Het Nederlandse onderwijsachterstandenbeleid: bewezen effectief?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Het Nederlandse onderwijsachterstandenbeleid: bewezen effectief?"

Transcriptie

1 Het Nederlandse onderwijsachterstandenbeleid: bewezen effectief? dr. Geert Driessen ITS Radboud Universiteit Nijmegen

2 Achterstandenbeleid Algemene doel Bestrijden achterstanden die het gevolg zijn van sociale, economische en culturele factoren in de thuissituatie

3 Beleidsontwikkelingen Lokale voorlopers Jaren 70: OSM, GEON, Innovatieproject A dam Landelijk 1974: Onderwijsstimuleringsbeleid (OSB) 1981: Culturele-minderhedenbeleid (CuMi-beleid) 1985: Onderwijsvoorrangsbeleid (OVB) 1998: Onderwijsachterstandenbeleid (OAB)

4 Ontwikkelingen Perspectief deficiet differentie deficiet Regie lokaal centraal lokaal Periode vroeg bestrijding (later) preventie (vroeger) Doelgroepen milieu milieu // etniciteit milieu + etniciteit milieu (opleiding) Omvang doelgroep 1995: 39% 2012: 12%

5 Instrumenten Bij ongeveer gelijkblijvende doelen, onder invloed van politieke, demografische en onderwijskundige ontwikkelingen: steeds nieuwe instrumenten aanpassing bestaande instrumenten Maar vrijwel onveranderd: nauwelijks vooraf onderzocht of het werkt veel lokale autonomie en vrijheid invulling/uitvoering (schoolbesturen, gemeenten, instellingen)

6 De gewichtenregeling Belangrijkste instrument (> 400M) Groepsgewijze vs. individuele benadering Aanscherping criteria Validiteit: doelgroepindicator x criteriumvariabele: r= Inzet middelen Monitoringstudies Allochtone doelgroep: inhaalslag, maar achterstand; autochtone doelgroep: achteruitgang Geen uitspraken mogelijk over effectiviteit

7 VVE Speerpunt (> 400M) Home- en center-based VVE-programma s in kdv, psz en kleutergroepen Decentralisatie Variatie criteria, uitvoering; relatie programma? VS veel onderzoek; effectief, maar NL nauwelijks onderzoek; niets bewezen effectief Problemen: leidsters; ouders; achterstand/zorg; indicatie programma

8 ICO Multiculturele samenleving: niet-cognitieve en cognitieve doelen, waarden/normen, culturen, tolerantie Voorschriften, doelen, doelgroepen; geen effectonderzoek Burgerschap en sociale integratie Participatie samenleving Verplicht, voorschriften, doelgroepen; geen effectonderzoek; Inspectie: zwaar onvoldoende

9 Tweetalig onderwijs, OETC Tweetalige opvangprogramma s Moedertaalonderwijs (OETC, OET, OALT) Doel: reïntegratie bestrijding onderwijsachterstanden cultuurbehoud Veronderstelling: eerst eigen taal, daarna Nederlands Problemen: doelen; leerkrachten; lesmateriaal; relatie met reguliere onderwijs; moedertaal eigen taal; politiek geen steun Nauwelijks onderzoek; leerlingen leerden weinig/niets

10 NT2, taalbeleid NT2 Nederlandse taal kernpunt beleid Inventariserend, beschrijvend onderzoek; nauwelijks effectonderzoek Effecten: leerlinggebonden factoren Pilots taalbeleid onderwijsachterstanden Aanpak alle zwakke lln. Ondersteuning experts taal/lezen Deels succesvol Succes: differentiatie, opbrengstgericht werken

11 Klassenverkleining Niet-bewuste inzet (vanuit gewichtenregeling) Bewuste inzet (beleid): lkr./ll.-ratio individuele aandacht kwaliteit STAR-experiment: lln. Recent internationaal onderzoek: geen duidelijke samenhangen NL onderzoek: tegengestelde effecten, ook positieve effecten grote klassen, differentiële effecten (leeftijd, goede/zwakke lln.)

12 Gemengde scholen Beleid Afspraken gemeenten schoolbesturen; oudergroepen Juridische obstakels, praktische mogelijkheden, draagvlak (witte) ouders, eigen wijk: deterministisch Internationaal en NL veel onderzoek, meestal crosssectioneel Kern: extra groepseffect bovenop individueel effect Hooguit zeer gering effect, geen differentieel effect, geen cumulatief effect

13 Extra tijd, andere tijden Verwachting: meer tijd betere prestaties Varianten: jonger beginnen, kleuterbouwverlenging, zittenblijven, weekendscholen, zomerscholen, verlengde schooldag, brede scholen, dagarrangementen, huiswerkklassen, andere schooltijden (bioritme), etc. Cognitieve aspecten, vooral niet-cognitieve aspecten Nauwelijks of geen onderzoek: geen effect Relatie met reguliere schooldag, activiteiten

14 Schakelklassen Autochtone en allochtone lln. met grote taalachterstand één jaar intensief taalonderwijs, aparte klas tijdens of na schooltijd Varianten: voetklas, kopklas, parallel groep 1-8 Evaluatie positief: meer leerwinst taal, niet ten koste van rekenen; hogere Citoscores en advies; sociaalemotioneel geen nadeel Advies: schakeljaar onderdeel integrale aanpak; ook ná schakeljaar nog extra begeleiding

15 Ouderbetrokkenheid en participatie Thuis/op school; geïnstitutionaliseerd/nietgeïnstitutionaliseerd Partnerschap met buurt ( community ) Internationaal onderzoek: vaak positieve effecten, soms negatieve (reactie) NL: nauwelijks onderzoek, geen effecten op lln.

16 Conclusies en discussie 1. Op centraal niveau veel (wisselend) beleid uitgezet, op lokaal niveau op zeer uiteenlopende wijzen vorm gegeven: enorme variatie. 2. Effecten bij de doelgroepen hooguit bescheiden. 3. Überhaupt weinig onderzoek naar beleidseffectiviteit, noch ex-ante, noch ex-post en nauwelijks volgens de gouden standaard. 4. Is evidence-based onderzoek dé oplossing en ook mogelijk?

17

Dr. Geert Driessen ITS, Radboud Universiteit Nijmegen

Dr. Geert Driessen ITS, Radboud Universiteit Nijmegen Dr. Geert Driessen ITS, Radboud Universiteit Nijmegen g.driessen@its.ru.nl www.geertdriessen.nl Policy seminar CPB, 17 september 2015 Doel Voorkomen en bestrijden onderwijsachterstanden t.g.v. sociale,

Nadere informatie

Zomerscholen, Schakelklassen en soortgelijke voorzieningen

Zomerscholen, Schakelklassen en soortgelijke voorzieningen Zomerscholen, Schakelklassen en soortgelijke voorzieningen Een informatienotitie t.b.v. de bestuursafspraken G4/G33-Rijk Versie 16 januari 2012 Aanleiding De bestuursafspraken Effectief benutten van vve

Nadere informatie

Taal en nog meer taal in de schakelklas

Taal en nog meer taal in de schakelklas Sardes Speciale Editie nummer 15 november 2014 15 Karin Hoogeveen, Sardes Effectief instrument bestrijding taalachterstand Taal en nog meer taal in de schakelklas Schakelklassen zijn al jarenlang een speerpunt

Nadere informatie

Uw brief van. 19 juni 2006

Uw brief van. 19 juni 2006 De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Den Haag 19 juni 2006 Ons kenmerk WJZ/2006/24509 (2635) Uw brief van 19 juni 2006 Onderwerp Voorhang ontwerpbesluit

Nadere informatie

Naar een samenhangend onderwijsachterstandenbeleid

Naar een samenhangend onderwijsachterstandenbeleid Karin Hoogeveen Naar een samenhangend onderwijsachterstandenbeleid VVE, schakelklassen, de verlengde schooldag, zomer- en weekendscholen, projecten voor ouderbetrokkenheid en voor leesbevordering Er zijn

Nadere informatie

Schets van de Educatieve Agenda

Schets van de Educatieve Agenda Schets van de Educatieve Agenda 1. Inleiding In augustus 2006 is de tweede periode Gemeentelijk Onderwijsachterstandenbeleid (GOA) beeindigd. Vanaf augustus 2006 is een nieuw inhoudelijk kader van toepassing

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2009 2010 31 511 Beleidsdoorlichting Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Nr. 3 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN ONDERWIJS, CULTUUR EN WETENSCHAP Aan de Voorzitter

Nadere informatie

Op de voordracht van Onze Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van (datum) van, nr. WJZ/2006/ (2635), directie Wetgeving en Juridische Zaken;

Op de voordracht van Onze Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van (datum) van, nr. WJZ/2006/ (2635), directie Wetgeving en Juridische Zaken; Besluit van houdende vaststelling van het Besluit doelstelling en bekostiging onderwijsachterstandenbeleid 2006 2010. Op de voordracht van Onze Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van (datum)

Nadere informatie

Beleidskader De Haagse schakelklas Maart 2009

Beleidskader De Haagse schakelklas Maart 2009 Beleidskader De Haagse schakelklas Maart 2009 1. Inleiding Vanaf augustus 2006 realiseren gemeenten in overleg met de scholen en hun besturen schakelklassen. Dit gebeurt in het kader van het onderwijsachterstandenbeleid.

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2007 2008 30 313 Wijziging van de Wet op het primair onderwijs, de Wet op de expertisecentra en de Wet op het voortgezet onderwijs in verband met wijzigingen

Nadere informatie

De bestrijding van onderwijsachterstanden

De bestrijding van onderwijsachterstanden Het ITS maakt deel uit van de Radboud Universiteit Nijmegen De bestrijding van onderwijsachterstanden Een review van opbrengsten en effectieve aanpakken Geert Driessen DE BESTRIJDING VAN ONDERWIJSACHTERSTANDEN

Nadere informatie

Culemborgs VVE beleid 2011-2014

Culemborgs VVE beleid 2011-2014 Culemborgs VVE beleid 2011-2014 Wat is VVE? VVE staat voor voor- en vroegschoolse educatie. VVE is een programmatisch aanbod dat er op gericht is om taal- en ontwikkelingsachterstanden bij kinderen te

Nadere informatie

Doen echte kerels er wel toe?

Doen echte kerels er wel toe? Doen echte kerels er wel toe? Effecten van het geslacht van leerkrachten op de prestaties, de houding en het gedrag van leerlingen Dr. Geert Driessen ITS Nijmegen www.geertdriessen.nl Paper Onderwijs Research

Nadere informatie

Brede schoolontwikkeling in het Rotterdamse onderwijs

Brede schoolontwikkeling in het Rotterdamse onderwijs De gemeentelijke regie Xandra de Vroom Oktober 2009 Brede schoolontwikkeling in het Rotterdamse onderwijs Overzicht Rotterdamse context Doelstelling Aanpak / gemeentelijke regie Resultaat Toekomst Rotterdamse

Nadere informatie

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag. Datum 25 november 2011 Betreft Bestuursafspraken G4 en G33

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag. Datum 25 november 2011 Betreft Bestuursafspraken G4 en G33 a 1 > Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag www.rijksoverheid.nl

Nadere informatie

De werking van het onderwijsachterstandenbeleid

De werking van het onderwijsachterstandenbeleid 4 De werking van het onderwijsachterstandenbeleid Geert Driessen ITS, Radboud Universiteit De plaats waar je wieg staat, bepaalt je kansen in het leven. Dat is in een notendop het uitgangspunt van het

Nadere informatie

Schakelklas. 2 subsidiestromen. Gemeentelijke subsidie OAB (GOA) G33 afspraken / bestuursakkoord. Subsidie voor verbetering onderwijsprestaties:

Schakelklas. 2 subsidiestromen. Gemeentelijke subsidie OAB (GOA) G33 afspraken / bestuursakkoord. Subsidie voor verbetering onderwijsprestaties: 17 september 2013 2 subsidiestromen Gemeentelijke subsidie OAB (GOA) G33 afspraken / bestuursakkoord Subsidie voor verbetering onderwijsprestaties: - VVE - Leonardo - Rebound - Schakelklassen - Etc, etc

Nadere informatie

Beleidskader De Haagse schakelklas Maart 2007

Beleidskader De Haagse schakelklas Maart 2007 1 Beleidskader De Haagse schakelklas Maart 2007 1. Inleiding Vanaf augustus 2006 realiseren gemeenten in overleg met de scholen en hun besturen schakelklassen. Dit gebeurt in het kader van het onderwijsachterstandenbeleid.

Nadere informatie

Tien tips voor het inrichten van schakelklassen

Tien tips voor het inrichten van schakelklassen Tien tips voor het inrichten van schakelklassen Productie Zunderdorp Beleidsadvies & Management en Sardes Tekst Alinda van Bruggen en Karin Vaessen M.m.v. Karin Hoogeveen Tekstredactie Kees Broekhof Illustraties

Nadere informatie

Schakelklas. 2 subsidiestromen. Gemeentelijke subsidie OAB (GOA) G33 afspraken / bestuursakkoord Subsidie voor verbetering onderwijsprestaties:

Schakelklas. 2 subsidiestromen. Gemeentelijke subsidie OAB (GOA) G33 afspraken / bestuursakkoord Subsidie voor verbetering onderwijsprestaties: 17 september 2013 2 subsidiestromen Gemeentelijke subsidie OAB (GOA) G33 afspraken / bestuursakkoord Subsidie voor verbetering onderwijsprestaties: - VVE - Leonardo - Rebound - Schakelklassen - Etc, etc

Nadere informatie

Verordening op het lokaal onderwijsbeleid in de gemeente Amsterdam Bijlage 13 Voorziening Taalinterventies

Verordening op het lokaal onderwijsbeleid in de gemeente Amsterdam Bijlage 13 Voorziening Taalinterventies Verordening op het lokaal onderwijsbeleid in de gemeente Amsterdam Bijlage 13 Voorziening Taalinterventies Hoofdstuk 1 Algemene bepalingen Artikel 1. Begripsomschrijvingen In deze subsidieregeling wordt

Nadere informatie

Effectief kansenbeleid; Noodzaak en marges

Effectief kansenbeleid; Noodzaak en marges Paul Jungbluth Effectief kansenbeleid; Noodzaak en marges 16 november 2011 1 40 jaar sinds Grandia s Onderwijs en Sociaal Milieu Rupp s compensatieprogramma s Utrecht Van Calcars Innovatieproject Amsterdam

Nadere informatie

Bevorderen van integratie op de politieke agenda

Bevorderen van integratie op de politieke agenda Bevorderen van integratie op de politieke agenda Door Hans Teegelbeckers, VOS/ABB Sinds de jaren 80 wordt een maatschappelijke discussie gevoerd over etnische segregatie in het Nederlands onderwijs, de

Nadere informatie

Basisschool De Goede Herder. Schakelklas. plan

Basisschool De Goede Herder. Schakelklas. plan Basisschool De Goede Herder Schakelklas plan 2008-2009 1. Inleiding Basisschool De Goede Herder participeerde in de periode 2002-2006 in het Helmondse Onderwijs- Kansenbeleid. Met een percentage gewichtenleerlingen

Nadere informatie

43. Interculturele Samenwerking binnen de Algemene Onderwijsbond

43. Interculturele Samenwerking binnen de Algemene Onderwijsbond 43. Interculturele Samenwerking binnen de Algemene Onderwijsbond Inhoud Inleiding Van OETC-groep naar allochtonengroep Antiracisme Onderwijs in allochtone levende talen Intercultureel onderwijs Wie kan

Nadere informatie

Gemeente Den Haag. Aan de voorzitter van de Commissie Jeugd en Burgerschap. Geachte voorzitter,

Gemeente Den Haag. Aan de voorzitter van de Commissie Jeugd en Burgerschap. Geachte voorzitter, Wethouder van Onderwijs, Jeugdzaken en Sport S. Dekker Gemeente Den Haag Retouradres: Postbus 12 600, 2500 DJ Den Haag Aan de voorzitter van de Commissie Jeugd en Burgerschap Uw brief van Uw kenmerk Ons

Nadere informatie

VARIATIE IN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE

VARIATIE IN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE VARIATIE IN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE Variatie in Voor- en Vroegschoolse Educatie Een onderzoek naar de uiteenlopende wijzen waarop in gemeenten vorm wordt gegeven aan VVE Geert Driessen ITS, Radboud

Nadere informatie

Het advies voortgezet onderwijs: is de overadvisering over?

Het advies voortgezet onderwijs: is de overadvisering over? Het advies voortgezet onderwijs: is de overadvisering over? Dr. Geert Driessen ITS Nijmegen www.geertdriessen.nl Paper Onderwijs Research Dagen ORD 2005 30 mei 1 juni 2005, Gent (BE) 1. Achtergronden Sleutelpositie

Nadere informatie

Ontwikkelingen in het peuterspeelzaalwerk. Spelen in het belang van talentontwikkeling!

Ontwikkelingen in het peuterspeelzaalwerk. Spelen in het belang van talentontwikkeling! Ontwikkelingen in het peuterspeelzaalwerk Spelen in het belang van talentontwikkeling! Peuterspeelzalen en gemeente Sinds zestiger jaren vorige eeuw Vrijwilligersinitiatief soms met gemeentelijke stimuleringsubsidie,

Nadere informatie

26 november 2010 Landelijke conferentie Onderwijstijdverlenging. Walter de Wit en Inge Visser, Oberon

26 november 2010 Landelijke conferentie Onderwijstijdverlenging. Walter de Wit en Inge Visser, Oberon De procesmonitor: voortgang van de OTV pilots 26 november 2010 Landelijke conferentie Onderwijstijdverlenging Walter de Wit en Inge Visser, Oberon Programma Kennismaking Eigen sterke/zwakke punten De procesmonitor:

Nadere informatie

UITVOERINGSPROGRAMMA 2013

UITVOERINGSPROGRAMMA 2013 UITVOERINGSPROGRAMMA 2013 VVE IN HAARLEMEMRLIEDE CA. Y.Mahrach dec 2013 Inleiding Per 1 augustus 2010 is de wetgeving voor onderwijsachterstanden en voor- en vroegschoolse educatie gewijzigd. De gemeente

Nadere informatie

Gezien de voordracht van burgemeester en wethouders van 28 november 2017 (Gemeenteblad afd. 1, nr. 1568);

Gezien de voordracht van burgemeester en wethouders van 28 november 2017 (Gemeenteblad afd. 1, nr. 1568); GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van de gemeente Amsterdam Nr. 7005 11 januari 2018 Vaststellen van het beleidsplan Kansenaanpak Primair Onderwijs en Wijzigen van de Verordening op het lokaal onderwijsbeleid

Nadere informatie

- 1 - log. De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag. 15 oktober 2007 PO/ZO/07/27051

- 1 - log. De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag. 15 oktober 2007 PO/ZO/07/27051 - 1 - log De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Den Haag Ons kenmerk 15 oktober 2007 PO/ZO/07/27051 Uw brief van Onderwerp Informatie over schakelklassen

Nadere informatie

Naar integraal peuterspeelzaalwerk

Naar integraal peuterspeelzaalwerk Naar integraal peuterspeelzaalwerk Een nieuwe koers voor het peuterspeelzaalwerk in Schiedam Plaats over deze achtergrondfoto uw eigen [kleuren]foto op de voorgrond......gebruik vervolgens onderstaande

Nadere informatie

SPRAAKMAKEND. Speerpunten

SPRAAKMAKEND. Speerpunten Doel Opheffen en voorkomen achterstanden in de taalontwikkeling van alle (doelgroep-) kinderen van 0 tot 4 jaar, zodat deze kinderen een goede start in groep 1 kunnen maken. Extra middelen van Rijk, provincie

Nadere informatie

Eerste Kamer der Staten-Generaal

Eerste Kamer der Staten-Generaal Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2005 2006 30 313 Wijziging van de Wet op het primair onderwijs, de Wet op de expertisecentra en de Wet op het voortgezet onderwijs in verband met wijzigingen

Nadere informatie

Gespreksnotitie taalinterventies: de volgende stap Werkgroep Taalinterventies, 3 okt 2016

Gespreksnotitie taalinterventies: de volgende stap Werkgroep Taalinterventies, 3 okt 2016 Gespreksnotitie taalinterventies: de volgende stap Werkgroep Taalinterventies, 3 okt 2016 BBO bijlage 6.9 Inleiding en achtergrond Met het Inspectieverslag De Staat van het Onderwijs 2014-2015 is de discussie

Nadere informatie

1. de portefeuillehouder Onderwijs, Milieu & Sport te machtigen om de Bestuursafspraken VVE en verlengde leertijd te ondertekenen.

1. de portefeuillehouder Onderwijs, Milieu & Sport te machtigen om de Bestuursafspraken VVE en verlengde leertijd te ondertekenen. B en W nummer 12.0092. ; besluit d.d. 7-2-2012 Onderwerp Bestuursafspraken VVE en verlengde leertijd Burgemeester en wethouders besluiten:behoudens advies van de commissie 1. in te stemmen met de Leidse

Nadere informatie

2011D63985 INBRENG VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG

2011D63985 INBRENG VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG 20D63985 INBRENG VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG Binnen de vaste commissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap hebben enkele fracties de behoefte om vragen en opmerkingen voor te leggen over de

Nadere informatie

Het nieuwe Onderwijsachterstandenbeleid

Het nieuwe Onderwijsachterstandenbeleid Het nieuwe Onderwijsachterstandenbeleid Deel I Verandering wettelijk kader In het regeerakkoord Balkenende II was opgenomen dat het onderwijsachterstandenbeleid ingrijpend zou worden aangepast. Binnenkort

Nadere informatie

29 juni 2009 Voortgangsrapportage Kwaliteitsagenda PO "Scholen voor morgen"

29 juni 2009 Voortgangsrapportage Kwaliteitsagenda PO Scholen voor morgen a 1 > Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag www.minocw.nl

Nadere informatie

V[ C\\_ R[ C_\RT`PU\\Y`R

V[ C\\_ R[ C_\RT`PU\\Y`R VARIATIE IN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE Variatie in Voor- en Vroegschoolse Educatie Een onderzoek naar de uiteenlopende wijzen waarop in gemeenten vorm wordt gegeven aan VVE Geert Driessen ITS, Radboud

Nadere informatie

1. Gewichtenregeling: eenvoudiger en effectiever

1. Gewichtenregeling: eenvoudiger en effectiever De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Den Haag Ons kenmerk Bijlagen 19 februari 2009 PO/100261 3 Onderwerp Informatie over uitwerking impulsgebieden in gewichtenregeling

Nadere informatie

Tussentijdse evaluatie pilot taalklas schooljaar

Tussentijdse evaluatie pilot taalklas schooljaar Tussentijdse evaluatie pilot taalklas schooljaar 2013-2014 Start taalklas In oktober 2013 is de gemeente Asten in samenwerking met het schoolbestuur van stichting PRODAS gestart met een pilot taalklas

Nadere informatie

31322 Kinderopvang Aanpak onderwijsachterstanden. Brief van de staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap

31322 Kinderopvang Aanpak onderwijsachterstanden. Brief van de staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap 31322 Kinderopvang 27020 Aanpak onderwijsachterstanden Nr. 327 Brief van de staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 21

Nadere informatie

Zorg op Tijd. EIF Conferentie Nijmegen

Zorg op Tijd. EIF Conferentie Nijmegen Zorg op Tijd EIF Conferentie Nijmegen 19-11-2015 Projectpartners Project in Gouda Scholen in Gouda Onderdelen Training van professionals Overleg over de screening Bijeenkomsten met ouders Individuele

Nadere informatie

VVE-pilot Spraak Makend in Oost-Groningen

VVE-pilot Spraak Makend in Oost-Groningen VVE-pilot Spraak Makend in Oost-Groningen 1. Doel Het doel van de VVE-pilot is het taalniveau van doelgroepkinderen zoals omschreven in de notitie Spraak Makend te verbeteren. Dit betekent dat de deelnemende

Nadere informatie

Evaluatie Schakelklassen Helmond

Evaluatie Schakelklassen Helmond Evaluatie Schakelklassen Helmond 2007-2009 November 2009, Gaby Evers Inhoud Pagina Inleiding 2 Samenvatting 3 Hoofdstuk 1. Schakelklassen: deelnemers en varianten 4 1.1 Schakelklasvarianten 4 1.2 Deelnemende

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2016 2017 31 322 Kinderopvang 27 020 Aanpak onderwijsachterstanden Nr. 327 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN ONDERWIJS, CULTUUR EN WETENSCHAP Aan de Voorzitter

Nadere informatie

Deze brochure is een uitgave van het Programmabureau Onderwijs Bewijs in samenwerking met het Ministerie van OCW.

Deze brochure is een uitgave van het Programmabureau Onderwijs Bewijs in samenwerking met het Ministerie van OCW. Deze brochure is een uitgave van het Programmabureau Onderwijs Bewijs in samenwerking met het Ministerie van OCW. Programmabureau Onderwijs Bewijs Agentschap NL Postbus 93144 2509 AC Den Haag onderwijsbewijs@agentschapnl.nl

Nadere informatie

Samenvatting IBO Onderwijsachterstandenbeleid, een duwtje in de rug? (april 2017)

Samenvatting IBO Onderwijsachterstandenbeleid, een duwtje in de rug? (april 2017) Samenvatting IBO Onderwijsachterstandenbeleid, een duwtje in de rug? (april 2017) Taakopdracht IBO Het Nederlandse onderwijssysteem is een van de best presterende. Ondanks dat constateerde de Inspectie

Nadere informatie

Primair Onderwijs Onze referentie Bijlagen Resultaten

Primair Onderwijs Onze referentie Bijlagen Resultaten >Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Primair Onderwijs Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag

Nadere informatie

PRAAT MET DE RAAD kort verslag

PRAAT MET DE RAAD kort verslag PRAAT MET DE RAAD kort verslag Datum: 19 mei 2015 Spreker: Corine Laurant, namens Stichting Kinderen en Ouders Onderwerp: Stichting Kinderen en Ouders als gesubsidieerde instelling voor peuterspeelzalen

Nadere informatie

Onderwijskansen in Zuid-Limburg

Onderwijskansen in Zuid-Limburg Onderwijskansen in Zuid-Limburg Een korte presentatie van lopend cohort-onderzoek bij de Universiteit Maastricht voor Statencommissie Economie, Bestuur en Duurzaamheid Provincie Limburg, 5 september 2014,

Nadere informatie

Prestaties en loopbanen van doelgroepleerlingen in het onderwijsachterstandenbeleid

Prestaties en loopbanen van doelgroepleerlingen in het onderwijsachterstandenbeleid Prestaties en loopbanen van doelgroepleerlingen in het onderwijsachterstandenbeleid G. Ledoux, J. Roeleveld, G. Driessen, J. Cuppen & J. Meijer Stand van zaken en ontwikkelingen in de periode 1994-2007

Nadere informatie

Schoolprestaties van oude en nieuwe gewichtenleerlingen

Schoolprestaties van oude en nieuwe gewichtenleerlingen Scolprestaties van oude en nieuwe gewichtenleerlingen Jaap Roeleveld Kohnstamm Instituut, Universiteit van Amsterdam (email: jroeleveld@kohnstamm.uva.nl) Abstract Sinds de laatste wijziging van de gewichtenregeling,

Nadere informatie

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 2011 582 Besluit van 28 november 2011 tot wijziging van het Besluit specifieke uitkeringen gemeentelijk onderwijsachterstandenbeleid 2011 2014 in

Nadere informatie

Gelijke onderwijskansen in het gewoon basisonderwijs

Gelijke onderwijskansen in het gewoon basisonderwijs Gelijke onderwijskansen in het gewoon basisonderwijs Vlaams Parlement, 37-A (2017-2018) Nr. 1 Uiteenzetting in de Commissie voor Onderwijs 12 oktober 2017 1 Situering van GOK-beleid Decreet van 28 juni

Nadere informatie

The Effectiveness of Community Schools: Evidence from the Netherlands

The Effectiveness of Community Schools: Evidence from the Netherlands The Effectiveness of Community Schools: Evidence from the Netherlands Proefschrift Marieke Heers (gepromoveerd 3 oktober in Maastricht; promotoren prof.dr. W.N.J. Groot en prof.dr. H. Maassen van den Brink)

Nadere informatie

Auris-visie op onderwijs. Auris-visie op onderwijs

Auris-visie op onderwijs. Auris-visie op onderwijs Auris-visie op onderwijs Auris-visie op onderwijs oktober 2011 Koninklijke Auris Groep Auris is de professionele partner van mensen die ondersteuning nodig hebben bij horen, spreken of taal. Taal is belangrijk

Nadere informatie

Gelijke onderwijskansen in het gewoon basisonderwijs. Verslag van het Rekenhof aan het Vlaams Parlement September 2017

Gelijke onderwijskansen in het gewoon basisonderwijs. Verslag van het Rekenhof aan het Vlaams Parlement September 2017 Gelijke onderwijskansen in het gewoon basisonderwijs Verslag van het Rekenhof aan het Vlaams Parlement September 2017 Budget voor SES-lestijden SES-lestijden (sedert 2012) 175 miljoen Euro / jr = 3750

Nadere informatie

Voorstel om te besluiten Het door de raad vastgestelde subsidieplafond voor de voorschoolse voorzieningen van te verhogen tot

Voorstel om te besluiten Het door de raad vastgestelde subsidieplafond voor de voorschoolse voorzieningen van te verhogen tot Datum raadsvergadering / Nummer raadsvoorstel 13 september 2017 / 74 / 2017 Fatale termijn: besluitvorming vóór: Onderwerp Ophoging subsidieplafond voorschoolse voorzieningen Programma Onderwijs Portefeuillehouder

Nadere informatie

rv 129 Dienst Onderwijs, Cultuur en Welzijn nr Plan Onderwijs in Allochtone Levende Talen. Den Haag, 8 juni 1999 Aan de gemeenteraad

rv 129 Dienst Onderwijs, Cultuur en Welzijn nr Plan Onderwijs in Allochtone Levende Talen. Den Haag, 8 juni 1999 Aan de gemeenteraad rv 129 Dienst Onderwijs, Cultuur en Welzijn nr. 906059 Den Haag, 8 juni 1999 Aan de gemeenteraad Plan Onderwijs in Allochtone Levende Talen. Inleiding Op 1 augustus 1998 is de wet op het onderwijs in allochtone

Nadere informatie

Beleidscontext VVE + actualiteiten

Beleidscontext VVE + actualiteiten Beleidscontext VVE + actualiteiten Elly Dekker, beleidsadviseur VNG Ronde tafelconferentie taalachterstanden 18 januari 2016 Landelijke ontwikkelingen Wetsvoorstel Harmonisatie kinderopvang en peuterspeelzalen

Nadere informatie

Bestuursafspraken G4/G33 -Rijk Effectief benutten van vve en extra leertijd voor jonge kinderen

Bestuursafspraken G4/G33 -Rijk Effectief benutten van vve en extra leertijd voor jonge kinderen Bestuursafspraken G4/G33 -Rijk Effectief benutten van vve en extra leertijd voor jonge kinderen In de bestuursafspraken, die voor de periode 2012-2015 worden gesloten, worden afspraken gemaakt over de

Nadere informatie

Collegevoorstel. Onderwerp. Samenvatting. Voorstel 15-1. Reg. nr.: 1410072 Afdeling: Maatschappelijke Ontwikkeling. Project subsidies Taalhulp

Collegevoorstel. Onderwerp. Samenvatting. Voorstel 15-1. Reg. nr.: 1410072 Afdeling: Maatschappelijke Ontwikkeling. Project subsidies Taalhulp 15-1 Collegevoorstel Afdeling: Maatschappelijke Ontwikkeling Onderwerp Project subsidies Taalhulp Samenvatting Basisscholen De Spelelier en de Angelaschool hebben in het schooljaar 2011/12 en 2012/13 een

Nadere informatie

Nieuwsbrief kwaliteit KBS Franciscus

Nieuwsbrief kwaliteit KBS Franciscus Nieuwsbrief kwaliteit KBS Franciscus Onze school werkt intensief aan de kwaliteit van ons onderwijs. Dit doen we door het volgen van nascholing door leerkrachten en begeleiding en coaching van leerkrachten.

Nadere informatie

sine limite voor ieder kind

sine limite voor ieder kind VVE werkt in Deventer 2014-2015 effecten in beeld VVE werkt in Deventer! Dat is de belangrijkste conclusie uit de VVE Monitor. Met deze monitor meten we jaarlijks hoe het gaat met voorschoolse en vroegschoolse

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE GEMEENTE. Renkum

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE GEMEENTE. Renkum RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE GEMEENTE Renkum Plaats : Oosterbeek Gemeentenummer : 0274 Onderzoeksnummer : 293770 Datum onderzoek : 5 september 2017 Datum vaststelling

Nadere informatie

Primair Onderwijs po 079-3232.333 Voorgezet onderwijs vo 079-3232.444

Primair Onderwijs po 079-3232.333 Voorgezet onderwijs vo 079-3232.444 Voorlichtingspublicatie Betreft de onderwijssector(en) Informatie CFI/ICO Primair Onderwijs po 079-3232.333 Voorgezet onderwijs vo 079-3232.444 Wet van 9 december 2005, houdende opneming in de Wet op het

Nadere informatie

Onderwijsachterstanden in de BOPO-periode 2009-2012. Een reviewstudie. dr. Lia Mulder prof. dr. Wim Meijnen

Onderwijsachterstanden in de BOPO-periode 2009-2012. Een reviewstudie. dr. Lia Mulder prof. dr. Wim Meijnen Onderwijsachterstanden in de BOPO-periode 2009-2012 Een reviewstudie dr. Lia Mulder prof. dr. Wim Meijnen Projectnummer: 34001033 2013 ITS, Radboud Universiteit Nijmegen Behoudens de in of krachtens de

Nadere informatie

Onderwijsachterstanden beleid en harmonisatie kinderopvang

Onderwijsachterstanden beleid en harmonisatie kinderopvang Onderwijsachterstanden beleid en harmonisatie kinderopvang 1 Aanleiding Op 1 januari 2018 is de nieuwe wet Kinderopvang in werking getreden. Dit was een aanleiding voor nieuw beleid ten aanzien van peuteropvang

Nadere informatie

2013-2017. Actief burgerschap en sociale integratie

2013-2017. Actief burgerschap en sociale integratie 201-2017 Actief burgerschap en sociale integratie Inhoudsopgave: Kwaliteitszorg actief burgerschap en sociale integratie Visie en planmatigheid Visie Doelen Invulling Verantwoording Resultaten Risico s

Nadere informatie

Documentnummer : INT *Z * Uitgangspuntennotitie Onderwijsachterstandenbeleid

Documentnummer : INT *Z * Uitgangspuntennotitie Onderwijsachterstandenbeleid Documentnummer : INT-16-25015 *Z0290558765* Uitgangspuntennotitie Onderwijsachterstandenbeleid 2016-2019 1. Aanleiding Met de inwerkingtreding van de Wet ontwikkelingskansen door kwaliteit en educatie

Nadere informatie

Bestuursafspraken G4/G33 -Rijk Effectief benutten van vve en extra leertijd voor jonge kinderen

Bestuursafspraken G4/G33 -Rijk Effectief benutten van vve en extra leertijd voor jonge kinderen Bestuursafspraken G4/G33 -Rijk Effectief benutten van vve en extra leertijd voor jonge kinderen In de bestuursafspraken, die voor de periode 2012-2015 worden gesloten, worden afspraken gemaakt over de

Nadere informatie

SUCCESVOL VERDER IN HET ONDERWIJS

SUCCESVOL VERDER IN HET ONDERWIJS SUCCESVOL VERDER IN HET ONDERWIJS Wat zijn schakelklassen? Schakelklassen zijn aparte groepen of groepjes waarin leerlingen die vanwege een grote taalachterstand een geringe slaagkans hebben in het reguliere

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2014 IN DE GEMEENTE. Hoorn

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2014 IN DE GEMEENTE. Hoorn RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2014 IN DE GEMEENTE Hoorn Plaats : Hoorn Nh Gemeentenummer : 0405 Onderzoeksnummer : 278266 Datum onderzoek : 30 september 2014

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2006 2007 28 689 Onderzoek integratiebeleid Nr. 42 BRIEF VAN DE MINISTER VOOR VREEMDELINGENZAKEN EN INTEGRATIE Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der

Nadere informatie

INRICHTING EN EFFECTEN VAN SCHAKELKLASSEN

INRICHTING EN EFFECTEN VAN SCHAKELKLASSEN INRICHTING EN EFFECTEN VAN SCHAKELKLASSEN ii Inrichting en effecten van schakelklassen Resultaten van het evaluatieonderzoek schakelklassen in het schooljaar 2006/2007 Lia Mulder Anneke van der Hoeven

Nadere informatie

Voorschoolse voorzieningen in Purmerend 2011

Voorschoolse voorzieningen in Purmerend 2011 Voorschoolse voorzieningen in Purmerend 2011 Gemeente Purmerend Afdeling Maatschappelijke Ontwikkeling Juli 2011 INHOUDSOPGAVE Samenvatting.....2 1 Inleiding. 2 2. Begrippenkader...2 3. Aanleiding........3

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE GEMEENTE. Westland

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE GEMEENTE. Westland RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE GEMEENTE Westland Plaats : Naaldwijk Gemeentenummer : 1783 Onderzoeksnummer : 293977 Datum onderzoek : 17 oktober 2017 Datum vaststelling

Nadere informatie

Plan. specifieke schakelklassen basisonderwijs

Plan. specifieke schakelklassen basisonderwijs Plan specifieke schakelklassen basisonderwijs 2011 NHOUD 1. Doelstelling en uitgangspunten 1.1 Doelstelling 3 1.2 Uitgangspunten 3 2. Doelgroep 4 3. Inrichting en uitvoering 4 4. Locaties 4 5. Selectie

Nadere informatie

Van specifieke inzet naar reguliere praktijk: de casus: schakelklas in Hoogeveen

Van specifieke inzet naar reguliere praktijk: de casus: schakelklas in Hoogeveen Van specifieke inzet naar reguliere praktijk: de casus: schakelklas in Hoogeveen Rijksuniversiteit Groningen Afdeling Onderwijskunde Geralda Bazuin s1837923 Begeleider: Dr. S. Doolaard Januari 2010 Voorwoord

Nadere informatie

Hoe smal de marges zijn voor effectief kansenbeleid en hoe dringend het toch is

Hoe smal de marges zijn voor effectief kansenbeleid en hoe dringend het toch is Column Paul Jungbluth Hoe smal de marges zijn voor effectief kansenbeleid en hoe dringend het toch is 3 november 2011 1 Hoezo onderwijswethouders en schoolbestuurders het systematisch met elkaar aan de

Nadere informatie

Naar een optimalisering van voorschoolse educatie

Naar een optimalisering van voorschoolse educatie Het ITS maakt deel uit van de Radboud Universiteit Nijmegen Naar een optimalisering van voorschoolse educatie Beleid, stand-van-zaken, aangrijpingspunten Geert Driessen Naar een optimalisering van voorschoolse

Nadere informatie

STAP VOOR STAP, WOORD VOOR WOORD

STAP VOOR STAP, WOORD VOOR WOORD STAP VOOR STAP, WOORD VOOR WOORD Onderwijsachterstandenplan Arnhem 2012-2014 Gemeente Arnhem 1 Inhoudsopgave Samenvatting 3 1. Inleiding 5 2. Achtergrond van het onderwijsachterstandenbeleid 7 2.1 De doelgroep

Nadere informatie

Raadsstuk. 112/ juni 2009 STZ/JOS 09/109260

Raadsstuk. 112/ juni 2009 STZ/JOS 09/109260 Raadsstuk Raadsstuk B&W datum Sector/Afd Reg.nr(s) Onderwerp 112/2009 8 juni 2009 STZ/JOS 09/109260 Beantwoording vragen van de heer C.J. Pen en mevrouw M.J.M.. Keesstra Inzake witte en zwarte scholen

Nadere informatie

Speel met je ruimte, vergroot je impact! Inspiratie en agenda jubileumjaar

Speel met je ruimte, vergroot je impact! Inspiratie en agenda jubileumjaar Speel met je ruimte, vergroot je impact! Inspiratie en agenda jubileumjaar 45 jaar virtuoos in onderwijs Op 21 juni 2017 bestaat Het ABC 45 jaar. Dat gaan we het hele jaar vieren, en we hopen dat jij het

Nadere informatie

Geen leerling zonder diploma van school: educatie

Geen leerling zonder diploma van school: educatie Geen leerling zonder diploma van school: educatie In het Meerjaren Ontwikkelingsprogramma Grote Steden Beleid 2005-2009 is als doelstelling voor de besteding van de middelen uit de Web geformuleerd; de

Nadere informatie

volledige kaart voor Wat zijn voor verschillende belanghebbenden voor en tegen het mengen van leerlingen in het basisonderwijs?

volledige kaart voor Wat zijn voor verschillende belanghebbenden voor en tegen het mengen van leerlingen in het basisonderwijs? Wat zijn verschillende belanghebbenden argumenten en tegen het mengen van leerlingen in het basisonderwijs? Mengen vergroot de ontwikkelingskansen van leerlingen Zwakkere leerlingen kunnen zich optrekken

Nadere informatie

Uitvoering Participatieverklaring

Uitvoering Participatieverklaring Openbaar Onderwerp Uitvoering Participatieverklaring Programma Zorg & Welzijn BW-nummer Portefeuillehouder B. Frings Samenvatting Aan gemeenten is gevraagd om voor 1 september 2016 een Plan van Aanpak/Brief

Nadere informatie

Prestatie-overeenkomst subsidie peuterspeelzaal Lennisheuvel en WE- doelgroepkinderen in 2016: H. SchujjŗmşíP-^''^

Prestatie-overeenkomst subsidie peuterspeelzaal Lennisheuvel en WE- doelgroepkinderen in 2016: H. SchujjŗmşíP-^''^ Prestatie-overeenkomst subsidie peuterspeelzaal Lennisheuvel en WE- doelgroepkinderen in 2016: Activiteit; Stellers: Conny van Aarle Akkoord: Gemeente Boxtel, afd. Maatschappelijke Ontwikkeling H. Schuurman;

Nadere informatie

Success for All Preventie van Taalachterstanden

Success for All Preventie van Taalachterstanden Success for All Preventie van Taalachterstanden Roel Bosker www.successforall-nederland.nl Waarom Success for All - Preventie van Taalachterstanden? Leerlingen waarvan de ouders zelf minder opleiding hebben

Nadere informatie

Schoolondersteuningsprofiel. 17IQ00 School voor Speciaal Basisonderwijs De Verrekijker

Schoolondersteuningsprofiel. 17IQ00 School voor Speciaal Basisonderwijs De Verrekijker Schoolondersteuningsprofiel 17IQ00 School voor Speciaal Basisonderwijs De Verrekijker Inhoudsopgave Toelichting... 3 DEEL I INVENTARISATIE... 6 1 Typering van de school... 7 2 Kwaliteit basisondersteuning...

Nadere informatie

Resultaten van de tweede ronde van het cohortonderzoek COOL 5-18 in het basisonderwijs

Resultaten van de tweede ronde van het cohortonderzoek COOL 5-18 in het basisonderwijs Resultaten van de tweede ronde van het cohortonderzoek COOL 5-18 in het basisonderwijs Symposiumvoorstel voor de ORD 2012 Indiener: Jaap Roeleveld Auteurs: Geert Driessen, Lia Mulder (ITS, Radboud Universiteit

Nadere informatie

De doelgroepen van het onderwijsachterstandenbeleid: ontwikkelingen in prestaties en het advies voortgezet onderwijs

De doelgroepen van het onderwijsachterstandenbeleid: ontwikkelingen in prestaties en het advies voortgezet onderwijs Het ITS maakt deel uit van de Radboud Universiteit Nijmegen De doelgroepen van het onderwijsachterstandenbeleid: ontwikkelingen in prestaties en het advies voortgezet onderwijs Geert Driessen (red.) De

Nadere informatie

DIVERSITEIT IS HET NIEUWE NORMAAL. Sandra Rosvelds Hoofd studiedienst

DIVERSITEIT IS HET NIEUWE NORMAAL. Sandra Rosvelds Hoofd studiedienst DIVERSITEIT IS HET NIEUWE NORMAAL Sandra Rosvelds Hoofd studiedienst 1 2 Beweging.net Netwerk van 11 PO Samenleving socialer, duurzamer en participatiever maken Informeren, sensibiliseren, actie voeren,

Nadere informatie

Bestuurlijke afspraken Voor- en Vroegschoolse Educatie

Bestuurlijke afspraken Voor- en Vroegschoolse Educatie Bestuurlijke afspraken Voor- en Vroegschoolse Educatie Preambule Op 4 juni 2007 is het Bestuursakkoord tussen Rijk en, getiteld Samen aan de slag, getekend. Over voor- en vroegschoolse educatie zijn daarover

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE GEMEENTE. Blaricum

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE GEMEENTE. Blaricum RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE GEMEENTE Blaricum Plaats : Blaricum Gemeentenummer : 0376 Onderzoeksnummer : 293985 Datum onderzoek : 3 oktober 2017 Datum vaststelling

Nadere informatie