Georganiseerd Overleg Sector Defensie Technische Werkgroep Arbo en Veiligheid (TWAV)

Transcriptie

1 Georganiseerd Overleg Sector Defensie Technische Werkgroep Arbo en Veiligheid (TWAV) P. Schotman inlichtingen bijlagen TWAV/ nummer ZD zaaknummer 17 april 2013 verzenddatum Verslag van het overleg met de Technische Werkgroep Arbo en Veiligheid (TWAV) op 15 april 2013 in de Arie Roszaal van het Centrum Arbeidsverhoudingen te Den Haag van tot uur. Aanwezig: Van de zijde van Defensie, HDP: P. Butz (voorzitter), P. Vink Van de zijde van de centrales: M. Burger, G.P.M. Senecaut (ACOP), N.J. Antonacci, B.R.C. van Ginkel (CCOOP), P.J.F. Wulms (AC) Van de zijde van het secretariaat: P. Schotman Afwezig: P. van Sprang (CMHF) Agenda (TWAV/ ): 1. Opening, mededelingen en vaststelling agenda 2. Vaststelling verslag vergadering van 3 december 2012 (TWAV/ ) 3. Instellingsbeschikking TWAV (TWAV/ ) 4. Ontwikkeling VMS DEF en update MP Prioriteiten(lijst) 6. Stand van zaken arbocatalogi 7. Melden voorvallen aan overlegpartners 8. Rondvraag en sluiting.

2 Agendapunt 1: Opening, mededelingen en vaststelling agenda Opening De voorzitter opent de vergadering en heet iedereen welkom. Mededelingen Er zijn geen mededelingen. Vaststelling agenda Ongewijzigde vaststelling. Agendapunt 2: Vaststelling verslag vergadering van 3 december 2012 (TWAV/ ) Ongewijzigde vaststelling. De actiepunten komen in deze vergadering aan de orde. Agendapunt 3: Instellingsbeschikking TWAV (TWAV/ ) De voorzitter geeft een toelichting. De ACOP deed een voorstel voor de instellingsbeschikking bij brief van 12 november 2013 [AP/ ]. De concept instellingsbeschikking van defensie-zijde [TWAV/ ] is besproken in de vergadering van 3 december 2012, buiten aanwezigheid van de ACOP. N.a.v. de opmerkingen van de ACOP is de voorliggende concept instellingsbeschikking opgesteld. Wijzigingen zijn onder meer: - art. 2, punt c: toevoeging vertegenwoordiger CEAG; - art. 5. Hiermee kunnen de TWAV-partijen binnen hun "normale" mandaat met elkaar overleggen. Indien nodig worden documenten vastgesteld in de werkgroep AP. Mevrouw Burger stelt dat de opmerkingen van de ACOP m.b.t. art. 5 onvoldoende zijn meegenomen. Zij mist hierin het voorstel van de ACOP: "De TWAV wordt gevuld met experts op het gebied van arbeidsomstandigheden en veiligheid. De TWAV heeft mandaat binnen de bestaande rechtspositie, de arbeidsvoorwaardelijke afspraken en het huidige voorzieningenniveau. Zodra de aanpassing van een van bovengenoemde onderwerpen noodzakelijk is, wordt dit eerst voorgelegd aan een van de formele werkgroepen van het SOD. De besproken onderwerpen zijn niet vrijblijvend van aard. De vertegenwoordigers van de HDP en van de bonden worden geacht mandaat te hebben." Spreekster merkt op dat het voorstel alleen de werkgroep AP noemt om documenten vast te stellen maar dat moet ook kunnen gebeuren in andere werkgroepen. De ACOP wil met de mandaatstelling vermijden dat zaken die in een technische werkgroep zoals de TWAV aan de orde komen, bij een bespreking in een formele werkgroep van het SOD in een totaal ander daglicht komen te staan, zoals in het verleden wel gebeurde. Vanzelfsprekend kan het bij uitzondering nodig zijn een onderwerp over te hevelen naar een ander gremium maar het kan niet de bedoeling zijn zaken na bespreking in de TWAV, ergens anders helemaal opnieuw te bespreken omdat de TWAV-leden geen mandaat hebben en een of meer partijen in een werkgroep van het SOD een ander standpunt inneemt dan in de TWAV; dan heeft het overleg in de TWAV weinig zin. Spreekster stelt dat de technische voorbereiding van een onderwerp in de TWAV plaatsheeft en de besluitvorming in de werkgroep AP. Indien de TWAV over een onderwerp niet tot een resultaat komt, moet dat per definitie besproken worden in de werkgroep AP. Voor de ACOP is de mandaatstelling zoals voorgesteld, een hard punt. Spreekster heeft geen mandaat in te stemmen met de voorliggende instellingsbeschikking. 2/8

3 Mevrouw Van Ginkel stelt dat TWAV als technische werkgroep de technische voorbereiding van een onderwerp voor haar rekening neemt maar daarover geen onderhandelingen voert. De besluitvorming moet plaatshebben in de werkgroep AP. De TWAV valt onder de werkgroep AP en het is aan die werkgroep om een zaak over te hevelen naar het SOD; een verwijzing naar het SOD kan dan ook achterwege blijven. Spreekster merkt op dat de bepaling zoals de ACOP voorstelt, nog nimmer is verwerkt in een instellingsbeschikking voor een technische werkgroep. CCOOP vindt de voorgestelde mandaatstelling niet nodig. De heer Wulms heeft geen er geen behoefte aan in de instellingsbeschikking van een technische werkgroep een mandaatstelling op te nemen. Indien de TWAV niet tot een bepaald resultaat komt bij de technische voorbereiding van een onderwerp, is dat een zaak voor de werkgroep AP. Het feit dat er een instellingsbeschikking voorligt, betekent volgens de voorzitter dat het overleg in de TWAV níet vrijblijvend is en dat partijen daarheen medewerkers afvaardigen die uit hoofde van hun functie een bepaald mandaat hebben. Spreker meent dat de TWAV-deelnemers daaraan een goede invulling weten te geven. Hij meent dat zij geenszins de intentie hebben om het overleg in een hoger overleg te herhalen. Dat zou inderdaad zonde van de tijd zijn. Het is de bedoeling dat in de TWAV zaken zo voorbereid worden dat zij in de werkgroep AP als hamerstuk aan de orde komen. Het is echter denkbaar dat onderwerpen zo complex zijn, dat het geen goede zaak zou zijn de TWAV met een mandaat daarover te belasten. In zulke gevallen zal de TWAV moeten adviseren hoe het onderwerp verder is te behandelen. Volgens spreker is dit als zodanig ook verwoord in de instellingsbeschikking. Spreker ziet geen reden de instellingsbeschikking te wijzigen. Belangrijk is de manier waarop de TWAV aan deze instellingsbeschikking uitvoering geeft. Overigens is het denkbaar dat de TWAV bij een bepaald onderwerp op voorhand de werkgroep AP verzoekt om wel mandaat te hebben. Maar ook in zo'n geval is de werkgroep AP bevoegd daarover zelf een definitief besluit te nemen. De voorzitter constateert dat de concept instellingsbeschikking aan de werkgroep AP wordt voorgelegd met daarbij een toelichting met de standpunten van partijen in de TWAV en met inbegrip van het voorstel van ACOP-zijde [AP/ ]. Agendapunt 4: Ontwikkeling VMS DEF en update MP De voorzitter geeft een toelichting op de Veiligheidsraad die was verschoven van 28 januari 2013 naar 11 februari Daarin kwam de volgende zaken aan de orde. Veiligheidsmanagement V.w.b. de doorontwikkeling van het veiligheidsmanagement, de SG neemt de risicoanalyses van de luchtketen en de zeeketen zeer serieus. Voor hem is belangrijk te weten of er voldoende maatregelen zijn genomen opdat de risico's worden beheerst binnen de twee ketens? Er vinden reducties plaats in arbo-, veiligheids- en milieufuncties. De kwaliteit van de veiligheidsorganisatie kan hiermee onder druk komen te staan en de vraag is of defensie nog kan voldoen aan de wet- en regelgeving. De SG verlangde daarom dat commandanten zich in een formeel stuk aan de Veiligheidsraad duidelijk uitspreken over het vertrouwen ín en de beheersing ván de processen binnen hun onderdeel. O.g.v. de ontvangen documenten constateerde de SG dat er nog open einden zijn - m.n. in de luchtketen zijn er plannen waaraan nog uitvoering moet worden gegeven - maar dat de commandanten aangeven dat ze de zaak in de hand hebben. De SG zal dit nauwlettend blijven volgen maar het is aan de commandanten om aan te geven wanneer zij hulp nodig hebben. DMO is nog doende bij haar bedrijven de risicoregisters vast te stellen. 3/8

4 De C-CLAS gaf aan dat naast voorschriften en procedures, veiligheid en arbo vooral onderdeel moeten zijn van leiderschap. De SG stemde in met het voorstel voor een defensiebrede audit die zal gelden als 0-meting van het veiligheidsmanagement. Het gaat vooral om de vraag of men binnen defensie risico's signaleert en hoe men deze beheerst. Dit sluit aan bij het overheidsbeleid m.b.t. het inrichten van systeemgericht toezicht. Het audit-voorstel wordt nu verder uitgewerkt, de audit zal naar verwachting eind 2013 worden uitgevoerd nadat reorganisaties zijn uitgevoerd. Omdat binnen defensie maar beperkte capaciteit is voor een dergelijk onderzoek, zal waarschijnlijk inzet van externen nodig zijn. Het is de voorzitter nu nog onduidelijk in hoeverre defensieonderdelen daadwerkelijk uitvoering geven aan veiligheidsbeleid. Maar een aantal commandanten is hiermee al serieus en inhoudelijk bezig. Zij erkennen de noodzaak hiervan en wijzen hun medewerkers uitdrukkelijk op de toenemende risico's in een tijd van personele reducties. N.a.v. een opmerking van mevrouw Van Ginkel, beaamt de voorzitter dat de SG ambtelijk verantwoordelijk is voor het veiligheidsbeleid. De SG verlangt daarom van de defensieonderdelen de uitvoering op orde te hebben en dat zij hem aangeven wat de risico's zijn. Probleem bij veiligheidsbeleid is dat de output lastig kwantificeerbaar is. Men moet dus afgaan op signalen van onder meer de defensieonderdelen en de centrales en kijken naar bijnaongelukken. Spreker stelt dat de operationele commandanten dit serieus nemen maar op het ministerie is dat soms minder. In het VMS is een meldingssysteem niet alleen voor ongelukken maar ook voor bijnaongelukken. Maar in het algemeen is het dashboard oftewel het instrumentarium voor de SG en commandanten om risico's te onderkennen, nog niet sterk ontwikkeld. Bij CLSK wordt een analyse opgesteld van de huidige bezetting en hun mate van ervaring. Men moet immers bedacht zijn op de risico's van een afnemende ervaring onder medewerkers. Update MP De voorzitter geeft aan dat de huidige MP uit de startfase komt maar nog vooral ziet op arbo. De MP zal in brede zin meer zien op veiligheid, milieu en gezondheidsbescherming opdat commandanten de beschikking krijgen over eenduidige voorschriften en instructies. Er wordt aangegeven aan welke eisen een commandant aantoonbaar moet voldoen. N.a.v. een opmerking van de heer Antonacci geeft de voorzitter aan dat in sommige gevallen ook de procedure wordt aangegeven die commandanten moeten volgen maar in andere gevallen wordt het aan de commandant overgelaten om een bepaalde output te bereiken. Zij worden geadviseerd over mogelijk toe te passen methoden maar het is aan hen om daarvan al dan niet gebruik te maken. Zoals bekend wordt dit onderwerp door HDP overgedragen aan HDBV (omklapdatum is 1 oktober 2013). HDBV zal zich dit dossier eigen moeten gaan maken en moeten bepalen welke competenties hiervoor nodig zijn. Het is niet de verwachting dat de inzet hiervoor bij HDBV kwalitatief en kwantitatief uitgebreid zal worden. Overigens heeft dit onderwerp binnen HDP ook altijd enigszins apart gestaan. N.a.v. een opmerking van de heer Senecaut merkt de voorzitter op dat met de update al begonnen is. Naar veiligheid vinden bij defensieonderdelen periodieke onderzoeken plaats door de Inspectie voor Leefomgeving en Transport. Ook wordt er over veiligheid gerapporteerd aan de Tweede Kamer. Ofschoon er wel interne toezichthouders zijn, is de externe handhaving van de zijde van het ministerie van SZW zwak te noemen. De ILT komt vooral bij defensie op bezoek wanneer zich een incident heeft voorgedaan. Centrales en medezeggenschap kunnen defensie resp. commandanten ook wijzen op veiligheidsaspecten. 4/8

5 De heer Antonacci stelt dat veiligheid een zaak is die vaak achteraf wordt bekeken. De voorzitter antwoordt dat de risico's binnen een organisatie door een commandant met de medezeggenschap moeten worden besproken. Er is de verplichting een inventarisatie daarvan op te stellen en dat wordt gecontroleerd. Er is echter weinig capaciteit voor preventieve inspecties door externen. Het zullen dus de interne veiligheidsorganisatie en de medezeggenschap zijn die toezicht moeten uitoefenen. De heer Senecaut wijst op het belang het veiligheidsbewustzijn mee te nemen in de opleidingen. De voorzitter antwoordt dat zulke maatregelen al zijn genomen, er zijn medewerkers geschoold in de assistentie van commandanten bij de ontwikkeling van veiligheidsbeleid. Ook worden lijnfunctionarissen bij OPCO's geschoold. Daarbij moet wel rekening mee gehouden worden dat sommige opleidingen zijn ingekort met alle nadelige gevolgen van dien. Ook wordt hierover overlegd met het Expertise Centrum Leiderschap Defensie. PICTURE 1 Onderdeel van dit onderzoeksprogramma is de module veiligheid. In de Veiligheidsraad is gesproken over een voorstel voor de opstelling van een defensiebreed begrippenkader door gebruik te maken van de cultuurladder (een instrument uit de veiligheidskunde). Met zo'n kader kan men aan de hand van de uitkomsten van de module veiligheid een beeld krijgen van de veiligheidscultuur binnen een eenheid. Indien men weet waar een eenheid staat op de cultuurladder, kan men overgaan tot gerichtere maatregelen. Pauze Agendapunt 5: Prioriteiten(lijst) De voorzitter geeft een toelichting aan de hand van de presentatie Overzicht prioriteiten./. veiligheid en arbo [bijlage 2]. De onderwerpen genoemd onder Opgegeven onderwerpen (incl. besluiten VR) op blz. 3 zijn door defensieonderdelen genoemd om prioriteit te krijgen. Dit zijn bestuurlijk/politieke (zoals Werken op hoogte), randvoorwaardelijke (bijv. Risicoanalyse enz.) onderwerpen of zaken die zien op een betere bescherming van medewerkers (zoals Dieselmotorenemissie). De voorzitter vraagt of de centrales zich kunnen vinden in deze lijst. N.a.v. een opmerking van mevrouw Burger, vraagt de voorzitter zich af of het noodzakelijk is het Rompdocument arbocatalogus steeds toe te voegen aan alle deelcatalogi. Kan volstaan worden met een arbocatalogus indien in de MP wordt aangegeven dat er voorschriften zijn m.b.t. veiligheid en gezondheid, bijv. een arbeidscatalogus t.b.v. het werken op hoogte? Mevrouw Burger beschouwt het rompdocument arbeidscatalogus als een algemene inleiding. Daarin staat alleen aangegeven dat er een arbocatalogus is en wordt niets gezegd over de deelcatalogi zoals de genoemde arbeidscatalogus t.b.v. het werken op hoogte. De voorzitter stelt dat eisen voor de bedrijfsvoering en normen voor veilig werken worden vastgelegd in de arbocatalogi. Dat zijn belangrijke documenten die voorschriften geven waaraan uitvoering moet worden gegeven en dat is geen vrijblijvende zaak. Mevrouw Burger geeft aan dat over zulke voorschriften en arbeidscatalogi nog gecommuniceerd moet worden. 1 Met behulp van onderzoeksprogramma Werkbeleving (PICTURE) bepaalt DienstenCentrum Gedragswetenschappen (GW) per eenheid de medewerkerstevredenheid. Het geeft commandanten inzicht in hoe hun personeel denkt over het werken bij de eenheid. Dit kan vervolgens als uitgangspunt dienen voor verbeteringen. 5/8

6 Mevrouw Van Ginkel merkt op dat teksten al zijn vastgesteld in het overleg met de centrales. De voorzitter streeft naar een sterkere verankering opdat arbocatalogi een logisch onderdeel worden van veiligheid, gezondheid en duurzaamheid. Mevrouw Van Ginkel stelt voor in een kader aan te geven dat het rompdocument arbocatalogus geldt als het algemene document en dat kader te verbinden met het VMS DEF. Daarmee kan het rompdocument ongewijzigd blijven terwijl het door de koppeling met het kader een voorschrift wordt. De voorzitter ervaart dat de implementatie van voorschriften soms weinig prioriteit heeft terwijl de wet- en regelgeving op dat punt wel uitgevoerd moet worden. Om die reden is het noodzakelijk de verankering te versterken opdat iedereen verplicht wordt de regels uit te voeren. Tot dusver ontbreekt een formeel document aan de hand waarvan defensie uitvoering moet geven aan de wet- en regelgeving. Maar omdat er op dit punt geen beweging plaatsheeft, blijft omgekeerd een formeel document uit. Defensie ziet er om financiële redenen tegenop zich vast te leggen (wegens het gebrek aan financiële middelen) want dan zullen de centrales meteen uitvoering daarvan verlangen. De Inspectie voor de Leefomgeving en Transport gaf defensie aan wat de tekortkomingen waren op veiligheids- en arbogebied. Defensie verzocht daarop eigen maatregelen te mogen treffen die beter passen en goedkoper zijn terwijl de resultaten uiteindelijk gelijk zijn. Zo'n gesprek zal defensie ook moeten aangaan met de centrales. T.b.v. gehoorbescherming is door defensie een werkgroep ingesteld. De voorzitter geeft aan dat het een defensiewerkgroep betreft die een arbocatalogus gaat opstellen. De instellingsbeschikking voor deze werkgroep wordt opgesteld en er zal een vertegenwoordiging van de centrales (mw. Burger) worden uitgenodigd. Mevrouw Van Ginkel vraagt n.a.v. de lijst Opgegeven onderwerpen naar andere arbocatalogi die zouden worden opgesteld. De voorzitter antwoordt dat de opstelling daarvan wordt voortgezet. Sommige daarvan zijn bijna gereed. De voorzitter geeft aan dat de lijst van Opgegeven onderwerpen binnenkort ook besproken wordt met CMC. Pm1 De centrales worden in de gelegenheid nader schriftelijk te reageren op deze lijst. Hiervoor geldt een pieptermijn van 14 dagen na verzending van het verslag van deze vergadering. Agendapunt 6: Stand van zaken arbocatalogi Patriots Aan de orde komt de brief van ACOP van 8 april 2013 inzake ongezekerde werkzaamheden aan de Patriot [AP/ ]. Mevrouw Burger geeft een toelichting. De voorzitter begrijpt dat wordt verzocht om de inhoud van het beleidsstandpunt Werken op hoogte van de KLu onverkort te laten gelden voor de medewerkers van CLAS opdat zij dezelfde rechtszekerheid hebben als destijds KLu-personeel. De werkzaamheden aan de Patriot zijn ongewijzigd gebleven. Pm2 Spreker zegt toe dat uitvoering wordt gegeven aan het verzoek van ACOP. Spreker merkt in dit kader op dat de rechtspositie en een sociaal vangnet onderdeel dienen te gaan uitmaken van de arbocatalogus werken op hoogte. 6/8

7 Luchtcirculatiesystemen Mevrouw Van Ginkel merkt op dat men in afwachting is van informatie van de DVD over dit soort installaties. Tot dusver blijft deze informatie, noodzakelijk om een arbocatalogus op te stellen, uit zonder dat enige toelichting wordt gegeven. Dat vindt spreekster storend. De heer Vink antwoordt inmiddels te beschikken over de informatie van DVD die hij met de voorzitter zal bespreken. Ook zal hierover nog met de DVD worden gesproken. Spreker beaamt dat het storend is dat dit zoveel tijd in beslag neemt. De voorzitter geeft aan dat defensiemedewerkers prioriteiten moeten stellen en dat het daarom langer kan duren dat de gevraagde informatie wordt toegestuurd. Mevrouw Van Ginkel is ervan overtuigd dat medewerkers het belang van dit onderwerp inzien. Het stellen van prioriteiten is een zaak voor leidinggevenden. Agendapunt 7: Melden voorvallen aan overlegpartners De voorzitter geeft aan dat de procedure ongewijzigd is gebleven. In de praktijk blijken voorvallen echter niet door te komen op de daarvoor aangewezen plek. Met enige regelmaat komen de voorzitter meldingen over asbest onder ogen. Deze blijken op adequate manier te worden afgehandeld. Defensie gaat daarmee tegenwoordig op een juiste wijze mee om en er is geen reden voor paniek. Indien er grootscheepse voorvallen zijn, zal HDP deze terstond melden aan de bestuurders van de centrales, ook met het oog op hun achterbannen. Kleinere doch wel relevante voorvallen worden gemeld aan de leden van de TWAV. Voor een oordeel over de zwaarte van te melden voorvallen is geen hard criterium voorhanden, dat is een kwestie van "gezond verstand en wederzijds vertrouwen". Dat geldt niet alleen voor asbestmeldingen maar willekeurig welk onderwerp. Meldingen kunnen incidenteel zijn maar er wordt overwogen een periodiek overzicht van voorvallen ter informatie toe te sturen aan de centrales. Hierover heeft momenteel overleg plaats met de defensiestaf. Spreker merkt op dat voorvallen zich altijd zullen voordoen. Dat hoeft geen probleem te zijn indien zaken goed worden afgehandeld. Indien de centrales vernemen van een voorval waarover defensie niet bericht, nodigt spreker hen uit dat vooral te melden. Het is aan defensie ervoor te zorgen dat de interne meldingsprocedure van voorvallen goed verloopt. Pm3 N.a.v. een opmerking van de heer Vink over een voorval in Budel, verzoekt mevrouw Burger om toezending van informatie daarover. Agendapunt 8: Rondvraag en sluiting Volgende vergadering Pm4 De vergadering van 27 mei 2013 komt te vervallen. De volgende vergadering heeft plaats op maandag 1 juli 2013 (van uur tot uiterlijk uur). Sluiting De voorzitter sluit de vergadering. 7/8

8 Bijlage 1 Pm-puntenlijst bij het verslag van het overleg met de TWAV 15 april 2013 Nr. Onderwerp Korte omschrijving actie Actienemer Agendering 1. Overzicht prioriteiten veiligheid en arbo: lijst Opgegeven onderwerpen Opgave eventuele aanvullingen Centrales Uiterlijk 2 mei Reactie op voorstel ACOP om beleidsstandpunt 2. Patriots Werken op hoogte van de KLu Defensie - te laten gelden voor CLAS 3. Voorval Budel Toezending informatie Defensie - 4. Volgende vergadering Verplaatsing van 27 mei naar 1 juli Secr. - Actiepuntenlijst bij het verslag van het overleg met de TWAV 3 december Nr. Onderwerp Korte omschrijving actie Vindplaats Actienemer 4. Schietincidenten PM-punt 8/8