Komt het er ooit weer van, dat Zuid-Limburgse kansenbeleid?

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Komt het er ooit weer van, dat Zuid-Limburgse kansenbeleid?"

Joost van Dongen
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

p.jungbluth@maastrichtuniversity.nl Komt het er ooit weer van, dat Zuid-Limburgse kansenbeleid?

1 Komt het er ooit weer van, dat Zuid-Limburgse kansenbeleid? Paul Jungbluth Sittard, 2015 Symposium In Beweging en morgen gezond weer op Bestuurlijke werkconferentie 1

2 Korte inhoud Zuid-Limburg, bright side of life!? Onderwijskansen en sociale ongelijkheid: Nederland actueel Zuid-Limburg: opportunity structure (onderzoeksresultaten) Samenstelling schoolbevolking Segregatie Resultaatverschillen tussen scholen: schoolkwaliteit Beleidsvarianten: Passend Onderwijs versus Kansenbeleid Parallellen tussen drie decentralisaties en onderwijsbudgetten Uitblijvend kansenbeleid; de Limburg-factor te lijf! Afkijken van Rotterdam-wet: Regio presenteren als stad 2

3 Waarop is deze presentatie gebaseerd? Zes generaties uitstroomleerlingen basisschool, straks onderdeel van Educatieve Agenda Limburg 3

Vooraf: Ja het gaat goed, helaas met velen echter niet "Amsterdam is geweldig, maar af. Hier gebeurt het." "Integratieproblemen? Ik heb ze nooit ervaren.

4 Vooraf: Ja het gaat goed, helaas met velen echter niet "Amsterdam is geweldig, maar af. Hier gebeurt het." "Integratieproblemen? Ik heb ze nooit ervaren." U werkt er aan uw carrière en wij aan uw cultuur "De centrale ligging in Europa is voor mij van groot belang." Ja, ook kwa onderwijskansen gaat het met de kansrijken best goed. Of ook de kansrijke leerlingen in de regio blijven, valt af te wachten. 4

5 Financieel kapitaal, Cultureel kapitaal, Sociaal kapitaal Fysiek kapitaal - intergenerationele reproductie 5

op laagste schooltypen en 3 x zo weinig op vwo als hoogste inkomenskwartiel 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% vwo havo vmbo

6 Kansenongelijkheid anno 2010 (landelijk) 100% Na omzetting in grafiek: Laagste inkomenskwartiel maakt 4 x zoveel kans op laagste schooltypen en 3 x zo weinig op vwo als hoogste inkomenskwartiel 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% vwo havo vmbo gl/tl vmbo kl vmbo bl 10% 0% inkomkw1 inkomkw2 inkomkw3 inkomkw4 Politiek geen actueel thema echter zeker zo alarmerend als ten tijde van Van Heeks Het verborgen Talent 1968 en Van Kemenades Contourennota (1974) 6

Voorbeeld van resultaten uit ons onderzoek. Scepsis respectievelijk optimisme van Limburgse ouders heeft hoog realiteitsgehalte, cynisme bij kansarmen?

7 Voorbeeld van resultaten uit ons onderzoek. Scepsis respectievelijk optimisme van Limburgse ouders heeft hoog realiteitsgehalte, cynisme bij kansarmen? Verwachtingen van ouders van kleuters in Zuid-Limburg over schoolsucces (vs. de feiten volgens Ministerie van Onderwijs (links Zuid-Limburgse ouders, rechts feiten vlg. Ministerie) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% inkomkw1 inkomkw2 inkomkw3 inkomkw4 vwo havo vmbo gl/tl vmbo kl vmbo bl 7

absoluut vrijwel evenveel kansarmen als Heerlen; geen enkel deel van de regio

8 Voorbeeld van onze onderzoeksresultaten: Maastricht heeft relatief minder, maar absoluut vrijwel evenveel kansarmen als Heerlen; geen enkel deel van de regio ontkomt eraan. Verdeling van de populatie over de regio: aantallen Proportionele verdeling kansarme leerlingen over delen van de regio 8

9 Voorbeeld van onze onderzoeksresultaten: Kansarm en kansrijk bezoeken veelal verschillende basisscholen. Scholen met overwegend kansrijke leerlingen vind je vooral in Maastricht, Scholen met overwegend kansarme leerlingen in de Oostelijke Mijnstreek Segregatie: basisscholen in soorten ( sociale compositie ) en verdeling daarvan over de regio 9

Wie én slim is én uit een kansrijk milieu komt, haalt mooie scores. Slim maar kansarm scoort al duidelijk lager. Meer dan duizend leerlingen jaarlijks scoren ver beneden gemiddeld.

10 Wie én slim is én uit een kansrijk milieu komt, haalt mooie scores. Slim maar kansarm scoort al duidelijk lager. Meer dan duizend leerlingen jaarlijks scoren ver beneden gemiddeld. Grafiek Gemiddelde CITO-eindtoetsscore in vier uit zeven jaarcohorten, uitgesplitst naar non-verbale intelligentie en gemiddeld opleidingsniveau van de ouders (Zuid-Limburg) We hanteren deze regionale gemiddelden vervolgens als kwaliteitsnorm voor afzonderlijke scholen: gecorrigeerde Opbrengst (zie volg.sheet) 10

11 De onderlinge vergelijking van schoolopbrengsten laat aanzienlijke verschillen tussen basisscholen zien. Daarover berichten we jaarlijks vertrouwelijk terug aan de scholen. Schooleffectiviteit: mate waarin basisscholen variëren in uitstroomniveau van vergelijkbare leerlingen (5 metingen) Let op: scholen scoren niet elk jaar in dezelfde categorie, wel is er duidelijk positief verband over de jaren 11

12 Duizend leerlingen jaarlijks die ver beneden landelijk CITO-gemiddelde blijven, (en nogmaals duizend tamelijk beneden) vrijwel zonder etnische minderheden maar wel zeer honkvast: dat is een ernstig probleem voor de toekomst van Zuid-Limburg 12

13 Maar we kijken heus niet alleen naar de CITO-score: Tien aanvullende effectmaten van basisscholen buiten cognitieve vakken, vastgesteld via eigen tests (waaraan ALLEN deelnemen) en vragenlijsten Schoolgebonden: Leuke school 13% Ervaren steun doc. 10% Leuke klas 6% Zelfbld.acad. 6% Zelfbld. doen gelden 4% Zelfbld. sociaal 4% Zelfbld. ICT-vdgh. 5% Tevr.oud.schlkz. 9% PM: techniek, cultuur, veiligheid, burgerschap School effectiviteit correleert met Leuke school.042 Ervaren steun doc.026 Leuke klas.029 Zelfbld acad..035 Zelfbld assert..023 Zelfbld sociaal - Zelfbld ICT-vaardgh. - Tevr.oud.schlkeuze

14 Verontruste UM-wetenschappers in manifest in 2014: let op de parallel met zowel kansenbeleid als zorgbreedte-beleid 14

15 Stap 2: Hoe te verhuizen vanuit de G32/37 naar de G4 > G5, ook zonder gemeentefusie De G32 15

16 Zuid-Limburg als 5 e grote stad (ook zonder gemeentefusies) versterkt de kans op verzet tegen bezuinigingen en opent de kans voor gezamenlijke probleemdefinitie en voor samenhangend regionaal beleid. 16

17 Korte inhoud Zuid-Limburg, bright side of life!? Onderwijskansen en sociale ongelijkheid: Nederland actueel Zuid-Limburg: opportunity structure (onderzoeksresultaten) Samenstelling schoolbevolking Segregatie Resultaatverschillen tussen scholen: schoolkwaliteit Beleidsvarianten: Passend Onderwijs versus Kansenbeleid Parallellen tussen drie decentralisaties en onderwijsbudgetten Uitblijvend kansenbeleid; de Limburg-factor te lijf! Afkijken van Rotterdam-wet: Regio presenteren als stad 17

Vergelijkbare documenten

Komt het er ooit nog van, dat Limburgse kansenbeleid?

p.jungbluth@maastrichtuniversity.nl Komt het er ooit nog van, dat Limburgse kansenbeleid? Paul Jungbluth Maastricht, 2015 Symposium In Beweging en morgen gezond weer op, b.g.v. de inauguratie van prof.dr.ir.