Multidisciplinair evaluatieverslag Incident GRIP 3 Natriumbrand Farmsum

Transcriptie

1 Multidisciplinair evaluatieverslag Incident GRIP 3 Natriumbrand Farmsum Datum: 23 maart 2012 Versie: definitief Auteurs: Jan Bos - COT Esther van Dijk - Veiligheidsbureau Groningen

2 Inhoudsopgave Inleiding en leeswijzer Wie, wat, waar, wanneer Beeld van het incident Conclusies en aanbevelingen Generieke conclusies en aanbevelingen Conclusies en aanbevelingen Gemeentelijk Beleidsteam (GBT) Conclusies en aanbevelingen Regionaal Operationeel Team (ROT) Conclusies en aanbevelingen Commando Plaats Incident (CoPI) Conclusies en aanbevelingen Meldkamer (MK) Conclusies en aanbevelingen Gemeentelijk Coördinatiecentrum (GCC) Verkort feitenrelaas Evaluatiemethodiek Voorgestelde actiepunten Bijlagen: Bijlage 1: Feitenrelazen Bijlage 2: Situatieschets Bijlage 3: Foto-impressie en mediabijlage Bijlage 4: Lijst gebruikte/relevante afkortingen Inleiding en leeswijzer Dit evaluatieverslag heeft ten doel te leren van de bestrijding/afhandeling van het GRIP 3- incident natriumbrand Farmsum op 7 november 2011 om zo de multidisciplinaire rampbestrijdingsorganisatie te kunnen verbeteren. Dit verslag is geschreven voor alle functionarissen die werkzaam zijn binnen zowel de koude als de warme organisatie van Crisismanagement Groningen. Het evaluatieverslag is opgesteld volgens de afspraken in Evalueren in Groningen. Volgens de uitgangspunten van Evalueren in Groningen start het evaluatieverslag met de essentie: wie, wat, waar, wanneer met betrekking tot het incident met een paar foto s erbij ter beeldvorming. Daarna volgen direct de conclusies en aanbevelingen. In verband met de grootte van dit incident zijn die opgedeeld in een aantal subkopjes: generieke conclusies en aanbevelingen en vervolgens specifieker per team. Per conclusie of aanbeveling staat aangegeven of hier een actiepunt aan gekoppeld is. Deze actiepunten staan aan het einde van het verslag in een tabel weergegeven met actiehouder en datum gepland gereed. In het evaluatieverslag zelf staat een verkort feitenrelaas, in de bijlage vindt u uitgebreidere feitenrelazen per team. Pagina 2 van 24

3 Multidisciplinair evaluatieverslag Incident GRIP 3 Natriumbrand Farmsum Dit evaluatieverslag heeft ten doel bij te dragen aan de kwaliteitsverbetering van het multidisciplinaire samenwerkingsverband Crisismanagement Groningen. Het verslag wordt via de regiegroep Crisismanagement verspreid onder de acht kolommen van het samenwerkingsverband en wordt tevens aangeboden aan het Directieberaad Crisisbeheersing. Wat Waar Wanneer Opgeschaalde teams Stellers en datum verslag : Brand spoorketelwagon met natrium. : Bedrijfsterrein Dow Chemical, Valgenweg, Farmsum : maandag 7 november 2011, 01: uur : Commando Plaats Incident (CoPI); Regionaal Operationeel Team (ROT); Gemeentelijk Beleidsteam (GBT); Gemeentelijk Coördinatiecentrum (GCC) : Jan Bos (COT) en Esther van Dijk (Veiligheidsbureau Groningen); 1 februari 2012, concept 0.3 Beeld van het incident Op 7 november 2011 komt om uur de melding binnen van een natriumbrand bij Dow Chemical in Farmsum (gemeente Delfzijl). De brand is ontstaan bij het verladen van een spoorketelwagon. Vanwege de brand Wordt een ruim gebied afgezet. De brand gaat gepaard met forse rookontwikkeling. De wind staat gunstig, richting een gebied met weinig bebouwing. Als gevolg van de brand wordt om uur opgeschaald naar GRIP 1 en om uur naar GRIP 3. De brandweer ziet zich genoodzaakt terug te trekken, vanwege de hoge intensiteit van de brand en de explosieve ontwikkeling van de brand. Het verloop van de brand is aanvankelijk onvoorspelbaar. Voor de crisisorganisatie liggen er op dat moment twee grote taken: de brandbestrijding en het verstrekken van informatie aan omwonenden, omliggende bedrijven en andere belanghebbenden. In beginsel houdt de brandweer rekening met een uitbrandscenario, waarbij de verwachting is dat dit ongeveer zeven uur in beslag zal nemen. Na de brand enige tijd van afstand te hebben geobserveerd gaat de brandweer over tot verkenning van de plaats incident, om te bezien of het mogelijk is weer op te trekken naar de brand. Om vijf uur is de Pagina 3 van 24

4 verkenning afgerond. Dan blijkt dat de brandweer een poging kan doen om het resterende natrium te blussen. De kans op escalatie wordt op dat moment gering geacht. Om uur is de brand meester. Na dit bericht is het incident net zo plotseling voorbij als het begon. In hoog tempo schaalt de crisisorganisatie af. De afzetting wordt opgeheven en het incident wordt rond zes uur in de ochtend overgedragen aan het bedrijf. Bij het incident zijn geen gewonden gevallen. In de loop van de dag is er vervolgens nog aandacht voor diverse voorlichtingsactiviteiten door de gemeente Delfzijl. Conclusies en aanbevelingen: Hieronder volgen de aanbevelingen die op basis van de evaluatie zijn geformuleerd. Crisismanagement Groningen neemt deze mee in haar kwaliteitsverbetering. Generieke conclusies en aanbevelingen De verschillende teams zijn gedurende het incident telkens goed op de hoogte van de actuele stand van zaken. Tijdens het incident komt de beeldvorming over de gebeurtenissen goed tot stand. De meldkamer is in staat om een gedetailleerd beeld te verstrekken over het incident (in eerste instantie niet via LCMS). Tijdens het incident zijn de verschillende teams via LCMS consequent zorgvuldig op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen. Daarnaast vindt telefonisch overleg plaats tussen diverse functionarissen. Een bemoeilijkende factor in de beeldvorming van het incident is dat de brandweer, in verband met de eigen veiligheid, de brand zelf van grote afstand moet observeren. Het is dan ook wenselijk om te beschikken over een camera die dichtbij de brandhaard opgesteld kan worden, zodat het CoPI van veilige afstand het incident kan volgen. (actie 1) De verschillende teams hebben scenariodenken bij de bestrijding van dit incident tot onderdeel van hun werkproces gemaakt. In het proces van beeld-, oordeels- en besluitvorming betrekken de verschillende teams telkens diverse mogelijke ontwikkelingsrichtingen van het incident. (geen actie) De crisisorganisatie komt tot heldere besluiten. Het betreft hier bijvoorbeeld het besluit tot terugtrekking van de brandweer, het besluit om het WAS niet in te zetten en het besluit van de brandweer om weer op te trekken. De besluiten worden niet altijd omgezet naar concrete actiepunten inclusief belegging daarvan. Zie hiervoor ook de aanbevelingen met betrekking tot crisiscommunicatie en afschaling. (geen actie) De opschaling naar GRIP1 en vervolgens GRIP3 is goed verlopen en op basis van valide argumenten ingezet. In verband met de onvoorspelbaarheid van het incident en het terugtrekken van de brandweer wordt opgeschaald naar GRIP1. Vervolgens wordt, in verband met de mogelijke escalatie van het incident, de aanwezigheid van bedrijven in de omgeving en recente aandacht voor vergelijkbare incidenten opgeschaald naar GRIP3. Feitelijk is hiermee 'anticiperend opgeschaald'. Op het moment van opschaling ligt er geen evidente GBT-taak (voorlichting kan immers ook operationeel worden uitgevoerd). Echter, door op te schalen wordt het GBT in staat gesteld zelf afwegingen te maken ten aanzien van voorlichting en is het GBT al vast actief voor het geval het incident onverhoopt escaleert. (geen actie) Tijdens het incident is de boodschap naar de burger over de rook helder en consequent geweest: Rook is altijd gevaarlijk, blijf uit de rook. Deze boodschap is het resultaat van de Groninger campagne Blijf uit de rook. De nieuwe woordvoeringslijn geeft een snel, duidelijk en consequent handelingsperspectief aan de burger. (geen actie) Naar aanleiding van de brand wordt een spanningsveld zichtbaar tussen de rol van RTV Noord als calamiteitenzender en de journalistieke rol ten behoeve van de vrije nieuwsgaring door RTV Noord. Herzie het bestaande convenant en werk het convenant vervolgens uit in concrete werkafspraken. Bij dit incident is RTV Noord niet formeel ingezet als calamiteitenzender, dit moet volgens het huidige convenant per incident afgesproken worden. Als calamiteitenzender moet de regionale omroep fungeren als podium voor het bevoegd gezag, voor de gevallen waarin het bevoegd gezag zich tot de bevolking wil Pagina 4 van 24

5 richten. Hiertoe moet de regionale omroep zorgvuldig van informatie worden voorzien door de crisisorganisatie. Maak afspraken over de manier waarop dit gebeurt, houd daarbij centraal dat voor de burger duidelijk moet zijn van wie de boodschap afkomstig is. Nabijheid van RTV Noord bij de crisisorganisatie is belangrijk voor snelheid en afstemming; toegang van RTV Noord tot de ruimten van de crisisteams is echter onwenselijk. Crisisteams moeten namelijk (voor zover mogelijk) in alle rust en vertrouwelijkheid kunnen opereren. Neem dit mee in de werkafspraken. Naast de rol als calamiteitenzender kan de regionale omroep, conform de reguliere journalistieke zorgvuldigheidsnormen, het proces van vrije nieuwsgaring blijven voortzetten. (actie 2) Afstemming tussen het CoPI en Dow Chemical vindt tijdens het incident op efficiënte wijze plaats. In de overige crisisteams neemt geen vertegenwoordiger van Dow Chemical plaats. In het CoPI neemt een bedrijfsdeskundige van Dow Chemical plaats. Daarnaast wordt via bij het verladen betrokken werknemers van Dow Chemical informatie ingewonnen over de brand. Hierdoor krijgt het CoPI een goede informatie positie over de aard van het incident. In het ROT en GBT is geen behoefte aan en noodzaak tot vertegenwoordiging door het bedrijf. (geen acties) Beleg duidelijk wie bedrijven in de omgeving van een incident informeert en op welke manier. In een vroeg stadium is besloten bedrijven in de omgeving te informeren. Bij het informeren van bedrijven is een aantal bedrijven over het hoofd gezien. (actie 3) Maak bij afschaling duidelijk naar welke GRIP-fase wordt teruggeschaald. Benoem bij afschaling naar een lagere GRIP-fase ook duidelijk welke activiteiten er nog verwacht worden van de teams die opgeschaald blijven. Neem dit op in LCMS. De afschaling van het incident komt op een logisch moment tot stand. Echter, de afschaling zelf verloopt rommelig. Bij de afschaling is niet expliciet gemaakt naar welke GRIP-fase is teruggeschaald. In deze casus heeft dat niet tot consequenties geleidt, maar het is voorstelbaar dat dit bij andere incidenten wel hinderlijke gevolgen kan hebben. (acties 4 en 5) Maak het vaststellen van acties voor overdracht en nafase een voorwaarde voor afschaling voor alle opgeschaalde crisisteams. Hier is bij dit incident te weinig tijd en aandacht aan besteed. Na het blussen van een brand zijn er nog tal van activiteiten die uitgevoerd moeten worden. In dit geval betreft het bijvoorbeeld het opruimen van het resterende natrium, het veiligstellen van de spoorketelwagon en voorlichtingsactiviteiten. Over de uitvoering van deze werkzaamheden zijn (uitgezonderd voorlichting) geen heldere afspraken gemaakt. Ten aanzien van de overdracht van het incident aan het bedrijf hadden heldere afspraken moeten worden gemaakt over de wijze waarop het incident de resterende activiteiten uit zou voeren. Maak daarnaast afspraken over de wenselijkheid om toezicht uit te oefenen op de uitvoering van deze activiteiten. (actie 5 en 6) Het blijkt lastig om in beeld te brengen in hoeverre de crisisfunctionarissen voldoen aan de wettelijke eisen met betrekking tot snelheid van opschaling. Dit komt deels doordat hier weinig van wordt geregistreerd en deels doordat de Wet Veiligheidsregio s ruimte laat voor interpretatie van de wettelijke eisen. (actie 7) Zorg voor de mogelijkheid een klachtenplot te maken op basis van binnengekomen meldingen, waarmee de informatie over de ontwikkeling van het incident vanuit het effectgebied aangevuld kan worden. Op basis van een klachtenplot kan het ROT inzichtelijk krijgen hoe het incident en, met name de rookontwikkeling, zich ontwikkelt. Informatie van 112 en (politieservicecentrum) zou gebruikt kunnen worden om een plot te maken van klachten, zodat duidelijk wordt hoe de rookverspreiding verloopt. (actie 8) De Operationeel Leider verzoekt de Leider CoPI tot een versneld besluit. Dit werkt effectief. Vanuit het GBT komt het verzoek om zo snel mogelijk de afzettingen van wegen op te heffen. Hierop doet de Operationeel Leider het verzoek aan de Leider CoPI om de vergadering met die vraag te beginnen, vervolgens de vergadering te schorsen en de Operationeel Leider te informeren. Dit proces wordt conform het verzoek van de Operationeel Leider uitgevoerd. (geen acties) Pagina 5 van 24

6 Conclusies en aanbevelingen Gemeentelijk Beleidsteam (GBT) Het GBT heeft tijdens dit incident goed gefunctioneerd. Het proces van beeld-, oordeels- en besluitvorming verloopt efficiënt. Het beeld van het incident is snel duidelijk. Het GBT kan snel tot oordelen komen. De te nemen besluiten zijn vervolgens overzichtelijk. Inhoudelijk zijn er voor het GBT, buiten voorlichting, geen grote thema's die aandacht vragen. Binnen twee uur na het eerste GBT-overleg wordt het GBT ontbonden. (geen actie) Hoewel het OM wel gealarmeerd is, ontbreekt het OM in het GBT. Hoewel dit de afhandeling van het incident niet hindert, is dit wel een aandachtspunt. Na afloop van dit incident heeft het OM een onderzoek gestart. Eventuele implicaties van de brandbestrijding op (mogelijk) technisch onderzoek door het OM zijn nu niet meegewogen in de besluitvorming. (geen actie) Maak de opdrachtverstrekking aan het ROT explicieter. Volsta niet met een bondige omschrijving van het verzoek, maar maak duidelijk wat er precies verwacht wordt van het ROT. Het GBT verstrekt enkele opdrachten aan het ROT. Het ROT is in de veronderstelling aan deze opdrachten te hebben voldaan. Het GBT geeft aan dat de opdracht om drie verschillende voorlichtingsproducten te ontwikkelen niet is uitgevoerd. Het beeld is dat de opdrachtverstrekking aan het ROT op zich duidelijk is, maar niet voldoende expliciet is gemaakt door het GBT. In dit geval gaat het specifiek om voorlichtingsproducten, maar dit kan ook voor andere thema's gelden. (geen actie) Conclusies en aanbevelingen Regionaal Operationeel Team (ROT) Besteed in oefeningen en tijdens incidenten meer aandacht aan de adviesrol van het ROT. Het is goed als het ROT op verschillende momenten beziet of er aandachtspunten, tips of adviezen zijn voor het GBT. De rolverdeling tussen het ROT en CoPI is duidelijk vastgesteld. Hierdoor heeft het ROT tijdens dit incident een overzichtelijke taak. Het ROT heeft haar taak als spil tussen CoPI en GBT goed uitgevoerd. Wel heeft het ROT haar rol als adviseur van het GBT beperkt invulling gegeven. Het betreft hier bijvoorbeeld de advisering ten aanzien van voorlichting (zie aldaar). Daarnaast had het ROT het GBT pro actief kunnen adviseren over de afschaling en, met name, de mogelijke activiteiten en aandachtspunten voor de nafase. (acties 9 en 10) Het proces voorlichting verloopt professioneel, maar verdient ook aandacht. De voorlichting is op zichzelf goed uitgevoerd. Echter, in de uitvoering van het interne proces (advisering en afstemming) zijn verbeteringen mogelijk. Enerzijds wat betreft de aansturing van de operationele communicatie (informatievoorziening en schadebeperking) en anderzijds wat betreft de advisering van de burgemeester over de bestuurlijke communicatie (betekenisgeving). Geconcludeerd mag worden dat de gedurende het incident ontplooide operationele communicatieactiviteiten professioneel zijn ingevuld. Tegelijkertijd mag ook de vraag gesteld worden of in alle gevallen de juiste operationele activiteiten zijn ontplooid. Dit komt voort uit onduidelijke afspraken over / mandaten voor de sturing van de operationele communicatie. De aansturing van het operationele proces moet derhalve worden verstevigd. Daarnaast is het een feit dat de burgemeester gedurende dit incident onvoldoende is geadviseerd over de te ontplooien bestuurlijke communicatie. Ook in de kwaliteit van de advisering over de bestuurlijke communicatie moet dus worden geïnvesteerd. Onderdeel van het investeren in de kwaliteit van de bestuurlijke advisering is het organiseren van gesprekken tussen burgemeesters en voorlichters over wederzijdse verwachtingen. (actie 11) Politiefunctionarissen die bij afzettingen stonden zijn gedebrieft over wat ze moeten doen bij eventuele gezondheidsklachten. Dit onderschrijft, samen met het terugtrekken van de brandweer, de toegenomen, terechte aandacht voor veiligheid van het eigen personeel. (actie 12) Pagina 6 van 24

7 Conclusies en aanbevelingen Commando Plaats Incident (CoPI) Het proces van terugtrekken en optrekken door de brandweer is zorgvuldig uitgevoerd. In verband met de hoge intensiteit van de brand en de explosieve ontwikkeling van de brand ziet de brandweer zich genoodzaakt terug te trekken. Hierbij is nadrukkelijk rekening gehouden met de veiligheid van het eigen personeel. Het proces van optrekken wordt via twee sporen voorbereidt. Enerzijds wordt bij het verladen betrokken werknemers gevraagd om een interpretatie van de uitstroom van natrium. Anderzijds worden de OvDB en AGS op verkenning gestuurd. Uit de verkenning moet blijken hoeveel brandhaarden er zijn en of de brand afneemt. Op basis van deze informatie kan rond vijf uur worden besloten dat de brandweer weer optrekt richting de brand. (geen actie) Het CoPI besluit zelfstandig tot opschaling naar GRIP3. Over de opschaling naar GRIP3 wordt geen overleg gevoerd met de burgemeester. De urgentie van de opschaling is hoog en de Leider CoPI wil voorkomen dat er vertraging in de opkomst ontstaat. De Leider CoPI voelt de vrijheid om zonder overleg op te schalen naar GRIP3 en weet zich hierin gesteund door de burgemeester. Wel voert de Leider COPI hierover overleg met de Operationeel Leider die het eens is met de keuze en motivering. (geen actie) De samenwerking in het CoPI is goed verlopen. Met name de sfeer, bereidwilligheid, afstemmingsbereidheid en het uitblijven van solistisch gedrag hebben bijgedragen aan een goede teamprestatie. De bijdrage van Dow Chemical aan het CoPI hebben de incidentbestrijding bespoedigd. Een knelpunt in het CoPI is het ontbreken van de gemeentelijke kolom. Borg de aanwezigheid van een gemeentelijk functionaris in het CoPI. (actie 13) Heroverweeg het moment van alarmeren van de commandocontainer. De commandocontainer arriveerde te laat ter plaatse, waardoor de eerste vergadering van het CoPI buiten heeft plaatsgevonden (actie 14) Alvorens ter plaatse te gaan heeft de Leider CoPI eerst een aantal personen gebeld om een gedetailleerd beeld te krijgen van het incident. Dit is een bewuste overweging, omdat er kort na de melding nog gelegenheid is om een aantal mensen rustig te spreken. Later wordt dit steeds lastiger, zo leert de ervaring van de Leider CoPI. (geen actie) Conclusies en aanbevelingen Meldkamer (MK) Bepaal in een vroeg stadium een veilige aanrijroute en communiceer deze. Beleg duidelijk de verantwoordelijkheid binnen de meldkamer hiervoor. Geef daarbij aan of een uitwijklocatie of de reguliere locatie wordt gebruikt voor GBT en GCC. De Leider CoPI vraagt de meldkamer om een bovenwindse aanrijroute. Dit verloopt niet goed. De Leider CoPI moet via dorpjes en landweggetjes naar de plaats incident. Ook de OvDG en OvDP hebben dit probleem. De OvDG en IM-CoPI worden begidst door een centralist van de meldkamer. Uiteindelijk komen de Leider CoPI, de OvDG en OvDP alsnog door de rook op de plaats incident. De meldkamer blijkt, mede door het wegennetwerk richting het bedrijventerrein Farmsum, niet goed in staat om een goede bovenwindse aanrijroute te wijzen. Daarnaast ontbreekt het aan de afweging of het rijden door rook voorkeur geniet boven vertraging in de opkomsttijd. (actie 15) Zorg dat het opstellen van het startbeeld in LCMS voldoende geborgd is in de MkNN door aanwezigheid van goed opgeleide CaCo s.de meldkamer heeft naar aanleiding van het incident een veelheid aan activiteiten ontplooid. De meldkamer heeft de betrokkenen goed gefaciliteerd met betrekking tot het verstrekken van een actueel en correct eerste beeld van het incident via telefoon- en portofoonverkeer. In LCMS is geen startbeeld gemaakt door de meldkamer. Er was geen CaCo aanwezig, terwijl dit wel vereist is. Tijdens dit incident werd nog gewerkt met de Gemeenschappelijke Meldkamer Groningen (GMG). In de GMG is de GaCo op afroep beschikbaar. Inmiddels is de Meldkamer Noord-Nederland in werking. In de Meldkamer Noord-Nederland is de aanwezigheid van een CaCo standaard georganiseerd. (geen actie) Pagina 7 van 24

8 Conclusies en aanbevelingen Gemeentelijk Coördinatiecentrum (GCC) Het GCC is een monodisciplinair crisisteam binnen de Gemeentelijke Kolom Groningen. In de scope van de evaluatie van de GRIP 3 Farmsum is het GCC wel betrokken. Reden hiervoor is dat aan het GCC ( team Bevolkingszorg ) in wet Veiligheidsregio s diverse eisen gesteld worden en dat deze eisen vertaald zijn naar punten in het toetsingskader IOOV. Verbeter de aansluiting op het gebied van informatievoorziening en aansturing van het Gemeentelijk Coördinatiecentrum (GCC) op de rest van de crisisorganisatie en veranker daarmee de deelprocessen die bij de Gemeentelijke Kolom Groningen belegd zijn. Het GCC heeft geen toegang tot LCMS en kan daarom niet direct meekijken in het actuele verloop van het incident. Doordat de andere crisisteams en monodisciplinaire actiecentra dit wel hebben, geeft dit het GCC een achterstand in informatie. Het GCC wordt in de structuur aangestuurd door het hoofd OT sectie gemeenten. Deze functie is ingevuld door aangewezen functionarissen die niet direct een vakspecialistische of leidinggevende achtergrond hebben, in tegenstelling tot de andere adviseurs in het ROT. Beide aspecten zorgen voor een onbalans in de randvoorwaarden waarbinnen het GCC kan functioneren in relatie tot de andere monodisciplinaire actieteams. In dit incident hebben beide aspecten een beperkte invloed gehad op de bestrijding van het incident. Bij een complexer incident kan dit echter belemmerend werken. (actie 16 en 17) Borg de bekendheid van betrokkenen in de DEAL-gemeenten met en de toegang tot de locatie van het GCC. Het GCC neemt op aangeven burgemeester zitting in Delfzijl. Conform afspraken tussen de DEAL-gemeenten had het GCC in Loppersum zitting moeten nemen. Nu stonden een aantal functionarissen in Loppersum voor een dichte deur. (actie 18) Verkort feitenrelaas (zie ook bijlage 1): Hieronder staat het feitenrelaas van het incident beschreven. Dit is in chronologische volgorde en beschrijft de activiteiten in de verschillende opgeschaalde crisisteams. In bijlage 1 vindt u een uitgebreider feitenrelaas per crisisteam : Melding in GMS door centralist meldkamer: Brand bij Dow Chemical, Valgenweg 7 te Farmsum. Bedrijf maakt chemische producten : Melding in GMS door centralist meldkamer: Natrium. Honderden kilo s. Staat wagon in het gebouw te lossen met 100% natrium : Melding in GMS door centralist meldkamer: Scheepvaart wordt stilgelegd : Melding in GMS door centralist meldkamer: GRIP : Start alarmering CoPI, eerst via P2000 daarna via Communicator : Melding in GMS door centralist meldkamer: brandweer trekt zich terug : Melding in GMS door centralist meldkamer: GRIP : Start GRIP 3 alarmering, eerst via P2000 daarna via Communicator : Eerste overleg CoPI, op straat, want commando haakarmbak nog niet ter plaatse en team nog niet compleet : Activiteit aangemaakt in LCMS door IM CoPI : Eerste overleg ROT : Melding in LCMS door IM CoPI: kg natrium uitgestroomd en in brand. In wagon nog 3400 kg vloeibare natrium, in de omgeving tank met 7000 kg zuivere natrium.? : Eerste plot gepubliceerd in LCMS door plotter CoPI. (Geen bron gevonden) : Melding in LCMS door sectie voorlichting: Twitteraccount in de lucht (#Brand Farmsum). Bericht aan RTV Noord: ramen en deuren sluiten, blijf uit de rook : Melding in LCMS door IM CoPI: brandweer trekt terug na explosie : Melding in LCMS door sectie voorlichting: Publieksinformatie nummer geactiveerd : Tweede overleg ROT : Melding in LCMS door plotter ROT: omliggende bedrijven zijn gewaarschuwd. Pagina 8 van 24

9 04.20 : Tweede overleg CoPI : Melding in LCMS door IM CoPI: eerste terugkoppeling verkenning brandweer (ONDER VOORBEHOUD): meeste natrium is waarschijnlijk uitgebrand, vooral nog een oliebad (gebruikt voor verwarmen natrium) in brand, brandweer gaat poging doen om resterende natrium en olie te blussen : Melding in LCMS door sectie voorlichting: Voorlichter HVD live in uitzending RTV Noord. Centrale boodschap: vermoedelijk geen gewonden, omgeving ruim afgezet : Derde overleg CoPI : Eerste overleg GBT : Eerste overleg GCC : OL contact met Leider CoPI. Verzoek vanuit het GBT om de afzetting kleiner te maken ivm de komende ochtendspits. Er kan teruggeschaald worden. (Bron: notulen en journaal ROT, pag 8) : Melding in LCMS door IM CoPI: uitkomsten verkenning brandweer: betrokken tankwagon bevindt zich in gebouw, tankwagon nog intact, in het gebouw heeft het wel flink gebrand. Enkele hoopjes natrium rond wagon gloeien nog na, tank met thermische olie naast gebouw is geblust. Brandweer gaat poging doen om resterende natrium en met poeder te blussen. Uit voorzorg wordt waterscherm om oliebad en waterstoftank opgebouwd. De kans op escalatie wordt nu als zeer gering geschat, zekerheid kan pas gegeven worden over ongeveer half uur. 500 meter vanaf incidentlocatie zijn geen effecten van de rook meer te verwachten. Politie houdt afzetting voorlopig intact : Derde overleg ROT : Melding in LCMS door IM GBT: GRIP 3 vastgesteld door GBT : OL contact met Leider CoPI. De druk wordt groter omdat er rond 6 uur een verkeersstroom op gang komt richting Eemsmond. Antwoord over 10 minuten. (Bron: notulen en journaal ROT, pag. 8) : Melding in LCMS door IM CoPI: NOS en RTV Noord op locatie CoPI : Vierde overleg CoPI : Melding in LCMS door IM CoPI: Brand meester : Melding in LCMS door IC ROT: geen meldingen van prikkende ogen en geen meldingen door burgers in effectgebied : Tweede overleg GCC : Derde en laatste GCC overleg : Melding in LCMS door IM CoPI: Geen uitbreiding meer te verwachten. Er zijn in het gebouw nog een paar kleine brandjes, die worden geblust. De afzetting worden opgeheven, alleen de nabije omgeving nog afgezet. Het bedrijventerrein is voor opkomend personeel van de bedrijven weer toegankelijk. Leider CoPI stelt voor af te schalen naar GRIP : Tweede overleg GBT : Vierde overleg ROT : Melding in LCMS door IM CoPI: Brand is geblust : OL stelt voor aan GBT om terug te schalen naar GRIP : Vijfde overleg CoPI : Melding in LCMS door IM CoPI: Incident wordt overgedragen aan bedrijf Melding in LCMS door IM-CoPI: De Valgenweg wordt volledig vrijgegeven en GRIP 1 wordt opgeheven door Leider CoPI : Vijfde en laatste overleg ROT. Alleen nog taken voor voorlichting. GRIP 2 wordt opgeheven : Derde en laatste overleg GBT. Situatie teruggeschaald naar GRIP 1. Pagina 9 van 24

10 Evaluatiemethodiek: Voor het opstellen van dit evaluatieverslag zijn de volgende bronnen gebruikt: - Bijdragen (via ) van de ingezette functionarissen bij het incident; - Een online enquête onder de ingezette functionarissen en bij het incident betrokken bestuurders; - Interviews met de voorzitters van de multidisciplinaire crisisteams (Gemeentelijk Beleidsteam, Regionaal Operationeel Team en Commando Plaats Incident); - Schriftelijk verkregen materiaal: rapportages, notulen, notities, etc. Voorgestelde actiepunten: nr Aanbeveling Actie product/ dienst 1 De verschillende teams zijn gedurende het incident telkens goed op de hoogte van de actuele stand van zaken. 2 Herzie het bestaande convenant met RTV Noord en werk het convenant vervolgens uit in concrete werkafspraken. Stel de brandweer door middel van audiovisuele hulpmiddelen (bijvoorbeeld een camera) in staat om incidenten van veilige afstand te observeren. Herzie en actualiseer het bestaande convenant met RTV Noord. Maak concrete afspraken met RTV Noord over de rol van de regionale omroep als calamiteitenzender. Werk uit op welke manier de regionale omroep, in haar rol als calamiteiten-zender, van informatie wordt voorzien, op welke wijze het bevoegd gezag hier gebruik van maakt en hoe om te gaan met de fysieke nabijheid. 3 Beleg duidelijk wie Beleg en inventariseer bedrijven in de omgeving daarbij wat hiervoor de van een incident informeert en op welke beschikbare middelen zijn (bv gebruik LCMS). manier. 4 Maak bij afschaling duidelijk naar welke GRIP-fase wordt teruggeschaald. Benoem bij afschaling naar een lagere GRIP-fase ook duidelijk welke activiteiten er nog verwacht worden van de teams die opgeschaald blijven. 5 Maak het vaststellen van acties voor overdracht en nafase een voorwaarde voor afschaling voor alle Neem dit mee in de doorontwikkeling van het Crisisplan. Neem de afschaling, overdracht en start nafase een keer mee in een multidisciplinaire oefening. Camera Afhankelijk van uitkomsten gesprek Crisiscomm: Gemeentelijke kolom; Willem Haarsma Of kolom & contactpersoon Regionale Brandweer; Roelf Knoop Convenant Veiligheidsbureau; Siske Klaassens Werkwijze Gemeentelijke kolom; Willem Haarsma Crisisplan Gemeentelijke kolom; Willem Haarsma/ Johan Haasjes Oefening MDOG; Henniëlle Dam Datum gepland gereed 31 juli 2012 CoPIweek 2012 Pagina 10 van 24

11 opgeschaalde crisisteams. Maak bij afschaling duidelijk naar welke GRIP-fase wordt teruggeschaald. Benoem bij afschaling naar een lagere GRIP-fase ook duidelijk welke activiteiten er nog verwacht worden van de teams die opgeschaald blijven. 6 Maak het vaststellen van acties voor overdracht en nafase een voorwaarde voor afschaling voor alle opgeschaalde crisisteams. Bespreek dit in het overleg leiders CoPI en maak hier afspraken over. Communiceer deze met het MDOG ten behoeve van oefeningen. 7 Het blijkt lastig om in beeld te brengen in hoeverre de crisisfunctionarissen voldoen aan de wettelijke eisen met betrekking tot snelheid van opschaling. Maak binnen de Veiligheidsregio afspraken over hoe hiermee om te gaan. 8 Zorg voor de mogelijkheid een Overleg de mogelijkheden van het opstellen van een klachtenplot te maken op klachtenplot als onderdeel basis van binnengekomen meldingen, waarmee de van de reguliere werkwijze met het noordelijk politieservicecentrum. informatie over de ontwikkeling van het incident vanuit het effectgebied aangevuld kan worden. 9 Besteed in oefeningen en Neem dit mee in opleiden tijdens incidenten meer en oefenen. 10 aandacht aan de Neem dit op in de adviesrol van het ROT placemat ROT. 11 Het proces voorlichting verloopt professioneel, maar verdient ook aandacht. Verstevig de aansturing van de operationele communicatie (en maak afspraken over bijbehorende mandaten) en investeer in de kwaliteit van de advisering over de bestuurlijke communicatie. Werk dit verder uit binnen het project Organisatie van de crisiscommunicatie Werkwijze Regionale Brandweer; Roelf Knoop Beleidsnotitie Overleg O&O Hulpmidd elen Veiligheidsbur eau; Siske Klaassens Veiligheidsbur eau; Siske Klaassens/ Esther van Dijk MDOG; Henniëlle Dam Regionale Brandweer; Roelf Knoop Veiligheidsbur eau: Siske Klaassens Pagina 11 van 24

12 12 Politiefunctionarissen die bij afzettingen stonden zijn gedebrieft over wat ze moeten doen bij eventuele gezondheidsklachten. (onderdeel van de doorontwikkeling van het regionaal crisisplan). Onderdeel van het investeren in de kwaliteit van de bestuurlijke advisering is het organiseren van gesprekken tussen burgemeesters en voorlichters over wederzijdse verwachtingen. Borg het standaard besteden van aandacht in debriefingen van operationele diensten aandacht aan de gezondheidsaspecten van de betreffende casus. Borg de aanwezigheid van een gemeentelijk functionaris in het CoPI. Heroverweeg het moment van alarmeren van de commando-container, bezie of de alarmeringsdrempel omlaag bijgesteld moet worden. 15 Bepaal in een vroeg Bepaal in een vroeg stadium een veilige stadium een veilige aanrijroute en aanrijroute en communiceer deze. Beleg communiceer deze. Beleg duidelijk de duidelijk de verantwoordelijkheid verantwoordelijkheid binnen de meldkamer binnen de meldkamer hiervoor. hiervoor. Geef daarbij aan of een uitwijklocatie of de reguliere locatie wordt gebruikt voor GBT en GCC 16 Verbeter de aansluiting Neem in de planvorming van het GCC de aansluiting met netcentrisch werken op. 17 op het gebied van informatievoorziening en aansturing van het Gemeentelijk Coördinatiecentrum (GCC) op de rest van de crisisorganisatie en veranker daarmee de deelprocessen die bij de Gemeentelijke Kolom Groningen belegd zijn. Nieuwsbrief Veiligheidsbureau; Siske Klaassens Gemeentelijke kolom; Willem Haarsma Regionale Brandweer; Roelf Knoop Werkwijze MkNN; Tom van der Vlist 13 Een knelpunt in het CoPI is het ontbreken van de gemeentelijke kolom. 14 Heroverweeg het moment van alarmeren van de commandocontainer. Alarmering Planvorming Heroverweeg tijdens de Planvorming herinrichting van de rampbestrijdingsorganisati e van de Gemeentelijke Kolom Groningen wie plaatsneemt in het ROT in de functie ROT-manager Gemeenten (of de wettelijke term: Algemeen Commandant Gemeentelijke kolom; Willem Haarsma Gemeentelijke kolom; Willem Haarsma Pagina 12 van 24

13 18 Borg de bekendheid van betrokkenen in de DEALgemeenten met en de toegang tot de locatie van het GCC. Bevolkingszorg ). Borg de bekendheid van betrokkenen in de DEALgemeenten met de locatie van het GCC? Gemeentelijke kolom; Willem Haarsma Na vaststelling door de regiegroep Crisismanagement worden de geformuleerde aanbevelingen en actiepunten gemonitord door de Coördinator Multidisciplinaire Kwaliteitszorg binnen het Veiligheidsbureau Groningen: Esther van Dijk. Contactgegevens: /4950 of Pagina 13 van 24

14 Bijlage 1 Feitenrelazen Meldkamer : Melding Brand van bedrijf.* : Opschaling naar middelbrand.* : Natrium. Honderden kilo's. Staat wagon in het gebouw te lossen met 100% natrium.* : AGS gaat ter plaatse.* : Opschaling grote brand.* : Gebouw wordt als verloren beschouwd, laten deze uitbranden.* : Bij de Zeesluizen is er een Noordoostenwind. * : Opschaling naar GRIP 1. Volgens enquête OVDB (* en **) : GRIP 1 via P2000 gealarmeerd * : Alarmering CoPI via Communicator gestart, inclusief tekst ingesproken, is aparte werkplek. (Op dit tijdstip is alarmering gaan lopen)*** : Brandweer trekt zich terug.* : Marechaussee geeft door brandlucht op de zeesluizen gaan terug richting Oosterveld weg afzetten.* : Werkzaamheden buiten gestaakt en zijn in een overdrukcontrolekamer gaan zitten bij North Refinery met 4 personen. * : Opgeschaald naar GRIP 3. (Niet duidelijk wie dat gedaan heeft uit stukken)* : Start GRIP 3 alarmering via P2000 (OVDB,I&A, COMBE, OT, AGS, PIKOTVLB, AGSBG)* : Alarmering ROT via Communicator gestart. *** : Alarmering GBT/GCC via Communicator gestart.*** : gemeente delfzijl gebeld met verzoek om wegen af te zetten.* : nb GRIP 1 afschaling onduidelijk is wie dit heeft doorgegeven, besluit is genomen door Leider CoPI in overleg met OL (* en**) : Brand is uit, gaan inpakken.* : Beleidsteam schakelt terug naar Grip 1 (overleg tussen OL en burgemeester, wie meldkamer heeft bericht is onduidelijk)(* en **) *Bron GMS rapportage. ** enquête meldkamer deel *** communicator rapportage Commando Plaats Incident : Melding bij MK(B)NN van brand bij DOW voorheen ROHM en HAAS, Valgenweg 7 Farmsum. Het gaat om: Natrium, honderden kilo s, staat wagon in het gebouw te lossen met 100% natrium. (02.00 centralist MK(B)NN, GMS) : GRIP 1 door MK(B)NN (GMS), gevolgd door alarmering : Brandweer heeft zich teruggetrokken ivm explosies natrium (GMS-rapport 02.22uur : Brw trekt zich terug) : Eerste CoPI-overleg (vond op straat plaats, want Commando haakarmbak nog niet ter plaatse. Incompleet team) : Activiteit aangemaakt in LCMS door IM-CoPI In LCMS door IM-CoPI beeldbeschrijving ingevoerd: bij Dow (voorheen rohm en hauslocatie) is bij verlading van een tankwagon natrium brand ontstaan, In tankwagon nog restant 3400 kg vloeibaar natrium, kg natrium uitgestroomd en brandt, In directe omgeving nog waterstoftank (gesprinklerd) en bevindt zich naar schatting 7000kg zuivere natrium, Brandweer heeft zich ivm Pagina 14 van 24

15 explosies en rook ruim teruggetrokken en wegen zijn ruim afgezet (zie plot), Volgens dow is nog onduidelijk of de rest van het natrium ook bij brand wordt betrokken, Ovd brw en ags gaan verkennen om te bekijken hoe groot de brand feitelijk is Melding in LCMS IM-CoPI: geen gewonden : Tweede CoPI-overleg Melding in LCMS door IM-CoPI: Eerste terugkoppeling verkenning brandweer: (ONDER VOORBEHOUD): meeste natrium is waarschijnlijk uitgebrand, vooral nog een oliebad (gebruikt voor verwarmen natrium) in brand, Brandweer gaat poging doen om resterende natrium en olie te blussen : Derde CoPI-overleg Melding in LCMS door IM-CoPI: uitkomsten verkenning brandweer: betrokken tankwagon bevindt zich in gebouw, tankwagon nog intact, in het gebouw heeft het wel flink gebrand, enkele hoopjes natrium rond wagon gloeien nog na, tank met termische olie naast gebouw is geblust, brandweer gaat met poeder natrium blussen, uit voorzorg wordt waterscherm met oliebad en waterstoftank in omgeving opgebouwd, de kans op escalatie wordt nu als zeer gering geschat, zekerheid kan pas gegeven worden over ongeveer half uur, 500 meter vanaf incidentlocatie zijn geen effecten van de rook meer te verwachten, in overleg met OVD P gedurende half uur intact te houden Melding in LCMS door IM-CoPI: NOS + RTV Noord op locatie Vierde CoPI-overleg : Melding in LCMS door IM-CoPI: BRAND MEESTER (MEER SITUATIE-INFO VOLGT), een uitbreiding meer te verwachten, er zijn in gebouw nog een paar kleine brandjes natrium en bouwmateriaal die worden geblust, tankwagon met natrium kan niet meer opgewarmd worden, alle afsluiters van de wagon zijn dicht, het brandje in de olietank is gedicht, afzetting worden opgeheven. alleen nog nabije omgeving afgezet laten (zie plot), het bedrijventerrein is voor opkomend personeel van de plants weer betreedbaar, Enexis gaat inspectie spanningsstation buitenzijde doen in overleg met brandweer Melding in LCMS door IM-CoPI: voorstellen terug te schalen naar GRIP Melding in LCMS door IM-CoPI: BRAND IS GEBLUST : Vijfde CoPI-Overleg GV-CoPI meldt zich ter plaatse COH (Bron: verslag GV-CoPI) Melding in LCMS door IM-CoPI: De Valgenweg wordt volledig vrijgegeven en GRIP 1 wordt opgeheven door Leider CoPI Regionaal Operationeel Team (ROT) : Melding in GMS door centralist meldkamer: Brand bij Dow Chemical, Valgenweg 7 te Farmsum. Bedrijf maakt chemische producten : Melding in GMS door centralist meldkamer: Natrium. Honderden kilo s. Staat wagon in het gebouw te lossen met 100% natrium : Melding in GMS door centralist meldkamer: Scheepvaart wordt stilgelegd : Melding in GMS door centralist meldkamer: GRIP : Melding in GMS door centralist meldkamer: brandweer trekt zich terug : Melding in GMS door centralist meldkamer: GRIP : Melding in GMS door centralist meldkamer: OT gealarmeerd : Activiteit aangemaakt in LCMS door IM CoPI : Eerste overleg ROT. Beeld nog beperkt: natriumbrand in spoorketelwagon, onbekend of wagon op spoor of in loods staat. Brandweer en politie hebben zich teruggetrokken. GHOR waarschuwt voor bijtende rook. Nog geen afspraak over Pagina 15 van 24

16 bron- en effectgebied. (Bron: notulen en logboek ROT, pag. 1) : Melding in LCMS door IM CoPI: kg natrium uitgestroomd en in brand. In wagon nog 3400 kg vloeibare natrium, in de omgeving tank met 7000 kg zuivere natrium.? : Eerste plot gepubliceerd in LCMS door plotter CoPI. (Geen bron gevonden) : Melding in LCMS door sectie voorlichting: Twitteraccount in de lucht (#Brand Farmsum). Bericht aan RTV Noord: ramen en deuren sluiten, blijf uit de rook : Melding in LCMS door IM CoPI: brandweer trekt terug na explosie : OL contact met TOA. Geen bericht tot ontruiming van de omgeving gegeven door de meldkamer. Verzoek om een lijstje te maken welke bedrijven geïnformeerd zijn en welke bedrijven onder rook liggen en ontruimd moeten worden. (Bron: notulen en logboek ROT, pag. 8) : Melding in LCMS door sectie voorlichting: Publieksinformatie nummer geactiveerd : Tweede ROT overleg. Afspraken taakverdeling met CoPI, omvang af te zetten gebied, voorlopig verkeerscirculatieplan, wel of niet afgaan van sirenes besproken. (Bron: notulen en logboek ROT, pag.2-3 ) : Melding in LCMS door plotter ROT: omliggende bedrijven zijn gewaarschuwd : Melding in LCMS door IM CoPI: eerste terugkoppeling verkenning brandweer (ONDER VOORBEHOUD): meeste natrium is waarschijnlijk uitgebrand, vooral nog een oliebad (gebruikt voor verwarmen natrium) in brand, brandweer gaat poging doen om resterende natrium en olie te blussen : Melding in LCMS door sectie voorlichting: pers en publieksvoorlichting nu via ROT : Melding in LCMS door sectie voorlichting: Voorlichter HVD live in uitzending RTV Noord. Centrale boodschap: vermoedelijk geen gewonden, omgeving ruim afgezet : OL contact met RCvD in GBT. Vanuit OT worden de faciliteiten als zand en voorlichting geregeld. De situatie is nog niet stabiel. Nog bekeken wordt of er ook sirenes moeten afgaan. Uitbrandscenario van 300 kg is 7 uur; wat betekent dit voor de ochtendspits. (Bron: notulen en journaal ROT, pag. 8) : OL contact met Leider CoPI. Brongebied is het bedrijf Dow. Verzoek vanuit het GBT om de afzetting kleiner te maken ivm de komende ochtendspits. Er kan teruggeschaald worden. (Bron: notulen en journaal ROT, pag 8) : Melding in LCMS door IM GBT: Eerste overleg GBT. Vraag aan ROT: Hoe kan afgezet gebied zo snel mogelijk kleiner gemaakt worden? : Melding in LCMS door IM CoPI: uitkomsten verkenning brandweer: betrokken tankwagon bevindt zich in gebouw, tankwagon nog intact, in het gebouw heeft het wel flink gebrand. Enkele hoopjes natrium rond wagon gloeien nog na, tank met thermische olie naast gebouw is geblust. Brandweer gaat poging doen om resterende natrium en met poeder te blussen. Uit voorzorg wordt waterscherm om oliebad en waterstoftank opgebouwd. De kans op escalatie wordt nu als zeer gering geschat, zekerheid kan pas gegeven worden over ongeveer half uur. 500 meter vanaf incidentlocatie zijn geen effecten van de rook meer te verwachten. Politie houdt afzetting voorlopig intact : Derde ROT overleg. Beeld CoPI direct gedeeld. WAS niet geactiveerd. Beleidsteam wil afzetting verminderen vanwege ochtendspits. Hierover eerst contact met CoPI, tot die tijd blijven afzettingen waar ze zijn. Noodzaak evacueren omliggende bedrijven besproken. Aandacht voor voorlichting aan buitenlandse werknemers. (Bron: notulen en journaal ROT, pag. 4-5) : Melding in LCMS door IM GBT: GRIP 3 vastgesteld door GBT : In LCMS zes opdrachten/vragen voor ROT in actielijst GBT geplaatst door IM GBT: omliggende dorpen waarschuwen, omliggende bedrijven informeren, maatregelen nemen voor wisseling wacht in bedrijven, communicatie naar pers en publiek voorbereiden, scenario s uitwerken, effecten van de rook benoemen. Pagina 16 van 24

17 05.20 : OL contact met Leider CoPI. De druk wordt groter omdat er rond 6 uur een verkeersstroom op gang komt richting Eemsmond. Antwoord over 10 minuten. (Bron: notulen en journaal ROT, pag. 8) : Melding in LCMS door IM CoPI: NOS en RTV Noord op locatie CoPI : In LCMS zes opdrachten/vragen van GBT in actielijst ROT geplaatst door IC ROT: omliggende dorpen waarschuwen, omliggende bedrijven informeren, maatregelen nemen voor wisseling wacht in bedrijven, communicatie naar pers en publiek voorbereiden, scenario s uitwerken, effecten van de rook benoemen : Actie voor brandweer in LCMS geplaatst door IC ROT: Meetploegen worden gevraagd uit te zien naar witte neerslag, dit moet een bijtend stofje zijn : Melding in LCMS door IM CoPI: Brand meester : Melding in LCMS door IC ROT: geen meldingen van prikkende ogen en geen meldingen door burgers in effectgebied : Melding in LCMS door IM CoPI: Geen uitbreiding meer te verwachten. Er zijn in het gebouw nog een paar kleine brandjes, die worden geblust. De afzetting worden opgeheven, alleen de nabije omgeving nog afgezet. Het bedrijventerrein is voor opkomend personeel van de bedrijven weer toegankelijk. Leider CoPI stelt voor af te schalen naar GRIP : Vierde ROT overleg. Beeld CoPI direct gedeeld. Afzettingen worden opgeheven. Er wordt een debriefing georganiseerd voor hulpverleners met vragen over gezondheid. Persmoment in samenwerking met Dow Chemical wordt voorbereid. Voorstel om af te schalen. (Bron: notulen en journaal ROT, pag. 6-7 ) : Melding in LCMS door IM CoPI: Brand is geblust : OL contact met RCvD in GBT. Voorstel is om terug te schalen naar GRIP 1. Vragen tav van schuld, oorzaak, gevolgen e.d. besproken. (Bron:notulen en journaal ROT, pag. 9) In LCMS drie opdrachten/vragen voor ROT in actielijst GBT geplaatst door IM GBT: Terug naar GRIP 1, hoe ver heeft de rook gereikt, prepareren op de vraag wat er is gebeurd : Melding in LCMS door IM CoPI: Incident wordt overgedragen aan bedrijf. GRIP opgeheven. Medewerker van Dow Chemical naar gemeentehuis voor persmoment : Vijfde en laatste ROT overleg. Alleen nog taken voor voorlichting. GRIP 2 wordt opgeheven, sectie voorlichting maakt taken nog af. (Bron: notulen en journaal ROT, pag. 7)? : Einde laatste overleg ROT. (Geen bron gevonden) Gemeentelijk Beleidsteam (GBT) xx.xx : Melding : Opschaling GRIP 3 (bron:gms) xx.xx Alarmering Eerste GBT vergadering ( ) : Melding in LCMS door IM-GBT (acties gericht aan het ROT): -Hoe kan het afgezette gebied zo snel mogelijk kleiner gemaakt worden? -Duidelijkheid wie bevoegd gezag is Wet milieubeheer. Gemeente of provincie? : Melding in LCMS door IM-GBT: GRIP 3 vastgesteld : Acties in LCMS door IM-GBT (opdrachten / vragen geadresseerd aan ROT): - Waarschuwen omliggende dorpen; - Informeren omliggende bedrijven; - Maatregelen wisseling van de wacht bij omliggende bedrijven; Pagina 17 van 24

18 - Voorbereiden communicatie naar pers en publiek; - Uitwerken scenario s; - Benoemen effecten van de rook Melding in LCMS door IM-GBT bij het ROT uitgezette actie informeren omliggende bedrijven : North Refinary, PPG en ESD Tweede GBT vergadering (05: ), besproken thema s: - Afgezet gebied; - Communicatie met DOW Chemical; - Stand van zaken vergunningen; - Externe communicatie; - Rookontwikkeling; - Afschaling; (Bron: besluiten- en actielijst Gemeentelijk Beleidsteam) Melding in LCMS door IM-GBT (acties / vragen gericht aan het ROT): - Terug naar GRIP 1; - Hoe ver heeft de rook gereikt?; - Prepareren op de vraag wat er is gebeurd Derde GBT vergadering ( ) Besproken thema s: - Communicatie omliggende bedrijven bedrijven; - Afschaling; - Rookontwikkeling; - Persbericht; - Evaluatie; (Bron: Besluiten en actielijst Gemeentelijk beleidsteam) : Melding in LCMS door IM-GBT: einde vergadering uur, GBT-team is ontbonden. Gemeentelijk Coördinatie Centrum (GCC) : Melding in GMS door centralist meldkamer: GRIP : Eerste GCC lid aanwezig in Delfzijl. Laatste GCC lid arriveert 4.40 uur. Vijf leden van het GCC zijn eerst naar Loppersum gereden en daarna door naar Delfzijl. (Bron: notulen vergadering leden GCC 9 december 2011, pag. 1) : Activiteit geopend in LCMS door IM CoPI : Melding in LCMS door IM CoPI: kg natrium uitgestroomd en in brand. In wagon nog 3400 kg vloeibare natrium, in de omgeving tank met 7000 kg zuivere natrium : Hoofd GCC belt sectie gemeente in ROT om gegevens uit te wisselen. GCC is nog niet compleet. CRIB, CRAS en voorlichting aanwezig. Burgemeester wil het GCC in Delfzijl en niet in Loppersum. (Bron: logboek sectie gemeente ROT, pag.1) : Melding in LCMS door sectie voorlichting: Twitteraccount in de lucht (#Brand Farmsum). Bericht aan RTV Noord: ramen en deuren sluiten, blijf uit de rook : Hoofd sectie gemeente in ROT heeft gegevens Farmsum opgezocht bewoners. Neemt plattegrond mee van het aantal bedrijven dat rond Dow is gevestigd. (Bron: logboek sectie gemeente ROT, pag. 1) : Melding in LCMS door IM CoPI: brandweer trekt terug na explosie : Melding in LCMS door sectie voorlichting: Publieksinformatie nummer geactiveerd : Melding in LCMS door sectie gemeente: samenstelling sectie gemeente in ROT : Melding in LCMS door plotter ROT: omliggende bedrijven zijn gewaarschuwd : Melding in LCMS door IM CoPI: eerste terugkoppeling verkenning brandweer (ONDER VOORBEHOUD): meeste natrium is waarschijnlijk uitgebrand, vooral nog een oliebad (gebruikt voor verwarmen natrium) in brand, brandweer gaat poging Pagina 18 van 24

19 doen om resterende natrium en olie te blussen : Melding in LCMS door sectie voorlichting: pers en publieksvoorlichting nu via ROT : De Meldkamer informeert al vast de bedrijven in de omgeving. (Bron: logboek sectie gemeente ROT, pag.1) : Sectie gemeente ROT zet vraag voor opvang in kazerne De Marne uit bij defensie. (Bron: logboek sectie gemeente ROT, pag. 1) : Melding in LCMS door sectie voorlichting: Voorlichter HVD live in uitzending RTV Noord. Centrale boodschap: vermoedelijk geen gewonden, omgeving ruim afgezet : Sectie gemeente in ROT vraagt het GCC om na te denken over een opvanglocatie. (Bron: logboek sectie gemeente ROT, pag. 1) Eerste overleg GCC tot 5.14 uur. Mogelijke opvanglocatie wordt besproken. Voor uitdraai GBA moet gewacht worden op een medewerker die in het systeem kan. Een maand geleden brzo- inspectie geweest, geen opmerkingen. vergunning wordt gehaald, schijnt recent te zijn (Bron: besluiten en actielijst GCC 1 e vergadering) : Melding in LCMS door IM CoPI: uitkomsten verkenning brandweer: betrokken tankwagon bevindt zich in gebouw, tankwagon nog intact, in het gebouw heeft het wel flink gebrand. Enkele hoopjes natrium rond wagon gloeien nog na, tank met thermische olie naast gebouw is geblust. Brandweer gaat poging doen om resterende natrium en met poeder te blussen. Uit voorzorg wordt waterscherm om oliebad en waterstoftank opgebouwd. De kans op escalatie wordt nu als zeer gering geschat, zekerheid kan pas gegeven worden over ongeveer half uur. 500 meter vanaf incidentlocatie zijn geen effecten van de rook meer te verwachten. Politie houdt afzetting voorlopig intact : Gemeentesecretaris bijgepraat door sectie gemeente ROT (Bron: logboek sectie gemeente ROT, pag. 1) : Hoofd GCC bijgepraat door sectie gemeente ROT. Rekening houden met Tjuchem en Slochteren. Mogelijk is de brand met natrium uit en is er alleen nog een probleem met olie. BRZO controle is een maand geleden geweest. Vergunningen lijken oké te zijn. (Bron: logboek sectie gemeente ROT, pag.1) : Bericht ROT aan voorzitter GCC: Brand zal meevallen (=inschatting). Informeel bericht: brand zo goed als uit. Wel oliebrand. (Bron: notities voorzitter GCC) : Melding in LCMS door IM CoPI: NOS en RTV Noord op locatie CoPI : Tweede GCC overleg. Informele informatie gedeeld. Natriumbrand uit, nu nog brand olie. Wordt gesproken over afschaling. Locatie Molenberg ongeschikt vanwege opgebroken plein. Alternatieve mogelijkheden: brede school Noord en Marnekazerne. (Bron: besluiten en actielijst GCC 2 e vergadering) : De Molenberg is geen geschikte locatie in verband met opgebroken voorterrein. (Bron: logboek sectie gemeente ROT, pag.1) : Melding in LCMS door sectie gemeente ROT: Bewonersaantallen effectgebied en inventarisatie beschikbare opvanglocatie : Melding in LCMS door IM CoPI: Brand meester : Melding in LCMS door IC ROT: geen meldingen van prikkende ogen en geen meldingen door burgers in effectgebied : Derde en laatste GCC overleg. Notulen GBT besproken, inwonersaantallen effectgebied bekend. GBT vraagt om persmoment te organiseren. Opvanglocatie nog niet bekend. (Bron: besluiten en actielijst GCC 3 e vergadering) : Melding in LCMS door IM CoPI: Geen uitbreiding meer te verwachten. Er zijn in het gebouw nog een paar kleine brandjes, die worden geblust. De afzetting worden opgeheven, alleen de nabije omgeving nog afgezet. Het bedrijventerrein is voor opkomend personeel van de bedrijven weer toegankelijk. Leider CoPI stelt voor af te schalen naar GRIP 1. Pagina 19 van 24

20 05.47 : Overleg GBT. Geen zelfstandige voorlichting, communicatie via GBT laten verlopen. Terugschalen naar GRIP 2. (Bron: besluiten en actielijst GBT 2 e vergadering) : Melding in LCMS door IM CoPI: Brand is geblust : Melding in LCMS door IM CoPI: Incident wordt overgedragen aan bedrijf. GRIP opgeheven. Medewerker van Dow Chemical naar gemeentehuis voor persmoment : Melding GRIP 3 opgeheven. (Bron: notities voorzitter GCC) Opmerkingen: Het GCC heeft geen beschikking over LCMS. Alle relevante feiten over communicatie zijn in dit relaas opgenomen. Pagina 20 van 24

21 Bijlage 2 Situatieschets Pagina 21 van 24

22 Bijlage 3 Foto-impressie en mediabijlage Pagina 22 van 24

23 Pagina 23 van 24