Effectief kansenbeleid; Noodzaak en marges

Transcriptie

1 Paul Jungbluth Effectief kansenbeleid; Noodzaak en marges 16 november

2 40 jaar sinds Grandia s Onderwijs en Sociaal Milieu Rupp s compensatieprogramma s Utrecht Van Calcars Innovatieproject Amsterdam Stimuleringsbeleid Gebiedscoördinatoren Onderwijsvoorrangsbeleid Onderwijsemancipatiebeleid Gemeentelijk Onderwijsachterstandsbeleid REA en LEA Impulsgelden armoedewijken 2

3 NU: De solidariteitsketen is gebroken: Drang en Dwang Het veld verliest zich in Meervoudige intelligentie en jawel, in de oude standen-formule praktische intelligentie Desegregatie-beleid lukt toch niet (en had ook weinig zullen opleveren) Meer kwaliteit door prestatiebeloning leraren? Welke kwaliteit? Markt dwingt tot Leonardo en schoolprofilering (hengelen naar middle-class) Dubieuze Leerwinst -definities als volgend beleidsinstrument? (de politiek in oorlog met de publieke sector) 3

4 2011: Het cynisme/de scepsis van Zuid-Limburgse ouders over onderwijskansen Waar denkt u dat uw kleuter zit over tien jaar? Het antwoord uitgesplitst naar gezinsinkomen: Volgens ouders staan de kansen op havo-vwo 1 : 3 zeggen de 25% armste ouders en 3 : 1 zeggen de 25% rijkste ouders. 4

5 2011: Scepsis van Zuid-Limburgse onderbouw-leerkrachten over onderwijskansen Waar denkt u dat deze leerling zit over tien jaar? Het antwoord uitgesplitst naar sociaal milieu: vbo-pr -1, vbo -1, vbo-th -, twijfel -, havo, havo-vwo 1, vwo 1, % verklaarde variantie 5

6 Onderwijskansen en sociaal milieu Zuid-Limburg: SES-compositie naar etniciteit In Zuid-Limburg zijn de autochtone Limburgers cijfermatig veruit in de meerderheid. Maar in termen van sociaal milieu staan zij in een middenpositie na de Hollanders en de westerse allochtonen. In de lagere milieus zijn de VO-adviezen overigens niet anders dan die van allochtone kansarmen. 6

7 Voor substantieel kansenbeleid ontbreekt het budget: De gewichtenregeling en de feitelijke financiering in Zuid-Limburg (excl. impulsgelden voor 51% van de gewichtenleerlingen in Z-L) Meetjaar Gewichtenregeling oud nieuw Onze schatting Leerlingen met ouders, lager dan mbo 11% 10% Plus geschat: ½ van niets ingevuld 17% 19% SAMEN: het geschat percentage doelgroepll n achterst beleid 28% 29% Feitelijke regeling Officiële gewichtenleerlingen 15% 11% % daadwerkelijk gefinancierd na toepassing schooldrempel 6 % 2 % 7 Conclusies: - scholen melden veel te weinig leerlingen als doelgroep - ministerie vertaalt politieke beslissingen te zuinig - drempel plaatst doelgroep massaal buiten bekostiging - kortom: nieuwe gewichtenregeling is materieel het einde van het kansenbeleid

8 Hoe staan in werkelijkheid de kansen in 2010? OCW geeft zelf het antwoord in: Kerncijfers , uitgave mei Maar je moet de cijfers eerst zelf even vertalen

9 Feitelijk schoolsucces naar inkomen ouders in 2010 volgens OCW/CBS anno 2010 (OCW, 2011) 9 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% inkomkw1 inkomkw2 inkomkw3 inkomkw4 vwo havo vmbo gl/tl vmbo kl vmbo bl Leg deze CBS-cijfers naast die van Van Heek Het verborgen talent of naast Van Kemenade Bestel en Beleid (ca. 40 jaar geleden) en je kunt opnieuw beginnen met het kansenbeleid!!

10 Overigens: Een complimentje voor de ouders van Zuid-Limburgse kleuters: Hun cynisme en scepsis (links) zijn volgens OCW (rechts) terecht!! 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% vwo havo vmbo gl/tl vmbo kl vmbo bl 20% 10% 0% inkomkw1 inkomkw2 inkomkw3 inkomkw4

11 Tot slot: Waar zitten de beïnvloedingsmarges? Antwoord A CITO-eindtoets naar opleiding moeder en nonverbaal IQ 11 Slimme leerlingen maken aanmerkelijk minder kans in een kansarm milieu Zwakke leerlingen maken aanmerkelijk meer kans in een kansrijk milieu Alles wat nodig is (nou ja): compenseer op school voor wat kansarme leerlingen thuis tekortkomen.

12 Tot slot: Waar zitten de beïnvloedingsmarges? Antwoord B CITO-eindtoets naar nonv. IQ-quint (NSCCTquint) en hoogst opgeleide ouder (165 scholen) Links op 20% minst en rechts op 20% meest effectieve scholen (beleidsarm*) 12 *) Dit is de natuurlijke variatie, dus zonder groots kansenbeleid. Alles wat nodig is (nou ja): imiteer de effectiefste scholen!

13 Terugkoppeling 13 Vertrouwelijke terugkoppeling naar scholen zie voor uitgebreider voorbeeld.

14 Nou nog even een grote broek aantrekken: Zuid-Limburg in vergelijking tot Rotterdam (ook ) Amsterdam, Catalonië en Arnhem-Nijmegen; de schaal is identiek) 14

15 Hoe pakken we het aan? Alternatief 1. The bright site of life (branding Zuid-Limburg) 15

16 Hoe pakken we het aan? Alternatief 2. Stevige intenties dankzij tientallen miljoenen extra: 16

17 Enkele saillante conclusies uit recente onderzoeken in Zuid-Limburg 17 En het bijbehorende beleidsadvies Drie op elkaar aansluitende cyclische cohort-onderzoeken, regiodekkend dus geen steekproeven: landelijk lukt zoiets niet, regionaal kan het dus wel. Evaluatie VVE-pilot ca kinderen 3-6 én hun ouders Alle schoolbesturen, alle gemeenten Alle organisaties voor peuterspeelz. Uitstroomonderzoek 196 van 208 basisscholen 3 x kinderen groep 8 én hun ouders Alle schoolbesturen 54 scholen voor V.O. onderwijsniveau 15-jarigen lln. én hun ouders Alle Limburgse schoolbesturen VO