Migratie door een temporele nevengeul en habitatgebruik door vissen in de Itterbeek. Arthur de Bruin

Transcriptie

1 Migratie door een temporele nevengeul en habitatgebruik door vissen in de Itterbeek Arthur de Bruin

2 Deelonderzoeken 1. Migratie temporele nevengeul 2. Habitatgebruik vissen

3 Itterbeek

4

5 Itterbeek

6 Schouwsmolen te Ittervoort

7 Vismigratie temporele nevengeul Schouwsmolen + temporele nevengeul

8 Passive Integrated Transponders Beperkte afmeting (vanaf 12 mm) Lange levensduur (geen batterij) Identificatie op individu niveau

9 Vangen en merken van vissen 15 vissoorten, 209 individuen cm: 12 mm PIT, >15 cm: 23 mm PIT Soort, lengte, gewicht genoteerd

10 Gemerkte vissen per ecologisch gilde 60 aantal gemerkte individuen Stromings minnend Generalistisch Plant minnend

11 Fish counter PIT-tag station

12 Resultaten fish counter 15 aantal registraties intrek uitrek mrt april mei juni juli aug weeknummer -15

13 Resultaten PIT-station Aantal detecties feb weeknummer kopvoorn riviergrondel bermpje zonnebaars karper totaal vast PIT station mrt april mei juni juli aug Intrek door 5 soorten en 12 van de 97 gedetecteerde individuen: - 4 kopvoorns - 4 riviergrondels - 1bermpje - 2 zonnebaarzen - 1 karper

14 Migratie in relatie tot temperatuur Migratiepiek bij temperatuurstijging in het voorjaar boven 9 graden Luchttemperatuur (weekgemiddelde oc) feb mrt april mei juni juli aug weeknummer aantal geregistreerde migraties Temperatuur kopvoorn riviergrondel bermpje zonnebaars karper fish counter totaal vast PIT station

15 Migratie in relatie tot afvoer Migratiepieken bij afvoerstijging boven 250 l/s Afvoer Afvoer (weekgemiddelde l/s) aantal geregistreerde migraties kopvoorn riviergrondel bermpje zonnebaars karper fish counter feb mrt april mei juni juli aug weeknummer 0 totaal vast PIT station

16 Deelonderzoek habitatgebruik

17 Opsplitsing onderzoekstraject in 19 secties (van 50 meter) Schouwsmolen + temporele nevengeul Luijensmolen + vistrap

18 Habitatopname per sectie

19 Schouwsmolen + temporele nevengeul Onderscheiden habitattypen A: Snelstromende delen B: Diepere kom C: Meander met weinig beschutting D: Meander met veel beschutting E: Langzaam stromend delen F: Vegetatierijke delen Luijensmolen + vistrap

20 Type A: snelstromende delen Stroming: > 0,7 m/s 2 secties

21 Type B: diepe kom (beneden stuw) Breedte: 8 m Diepte: tot 0,8 m 1 sectie

22 Type C: meander met weinig beschutting Stroming: 0,3 m/s Weinig structuur 2 secties

23 Type D: meander met veel beschutting Stroming: 0,3 m/s Veel structuur 3 secties

24 Type E: langzaam stromend deel (boven stuw) Stroming: 0-0,2 m/s Bodem slibrijk 2 secties

25 Type F: Vegetatierijke delen Stroming: 0,3 m/s Oevervegetatie 9 secties

26 Resultaten deelonderzoek migratie en habitatgebruik 1-2 x p/week traject stroomafwaarts van nevengeul bezocht Bijna 50% gemerkte individuen van 14 soorten gedetecteerd Individuen < 45 cm minder teruggevonden: alle vissen < 15 cm cm cm > 45 cm

27 Resultaten deelonderzoek habitatgebruik stromingsminnend kopvoorn generalistisch brasem exotisch zonnebaars riviergrondel baars Foto s: Jelger Herder

28 Resultaten kopvoorn (26) WEEKNUMMER belangrijkste leefgebied Kopvoorn & migratie (->) 12 cm, 16 g X 9 X 9 9 X X 9 X X X X* sectie 9 20 cm, 82 g X 2 3 X X X 3 4 6,3 3 3 X 3 X X X* sectie 3 (vistrap) 22 cm,118 g X X X X X 19 X X X* sectie 14 (W)-> en sectie 19 (V)-> 22 cm,124 g X X 18 X X 6 X 19 X X X* zwerver? 23 cm,136 g X X X X X 19 X X X* sectie 19 ->,-> 24 cm,128 g X X X X 0 X X X X* benedenstrooms studiegebied? 24 cm,142 g X X X X 0 X 3 X X X* benedenstrooms studiegebied? 24 cm,146 g X 9 X X X 6 X X X X* sectie cm,156 g X X X X X 19 X X X* sectie cm,138 g X X X X X X X X* sectie 3 (vistrap) 25 cm,158 g 3 X X X X X X X X* beperkt waargenomen 25 cm,164 g X X X X X 19 X X X* sectie 14 en sectie cm,166 g X 2 3 X X X X X X X* beperkt waargenomen 26 cm,180 g X X 3 X X X 3 X X X* sectie 3 (vistrap) 26 cm,202 g X X 5 X X X X X X* beperkt waargenomen 27 cm,226 g X X X X X X X 19 beperkt waargenomen 28 cm,232 g 3 X X X X X X X X* beperkt waargenomen 31 cm,338 g X X X X 0 0 X X X X* sectie 3 (vistrap) 32 cm,372 g 2 X 2 X 3 2 X X ,17 X X X X* sectie 2 (W) en sectie 16,17,19 (V) 37 cm,544 g X 8 X X X X X X X* beperkt waargenomen 38 cm,614 g X X 11 3 X X 5 18,16 X 16 X X X* zwerver? -> 41 cm,714 g X X X X ,13 X 16 X X 19 zwerver? 44 cm,918 g X 2 X X X X 16 X X X* sectie 2 (W) en sectie (V) 49 cm,1310 g 2 X 2 X X X X 2 X X X* sectie 2 (kom onder stuw) 51 cm,1545 g X 2 2 X X X X X X X* sectie 2 (kom onder stuw) 52 cm,1570 g X 2 X 1 X X X X X X* beperkt waargenomen

29 Habitatgebruik kopvoorn 100% habitatvoorkeur kopvoorn 75% Homogene Vegetatierijke stukken (sectie 1, 6-10, 13-14, 18) Langzaamstromend deel boven stuw (sectie 4-5) 50% Meander met veel beschutting (sectie 15-17) Meander met weinig beschutting (sectie 11 & 12) 25% Diepere kom beneden stuw (sectie 2) 0% Kopvoorn (26) Snelstromende delen (sectie 3 & 19) Luijensmolen + vistrap Schouwsmolen + temporele nevengeul

30 Habitatgebruik riviergrondel 100% habitatvoorkeur riviergrondel 75% Homogene Vegetatierijke stukken (sectie 1, 6-10, 13-14, 18) Langzaamstromend deel boven stuw (sectie 4-5) 50% Meander met veel beschutting (sectie 15-17) 25% Meander met weinig beschutting (sectie 11 & 12) Diepere kom beneden stuw (sectie 2) 0% Riviergrondel (14) Snelstromende delen (sectie 3 & 19) Luijensmolen + vistrap Schouwsmolen + temporele nevengeul

31 Habitatgebruik brasem 100% habitatvoorkeur brasem 75% Homogene Vegetatierijke stukken (sectie 1, 6-10, 13-14, 18) Langzaamstromend deel boven stuw (sectie 4-5) 50% Meander met veel beschutting (sectie 15-17) Meander met weinig beschutting (sectie 11 & 12) 25% Diepere kom beneden stuw (sectie 2) 0% Brasem (14) Snelstromende delen (sectie 3 & 19) Luijensmolen + vistrap Schouwsmolen + temporele nevengeul

32 Habitatgebruik baars 100% habitatvoorkeur baars 75% Homogene Vegetatierijke stukken (sectie 1, 6-10, 13-14, 18) Langzaamstromend deel boven stuw (sectie 4-5) 50% Meander met veel beschutting (sectie 15-17) Meander met weinig beschutting (sectie 11 & 12) 25% Diepere kom beneden stuw (sectie 2) 0% Baars (5) Snelstromende delen (sectie 3 & 19) Luijensmolen + vistrap Schouwsmolen + temporele nevengeul

33 Habitatgebruik zonnebaars 100% habitatvoorkeur zonnebaars 75% Homogene Vegetatierijke stukken (sectie 1, 6-10, 13-14, 18) Langzaamstromend deel boven stuw (sectie 4-5) 50% Meander met veel beschutting (sectie 15-17) Meander met weinig beschutting (sectie 11 & 12) 25% 0% Zonnebaars (6) Diepere kom beneden stuw (sectie 2) Snelstromende delen (sectie 3 & 19) Luijensmolen + vistrap Schouwsmolen + temporele nevengeul

34 Dispersiegedrag van soorten 100% 75% 50% 25% 0% zwerver migratie naar geul habitatgebonden

35 Conclusies & Aanbevelingen 1. Relatie zichtbaar tussen vismigratie met stijgende watertemperatuur & toenemende afvoer. 2. Verschillende vissoorten benutten verschillende habitattypen binnen beek 2a 2b 2c Kopvoorn is sterk gebonden aan snelstromende delen. Brasem heeft een duidelijke voorkeur voor traag stroomende slibrijke en diepe delen. Baars heeft een sterke voorkeur voor de diepe kom en de meanders 4 Meeste individuen populaties (80-90%) honkvast (leefgebied: m) 5 Vismigratie via temporele nevengeul lijkt kansrijk concept in 2012 vervolgonderzoek uitgevoerd

36 Met dank aan! Stagiares: Roel van Eck (RU) & Cedric Laurant (Saxion) Subsidie voor dit project uit het KRW inovatieprogramma

37 Resultaten riviergrondel (14) WEEKNUMMER belangrijkste leefgebied riviergrondel & migratie (->) 10 cm,10 g 4 X X 4 4 X X X X sectie 4 10 cm,10 g 9 X X 9 X X 9 X X sectie 9 10 cm,10 g X 15 X 15 X X X X sectie cm,8 g X 18 X 19 X X 19 X X sectie cm,9 g X X X X X X ->, 8 dagen in geul gedetecteerd 11 cm,10 g 2 X 15 X X X X X zwerver? 11 cm,10 g X X 18 X X X X beperkt waargenomen 11 cm,11 g X X X X 9 X X sectie > 11 cm,11 g X X 1 X X X X beperkt waargenomen 11 cm,14 g X X 11 4 X X 11 X X zwerver? 12 cm,12 g X X X X 2 X X beperkt waargenomen 12 cm,14 g X 15 X X X X X zwerver? 13 cm,18 g X X 19 X X X X sectie > 13 cm,22 g X 3 X X X 3 3 X X sectie 3

38 Resultaten brasem (14) WEEKNUMMER belangrijkste leefgebied Brasem & migratie (->) 41 cm,1400 g 2 X 4 X 5 X X X X sectie cm,1090 g 2 X X X X 1 X X sectie cm,1195 g 2 X 2 X 2 1,2 2 X X 2 0 X X sectie 2 47 cm,1330 g X 4 8 X X X 17 4,9 5 9,4 X X sectie cm,1140 g X 11 X ,6 4 X X 4 4,7 14,4 4 X X sectie cm,1305 g X X 4 X X X X beperkt waargenomen 48 cm,1320 g X 4 8 X X X 6,17 5,9 9 X X sectie cm,1325 g X 2 X 2 2 X X 2 0 X X sectie 2 49 cm,1295 g X 2 X 2 1 X X 1 X X sectie cm,1410 g X X X X ,4 4 X X zwerver? 49 cm,1545 g X 4 X X X X X sectie 4 51 cm,1365 g X X X X 2 0 X X sectie 2 51 cm,1580 g 5 X 11 X 4 5 5,16 6 X X 4 4 9,4 X X sectie cm,1465 g 8 X 4 X 4,6 4 X X X X sectie 4

39 Resultaten baars (5) WEEKNUMMER belangrijkste leefgebied Baars & migratie (->) 21 cm,118 g X 11 X X X X X sectie cm,236 g X 2 X X X X X sectie 2 40 cm,870 g 17 X X ,9 13 X X ,16 15 X X sectie cm,884 g 16 X 4 X X X ,14 9 X X sectie cm,1010 g X X 15 X X X X sectie 15-16

40 Resultaten zonnebaars (6) WEEKNUMMER belangrijkste leefgebied Zonnebaars & migratie (->) 12 cm,26 g X 7 X X X X X sectie 7 -> door geul 12 cm,34 g X X X X X X beperkt waargenomen 12 cm,36 g X X 18 2 X X X X zwerver -> door geul 13 cm,40 g X 18 X X X X X sectie 18 -> door vistrap 14 cm,52 g X 18 X X X 4 4 X X sectie 18 -> sectie 4 14 cm,58 g X 18 X X X X X beperkt waargenomen