ONDERZOEK MANTELZORG ONDER LEERLINGEN MIDDELBARE SCHOLEN

Transcriptie

1 ONDERZOEK MANTELZORG ONDER LEERLINGEN MIDDELBARE SCHOLEN Opdrachtgever: Gemeenten Brunssum, Landgraaf, Nuth en Simpelveld Deelnemende scholen: Romboutscollege (Brunssum) Charlemagnecollege locatie Brandenberg (Landgraaf) Datum uitvoering: Invullen vragenlijsten: mei/juni 2010 Rapportage: september 2010 Ton Custers Hastijns Postbus KD Roermond

2 RESULTATEN VAN HET ONDERZOEK ONDER LEERLINGEN MIDDELBARE SCHOLEN Inleiding: Er zijn de leerlingen slechts vijf vragen voorgelegd, twee over de leerlingen zelf, een over de mogelijke zorgsituatie in huis, een over mantelzorg en een over de zorg die men al dan niet wil verlenen. Doordat de meeste vragenlijsten klassikaal zijn aangeleverd is het ook mogelijk om gegevens te ordenen naar schooltype. Informatie over de respondenten grafiek 23: schooltype (n=562) Onder de respondenten bevinden zich met name leerlingen van het VMBO-LWOO. Dit hoge percentage komt voort uit het feit dat de locatie Brandenberg van het Charlemagne college die aan het onderzoek heeft deelgenomen uitsluitend deze vorm van onderwijs aanbiedt. grafiek 24: leeftijd (n=779)

3 De gemiddelde leeftijd van de respondenten is 14,5 jaar. Bij de verdere analyse van de cijfers zijn wat betreft leeftijd twee categorieën gehanteerd: leerlingen in de leeftijd van 12 tot en met 14 jaar (417 leerlingen) en leerlingen in de leeftijd van 15 tot en met 19 jaar (362 leerlingen). grafiek 25: geslacht (n=781) De verdeling man/vrouw onder de respondenten is vrijwel gelijk aan de verdeling man/vrouw in deze leeftijdsgroep binnen de vier gemeenten. (Respondenten: man 49%/vrouw 51%, totale leeftijdsgroep binnen gemeenten: man 51%/vrouw 49%.) Al dan niet aanwezig zijn van zorgvrager in huis grafiek 26: zorgvrager in huis aanwezig (n=778) Bijna een op de tien leerlingen geeft aan dat bij hen in huis iemand is die langdurig ziek of gehandicapt is en die zorg nodig heeft. Dit percentage is vrijwel gelijk aan landelijke cijfers.

4 Jonge mantelzorgers grafiek 27: al dan niet mantelzorger (n=779, zonder correctie) Op de vraag of men zelf mantelzorger is antwoord 6,7% van de leerlingen bevestigend. Een op de acht leerlingen weet niet of men mantelzorger is. Kijkend naar het percentage leerlingen dat heeft aangegeven dat ze mantelzorger zijn is er een verschil te zien tussen de leeftijdsgroepen en het schooltype. Bij de jongere leerlingen is dit percentage het hoogst (8,4%). Bij de oudere leerlingen is dit percentage ongeveer de helft (4,7%) en bij het schooltype HAVO-VWO is dit percentage slechts een kwart (2,0%). Ook het percentage leerlingen dat aangeeft niet te weten of men mantelzorger is verschilt voor de verschillende deelgroepen. Bij de jongere leerlingen is dit percentage het hoogst (17,0%). Bij de oudere leerlingen is dit 6,6%. In de voorgesprekken met leerkrachten is nadrukkelijk naar voren gekomen dat het beeld van het aantal mantelzorgers vertekend zal zijn. Ondanks de informatie vooraf zullen er leerlingen zijn die het doen van boodschappen of het opruimen en afwassen zien als mantelzorg. Mantelzorg bij jongeren zal in de meeste gevallen gekoppeld zijn aan zorgvrager in de thuissituatie. Op de vraag of er een zorgvrager aanwezig is en de vraag of men mantelzorger is kon men antwoorden met ja, nee en weet niet. Door beide vragen te combineren kunnen negen categorieën worden benoemd. De kans op het al dan niet daadwerkelijk mantelzorger zijn verschilt per categorie. Zo zullen de leerlingen die aangeven dat zij mantelzorger zijn en waar tevens een zorgvrager aanwezig is hoogstwaarschijnlijk daadwerkelijk mantelzorger zijn. De leerlingen die aangeven geen mantelzorger te zijn en waar geen zorgvrager aanwezig is zullen hoogstwaarschijnlijk geen mantelzorger zijn. In de hieronder getoonde tabel worden de categorieën geordend op basis van de waarschijnlijkheid op het feit of men al dan niet mantelzorger is, waarbij in categorie 1 de kans het grootste is en in categorie 9 de kans het kleinste. Achter elke categorie staat het percentage leerlingen dat binnen de betreffende categorie valt.

5 tabel l: categorieën waarschijnlijkheid op het zijn van mantelzorger Categorie Mantelzorger Zorgvrager Percentage Totaal percentage Categorie 1 ja ja 2,6% 2,6% Categorie 2 weet niet ja 2,2% 4,8% Categorie 3 ja weet niet 0,1% 4,9% Categorie 4 ja nee 3,7% 8,6% Categorie 5 weet niet nee 9,5% 18,2% Categorie 6 weet niet weet niet 0,5% 18,7% Categorie 7 nee weet niet 1,3% 20,0% Categorie 8 nee ja 4,9% 24,9% Categorie 9 nee nee 75,1% 100% Indien er van wordt uitgegaan dat leerlingen uit de categorieën 1 en 2 daadwerkelijk mantelzorg zijn, dan betekent dit dat 4,8% van de leerlingen mantelzorger is. Als deze indeling wordt toegepast op de afzonderlijke categorieën (jongere/oudere leerlingen, schooltype) dan zijn de onderlinge verschillen de helft kleiner dan voor de correctie.

6 Zorg die men wil verlenen grafiek 28: zorg die men wil verlenen (n=779) Leerlingen konden, ongeacht of men al dan niet mantelzorg verleent, aangeven welke zorg men zou willen/kunnen bieden. 23% van de leerlingen geeft als antwoord dat men het liefst geen zorg wil/kan bieden. Het percentage dat geen zorg wil/kan bieden is het hoogste onder de mannelijke leerlingen en de leerlingen van HAVO/VWO (33%), en het laagste onder de vrouwelijke leerlingen en de leerlingen tussen van 12 t/m 14 jaar (resp. 14% en 18%). 8% van de leerlingen die aangeven dat zij mantelzorg verlenen en 13% van de leerlingen met thuis een zorgvrager, geven aan dat zij liever geen zorg willen verleden. Bieden van gezelschap (60%) en het verrichten van huishoudelijke taken (59%) worden het vaakst genoemd als taken die men wil/kan verrichten. grafiek 29: zorg die men wil verlenen (n=779)

7 TABELLEN ONDERZOEK ONDER LEERLINGEN MIDDELBARE SCHOLEN totaal = alle leerlingen man = mannelijke leerlingen vrouw = vrouwelijke leerlingen = leerlingen van 12 tot en met 14 jaar = leerlingen van 15 tot en met 19 jaar vmbo = leerlingen van VMBO en LWOO ha/vw = leerlingen van HAVO en VWO onbek. = leerlingen waarvan het schooltype niet bekend is

8

9

10