Millenniumgemeente. Aan de Raad

Transcriptie

1 Millenniumgemeente Gemeentebladnummer: 2012 / 03 Docman nr: 2011/15505 Vergaderdatum: 09 februari 2012 Agendapunt: 5. Portefeuillehouder dhr. B.H.M. Link Steller Dhr. P. Crijns Aan de Raad Voorstel: 1 Te verklaren dat de gemeente Schinnen voortaan een Millennium Gemeente is. 2 De gemeente Schinnen bij de VNG aan te melden als Millennium Gemeente. 3 Begin 2012 publiek kenbaar maken dat de gemeente Schinnen Millennium Gemeente is geworden. 4 Zich mede op basis van de discussie in de beeldbepalende commissie d.d met name in beginsel te willen richten op de doelen 7 en 8 en daar waar mogelijk te bezien of er elementen uit de eerste 6 doelen over te nemen zijn. 5 De lokale betrokkenheid bij de Millenniumdoelen te vergroten op basis van de voorstellen en deze te bespreken in de reguliere overleggen met het bedrijfsleven en verenigingen. 6 Het college via de planning- en controlcyclus en nota's over de afzonderlijke pijlers te laten rapporteren over de voortgang en volgende stappen die de gemeente Schinnen als Millennium Gemeente zet. Inleiding: De gemeente Schinnen heeft de ambitie uitgesproken om 'Millennium Gemeente' te worden. Op basis van de benoemde pijlers ( Millenniumgemeente met VN doelen 7 en 8, Energieneutrale Gemeente en Duurzame Inkoop ) wil de Gemeente Schinnen bijdragen aan het realiseren van de acht mondiale Dit raadsvoorstel is een nadere uitwerking van de motie van de PVDA inzake de Gemeente Schinnen als Millenniumgemeente. Tevens zijn de resultaten verwerkt vanuit de bijeenkomst van de beeldbepalende commissie d.d We starten met Millenniumgemeente als beginpunt van ons duurzaamheidsdenken. (los van het feit dat we, al dan niet onbewust, toch al het nodige in de praktijk brengen). Tevens zal nog worden bezien of en in welke mate regionale samenwerking op het terrein van millenniumgemeente mogelijk is. In dit raadsvoorstel wordt het kader geschetst van het Schinnense Millenniumbeleid. Op basis van voorliggend raadsvoorstel en raadsbesluit verklaart de Gemeente Schinnen voortaan een Millennium Gemeente te zijn en kan zij zich als zodanig bij de VNG aanmelden. Begin 2012 zal Schinnen publiek kenbaar maken dat zij Millennium Gemeente is. De gemeente Schinnen heeft de ambitie om 'Millennium Gemeente' te worden. Op basis van nader vast te stellen pijlers wil Schinnen bijdragen aan het voor 2015 realiseren van de acht mondiale Acht Maar wat zijn die acht millenniumdoelen dan?

2 2 Tijdens de eerdere Millenniumtop van de Verenigde Naties in 2000 hebben wereldleiders de volgende acht Millenniumdoelen benoemd: Extreme armoede en honger zijn uitgebannen. Alle jongens en meisjes gaan naar school. Mannen en vrouwen hebben dezelfde rechten. Kindersterfte is sterk afgenomen. Minder vrouwen sterven door zwangerschap. De verspreiding van ziektes als AIDS en malaria is gestopt. Er leven meer mensen in een duurzaam leefmilieu. Er is meer eerlijke handel, schuldhulpverlichting en hulp. De wereldleiders hebben daar afgesproken dat deze doelen in 2015 gehaald zijn. Ook de Nederlandse regering heeft zich aan deze doelen verbonden. Op was men halverwege de termijn. Als we om ons heen kijken kunnen we concluderen dat er nog veel werk aan de winkel is. Ook lokaal. Zoals al is aangekondigd, wil Schinnen een steentje bij proberen te dragen aan het verwezenlijken van deze Dit sluit ook goed aan bij de speerpunten zoals genoemd in de Strategische Visie waarin Energieneutrale gemeente en duurzame gemeente als belangrijke sporen in het kader van duurzaamheid zijn aangegeven. Het begrip duurzaamheid gaat echter nog verder en heeft betrekking op onderwerpen die de gehele organisatie van de gemeente Schinnen betreft. De raad van de Gemeente Schinnen heeft zich uitgesproken voor de doelen 7 en 8 waarbij is aangegeven om te bezien of er elementen uit de eerste 6 doelen zijn over te nemen Argumenten: Lokaal perspectief Het zijn juist gemeenten die kunnen bijdragen aan het realiseren van de Millenniumdoelen; in ontwikkelingslanden, maar ook hier. Als wij anders gaan inkopen, als wij onze internationale (ontwikkelings) samenwerking anders gaan inrichten en als we serieus aan de slag gaan met energiebeleid etc. kan ook de gemeente Schinnen, samen met inwoners, ondernemers en maatschappelijke partners, een kleine, doch zichtbare, bijdrage leveren aan een betere wereld. Elders, maar ook hier in Schinnen zelf. Het College realiseert zich daarbij dat Schinnen niet de enige Nederlandse gemeente is die een bijdrage wil leveren aan het realiseren van de Millenniumdoelen: de gemeente Schinnen op dit terrein niet alleen het wiel hoeft uit te vinden en dat het millenniumbeleid het meest effectief is als daarbij de samenwerking wordt gezocht. Vandaar dat de gemeente Schinnen wil aansluiten bij de VNG-campagne met betrekking tot de 'Millennium Gemeente'. Via deze campagne kiest iedere gemeente, onder een gezamenlijke, herkenbare vlag, een eigen invulling als Millennium Gemeente. Langs deze weg kunnen gemeenten een nieuwe impuls geven aan (bestaand) beleid op het gebied van de Millenniumdoelen en/of dit in breder verband belichten. Deze VNG-campagne biedt ook een kader voor ideeën en activiteiten om de betrokkenheid van burgers bij het Millenniumbeleid te vergroten. Daarbij verbindt een Millennium Gemeente lokaal initiatief met de mondiale ontwikkelingsagenda. Langs deze weg kan ook Schinnen haar bijdrage hieraan leveren. Daarom, meedoen! Hoe kan Schinnen Millennium Gemeente worden? De VNG geeft aan dat een 'Millennium Gemeente' een gemeente is die een bijdrage levert of wil leveren aan het mee realiseren van de

3 3 Millenniumdoelen en die bewust wil uitdragen Millennium Gemeente te zijn. Elke gemeente kan dus Millennium Gemeente worden. De VNG meldt verder dat gemeenten die Millennium Gemeente willen worden: - Een (raads)besluit nemen waarin de gemeente verklaart 'Millennium Gemeente' te (willen) zijn. - Dit (raads)besluit bij de VNG melden. - Dit (raads)besluit intern en extern communiceren. - Aan de slag gaan (met bijvoorbeeld het actiepakket van de VNG) om: - Lokale betrokkenheid bij doelen te vergroten; - Concrete Millennium activiteiten op te (laten) pakken en zichtbaar te maken (waarbij ook ervaringen van anderen kunnen worden benut); - Bewust te (blijven) uitdragen dat de gemeente Millennium Gemeente is. Uitgangspunten Millenniumbeleid Schinnen Met het oog op een effectief en efficiënt Millenniumbeleid mèt draagvlak, hanteert de gemeente Schinnen de volgende uitgangspunten voor het Millenniumbeleid: - Geef het Millenniumbeleid vorm op basis van de afzonderlijke pijlers millenniumgemeente, energieneutrale gemeente, duurzame inkoop èn indien mogelijk in samenhang. - Combineer waar mogelijk bestaand en nieuw beleid. - Betrek inwoners, ondernemers en maatschappelijke partners bij het uitwerken en uitvoeren van het Millenniumbeleid. - Richt de aanpak van doelen en activiteiten op zowel het 'hier' in Schinnen, als het 'daar' elders in de wereld. - Kies voor effectief en zichtbaar beleid: richt het beleid op zaken waar Schinnen met een beperkte bijdrage een zichtbaar verschil (Iet je) kan maken. - Hanteer de 'Schinnense maat maak keuzes die bij Schinnen passen en waarvoor in Schinnen draagvlak bestaat. - Maak bijdragen aan Millenniumdoelen steeds minder van de gemeente afhankelijk en steeds meer van de gemeenschap. - Zorg ervoor dat de Schinnense bijdrage stimuleert, maar niet overneemt. - Ondersteun liever tijdelijk meerdere projecten, dan langdurig één project. - Stimuleer met name lokale initiatieven. - Laat de bijdrage direct ten goede komen aan doel(groep), niet aan intermediair. - Streef multiplier effect(en) na. - Communiceer doel en activiteiten m.b.t. het Millenniumbeleid. - Hanteer het principe van 'Glocal': think global, act local. Daarbij kan de vraag gesteld worden welke rol de gemeente in deze op zich neemt. Met het oog op bovenstaande uitgangspunten kiest de gemeente met name voor de rollen van kaderschepper, facilitator, stimulator, kennisgever/-deler en coördinator. In uitvoerende zin zal de gemeente echter minder een rol hebben, en de gemeenschap juist meer. Aanpak Millenniumbeleid Schinnen De Millenniumdoelen vragen om samenwerking en een lange adem. Het Millenniumbeleid van Schinnen kan dus niet achter één gemeentelijk bureau worden uitgedacht en als één los project worden uitgevoerd. Om het Millenniumbeleid te doen slagen heeft men elkaar langere tijd nodig; intern en extern. En zullen we ons moeten realiseren dat het hier om een interactief en iteratief groeiproces gaat. In dit raadsvoorstel worden daarom alleen de eerste stappen aangegeven. Hoe het

4 4 Millenniumbeleid zich daarna ontwikkelt zal de toekomst uitwijzen en daar zal met name de werkgroep een belangrijke rol in gaan spelen. Binnen de gemeente wordt de volgende aanpak voorgesteld. Na een gezamenlijke bijeenkomst zal vanuit genoemde pijlers met eventuele aanvullende thema s door de ambtelijke werkgroep aan de slag worden gegaan om de bestaande activiteiten die aansluiten op de Millenniumdoelen in kaart te brengen en om de uitgangspunten en mogelijkheden voor toekomstig Millenniumbeleid op een rij te zetten. Via de planning- en controlcyclus zal het college de vervolgstappen in het kader van het Millenniumbeleid aan de raad blijven rapporteren. Daarnaast zal de gemeente Millenniumdoelen, - beleid en -activiteiten steeds extern communiceren en inwoners, bedrijfsleven en maatschappelijke partners, zoals scholen, verenigingen, belangengroeperingen en het welzijnswerk, bij het uitwerken en uitvoeren van het Millenniumbeleid betrekken (zie verder de paragraaf over communicatie). Bestaande bijdragen aan Millenniumdoelen Uit de inventarisatie van bestaande activiteiten blijkt dat de gemeente al een aantal activiteiten ontplooit die bijdragen aan de Voorbeelden daarvan zijn: - binnenklimaat scholen - gescheiden afvalinzameling - energiezuinige armaturen en bewegingsmelders e.d. in gemeentehuis en openbare gebouwen. - elektrische oplaadpunten voor fietsen en auto s - uitwerken van plannen in het kader van duurzaam landschapsprojecten - stimuleren van milieuvriendelijk vervoer middels realiseren van transferiums etc. - Subsidiëring van het centrum voor natuur- en milieueducatie Westelijke Mijnstreek. - Groenafval leveren aan de Biomassa Energiecentrale Sittard. - Energiebesparing door energiezuinige armaturen en led verlichting e.d. in de openbare ruimte. - Toetsen van energienormen bij aanvragen bouwvergunningen. - Uitwerking en uitvoering gemeentelijke waterplan, w.o.: - duurzaam omgaan met onkruidbestrijding; - aanleg gescheiden rioolstelsel, afkoppelen en infiltratie; - Deelname aan Essent Bespaarplan van de Limburgse aandeelhouders Essent. - De DVD 'an inconvenient truth' van AI Gore is vertoond aan de Schinnense basisscholen en de bibliotheek. - Inkoop papier met het "Nordic Environmental Label, een neutraal, onafhankelijk label dat een bepaalde milieustandaard garandeert. Welbeschouwd al een aardige lijst. Echter, als Schinnen expliciet Millennium Gemeente wordt, kunnen bestaande activiteiten meer in samenhang worden uitgevoerd en kunnen daaraan nieuwe activiteiten worden gekoppeld. Niet alleen vanuit de gemeente, maar vanuit de gehele Schinnense gemeenschap. Zo wordt het Schinnense Millenniumbeleid in zijn geheel effectiever en zichtbaarder. Toekomstige bijdragen aan de Millenniumdoelen De werkgroep zal ook toekomstige mogelijkheden bezien om bij te dragen aan het realiseren van de Hierbij kan gedacht worden aan 1)gemeentelijke voorzieningen: energiebesparing/gebruik duurzame energie, gezamenlijke inkoop duurzame energie waar mogelijk verenigingen en organisaties op mee kunnen liften, verdere

5 5 optimalisatie stooklijnen en stookgedrag, duurzaam inkopen (w.o. inkoop groene stroom), leveranciers stimuleren duurzaam te werken; 2) woningen: energiebesparing/duurzame energie meer meenemen bij ruimtelijke ontwikkeling, eigenaren wijzen op 'energiecontracting', vereniging huiseigenaren meer betrekken bij energiebesparing e.d., energiedoelen opnemen in volkshuisvestingsbeleid en prestatieafspraken met corporaties, dakbegroeiing stimuleren; 3)utiliteitsgebouwen: energiezuinige installaties en gedrag en groen gas stimuleren bij verenigingen e.d., aandacht voor binnenklimaat scholen; bedrijven: 4) bedrijvenloket/parkmanagement m.b.t. energiebesparing/duurzame energie, komen tot duurzamere ingerichte ketens en bedrijventerreinen; 5) verkeer en vervoer: vestiging multi-fuel tankstation met schonere brandstoffen, meer (stallings)ruimte voor fietsers, haltes openbaar vervoer beter laten aansluiten op het mobiliteitsgedrag, gebruik fiets, openbaar vervoer, carpooling stimuleren; draagvlakvergroting en organisatie: 6) jongeren: via les en spel milieuvriendelijk gedrag 'Ieren' en kinderen het 'wat' en 'hoe' van klimaatbeleid laten zien en daarbij verbindingen leggen, gemeente heeft een voorbeeldfunctie. Dit is slechts een korte opsomming van voorbeelden waarbij ook verdere suggesties van de breed samengestelde werkgroep verwerkt kunnen worden. Daarbij zal ook worden bezien in hoeverre Schinnen bepaalde projecten samen met andere gemeenten kan gaan oppakken. De initiatieven dienen derhalve breed gedragen en van onderop te komen. De gemeente heeft daarbij een kaderstellende en ondersteunende rol, maar zal geen kartrekker zijn. Bij het kiezen van land(en) en project(en) is het verder nog van belang om te kijken naar aspecten als veiligheid, de aanwezigheid van een netwerk, de uitvoerbaarheid en het oordeel hierover van organisaties uit het veld. Samenhang pijlers Niet alleen de afzonderlijke pijlers kunnen worden benut voor de millenniumdoelen, maar juist ook in samenhang kunnen prima bijdragen aan het Millenniumbeleid. Zo kan bijvoorbeeld het inkoopbeleid ook veel betekenen voor het energiebeleid klimaatbeleid. Bij het verder doorontwikkelen en uitwerken van het Millenniumbeleid zal op deze synergiemogelijkheden worden gelet. Hierin heeft met name de werkgroep Millenniumbeleid een taak. Financiële overwegingen: Een deel van het Millenniumbeleid kan worden gerealiseerd via bestaande budgetten. Echter gelet op de financiële situatie van de gemeente Schinnen is het noodzakelijk om keuzes te maken in het besef dat niet alles mogelijk en realistisch is. De kosten van het VNG Millennium basispakket zijn jaarlijks 2015 euro. Voorstel is om deze voor 2012 in de eerste marap op te voeren en vanaf 2013 deze in de begroting op te nemen. Er zijn vooralsnog geen middelen gereserveerd voor dit onderwerp in de begroting en er is ook geen extra formatie hiervoor aanwezig. Uiteraard kunnen extra bijdragen, via rijk, provincie e.d., zorgen voor een extra impuls. Via de planning- en controlcyclus zuilen steeds de financiële implicaties van het Millenniumbeleid worden aangegeven, voor zowel de afzonderlijke pijlers als het overkoepelende Millenniumbeleid. Ook zal via beleidsnota's voor de genoemde pijlers worden ingegaan op mogelijke financiële implicaties, die dan weer worden meegenomen via de planning- en controlcyclus.

6 6 Communicatie: Onder de inwoners, ondernemers en maatschappelijke instellingen in Schinnen zijn de precieze Millenniumdoelen op dit moment waarschijnlijk beperkt bekend. Toch vinden er in Schinnen al de nodige activiteiten plaats die bijdragen aan het behalen van deze doelen. Niet alleen via de gemeente, maar ook via de Schinnense gemeenschap. Zowel op het gebied van bijv. inkoop, energie, bouw van woningen. Met de communicatie aangaande het Millenniumbeleid beoogt de gemeente, samen met anderen die actief (willen) meewerken aan (een bredere betrokkenheid bij) de realisatie van de Millenniumdoelen, om de Schinnense inwoners, ondernemers en maatschappelijke instellingen te enthousiasmeren voor het (Schinnense) Millenniumbeleid. Dat willen wij bereiken door hen te informeren over doel, activiteiten en resultaten van het millenniumbeleid en door hen te bewegen bij te dragen aan Schinnense Millenniumactiviteiten bereid te vinden hierover te communiceren. Het is hierbij nadrukkelijk de bedoeling dat het Millenniumbeleid niet alleen van de gemeente is, maar juist gedragen wordt door de gemeenschap in Schinnen. Bovendien gaat het niet om een éénmalig evenement, maar om een doorlopend traject, dat in ieder geval tot 2015 duurt. Daarbij wordt tevens geprobeerd om een 'zwaan-kleef-aan'-effect te sorteren, dat mogelijk zelfs leidt tot 'Millenniumambassadeurs'. Hierbij kan een breed scala aan doelgroepen onderscheiden worden: ondernemers, schoolkinderen, jongeren, ouderen, milieu- en ontwikkelingssamenwerkinggroeperingen, sport-, cultuur-, vrouwen- en buurtverenigingen, woningbouwcorporaties, welzijnsinstellingen etc. De gemeente Schinnen wil bij de communicatie aangaande het Millenniumbeleid, met het oog op een zo krachtig mogelijk effect, waar mogelijk en relevant aansluiten bij landelijke campagnes. Bij de Millenniumactiviteiten zal Schinnen ook gebruik maken van het via de VNG verstrekte Millenniumactiepakket. Het college zal per Millenniumactiviteit, met de betreffende (mede)organisatoren, bezien welke communicatiemiddelen voor die activiteit het meest adequaat zijn. Daarbij kan men bijvoorbeeld denken aan: - Communiceren van Millenniumdoelen, -beleid, -activiteiten en -resultaten via pers, websites e.a. media. - Vaste rubriek in de Goed Nieuws over mensen of organisaties uit Schinnen die zich inzetten voor de - Millenniumbeleid agenderen bij (bestuurlijke) overleggen met verenigingen, maatschappelijke instellingen en bedrijfsleven. - Publieksevenementen zoals nieuwjaarsreceptie, vrijwilligersavond, tentoonstellingen, sport- en muziekmanifestaties e.d. benutten om aandacht te schenken aan de Millenniumdoelen en - activiteiten. Voorstel. Zoals uit bovenstaande blijkt was Schinnen(onbewust) al actief in het kader van de Afgelopen najaar heeft de gemeente besloten om bewuster met deze Millenniumdoelen aan de slag te gaan en om Millennium Gemeente te worden. Bovenstaande maakt duidelijk dat de gemeente Schinnen daartoe inmiddels de benodigde stappen heeft gezet en dat een eerste kader is geschapen voor vervolgstappen. De gemeente heeft in deze een belangrijke voorbeeldfunctie. Bovenstaande maakt ook duidelijk dat we nog niet klaar zijn, en dat het hier om een interactief en iteratief groeiproces gaat, dat steeds om periodieke bijstelling zal vragen. Maar hoe je het ook wendt of keert, we zijn op weg!

7 7 Voor het college telt in ieder geval dat ook Schinnen laat zien dat zij als Millennium Gemeente mondiaal denkt en lokaal handelt. Om naar verloop van tijd te kunnen toetsen of Schinnen met haar Millenniumbeleid op de goede weg is zal het college in de komende begroting de volgende indicatoren ten aanzien van het Millenniumbeleid opnemen en daarover (in ieder geval) jaarlijks via de rekening rapporteren: - In 2013 weet ten minste 70% van de huishoudens van Schinnen dat Schinnen Millennium Gemeente is; - In 2013 steunt ten minste 50% van de huishoudens van Schinnen deze aanpak van het Millenniumbeleid; - In 2013 is ten minste 25% van de huishoudens van Schinnen actief bij het realiseren van de Het voorstel is tevens om na beraadslaging in de beeldvormende commissie een ambtelijke werkgroep in te stellen die een doorkijk gaat maken richting het onderwerp Duurzaamheid met in achtneming van de eerder aangegeven speerpunten Energieneutrale gemeente en Duurzame inkoop. Deze werkgroep zal na een grondige inventarisatie voorstellen gaan formuleren hoe de Gemeente Schinnen met het onderwerp Duurzaamheid verder aan de slag wil gaan. Bovenstaande overwegende stelt het college aan de gemeenteraad voor: 1 Te verklaren dat de gemeente Schinnen voortaan een Millennium Gemeente is. 2 De gemeente Schinnen bij de VNG aan te melden als Millennium Gemeente. 3 Begin 2012 publiek kenbaar maken dat de gemeente Schinnen Millennium Gemeente is geworden. 4 Zich mede op basis van de discussie in de beeldbepalende commissie d.d met name in beginsel te willen richten op de doelen 7 en 8 en daar waar mogelijk te bezien of er elementen uit de eerste 6 doelen over te nemen zijn. 5 De lokale betrokkenheid bij de Millenniumdoelen te vergroten op basis van de voorstellen en deze te bespreken in de reguliere overleggen met het bedrijfsleven en verenigingen. 6 Het college via de planning- en controlcyclus en nota's over de afzonderlijke pijlers te laten rapporteren over de voortgang en volgende stappen die de gemeente Schinnen als Millennium Gemeente zet. Schinnen, januari 2012 Burgemeester en wethouders, de Secretaris, de Burgemeester, Mr. J.M.C. Roelofs B.H.M. Link