Lange termijneffecten van onderwijs De effecten van tracking op latere uitkomsten

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Lange termijneffecten van onderwijs De effecten van tracking op latere uitkomsten"

Transcriptie

1 Lange termijneffecten van onderwijs De effecten van tracking op latere uitkomsten Lex Borghans Academische Werkplaats Onderwijs Universiteit Maastricht

2 Selectie in het voortgezet onderwijs De discussie over vroege selectie gaat vaak over wel of niet Men zou ook kunnen kijken naar de parameters van het systeem In twee papers doen we dat op basis van een koppeling van diverse VOCL-cohorten en het SSB van het CBS

3 0 latere uitkomst De theorie van tracking niveau leerling laag hoog

4 0 latere uitkomst Leerlingen kiezen track met hoogste opbrengst niveau leerling laag keuze hoog

5 0 latere uitkomst Verstoring als het selectiecriterium te hoog is niveau leerling laag keuze hoog

6 0 latere uitkomst Verstoring als er onzekerheid is over capaciteiten van de leerling niveau leerling laag keuze hoog

7 0 latere uitkomst Combinatie van onzekerheid en een hoog selectiecriterium niveau leerling laag keuze hoog

8 Beleidsmogelijkheden Veranderen van de toelatingseis Verkleinen van de onzekerheid Uitstel van de keuze Betere toetsing/advisering

9 Analyse beleidsmogelijkheden Variëren van de relevante parameters Exogene variatie nodig Die is vaak niet beschikbaar Vergelijken op relevante uitkomsten Korte termijn Verschillende vakken in verschillende tracks maken vergelijking moeilijk Lange-termijn-uitkomsten als loon zijn een betere vergelijkingsmaat, maar er blijft verschil in investering

10 Analyse beleidsmogelijkheden Variëren van de relevante parameters Exogene variatie nodig Die is vaak niet beschikbaar Vergelijken op relevante uitkomsten Korte termijn Verschillende vakken in verschillende tracks maken vergelijking moeilijk Lange-termijn-uitkomsten als loon zijn een betere vergelijkingsmaat, maar er blijft verschil in investering

11 Analyse beleidsmogelijkheden Variëren van de relevante parameters Exogene variatie nodig Die is vaak niet beschikbaar Vergelijken op relevante uitkomsten Korte termijn Verschillende vakken in verschillende tracks maken vergelijking moeilijk Lange-termijn-uitkomsten als loon zijn een betere vergelijkingsmaat, maar er blijft verschil in investering

12 0 latere uitkomst Variëren van de toelatingseis Borghans, Diris, Smits, De Vries, The Long-run Effects of Track Assignment Regression Discontinuity Sommige leerlingen worden net toegelaten tot VWO, anderen net niet. Vergelijking levert informatie over de omvang van een discontinuïteit in de opbrengsten niveau leerling laag keuze hoog

13 Data VOCL onderwijscohorten 1977, 1982, 1989, 1993, 1999 Administratieve gegevens over werk en loon voor

14 Effect van track op jaren onderwijs en loon

15 Resultaten VBO-MAVO VMBO-HAVO HAVO-VWO Loon +8% +10% +13% Studieduur - 1 jaar 1,5 jaar

16 Variëren in moment van selectie Borghans, Diris, Smits, De Vries, The Impact of Early Tracking on Later-life Outcomes Verschillen in beschikbaarheid van brugklassen tussen steden

17 Resultaten

18 Resultaten Vroege selectie leidt tot lagere doorstroom naar het hoger onderwijs (zowel bij VMBO-HAVO- als HAVO-VWO-selectie) Vroege selectie leidt bij de HAVO-VWO-selectie tot lagere lonen De loonsverlaging kan geheel verklaard worden door de gevolgde opleiding Latere selectie heeft dus de effecten die men verwacht bij een lagere toelatingseis Wellicht selecteert een middelbare school anders als de selectie later is.

19 Conclusies 1 Voor de marginale student levert VWO een hoger loon op dan HAVO, met name door de langere opleiding Latere selectie leidt tot gemiddelde hogere opleiding, omdat dit per saldo op minder strenge selectie neerkomt. Herijking van de selectiecriteria bij de overgang PO-VO op basis van een afweging van kansen en risico s ligt voor de hand.

20 Conclusies 2 Vragen over de inrichting van het onderwijssysteem gaan niet alleen over wel of niet (bijvoorbeeld bij vroege selectie) maar ook over de instelling van parameters in het stelsel Om deze te onderzoeken is nodig: een lange-termijn-perspectief Exogene variatie in het onderwijssysteem De koppeling van VOCL aan administratieve data levert dit lange-termijn-perspectief Exogene variatie is erg schaars Strategisch gekozen onderwijsexperimenten zijn daarom van groot belang

Een vergelijking tussen het oude VBO en MAVO en het nieuwe VMBO. Lex Borghans & Johan Coenen

Een vergelijking tussen het oude VBO en MAVO en het nieuwe VMBO. Lex Borghans & Johan Coenen Breed of smal opleiden? Een vergelijking tussen het oude VBO en MAVO en het nieuwe VMBO Lex Borghans & Johan Coenen 1 Inleiding (1) Een belangrijke en voortdurende discussie in het onderwijs: De optimale

Nadere informatie

De overgang po vo. Hoe bepalen wat een leerling kan? Trudie Schils Universiteit Maastricht

De overgang po vo. Hoe bepalen wat een leerling kan? Trudie Schils Universiteit Maastricht De overgang po vo Hoe bepalen wat een leerling kan? Trudie Schils Universiteit Maastricht Kansenongelijkheid bij overgang po vo % 60 50 40 30 20 Laag opgeleide ouders (geen startkwalificatie) Gemiddeld

Nadere informatie

Leerlingen en studenten naar onderwijssoort per 1-10 en woongemeente Lingewaard

Leerlingen en studenten naar onderwijssoort per 1-10 en woongemeente Lingewaard Leerlingen en studenten naar onderwijssoort per 1-10 en woongemeente Lingewaard 2010/'11 2011/'12* Onderwijssoorten Leeftijd Lingewaard Lingewaard Totaal voortgezet onderwijs Leeftijd totaal 2751 2853

Nadere informatie

Informatie voor ouders groep 8 over: Overgang van PO naar VO

Informatie voor ouders groep 8 over: Overgang van PO naar VO Informatie voor ouders groep 8 over: Overgang van PO naar VO De Overstap Let op! Informatie over de aanmeldprocedure krijgt u tijdens de informatieavonden in november en december op de vo-scholen. Inrichting

Nadere informatie

Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt Ongelijke onderwijskansen in Nederland: is het onderwijsstelsel de schuldige?

Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt Ongelijke onderwijskansen in Nederland: is het onderwijsstelsel de schuldige? Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt Ongelijke onderwijskansen in Nederland: is het onderwijsstelsel de schuldige? Jaap Dronkers www.roa.unimaas.nl/cv/dronkers/nw_dronkers.htm Proloog in de jaren

Nadere informatie

VO Raad 5 april Is ons onderwijsbestel nog wel toegerust voor de 21e eeuwse schoolloopbaan? Louise Elffers

VO Raad 5 april Is ons onderwijsbestel nog wel toegerust voor de 21e eeuwse schoolloopbaan? Louise Elffers VO Raad 5 april 2017 Is ons onderwijsbestel nog wel toegerust voor de 21e eeuwse schoolloopbaan? Louise Elffers Waar wil ik met jullie over nadenken? Nadenken over ons onderwijsstelsel in de 21 e eeuw

Nadere informatie

FACTSHEET SCHOOL AANTAL LEERLINGEN IN HET ONDERWIJS TREND AANTAL LEERLINGEN IN SPECIAAL ONDERWIJS

FACTSHEET SCHOOL AANTAL LEERLINGEN IN HET ONDERWIJS TREND AANTAL LEERLINGEN IN SPECIAAL ONDERWIJS Tien procent van de leerlingen met een beperking of chronische aandoening volgt speciaal onderwijs, waarvan een opvallend groot aantal jongens. Zowel daar als in het regulier onderwijs ervaren ze drempels.

Nadere informatie

Modelleren van schoolloopbaankansen van leerlingen

Modelleren van schoolloopbaankansen van leerlingen Modelleren van schoolloopbaankansen van leerlingen Onderwijs Research Dagen Antwerpen, 29 juni 2017 in het voortgezet onderwijs voortgezet onderwijs (vo) systeem is dynamisch brugklasniveaus: selectie

Nadere informatie

Wat kan de DTT betekenen op team-, afdeling- en schoolniveau: ervaringen in Limburg met de OnderwijsMonitor Limburg. Raoul Haenbeukers Lex Borghans

Wat kan de DTT betekenen op team-, afdeling- en schoolniveau: ervaringen in Limburg met de OnderwijsMonitor Limburg. Raoul Haenbeukers Lex Borghans Wat kan de DTT betekenen op team-, afdeling- en schoolniveau: ervaringen in Limburg met de OnderwijsMonitor Limburg Raoul Haenbeukers Lex Borghans Universiteit Maastricht SBE Economics of Education Onderwijsmonitor

Nadere informatie

HET BELANG VAN AGGLOMERATIE EN HET

HET BELANG VAN AGGLOMERATIE EN HET HET BELANG VAN AGGLOMERATIE EN HET REGIONALE KENNISNIVEAU VOOR VERSCHILLENDE OPLEIDINGSNIVEAUS Stefan Groot (Vrije Universiteit) Gezamenlijk werk met Henri de Groot (Vrije Universiteit / Ecorys / CPB)

Nadere informatie

VWO Inleveren van de boeken VWO. Lees deze brief goed door, volg de instructies nauwkeurig op en voorkom onnodig lang wachten.

VWO Inleveren van de boeken VWO. Lees deze brief goed door, volg de instructies nauwkeurig op en voorkom onnodig lang wachten. VWO Inleveren van de boeken VWO Het inleveren vindt plaats op: maandag 27 juni a.s. in lokaal B 2.10 12.30 13.00 u A t/m H 13.30 14.00 u I t/m R 14.30 15.00 u S t/m Z VMBO Inleveren van de boeken VMBO

Nadere informatie

Leerlingenstromen in het middelbaar beroepsonderwijs Leergang mbo

Leerlingenstromen in het middelbaar beroepsonderwijs Leergang mbo www.ecbo.nl Leerlingenstromen in het middelbaar beroepsonderwijs Leergang mbo Anneke Westerhuis 9 mei 2017 www.ecbo.nl drie thema s: doorstroom in het onderwijsstelsel loopbaanpatronen in en rond het mbo

Nadere informatie

Uw brief van. 11 juli 2005

Uw brief van. 11 juli 2005 logoocw De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Den Haag Ons kenmerk 26 augustus 2005 VO/F/05/32150 Uw brief van 11 juli 2005 Uw kenmerk 2040517890 Onderwerp

Nadere informatie

Onderwijskansen. 2.1 Opleidingsniveau ouders

Onderwijskansen. 2.1 Opleidingsniveau ouders de staat van het onderwijs 2 Onderwijskansen Een aantal ontwikkelingen veroorzaakt grotere verschillen tussen leerlingen in kansen voor goed onderwijs. Allereerst is het opleidingsniveau van ouders steeds

Nadere informatie

www.ecbo.nl Leerlingenstromen in het middelbaar beroepsonderwijs Leergang Bve

www.ecbo.nl Leerlingenstromen in het middelbaar beroepsonderwijs Leergang Bve www.ecbo.nl Leerlingenstromen in het middelbaar beroepsonderwijs Leergang Bve Anneke Westerhuis 19 mei 2015 www.ecbo.nl Drie thema s: - Doorstroom als kenmerk van het onderwijsstelsel - Loopbaanpatronen

Nadere informatie

Naar het Voortgezet Onderwijs (VO) in Enschede

Naar het Voortgezet Onderwijs (VO) in Enschede Naar het Voortgezet Onderwijs (VO) in Enschede Wat gaan we bespreken? Hoe zit het VO in Nederland in elkaar? Carrousel: Scholen VO in Enschede Hoe zit het VO in Nederland in elkaar Leerplicht & startkwalificatie

Nadere informatie

Welkom. op de informatieavond voor ouders over: Overgang van PO naar VO

Welkom. op de informatieavond voor ouders over: Overgang van PO naar VO Welkom op de informatieavond voor ouders over: Overgang van PO naar VO SCHOOLSOORTEN PRO VMBO HAVO PRaktijkOnderwijs Voorbereidend Middelbaar BeroepsOnderwijs Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs VWO Voorbereidend

Nadere informatie

Lex Borghans Johan Coenen ROA

Lex Borghans Johan Coenen ROA De invloed van arbeidsmarkt en persoonskenmerken op de studiekeuze Lex Borghans Johan Coenen ROA 1 Opbouw van de presentatie Inleiding Ontwikkelingen in studiekeuze van schoolverlaters De invloed van arbeidsmarktontwikkelingen

Nadere informatie

Nudging, learning analytics en toetsen

Nudging, learning analytics en toetsen 1 / 24 Chris van Klaveren VU University Amsterdam Faculty of Behavioral and Movement Sciences c.p.b.j.van.klaveren@vu.nl Deze Lezing 2 / 24 Deze lezing In deze lezing deel ik: Mijn onderzoek waarin toetsing,

Nadere informatie

Naar welke opleiding kan mijn kind?

Naar welke opleiding kan mijn kind? Na de basisschool Naar welke opleiding kan mijn kind? Het basisschooladvies Het 2e toetsgegeven De nieuwe school Het onderwijssysteem Wat verwachten we van de ouders bij deze schoolkeuze? Belangrijke data

Nadere informatie

Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt Was de Mammoetwet succesvol, ook vanuit interna5onaal perspec5ef?

Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt Was de Mammoetwet succesvol, ook vanuit interna5onaal perspec5ef? Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt Was de Mammoetwet succesvol, ook vanuit interna5onaal perspec5ef? Jaap Dronkers www.roa.unimaas.nl/cv/dronkers/nw_dronkers.htm Doelen van de mammoet wet Het

Nadere informatie

Doorstroming van Nederlandstalige leerlingen uit Singapore naar Nederland

Doorstroming van Nederlandstalige leerlingen uit Singapore naar Nederland Doorstroming van Nederlandstalige leerlingen uit Singapore naar Nederland Voor doorstroming in Nederland zijn er twee opties: Internationaal onderwijs Nederlands onderwijs Doorstromen naar: Primair Onderwijs

Nadere informatie

De Overstap. Informatie voor ouders groep 8 over: Overgang van PO naar VO

De Overstap. Informatie voor ouders groep 8 over: Overgang van PO naar VO Informatie voor ouders groep 8 over: Overgang van PO naar VO Let op! Informatie over de procedure aanmelding wordt tijdens de decemberavonden in het VO aan u gegeven! De Overstap SCHOOLSOORTEN PRO VMBO

Nadere informatie

De lekkende bèta/technische pijpleiding. Annemarie van Langen, KBA Nijmegen i.s.m. Universiteit Twente

De lekkende bèta/technische pijpleiding. Annemarie van Langen, KBA Nijmegen i.s.m. Universiteit Twente De lekkende bèta/technische pijpleiding Annemarie van Langen, KBA Nijmegen i.s.m. Universiteit Twente Weglek uit de bèta/technische pijpleiding Hoger opgeleiden (25-64 jaar): % bèta/technisch opgeleid

Nadere informatie

TECHNIEKPACTMONITOR.NL HIGHLIGHTS 2017

TECHNIEKPACTMONITOR.NL HIGHLIGHTS 2017 TECHNIEKPACTMONITOR.NL HIGHLIGHTS 2017 AANDEEL LEERLINGEN VMBO 3E LEERJAAR 2006-2007 2013-2014 2016-2017 VMBO-BB 31% 24% 24% VMBO-KB 27% 22% 21% Het betreft hier het aandeel leerlingen binnen het totaal

Nadere informatie

Om de overgangsnormering goed te kunnen hanteren worden eerst een aantal begrippen uitgelegd:

Om de overgangsnormering goed te kunnen hanteren worden eerst een aantal begrippen uitgelegd: Richtlijn overgang VSO de Keyzer. Aan de hand van het laatste rapport van de leerling wordt beslot de leerling over kan naar het volgde jaar. De beslissing e leerling e jaar over moet do wordt gom door

Nadere informatie

Van basisschool naar Voortgezet Onderwijs

Van basisschool naar Voortgezet Onderwijs Van basisschool naar Voortgezet Onderwijs Maandag 6 januari 2014 Charles Lohnstein OBC Elst Programma Veranderingen b.o. v.o. Schoolkeuze De onderbouw Soorten Voortgezet onderwijs Profielen en sectoren

Nadere informatie

Lichamelijke Opvoeding Niveau mavo. Jaar Toetsnaam Type Omschrijving Afnamemoment Weegfactor Herkansbaar 10 handelingsdeel 1 handelingsdeel

Lichamelijke Opvoeding Niveau mavo. Jaar Toetsnaam Type Omschrijving Afnamemoment Weegfactor Herkansbaar 10 handelingsdeel 1 handelingsdeel Opvoeding Niveau mavo 1) Leerlingen die hun absentie niet op orde hebben dienen dit in te halen door lessen te volgen van andere klassen. Dit gaat in samenspraak met de betreffende docent. medische redenen,

Nadere informatie

Van basisschool naar het voortgezet onderwijs. Welkom!

Van basisschool naar het voortgezet onderwijs. Welkom! Van basisschool naar het voortgezet onderwijs Welkom! Wat komt aan de orde? 1. De verschillende opleidingen 2. Brugklassen 3. Richtlijnen aanname 4. Procedure aanmelding en plaatsing 5. Pauze Sondervick

Nadere informatie

De kenmerken van schoolverlaters en hun arbeidspositie vijf jaar later

De kenmerken van schoolverlaters en hun arbeidspositie vijf jaar later De kenmerken van schoolverlaters en hun arbeidspositie vijf jaar later Presentatie Onderwijs Research Dagen, Heerlen, 26-28 juni 2019 Astrid Pleijers en Marijke Hartgers, Centraal Bureau voor de Statistiek

Nadere informatie

STANDAARDISERING DOELGROEPENMODEL (V)SO

STANDAARDISERING DOELGROEPENMODEL (V)SO STANDAARDISERING DOELGROEPENMODEL (V)SO HOOFDDOCUMENT: LANDELIJK DOELGROEPENMODEL (V)SO Bijlage 1. Invulwijzer ondersteuningsbehoeften Bijlage 2. Kijkwijzer beheersingsdoelen leerstandaard SO Bijlage 3.

Nadere informatie

Voorlichtingsavond Voortgezet Onderwijs 19 november 2018

Voorlichtingsavond Voortgezet Onderwijs 19 november 2018 Voorlichtingsavond Voortgezet Onderwijs 19 november 2018 Inhoud van de avond Welkom en inleiding Indeling van het V.O. Bepaling van de schoolkeuze Traject advisering Jaarplanning groep 8 Indeling van het

Nadere informatie

Scharniermomenten in het onderwijs

Scharniermomenten in het onderwijs Presentatie ORD 2005 Scharniermomenten in het onderwijs Fré Riemersma Scharniermomenten in het onderwijs paper H24 Het thema Aansluitingen K20 Scharniermomenten in het onderwijs T18 O18 Een oud probleem

Nadere informatie

Dertigers op de arbeidsmarkt

Dertigers op de arbeidsmarkt Dertigers op de arbeidsmarkt Tanja Traag, Johan van der Valk, Rolf van der Velden en Robert de Vries Dertigers met een laag opleidingsniveau zijn minder succesvol op de arbeidsmarkt dan dertigers met een

Nadere informatie

De Overstap. Informatie voor ouders groep 8 over: Overgang van PO naar VO

De Overstap. Informatie voor ouders groep 8 over: Overgang van PO naar VO Informatie voor ouders groep 8 over: Overgang van PO naar VO Let op! Informatie over de procedure aanmelding wordt tijdens de decemberavonden in het VO aan u gegeven! De Overstap SCHOOLSOORTEN PRO VMBO

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG >Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Voortgezet Onderwijs Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag

Nadere informatie

VERANTWOORDINGSTEKST Profielproduct KJKramer. 1. Inleiding

VERANTWOORDINGSTEKST Profielproduct KJKramer. 1. Inleiding VERANTWOORDINGSTEKST Profielproduct KJKramer 1. Inleiding In 2009 heeft de Inspectie van het Onderwijs een rapport uitgebracht over de aansluiting van het voortgezet onderwijs op het basisonderwijs (Inspectie

Nadere informatie

VMBO Voorbereidend Middelbaar Beroeps Onderwijs

VMBO Voorbereidend Middelbaar Beroeps Onderwijs Inhoud VO avond 1. Onderwijstypen voortgezet onderwijs (VO) 2. Advisering basisschool 3. Toelichting toetsafname 4. Tijdspad 5. Ontwikkelingen 6. Traject aanmelding VO. 7. Tips bezoek en overzicht van

Nadere informatie

Welke wettelijke regelingen zijn er voor leerlingen met dyslexie in het VO?

Welke wettelijke regelingen zijn er voor leerlingen met dyslexie in het VO? Welke wettelijke regelingen zijn er voor leerlingen met dyslexie in het VO? Binnen het voortgezet onderwijs zijn er voor leerlingen die niet in staat zijn het volledige onderwijsprogramma te volgen, mogelijkheden

Nadere informatie

Onderwijskansen in Zuid-Limburg

Onderwijskansen in Zuid-Limburg Onderwijskansen in Zuid-Limburg Een korte presentatie van lopend cohort-onderzoek bij de Universiteit Maastricht voor Statencommissie Economie, Bestuur en Duurzaamheid Provincie Limburg, 5 september 2014,

Nadere informatie

Informatieavond

Informatieavond Informatieavond 8 2017-2018 1 Verloop van het schooljaar Verslagen/ presentaties - Werkstuk - Spreekbeurt - Boekverslag - Boekbespreking - Actuakring Activiteiten - Gastles bureau Halt - Bank voor de klas

Nadere informatie

Informatie voor ouders groep 8 over: Overgang van PO naar VO

Informatie voor ouders groep 8 over: Overgang van PO naar VO Informatie voor ouders groep 8 over: Overgang van PO naar VO De Overstap Let op! Informatie over de procedure aanmelding wordt tijdens de decemberavonden in het VO aan de ouders gegeven. Inrichting van

Nadere informatie

Doorstroom naar voortgezet onderwijs

Doorstroom naar voortgezet onderwijs Doorstroom naar voortgezet 2014-2015 Openbare Basisschool De Weide Dit rapport toont detailinformatie over de doorstroom naar het voorgezet van de leerlingen van de school. Naast gegevens over de vervolgscholen

Nadere informatie

Segregatie in het onderwijs

Segregatie in het onderwijs Segregatie in het onderwijs Wat maakt middelbare scholen aantrekkelijk voor verschillende groepen leerlingen? Lotje Cohen 25 november 2010 25 november 2010 Segregatie in het onderwijs 2 In dit onderzoek

Nadere informatie

Welkom. Vo o r l i c h t i n g Vo o r t g e z e t O n d e r w i j s D e c e m b e r Bewust, Betrokken, Berechja

Welkom. Vo o r l i c h t i n g Vo o r t g e z e t O n d e r w i j s D e c e m b e r Bewust, Betrokken, Berechja Welkom Vo o r l i c h t i n g Vo o r t g e z e t O n d e r w i j s D e c e m b e r 2 0 1 8 Bewust, Betrokken, Berechja Programma Opening: dhr. A. Leijenaar, directeur-bestuurder Presentatie: dhr. J. Schaak,

Nadere informatie

Doorstroom naar voortgezet onderwijs

Doorstroom naar voortgezet onderwijs Doorstroom naar voortgezet 2014-2015 Dit rapport toont detailinformatie over de doorstroom naar het voorgezet van de leerlingen van de school. Naast gegevens over de vervolgscholen en marktaandeel, toont

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Gelet op artikel 7 van het Eindexamenbesluit v.w.o.- h.a.v.o.- m.a.v.o.- v.b.o.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Gelet op artikel 7 van het Eindexamenbesluit v.w.o.- h.a.v.o.- m.a.v.o.- v.b.o. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 13602 25 juli 2011 Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 29 juni 2011, nr. VO/309740, houdende

Nadere informatie

De kracht van samenwerking. Brainport Development, 2014

De kracht van samenwerking. Brainport Development, 2014 1 De kracht van samenwerking Brainport Development, 2014 2 De kracht van samenwerking Brainport Development, 2014 VAN KORTSLUITING NAAR CONTACT BETA CHALLENGE PROGRAMMA EEN LEERROUTE MAVO-MBO-HBO Henk

Nadere informatie

Programma. Voorstellen Doel van de Kopklas Doelgroep Programma Kopklas Aanmeldingsprocedure

Programma. Voorstellen Doel van de Kopklas Doelgroep Programma Kopklas Aanmeldingsprocedure Programma Voorstellen Doel van de Kopklas Doelgroep Programma Kopklas Aanmeldingsprocedure Haagse Kopklassen Kopklas tl/havo Leerkrachten: Maaike Tolboom Ilja van Weerd Locatie: Hofstad Mavo Havo Haagse

Nadere informatie

Informatie groep / 2018

Informatie groep / 2018 Informatie groep 8 2017 / 2018 Afgelopen dinsdag kwamen meneer Spetter en meneer Beene van het voortgezet onderwijs vertellen over de overgang van de basisschool naar het voortgezet onderwijs (VO). Deze

Nadere informatie

Het voortgezet onderwijs. infoavond VO

Het voortgezet onderwijs. infoavond VO Het voortgezet onderwijs Agenda van vanavond 1. Structuur van het Voortgezet Onderwijs. 2. De scholen voor Voortgezet Onderwijs in Oss. 3. Hoe bepaalt onze school het schooladvies van uw kind? 4. Vragenronde.

Nadere informatie

Gewichtenleerlingen: verschillen naar regio en alternatieven

Gewichtenleerlingen: verschillen naar regio en alternatieven Gewichtenleerlingen: verschillen naar regio en alternatieven Maart 2018 Lex Borghans, Ron Diris en Trudie Schils Universiteit Maastricht Om achterstanden aan te pakken worden er binnen het Nederlandse

Nadere informatie

Veranderingen in de financiële positie van het voortgezet onderwijs en verschillen tussen schoolbesturen

Veranderingen in de financiële positie van het voortgezet onderwijs en verschillen tussen schoolbesturen Leergeld Veranderingen in de financiële positie van het voortgezet onderwijs en verschillen tussen schoolbesturen Lex Herweijer Evelien Eggink Evert Pommer Jedid-Jah Jonker m.m.v. Ingrid Ooms Saskia Jansen

Nadere informatie

WELBEVINDEN, ACADEMISCH ZELFCONCEPT EN MOTIVATIE IN HET SECUNDAIR ONDERWIJS

WELBEVINDEN, ACADEMISCH ZELFCONCEPT EN MOTIVATIE IN HET SECUNDAIR ONDERWIJS WELBEVINDEN, ACADEMISCH ZELFCONCEPT EN MOTIVATIE IN HET SECUNDAIR ONDERWIJS Het effect van een jaar naar school gaan op niet-cognitieve uitkomsten van leerlingen Naomi Van den Branden naomi.vandenbranden@kuleuven.be

Nadere informatie

Doorstroom in het onderwijs. studie

Doorstroom in het onderwijs. studie Doorstroom in het onderwijs studie Doorstroom in het onderwijs Colofon De Onderwijsraad is een onafhankelijk adviescollege, opgericht in 1919. De raad adviseert, gevraagd en ongevraagd, over hoofdlijnen

Nadere informatie

Bekostiging gewichtenleerlingen: verschillen naar regio en alternatieven. Lex Borghans, Ron Diris en Trudie Schils

Bekostiging gewichtenleerlingen: verschillen naar regio en alternatieven. Lex Borghans, Ron Diris en Trudie Schils Bekostiging gewichtenleerlingen: verschillen naar regio en alternatieven Lex Borghans, Ron Diris en Trudie Schils Educatieve Agenda Limburg, Universiteit Maastricht Maart 2018 Om achterstanden aan te pakken

Nadere informatie

Van Primair naar Voortgezet Onderwijs Dinsdag 14 november 2017

Van Primair naar Voortgezet Onderwijs Dinsdag 14 november 2017 Van Primair naar Voortgezet Onderwijs Dinsdag 14 november 2017 Charles Lohnstein (OBC Elst) Programma Veranderingen P.O. V.O. Schoolkeuze Passend onderwijs en aanmelding De onderbouw Soorten Voortgezet

Nadere informatie

Welkom. Vo o r l i c h t i n g o u d e r s b a s i s s c h o o l J a n u a r i Bewust, Betrokken, Berechja

Welkom. Vo o r l i c h t i n g o u d e r s b a s i s s c h o o l J a n u a r i Bewust, Betrokken, Berechja Welkom Vo o r l i c h t i n g o u d e r s b a s i s s c h o o l J a n u a r i 2 0 1 6 Bewust, Betrokken, Berechja Programma Opening: dhr. J. Frankema, directeur Presentatie: dhr. J. Schaak, teamleider

Nadere informatie

VOORLICHTING VAN DE BASISSCHOOL NAAR HET VOORTGEZET ONDERWIJS

VOORLICHTING VAN DE BASISSCHOOL NAAR HET VOORTGEZET ONDERWIJS VOORLICHTING VAN DE BASISSCHOOL NAAR HET VOORTGEZET ONDERWIJS Programma: Voorlichting wordt verzorgd door drie scholen uit de buurt namens alle VO-scholen Verschillende onderwijsvormen Onderbouw en bovenbouw

Nadere informatie

Overzicht kansen(on)gelijkheid in concept verkiezingsprogramma s Algemeen VVD

Overzicht kansen(on)gelijkheid in concept verkiezingsprogramma s Algemeen VVD Overzicht kansen(on)gelijkheid in concept verkiezingsprogramma s 2017 Roel van Hulten en Ménalde Moojen, 24 oktober 2016 Algemeen In alle tot 24 oktober gepubliceerde programma s (m.u.v. 50Plus en PVV)

Nadere informatie

kiezen ontdekken doen

kiezen ontdekken doen kiezen ontdekken doen op vmbo-, mavo-, havo/vwo- en mbo-niveau met een praktische, versnelde opleiding naar het hbo Tot 2011 vmbo De Kring, sector Landbouw breed Leerwegen: bbl (+lwoo) kbl gl Sinds 2004

Nadere informatie

Onderwijs in beeld: Maastricht-heuvelland

Onderwijs in beeld: Maastricht-heuvelland Onderwijs in beeld: Maastricht-heuvelland Prestaties en verschillen naar sociale achtergrond bij overgang po-vo Trudie Schils Universiteit Maastricht Doel bijeenkomst Indruk Limburgse onderwijs: Maastricht-heuvelland

Nadere informatie

Toelatingsprocedure brugklassen Libanon Lyceum schooljaar

Toelatingsprocedure brugklassen Libanon Lyceum schooljaar Toelatingsprocedure brugklassen Libanon Lyceum schooljaar 2018-2019 Inleiding Alle Rotterdamse schoolbesturen voor voortgezet onderwijs in Rotterdam hebben afspraken gemaakt over de overgang van leerlingen

Nadere informatie

VOORLICHTING 2018/2019 havo/vwo WELKOM

VOORLICHTING 2018/2019 havo/vwo WELKOM VERBINDEND ONDERWIJS VOORLICHTING 2018/2019 havo/vwo WELKOM C O N N E C TC O L L E G E. N L OVERGANG PO NAAR VO KIND Aanleg Belangstelling Schoolprestaties Beroepswens BASISSCHOOL Toetsen Leerprestaties

Nadere informatie

Informatie voor ouders groep 8 over: Overgang van PO naar VO

Informatie voor ouders groep 8 over: Overgang van PO naar VO Informatie voor ouders groep 8 over: D De E O Overstap V E R S T A P Overgang van PO naar VO Let op! Informatie over de procedure aanmelding wordt tijdens de decemberavonden in het VO aan de ouders gegeven.

Nadere informatie

Naar het Voortgezet Onderwijs: hoe werkt dat? Hoe vind je een school

Naar het Voortgezet Onderwijs: hoe werkt dat? Hoe vind je een school Naar het Voortgezet Onderwijs: hoe werkt dat? Hoe vind je een school bezoek open dagen ouders van kinderen op de school aanspreken schoolgidsen doornemen kijk op www.owinsp.nl voor de kwaliteitskaart van

Nadere informatie

07/05/2003 2e leerjaar van de 2e graad A.S.O.

07/05/2003 2e leerjaar van de 2e graad A.S.O. http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?docid=13375 U bent hier: Onderwijs en Vorming > Edulex datum laatste wijziging: Besluit van de Vlaamse 07/05/2003 Regering Besluit van

Nadere informatie

Van speciaal naar regulier onderwijs: een hele overstap! Werkconferentie 9 oktober 2013

Van speciaal naar regulier onderwijs: een hele overstap! Werkconferentie 9 oktober 2013 Van speciaal naar regulier onderwijs: een hele overstap! Werkconferentie 9 oktober 2013 Van terugplaatsen naar overstappen! Doelgroep Van cluster 4: regulier: Naar - speciaal onderwijs (so) - basisonderwijs

Nadere informatie

Waarom onderwijsroute 10-14? Wat zijn de pedagogische uitgangspunten. van Wie is onderwijsroute 10-14?

Waarom onderwijsroute 10-14? Wat zijn de pedagogische uitgangspunten. van Wie is onderwijsroute 10-14? wat je wilt en moet weten over Onderwijsroute 10-14 Op 1 augustus 2017 start Onderwijsroute 10-14, een nieuwe en vernieuwende leerweg voor kinderen van 10 tot 14 jaar. Daar wil je ongetwijfeld meer over

Nadere informatie

SELECTIE EN TOEGANKELIJKHEID VAN HET HOGER ONDERWIJS SAMENVATTING EERSTE 2 RAPPORTEN:

SELECTIE EN TOEGANKELIJKHEID VAN HET HOGER ONDERWIJS SAMENVATTING EERSTE 2 RAPPORTEN: SELECTIE EN TOEGANKELIJKHEID VAN HET HOGER ONDERWIJS SAMENVATTING EERSTE 2 RAPPORTEN: A. VERKENNING NAAR MAATREGELEN ROND IN- EN DOORSTROOM IN HET BACHELORONDERWIJS B. VERSCHILLEN EN ONTWIKKELINGEN IN

Nadere informatie

Directeur Bedrijfsvoering Onderwijsgemeenschap Venlo & Omstreken

Directeur Bedrijfsvoering Onderwijsgemeenschap Venlo & Omstreken School- en functieprofiel Directeur Bedrijfsvoering Onderwijsgemeenschap Venlo & Omstreken S14 CAO-VO Versie 19/09/16 Sollicitatieprocedure Informatie: Neem contact op met Jan de Boom, tel. 06-11006553;

Nadere informatie

VOORLICHTING VAN DE BASISSCHOOL NAAR HET VOORTGEZET ONDERWIJS

VOORLICHTING VAN DE BASISSCHOOL NAAR HET VOORTGEZET ONDERWIJS VOORLICHTING VAN DE BASISSCHOOL NAAR HET VOORTGEZET ONDERWIJS Programma: Voorlichting wordt verzorgd door drie scholen uit de buurt namens alle VO-scholen Verschillende onderwijsvormen Onderbouw en bovenbouw

Nadere informatie

LSVb visie op Decentrale Toelating

LSVb visie op Decentrale Toelating LSVb visie op Decentrale Toelating Dit is een uitgave van de Landelijke Studentenvakbond (LSVb). Voor vragen of extra informatie kan gemaild worden naar: lsvb@lsvb.nl Landelijke Studentenvakbond Postbus

Nadere informatie

Welkom op de informatieavond PO VO

Welkom op de informatieavond PO VO Welkom op de informatieavond PO VO i.s.m. per 24 oktober 2016 Programma Van Primair Onderwijs (Basisschool) naar Voorgezet Onderwijs Leerjaar 8 op SJS De Ark Verwijzen Op basis van? Procedure in tijd Welke

Nadere informatie

Krimp. Gevolgen voor het hoger onderwijs en de marketingstrategie

Krimp. Gevolgen voor het hoger onderwijs en de marketingstrategie Krimp Gevolgen voor het hoger onderwijs en de marketingstrategie 1 Stéphanie van Noordt adviseur en procesbegeleider leerlingendaling Van Noordt Marketing & Communicatie info@van-noordt.nl 2 Krimp: de

Nadere informatie

Factsheet Schooljaar 2014, 2015, 2016

Factsheet Schooljaar 2014, 2015, 2016 Factsheet Schooljaar 2014, 2015, 2016 www. gelijke-kansen.nl 2 3 Programma Gelijke Kansen Indicator 1: heroverwegingen 35,1% 20,0% 37,9% 3,2% De gemeente laat een gemiddelde zien van 20,0% t.o.v. een landelijk

Nadere informatie

Factsheet Schooljaar 2014, 2015, 2016

Factsheet Schooljaar 2014, 2015, 2016 Factsheet Schooljaar 2014, 2015, 2016 www. gelijke-kansen.nl 1 2 3 Programma Gelijke Kansen Indicator 1: heroverwegingen 35,1% 28,5% 38,5% 14,1% De gemeente laat een gemiddelde zien van 28,5% t.o.v. een

Nadere informatie

WAT GEBEURT ER ALLEMAAL IN HET HBO EN WO?

WAT GEBEURT ER ALLEMAAL IN HET HBO EN WO? WAAR GAAN WE HET OVER HEBBEN? WAT GEBEURT ER ALLEMAAL IN HET HBO EN WO? Gerard Hogendoorn Pierre Poell - Toelatingseisen - Selectie en afschaffing loting - Ontwikkelingen in o.a. sectoren techniek en pabo

Nadere informatie

Informatieblad Rekenen September 2012 Locatie Zusterstraat Schooljaar VWO, HAVO, MAVO en VMBO

Informatieblad Rekenen September 2012 Locatie Zusterstraat Schooljaar VWO, HAVO, MAVO en VMBO Informatieblad Rekenen September 2012 Locatie Zusterstraat Schooljaar 2012-2013 VWO, HAVO, MAVO en VMBO Informatieblad Rekenen, Johan de Witt, locatie Zusterstraat, september 2012 1 Beste ouder en/of verzorger,

Nadere informatie

De aanmelding en plaatsing V.O. Hoogeveen september 2014

De aanmelding en plaatsing V.O. Hoogeveen september 2014 De aanmelding en plaatsing V.O. Hoogeveen september 2014 Uitgangspunten voor aanmelding en plaatsing Het is in het belang van leerlingen dat zij in de opleiding geplaatst worden die bij hen past. Leerlingen

Nadere informatie

Effectief kansenbeleid; Noodzaak en marges

Effectief kansenbeleid; Noodzaak en marges Paul Jungbluth Effectief kansenbeleid; Noodzaak en marges 16 november 2011 1 40 jaar sinds Grandia s Onderwijs en Sociaal Milieu Rupp s compensatieprogramma s Utrecht Van Calcars Innovatieproject Amsterdam

Nadere informatie

Datum 8 februari 2016 Antwoord op schriftelijke vragen van het lid Mohandis (PvdA) over het bericht dat selectie aan de poort allochtonen dupeert

Datum 8 februari 2016 Antwoord op schriftelijke vragen van het lid Mohandis (PvdA) over het bericht dat selectie aan de poort allochtonen dupeert >Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Hoger Onderwijs & Studiefinanciering Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375

Nadere informatie

Uitleg en verdieping CBS data infographic Participatie zonder Startkwalificatie

Uitleg en verdieping CBS data infographic Participatie zonder Startkwalificatie Uitleg en verdieping CBS data infographic Participatie zonder Startkwalificatie DOOR- EN UITSTROOM UIT PRAKTIJKONDERWIJS, VOORTGEZET SPECIAAL ONDERWIJS EN ENTREE-OPLEIDINGEN (COHORT 2013/14, 2014/15 EN

Nadere informatie

Dyslexieprotocol Veurs Lyceum

Dyslexieprotocol Veurs Lyceum Dyslexieprotocol Veurs Lyceum Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat aanleren en/of het vlot toepassen (automatiseren) van het lezen

Nadere informatie

Lwoo en pro Integratie in passend onderwijs LWOO EN PRO. Integratie in passend onderwijs

Lwoo en pro Integratie in passend onderwijs LWOO EN PRO. Integratie in passend onderwijs LWOO EN PRO Integratie in passend onderwijs 1 Deze brochure is bedoeld voor scholen en samenwerkingsverbanden. We lichten hierin toe wat er de komende periode voor u verandert op het gebied van lwoo en

Nadere informatie

Informatie voor ouders groep 8 over: Overgang van PO naar VO

Informatie voor ouders groep 8 over: Overgang van PO naar VO Informatie voor ouders groep 8 over: Overgang van PO naar VO De Overstap Let op! Informatie over de procedure aanmelding wordt tijdens de decemberavonden in het VO aan de ouders gegeven. Inrichting van

Nadere informatie

Informatieavond groep 7 Schooljaar

Informatieavond groep 7 Schooljaar Informatieavond groep 7 Schooljaar 2017-2018 17 april 2018 Agenda voor vanavond: Waarom deze informatieavond? Entreetoets LOVS (Leerling- en Onderwijs Volg Systeem) Overdracht groepen 7 Adviseringsproces

Nadere informatie

Welkom. LOB-informatieavond Klas 2 MAVO. Dinsdag 17 november 2015

Welkom. LOB-informatieavond Klas 2 MAVO. Dinsdag 17 november 2015 Welkom LOB-informatieavond Klas 2 MAVO Dinsdag 17 november 2015 Deze avond Opening Kiezen Wat doen wij eraan? De bovenbouw MAVO De sectoren Mogelijkheden na de MAVO Sluiting Kiezen is een proces We onderscheiden

Nadere informatie

Van PO (Primair Onderwijs) naar VO (Voortgezet Onderwijs)

Van PO (Primair Onderwijs) naar VO (Voortgezet Onderwijs) Van PO (Primair Onderwijs) naar VO (Voortgezet Onderwijs) 2017-2018 Waar gaat het om vanavond? Praktisch: hoe gaat de overgang van PO naar VO? VO: welke niveaus zijn er? Verwachtingen: hoe komt een advies

Nadere informatie

Kosten en baten van maatschappelijk vastgoed. Kees Vendrik, Algemene Rekenkamer Bouwstenen voor Sociaal, 1 december 2016

Kosten en baten van maatschappelijk vastgoed. Kees Vendrik, Algemene Rekenkamer Bouwstenen voor Sociaal, 1 december 2016 Kosten en baten van maatschappelijk vastgoed Kees Vendrik, Algemene Rekenkamer Bouwstenen voor Sociaal, 1 december 2016 De Algemene Rekenkamer Uitgangspunten Algemene Rekenkamer 2 Doelmatigheid en doeltreffendheid

Nadere informatie

Leerrechten: een werkbaar begrip? Paul Zoontjens Den Haag, VARO\/NVOR, 29 maart 2018

Leerrechten: een werkbaar begrip? Paul Zoontjens Den Haag, VARO\/NVOR, 29 maart 2018 Leerrechten: een werkbaar begrip? Paul Zoontjens Den Haag, VARO\/NVOR, 29 maart 2018 In discussie 1 Eindrapport Platform Onderwijs 2032, 2016: Een toekomstgericht curriculum bestaat (..) uit een wettelijk

Nadere informatie

Onderzoek eindadviezen werkers WP BO die doorstromen naar WP VO

Onderzoek eindadviezen werkers WP BO die doorstromen naar WP VO Onderzoek eindadviezen werkers WP BO die doorstromen naar WP VO Voor het eerst hebben wij uitgebreid onderzoek verricht naar de kwaliteit van de basisschooladviezen van De Werkplaats aan het einde van

Nadere informatie

Studiekeuze123. Thora Arnadottir en Daphne Selhorst. Studiekeuze123: Een overzicht van alle opleidingen van hogescholen en universiteiten

Studiekeuze123. Thora Arnadottir en Daphne Selhorst. Studiekeuze123: Een overzicht van alle opleidingen van hogescholen en universiteiten Studiekeuze123 Thora Arnadottir en Daphne Selhorst Wat is Studiekeuze123? Zelfstandige Stichting: samenwerkingsverband koepels hoger onderwijs (ISO, LSVb, HBO-raad, NRTO en VSNU) Financiering door ministerie

Nadere informatie

Belemmeringen voor innovaties in het basisonderwijs. Marjolein Ploegman

Belemmeringen voor innovaties in het basisonderwijs. Marjolein Ploegman Belemmeringen voor innovaties in het basisonderwijs Marjolein Ploegman Duurzame innovatie in het basisonderwijs Rapport/onderzoek OCW naar belemmeringen voor duurzame innovatie bij 10 basisscholen en 2

Nadere informatie

Van basisschool naar Voortgezet Onderwijs

Van basisschool naar Voortgezet Onderwijs Van basisschool naar Voortgezet Onderwijs Maandag 12 januari 2015 Charles Lohnstein (OBC Elst) Programma Veranderingen b.o. v.o. Schoolkeuze Passend onderwijs en aanmelding De onderbouw Soorten Voortgezet

Nadere informatie

Informatieavond CBS de Citer 2015. Welkom 10-09-2015

Informatieavond CBS de Citer 2015. Welkom 10-09-2015 Informatieavond CBS de Citer 2015 Welkom 10-09-2015 Algemene Informatie m.b.t. de communicatie Iedere vrijdag verschijnt de nieuwsbrief. Het is van belang om deze goed te lezen. Zo blijft u op de hoogte

Nadere informatie

Pilot leerwinst en toegevoegde waarde in het voortgezet onderwijs. Alex Coenen

Pilot leerwinst en toegevoegde waarde in het voortgezet onderwijs. Alex Coenen Pilot leerwinst en toegevoegde waarde in het voortgezet onderwijs Alex Coenen Inhoud 1. Inleiding 2. de pilot 3. conclusies en discussie Doel van deze bijeenkomst Informeren Gelegenheid bieden om vragen

Nadere informatie

Van Primair naar Voortgezet Onderwijs Januari 2016

Van Primair naar Voortgezet Onderwijs Januari 2016 Van Primair naar Voortgezet Onderwijs Januari 2016 Charles Lohnstein (OBC Elst) Programma Veranderingen b.o. v.o. Schoolkeuze Passend onderwijs en aanmelding De onderbouw Soorten Voortgezet onderwijs Profielen

Nadere informatie

Beste bijna Brugklasser...

Beste bijna Brugklasser... Beste bijna Brugklasser... Informatieavond dinsdag 5 februari 2019 Start om 19.30 uur (voor ouders van leerlingen uit groep 8) Open Huis zaterdag 9 februari 2019 Tussen 10.00 en 13.00 uur Beste bijna brugklasser,

Nadere informatie