Sliedrecht, februari 2013 Versie 5.0 DEFINITIEF. Rapportage financiële strategie

Transcriptie

1 Sliedrecht, februari 2013 Versie 5.0 DEFINITIEF Rapportage financiële strategie

2 Inhoudsopgave 1. OPERATIE STOER EN FINANCIËLE STRATEGIE Aanleiding Doelstellingen gemeente Sliedrecht Wat is financiële strategie Leidende principes Vertrekpunt financiële positie Sliedrecht Leeswijzer RENTE Wettelijke kaders Vertaling naar gemeentelijke regels Belangrijke ontwikkelingen Huidige toepassing in Sliedrecht, alternatieven en effect daarvan Beslispunten Budgettaire gevolgen RESERVES Wettelijke kaders Vertaling naar gemeentelijke regels Belangrijke ontwikkelingen Huidige toepassing in Sliedrecht, alternatieven en effect daarvan Beslispunten Budgettaire gevolgen VOORZIENINGEN Wettelijke kaders Vertaling naar gemeentelijke regels Belangrijke ontwikkelingen Huidige toepassing in Sliedrecht, alternatieven en effect daarvan Beslispunten Budgettaire gevolgen ACTIVEREN, WAARDEREN EN AFSCHRIJVEN Wettelijke kaders Vertaling naar gemeentelijke regels Belangrijke ontwikkelingen Huidige toepassing in Sliedrecht, alternatieven en effect daarvan Beslispunten Budgettaire gevolgen RISICOMANAGEMENT...23 Reserves, voorzieningen en rentebeleid - 2 -

3 6.1. Wettelijke kaders Vertaling naar gemeentelijke regels Belangrijke ontwikkelingen Huidige toepassing in Sliedrecht, alternatieven en effect daarvan Beslispunten Budgettaire gevolgen RECAPITULATIE BUDGETTAIRE GEVOLGEN...27 BIJLAGE 1 RENTETOEREKENING AAN RESERVES EN VOORZIENINGEN...28 BIJLAGE 2 DOORLICHTING RESERVES...29 BIJLAGE 3 DOORLICHTING VOORZIENINGEN...33 BIJLAGE 4 BEREKENING EN ONDERBOUWING GEACTUALISEERD RISICOPROFIEL SLIEDRECHT Reserves, voorzieningen en rentebeleid

4 1. Operatie STOER en financiële strategie 1.1. Aanleiding Het onderwerp Financiële Strategie is opgenomen in de bezuinigingsoperatie STOER Daarnaast heeft de Provincie een voorwaarde verbonden aan het repressief begrotingstoezicht. Op basis van die voorwaarde heeft uw raad het college opdracht te geven de financiële strategie uiterlijk februari 2013 uit te werken Doelstellingen gemeente Sliedrecht Financiële strategie moet aanhaken op de doelstellingen van de gemeente Sliedrecht. In de programmabegroting is als doelstelling opgenomen dat er sprake moet zijn van een structureel sluitende meerjarenbegroting en een adequaat weerstandsvermogen. Daarnaast moet de gemeente Sliedrecht ook voldoen aan wetten en regels die specifiek op het terrein van de Financiële Strategie zijn opgesteld Wat is financiële strategie Financiële strategie, ook wel genoemd financieel beleid, is een veelomvattend en vaak lastig te vatten begrip. Het gaat gepaard met financiële techniek en dat maakt het vaak tot lastige kost. Toch kan het redelijk eenvoudig worden geplaatst als we de vraag beantwoorden wat we met financiële strategie willen bereiken. Met financiële strategie wordt de financiële positie van de organisatie in lijn gebracht met de organisatie doelstellingen. In onderstaande figuur zijn de diverse onderdelen van de financiële strategie in onderlinge samenhang weergegeven. Ga je draaien aan één van de verschillende knoppen dan heeft dat direct gevolgen voor de andere. Onderstaande figuur geeft dat weer. In deze notitie komen alle vier onderwerpen uit dit plaatje aan bod. Elk onderwerp heeft eenzelfde manier van presenteren, waarbij de volgende vraagpunten aan bod komen: 1. Wat zijn de wettelijke kaders waar we rekening mee moeten houden? 2. Hoe en waar zijn die kaders vertaald in gemeentelijke regels? Reserves, voorzieningen en rentebeleid - 4 -

5 3. Welke ontwikkelingen zijn belangrijk en moeten leiden tot bijstelling van gemeentelijk beleid? 4. Wat is de huidige toepassing in Sliedrecht, wat zijn de alternatieven, wat heeft dat voor effect en welke voor- en nadelen zijn er aan verbonden? 5. Wat zou de voorkeur verdienen? 6. Wat zijn de budgettaire consequenties? Bij het onderdeel Activa Waarderen Afschrijven wordt specifiek aandacht besteed aan de waardering van de grondexploitaties, vooral omdat er steeds strengere wettelijke eisen worden gesteld aan de onderbouwing van de waarde op de balans Leidende principes Voor dit rapport is het van belang helder te hebben welke basisredenering als leidend principe wordt gehanteerd. Voorgesteld wordt de volgende leidende principes vast te stellen: Uitgangspunt is een meerjarig sluitend financieel perspectief en een weerstandsvermogen dat op niveau is; 1. Investeringen in economisch nut worden geactiveerd op de balans en worden vertaald naar kapitaallasten. Op deze manier is vervanging veilig gesteld. 2. Voor investeringen met maatschappelijk nut (bijvoorbeeld reconstructies van wegen) wordt in beginsel gespaard. Indien er onvoldoende gespaarde middelen beschikbaar zijn, dan kan de investering tijdelijk worden geactiveerd; 3. De waardevastheid van de voorzieningen moet worden onderbouwd met actuele (onderhouds)plannen; 4. Er dient een goed evenwicht te bestaan in transparantie speelruimte - beheersbaarheid. 5. Budgettaire knelpunten moeten in eerste instantie binnen de exploitatiebegroting worden opgevangen. Beslispunt 1.1 Vaststellen van de leidende principes 1.5. Vertrekpunt financiële positie Sliedrecht In de eerste werkbijeenkomst van de gemeenteraad op 14 januari 2013 heeft Rein-Aart van Vugt (de accountant) de financiële positie van Sliedrecht geschetst. Dit vertrekpunt is een belangrijk afwegingskader voor de voorgestelde beslispunten. INDICATOR Zeer Gunstig Gunstig Neutraal Ongunstig Zeer ongunstig Lokale lasten Weerstandsvermogen Schuldpositie verhouding schuldpositie/ vaste activa Reservepositie Verhouding activa/reserves Voorzieningen Gespaard voor onderhoud Garantstellingen Rentelasten Rentelasten eigen financieringsmiddelen Rente (investeringen en grondexploitatie) Grondexploitaties Niet in exploitatie genomen gronden Begroting Reserves, voorzieningen en rentebeleid

6 1.6. Leeswijzer In deze nota wordt achtereenvolgens ingegaan op de onderwerpen rente, reserves, voorzieningen, activa waarderen - afschrijven en risicomanagement. In het laatste hoofdstuk worden alle budgettaire gevolgen van de beslispunten getoond. In de bijlagen treft u aan een overzicht van de rente die op dit moment wordt bijgeschreven op de reserves en voorzieningen (bijlage 1), de doorlichting van reserves (bijlage 2), de doorlichting van de voorzieningen (bijlage 3) en een berekening van het voorlopig risicoprofiel van Sliedrecht ter bepaling van het minimumniveau van de Algemene Reserve. Reserves, voorzieningen en rentebeleid - 6 -

7 2. RENTE 2.1. Wettelijke kaders Artikel 212 van de gemeentewet schrijft voor dat de gemeenteraad in een verordening de uitgangspunten voor het financiële beleid, het financiële beheer en de inrichting van de financiële organisatie vastlegt Vertaling naar gemeentelijke regels De Financiële Verordening 212 is vastgesteld op 26 januari 2007 en bevat de volgende kaders voor de renteberekening: Artikel 8: spelregels op het terrein van rente moeten worden opgenomen in de nota gemeentelijke balans; Artikel 9: de omslagrente wordt bepaald door het rentepercentage over de opgenomen leningen en de rente over de eigen financieringsmiddelen Belangrijke ontwikkelingen De rente is al lange tijd laag. Het rentepercentage voor het aantrekken van kort geld ligt momenteel zelfs lager dan 0,5%. Tegen dit percentage wordt reeds lange tijd, binnen de kaders van de wet financiering decentrale overheden (fido), geld aangetrokken. Deze mogelijkheid om te financieren tegen een lage rente wordt optimaal benut. De werkelijke rentekosten zijn daardoor veel lager dan de geraamde rentelasten. Dat zorgt voor positieve renteresultaten in het jaarrekeningresultaat Huidige toepassing in Sliedrecht, alternatieven en effect daarvan. Allereerst wordt ingegaan op de systematiek van de renteomslag. De extern betaalde rente op langlopende leningen, de ontvangen of betaalde (korte) rente op het financieringssaldo en de bespaarde rente wegens de aanwezigheid van reserves en voorzieningen, vormen de totale rentelast van de organisatie; Deze totale last wordt omgeslagen over de boekwaarde van de vaste activa; op die manier wordt de omslagrente bepaald; De totale rentelast wordt dus via de kapitaallasten op basis van de omslagrente toegerekend aan de exploitatie. In de volgende tabel wordt aangegeven aan welke knoppen kan worden gedraaid bij het onderwerp rente. Huidige werkwijze Alternatieven Effect Gewerkt wordt met een systematiek van omslagrente De omslagrente methode kan achterwege gelaten worden. Alleen de echte out of pocket rentekosten worden in de exploitatie opgenomen. Deze systematiek is eenvoudiger en duidelijker uit te leggen, maar de kostprijs van de producten blijkt dan niet direct uit de begroting. De omslagrente is bepaald op 5% en staat voor meerdere jaren vast. Omdat de werkelijke rente momenteel laag is leidt dit tot forse rentevoordelen. (De rentelasten staan nu hoog in de begroting opgenomen. De werkelijke lasten zijn, zoals aangegeven, lager. Omslagrente laten meebewegen op de werkelijke rente. De rente voor een lager bedrag opnemen in de begroting. Dat moet dus extracomptabel. Het risico op grote verschillen tussen berekende en werkelijke rente is lager, maar kan leiden tot jaarlijks fluctuerende tarieven. Werken met een bandbreedte > 1% is een alternatief. Overigens leidt het verlagen van de rente tot lagere kostprijzen, dus minder opbrengsten bij producten die op basis van tarieven worden berekend Reserves, voorzieningen en rentebeleid

8 Huidige werkwijze Alternatieven Effect aan de afnemers (b.v. bouwleges) Dit kan de bezuinigingsopgave verhogen. Momenteel wordt aan projecten en grondexploitaties ook 5 % rente toegerekend. Er is sprake van integrale financiering Op reserves en voorzieningen, die kunnen worden beschouwd als interne financieringsmiddelen, wordt ter vergoeding, rente berekend. Op deze manier komt ook dit bestanddeel in de kostprijs van de producten terecht. Om het risico van rentefluctuaties op te kunnen vangen zou de rente nu kunnen worden vastgezet op het huidig renteniveau en gewerkt kunnen worden met een egalisatiereserve. Andere keuze is om het risico te kwantificeren en op te nemen in het risicoprofiel. Gekozen kan worden om voor projecten afzonderlijke percentages vast te stellen, of specifiek voor een project een afzonderlijke projectfinanciering af te sluiten. Overwogen kan worden de rente over de eigen financieringsmiddelen achterwege te laten. Het vastzetten van rente voor een langere periode is administratief handig. Daarnaast zijn er weinig fluctuaties in tarieven. Door een egalisatiereserve ontstaat weer een extra reserve. Dat is minder transparant. De algemene reserve staat als algemene risicobuffer tegenover dit risico. Projecten (bijvoorbeeld grondexploitaties) kunnen eerder haalbaar zijn door het toepassen van projectfinanciering, maar het is minder transparant. Dit betekent dat de rente niet meer direct in de kostprijs terecht komt. Een extracomptabele berekening is dan nodig. De rente die wordt berekend over de interne financieringsmiddelen wordt bijgeschreven op de reserves en voorzieningen. Het argument daarvoor is koopkrachtbehoud, maar rente en inflatie worden daarbij door elkaar gehaald. Rente is 5%, de inflatie is veel lager Beslispunten Hier zijn diverse keuzes mogelijk. De berekende rente kan worden vergoed aan deze reserves en voorzieningen maar kan ook worden teruggegeven aan de exploitatie. Deze worden uitgewerkt bij de onderwerpen reserves en voorzieningen. Indien de rente wordt teruggegeven aan de exploitatie wordt dit ingezet als een algemeen dekkingsmiddel. Bij volledige teruggave van rente aan de exploitatie wordt de exploitatie maximaal verlicht, maar er zijn dan geen middelen meer om te sparen voor o.a. grote investeringen en/of projecten. Indien de rente volledig wordt ingezet als spaarmiddel (zoals nu het geval is), sparen we maximaal, maar wordt de exploitatie niet verlicht. Beslispunt 2.1 De omslagrente voor een periode van vier jaar vastzetten op basis van het huidige niveau. Rente afwijkingen worden gemeld in de reguliere planning & control documenten. Bij een afwijking van 1% wordt de omslagrente tussentijds aangepast. Beslispunt 2.2 De hoogte van het omslagrentepercentage bepalen op 4%. Beslispunt 2.3 Voor projecten of grondexploitaties kan door het toepassen van projectfinanciering afgeweken worden van het omslagrentepercentage. Hiervoor wordt een afwegingskader te worden opgesteld. Beslispunt 2.4 Bij de bepaling van de kostprijzen wordt de renteberekening over de eigen financieringsmiddelen gehandhaafd. Beslispunt 2.5 Niet over te gaan tot aanpassing van de tarieven die voor gemeentelijke leges in rekening worden gebracht Reserves, voorzieningen en rentebeleid - 8 -

9 2.6. Budgettaire gevolgen Omslagrente is slechts een systeem voor het omslaan van rente. Verlagen of verhogen van omslagrente heeft op zichzelf geen effect op de rentekosten in de gemeentelijke organisatie. Het effect van het verlagen van de omslagrente heeft echter wel effect op de kostprijzen en de tarieven die in rekening worden gebracht voor verschillende gemeentelijke producten. Dit is politiek een belangrijke keuze. De laatste jaren zien we in de jaarrekeningresultaten dat de raming van rentekosten structureel hoger in de exploitatie wordt opgenomen dan de werkelijke rentekosten. Het ligt dus voor de hand de raming van de rentekosten te verlagen naar een meer realistisch niveau, hetgeen leidt tot een voordeel in de exploitatie. Omschrijving Aanpassen raming rentekosten aan de werkelijke rente Totaal (voordelig) Reserves, voorzieningen en rentebeleid

10 3. RESERVES 3.1. Wettelijke kaders De regels zijn neergelegd in het BBV. In de artikelen 42 tot en met 45 staan duidelijke voorschriften met betrekking tot reserves. Deze artikelen vormen het wettelijk kader voor deze vermogensbestanddelen. Voor het instellen of in stand houden van een reserve dienen goede gronden aanwezig te zijn. Met andere woorden: er moet een goed motief zijn. Dit om te voorkomen dat onnodig middelen worden vastgelegd waarvoor andere bestemmingen mogelijk zijn. Anderzijds, er moet óók voor gewaakt worden dat de financiële positie van de gemeente door optredende risico s waarvoor geen beheersmaatregelen zijn genomen kan worden aangetast. Het BBV onderscheidt in artikel 43 een tweetal soorten reserves, te weten: de algemene reserve (art. 43, lid 1a), zijnde een reserve met een algemeen karakter en dus vrij aanwendbaar; bestemmingsreserves (art. 43, lid 1b), zijnde reserves waaraan door de raad een bepaalde bestemming is gegeven. De gemeenteraad stelt reserves in, heft ze op, wijzigt bestemmingen en neemt besluiten tot mutaties, veelal via de begroting. Toevoeging van rente bij reserves is toegestaan, maar er moet een goede motivatie voor aanwezig zijn Vertaling naar gemeentelijke regels Artikel 8 van de financiële verordening 212 bepaalt dat er spelregels worden opgenomen in een nota gemeentelijke balans met betrekking tot de vorming van reserves en rentetoerekening aan reserves. De vertaling in de nota gemeentelijke balans (2004) is met de vaststelling van de actualisatie van de reserves en voorzieningen in het voorjaar van 2009 herijkt (Rapportage Onderzoek Reserves en Voorzieningen d.d. 11 maart 2009 en vastgesteld door de raad op 14 april 2009). Het rapport bevat een aantal bepalingen die in dit kader van belang zijn: Aan de Algemene Reserve, de reserve Egalisatie Grondkosten Woningbouw (EGW), alsmede de reserves die dienen ter dekking van kapitaallasten van oude investeringen wordt rente vergoed van 5%. Aan de overige reserves wordt 2,5% rente toegevoegd. De Algemene Reserve wordt, bovenop de 5%, extra gevoed. Over voorzieningen wordt een rente berekend van 5%, waarvan 2,5% als inflatiecorrectie wordt toegevoegd aan de voorzieningen en 2,5% wordt toegevoegd aan de Algemene Reserve Belangrijke ontwikkelingen Door de economische crisis stagneert de verkoop van grond in Sliedrecht en daardoor droogt de voeding van een tweetal belangrijke reserves op. De reserves Infra en Egalisatiereserve Grondkosten Woningbouw. Bij de programmabegroting 2013 zijn de saldi van deze reserves, rekening houdend met verplichtingen, negatief. Daarnaast is een belangrijke ontwikkeling dat de gemeentelijke exploitatie de komende jaren niet meer in evenwicht is. Ofwel, de meerjarenbegroting is niet sluitend Huidige toepassing in Sliedrecht, alternatieven en effect daarvan. In onderstaande tabel wordt aangegeven aan welke knoppen kan worden gedraaid bij het onderwerp reserves. Aan het eind van het hoofdstuk treft u een overzicht aan van de reserves (voor en na verwerking van de beslispunten) Reserves, voorzieningen en rentebeleid

11 Huidige werkwijze Alternatieven Effect De Algemene Reserve (AR) wordt, naast de functie van risicobuffer, veelvuldig en tussentijds ingezet ter dekking van grote en kleine investeringen en budgettaire tegenvallers. De omvang van de verplichtingen ten laste van de AR bedraagt 5,2 miljoen (bij het opstellen van begroting, aangevuld met de besluitvorming rondom de bibliotheek. Alle verplichtingen worden bij het opstellen van de jaarrekening, onderworpen aan een beoordeling op een eventueel restant. De Algemene Reserve uitsluitend bestemmen ter afdekking van risico s Op basis van het risicoprofiel). Is er een surplus, dan kan hierover worden beschikt middels de Kadernota en begroting. Sliedrecht heeft destijds gekozen voor het bijschrijven van rente over de eigen financieringsmiddelen. Als argument is naar voren gebracht het koopkrachtbehoud op de Algemene Reserve. Het rentepercentage wat hierbij wordt gehanteerd is gelijk aan de omslagrente. Sliedrecht hanteert een tweetal reserves die worden ingezet ter dekking van toekomstige kapitaallasten, o.a. voor het vastgoed aan de Industrieweg. Deze reserves bieden nog tot 2048 ruimte om de kapitaallasten te kunnen dekken. Daarna ontstaat er een dekkingsprobleem. Deze reserves hebben dus een dekkingsfunctie. Sliedrecht hanteert tevens een aantal reserves die dienen ter dekking van de kapitaallasten van materieel en containers. Hier speelt het probleem van toekomstige vervanging niet, omdat er jaarlijks gelden worden gereserveerd ten laste van de exploitatie voor vervangingen in de reserve vervanging materieel en containers. Deze reserves hebben een dekkingsen egalisatiefunctie. Een aantal reserves hebben eenzelfde karakter, bijvoorbeeld de reserves ter dekking van kapitaallasten. Deze reserves komen afzonderlijk terug in alle overzichten. Hier ligt een keuze. Overwogen kan worden de rentebijschrijving te handhaven (1), te beperken tot het niveau van de prijsindex (2) ofwel geheel achterwege te laten (3) Alternatief is om de kapitaallasten van het betreffende vastgoed op te nemen in de exploitatie in plaats van dekking via de reserves. Als alternatief zou gekozen kunnen worden voor een andere systematiek, waarbij de kapitaallasten direct in de exploitatie worden verantwoord. Wat betreft de reserves ten behoeve van vervanging materieel en containers kan de afweging worden gemaakt om geen rente meer bij te schrijven. Overwogen kan worden de reserves ter dekking van kapitaallasten in de presentatie bij de planning & control documenten samen te voegen. Het saldo van de Algemene Reserve blijft stabiel en beter beheersbaar. De eventuele onttrekkingen ten behoeve van investeringen worden integraal op een beperkt aantal momenten per jaar afgewogen (kadernota en begroting). (1) Meer dan koopkrachtbehoud. (2) Minder opbouw reserve, maar lagere kosten. ( ) (3) Geen opbouw reserve. Maximale besparing in exploitatie (ruim ). Let wel: dit zijn bedragen inclusief de inflatiecorrectie van de voorzieningen en geënt op Hierdoor wordt de exploitatie belast met ongeveer 0,5 miljoen, waartegenover de reserves kunnen vrijvallen voor een bedrag van ongeveer 9 miljoen. Indien de kapitaallasten direct in de exploitatie worden verantwoord worden de kosten niet meer egaal in de exploitatie opgenomen. Daardoor kunnen er jaarlijks fluctuaties optreden in de tariefberekeningen riolering en afvalstoffenheffing. Als er geen rente meer wordt bijgeschreven bij de twee reserves ter vervanging van materieel en containers valt deze vrij ten gunste van de exploitatie. De reserves worden in aantal verminderd met 2. De reserve EGW en de AR hebben beide het karakter van risicobuffer. De reserve Infra staat, rekening houdend met de verplichtingen, negatief Een drietal reserves wordt nauwelijks meer ingezet ofwel er zijn de komende jaren geen verplichtingen opgenomen, t.w. de reserve Onderhoud monumenten, Beeldende kunst en Nijverwaard Overwogen kan worden de reserves EGW en AR samen te voegen. Hier is geen keuze mogelijk. De negatieve stand moet, indien noodzakelijk, worden aangevuld vanuit de AR. De stand van de verplichtingen wordt, net zoals bij de AR, geactualiseerd bij het opstellen van de jaarrekening Overwogen kan worden de reserves op te heffen en het saldo toe te voegen aan de AR. Ook kan worden besloten de reserves een andere bestemming te geven. Door de reserve EGW samen te voegen met de AR wordt de reserve EGW opgeheven. De AR wordt hiermee verlaagd, de stand van de reserve Infra staat niet meer negatief. De AR wordt hiermee verhoogd. Daarnaast neemt het aantal reserves af. Bij een andere bestemming zal uw raad daarover bij de Kadernota moeten besluiten (integrale afweging) Reserves, voorzieningen en rentebeleid

12 Huidige werkwijze Alternatieven Effect In de loop der tijd heeft de Reserve Overwogen kan worden deze reserve Stimuleringsfonds Woningbouw, op te heffen, dan wel de bestemming oorspronkelijk bedoeld voor de uitvoering van de regeling stimuleringsreserve woningbouw, een andere functie gekregen. De reserve wordt nu voornamelijk gevoed door stortingen te wijzigen. Gekozen kan worden een bredere bestemming te geven aan deze reserve. In andere gemeenten wordt een dergelijke reserve die wordt gevoed van de verkoopopbrengsten van met opbrengsten vastgoed breed gemeentewoningen. Tekorten van de exploitatie van de gemeentewoningen worden gedekt uit de stimuleringsreserve woningbouw. Heeft dus het karakter van egalisatie. Daarnaast worden er bijdragen verstrekt t.b.v. starters. bestemd ten behoeve van diverse initiatieven die leiden tot bijvoorbeeld dorpsvernieuwing, herstructurering, woningbouwstimulering. Zo worden in veel gemeenten CPO projecten gefaciliteerd vanuit een dergelijke bestemmingsreserve. De reserve Ontwikkelingen IT is bedoeld ter dekking van onvoorziene nieuwe investeringen Met de komst van het SCD (IP&A-plan), verschoof de bestemming van deze reserve en werd in stand gehouden als risicoreserve voor eventuele SCD ITtransitiekosten. In het meerjarenperspectief zijn vanuit deze reserve nog slechts twee onttrekkingen voorzien van in 2013 en in 2014, totaal Overwogen kan worden het saldo, na verrekening van de voorziene bedragen, toe te voegen aan de AR. De AR is immers de reserve die bedoeld is om risico s op te kunnen vangen. Opheffen van de reserve betekent dat kosten en opbrengsten van huur voortaan in de exploitatie moeten worden opgenomen. Er is dan ook geen potje meer voor het verstrekken van bijdragen, bijvoorbeeld op het terrein van starters. Op dat moment zullen initiatieven moeten worden ged ekt middels de exploitatie, ondersteund door planvorming. De AR wordt hiermee verhoogd. Daarnaast neemt het aantal reserves af Beslispunten Bepalend bij de afweging van de alternatieven is de situatie dat er sprake is van een tekort op de meerjarenraming, terwijl de reservepositie gunstig is. Dit is ook in de analyse van Deloitte (presentatie van 14 januari 2013) naar voren gekomen. Zie het schema in paragraaf 1.5. Van belang is dat de situatie omtrent de begroting opschuift naar links en uit de rode zone komt. Daarnaast is het leidend principe van transparantie hier een belangrijk argument om reserves, die niet of nauwelijks meer worden ingezet, of waarvan de bestemming is gewijzigd, op te heffen of en andere bestemming te geven. Beslispunt 3.1 De AR in stand te houden als risicobuffer, en slechts te voeden met positieve rekeningresultaten. Niet langer rente toe te voegen en het minimumniveau afhankelijk te stellen van het gekwantificeerde risicoprofiel Beslispunt 3.2 Bij het opstellen van de jaarrekening 2012 komen tot een volledige opschoning van de nog resterende verplichtingen in de Algemene Reserve. De resterende verplichtingen die afdoende kunnen worden onderbouwd, over te hevelen naar een tijdelijke Reserve Afwikkeling Verplichtingen AR. Beslispunt 3.3 De reserves kapitaalasten verenigingsverzamelgebouw, gemeentekantoor en investeringen, die dienen ter dekking van toekomstige kapitaallasten, in stand te houden en tevens de rentetoevoeging in stand te houden (o.b.v. het herijkt omslagpercentage). Verder de reserves presentatie technisch samenvoegen. Reserves, voorzieningen en rentebeleid

13 Beslispunt 3.4 De reserves vervanging materieel en containers vooralsnog in stand te houden, maar niet langer rente bij te schrijven. Het college op te dragen bij het begrotingsproces komen met een advies of deze reserves eventueel kunnen vervallen. Beslispunt 3.5 De reserve ontwikkelingen ICT, de reserve onderhoud monumenten en de reserve beeldende kunst, na overheveling van de verplichtingen naar de tijdelijke Reserve Reserve Afwikkeling Verplichtingen AR Beslispunt 3.6 De reserve Egalisatie Grondkosten Woningbouw samen te voegen met de Algemene Reserve. Beslispunt 3.7 De Stimuleringsreserve Woningbouw (na correctie besluitvorming Bestuursrapportage 2012) en de reserve Nijverwaard vooralsnog in stand te houden, en het college te verzoeken bij de Kadernota 2014 nadere voorstellen te doen om de reserves te verbreden naar een respectievelijk een Reserve Initiatieven Dorpsvernieuwing en een Reserve Stimulering Economische Zaken Beslispunt 3.8 Bij het opstellen van de jaarrekening te bepalen of en in hoeverre de reserve Infrastructuur moet worden aangevuld om een negatief saldo te voorkomen Budgettaire gevolgen Na verwerking van de beslispunten ontstaat het volgende beeld: Daarbij is uitgegaan van de vermoedelijke stand van de reserves bij de programmabegroting Bij de Algemene Reserve en de reserve Infrastructuur is het beginsaldo gecorrigeerd met de verplichtingen. Op deze wijze sluit het saldo exact aan bij de informatie in de programmabegroting 2013 (pagina 57 en 58). Omschrijving Stand begin 2013 (actueel) Afwikkeling verplichtingen Samenvoegen of opheffen Technische correcties Activeren bibliotheek Geactualiseerde stand Algemene reserve Tijdelijke Reserve Afwikkeling Verplichtingen AR Reserve kapitaallasten verenigingsverzamelgebouw Reserve kapitaallasten investeringen Reserve kapitaallasten nieuw gemeentekantoor Reserve kapitaallasten (nieuw) Reserve ontwikkelingen IT Reserve vervanging materieel PR Reserve vervanging containers Reserve egalisatie tarieven afvalstoffenheffing Stimuleringsreserve woningbouw Reserve onderhoud monumenten Reserve infrastructuur Reserve toepassing beeldende kunst Reserve egalisatie grondkosten woningbouw Reserve renovatie Nijverwaard Totaal In de opiniërende raadsvergadering is gevraagd om het verloop van de Algemene Reserve voor de komende jaren. Uitgaande van bovenstaand overzicht, en de voorgestelde benaderingswijze van de Reserves, voorzieningen en rentebeleid

14 Algemene Reserve, zal deze reserve een stabiel patroon vertonen. Immers, het niveau wordt bepaald op basis van het dan berekend risicoprofiel. Een goed en actueel inzicht van de Algemene Reserve op dit moment is afhankelijk van een aantal aspecten die bij het opstellen van de jaarrekening 2012 in beeld komen, waaronder het jaarrekeningresultaat en de stand van zaken rondom de verplichtingen die nog rusten op deze reserve. Over het verloop van de AR zal in de jaarrekening 2012 nader worden ingegaan. Gevolgen exploitatie Vrijval rente / inflatiecorrectie (voordelig effect exploitatie) Vaste verplichtingen reserve EGW ten laste van de exploitatie brengen Opnemen van het nadelig saldo van de woningexploitaties in de begroting (nadelig effect exploitatie) Totaal netto voordeel Reserves, voorzieningen en rentebeleid

15 4. VOORZIENINGEN 4.1. Wettelijke kaders Voorzieningen zijn (ingevolge artikel 49 BBV) afgezonderde vermogensbestanddelen die gevormd worden wegens: Verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is, doch redelijkerwijs te schatten; Op de balansdatum bestaande risico s ter zake van bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs is te schatten; Kosten die in een volgend begrotingsjaar zullen worden gemaakt, mits het maken van die kosten zijn oorsprong mede vindt in het begrotingsjaar of in een voorafgaand begrotingsjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal begrotingsjaren. Toevoeging van rente bij voorzieningen is wettelijk niet toegestaan 4.2. Vertaling naar gemeentelijke regels Artikel 8 van de financiële verordening 212 bepaalt dat er spelregels worden opgenomen in een nota gemeentelijke balans met betrekking tot de vorming van reserves en rentetoerekening aan reserves. De vertaling in de nota gemeentelijke balans (2004) is met de vaststelling van de actualisatie van de reserves en voorzieningen in het voorjaar van 2009 herijkt en bevat een aantal bepalingen die in dit kader van belang zijn: Voorzieningen moeten worden onderbouwd met beheerplannen, te rekenen over een periode van 10 jaar; Over voorzieningen wordt een rente berekend van 5%, waarvan 2,5% als inflatiecorrectie wordt toegevoegd aan de voorzieningen en 2,5% wordt toegevoegd aan de Algemene Reserve. Argument hiervoor is koopkrachtbehoud. Om te voldoen aan de regelgeving wordt in Sliedrecht niet meer gesproken over een rentebijschrijving, maar een inflatiecorrectie Belangrijke ontwikkelingen De voorzieningen zijn in de gemeente Sliedrecht in aantal al ver teruggebracht sinds de laatste actualisatie slag in Er zijn op dit moment 17 voorzieningen waarin ongeveer 11,5 miljoen is opgenomen. Het grootste deel hiervan betreft de voorziening voor rioleringen (onderhoud en egalisatie) met een bedrag van 8 miljoen. Op dit moment zijn er nog geen ontwikkelingen die moeten leiden tot opheffen, wijzigen of uitbreiden van de voorzieningen. Keuzes die in de raad in een later stadium worden gemaakt n.a.v. de takendiscussie hebben wellicht gevolgen voor aard en omvang van de voorzieningen. Bijvoorbeeld als er gekozen wordt voor een lager niveau van dienstverlening. Daarnaast is de jaarrekening 2012 een volgend belangrijk ijkpunt voor de voorzieningen. De stand van de voorzieningen wordt jaarlijks intern beoordeeld aan de hand van de bestuurlijk vastgestelde onderhoudsplannen. Dit gebeurt bij de werkzaamheden voor de jaarrekening. De resultaten van deze beoordeling worden nadrukkelijk bekeken door zowel de accountant als de Provincie als toezichthouder. Beide instanties geven aan dat de voorzieningen in Sliedrecht deugdelijk zijn onderbouwd. De accountant geeft in de managementletter aan dat de voorzieningen wederom goed moeten worden onderbouwd bij het opstellen van de jaarrekening. Dit wordt in belangrijke mate ingegeven door de landelijke problematiek rondom de waardering van activa (risico van waardedaling). Daling van de werkelijke waarde onder de boekwaarde brengt de noodzaak met zich mee tot het treffen van een verliesvoorzieningen of afboeken. Intern is een plan van aanpak opgesteld voor het jaarrekeningtraject. Hierin is tevens opgenomen de actualisatie van alle balansposten, dus ook de Reserves, voorzieningen en rentebeleid

16 waardering van de vaste activa, vlottende activa (debiteuren) en voorzieningen Op het onderwerp grondexploitaties wordt teruggekomen bij het hoofdstuk 6 (Activa Waarderen Afschrijven) Huidige toepassing in Sliedrecht, alternatieven en effect daarvan. In onderstaande tabel wordt aangegeven aan welke knoppen kan worden gedraaid bij het onderwerp voorzieningen. Aan het eind van dit hoofdstuk treft u een overzicht aan van de voorzieningen zoals die momenteel in gebruik zijn bij de gemeente Sliedrecht. Huidige werkwijze Alternatieven Effect Aan voorzieningen wordt een inflatiecorrectie toegevoegd van 2,5% ter behoud van koopkracht. De wetgever verbiedt het toevoegen van rente aan voorzieningen. Er wordt gewerkt met een systeem van onderhoudsvoorzieningen om kosten te egaliseren. Voor alle voorzieningen is een onderliggende berekening of onderhoudsplan opgesteld. Dit wordt bevestigd door de accountant en provincie Voorop moet staan dat voorzieningen moeten worden onderbouwd met beheerplannen. Om koopkrachtbehoud te houden kan uw raad overwegen om aan te sluiten bij het vastgesteld uitgangspunt van de jaarlijkse Kadernota. Daarbij kunt u tevens overwegen niet het saldo van de voorziening te indexeren, maar de dotatie in de exploitatiebegroting. Gekozen kan worden voor het afstappen van deze systematiek en de onderhoudskosten jaarlijks in de begroting op te nemen. De onderhoudsvoorzieningen zouden dan kunnen vervallen Er is een tweetal momenten die invloed kunnen hebben op de (stand van) de voorzieningen, te weten: Opstellen jaarrekening 2012 Kerntakendiscussie raad Er wordt gehandeld in de geest van de wet. De mate van koopkrachtbehoud van voorzieningen wordt betrokken bij de vaststelling van de begrotingsrichtlijnen in de Kadernota. Door het niet meer bijschrijven van rente over het saldo valt er een rentelast vrij ten gunste van de exploitatie. Daartegenover dient de dotatie in beginsel te worden verhoogd met het vastgestelde percentage indexering. Deze methode is eenvoudig, maar kan wel zorgen voor forse fluctuaties in de jaarlijkse begrotingen. Door de jaarrekening kunnen wellicht nieuwe voorzieningen nodig zijn om toekomstige verliezen af te dekken. Door de kerntaken kunnen voorzieningen worden verlaagd of wellicht worden opgeheven Beslispunten Waardevastheid Bepalend voor de hoogte van voorzieningen is een goed beheer- en of onderhoudsplan. Dat is de lijn die zowel het BBV als de gemeentelijke regels (nota gemeentelijke balans) voorschrijven. Het beheerplan is dus de onderlegger voor de jaarlijkse dotatie. Een automatische inflatiecorrectie van 2,5% past niet in deze lijn. De waardevastheid van voorzieningen moet, in lijn van de leidende principes, worden onderbouwd met (onderhouds)plannen. Alleen bij een voorziening die wordt berekend o.b.v. een contante waardeberekening, mag rente worden bijgeschreven. Voorziening riolering De BBV spelregels ten aanzien van voorzieningen schrijven voor dat het saldo moet worden onderbouwd met planvorming die door de gemeenteraad is geautoriseerd. Bij het onderdeel riolering is de planvorming opgenomen in het Gemeentelijk Rioleringsplan. De voorzieningen bevat voldoende middelen om toekomstige vervangingen in het riool te kunnen verrichten. De gemeente Sliedrecht heeft een aantal jaren achtereen het voordelig resultaat op de bedrijfsvoering op het product Riolering toegevoegd aan de voorziening Riolering. In overleg met de accountant is geconcludeerd dat deze handelwijze niet strookt met de gedachte achter het BBV. Er wordt meer opgenomen in de voorziening dan noodzakelijk. Het is dus een resultaat op de bedrijfsvoering wat deel uitmaakt van het jaarrekeningresultaat. Beslispunt 4.1 Uit oogpunt van kostenegalisatie wordt voorgesteld de systematiek van onderhoudsvoorzieningen te handhaven en de bestaande voorzieningen in tact te laten. Reserves, voorzieningen en rentebeleid

17 Beslispunt 4.2 Geen inflatiecorrectie meer toe te voegen aan de voorzieningen, tenzij er sprake is van een voorziening die is gebaseerd op contante waarde berekening Budgettaire gevolgen 4 Omschrijving Stand begin 2013 (actueel) Mutatie Stand begin 2013 (nieuw) Voorziening spaarverlof ambtenaren Voorziening wachtgeld personeel Voorziening pensioen voormalige wethouders Voorziening achtergestelde lening SIW Voorziening CJG eigen middelen Voorziening buitengewoon onderhoud gebouwen GB Voorziening onderhoud woningen/woonwagens Voorziening buitengewoon onderhoud PR Voorziening onderhoud speelvoorzieningen Voorziening afkoop onderhoud graven Voorziening huisvesting en calamiteiten onderwijs Voorziening onderhoud haven Voorziening onderhoud wegen Voorziening onderhoud / egalisatie riolering Voorziening onderhoud ponton waterbus Voorziening onderhoud bruggen Voorziening onderhoud openbare verlichting Totaal Gevolgen exploitatie Vrijval inflatiecorrectie (voordelig effect exploitatie) Totaal Reserves, voorzieningen en rentebeleid

18 5. ACTIVEREN, WAARDEREN EN AFSCHRIJVEN 5.1. Wettelijke kaders Soorten vaste activa Binnen de vaste activa wordt het volgende onderscheid gemaakt. 1. Immateriële vaste activa 2. Materiële vaste activa Immateriële vaste activa In artikel 34 BBV is een limitatieve opsomming gegeven van activeerbare zaken: kosten verbonden aan het sluiten van geldleningen en kosten van onderzoek en ontwikkeling (artikel 34 BBV). Waardering moet plaatsvinden op basis van verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Eventuele van derden verkregen specifieke investeringsbijdragen mogen desgewenst in mindering worden gebracht op het geactiveerde bedrag (artikel 62 lid 2 BBV). Kosten van afsluiten van geldleningen kunnen in maximaal de looptijd van de betrokken lening worden afgeschreven (artikel 64 lid 5 BBV). Voorbereidingskosten van investeringen kennen een maximale afschrijvingsduur van vijf jaar (artikel 64 lid 6 BBV) Materiële vaste activa Binnen de materiële vaste activa onderscheidt artikel 35 BBV twee categorieën materiële vaste activa: 1. Investeringen met een economisch nut; 2. Investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut. Een actief is economisch nuttig als het verhandelbaar is en/of opbrengsten kan genereren. Investeringen met een economisch nut moeten worden geactiveerd (artikel 59 lid 1 BBV). Het BBV spreekt een voorkeur uit om investeringen met een maatschappelijk nut niet te activeren; het mag echter wel. Voor dekking van kapitaallast van activa met een economisch nut mag een reserve worden gebruikt. De boekwaarde van de desbetreffende reserve mag echter niet in een keer op het actief in mindering worden gebracht. Bij investeringen met een maatschappelijk nut mag dat wel. Op investeringen met een maatschappelijk nut mag ook extra en resultaatafhankelijk worden afgeschreven. Alle materiële vaste activa moeten worden gewaardeerd op verkrijgings- of vervaardigingsprijs (artikel 63 lid 1 BBV). Het BBV schrijft geen specifieke afschrijvingsmethode voor. Afschrijving dient budgetonafhankelijk plaats te vinden in een periode die is afgestemd op reële verwachtingen over de toekomstige gebruiksduur. Nieuwe- of uitbreidingsinvesteringen, vervangingsinvesteringen en levensduur verlengende investeringen moeten worden geactiveerd. Daarbij moet goed worden beargumenteerd dat geen sprake is van onderhoudskosten; die behoren in de exploitatie terecht te komen. Het is toegestaan om bij het bepalen van de afschrijvingen rekening te houden met restwaarden. Overigens wordt ook software gerekend tot de materiële vaste activa. Reserves, voorzieningen en rentebeleid

19 5.2. Vertaling naar gemeentelijke regels Het huidige beleid binnen de gemeente Sliedrecht is vastgelegd in de Nota gemeentelijke balans, vastgesteld in de raad 20 december Hierin zijn samenvattend de volgende uitgangspunten vastgesteld. 1. Investeringen met een maatschappelijk nut niet meer activeren, maar dekken ten laste van reserve(s). 2. Investeringen die verband houden met onderhoud afboeken ten laste van de diverse onderhoudsvoorzieningen. Als uitgangspunt geldt dat op basis van beheersplannen jaarlijks wordt gereserveerd. 3. Annuïtaire afschrijving voor gebouwen toepassen. Deze methode voldoet aan het BBV2004 en sluit voldoende aan op de verwachte waardeontwikkeling van de betreffende activa. 4. Historische kostprijs aanhouden. Activa t/m de jaarrekening 2003 worden niet gewijzigd. 5. In principe uitgaan van de economische afschrijving. Tijdens de periode van afschrijving wordt regelmatig naar de werking van het goed gekeken om te zien in hoeverre aanpassing nodig is. Daarbij worden de bedrijfseconomische begrippen betrokken. De verhouding nut en offers blijft bepalend voor het moment van vervanging. De aangegeven termijnen van bijlage nr. 1 worden toegepast. 6. Niet afschrijven op grond. 7. Extra afschrijven ten laste van de Algemene Reserve indien door externe oorzaken een investering zijn nut heeft verloren. Oude investeringen met een maatschappelijk nut worden (indien mogelijk) ten laste van een positief jaarresultaat extra afgeschreven. 8. Investeringen beneden de 5.000,- en/of investeringen met een verwachte levensduur van 3 jaar of korter niet te activeren maar direct ten laste van de exploitatie te brengen. Deze uitgangspunten stemmen overeen met het BBV. Bij de brede doorlichting is ervoor gekozen om voor gebouwen en vervoermiddelen restwaarden te gaan invoeren. Voor gebouwen betreft het een restwaarde van 25% en voor vervoermiddelen 10%. Hierop is de nota nog niet aangepast Belangrijke ontwikkelingen De belangrijkste ontwikkelingen op het gebied van dit onderwerp hebben betrekking op de grondexploitaties. Dat klinkt door in de bijgestelde Notitie Grondexploitaties die de commissie BBV heeft uitgebracht in februari De nota bevat een aantal stellige uitspraken en een aantal aanbevelingen. De stellige uitspraken hebben het karakter van wet- en regelgeving. De aanbevelingen moeten worden gezien als aansporing. De stellige uitspraken worden hieronder geschetst: De lasten en baten verband houdende met grondexploitaties worden in de exploitatie verantwoord en via een tegenboeking (onderhanden werk) naar de balans gemuteerd1. Voor het activeren van kosten bij niet in exploitatie genomen gronden (NIEGG) moet een reëel en stellig voornemen bestaan dat deze in de nabije toekomst zal worden bebouwd. Deze verwachting moet zijn gebaseerd op een raadsbesluit, waarin inhoud wordt gegeven aan ambitie en planperiode Het activeren van vervaardigingskosten op NIEGG is aanvaardbaar, maar dient beperkt te blijven tot het niveau van de huidige marktwaarde van de grond. Wanneer na een raadsbesluit meer duidelijkheid bestaat over de nadere invulling van de toekomstige bouwlocatie en de daartoe nog te maken kosten, kan de verwachte marktwaarde in de toekomstige be- 1 Dit is een bestaand voorschrift wat bij de verwerking van de grondexploitaties in de balans altijd al werd toegepast. Grondexploitaties lopen vaak gedurende vele jaren. De uitgaven en inkomsten die in de exploitatie zijn verantwoord moeten aan het einde van het jaar naar de balans overgeboekt. Dat is de post onderhanden werk. Pas bij afsluiting van de grondexploitatie wordt het resultaat opgenomen in de exploitatie, tenzij de marktwaarde daalt onder de boekwaarde. Dan moet er afgeboekt worden t.l.v. de exploitatie Reserves, voorzieningen en rentebeleid

20 stemming als toets worden gebruikt. Dit ligt in lijn met artikel 65, 2e lid. Dat betekent concreet het volgende: o de boekwaarde kan nooit hoger zijn dan de verwachte marktwaarde; o de ruimte voor activering wordt in eerste instantie bepaald door het verschil tussen de boekwaarde en de marktwaarde in de huidige bestemming; o bij de bepaling van het verschil tussen boekwaarde en verwachte marktwaarde moet rekening gehouden worden met de overige nog te maken kosten (bijvoorbeeld infrastructurele voorzieningen) in het verdere verloop van het transformatieproces naar de verwachte toekomstige bestemming. Deze bepaling dient jaarlijks gemaakt te worden; o als de waardering het niveau van de marktwaarde al heeft bereikt en de marktwaarde daalt, dan wordt een verliesvoorziening getroffen c.q. afgewaardeerd; o als duidelijk wordt dat de door de raad voorgenomen bestemming in het geheel niet of slechts gedeeltelijk zal worden gerealiseerd en daardoor een lagere verwachte marktwaarde ontstaat, dan wordt een verliesvoorziening getroffen c.q. afgewaardeerd. Het treffen van een afboeking of een voorziening gebeurt bij een geprognosticeerd verlies direct ter grootte van dit volledige verlies. Als sprake is van een voorziening ingericht ter bestrijding van de (verwachte) tekorten in grondexploitaties, dan moet die worden gepresenteerd als een waarde correctie op de post Bouwgrond in exploitatie. Deze wijze van verantwoording is naar analogie van de voorziening voor dubieuze debiteuren. De financieel economische omstandigheden hebben ook invloed op de voeding van de reserves Infrastructuur en EGW. Ten aanzien van de reserve Infra zijn de volgende beschikkingscriteria opgenomen: Aanleg, uitbreiding en verbetering infrastructuur. Voeding geschiedt door het opslagbedrag per m2 vanuit de grondexploitaties op het moment dat de gronden verkocht worden. Voor de reserve EGW: Onvoorziene tegenvallers lopende bouwgrondexploitaties, dekking tekorten van nieuwe woningbouwplannen, voorbereidingskosten van plannen die niet in uitvoering worden genomen. De reserve wordt gevoed uit voordelige saldi van grondexploitaties. Bij het hoofdstuk Reserves is al aangegeven dat beide reserves opdrogen. De voeding vanuit grondverkopen, met name te realiseren vanuit Baanhoek West zijn immers onzeker. Dit betekent dat bestaande verplichtingen, investeringsclaims en ambities op een andere wijze moeten worden gefinancierd Huidige toepassing in Sliedrecht, alternatieven en effect daarvan. Ten aanzien van de waardering van grondexploitaties worden momenteel de spelregels voor de balanswaardering intern uitgewerkt Er liggen weinig alternatieven, de aanscherping van de notitie Grondexploitaties is leidend voor de bepaling van de waarde op de balans Huidige werkwijze Alternatieven Effect De huidige beleidsregels zoals vastgelegd in de nota gemeentelijke balans, zijn volledig BBV proof, met uitzondering van regel 1 (investeringen met maatschappelijk nut niet afschrijven, maar dekken ten laste van reserves) Om, waar nodig, toch een investering met maatschappelijk nut te kunnen doen, kan de regel worden versoepeld. Het BBV laat immers ruimte om investeringen met maatschappelijk nut te activeren. Door activering van investeringen met maatschappelijk nut worden de kapitaallasten verantwoord op het betreffende product. Dit leidt dus tot hogere productkosten. Indien de raad wenst vast te houden aan de beleidsregel, moet er eerst worden gespaard om de investering te kunnen doen. Overigens kan beleidsregel 7 gewoon intact blijven, wat inhoudt dat investeringen in maatschappelijk nut worden afgeboekt vanuit positieve jaarresultaten. Door de spelregels te implementeren voor de balanswaardering jaarrekening 2012 voldoet Sliedrecht aan de eisen van de betreffende notitie. Reserves, voorzieningen en rentebeleid

21 Op 28 november 2012 heeft de raad besloten te starten met de bouw van de bibliotheek. Daarvoor is een bedrag van ongeveer 2 miljoen beschikbaar gesteld. Hiervan werd onttrokken aan de reserve ter dekking van toekomstige kapitaallasten. Voorts werd een bedrag van uit de AR beschikbaar gesteld voor de inrichting en aanvullende kosten. Na het beschikbaar stellen van een krediet kan het krediet langdurig in stand worden gehouden, er zijn geen maximumtermijnen voor in stand houden van een krediet. Op deze wijze is geen prikkel aanwezig om het krediet snel af te wikkelen Voor de niet in exploitatie genomen gronden moet de raad expliciet uitspreken dat er een reëel en stellig voornemen bestaat om te gaan bouwen. Het ligt voor de hand dit te doen bij de jaarrekening Het gaat hier om een investering met economisch nut, waardoor de investering moet worden geactiveerd en waarvan de kosten in de vorm van kapitaallasten in de exploitatie moeten worden opgenomen. Overwogen kan worden dit recent genomen besluit terug te draaien en deze last niet te dekken met een reserve. Gekozen kan worden om een spelregel op te nemen voor het tijdig afsluiten van kredieten. In dat geval zou een krediet maximaal twee jaar in de administratie mogen staan. Verlenging kan uitsluitend bij raadsbesluit en na deugdelijke onderbouwing door het college. Dit betekent hogere exploitatielasten van , maar de geraamde onttrekkingen aan de reserves kan hierdoor vrijvallen ten gunste van de AR. Hiermee wordt de weerstandscapaciteit verstevigd. De kredieten zijn beter beheersbaar, doordat kredieten na twee jaar automatisch komen te vervallen. Op deze manier wordt niet onnodig beslag gelegd op middelen Beslispunten Beslispunt 5.1 De huidige beleidsregel 1 te versoepelen, in die zin dat investeringen met maatschappelijk nut kunnen worden geactiveerd. Beslispunt 5.2 De stellige uitspraken in aangepaste notitie Grondexploitatie van de commissie BBV (februari 2012) op te nemen in de Nota Gemeentelijke Balans en onverkort van toepassing te verklaren op de waardering van grondexploitaties en te hanteren bij het opstellen van de waardering in de balans bij de jaarrekening Beslispunt 5.3 Voor de niet in exploitatie genomen gronden (NIEGG) wordt bij de jaarrekening voor elk plan een specifiek beslispunt voorgelegd met betrekking tot het stellig voornemen tot bouw. Beslispunt 5.4 Een maximum termijn aan kredieten te verbinden; kredieten dienen in het kalenderjaar volgend op het jaar van de kredietvotatie, te worden afgerond. Verlenging kan uitsluitend als dit tijdig wordt onderbouwd. Beslispunt 5.5 Om in lijn te handelen met de leidende principes wordt voorgesteld uw besluit van 28 november 2012 inzake de bouw van de bibliotheek te heroverwegen, en de investering te activeren en de kapitaallasten van de investering zichtbaar te maken in het product bibliotheekwerk Budgettaire gevolgen Omschrijving Hogere exploitatielasten product bibliotheek Reserves, voorzieningen en rentebeleid