart 7 Concentratie van 75pussers in woningen die niet zonder traplopen (intern en/of extern) toegankelijk zijn in Den Haag Bron: BRP en OZB

20 18

21 3 WOONBEHOEFTE 3.1 VOORRAAD AAN NULTREDENWONINGEN In totaal zijn er in Den Haag bijna nultredenwoningen, waaronder ruim corporatiewoningen met een ster 4. Dat is 34% van alle woningen. De stadsdelen met de meeste nultredenwoningen zijn Escamp (bijna ) en Centrum (bijna ). In Leidschenveen- Ypenburg liggen de minste nultrede-woningen (nog geen 3.500). De meeste corporatiewoningen met een of meer sterren liggen in Escamp (ca ) en in stadsdeel centrum (ca ). Figuur 16. Aantal woningen in Den Haag naar geschiktheid voor bewoning door ouderen, per stadsdeel, per Bron: OZB 2014 In Loosduinen en Haagse Hout is het percentage nultredenwoningen ten opzichte van de totale woningvoorraad het hoogst, namelijk 45%. In Leidschenveen-Ypenburg het laagst, namelijk 20%. 4 De Sociale Verhuurders Haaglanden hebben een deel van hun woningvoorraad beschreven met behulp van een sterrenclassificatie die de toegankelijkheid aangeeft. 1 ster betekent: gelijkvloerse woning, 2 sterren is een rollatorwoning, 3 sterren is een rolstoelwoning en 4 sterren is een extra ruime rolstoelwoning. 19

22 Figuur 17. Percentage nultredenwoningen (incl sterren) in Den Haag, per stadsdeel, per Bron: OZB 2014 Van de nultredenwoningen is 40% koop, 22% particuliere huur en 38% sociale huur. Het hoogste percentage koop is in Segbroek te vinden (56%), het laagste in Centrum (25%). Het hoogste percentage particuliere huur in Haagse Hout (28%) en het laagste in Laak (18%). Het hoogste percentage sociaal in Centrum (52%) en het laagste in Segbroek (18%). Figuur 18. Nultredenwoningen (incl sterren) in Den Haag naar eigendomscategorie, per stadsdeel, per Bron: OZB 2014 Van de nultrede-woning in de sociale sector heeft 37% een ster. Dit zijn woningen, waarvan er ongeveer in de stadsdelen Escamp en Centrum te vinden zijn. In Leidschenveen- Ypenburg zijn er slechts 200 te vinden en in Segbroek nog geen 400. In de stadsdelen Escamp, Scheveningen, Centrum en Haagse Hout ligt het gemiddelde hoger dan het stedelijk gemiddelde (tot 48%), in de andere stadsdelen lager, met als laagste aandeel 13% in Leidschenveen-Ypenburg. 20

23 3.2 BEHOEFTE AAN NULTREDENWONINGEN De toekomstige behoefte aan nultredenwoningen is gebaseerd op een berekening uit 2013 van bureau ABF met het zogenaamde Fortunamodel. De in paragraaf 2.3 weergeven prognose van jarigen en 75plussers tot 2040 is daar ook op gebaseerd. Het model vertaalt de omvang en samenstelling van de bevolking op basis van de huidige huishoudensvorming en woonvoorkeuren naar een woningbehoefte. De effecten van extramuralisering zijn in dit model ook meegenomen. In de tweede helft van 2015 wordt de prognose geactualiseerd aan de hand van de dan bekende inzichten in onder meer de toekomstige woningproductie. De totale behoefte aan nultredenwoningen (van zowel 75plussers als van andere doelgroepen op de woningmarkt) groeit volgens het Fortunamodel van in 2015 naar in 2020 (+7%) en naar ruim in 2040 (+24%). Deze behoefte neemt in elk stadsdeel toe. Tot 2020 is de sterkste groei in Leidschenveen-Ypenburg (+27%) en kleinste in Segbroek en Haagse Hout (+4%). Tot 2040 blijft in Leidschenveen-Ypenburg de groei veel sterker dan elders (+113%) en in Segbroek het kleinst (+9%). Figuur 19. Raming van totale behoefte aan nultredenwoningen in Den Haag, per stadsdeel, per Bron: ABF/Fortuna 2013 De behoefte afgezet tegen de huidige voorraad aan nultredenwoningen geeft een indicatie van eventuele (theoretische) kwantitatieve tekorten. Theoretisch omdat in deze raming geen rekening wordt gehouden met de feitelijke aanwezige verdeling van 75plussers en andere doelgroepen over de woningvoorraad. Ook wordt in deze raming geen rekening gehouden met de gewenste kwaliteit, eigendomsverhouding en betaalbaarheid en met de sloop en nieuwbouw over deze periode. In de meeste stadsdelen zijn er momenteel in beginsel voldoende nultredenwoningen om alle doelgroepen, inclusief 75plusssers, te huisvesten. Uitzondering is Leidschenveen-Ypenburg, waar in feite nu al sprake is van een (gering) kwantitatief tekort en waar dat tekort verder oploopt. Na 2020 ontstaan ook in Loosduinen en Escamp kwantitatieve tekorten. Het gegeven dat er in de meeste stadsdelen in kwantitatieve zin voldoende nultredenwoningen aanwezig om in de huisvestingsbehoefte van 75plussers te voorzien, betekent niet dat 75plussers 21

24 allemaal adequaat gehuisvest zijn of kunnen worden. Immers, de behoefteraming biedt geen inzicht in de mate waarin sprake is van een kwalitatieve mismatch tussen behoefte en woningvoorraad qua betaalbaarheid, eigendomssituatie, locatie en in de beschikbaarheid van deze woningen voor 75plussers. Figuur 14. Behoefte minus voorraad nultredenwoningen (voorraad per ), per stadsdeel) Bron: ABF/Fortuna 2013 en OZB

25 4 VOORZIENINGEN Bronnen Voor veel ouderen is de nabijheid van allerlei voorzieningen en welzijnsfuncties van cruciaal belang voor het zelfstandig kunnen (blijven) wonen. Onderstaande kaartbeelden geven inzicht in de nabijheid van een aantal van die voorzieningen bij 75plussers. Natuurlijk kunnen ook veel andere voorzieningen en welzijnsfuncties relevant zijn (bijvoorbeeld ontmoetingsplekken of postkantoren). De gekozen voorzieningen kunnen beschouwd worden als een dwarsdoorsnede van voorzieningen die voor de meeste ouderen relevant zullen zijn. In een nadere beschouwing per stadsdeel kunnen er ook analyses van andere voorzieningen en functies gemaakt worden, bijvoorbeeld op basis van de behoeften die de ouderen in het stadsdeel zelf uiten. Er is gekozen om een afstand binnen 500 meter als nabij te beschouwen. Ook deze keuze is vrij arbitrair en kan op stadsdeelniveau anders ingevuld worden. Bij de interpretatie van die kaarten moet evenwel een slag om de arm worden gehouden omdat het steeds momentopnamen betreft en niet van alle voorzieningen eenduidige en actuele registraties beschikbaar zijn. Voor de ene voorziening geldt dat natuurlijk in sterkere mate dan voor de ander, maar duidelijk zal zijn dat bv. huisartsposten of fysiotherapeuten wel eens van locatie kunnen veranderen, zich nieuw vestigen of juist stoppen. Voor supermarkten geldt dat ook. Openbaarvervoer voorzieningen In Loosduinen waar de meeste 75 plussers wonen is ten oosten van de Lozerlaan een dicht netwerk aan OV-haltes aanwezig (< 500m), ook in de gebieden waar relatief meer 75-plussers wonen. Aan de andere kant van de Lozerlaan is het aanbod zeer beperkt. In de stadsdelen Scheveningen, Centrum en Laak een dichtnetwerk aan OV-haltes aanwezig (< 500m), ook in de gebieden waar relatief meer 75-plussers wonen. Dit zelfde geldt voor het stadsdeel Escamp, behalve dat aan de rand van Wateringse veld (waar weinig 75-plussers wonen) minder OV-haltes zijn, mogelijk wel buiten Den Haag. Ook in het stadsdeel Segbroek er is een dicht netwerk aan OV-haltes aanwezig (< 500m). Het valt op dat in de gebieden waar meer 75-plussers wonen, er alleen aan de randen OV-haltes te vinden zijn. In het stadsdeel Haagse Hout is ook een dichtnetwerk aan OV-haltes (<500), behalve in de strook van het Haagse bos. In Leidschenveen-Ypenburg is er, behalve rondom het Prins Clausplein en in de Vlietzone, een redelijk dicht netwerk aan OV-haltes aanwezig. Op veel plekken echter niet binnen de 500m. In de gebieden waar nu 75-plussers zelfstandig wonen wel. 23

26 Kaart 8 Concentratie van zelfstandig wonende alleenstaande 75 plussers in Den Haag en OV-haltes per Bron: BRP2014 en HTM Supermarkten In de stadsdelen Loosduinen, Segbroek, Scheveningen, Laak zijn niet overal in de stadsdelen supermarkten binnen 500m voor handen. In de gebieden met een hogere dichtheid aan 75-plussers wel. In Escamp zijn niet overal supermarkten binnen 500m voor handen. Juist in gebieden met grotere concentraties aan 75-plussers is de supermarkt soms verder weg. In stadsdeel Centrum zijn bijna overal supermarkten binnen 500m bereikbaar. Ook in gebieden met een hogere dichtheid aan 75- plussers. In het stadsdeel Haagse Hout zijn supermarkten niet overal binnen 500m aanwezig, maar in de gebieden met een hogere dichtheid aan 75-plussers wel. In Leidschenveen-Ypenburg zijn maar op twee plekken in dit stadsdeel zijn gebieden waar supermarkten binnen 500m voor handen zijn. 24

27 Kaart 9 Concentratie van zelfstandig wonende alleenstaande 75 plussers in Den Haag en supermarkten per Bron: BRP2014 en Locatus 2014 Huisartsen Stadsdeel Aantal huisartsenpraktijken Opmerkingen/opvallend Loosduinen 6 Waldeck wonen veel 75+ maar geen huisarts in nabijheid van concentratie 75plussers Escamp 18 Gebieden met concentratie 75+ minder huisartsen Segbroek 27 Op de meeste plekken binnen de 400m Scheveningen 19 Gebieden waar veel 75+ wonen, huisarts binnen 400m Duindorp heeft geen huisarts Centrum 27 Op de meeste plekken binnen huisarts binnen 400m zeker in de 75+ gebieden Laak 6 Op de meeste plekken huisarts binnen 400m Laakkwartier-Oost heeft grotere concentratie 75+ maar geen huisarts Haagse Hout 8 Op veel plekken geen huisarts binnen 400m Leidschenveen- Ypenburg 4 Kleinste aantal huisartsen in Den Haag. Alleen in de centra van wijken huisartsen binnen 400m. Daar wonen ook de meeste

28 Kaart 10 Concentratie van zelfstandig wonende alleenstaande 75 plussers in Den Haag en huisartsenpraktijken per Bron: BRP2014 en Sociale Kaart/OCW 2014 Kaart 11 Concentratie van zelfstandig wonende alleenstaande 75 plussers in Den Haag en huisarts op max 400m, per Bron: BRP2014 en Sociale Kaart/OCW

29 Kaart 12 Concentratie van zelfstandig wonende alleenstaande 75 plussers in Den Haag en apotheken per Bron: BRP2014 en Sociale Kaart/OCW 2014 Kaart 13 Concentratie van zelfstandig wonende alleenstaande 75 plussers in Den Haag en Fysiotherapie per Bron: BRP2014 en Sociale Kaart/OCW

30 Kaart 14 Concentratie van zelfstandig wonende 75 plussers in Den Haag per en verzorging- en verpleeghuizen Bron: BRP2014 en DSO Servicepunten Stadsdeel Aantal Servicepunten Opmerkingen/opvallend Loosduinen 2 In gebieden waar meer 75+plus wonen maar niet overal binnen 500m. Escamp 4 Verspreid over het stadsdeel en dus niet overal binnen 500m. Segbroek 2 Vlakbij elkaar en niet in de 75+ gebieden. Scheveningen 1 Kleinste aantal in Den Haag. Wel in de wijk waar meer 75+ wonen. Centrum 5 Grootste aantal in Den Haag. Liggen verspreid en ook in gebied waar meer 75+ wonen. Laak 3 Liggen verspreid en ook in gebieden waar meer 75+ wonen Haagse Hout 3 Liggen verspreid maar niet in of nabij Duinzigt waar meer 75+ wonen Leidschenveen- Ypenburg 2 Liggen in het centrum van de wijken waar ook meer 75+ wonen 28

31 Kaart 15 Concentratie van zelfstandig wonende alleenstaande 75 plussers in Den Haag, diverse welzijnsvoorzieningen en verzorgings- en verpleeghuizen per Bron: BRP2014 en OCW Kaart 16 Concentratie van zelfstandig wonende alleenstaande 75 plussers in Den Haag en bibliotheken per Bron: BRP2014 en OCW 29