Geschiedenis van de Drentsche Aa

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Geschiedenis van de Drentsche Aa"

Joannes de Lange
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Geschiedenis van de Drentsche Aa Ontwikkeling van een beeksysteem gedurende de laatste 500 jaar Marije Langstraat Ronald Leeraar

2 Methodiek Afbakening Gebiedsbeschrijving Ontwikkeling Systeem Stroming Structuur Stoffen Soorten Belangrijkste ontwikkelingen Aanzet beheer & Belangrijkste conclusies Vragen Inhoudsopgave

3 Methodiek. o Afbakening o Gebiedsbeschrijving o Ontwikkelingen Methodiek Probleemstelling Doelstelling Hoofdvraag Deelvragen oaanzet beheer & oconclusies

4 Verzameling gegevens Methodiek. o Afbakening o Gebiedsbeschrijving o Ontwikkelingen Literatuur Kaarten Gesprekken oaanzet beheer & oconclusies

5 Methodiek. o Afbakening o Gebiedsbeschrijving o Ontwikkelingen oaanzet beheer & oconclusies Verwerking gegevens Uit verzamelde gegevens beschrijvingen gemaakt; 1500, 1800, 1900, 1950, 2000 Beredenatie vanuit gegevens naar uiterlijk beek Vertaald naar 5 S-sen

6 Methodiek. o Afbakening o Gebiedsbeschrijving o Ontwikkelingen oaanzet beheer & oconclusies 5-S systeem Systeem van Verdonschot Systeem Klimaat Stroming Overstromingen Kwel Debiet Structuur Meandering Substraat Stoffen Kwaliteit Soorten Vissoorten Plantensoorten

7 Methodiek. Afbakening o Gebiedsbeschrijving o Ontwikkelingen oaanzet beheer & oconclusies Afbakening Boven- en middenlopen Uitsluitend de beek zelf is onderzocht Uitzondering landgebruik en het grondwater Veranderingen tijdens de referentiejaren

8 Gebiedsbeschrijving Methodiek. Afbakening Gebiedsbeschrijving o Ontwikkelingen oaanzet beheer & Laaglandbeek Noord Drenthe Nationaal Beek- en Esdorpenlandschap De Drentsche Aa Cultuurlandschap oconclusies

9 Temperatuur (Graden Celsius) Systeem Methodiek. Afbakening Kleine IJstijd Klimaatverandering heden Gebiedsbeschrijving Gemiddelde Jaarlijkse Temperatuur Weerstation De Bilt Ontwikkelingen oaanzet beheer & oconclusies Temperatuur Jaar 5 per. Mov. Avg. (Temperatuur)

Stroming Methodiek. Afbakening Gebiedsbeschrijving Ontwikkelingen oaanzet beheer & 1500-1900, weinig veranderingen.

10 Stroming Methodiek. Afbakening Gebiedsbeschrijving Ontwikkelingen oaanzet beheer & , weinig veranderingen. Toename fluctuaties in waterafvoer na 1900 Aanvoer grondwater gedaald Stuwen & normalisaties Variatie aan stroming afgenomen oconclusies Toename afwateringsslootjes Afname lengte beek

11 Structuur Methodiek. Afbakening Gebiedsbeschrijving Ontwikkelingen oaanzet beheer & oconclusies Huidige bovenlopen in 1500 niet aanwezig Broekbossen; na 1500 verdwenen bij ontginning van beekdalen Bovenlopen grotendeels genormaliseerd na 1950, bij de middenlopen zijn bepaalde trajecten gespaard. Variabel substraat verdween bij verdwijnen meanders Substraat voor stuwen Onderhoud

12 Stoffen Methodiek. Afbakening Gebiedsbeschrijving Ontwikkelingen oaanzet beheer & oconclusies Voedselarm, kalk- en ijzerrijk weinig veranderingen Vanaf jaren 40 slechte waterkwaliteit Invoering kunstmest Bestrijdingsmiddelen Verbetering vanaf de jaren 80 Verbeterde wet- en regelgeving Rioolwaterzuivering Zuurstofgebruik

biodiversiteit Tussen 1500 en 1900 geringe veranderingen 1950 sterke

13 Soorten Methodiek. Afbakening Gebiedsbeschrijving Ontwikkelingen oaanzet beheer & Hoge biodiversiteit Tussen 1500 en 1900 geringe veranderingen 1950 sterke daling van de visstand en voorkomende waterplanten In 2000 zijn veel soorten herstellende of hebben zich reeds hersteld. oconclusies

14 Belangrijkste ontwikkelingen Methodiek. Afbakening Gebiedsbeschrijving Ontwikkelingen oaanzet beheer & oconclusies 5-S heden Systeem Stroming Structuu r Stoffen Soorten Geen/Nauwelijks veranderingen 1 Kleine veranderingen 2 Middelmatige veranderingen 3 Grote veranderingen

15 Aanzet tot beheer & Methodiek. Afbakening Gebiedsbeschrijving Ontwikkelingen Aanzet beheer & oconclusies Vernatuurlijken beeksysteem (hermeandering, toename broekbossen, bovenlopen tot moerassige gebieden omzetten; Verwijderen drainage en afwateringsslootjes waar mogelijk; Overstromingszones creëren; Moerassige (buffer)zone rond de beek. Eventueel te combineren met broekbossen en overstromingszones; Verder extensiveren onderhoud en bevorderen micromeandering (bijvoorbeeld bomen in de beek laten liggen); Kwel bevorderen (vermindering grondwaterwinning Assen); Verwijdering van stuwen waar mogelijk, anders alternatieven voor de stuwen plaatsen.

16 Belangrijkste conclusies Methodiek. Afbakening Gebiedsbeschrijving Ontwikkelingen Aanzet beheer & Conclusies Toename van afvoersloten tot aan 1950 en drainage (Watervasthoudend vermogen is verminderd); Afname lengte loopjes en diepjes; Fluctuaties in waterafvoer extremer; Normalisaties en stuwen zorgen voor (plaatselijke) vermindering van stroomsnelheid en fijner substraat; Vermindering (micro)meandering door intensivering van onderhoud; Waterkwaliteit. Dieptepunt eind jaren 50 Aanvoer kwelwater afgenomen Voedselrijkdom steeg tot eind jaren 50 en is tegenwoordig lager geworden.

17 Methodiek. Afbakening Gebiedsbeschrijving Ontwikkelingen Vragen? Aanzet beheer & Conclusies Vragen

18 Toename afvoersloten Schipborgerdiep, middenloop % % 1950-heden -65% % 1800-heden 0 % Amerdiep, bovenloop % % 1950-heden -45 % % 1800-heden 55 % Scheebroekerloopje/Rolderdiep, boven- en middenloop % % heden -25% % 1800-heden 25 %

19 Terug Afvoerkarakteristieken

20 Scheebroekerloopje

21 Scheebroekerloopje

22 Scheebroekerloopje

23 Afname lengte beek 1950 t.o.v (%) Daling lengte beek heden t.o.v (%) Amerdiep 2,7 8,6 Andersche diep 8,0 1,5 Looner diep 1,9 0,5 Rolderdiep 2,4 5,8 Terug

24 jan-03 jan-01 jan-99 jan-97 jan-95 jan-93 jan-91 jan-89 jan-87 jan-85 jan-83 jan-81 jan-79 jan-77 jan-75 jan-73 jan-71 jan-69 jan-67 jan-65 jan-63 jan-61 jan-59 jan-57 jan-55 jan-53 jan-51 jan-49 jan-47 jan-45 jan-43 jan-41 jan-39 jan-37 jan-35 jan-33 Zuurstofgehalte & Biologisch zuurstofverbruik BZV (mg/l) 12 Zuurstof (mg/l) Terug BZV mg/l O2 BZV streefwaarde mg/l O2 Zuurstof streefwaarde mg/l Zuurstof mg/l

25 Voorkomende vissen Bermpje, Paling, Blankvoorn, Driedoornige stekelbaars, Tiendoornige stekelbaars, Rivierdonderpad, Beekprik, Gestippelde alver, Kwabaal, Kleine modderkruiper, Riviergrondel, Snoek, Winde, Rivierdonderpad, Serpeling, Rivierprik, Vlagzalm en Beekforel Bermpje, Blankvoorn, Driedoornige stekelbaars, Kleine modderkruiper, Riviergrondel, Snoek, Tiendoornige stekelbaars en Winde. Heden: Bermpje, Driedoornige stekelbaars, Gestippelde alver, Kleine modderkruiper, Paling, Riviergrondel, Serpeling, Snoek, Spiering, Tiendoornige stekelbaars, Winde.

26 Voorkomende planten 1500 en 1800 Paarbladig goudveil, Duizendknoopfonteinkruid, Haaksterrenkroos, Drijvende waterweegbree 1900 Paarbladig goudveil, Duizendknoopfonteinkruid, Haaksterrenkroos, Drijvende waterweegbree, Kleine egelskop, Groot bronkruid, Gekroesd fonteinkruid 1950 Holpijp, Haarfonteinkruid, Kleine egelskop en Vlottende waterranonkel Heden Gekroesd fonteinkruid, Holpijp, Rossig fonteinkruid, Vlottende waterranonkel, Witte waterkers, Kleine egelskop

Vergelijkbare documenten

Afstudeerverslag Milieukunde Auteurs: Marije Langstraat Ronald Leeraar Projectnummer:

Afstudeerverslag Milieukunde Auteurs: Marije Langstraat Ronald Leeraar Projectnummer: 2116.86004 0 1 Geschiedenis van de Drentsche Aa Geschiedenis van de Drentsche Aa Ontwikkeling van een beeksysteem gedurende